am
SALLY.
aaktqh
B U E H L A-B D.
SS
No. 69.
Dinsdag 23 Maart 1926
169° Jaargang.
HIDDELBURGSCHE COURANT.
8Sj dit uurnmer behoort een Bijvoegsel.
B8HNENLAHD.
IDE MALVERSATIES TE BERGEN OI»
ZOOM.
Naar „Het Volk" meldt, hebben de
raadsleden van Bergen op Zoom, Van As
en Waldcr een aanklacht ingediend tegen
-wethouder Verlinden wegens verduiste
ring van belastinggelden ten nadeele van
de gemeente. Van deze aanklacht is ken
nis gegeven aan den minister van Justi
tie. Het betreft het niet afdragen aan
■den gemeente-ontvanger, voor wien hel
bestemd was: van een bedrag, dat wet
houder Verlinden van den „Kunstkring"
voor verschuldigde vermakelijkheidsbe
lasting zou hebben ontvangen
Hallo I
Is D «1 in
STRENËHOLT'S BIOSCOOP
geweest
Een schitterende film in 9 deelen.
De titel ia
(Ingez. Med.)
Uit Stad en Provincie.
UitZeeuwsch-V la&ndeienOO,
Do „Tern. Crt." meent dat het
Donderdag j.l., in weerwil van het be
kende ^dres, gehandhaafde raadsbesluit
van Axel inzake de aanbieding aan de*
P.Z.E.M. van de garantie, toch nog op
betrekkelijk losse schroeven staat, aan
gezien het van den beginne at voor het
bestuur der P.Z.E.M. wel onaannemelijk
scheen, aangezien f31.000 per jaar als
garantie gevraagd werd en feitelijk geen
f 17.000 geboden, daar de gemeenteraad
hoopt in de laatste jaren van den garan
tietermijn een bedrag terug te verdienen
van hetgeen zij ih de eerste, de kwade
jaren heeft moeten bjjpassen. Bovendien
i er ook de voorwaarde aan verbon
den ,dal Ged. Staten de leening voor
uitbreiding van het gasbedrijf zouden
goedkeuren, hetgeen ook nog niet is ge
volgd.
Naar liet blad verneemt, is sinds de
raadszitting al gebleken, dat het bestuur
van do P.Z.E.M. (m.a.w. liet Gedeputeerd
College) vasthoudt aan de volle ga
rantie van f31.000, en zal daardoor de
zaak weer opnieuw vastloopen. daar dan
automatisch die kwestie opnieuw in den
gemeenteraad aan de orde moet komen
o
Uit Zee u wsch-Vl a a aderen W. D
Het bestuur van de onlangs te H o o f d-
plaat opgerichte afdeeling van liet
Groene Kruis, is als volgt samengesteld
W. Timmermans, voorzitter; J. de Die,
secretaris. V. Verstraele, penningmeester;
C. Lecluijze, magazijnmeester.
Uit Middelburg.
De H. B. S. vereeniging „Rhelo-
ïica alhier zal op 9 April a.s. haar
10-jarig bestaan vieren met een opvoe
ring in den Schouwburg van „Inkwar
tiering", terwijl den volgenden avond de
herdenking met een bal zal worden voort
gezet en besloten.
Door den heer B. Kruze is aam
den gemeenteraad van Middelburg
een adres gezonden waarin hij mededce-
ling doot van een brief, door hem ver
zonden aan wethouder Onderdijk, en
waarin hij vraagt gelegenheid tot kennis
name van alle in zijn geval gewisselde
stukken en gelegenheid om alles recht
te testten met eerlijke scheidsrechters.
Hij maakt zich sterk vele gegevens te
kunnen wijzigen. De raadsleden weten
niet dat bij Ged. Slaten bleek dat wet
houder Onderdijk een meening verkon
digde die aanvechtbaar was. „Daar was
gelijk recht en volgde geen veroordeeling,
hoewel Gij al mijn fouten naar voren
hebt kunnen' brengen."
