ABDIJSIROOP
No. 92.
Dinsdag 20 April 1926
SR.
169° Jaargang
MIDDELBURG» COURANT.
dit nummer behoort een ByroegaaL
BINNENLAND.
DU ZIEKEN HL ISKWESTIE
OP WALCHEREN.
De gister door ons in het hoofdartikel
aangeroerde meedeeling in de debatten
van den VVlissingschen Raad, dat een
aamenwerking met Middelburg inzake
ziekenverzorging overwogen is doch bij
de bespreking onmogelijk is gebleken,
mag niet tot de conclusie leiden, dat er
officieus of officieel voorstellen of denk
beelden aan het Bestuur der Godshuizen
te Middelburg zijn voorgelegd. Naar %wij
vernamen heeft niets in dien géést het
bestuur bereikt.
In Vlissingen is de aclite tegen het
raadsbesluit in vollen gang. We zijn be
langstellend naar de resultaten vooral
omdat na het nu genomen beginselbe
sluit. zonder gedefinieerd voorstel, toch
ook nog gedefinieerde voorstellen inzake
leening enz. zullen moeten volgen.
Maar belangrijker dan dit alles is voor
ons het feit dat door deze debatten weer
i de vraag aan de orde is gekomen
is het niet mogelijk een regeling te vin
den die een economischer resultaat .bie-
reikt voor Walcheren?
We zijn hier pp ^Walcheren een groepje
menschen die door do geografische afge
slotenheid van zelf op elkaar zijn aange
wezen. Ook op dat gebied. En we doen
daar recht tegen-in! Slechts één
voorbeeld ter illustratie. Eén der nood-,
zakelijke hulpmiddelen voor modern» zie
kenverzorging is de radio-therapi|e, waar
voor meer kostbare toestellen noodig zijn.
-Ms er op Walcheren één inrichting van
dien aard was, zou dat alleszins afdoen
de kunnen zijn. Wieet u hoeveel er zijn?
Drie! Eén in het Gasthuis te Middel
burg, één in het St. Josefgesticht le Vlis
singen en één in het ziekenhuis te Vlis
singen. Als iemand een onbevolkt eiland
van de grootte van Walcheren moest be
volken en van de noodige inrichtingen
moe at voorzien, zou hij dan ooit oók
maai- deuken aan de mogelijkheid om
meen dan één dergelijke bestralingsin-
richting te vestigen.1 En zoo is het met
alles. Vooral ook met de moderne inrich
tingen ter onderzoeking van interne ziek
en.
Maar zooals we gister reeds schreven,
's het reeds bestaande een vijand van het
leuwe. al zou dit ook nog zoo prac-
iscli zijn.
En niet minder de plaatselijke na-
:ver. Wg welen hief maar aJ te goedhoei
geinig een Middelburger aan Vlissingen
ua», en omgekeerd hoe weinig een Vlis-
inger geneigd is om iets aan Middelburg
bezorgen dat het in Vlissingen hoopt
e kunneu krijgen. We hebben dat be-
erkt bij het abattoir. En we zien het
eer bij de ziekenverzorging. Is het ón-
ogelijk dien naijver le overwinnen?
Voor de bewering van den burgemees
ter van Vlissingen dat een gemeentel als
"lissingen zijn eigen ziekenverpleging
oet hebben, Ts natuurlijk dit te zeggen,
at men nipt voor ieder wissewasje uit
ijn woonplaats moet behoeven te gaan.
Maar het aan de orde gestelde onder-
erp betreft: de oprichting van een in
eoten stijl i ngericht ziekenhuis voor de
ehandeling van ernstige zieken. En dan
egt het gezond verstand dat die zieken-
erzorgiug geconcentreerd móet en kan
orden in een omgeving als deze^ waar
rie bevolkingscentra Middelburg, Vlis-
ingen en Souburg vlak bij elkaar liggen,
^elfs haast in elkaar over gaan. Sedert
e auto haar intree deed is het afstands-
- zwaar verdwenen.
