KAHREL'S THEE
Vrijdag 12 Maart 1926
No. 60.
169° Jaargang.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
j dit lummer behoort een BijvoegseL
HET NIEUWE
BEWINDs.
'De Terhouding van het nieuwe mini
sterie tot de Kamer wordt in de gister
door Minister de Geer voorgelezen re-
geeringsverklaring aldus geformuleerd:
Bij de behandeling van alles wat
aan het parlement zal worden
voorgelegd, zal' ieder lid knnnen
stemmen 'naar zijn eigen zakelijke
overtuiging, en nooit ter wille van
het kabinet een vóór of tegen be
hoeven uit te spreken. Het kabinet
vertrouwt, dat anderzijds ook geen
lid behoefte zal gevoelen, ter be
moeilijking Van de regeertaak «fcijn
stem Vóór of tegen ooit op anderen
grond) te bepalen dan zijn eigen za
kelijke overtuiging.
Prachtig gezegd voor een extra-parle
mentair kabinet.
Maar nu de praktijk bij het eerste:
onderwerp van belang, dat aan de orde
zal komen: het gezantschap bij den
Paus.
Het is volkomen waar wat de vei--;
klaring zegt over het feit d,at ihet vo-j
turn van 10 Nov. door uitgesproken po-»
litieke overwegingen werd beheerschU
Bd rejgeering wil nu aan de Kamer
gelegenheid geven tot het nemen van
„een zuiver zakelijke beslissing". En
van haar kant handelt ze geheel' o-ver-t
eenkomstïg de hierboven aangehaalde!
zinsnede uit haar verklaring door mee
te doelen dat, hoe de beslissing ook
moge nitvallen, door geen lid van hel,
kabinet (dus ook niet door het eenigef
katholieke lid, mr. Waszink) daaraanj
politieke gevolgen zullen worden ver
bonden.
Maar zal de Kamer dat n,ui ook ujoen?!
Zullen de leden ieder voor zich, hun
stem daarover bepalen op geen anderen!
grond dan eigen zakelijke overtuiging?
Zullen sociaal-democraten en vrijzinnig)
democraten hun stern bepalen zonder!
te deuken aan hun verhouding lot da
katholieke partij? En stel dat de gezant-
sckapspost verworpen wordt, zul
len dan de katholieken zich bij die 4)e-»
slissing neerleggen? Of zullen zo tegen
de begrooling Van buitenlandsche za
ken stemmen? En als die eens daardoor
mocht worden afgestemd, wat dan'
Enfin, het is gezegd, en er vcal nu ge
handeld moeten worden. De boy-en aan
gehaalde formuleering is op zich zelf
reeds een beroep op alle partijen om
nu eindelijk deze voortzetting van het
bewind mogelijk te maken. En we ho
pen, dat dit mogelijk zal blijken. We
hebben heuseh genoeg van .liet parlij-
gescharrel.
Of dit nieuwe bewind inderdaad zulk
een „kort intermezzo" zal zijn, als de
regeeringsverklaring aan geeft?
Dingen die zich komen aanmelden als
tijdelijk, hebben vaak een taai leven.
Het hangt er nu van af of de coalitie
weer hersteld zal kunnen worden, zoo
dra men eenmaal over de moeilijkheid
van het gezantschap heen is. Aan de
Katholieken en Anti-Revolutionnairen zal
het met liggen. Maar of na al het ge
beurde de Christelijk Historischen weer
met Rome zullen samengaan, is minst
genomen twijfelachtig. De poging ertoe
zal echter beproefd moéten worden na
de mededeeling van deze regeering dat
zij zal terugtreden, zoodra eeii parle
mentaire meerderheid zich vormt.
Van de opgesomde onderwerpen, waar
op de werkzaamheid der regeering zal
Zijn gericht, is nog weinig te zeggen,
zoolang men niet weet. hoe de voorstel
len zuilen luiden. Dat geldt in 't hij'
zonder voor de vereenvoudiging en re
organisatie van den staatsdienst, dc fi-
nanciecle verhouding tusschen rijk en
gemeente, de productieve, werken ter be
strijding van werkloosheid, de regeling
van het collectieve arbeidscontracl, de
uitbreiding van de Arbeidswet, dc unifi
catie der sociale verzekering en de be
vordering van den bloei van de verschil
lende takken van ons volksbestaan.