Adressant verzoekt den raad om dit
verzoek om inzage der aanklacht vóór
de veroordeeling, te willen steunen.
Uit Vléssingen.
De Minister van Waterstaat schrijft
in de Mem. v. Antw. inzake zijn begroo
ting zicli te kunnen vereenigen niet de
meening van enkele leden, dat nu met
de verbelering van de haven van
iVlissingen wordt begonnen, de bil-
llijkheid vordert, dat het werk zoo spoe
dig mogelijk wordt voortgezet.
De verheleringswerken zullen vermoe
delijk in 1929 zijn voltooid. De kaaimuur
sal een lengte van 500 M. verkrijgen.
Uit Z uid-Beveland.
Voor een flink bezette zaal trad
Vrijdag voor het Nut te Wolphaarts-
d ij k Vrijdag op de heer Poldermans van
's Gravenpolder, die vóór de pauze voor
droeg de Zeeuwsche schets „Zij wist niet
wat zij deed", en na de pauze „Bram wil
trouwen" Er werd dankbaar geapplau-
Uit N o o rd-B e »e 1 a n d.
Maandagmiddag hield de raad van
Col ij nsp laat een openbare vergade
ring, waarin al'le loden tegenwoordig wa
ren. Ingevolge art. 178 der gemeentewet
zijn de vijïjaarlijksche verordeningen we
der opnieuw vastgesteld. Besloten werd
de politieverordening te herzien en een
commissie van onderzoek daartoe te be
noemen. Deze commissie bestaat uit de
leden A. J. Ridder, W. Potappel en H. M.
Haringman met als voorzitter dc bur
gemeester.
Het heffingspercentage voor de ge
meentelijke inkomstenbelasting werd
vastgesteld op 1,25 (vorig jaar 1,5).
Op voorstel van B. on W. werd besloten
een keibestrating aan te leggen op een
gedeelte van het haventerrein. Nu stel
len B. en W. voor om een geldleen ing
aan te gaan, groot f3600 legen ten hoog
ste 5 pet. 's jaars, met jaarlijksche af
lossingen van f 300, aanvangende 1927.
Wanneer de geldmiddelen het toelaten
zal een hooger bedrag worden afgelost.
In verband hiermede werd de begrooting
gewijzigd
Het lid Verburg brengt bij do rond
vraag het verre doorrijden der auto's op
liet Kortgeensche steiger ter sprake cu
vraagt of daar niets tegen te doen is.
Besloten wordt bij de subsidieverlening
daartegen eenige voorschriften te stellen-
KERKNIEUWS.
- Ds. Cf. A. van der Hooft, Ned. Herv.
predikant te Overschie, heeft van een
gemeenlelid, mevr. S, een gift ontvan
gen van twintig duizend gulden. Deze
gift is geschonken' tot nagedachtenis
van haren overleden echtgenoot. Tien
duizend gulden zijn bestemd voor de
zending, f 2000 voor de diaconiearmen,
f 2000 voor de kerkvoogdij, f 2000 voor
het weezenfonds, f 2000 voor het fonds
van geestelijke belangen, alle te Over
schie, eu f 2000 voor hel weduwen- en
weezenfonds van predikanten in de Ned.
Herv. kerk.
Descheuring'indeGercf Kerk.
Een verklaring van en voor
bezwaarden.
