rechten heeft gevlijd. Deze etensdragers
zijn niet ongelijk aan die welke men in
Nederland pleegt te ontvangen, wanneer
men van den kok eet. Alleen de behande
ling ïs een beetje nonchalanter. Want
men kan een inlander nu eenmaal nooit
duidelijk maken, dal een Europecsch me
nu met het begrip één pot nat niets ge
meen heeft. Vandaar dat bjj ouder het
loopen met het instrument zwaait, dat hij
er aan de overvolle tram hangend, aller
lei capriolen inee uitvoert, en dat de
hongerige ifian in de benedenstad erw
tensoep rondom zijn pudding vindt. Ge
moet echter, om in Indië prettig te leven
zoo nauw niet kijken, ook niet als uw
huisjongen uw bord vervolgens gladpoetst
piet zijn monw, hel stuk ijs voor uw glas
water op den stoep in stukjes hakt en
vervolgens reinigt met zijn vingers. Ook
als hij de vaal omspoelt na afloop van
uw diner, moet ge vooral niet gaan kij
ken het zou u misschien den volgendén
dag minder smaken.
De Indische avond is verdeeld in twee
deelen. de vooravond en de na-avond.
De vooravond vangt aan tegen zevenen.
Dan begeven ongehuwde en dikwijls ook
gehuwde heeren zich societeitswaarts en
drinken daar ijskoude dranken, sterk ge
frappeerde jenever en sherry-soorten en
zelfs bier Koppen thee en Ranja 0. P.
zijn in Indische sociëteiten niet gevraagd.
Maar de vooravond* is ook het visite
uur. Dan ontvangen de families vrienden
en kennissen en officicele bezoeken. Dan
ziet men in ontelbare voorgalerijen da
mes in modieuze jurken en hoeren in stijf
gesteven jassen in wipstoelen rondom
ronde tafels zachtkens heen en weer
schommelen, terwijl onder koele dranken
de chronique scandaleusc wordt behan
deld Tegen half negen nemen de gasten
afscheid want dan is de tijd voor het
avondmaal gekomen, of liever voor het
diner, want men dineert in Indië op dat
late uur. Na afloop van dit diner begint
de na-avond. Men gaal naar de bios
coop, die om Kwart voor tien aanvangt
en tegen twaalven, maar dikwijls ook pas
veel later afgeloopen is, men .gaat bridge
spelen bij kennissen, men gaal des Za
terdags of Zondags dansen in een van de
groote hotels, of men blijft thuis.
En. als de Indische familie thuis blijft,
dan gaat zij gewoonlijk ook met de kip
pen op stok. Dan bevangt haar zoo om
streeks tien uur een overweldigende
slaap en dan duurt het mecslal niet lang
meer. of het muskietengaas beschermt
de moede slapers tegen de honderden
muskieten, die den ganseheu nacht te
vergeefs op de geïsoleerde sponden zul
len gonzen, belusl ojp menschcubloed.
Al zijn wij Hollanders niet zóó sportief
aangelegd als do Brillen, toch doen we
in de tropen ook behoorlijk aan sport,
tenminste als wc prijs stellen op onze
goede gezondheid. Want m warme kli
maten is sport eigenlijk nog veel on-
onlbeerlijker dan in kouder streken. De
permanente groote hitte brengt er maar
al te spoedig toe dat de Westerlijug
tot verregaande indolentie vervalt en zich
niet meer beweegt dan noodzakelijk is
Euro pee sc he man ot' vrouw, die in Indië
verslaafd raakt aan den langen luien stoel
en zijn gevallen potlood of sigaret dooi
den huisjongen laat oprapen die het
sportveld schuwt en zich uitsluitend
voortbeweegt in de lage kussens van zijn
auto, is tol vetzucht gedoemd, lot zenuw-
slapte tot honderd kwalen. Do blanke
man die in Indië te veel alcohol drinkt,
gaat 11a langer of korter tijcl ten onder
en meestal dood.