Enkele bijzonderheden méér hoorden
we van 'dc aT te schaffen belastingen
en de versobering van de weermacht
Maar nieuw is eigenlijk alleen de reeds
lang gevraagde instelling van een staats
commissie ter onderzoek van een min
der kostbare toepassing der onderwijspa-
cificatie, en dc aankondiging tol nóg
een poging om de nu reeds eenigc malen
verworpen invoering van „plaatselijke
keuze" te verwezenlijken
Dal het Belgische verdrag in het ge
heel niet is genoemd beteekent natuur
lijk, dat de lijn door den aangebleven
Minister van Buitenlandsche Zaken zal
worden doorgetrokken. Vermoedelijk tot
dat de Kamer niet verder mee wil.
Maar ook dat wés reeds een kweslie
die buiten partijpolitiek stond.
We kunnen ons moeilijk voorstellen,
dat dit Kabinet met vijandigheid wordt
begroet. Het zal al wel vandaag in de
Kamer blijken. Wel zal men wellicht
reserves hooren maken. Maar het meest
belangrijke is dat er nu weer geregeerd
kan worden. Misschien kan ons partij-
ten ook nog over een dood punt
worden heengeholpen. Maar terecht
vraagt het Kabinet beoordeeld te wor
den naar zijn daden. We vermoeden,
dat de meeste Nederlanders die met
hoopvolle belangstelling tegemoet zies.^
BINNENLAND.
HET TEKORT BIJ DE POLITIE TE
'S-HERTOGENBOSCH.
„Het Volk" meldt, dat de conclusies
van het fhpport, uitgebracht door den
accountant, die omtrent het tekort in dc
politiekas te 's-Hertogeubosch een on
derzoek heeft ingesteld luiden als volgt:
lo. De aan den commissaris van politie
door den gemeente-ontvanger verstrekte
voorschotten van Dec. 1919 hebben aan
den gemeente-ontvanger terugbetaalde
voorschotten overtroffen met f 8225.54,
terwijl de commissaris verklaart geen gel
den meer onder zich te hebben.
2o. Dit nadeelig verschil is ontstaan
in 1922 en 1923.
3o. Een verschil had vroeger kunnen
worden ontdekt, als de gemeente-ontvan
ger aan de terugbetaling der voorschot
ten meer aandacht had geschonken en
deze terugbetaling op het juiste dienst
jaar had geboekt.
4o. Door ons is vastgesteld, dat het na
deelig verschil niet is te wijten aan
administratieve onjuistheden, doch is ont
staan, óf doordat dc commissaris in 1922
en 1923 gelden uit de kas hoeft genomen,
die niet ten bate van de politie zijn aan
gewend, óf dit door derden is geschied,
in welk gevaT echter dan den commissaris
moest bekend zijn, dat dit heeft plaats
gehad.
5o. Aan den hoofdagent Huysen moet
bekend geweest zij in 1922 en 1923, óf
dat de commissaris veel kasgeld van de
politie onder zich had, ih welk geval liij
den commissaris er opmerkzaam op heeft
moeten maken, dat opnemen van voor-
scholten niet geregeld noodig was, óf dat
de commissaris minder in kas had dan
hij behoorde f© hebben.
6o. Dat gebleken is. dat ook overigens
het financieel beheer bij de politie veel
te wenschen laat, daar thans is geconsla-
teerd, dat de commissaris de door hem
vroeger van Huysen ontvangen gelden in
verband met de Vuurwapenwet over 1921
1922 en 1923 niet aan den gemeente
ontvanger heeft afgedragen, doch dit
eerst in Februari 1926 is geschied, nadat
dc commissaris op dit verzuim is gewe
zen, terwijl bovendien is gebleken, dat
de door Huysen ontvangen en de op 9
Februari 1926 nog niet aan den commis
saris afgedragen gelden inzake Vuurwa
penwet over 1924 en 1925 niet op dien
datum in de daarvoor bestemde kas van
Huysen aanwezig waren.