Op de gisteren te Utrecht gehouden
vergadering van een aantal predikanten
da beleidende leden van de Gereformeer
de Kerken is met algemeen© stemmen
een verklaring vastgesteld, welke door
kerkeraden kan worden aanvaard of door
beleidende leden ©ener Gereformeerd©
kerk aan hun kerkeraad kan worden
voorgesteld, van den volgenden inhoud
De raad der gereformeerde kerk l©
kennis genomen hebbende van de ver
schillende besluiten der buitengewone ge
reformeerde synode te Assen,
overwegende, dat de uitspraak over
Genesis 2 en 3, oie, zij het ook niet naar
de bedoeling van de synode, toch in
hare formulecring en praktische toepas
sing het karakter draagt van een belij
denisuitspraak, genomen is, zonder be
hoorlijke voorbereiding door de kerke
lijke vergaderingen;
conslaleerende, dat de gelijkstelling van
de synodale opvatting omtrent de be
doeling van enkele bijzonderheden van
Genesis 2 en 3 met Gods woord zelf,
uitgaat van een beschouwing van het
schriftgezag, die voor andere schriftge
leerden tot onhoudbare gevolgtrekkingen
leidt, welke trouwens ook bijvoorbeeld
ten aanzien van Genesis i en 11 door
de synodale vergadering zelve wel niet
kan worden aanvaard, zoodat liet zede
lijk recht voor zulke besluiten daarmede
vervalt;
betreurende, dat de synode wel een
commissie wilde benoemen voor prijn-
cipieele gereformeerde behandeling van
hel scliriflvraagstuk, doch daarbij Gen.
2 en 3 zonder genoegzame argumentatie
geheel willekeurig uitschakelde, zoodat
mede door die houding een noodeloozc
beroering in onze kerken is Verwekt en
de eisch.van christelijke liefde daardoor
niet is behartigd;
oordeelende dat ook de opvatting der
synode van haar gezag en de wijze, waar
op zij het in dit geding uitoefent, geen
genoegzamen grond vindt in Gods woord,
noch in de belijdenis, noch in de kerken
ordening;
en eindelijk met beslistheid afkeurend,
de wijze waarop het woord schismatiek
in de officieele stukken ter sprake wordt
gebracht;
verklaart op bovengenoemde gronden
zich mei bedoelde besluiten niet te kun
nen vereenigen en alle gepaste middelen
te zullen aanwenden- om van de eerst
komende generale synode in 1927 re
visie dezer besluilen te verkrijgen.
Voorts werd ter vergadering besloten
dat het correspondentie adres voorïoopig
zal blijven mr. F. J. D. Theyse, Potgieter-
weg 17, Bloemendaul
Het „eenparig'" oordeel der
synode.
De Standaard bevat het volgende „in
gezonden stuk" van den heer S. Brands-
ma, uit Middelburg* ouderling-af ge vaar
digde voor Zeeland ter generale synode
te Assen
Geachte Redactie. Omtrent de geheime
zitting der synode waarin het beslui1!
'tot schorsing van dr. Geelkerken werd
voorbereid loopen geruchten, die dreigen
de synode in een verkeerd daglicht te
stellen Waar in dit verband ook mijn
naam wordt genoemd, meende ik het
volgende te moeten publiceeren
1. het is mijn vaste overtuiging, dat de
z.g. details in het Paradijsvcrhaal lettor-
lijk zijn op te vatten, hieromtrent bestond
bij mij nimmer eenige twijfel
2. met de gronden, waarop het besluit
tot schorsing rustte, kon ik mij niet ver
eenigen. ik slemde in de geheime zitting
dus tegen het besluit Nadat het besluit
was aangenomen, conformeerde ik mij.
Dit oonformeeren beteekende voor mijn
bewustzijn „berusten in", het had voor
mij niet deze beteckenis. dat ik in pu
blieke zitting „voor" moest stemmen.
In de publieke zitting, vlak voor dc
stemming, deelden verschillende leden
mij mede, dat ik door mij te confor-
meeren, thans gehouden was „.voor" te
stemmen. Dit was gewoonte in de kerken
Naar deze gewoonte heb ik mij ton slotte
gevoegd Hoogachtend, S. Brandsma.
(De N. II. Crt. teekent hierbij aan
Dit briefje is inderdaad teekend. Het
brengt eenig licht over het' „eenpai'ige"
ooi-deel der synode, waarvan de „een
parigheid" velen lieert verwonderd En
hel wekt hel verlangen te weten oï er
nog meerdere stemmen op deze. wijze
voor het schorsingsbesluit zijn uitge
bracht.)