Men zou de deskundigen moeten raad-
legen, over de vraag hoe men voor
ulk oen concentratie op de nuttigste
anier gebruik zou kunnen maken van
e bestaande inrichtingen, hetzij door
prdeeling van arbeid, hetzij door andere
amenwerking.
Maar de bouw van nóg weer een groo
e inrichting voor ziekenverpleging zou
lechls uiterst belemmerend werken voor
el bereiken van het doel.
Telkens hoort men er over "klagen dat
o moderne ziekenverpleging zoo duur is,
~or de particulieren zoowel als voor de
ndsen als voor de gemeenten. "Welnu,
bestaat een mogelijkheid om door
"ncentralie en samenwerking de alge-
eone onkosten aanzienlijk te verlagjetn
oefen dan die algemeen© onkosten eerst
eor verhoogd worden met rente en
flossing van een half millioen?
Te hopen is het daarom dat deze con-
oatrntiegedachte niet weer wjeg zinkt,
i eenmaal aan de orde is gekomen
oor de feiten.
En misschien is er uit deze geschiede-
iets te leeren voor Goes, waar nu
<e moderne ziekenhuizen in wording
zyn, en nog altijd plannen zijn voor
stichting van een derde.
DE A- R. EN MIN. V. D. VEGTE OVER
GOEDKOOPE ZONDAGSTREINEN.
In de Stand van gisteravond werd
to velde getrokken tegen het feit dat op
18 April een goedkoope trein reed van
den Haag en Rotterdam naai- Tiel.
Het blad herinnert aan de toezegging
van Minister Ruys, die deed hopen dat
deze praktijk geen voortgang zou hebben
en zegt dat van Minister Bongacrts te
verwachten was dat hij er een eind aan
zou maken. En dan vervolgt het Anti-Rev.
orgaan
„Wij weigeren te gelooven, dal Mi
nister van der Vegle éen ander staud-
punt inneemt. Wij hopen, dat de Mi
nister zeer spoedig de gelegenheid zal
vinden, ondubbelzinnig van zijn stand
punt te doen blijken."
Die gelegenheid is reeds gegeven. Want
de heer Duynaer van Twist heeft aan
den Minister reeds schriftelijk naar aan
leiding van dezen Tielschen trein ge
vraagd of de Minister bereid is maatre
gelen te nemen, waardoor het uitlokken
van de directie van de Ncderlandsjche
spoorwegen van vermeerderd reizigers-
vervoer op Zondag voor den vervolge
wordt voorkomen9
Uit Z uid-Bevel and-
Maandagmiddag geraakte te Ril
land een paard gespannen voor een
driewielskar, waarop de landbouwers
knecht J. d. B. zat, op hol. In vliegende
vaart ging 't zoo 't dorp op, waar "t hal
verwege lot stilstand kwam, daar de
wagefH in botsing kwam met een boom,
zoodanig, dat het voertuig veel bescha
digd was en het tuig brak. Buiten het
dorp werd het alleen doorgeholde paard
opgevangen. De B. had nog tijdig van
de wagen af kunnen springen, hij ben
kwam geen letsel-
Maandag vergaderde le Borssele
de dijkraad der waterkeering calamiteu-
zen polder Borssele- Het kohier dijkge-
schol werd vastgesteld op f 1838.61i/2,
de begrooling 192G-'27 in ontvang en uit
gaaf op f 17891.32. Wegens overschrij
ding van sommige posten moet de be-
grooting 1925-'26 gewijzigd worden.
UitZeeuwsc h-V laanderen O D,
Naar de Tern. Crt. verneemt is te
Terneuzen bericht ontvangen, dat de
19 jarige J. A. G., varende aan boord \au
een Belgische spits, op de reis naar
Frankrijk in de vaart bij Deijnze is ver-
dronken. Het schijnt dat hij le water is
geraakt bij het overbrengen van een
sleeptros. Omtrent het opvisschen van-
het lijk is nog geen bericht ontvangen.
LOONREGELING GEMEENTE-
PERSONEEL.