Bij heropening deelt de voorzitter mee
dat m a. ,s. besloten is tot den bouw van
een nieuw gemeentehuis. Bestek, teeke-
ning en begrooting zullen den raad zoo
spoedig mogelijk worden voorgelegd.
Een voorstel tot verkoop van twee
Canadaboomen, staande bij; de begraaf
plaats, wordt m. a. s. aangenomen.
In verband met het ontslag van den
veldwachter A. de Kraker, die opi 1 April
a s. gepensionncerd wordt, gaat de raad
wederom in geheime zitting. Daarna slui
ting.
Het sleepschip dat Donderdagmor
gen in de Wemeldingsche Vlijt is
gezonken, is genaamd „Jacoba Anua",
schipper G. Boon. Het schip was geladen
met macadam en was bestemd voor de
gemeente Harlingen.
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d.
- Donderdagmorgen werd door de
motorvaartuigen irra 66, Bru 87 en Byn.
105 in de haven te B r ui n i s sc. bin
nengesleept de mosselboot Bru. 103,
schipper J. Muller, welke op de Schelde
nabij Antwerpen zijn roer liadi verspeeld)
en andere averij had bekomen.
o
Uit Zeen w sch-Vlaanderen O. D.
Naar wij nader vernemeó, betref
fende de smokkelarij teSasvanöent
op Dinsdag j.l., zijn de betrokken per
sonen weer in vrijheid gesteld.
KERKNIEUWS
Uit Stad en Provincie.
Uit Vlassingen.
Gisteren nam de stationstram biji
de Keersluis te Vliss in gen een licht
draad mede, waardoor kortsluiting ont
stond en dat stadsdeel tijdelijk zonder
stroom was.
Men werkt thans met kracht voort
«an de verbreeding van den Nieuwen,
VI weg b|ij den doorgang van den Kanaal
dijk nabij dc Keersluis. Thans is overeen
stemming tusschen alle betrokkenen ver
kregen. Spoedig zullen de rails zoo- kun
nen Worden verlegd, dat de bocht weg is
en de -tram dus niet meer plotseling
van achter een keermuur komt.
Uit Walcheren.
Te Soul) u r g werd Woensdag
avond door den Zecuwschen Bond van)
Geref. vereeuigingen voor Drankbestrij
diug een lichlbeeldenavond gegeven- in
de goedgevulde kerk. De lieer G M. Feij1
van Middelburg opende met een toe
passelijk woord- de vergadering, waar
na de li eer P. Loof de bekende -gevan
genisfilm vertoonde. Alles stond onder
het motto „De liefde voor Christus!
dwingt ons". Ook liet ernstig slotwoord
van den predikant ds. G. B. Würth.»
Op een navergadering hoopt men een
afdeelïng te slichten, waartoe een kern
aanwezig is.
o
Uit Z u i d-B eveland.
- In de Donderdag gehouden raads
vergadering van 's Gravenpolder
waren alle leden aanwezig. Notulen en
ingekomen stukken worden wegens den
beperkten tijd van sommige leden aange
houden tot een volgende vergadering. De
voorzitter stélt voor om mei het belang
rijkste punt der agenda te beginnen en
geheime zitting te houden over den bouw
van een nieuw raadhuis.
Donderdag is te Apeldoorn in den
ouderdom van 89 jaar overleden ds. W.
Dtemer, emeritus predikant der Geref.
erk. De overledene, die 35 jaar predi
kant is geweest, werd in 1860 eandidaat
en 7 October van dat jaar te Sluis
als predikant bevestigd.
De overledene was een markante fi
guur, die in zijn tijd in tie kerkelijke
pers 'van zich deed spreken, en daarin
onderscheidene artikelen publiceerde.
De Bisschop van Breda heeft be
noemd tot kapelaan te L a m s w a a r d e,
den WelEerw. heer G. de Grauw, priester
van het Seminarie.
Erratum.
In het in het verslag van den cursus
van dr. van Senden (II) voorkomende
zinsdeel; „volgens het psychisch monis
me is het eigenlijke het bewustzijn (de
spiegel) en de materie het beeld in den
spiegel" behooren de tusschen haakjes
staande woorden „de spiegel" vervan
gen te worden door: „dc geest".
De zaak-Geelkerken.