Gelukkig is er ook voor de minder
sportieven nog hot dansen- Men danst
in Indië zeker evenveel, zoo niet meer,-
dnn hier. En ook dit is bij negentig
graden 111 de schaduw een sport van bc-
teekenis. al wordt hel gezamenlijk trans-
pireoren op een dansvloer ook mondain
vermaak genoemd. Ook uil een oogpunt
van aesthetic!; is het niet jc dót, als men
op een bal of een dansavond, (tallooze
heerenruggen langzamerhand vochtig cn
daarna druipend ziel worden en stijve
boordjes en masse ziet bezwijken. Maar
wat nood wij zijn ui Indië en als daar
alles was zooals hier, zou het niet eens
nood-g zijn om er over te schrijven'
D. Ti.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
De betonning op de
Zeeuwsche en Zuid-
Hollandse lie sttoomen
De Dordr Crt. schrijft:
Men is sedert eenige maanden bezig
in de Zeeuwsche en Zuid-Hollandsche
stroomen zoogenaamde drijfbakens toe
te passen, ter vervanging van de roode
en zwarte tonnen. Deze drijfbakens heb
ben den vorm van rechte staken, boven
op voorzien van een bal. welke bij
eenigszins donkere nachten of duistere
winterdagen zooals wij juist dezen win
ter er verschillende hebben gekend, bui
tengewoon slecht te zien zijn.
Ten overvloede komt hierbij nog, dat
deze drijfbakens bij eb en vloed, telkens
onderdompelen, om dan weer slechts met
een klein puntje boven water te komen
Voor de scheepvaart beteekent dit een
zeer groot bezwaar. Vooral bij het voor
stroom varen, daar dit zoo snel gaat, dat
men voortdurend de tonnen in zicht moet
houden om het juiste vaarwater te kun
nen bevaren.
Wat de reden mag zijn, om het oude
betrouwbaar systeem, waarbij men ook
de tonnen van vorm kon onderscheiden,
door dit nieuwe te vervangen is ons
duister, Wij meenen echter dat de schip
per het zal toejuichen als dit slechts een
proefneming is, waardoor dit systeem als
ondoelmatig gebleken, spoedig zal zijn
vervangen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Donderdagmiddag om 3 uur is een
particuliere auto komende van den West-
zeedijk te Rotterdam, waarschijnlijk door
slippen in de bocht, den Schiedamschen
Singel ingereden De eenigc inzittende
passagier wist zich door het portierraam
pje te werken en den vasten wal te be
reiken. De chauffeur sprong boven op
den wagen eti is later bevrijd.
Hl de Haarlemmermeer is ingebro
ken op de boerderij van A. G. P* aan
den Aalsmeerdcrwcg. De dieven zijn blijk
baar gestoord, de Ju-uk van de brandkast
werd met een bijl stukgeslagen Behalve
twee rijwielen, die later werden terug
gevonden. worden vermist twee gouden
horloges, eonige zilveren lepels en hals
kettingen en een geladen revolver. Ver
schillende zilveren 011 gouden voorwer
pen bleven onaangeroerd.
"Woensdagavond is er'brand ont
slaan in de villa „De Kroontjes" aan
den Leemzoolschen weg le Laren Er was
geen water te krijgen en 'de villa is tol
den grond tóe afgebrand. De inboedel
was niet hoog verzekerd. Het schijnt dal
de brand in d£ keuken is ontstaan
Tegen hel einde van hel vorige
jaar verscheen bij een der banken te
Amsterdam een man van Turksche na
tionaliteit die een sëhrijveu van de Ban
co Italiano te Constantinopel loonde met
bijbehoorende papieren, in welk schrijven
de bedoelde bank opdracht werd gegeven
den vreemdeling een bedrag van 10.000
dollars uit te betalen. Daar de papieren
in orde waren en de haudteekeningen
echt werden bevonden werd de som uit
betaald. Later bleek, dat de bank de op
dracht niet verstrekt had. De zaak kwam
bij de politie en deze heeft nasporing
naar den vreemdeling, die Constantinidos
heettegedaan. De vogel was gevlogen en
gebleken is, dat hij den dag nadat hij het
geld had geïncasseerd, zijn hotel halver-
laten en op reis gegaan was.
Men meldt aan de Msb. uil Ensche
de
De recherche te Enschede is een uitge
breide» diefstal van manufacturen op
hel spoor gekomen, waarbij verscheide
ne personen betrokken zijn
Herhaaldelijk kwam het voor, dat de
firma R II Loen, expediteurs aldaar, op
gave deed, dat uit hare loods verschei
dene balen met manufacturen vermist
werden. In verband biermede is dezer
dagen een zekere van II. gearresteerd.
Eergisteren is door de Enschedeschc re
cherche te Rotterdam ooi; een, medeplich
tige aangehouden.