De gemeenteraad van Botterdam heeft
met verwerping van (de voorstellen van
burgemeester en wethouders met 22
tegen 19 stemmen aangenomen het voor-
stel-Nivard-van Aal ten om de bestaaudc,
tot 1 Mei a.s. geldende lijdelijke loon- en
salarisregeling van het gemeenteperso-
neel in stand te houden lot een nader le
bepalen datum. Een ainendement-Hey-
koop c.s. en een amendement-de Groot
c.s. op dit laatste voorstel werden ver
worpen.
Te Arnhem hebbeu de beraad
slagingen in t Georg. Overleg over voor
stellen van Weth. Smeek inzake loons
verlaging nog niet tot overeenstemming
geleid. De meerderheid is wel ovcrluilgd
dat er bezuinigd moet worden maar men
kan hot er niet over eens worden hoe
veel.
ESSISHT
Bij Griep en Influenza werken
Mijnhardt's Sanapirintabletten'-
mede tot een spoedig herstel.
(Ingez. Med.]
Uit Stad en Provincie.
Het bestuur van den Ned. Journalisten
Kring heeft besloten dat bij de jaarlijk-
sche excursie van den Kring op 10 en
11 Juli a.s. een bezoek gebracht zal wor
den aan Walcheren met Vlissingen als
uitgangspunt.
Uit Middelburg.
Nu liet reeds meer dan veertien da
gen geleden is bij het stopzetten van
het speelwerk van den Abdij toren
dat wij de stukken vermeldden die er op
gestoken zouden worden, laten wij hier
hier nog eens de titels volgen, nu de
Lange Jan weer zijn zang hervat heeft:
heel uur Alexaudcr-Marsch, D. Krug.
hall' uur Pelgrimskoor uit de opera
„Tannhauscr", R. Wagner.
kwartier vóór: Mooi Holland, G.
Beyerle
Kwartier na: Het Kerkklokje, A. Lysen.
In het Gasthuis alhier is over
leden de militair P J Baarends. Morgen
te 10 uur zal de ter aarde bestelling van
het stoffelijk overschot met militaire eer
op de R. K. begraafplaats aan den Seis-
weg plaats vinden. Vanuil hel Gasthuis
zal de stoet langs dc kazerne trekken
o
TTi t Vlissingen.
Dc acht leden van den geineend-
raad le Vlissingen, die tegen het
voorstel inzake liet ziekenhuisrapporl
hebben gestemd, hebben een uitvoerig
adres aan Ged. Staten verzonden, waarin
zjj verzoeken evenlueele voorstellen
zake ziekenhuisbouw niet goed tc keu
ren. Een afschrift van het adres is a;
den raad toegezonden.
Dit Waleberen.
Bij de le Westkapelle gehou
den keuring voor de militie zijn van de
28 iWestkappelsche jongelui niet minder
dan 14 afgekeurd. Van de goedgekeurde
helft, die aan de eerstvolgende loting
zal deelnemen, hebben er 8 vrijstel
ling van den dienst, wegens brooder
dienst.
Voor de overige 6 is dus de kans op
een „vrijnuminer" nihil.
HET DERTIGJARIG BESTAAN VAN DE
COÖPERATIE „DE BROEDERBAND'^
TE MIDDELBURG.
Het Ls heden, 20 April, 30 jaar geleden!
dat de Staatscourant de goedkeuring be
vatte van de statuten der Coöperatieve
Verbruiksvereeniging „De Broederband"
en hel bestuur besloot dit zesde lustrum
niet ongemerkt voorbij le laten gaan. Men
wilde alle leden een feest aanbieden,
maar dit kon niet op één avond en zoo
werden vier feestavonden georganiseerd
van welke gisterenavond de eerste in
het Schuttershof plaats vond. Nadat de
zaal zich gevuld had met de voor dezen
avond genoodigde leden, nam dc voor
zitter, de heer J Barcutsen, het
woord, heette allen welkom en sprak zijn
voldoening uit over é.a groote opkomst
Spr. meent dat er na 30 jaar wel eens een
oogenhlik van feestelijk herdenken mag
zijn. Dil feestelijk karakter zal aan hel
lamenzijn gegeven worden door muziek
en door het optreden van een humorist.