In het antwoord van d r. Geel
kerken aan de Synode, zeg't deze de
rechtmatigheid der onderteekening van
dc opgestelde verklaring niet in te zien,
daar het gezag der H. 'Schrift daarin fei
telijk wordt toegekend aan de uitspraak
van een kerkelijke vergadering. Hij zegt
overtuigd te zijn dat de uitspraak dei-
Synode allerminst bedoelt de vrijheid van
wetenschappelijk onderzoek af te snijden,
ui vertrouwt dat de Synode maatregelen
zal treffen voor een behandeling in vol
len omvang der vragen inzake Geref.
Schriftbeschouwing. Dat in aanmerking
nemend is hij bereid zich naar de uit
spraak der Synode te voegen.
De Kerkeraad van Amsterdam Zuid
antwoordde de verklaring niet -te kunnen
onderteekenen, daar deze niet in over
eenstemming is met het tusschen de Ger.
Kerken gelden „Akkoord van Kerkelijke
Gemeenschap", terwijl de Raad de recht
matigheid der genomen besluiten niet zal
erkennen.
In een telegram aan de Synode, onder-
leekend. Bavinck, Buffinga, Rouma en
Wielinga, verklaren deze bezwaard te zijn
door de verklaring aan dr. Geelkerken
voorgelegd, en verzoeken zij de kwesties
van Schriftgezag principieel onder oogen
te zien, en inmiddels van dr. Geelkerken
nicl meer te vragen dan dat hij zich
ambtelijk houde aan de opvatting der
Synode.
Met de samenvoeging dezer commissie
werd belast dr. K. Dijk, terwijl als rap
porteur zal optreden dr. Aalders. De
commissie ving gisterenmiddag haar ar
beid aan. Zoo spoedig mogelijk zal zij
rapporleeren. Evenals dit het geval was
bij de vergaderingen der dogmatische en
kerkrechtelijke commissie, woonden de
leden der Synode, die niet in de com
missie zitting hadden, als toehoorders de
vergadering bij.
In de gisterenavond gehouden zitting
der Synode in comité-generaal, werd, na
dat de des middags benoemde commissie
rapport had uitgebracht, over het ant
woord van Dr. Geelkerken, besloten hem
het volgende telegram te zenden:
D© Synode, kennis genomen hebbende
van uw bereidverklaring om u naar haar
uitspraak te voegen, docli de restricties
daarbij gemaakt niet kunnende aanvaar
den;
U verzekerende, dat zij op de wettige
vrijheid der wetenschap, mits gebonden
aan Gods woord, allerminst wil afdingen,
en dat zij den uitbouw der belijdenis,
ook in het stuk van de H. Schrift (zonder
dat echter de zaken, waarin zij thans
uitspraak deed, opnieuw in geding zou
den komen), hartelijk begeert te bevor
deren
moet alsnog met allen ernst bij u aan
dringen op de gevraagde onderteekening
van de u voorgelegde verklaring en ziet
uw bereidverklaring daartoe vóór morgen
(Vrijdag) 11 uur des v.m. tegemoet.
Bij bet niet ontvangen daarvan zou zij'
genoodzaakt feïjn. een weigering te con-»
stateeren.
Dr. "Geelkerken heeft liecteomor-'
gen bet volgend; antwoord aan de sy-»
node gezonden-
Uw tingecollatLoneerd telegram, zoo
als ik dat tegen 11 uur gisterenavond
ontving, waarin uw uitspraak omtrent
Gen. 2 en 3 onttrokken word,t aan \dö
wettige Vrijheid, van beoordeeling door
-een wetenschap die zich gebonden
houdt aan Gods woord, maakt on-
de r teek e n i ng uwer verklaring voor
mij en ied,eren Gereformeerden geloo-
vige lemeer onmogc 1 ijk
(w. g.) GEELKERKEN.
ONDERWIJS.
Voor oen openbare U. L. 0-
school te Middelburg.
Door samenwerking van de afdeelui-
gen Middelburg van den Bond van Ned.