Het schijnt, dat lieden, die vroeger ïn
oetrekking bij de genoemde expediteurs-
firma waven, een complol hebben ge
smeed deze firma te benadeelen. Hoe.veci
er gestolen is kon nog niet worden vast
gesteld, wel moet er een aanzienlijk be
drag aan manufacturen verduisterd zijn
Gebleken is verder dat de «oedereo
per vrachtauto naar Rotterdam zijn ver
voerd. Daar zijn zij door de politie in
beslag genomen. Vermoedelijk zullen nog
meerdere in lieslagnemingen volgen.
Hel onderzoek in deze zaak. welke nog
wel vertakkingen zal hebben, -wordt
alle richtingen voortgezet.
Donderdagmorgen heeft in het hotel
Oranjc-Nassau te Arnhem een korte doch
vrij lievige brand gewoed Onder
gastcn bevond zich een Engelschman,
die op zijn kamer op de tweede ver
dieping in bed had liggen rooken. waar-
dom- brand is ontslaan De nachtportier
sslaagde er in hel vuur alleen te blus-
schen, waarna de Engelschman een an
dere kamer kreeg,
Nadat de portier vijfmaal op de plaats
van den brand ter conlrólc was terug
weesl, sloegen gistermorgen oxdt 0 uur ilc
vlammen opnieuw met groote hevigheid
uil. Vermoedelijk was bet kapok van het
bed blijven smeulen
De brandweer wist het vuur lot de
eene kamer te beperken, welke echter
geheel uitbrandde.
De in bed rookende logeergast i.s dooi
de politie aan een verhoor onderworpen.
Woensdag zijn le Achterveld een
paar oude dames uil hel St. Jozeph-Gc-
sticht in een diepe gracht geloopen Hoe
wel de belde oudjes reeds totaal waren
ondergedompeld, konden zij nog juist bij
tijds worden gered.
Toen de vrouw van den arbeider 1".
v. E te Enkhuizen gister naar liet wiegje
ging kijken waarin haar kindje van zeven
weken oud lag. bemerkte zij dat ba
kat daaruit sprong en dat het kindje
plotseling was overleden.
Voor zoover men kon nagaan heeft de
kal om den hals vau het wichtje gelegen
en is hel kind toen gestikt.
- Tengevolge van de instorting van '1
dak van ecu hoogovenbedrijf in verband
met een zware sneeuwvracht te Nieuw
Engeland (Connecticut), waarbij het ge
bouw verwoest werd. zijn verscheidene
personen gedood. Bovendien werd een
groot getal personen gewond.
Enkele dagen geleden ontving eer
te Antwerpen gevestigde diamanthande
laar een schrijven van zijn correspondent
UIT DE RADIO-WERELD,
~XX~
Een handige telefonie-ontvanger.
Een groot deel van de Nederlandsche
amateurs gebruikt een traditioneel 4-
lamps-ontvangtoestel; in vele gevallen
echter kan een 3-lamper, mits goed ge
bouwd, met goede onderdeelen, yooral
wat betreft zuivere weergave, even goed
voldoen. De praktijk heeft bewezen, dat
in een technisch goed geconstrueerd 4-
lamps-doestel geen enkele lamp als eind-
lamp kan dienen; bij de sterjte stations
als Daventry en Hilversum zijn alle lam
pen, wanneer m®h geen zeer hoogc
plaatspannipgén toepast (200 Volt of
meer) in hevige mate overbelast. Waar
om zou men dan niet een 3-lamper bou
ten, en daar qit halen wat er uit te
halen valt? Overbelasting van een lamp
is dan ujtgesloten, en men kan beter één
goede dan twee minder goede laagfre-
quenttransformatoren koopen. En de ge
luidsterkte ven een goeden 3-lamper is
ruimschoots voldoende voor een gewone
zitkamer,
HF.
ÖET. L.F. t~-
00
o O £j?0
O O O O O O
o o c
-
O P Po
O O O ^t-
O
Seui
sêuüi.
fiidm vh&t Co^cL
Wij hebben eens de proef genomen
met een toestel, waarvan de beschrijving
hieronder volgt. Zooals het schakel
schema aangeeft werden gebruikt één
lamp hoogfrequent, detector, en één lamp
laagfrequent met eindlamp. De hoog-
frequentlamp is geschakeld volgens sche-
ma-Koomans; in de nabijheid van sto
rende zenders is de selectiviteit welis
waar niet zoo groot, maar door gebruik
te maken van zeer korte verbindingen,
waardoor de inwendige capaciteit van
het toestel gering wordt, kan men de
storingvrijheid nog vrij hoog opvoeren.