Herinnerende aan het ontstaan van de
coöperatie, wees spr. er op, dat dc oor
zaak moet worden gezocht hij een con
flict dat aan de bakkerij van den heer
Jerouimus was ontstaan, en dat ten
gevolge had ontslag of aangezegd ontslag
an personeel. Toen hebben leden van
dcu Middelburgschen Bestuurdersbond en
enkele andere het initiatief genomen lot
oprichting eeher coöperatieve bakkerij en
spr. noemt den naam van den heer P. van
Sorge, als dc man, die zoo krachtig werk
te om rentelooze aandeelen te plaatsen
en ook op andere wijze geld bijeeni le
brengen, met als gevolg, dat op 11 Maart
voor het eerst in een kleine bakkerij iul
do Korte Geerc kon worden gebakken
Het was zeer primitief en in de bakkerij
zelf moest het bestuur vergaderen, soms
bij zeer groote hitte. Maar 20 April moet
als officieele datum van oprichting wor
den beschouwd. Men had toen ongeveer
ICO leden. Met de toename van het leden
tal, werd ook steeds de inrichting uitgc
breid en verbeterd. Het waren eerst de
heeren v. d. Veer en Binimcl en later
de heer Sneevliet, die de co
öperatie tot bloei brachten. Verschillende
fondsen werden opgericht, een zieken
fonds, waaruit na een week van ziekte
vrij brood en later ook kruidenierswaren
aan de leden worden verstrekt, en ook
een overlijdensfouds voor uitbetaling als
een lid sterft.
Uit het ziekenfonds van de bakkerij
is tot en mei het vereenigingsjaar 1924 -
1925 uitbetaald f 10696, uit dat van de af-
deeling winkel f5168 en uit de overlij-
dingsf'ondsen resp. f7287 en f1836, totaal!
f 24988. Geen enkele particuliere leve:
cier denkt over zulke uitgaven ten bate
der klanten. Er zijn gevallen waarbij tod
over de f100 bij overlijden werd uilbc
iaald. Spr. herinnert er mi aan hoe na
enkele jaren de scheiding kwam en ..De
Vooruil" werd opgericht, terwijl in 1909
de Vlissingschc leden bij onderling over
leg uittraden en een eigen coöperatie
stichtte, die thans 1100 tot 1200 ieden
telt Tn dil zelfde jaar werd ook dc af-
döeliiig winkel opgericht, die reeds het
eerste jaar een goede omzet had. Het
is niet altijd even rooskleurig geweest
in do coöperatie, het 'heeft er wel een
gestormd, maar thans gaat het er rustig
toe. De eerste jaren heeft spr. als be
sluurslid moeilijke jaren gehad, maar
thans wordt er door allen met genoegen
samengewerkt. Na gewezen te hebben
op de moeilijkheden tijdens de oorlogs
jaren, zéide spr. dal in het eerste jaar
met 160 leden de omzet f43000 was. i;i
1902 was dit reeds f 56000, in '04 f 74000
en in 1906—1907 met 1290 leden f82000.
In 1917 had de bakkerij een omzet vaii
f120.000 en in den winkel een van
f125.000; er waren toen ongeveer 1500
leden. In 1920 was dc omzet resp. f 179.0CJ
en f165.000. In dat jaar werd ook <te|
kolenlevering ter hand genomen en werd
in het eerste jaar reeds 12000 H L. gele
verd. In 1922 werd het filiaal in Nieuw-
Middelburg geopend, en had toen reeds
een omzet van f 22000, in 1924—'25 was d.Ê
f45000 geworden en voor den winkel)
110.000, voor de bakkerij f129.000. De
laatste jaren wordt samengewerkt mefi
de vereeniging de Handelskamer, de cent
trale inkoopvereeniging voor dc coöpe
raties, die veel zelf fabriceert en ook
veel waren zelf verpakt. Spr. vroeg «Ie
aanwezigen' goed nota te nemen van den
mooien stand, die in de zaal was ge
plaatst van de HAKA-artikelen. Het zijni
artikelen van volle waarde, van vol ge
wicht en kunnen alle den toets van on
derzoek doorstaan.