Ilel Comité van Groot-Am
sterdam
Het comité tot herstel der eenheid in
de Gereformeerde kerk in Groot-Amster
dam verzoekt ons mede Ie deelen, dal het
bericht in de „Standaard," omtrent een
vefgadering van bezwaarden in Groot-
Amsterdam op Woénsdag a.s onjuist is
Plaats en datum dezer vergadering
door genoemd comité (oud-comité Dr.
Geelkerken» te beleggen zullen t. z. I in
de bladen nader gepubliceerd worden
Gercf. Gem
Beroepen te Aastekerke ds. A. Verha
gen te Middelburg.
G e r e f. Kerk.
Aangenomen het beroep naar Leid-
schendam en bedankt o a. voor Haam
stede, door H. J Kouwenlioven, cand.
Ie Leiden.
A-J-Pl,
Pl/OO/frO
fAQQltn
.(Ingez. Med.)
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
- Vrijdag a. s. geeft de Vereen. „De
Kunstclub alhier in den Schouwburg
een opvoering van „De erfgenamen van
Rabourdin", sa lyre op de menschelijke
hebzucht van Emile Zola.
Uit de Oude Doos.
Een onzer lezers schrijft ons:
Toevallig kwam mij onderstaand ver
slag onder de oogen, dat men kan vinden
in den Isten jaargang van het Nederl.
Tijdschrift van Geneeskunde 1857, blz. 112.
Het geeft m i. een eigenaardigen kijk
op de toenmalige mentaliteit der stads
bestuurderen.
Middelburg. Den 28sleu Januari
1857 heeft de Raad besloten hier ren
nieuw gasthuis te bouwen, ter plaatse
waar nu het Rusthuis in den Botanischen
tuin der Klinische school is.
In deze zitting kwam andermaal ter
sprake liet oprichten van een vaste ge
zondheidscommissie alhier. liet eerste
voorstel was door den tegenstand van
het dagelijksch bestuur niet aangenomen
De Afd. Zeeland der Nederl. Maatsch. t
Bev. der Gen.had zich tot den Raad ge
wend, met verzoek, om met intrekking
van zijn vroeger besluit, alsnog de op
richting van zulk een commissie te be
velen. In deze zitting nu droeg een lid
der vergadering, de heer Ca'and, ter on
dersteuning van het nieuwe voorstel, een
uitvoerig betoog voor, waarin hij zich o.a
ook beriep op de statistische feiten, dat
het aantal sterfgevallen hier steeds" toe
neemt, en in de laatste twee jaren dat
der geboorten met 7i/- pel. overtrof. liet
voorstel werd thans aangenomen. De
gronden, waarmede de voorzitter van den
Raad dezer provinciale hoofdstad liet
voorstel heeft bestreden, zijn nieuw, en
ihógèü niet onvermeld blijven, zij het
ook als een bewijs van dc noodzakelijk
beid eener betere overtuiging onder ve
len, ook der bestuurders.
Wat de statistiek betrof, waarvan de
hoer Caland had gesproken, hij. de voor
zitter, had die niet nagegaan, en zij was
hem ook vrij onverschillig.
Was het intusschen waarheid, dal te
Middelburg vele menschen sterven dan
was hij nog niet overtuigd, dat dit zoo
pneelukkig is. Ja, mogelijk ware hcL
bij de overbevolkiug, die naar zijne nice-
ning onder de mindere klassen hecrscht,
beter, wanneer er notf meer menschen
stierven, daar zij nu haast elkander Op
eten. Hij verklaarde wijders, dat wanneer
men hem er buiten liet. en er geen be
langrijke kosten voor de gemeente aan
verbonden waren, hij voorstelde om aan
het verzoek te voldoen.
ONDERWIJS.