Als eerste en tweede lamp zijn lampen
met goede eigenschappen een vereischte:
de A 410 (of het nieuwe type, A 409)
bevielen ons het best. De laagfrequent-
lamp kan ook een A 409 zijn, liever nog
een B 406. Een groote spannings-verster-
king en steilheid zijn noodzakelijk; een
A 406 of A 404 zijn hier minder op hun
plaats. Natuurlijk moet deze laatste lamp
roosterspanning hebben. De transfor
mator moet er een van goede kwaliteit
zijn: Pye nr. 2, General Radio klein mo
del, Nutmeg 1 3.75 en andere typen
zullen goed voldoen.
Bekijken we nu verder de indeeling
van front- en bovenplaat, dan zien we,
dat de beide variabele condensatoren en
de serie-parallelsohakelaar alleen op de
frontplaat aangebracht zijn. De serie-
parallelschakelaar is uitgevoerd met een
twee-poligen stekker en drie telefoon
bussen; deze eenvoudige en zeer goed-
koope manier is bovendien verre te pre-
fereeren boven een veel duurderen wip-
schakelaar.
Men zij er echter op bedacht nooit
den stekker om te draaien hij moet
steeds in den stand van het schema óf
in de bovenste twee bussen gestoken
worden (parallel), óf in de onderste twee
bussen (serie).
Op de bovenplaat zijn gemonteerd de
drie lampen, daar vóór de drie gloei-
stroom-weérstanden, en geheel vooraan
de spoelhouders. Men moet de aanslui
tingen zóó kiezen, dat aan ééne zijde r
(rooster hfr. lamp), r. (rooster det.) en tr.
(transformatorzijde terugk. spoel) naast
elkaar komen. Men krijgt dan aan de
andere zijde min gldr., plus hsp. en pl.
(plaat), naast elkaar. Hiermee bereikt
men, dat met de prim, spoel, die ge
woonlijk geheel weggedraaid wordt, in
gevallen van te gemakkelijk genereeren
een tegenkoppeling mogelijk is. Draait
men dan de prim, spoel dichter bij dan
zal het genereeren dadelijk ophouden.
De laagfrequenttransformator kan met
een 4-tal montageboutjes onder tegen de
bovenplaat aan gemonteerd worden, tus-
schen de lampen en gloeistroomweerstan-
den in.
Wanneer men overgaat tot den bouw
van een hier beschreven toestel zij het
hoofdconsigne: houdt alle verbindingen
zoo kort mogelijk. Juist door korte dra
den in een toestel met zöo gunstig moge
lijk geplaatste onderdeelen is het moge
lijk een aardige geluidsterkte uit een
drielamper te halen; de praktijk heeft'
reeds sedert lang bewezen hoe verre een
kris-kras gemonteerd toestel achter staat
bij een kort gemonteerden ontvanger.
Men gaat soms zoover, dat men het
aantal decimeters draad in zijn ontvan
ger telt I
te Madrid, waarin hem de loczending
van een doosje met briljanten werd aan
gekondigd. Bij aankomst van liet doosje
Bleek evenwel, dat de kostbare inhoud
was verdwenen.
Gestolen zijn twee briljanten met een
gezamenlijke waarde van circa 13.500
gulden. (Teleg.)
Een zestal plezierreizigers kwam
dezer dagen naar hel vliegveld te Croy
don (bij Londen) en legden 30 pond ster
ling neer om een glimpje van de zon le
zien. Zij vertelden, dat de sombere dagen
bij hen den wenscb bad doen opkomen, I
om de zon te zien en dal zij een vlieg
machine wilden buren, als deze boog
genoeg kon komen om wat zonneschijn le
genieten.
Hel gezelschap bega!' zich in een vlieg-1
tuig, dal een hoogte bereikte van 6500
voet Toen. lot hun genoegen, vlogen zij
eenigen tijd in schitterenden zonncschijin
rond. Weer op den begaucn bodem ge
daald, zeiden zij, dat zij dit tochtje dc
30 pond best waard achtten.
BUITENLAND.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
Spookbeelden van 1918.
Marineonthullingen. Het ver
gelijk met de vorsten. Groot
hertogelijke geliefden „buiten
dienst" Dreigende nieuwe
verwik 1; el ingen
Berlijn, einde Januari.'