Spr. meent, dat het quantum van de
Handelskamer betrokken veel le gering
is en wekt de leden op de artikelen ge
merkt HAKA te gebruiken.
In de verpakking bevinden zich bons
voor boeken voor de jeugd met «ïen op
voedend karakter. Het gebruik dier ar
tikelen is in hel belang ook van „den
Broederband,'" en van de coöperatie in
het algemeen, die medewerkt aan de ver
betering van het maatschappelijk leven.
Spr wijst dan op de toename van de ad
ministratie en brengt hulde aan den ad
ministrateur, die gezorgd heeft zteh
steeds meer voor zijn laak te bekwamen
Het succes van den arbeid is ook niet
alleen aan het bestuur te danken, maar
ook aan den ijver waarmede het per
soneel zijn verricht.
Spr. eindigde met de mededccling, dat
een gelukstelegram is ontvangen van de
directie der Handelskamer
De heer I. v. SI u ij s bood namens
commissarissen den voorzitter een fraaifcs
mand bloemen aan en sprak de hoop
üit, dat de heer Barentsen nog menig
jaar de Coöperatie zat mogen leiden
De voorz bracht dank voor die
woorden en zeide gaarne nog enkele ja
ren te willen blijven, maar ook voor hem
zal de tijd aanbreken liet werk aan jon
gere krachten toe te vertrouwen
De heer I. Polderman, winkeldief
der Coöperatie, bood aan het bestuur een
groote mand bloemen aan namens de
directie van de Handelskamer
Dc voorz. zeide deze hulde op uó'g
hooger prijs te stellen, dan dc mand
bloemen, die van een anderen leveran
cier reeds werd ontvangen
Hierna werd de eigenlijke feestviering
begonnen Voor goede muziek -.verd ge
zorgd door de Jazz Band ..Luctor et
Èmergo", die met populaire nummers er
de goede feeststemming in wist le bren
gen, terwijl «1e bekend© humorist, de
heer de Ruijler uit Vlissingen met zijn
verschillende coupletten niet minder me
dewerkte aan de verhoogiug der vroolijk-
heid Hel was zeker een aardig en syni-
phatick idee van hem Ie beginnen met
een toepasselijke voordracht op het le
ven der coöperatie, besloten met een
drietal coupletten op dc muziek van het
Zeeuwsche Volkslied.
In de pauze werd door rappe handen
aan ieder aanwezige een kop HAKAthee
aangeboden, waarbij een net verpakt
biscuitje aangeboden door de firma Sluits
uit Deventer werd gevoegd. Zoowel liet
een als het ander liet zich goed smaken.
Ook ua de pauze hielden jnuziek' en voor
dracht de aanwezfgen nog cenigen tijd
gezellig bijeen.
Hedenavond komt de tweede j>rocp
leden, morgen de derde en ten slotte
Donderdag de vierde om op dezelfde
wijze hel zesde lustrum le herdenken
KUNST RN WETENSCHAPPEN.
De Gutenberg-bijbel, die kort gele
den voor 106.000 dollar in New-York ver
kocht werd, is thans aangeboden aan de
Yalc-universilcit. Men zegt dal de schenk
ster, mrs. Harkness, er 120.000 dollar
voor betaalde, wat dc "hoogste pfijs is.
die ooii voor een hoek werd besteed
Veilingen b ij Meusing.
In Juni en Juli worden belangrijke
veilingen van oude kunst gehouden hij
Ant. W. M. Mensing (Fred Muller en CicJ
le Amsterdam
Eerst een verzameling oude teekenin
gen, die 15 en 16 Juni geveild worden.