Onderwijzers, het N. O. G., Volksonder
wijs, S. D. A. P, Vrijz. Dem Bond. |?n
den Middelburgschcn Besluurdersbond,
een comité opgericht ter bevordering van
do totstandkoming van een Openbare
U. L. O.-school hier ter stede. Van
de afdeelïng van den Vrijheidsbond, die
slechts op dc laatste der twee vooraf
gaande besprekingen vertegenwoordigd
wordt nog bericht omtrent mede
werking gewacht. De Besluurdersbond
wees zijn vertegenwoordigers in het Co
mité nog niet definitief aan.
Oj) de gisteren gehouden vergadering
werd een bestuur gekozen en een plan
van actie besproken. Het bestuur bestaal
uit de heeren P. de Bree, voorzitter.
Mr. A. 3". van der Weel, le secretaris
P. Ph. Paul ,2e. secretaris; C. Hack, pen
ningmeester. terwijl de lieer J. Won-
dergem daarin mede zilting nam behou
dens bekrachtiging van zijn mandaat door
zijn vereeniging (Besluurdersbond)
RECHTZAKEN.
rondissements-Reclil-
ba nk te Breda
DE BESTE
Verkrijgbaar voor engros eu detail bij
de firma Gebr. STEENLAND, Stallen
straat MIDDELBURG.
[Ing. Med.J
In de gisterenmiddag gehouden zitting
der Synode te Assen, die niet publiek
was, was ingekomen het antwoord van
dr. Geelkerken met een begeleidend schrij
ven van den kerkeraad van Amsterdam
Zuid. Tot onderzoek dezer stukken werd
een commissie benoemd, waarin zitting
kregen alle prae-adviseèrende leden der
Synode, de hoogleeraren dr. Aaltiers, dr.
H. Bouwman, dr G.. H. Geesiuk, dr.
an Gelderen, dr. S. Greidanus, dr. F.
Grosheide, dr. V. Hepp, dr. I. Hoekstra,
dr. A. G. Honig, dr. H. Kuijper, dr. .1.
Ridderbos.
Voorts de predikanten dr. K. Dijk, als
voorzitter der dogmatische commissie, dr.
D. P. Koopmans, voorzitter der kerkelijke
commissie, dr. J. Thijs, dr. W. A. van
Es, ds. J. Miedema, en de ouderlingen
J. Beukenkamp, S. Brandsma, W. v. d.
Brink en S. Vellinga
Hol autobusongeluk aan hel
Tholensche veer.
Gister stond voor de Bredasche Reclit-
band terecht L van VI oud 23 jaar,
van beroep chauffeur. woncudeMe Sla-
venisse beklaagd dat hij op of omstreeks
29 December 1925 te Tholen als! bestuur
der van een autobus daarmede deu op
rit van het Tliolensche veer heeft opgere
den, terwijl aan dit motorrijtuig geen an
dere remmen aanwezig waren dan oen
hand en een voetrem. welke geen van
beiden krachtig werkten, terwlijl mot geen
van beide het motorrijtuig elk oogenblik
lol stilstand kon worden gebracht, heb
bende de voetrem in zeer vellen toestand
verkeerd met als gevolg dat deze slipte,
terwijl bij de handrem welke op de on
middellijk mei de achterwielen verbon
den remtrommcl moest werken, de Irek-
stang van de rem geheel ontbrak, terwijl
gemeld motorrijtuig evenmin voordien
was van eenc inrichting in staal om bij
hel bestijgen zelfs van steile hellingen
te loopen geheel te beletten aan welk
hoogst onvoorzichtige en roekelooze hau-
i delwijze het le wijten is geweest, dal
het motorrijtuig achteruit loopehde de
rivier de Eendracht is ingereden waarbij
La. Ma. Kesselaar en nog 6 andere per
sonen door verdrinking zijn overleden
A. J. Voerman, Rijksveldwachter Brig.
Majoor te Tholen als getuige gehoord
verklaarde dat hij de lijken, wellce uit het
water zijn opgehaald heeft inbeslag ge
nomen en deze op 31 December 1925
heeft overgegeven aan den deskundige
Iiutlst, arts te Leiden, Tevens had deze
getuige de autobus .in beslag genomen en
fer hand gesteld aan getuige Grootens
voor deskundig onderzoek. Toen de auto
bus uit het water kwam had getuige
Schot hem verteld dat niets aan de rem
men was veranderd Ook verklaarde de
ze getuige nog dat de autobus, nadat
deze uil het water was gehaald eenigen
lijd zonder politie toezicht had gestaan
De tweede getuige M. Evertse, gem.
