FEUILLETON. Aspirin B IJ V O E 8 E L VAN DE Woensdag 10 IViaart 1826 No. 58 BINNENLAND. UIT DE PERS. |D o Belgen en w ij. lil de Amsterdammer heeft prof dr II Bnigmans, in verband met het Bel gische verdrag eenige beschouwingen wijd aan de beteekeiüs van de gesch kundige-factoren voor hel al oJj niet ge ven van concessies. Wat er vroeger eeuwen is geschied door de sluiting der Schelde door <k belemmering van den handel in de Zui delijke Nederlanden, door hel barrière verdrag enz geschiedde in hel belang van de veiligheid der Republiek eerst te genover Spanje, later tegenover Frankrijk ■Belgische geschiedschrijvers van onz dagen, met name Piroiuie. bobben <le ft olen van lum loom uilgeslorl over hel eigenzockeljjke Holland, dal dc vrijheid en dc welvaart van P.elgiê op Mierde aan eigen veiligheid en gemak Jn Holland zal zeker niemand op oil óbgenblik de over en legen de Zuidelijke Nederlanden ge nomen maatregelen verdedigen, lat alles is historie geworden en heeft alleen hi storisch belang, jtlen doet waarlijk ver keerd in België door telkens weer op het gepleegde onrecht terug te komen en daarom moord en brand Ic roepen tegen hel misdadige ITolland Maar nog voel zonderlinger is het, indien men zich ïn Nederland door dal uitbundig protest laat inlimideeren en uit België 's bezwaar de gevolgtrekking maakt dal wij tegen over dal ongelukkige verdrukte land waarlijk wel wat hebben goed 1c maken Men begint hier waarlijk ook al te spre ken van ecu eoreschuld Dal nu gaal vcci en veel te ver. Dal België al lang niet meer liet onderdrukte land is van vroeger eeuwen, is waarlijk bekend genoeg. België heeft zich in de negentiende eeuw krachtig en voorspoe dig fout wikkelt! zonder dal Nederland zich zich daartegen ooit heeft verzet; integen deel heeft men mol een zekere vol doening den wederopbloei van 'iel zus Ierland nnnschomvo. En wat Nederland in den jongsten ooriog voor België heeft gedaan, is bekend genoeg en behoorde al thans bekend genoeg te zijn, de Belgische vluchtelingen mogen wij ons bcsL herin neren ,al wil men ze ook elders wel eens vergeten. Eu onzcrz.ijds heelt steeds de sterke wil beslaan om met den zuider buur in vrede en vriendschap te leven Dal bewjist toeli zeker ook we) liet Hums itcslolen (rakkial dal wel zeer slcrk ge luisd van den wenseli om do goede ver standhouding te bevestigen. Dat wonen wij ïckcv aften en! wij zijn zeiter anon Dcreio oilers Ic brengen >p Net altaar der vrieudstehap. Op dien grond kan men ook de medew erking van liet Xedërlandsche volk inroejien, <lal er prijs op steil goede buur te zijn. vooral met hel stamverwante Belgenvolk. Mam men moet ons niet dc gedachte willen opdringen, <lal wij aiui België iels hebben goed Ie maken, omdat ons voorgeslacht zicli aan der Belgen voorouders heeft bezhndigd. Zulke argumenten, aan de geschiedenis ontleend, zijn hoogst gevaar lijk. De ^geschiedenis kan ons natuurlijk zeer veel leeren Als bewaarster van de ervaring van vele eeuwen kan dc historie ons den weg wijzen in allerlei zwarig heid. Maar men kan bezwaarlijk aan ver houdingen van lang vervlogen eeuwen den /.edelijken grondslag en zelfs den rechlsgrond ontleencu voor bepaalde ban- door Mrs. C. N. WILLIAMSON. N«d. vertaling vau ADA VAN ARKEL, 48). HOOFDSTUK XX. liet dapperste meisje van de w e re 1 d. Sheila Douglas en Carringlou Svaren samen alleen voor liet eerst, nadat hij hel meisje had gezegd, dal hij haar lief had Slechts een paar nieter verder, aan den anderen kant van de geheime deur. die nu wijd open stond, konden