- Op de voordracht voor onderwij
zer aan de openb. school B te Wormer-i
veer komt als no. 1 voor de heer T.
de Regt, te Z ierikzee.
- Benoemd lot onderwijzer aan de
Chr. school te Hazerswoude-Rijndijk,de
heer G. Teunissen van Manen, le T e r-
neuzen (Spui). (Stand.)
Tegen Uneusverkoudheid
raadt de dokter „Forman" aan
Form an brengt direct verlich
ting overvloedige slijm af schei
dingen houden op hoofdpijn
en benauwdheid verdwijnen
onmiddellijk. Form art is in
alle Apotheken en Drogisterijen
verkrijgbaar. Vraagt niet naar
„een middel tegen verkoud
heid", doch eischt „Forman"
voor den prijs van Fl. 0,45
per doos
(Ingez. Med.)
LANDBOUW.
liet conlracteeren van suikerbie-
lencoiilracten door de vertegenwoordi
gers van de vrije suikerfabrieken is weer
aangevangen een teleurstel e.ide prijs is
hol in vergelijking met vorige jaren,
n.l. slechts f 15 voor de gewone leverin
gen. Bij de liooge pachten is dit
zeker geen prijs, die lot uitzaaien lokt.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Onbewaakte overwegen
De Minister van Waterstaat schrijft
in de Mem. v. Antw. inzake zijn begroo-
ting
Bij den onbewaakten overweg te Ak-
kruin zijn de voorgeschreven waarschu
wingsborden met reflectoren aanwezig.
Hel plaatsen van automatische sei
nen volgens een der vele tot lieJen
bekende uitvindingen, wordt vooralsnog
niet wenschelijk geacht, omdat deze
soort seinen veelvuldig aan storingen
bloot staat, zoozeer zelfs, dat grooter
gevaar zou ontstaan dan bij afwezig
heid van zoodanig sein. Voorshands is
de aandacht bij voortduring gevestigd
op vrij uitzicht dn ruimer zin en op
waarsclniwingsleekens en voorwaarschu-
wingsteekeusdaarmede zijn bereids goe
de en zulten steeds meer ei betere
resultaten worden bereikt, temeer in
dien, zooals mag worden verwacht, het
publiek zijnerszijds ook oplettend wordt.
LEGER EN VLOOT.
Bestemd voor uilzending naar Ned.
Indië, H. Ivloth, vliegtuigmaker 2e kl.
hij de luchlvaartafd. van liet leger te
M i d d e 1 b u rg.
Bij beschikking van den Minister van
Oorlog is aan den dienstplichtige der
lichting 1922 J. B. Heijdens uit V '1 i s s i n-
gen, ingaande 24 April 1926, voorgoed
vrijstelling van den dienstplicht verleend
wegens kostwinnerschap.
Bij Kon. besluit is met 25 dezer
luit. t. z le kl. J. A V. Swenker»
eervol ontheven van de Siem tijdelijk op-
Helnrlch Mack Naehk Ulm a. O.
(Ingez. Med.)
gedragen waarneming van liet bevel over
Ilr Ms opleidingsschip „Schorpioen"en
niet dit bevel belast kapitein-luit. t. z
L. M J Gregory.
NA GENÈVE-
1 n d e n i> u i t s c h e ii R y k s
dag
Slresemauu heefl gisteren üi <lru Duit
schen Rijksdag het debat ingeleid over
dc mislukte tocht der delegatie naar de
Yolkenboiidsstad.