en onbezoldigd Rijksv te Poortvliet ver
klaarde dal hij een der lijken had her
kend als dal van L M. Kesselaar
Hierna werd als getuige gehoord C.
van Os, gem. en onbez. Rijksveldwachter
te Tholen. Deze getuige had gezien dat
toen de autobus in het water lag er met
dreggen en staaldraden is gedregd Toen
de kap er afging kwamen er verschillen
de lijken hoven drijven, waaronder een
lijk was dat door den vorïgen getuige
werd herkend als dat van L. M. Kesse
laar. Toen de autobus uil het water
kwam, was hel rechterachterwiel met
louwen omwonden en slipte, toen dit er
echter af was draaiden de wielen weer
Voorts verklaarde getuige nog, hieinaud
aan dc remmen le hebben zien komen.
Vervolgeus w erd gehoord G. van Dorst,
'arbeider te Stavenissc. die op den be
wuste n dag als passagier met de autobus
was medegereden van Eergen op Zoom
naar het Tholensche Veer In de autobus
zalen behalve hij nog zeven vrouwsper
sonen. Dal toen de auto de helling rechts
opreed, hij achteraan in dc autobus zat
dat toen dé auto boven op dc helling was
gekomen bleef staan en terugging. Toen
de auto terug reed gooide verdachte de
rem over cn draaide zijn slum- om. Toen
de bus halfweg de helling was gdkomen
liepen de vrouwelijke passagiers naar
voren en drongen den verdachte van het
stuur weg. Deze getuige had ziel» gered
door langs de achteropening hoven op
de kap te klimmen, terwijl de auto in het
water terechtkwam Ook had getuige
niets bijzonders bemerkt toen de auto
bus dc helling opreed.
De vijfde getuige die gehoord werd
was M. v. d. Linden, Chel" veerman te
Tholen die het ongeluk had zien gebeu
ren en daaromtrent verklaringen aflegde,
dok had hij gezien dat beklaagde uit de
autobus sprong toen deze vlak bij liet
water was eu dat eenige vrouwelijke pas
sagiers naar voren liepen Beklaagde had
hij niet zien remmen, want de wielen
draaiden bij hel terugrijden.
J. M. Schot, veermauskneclU, te Tho
len verklaarde ongeveer gelijk als de v >-
rige getuige. Ook hij had de passa
giers in de autobus naai* voren zien gaan
toen deze vlak bij hel water was levens
verklaarde geljjige nog dal de helling niet
glad was.
Vervolgens werd als getuïge-deskun-
i dige gehoord J P. L. Hulst, arts te
Leiden die verklaarde, na door den Rech-
ter-Commissaris bcöedigd le zijn. dc lij
ken le hebben onderzocht, welke hem
door getuige Voerman waren ter hand
gesteld. Deze getuige bleef overigens bij
zijn desbetreffend rapport volharden.
A. Grootens, chauffeur le Breda als
getuige-deskundige gehoord had do rem
men onderzocht en verklaarde dat deze
niet in orde waren. Toen hij op de voet
rem drukte kon liet wiel draaien. Tevens
verklaarde hij nog dal de rem vet was.
De volgende getuige die gehoord werd
was A. Vijgehoom, ass, werktuigkundig-
ingenieur te Vlissingen, de eveneens de
remmen had onderzocht en tol de con
clusie gekomen was dat een rerustang
ontbrak, welke onmogelijk onder het
rijden verloren kon zijn. omdat het
boutje aan een der zijden compleet aan
wezig was. Ook werkte de voetrem niet
omdat deze vet was Indien dit niet hel
geval was geweest had de autobus lot
stilstand kunnen worden gebracht
In deze zaak werden levens nog vijf
getuigen-deskuudigen a décharge gehoord
J. Th. v. d. B chauffeur te Stave-
nisssc zei. dat hij dcnzelfden dag met
den wagen liad gereden, doch niets had
bemérkt. In tegenstelling met de deskun
digen verzekerde getuige, dat het vet
a5}n der achterreinmen van geen invloed
is.
De chauffeur J. J. A. v d B le Ber-