zij heb gemurmel van dc stem van den sterven den man hooren, terwijl hij gebroken en pijnlijk tegen lady Viola Rayne sprak. .,.Ic bent liet dapperste meisje van dc wereld", zei Carriuglon, „Geen ander meisje zou hebben kunnen of willen doen wal jij vannacht gedaan hebt. Je hebt kapitein Derby's leven gered ten koste van je eigen leven „Maar hel was aan jou, dat ik aldoor delingen en maatregelen. De geschiedenis kan zeer veel leering geven, maar zij doet dal nimmer opzettelijk, zij verklaart hel heden, maar kan nooit het tegenwoordige geslacht dwingen lol handelingen, die in strijd zijn mei zijn eigen belang Wat de consequenties zouden fcijn van de moliveering van liet Belgische Irak taal door liet onrecht vóór eeuwen aai Iteteië gedaan, kan men gemakkelijk neer zien Als alle oude voelen na eeuwen nog eens zouden moeten worden bijgelegd in concession in verdragen, zou de we reld de zonderlingste verwarring aan schouwen. Dan zouden wij afrekening moeten houden mol zoo goed als alle vol ken van den aardbodem Dan. zou ons land een geheele reeks verdragen moeten sluiten met Spanje, inel Portugal, met Engeland met f rankrijk, uiet Denemar ken, met Zweden, om nu maar 'niet van biiiten-EliPópecsche landen te spreken. Dan zouden wij nog moeten al rekenen met Spanje over de gruwelen van lachligjarigen oorlog, met Portugal ov< hel verlies van Brazilië met Frankrijk over 1(572, met Engeland over dc Kaap tai dc andere verloren koloniën, mol De nemarken over den Suillol, met Zwiaion over de belemmering van onzen handel in de Oostzee. Zoo zou waarlijk de. ge schiedenis zelf de bron worden van veel meer verwikkelingen dan zij nu toch al is De geschiedenis is het geheugen dor volken, is wel ééns gezegd, liet is waar lijk een geluk, dal dal geheugen dikwijls zoo kort is, bel zou rampzalig zijn. zoo oude veeten nimmer wérden sergeten Men is met zulke herinneringen op den verkeerden weg Moeten w;j aan dc Bel gen concession doen. liet zii zoo Maar dan alleen op grond vau gebleken nood zakelijkheid nu in dezen tjjd. die zeer prijs stelt op vrede onder de volkci; Maar niet op grond van wat in vroeger jaren is gedaan of misdaan, maar in •cder geva) is gedaan of misdaan ter goeder trouw Laat ons Voorzichtig zijn met de vermeerdering van onze oere- scliulden. Echte, deugdelijke schulden, niet alleen materieele, hebben wij waar lijk al genoeg. D c li e e r U o 1 ij n b c- pleit s a m c n w er- li n g van r e c h l s. Oudminisler II. Gó lijn heeft hot tij dens zijn" ministerschap tijdelijk neer gelegd hoofdredacteurschap van de Stan daard weer op zich genomen met een artikel „Weer op de brug'. Daarin schrijft hij o.a.. „Zoo gaan we dan samen voort, den ouden koers zeilend- Op dal laatste leg ik nadruk. Steeds sterker voet ik, dat moeilijke tijden naderende zijn. De zichtbare afbrokkeling van liet parlementaire stelsel de verwording daarvan lol parlementairisme, zooals Ife- noist bel onlangs uitdrukte in de meeste landen van Europa .plaatst voor uiterst moeilijke vragen. Hel wegvallen ten onzent van dc sa menwerking der rochlselïo partijen, en daarmee voorshands van de mogelijkheid van een normalen toestand op regec- riugslcrroin. roept lot zeer ernstige be zinning. Ik blijf welbewust voorstander van die samenwerking en zal haar ook in ons blad naar vermogen bevorderen. Alleen legen overhaasting waarschuw ik thans reeds. Teen ik in 1920 als leider onzer partij optrad, vond ik een toestand die reeds veel verschilde van dien van 10 jaar vroeger liet eoalitiegehouw