De minister van buiten!. Zaken weet»
er daarbij op, dat liij naar Genève is ge
gaan zender eenig bepaald program, lou
ter om Duitschiand cell fornieele pro
cedure 1c doen ondergaan. Ilel verwijt,
dat dc delegatie niet anders zou hebben
gedaan dan vijf dagen ïang atilicham-
breeren, wierp hij van zich Het is waar
dal de Rijnpacts-inogcndheden tien dagen
met Duitschiand hebben onderhandeld
maar de vruchteloosheid dier bcspr-
kiugcn was niel onze schuld
Ik heb liet standpunt verdedigd dat
de Volkenbond niet in het leven ge
roepen is ter wille van de Locarnoonder-
teokeuaars maar dat omgekeera hel ver
drag -van Locarno in den Volkenbond
inoel worden iiigclascht Gedurende die
oiidcerliauaelingeu is gebleken dat ook
binnen den Volkenbond sVcrke eigenbe
langen op den voorgrond zijn getreden,
tegenover het algemeen belang
Lr hebben ons inderdaad dozijnen te
legrammen uit hel Vaderland bereikt met
de aanmaning om in het belang van
Duitschlaiids waardigheid te Vertrekken,
inaar ik zie niet in waarom het tegen on
ze waardigheid heeft kunnen strijden als
wij in een zaak van zoo grool gewicht
bereid bleven tot het plegen van overleg.
Dit klemde le meer, daar wij bij een
overhaast vertrek al die elementen voet
zouden hebben gegeven die steeds ge
neigd zijn dc schiml van iets op Duitsch
iand te schuiven.
Ook de zienswijze <lat de Duilsche bui-
leniandscbc politiek te Genève gefaald
heefl. en Duitschiand dus feitelijk met
den kous op den kop vertrekken zou z.ijn,
is een beroering die weer aileen iln
Duitschiand zelf vernomen wordt.
I!e minister zegt dan verder dat hel
wcrlc der Duilsche ueicgatic in dc eerste
commissi© feitelijk alleen bestaan heelt
in het overieggcn der bewijzen «at
Duitschiand aan zijn verplichtingen, als
g volg van de voorschriften van Versail
les, had voldaan. Op de erkenning van
deze waarheid heeft de Duilsche delega
tie echter dagen moeten (Wachten. Vlet ge
noegen had oc minister gedurende die
beraadslagingen kunnen vaststellen aal
de uitdrukking „overwinnaars" hoe lan
ger zoo minder gebruik! en geboord
werd; «le volkeren hebben ingezien dat
er geen feitelijke pverwinuaars iu den
wereldoorlog zijn geweest en aan de
gelegenheid om <ie uitvloeiselen van Lo
carno ter sprake 1e brengen hebben de
andere moeilijkheden geen afbreuk ge
daan. Briand heelt erkend dat artikel 431
van hel verdrag van Versailles de uit
legging toelaat dat de inkrimping der
zclliiigslroepcu en de verkorting \au den
bezettingstijd moeten intreden als
Duitschiand aan zijn internationale ver
plichtingen had voldaan. Ook op dit punt
is daar bij de openbare meening van
Frankrijk een kentering merkbaar, en dit
is van groot belang omdat nog niel zoo
lang geleden andere woorden uit Frank
rijk gehoord werden.
Onze tegenwoordige gedragslijn is
lioogsteenvoudig. Wij bezitten de slotver
klaring van de Locarno-onderteckcnaars
en wij zullen dus voortgaan niel voor
ïoopig als eenig doel naar het in wcrkfeig
Iredcn van de verdere uitvloeiselen te
streven, vooral wal de bezetting iu de
tweede en derde zóne betreft.
De juistheid van die poiitliek is zoo
wel te Locarno als ook nu weer te
Genève bewezen cn iedere andere koers
in dc buiienlandsche politiek is voor
Duitschiand na den verloren oorlog en
gegeven zijn geografische ligging onmo
gelijk en noodlottig De regeering is over
tuigd dat zij bij het volgen van deze poli
tieke gedragslijn de groote meerderheid
van het Duilsche volk achter zieti zal
vinden.
De rede werd begroet met langdurig©
toejuichingen van Centrum en Links
Direct na hem neemt de Duitsch-na-
tkmnle leider graaf "Westarp het woord,
uiteenzettend, dat zijn partij do houding