Ze zijn afkomstig uit een verzameling
van E W. (een Belgisch schilder), uit een
collectie de Bobinso, en uit ander bezil
Een catalogus met 136 reproducties is
in voorbereiding. "Er werden ons ecniga
bladen toegezonden waaruit blijkt welk
een rijkdom hier onder den hamer komt
Er zijn niet minder dan 25 teekeninlgen
van Rembrandt bij, voorts toeken ingen
van Rubens, van Dijclc, Breughel (de
jonge, en de oude) en Van Italiaansche
meesiers. Vooral onder de teekeningen
van. Rembrandt zijn tal 'van prachtstuk
ken
Van 1315 Juli komt Vervolgens liet
Nu moet iedereen een fleach ff
AKËER'S
in huis hebben. Yaunncht nog
I kunt gij dat beroemde huis
middel noodig hebben, vooj
Uzelf of voor Uw kinderen.
(Ingez. Med.}
tweede gedeelte van de cotlcclie-Casli-
glioni in veiling, te samen mét andere
collecties. Ze bevatten een verscheiden
heid van oude kunstvoorwerpengobe
lins, beeldhouwwerk, oude meubels, goud
smidswerk, wapens enz
Van de meubels trekken op de ons
gezonden proefbladen van den catalogus
tiet eerst de aandacht de verzameling
kostbare oude kasten. Voorts wijzen we
op verschillende bronzen en andere beel
den en op de gol>elins.
D© oude schilderijen, die 13 Juli in
veiling komen, zijn voor een deel afkom
stig uit de verzameling Castiglionï
voorts uit de collecties Camberlijn
d'Amougies, Fritz Meyer, Zurich, Mme
M., Wiesbaden, e.a. De reproducties op
de proefbladen verlooneu o a. Brugsche
Middeleouwsche schilderijen en werken
van: El Greco, Rembrandt, Aart van Gel
der, Jan Steen, Moreelse, Metzu, en ook
moderne als: Millet, van Gogh, en Dau-
bignv.
„Yuki San", door Ellen
Forest. Uitg. W L. en
J. Brusse's Uitg. Mij., Rot
terdam Tweede druk.
Bij het verschijnen van den eersten
druk van .Yuki San", schreven wij, dat
dit hoog boven dc anderen stond, daar
het op uitstekende wijze het verschil tus-
schcn de Westersche en Oostcrsch© be
schaving en levensopvattingen weer
geeft. Het verwondert ons dan ook niet,
dat dit boek, met zooveel talent geschre
ven, na anderhalf jaar tijds in tweeden
druk is verschenen.
KERKNIEUWS.
- De kerkeraad der Geref. Kerk te
Wissenkerke heeft toestemming ver
leend voor de opstelling van een Ont-
ang-radio-installatie ui hel kerkgebouw
teil e inde de gemeente in de gelegenheid
te stellen naar de uit le zenden diensten
te luisteren
De gemeente is zeer klein in zieten-
aanlal en zoodoende niet in staat, een
eigen predikant te beroepen.
- Maandag herdacht ds. A Timmer
man, Ned Ilerv. predikant te Terneu
zen, zijn 35-jarige ambtsbediening al
daar.
Do 73-jarige grijsaard werd in 1888
candidaat in Gelderland, om 24 Fobr.
te Cillarshoek in het predikambt be
vestigd te worden. 19 April 1891 deed
hij in zijn tegenwoordige gemeente in
trede. (Stand.)
Geref. Kerk.
Bedankt voor het beroep naar Middel
burg door ds- E- v d. Wonde, to Gor-
redijk.
Beroepen te Zuidwólde (Dr.; en te Sel-
lingen cand. J. C, Haartsen le Oost Sou
burg.
Bedankt voor Sleeuwijb door ds. H. Z.
dc Mildt 'te Renkuin. vroeger te Oost
burg.
RECHTZAKEN.
De Glindhorsl-zaak.
"Wij ontleenden aan het ,,Vad het
bericht, dat ds. V. in het vonnis der
Ulrechtsche rechtbank berust heeft. Naar
men aan de Staud mededeelt, :s dil
bericht niet juist. Ds. V. heeft nog geen
beslissing genomen.
ONDERWIJS.
iBij hel gister gehouden mondeling
eindexamen van de R- K. Landbouwwin-
tcrschool te Roosendaal werd o a. he®
einddiploma behaald door B. J. Bonte*
te Ri Hand.
Mejuffrouw S. S. de -Vlieger te
.Driewegen is benoemd lot onder-