vertoonde onmiskenbaar ernsligc scheuren Ilol jarenlang samengaan van parlije». waarvan dr een dit, cle ander giudscli ofter bad moeien brengen; hel lot een goed einde brengen van den strijd om cle school, hel uiet klaar en gaaf gereed zijn met cle oplossing voor allerlei an dere vragen - waarop Kuypcr mei zijn vragend „wal nu9' reeds heengewezen had dal alles was oorzaak, dal met een uiteenvallen van de coalitie te eeuï- ger lijd ernstig gerekend moest worden. Wal te duchten, viel. is dan nu ge schied. Maar nu moet dan ook de eenheid weer groeien. Gemaakt mag ze niet! Bezinning is nooclig. Bij alle drie. Ook hierom. wijl de onmiskenbaar dacht, meer dan aan hein", bekende Sheila. „Misschien zou ik niel zoo moe dig zijn geweest als ik geweien had. dat jij. wat er ook gebeurde, veilig was en huilen bel bereik van liet vuur.'' „Ik geloof, dal je precies oven moedig zoudl zijn geweestzei Gamnglon, „om- dal je nu eenmaal zoo bent. Ik kende je nog niet lang, voor ik je sterkte van karakter, je dappere zelfverloochening en nobele loyaliteit leerde kennen, die alleen al voldoende zijn om 'je dl» eën voetstuk te plaatsen ver boven elke an dere vrouw, die ik ooit gekeild heb. En Ia u je zachtheid „Ach, je bent veel Ic goed voor me", viel liet meisje hem in dc reden „Hel betoekent hcusch niets, ik ben je niet waard. Ik had nooit kunnen droómem, (bil je zelfs maar aan ine, zoudl denken behalve vriendelijk en als uil 'de verte". ,11c heb al een hooien lijd aan weinig anders gedacht", zei Gamnglon. „Maar ik was hang, dat ik te oud voor je was - dal je niet om me jwlkH kunnen ;c.vcti zooals ecu vrouw moet houden van een man als ze „Er beslaat geen andere man yi de wereld", riep Sheila. Hij nam baar in zijn armen en toen ze met haar hoofd op zijn bors/h sterke stroomingeu vau onzen lijcl lol ernstige, overweging van ons standpunt ter zake nopen. Men heeft het van den kant der mo derne-democratie wel willen doen voor komen. u-sol' de anti-revolutionaire partij haar verleden bi de laatste jaren heeft verloochend en in een verstard conser yntisme. bij voorkeur reactie geheeten, was vervallenmaar ook dal gaat voor bij. Op zijn lijd zal men toestemmen, dat een gezonde financiëele toestand de on misbare voorwaarde is voor een progres sieve politiek die duurt Onze finaneieele toestand was in 1922 zeer ongezond geworden en is. ondank; a'les wat ter verbetering is gedaan, nog geenszins" /ooals hij behoort te zijn. Gelijk over een paar jaar wel blij keu zal! Wie dien toestand klaar voor oogeu heeft, wijst eeuerzijds tien drang tot cl; den waarvoor dc lijd nog niet gekomen is. terug en werpt aan den anderen kant den blik vooruit naar lief oogenblik dat liet juiste tijdslij» wél aangebroken zal zijn Om dan gereed te zijn voor hetgeen 1 uil voerbaar is. Dal óók hierbij eenstemmigheid onder de groepen der rechterzijde verkregen moet worden, vóór men weer saam bet regeeriugsscliip gaal bemannen, slaat voor mij vast. Daartoe mode (e werken, zul mij oor zaak van vreugde zijn Vooral om liet te doen zoo als hol Calvinisten beta,ami en zooals het bij onze geaardheid p ast Dcu Ueniel iu liet liarl en heide voeler stevig op den grond' KUNST EN WETENSCHAPPEN De Vereeniging ,Voor cle Kunst' alhier houdt van 11 21 Maart in hel Kunstmuseum een tentoonstelling van schilderij en (licdendaagsclie kunst) uit particulier bez.it. Men melcll ons uit Wissen- k e r k c De lieer Ed. Flipse Gz geboren alhier is benoemd lot eerste dirigent van hel Harmonieorkest van lu'l l'hilharmnusch, Genootschap