Weldra zal het reeds acht jaar ge
leden zijn, dat in Duitschlana de groote
omwenteling plaats vond," maar nog
steeds zijn het, vóór alles, de thans na
werkende opwindingen uit dien cata-
strophalen tijd, de daaru.t gegroeide te
genstellingen, de vraagstukken, welke
daaraan in schier onoverzienbare rij ver
bonden zijn, de begeleidende omstandig
heden en de gevolgen van de historische
voorvallen van 1918, welke onophoude
lijk het Duitsche openbare leven bezig-
houden. Op eenmaal is plotseling weer
de kwestie naar voren gebracht van het
fantastische plan, dat, onmiddellijk voor
den wapenstilstand, rondspookte in het
hoofd veler vertwijfelde militairen de
Duitsche vloot een grooten aanval tegen
Engeland te laten doen ongetwijfeld
in de hoop, dat 'men, door een sprook-
jesachtig geluk, op het laatste oogenblik
het noodlot nog kon afwenden, vóór alles
echter met het heldhaftig besluit om,
wanneer het dan niet anders kon, de
geheele vloot, met haar bemanning op
le offeren, om tenminste een heldendood
te kunnen sterven.
Een ieder zal er van overtuigd zijn, dat
de Duitsche marine-mannen, die een der-
gelijk wanhoopsplan koesterden, zich
door hooge vaderlandsche gevoelens lie
ten leiden. Doch ook zal iedereen, die 1
deze aangelegenheid met rustig-verstan- j
digen blik bekijkt, tot de overtuiging ko- j
men, dat de uitvoering van een derge- j
lijk voornemen, terwijl de onderhande
lingen over den wapenstilstand reeds be
gonnen waren, waanzin zou zijn geweest.
En zoo gebeurde hel, dat de reeds ho-
penden op een terugkeer tot hun tamilie,
dankbaar dat zij het leven na een bloed-
bad, dat vier lange jaren geduurd had, I
hadden kunnen behouden, begonnen te
mopperen. En dat was de kiem van het
oproer, dat al spoedig in Kiel, de groot
ste Oostzeebasis der Duitsche marine,)
uitbrak en zich vandaar uit verbreidde.
De parlementaire commissie uit den
Rijksdag, belast met het onderzoek in
zake de verschillende tijdens den oorlog
en de revolutie plaats gehad hebbende
gebeurtenissen, heeft zich den: laatsten
lijd met deze kwestie bezig gehouden.
Hoogst merkwaardige dingen kwamen
hier aan het daglicht. Het'bleek, dat
de hooge marine-officieren geheel op
eigen"initiatief, zonder zelfs aan de Re
geering eenige mededeeling te doen, het
plan voor den grooten en laatsten ma
rine-aanval, voor de zelfopoffering-in-
massa, hadden ontworpen. Met andere
woorden, dat de autoriteiten, zonder
eenig recht daartoe te hebben, 'n be
sluit zouden nemen, waardoor, behalve
zijzelf, duizenden matrozen en stokers
in den dood gedreven zouden zijn. Mei
het volste recht werd de vraag gesteld,
of men niet eerder, inplaats van een
muiterij der matrozen, van een onwettig
verzet der admiraals en bodemcomman
danten teggn de toentertijd nog Keizer
lijke regeering moet spreken, Üit de be
trekkelijke documenten bleek bovendien
nog dat reeds in den, de muiterij vooraf
gaan den tijd, toen bij de manschappen
uitingen van ontevredenheid over de
slechte voeding vernomen werden, er
gebeurtenissen hadden plaats gehad,
welke men tot de onmogelijkheden zou
hebben gerekend: dat namelijk verschil
lende matrozen, door een krijgsgerecht
veroordeeld, doodgeschoten waren, zon
der dat voor een zoo hard vonnis en
zijn wreede voltrekking voldoende ter
men aanwezig waren, niettegenstaande
de rechterlijke ambtenaren der Keizer
lijke Marine op ondubbelzinnige wijze als
hun meening uitspraken, dat deze dood
vonnissen volkomen in strijd waren met
alle gerechtigheid
De onthullingen oveF deze gebeurte
nissen, door den sociaal-democratischen
afgevaardigden Ditiman in de Rijksdag-
commissie geëntameerd, veroorzaakten
in de vergadering een geweldige beroe
ring. De afgevaardigden sprongen van.
hun zetels op en eisohten, sidderend van
opwinding, het strengst mogelijke ge
rechtelijke onderzoek tegen de door Ditt-
man beschuldigde officieren^ het was een
brouhaha van hartstochtelijk uitgespro
ken meeningen, beschuldigingen, eischen
en ook verdedigingen. De sluier, welke
nog steeds vele voorvallen uit den oor-
togstijd geheimzinnig bedekt, is hier weer