Ie Rotterdam. Naar nanlei ding v.ui deze benoeming schrijn liet „RÓlterd. Nienwsbt." „Ed Flipse s ih), -jaar oud Hij is uil Zeeland afkomstig,' sludcerde eerst bij Otlo Lies te Goes en later, na zijn vestiging te Rotterdam hij Henri Zag wijn. Voor pianospel stelde hij zich onder de leiding van A B II Vorlieij Flipse heeft zicll reeds ondcrsrhe ten a;s directeur vau verschillende zungver- eenigingen hier en huilen Rotterdam. Hij voerde te Dordrecht do operas „La belle llëlèiie v.ui Oïfclibach en ;,Cibou- lelle" van Reynaldo Hahn met succes uil. Als componist schreef Flipse eenige stukken waaruit een voorliefde voor do nieuwste slroomingen in de muzijk blijkt." lil de _j c s c h i e d e n i s v a n „liet E i I a ii d". Door de X. R. Grl. worden de volgen den geschiedkundige bijzonderheden mee gedeeld betreffende Hef Eiland of den Generale Vrije Polder In Zeeuwscli-Vlaanderen, aan do over zijde van de Basse-geule ligt een streek DOET UW SCHOENEN GOED (Inge/ Mod,. stond en liet kloppen van zijn hart) hoorde, was ze dubbel en dwars be- looml voor al het lijden van de laat-, sle dagen en zou er voor willen be talen met jaren van nog veel wreeder lij den dan ze deze donkere dagen had doorgemaakt. „Ik dacht dal je verliefd was óp begon ze eindelijk, maar hiekl toen óp» voelende dal ze geen recht Jiad te zeg gen wal haar op do lippen had gelegen.. Maar hij antwoordde oprecht „Op lady Marsden? Nee, liefste., ik heb nooit van haar gehouden. Ik heb, nooit een vrouw liefgehad voor jij in. mijn leven kwam. Ik .hield niet van, lady Marsden. maar ik bewonderde haar, was soms zelfs lot haar aangetrokken, vooral in het begin, toen ik haar pas had Jceren kennen, en ik geef toe, dal hol niet onmogelijk is, dat als ik jou nooit ontmoet had, ik haar gevraagd zou hebben mei me le trouwen. Zelfs van. avond nog vroeg ik me af of het eigen lijk niet mijn plicht was dal le doen, hoewel ze ïac lang zooveel belang niet meer inboezemde als in hel begin. Maar toen jij en ik elkaar in cle oogeu za- [cn, zag ik in de jouwe iets dat ge;leek op wal in mijn hart voor jou leefde, dal jij en ik voor elkaar bestemd waren, bekend als de Generale Vrije Polder ol' „Hel 'Eiland hoewel het geen eiland meer is. In 1(559 werd op grondgebied van Uzendijke een kerk gesticht voor de Hervormden, op een kwartier af- stauds van hel legen woord iige Belgische Oudeman. In 1(5(58, op 25 November,; werden de verzamelde Hervormden door een achttal personen overvallen en de predikant Sluirbont vree se lijk mishan deld. Wel werd een som van 1000 rijks daalders uitgeloofd voor hel aanbrengen van de uitvoerders van hel schelmstuk, maar hel gelukte niel de booswichten te vatten. Hel kerkgebouw op Hel Eiland werd afgebroken en verder op Staalschen bo dem gebracht; van liet oude gebouw wa ren in 1720 ter plaatse nog stukken van cle muren blijven slaan. Ui den Prins Willempolder werd de nieuwe kerk op gericht en dc nieuwe predikant Jacobus Schamfelaar, de vervanger van den ver- moorder Stuirhout. vestigde zich daar ter plaatse, met meerdere zijner aanhan gers op hel nieuw ontstane Waterland kerkje- Kerk en pastorie werden in 170S door de FVansclien in de asch gelegd, er bleef slechts de kerkeraadskamev ge spaard In 1713 werd op Kerstdag cle daarna geslichte kerk cloov cis. Mailing» van Sluis, die zelf milde giften voor den nieuwen bouw had gegeven, iuge- wijd. Sn de kerk werden bëschilderde glazen aangebracht, waarop de namen (Ier milde gevers Werden vermeld, welke glazen evenwel in hel begin van 1800 verdwenen Als bijzonderheid* wordt vermeld, dal zekere Jacobus Claays. die als kind. wees zijnde, hier werd opgenomen en verpleegd, pm lalcr ook /.ijn belijdenis in dc kerk hier le doen. in dienst ging hij de Oost-Indische Compagnie, forlu n verwierf en bij testament op 28 October 17(53 te Batavia, de gereformeerde ar men le Walerlande een derde deel van ziin nalatenschap vermaakte en wél voor at voor die dagen het niel onbelangrijk bedrag vau pl.m f.30 000- Van dit kapi taal, vooral in effecten en obligation bestaande en onder beheer van het Col- lege 's Lands van eten Vrije, als opper- armmecs'tcrs. ging bijna de helft verlo ren, (ïniir bedoelde stukken bij bet bom bardement van Sluis in 175)1,, door brand werden vernield of zoek raakten. Bij den afval van België bleef de rente achter van een "kapitaal van I' 12700 Werkelijke Schuld, ingeschreven op hel GiocithGCk te Brussel, ten name van de Diaconie der Hervormde gemeente te jWatcrlaiidkcrkje. Door de regeering voorgeschoten tot aan dc* vereffeningen der geschillen niet België, werd de rente weer uitbetaald De naam Walerlande, die vermoedelijk als „buurt" reeds voorkwam bij cle stich ting der nieuwe kerk nA 16(58. bleef be houden tol in de 19e eeuw, toen men tiet Walerlandkerkje begon le noemen, ter onderscheiding van Watevland-Oude- inan aan de overzijde der Passe-geule Er heeft een legende geloopen, dal de Drediksloel in do kerk in hel hggin der 19e eeuw nog de bloedvlekken werden geloond, ontslaan door den moord op ds. Stuirhout, maar dal liet een ge geilde" is. kan blijkbaar voldoende wor den aangetoond door hel feil van den brand van 1708, toen ongetwijfeld ook de bestaande kansel afbrandde en dal de onuitwischbare bloedvlekken nu een maal onvermijdelijk bij moordgeschie denissen behooren. KERKNIEUWS. furs u s-D r V an Se n d e u over ..I i c li a a in en Zie F' Op de achtereenvolgende Dondord-igen 18. 25 Febr en 1 Maart j l gaf Dr. O. II van Senden le Den Haag. alhier voor een 90-tal deelnemers in' de boven zaal van cle Sor St Joris een cursus er bovengenoemd onderwerp. Uitgangspunt van clou spr was, clal wij lichaam en ziel niet uil onmiddel lijke ervaring kennen Onze onmiddel lijke ervaring immers doel óns slechts éénerlei kennen, nl bewustzijnsinhou den Doch hel causaliteitsbeginsel doet ons een onderscheiding maken lusselien de bewustzijnsinhouden, die een buifen- Toeu vvisl ik. dal ik niet te oud was. en 't zonde zou zijn mijn naam aan 'n andere ito uw (e geven, terwijl iij en ik elkaar in lieftic* toebohooren Waar schijnlijk zou lady Marsden me niet eens genomen hebben als ik haar gevraagd had". Sheila antwoordde niel, maar ze ver borg een ougeJóovige glimlach aan zijn horst. Menig meisje in haar posi ie zou zoo n oogenblik haar onvoldaan ver langen naar wraak bevredigd hebben door al hel kwaad wat zij van een ja- loersche mededingster liad ondervonden, te vertellen, maar Sheila zweeg. Zelfs als ze niet zooveel gehouden hacl van lady MarSdens dochter, z iu ze toch Vrouw niet hebben willen be- rooven van de vriendschap die Mark Carriuglon lianr nog geven Icon, Ze zei lol zichzelf terwijl ze een kleine verzoe king onderdrukte, dal z,e blij zou zijn, als hij lady Marsden in baar moeilijkheden zou willen helpen. Alsof ze Ivüar gedachten had uilge sproken ging hij voor! „Ik wil dat lady Viola met Derby trouwt, Ze houden van elkaar en hij i.s een beste kerel. Ze zou nooit de vrouw van Franklin hebben kunnen worden en nu moeten we, jij, en ik, eens zien wat we voor hen kunnen doet zich weer geldenH Wij wachten echter niet, tot- dat de ziekte uitbreekt, maar wapenen ons, om het eerste het p beste verschijnsel te bestrijden; p j dat moet ons wachtwoord zijn. p Onze helper daarbij zijn de tabletten j De vanouds bekende Aspirin- t tabletten voorkomen en genezen p 5 hoofdpijn en verkoudheden; |f 5 bij rechttijdig gebruik verhin- l deren zij hetuitbreken van griep. Men eisdie steeds de origi- 0 neele verpakking met oranje j band en het Bayerkruis. p (Ingez. Med.) wereld posluleeren en anclere. die zulks niet Boen. Daarom moet de mensch, die zicli aangaande de werkelijkheid be zinnen wil. voorloopig beginnen met tweeërlei te stellen, en wel materia en geest. Nu zijn er echter denkers geweest en nog die beweren, dal er ook in wa<yheid tweeërlei is de dualisten, die aan de materie zoowel als aan den geest beide werkelijkheid in zichzelf toeken nen Voorbeeld hiervan is Descartes met zijn stellen van tweeërlei substan tie: dc cogilorio het denken of de geest en de exlensio de uitgebreidheid of de slof'. Echter kan Descartes er legen hel dualistisch beginsel in niet zonder om hiernevens als een deus ex machina uit de lucht vallend cle Godheid te hulp te roepen, waar immers blijkt, dal do twee mol elkander niets lo maken hebbende, in zich zelf bestaande substanties, noch tans hier en daar met elkaar in relatie treden, met elkander overeenstemmen of op elkaar inwerken. Hel dualisme blijkt dus niet houdbaar "En een eerste schrede in de richting van het monisme werd dan ook al spoedig gedaan door Spinoza, die de eigenlijke werkelijkheid in zicli zelf van de beide substanties van Descartes ontkende en poneerde dal er maar één substantie is. die werkelijk heid liecfl en waarin materie en geest berusten Deze ééne substantie door Spi noza God of de Natuur genaamd drukt zich dan volgens Spinoz.i uit in oneindig vele attributen wezenskenmerken Maar hiervan zijn er ons slechts twee he kend n 1 de twee substanties van Des eartes materie en geest Viel nu deze ééne substantie weg, dan viel alles weg- materie zoowel als geest hebben, volgens Spinoza, ten laatste bun bestaansgrond en hun waarheid in deze ééne sub stantie Echter grijpen deze twee ons bekende attributen der ééne substantie volgens Spinoza nooit in elkaar in. gelijk de twee rails van een spoorlijn elkaar nooit raken, doch parallel loopen en slechts eenzelfde punt van uitgang heb ben Zoo meende Spinoza liet samen hangen van een. physischcn prikkel niet :ioen „Jij en ikWat klonk dal lieorlijfc dat hij zoo zijn toekomst en de hare ver houd. .Ik geloof", zei ze, ,.da( als de heele waarheid omtrent dez.e samenzwering ontdekt is. we zullen zien, dal kapitein Derby een man van gewicht is en dal lady Marsden zich nog wel tweemaal ai bedenken voor ze hem haar dochter eigerl." „Geloof je datT' herhaalde Carriug lon. „Dal heb ik ook wel eens gedacht, maar ik vrees, dal we niet veel vasten rond hebben om dat vermoeden op le haseeren. Er is alleen hel feil, dat iemand liet de moeite waard vond hem uit den weg le ruimen, maar .,0", riep lady Viola snel de kamer in loopend. .ik geloof, dal hij sterft. Is de dokter o r nog niel?" „Nog niet", antwoordde Carringlou. Maar op dit moment ging de deur open en Derby kwam met den dokter en mr. Mc. Iviunou terug. „Breng Meer licht", zei Viola. liet zoo donker daar. De lantaren' brandt zoo flauw En en hij heeft belooifd. ■en verklaring te leekenen. als ik die wil schrijven." (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1926 | | pagina 5