Donderdag 4 Februari 1926
No. 29
169' Jaargang.
MIDDELBURGSCHE COURANT,
SS
By dit nummer behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND.
DE FORMATIE-LIMBURG EN DE
KATHOLIEKEN.
De Tijd schrijft
Tegenover beweringen in sommige bla
den o.a. in de Voorwaarts van Dins
dag als zou de poging van den ka
binetsformateur van katholieke zijde bin
nenskamers tegenwerking ontmoeten,
kunnen wij verzekeren, dat een verbod
der katholieke Tweede Kamerfractie aan
welk katholiek ook om in het kabinet-
Limburg zitting te nemen niet bestaat.
Integendeel zijn voor zooverre in par
lementairen kring bekend is ééne uit
zondering daargelaten alle vooraan
staande leden der fractie vóór het wel
slagen van een kabinetsformatie door mr.
Limburg èn voor medewerking van en
kele katholieken in dat kabinet.
KAMER VAN KOOP1I. EN HANDELS
ONDERWIJS.
In Dec. j.l. hebben Ged. Staten van
Zuid-Holland een brief gericht aan de
K v. K. te Rotterdam, waarin zij wijzen
op de beschikking van den Min. v. Ond.
K. en W-. van 24 Febr. 1921 waarbij
nieuwe voorwaarden zijn vastgesteld voor
de subsideering vilt 's Rijks kas van in
richtingen van handelsonderwijs. Volgens
die voorwaarden kan ten behoeve van
bedoelde onderwijsinrichtingen slechts
dan subsidie worden verleend ten laste
van het Rijk, wanneer ook de gemeente
waar de school gevestigd is en de pro
vincie of de Kamer van Koophandel een
bijdrage verleeneu.
Bij de beoordeeling van de vraag, wel
ke van de beide laatstgenoemde lichamen
voor het verleenen van steun het meest
aangewezen schijnt, moet naar de meening
der Ged. Staten in aanmerking worden
genomen, dat de K. v. K veel dichter
staat bij de coöperaties, waaruit de han
delscursussen zijn voortgekomen en door
welke zij met behulp van subsidies in
stand worden geliouden, dan het provin
ciaal bestuur.
Ged. Staten wendden zich daarom1 lot
de Rotterd. Kamer v. K. tot ondersteuning
van subsidieaanvragen.
Op dit sclirijven heeft de Rotterd. K.
v K d.d. 2 Febr. afwijzend geantwoord.
Ze betoogt dat indien «le middelen "de
zer Kamers besteed worden voor uit
gaven, die tot nu toe uit de overheids
kassen wei-den gedaan, die nieuwe mid
delen van de Kamers alle beteekenis
zouden missen. Datgene, wat tot nu toe
beschouwd is als een rijks-, provinciaal-
of gemeentelijk belang, blijft dit evengoed
nu de JL v. K. eigen middelen hebben ^ge-
Deze beschouwing, zoo schrijft de Ka
mer verder, gelat in bijzondere mate voor
al die uitgaven, aie van algemeene strek
king zijn, elk jaar weerkeeren, niet kun
nen worden gemist en waarvan ae hoe
grootheid wordt bepaald door de behoef
te. De K. v. K. hebben de beschikking
over zekere midaelen, bestaande uit de
bijdragen voor hel handelsregister ver
minderd met de kosten van de instelling
zelf Het is haar plicht deze middelen zoo
doelmatig mogelijk le besleden. Bij de
overheidslichamen daarentegen is de toe
stand omgekeerd. Hun worden in hel
geheel geen middelen toegewezen, doch
hun plicht is om zekere voorzieningen
te -treffen en om dit te kunnen doen
moeten en mogen zij door belastinghef
fing hun inkomen naar hun behoeften
regelen.
De K. v. K. van Rotterdam zegt dan
ook zich afwijzend te moeten stellen te
genover een gedachtengang als dien, wel
ke den Minister van Ond. bij bedoelde
beschikking heeft geleid. Zij zal moeten
afzien van liet 'treffen van eenige regeling
met Ged. Stalen over geheele of gedeelte
lijke overneming van subsidies in het al
gemeen, of, in het bijzofid'er, van de
subsidies waarvan in den brief der Sla-
ten sprake was.
en Provincie.g
Uit Middelburg.
De vermelding in het raadsvex-slag
in ons vorxg nummer van hetgeen de
voorzitter zei in verband met het werk-
loozen-agilatie-comité, dient te worden
den aangevuld, daar de voorzitter niet
slechts mededeelde, dat door B. en W.
de namen en adressen der bestuursleden
zijn gevraagd, maar tevens die der tot
dat comité toegeti-eden werkloozen.
Van den heer G. L. Lambertz, secr van
dit comité, ontvingen we een schrijven,
waarin hij meedeelt dat het dag. bestuur
van dit comité meende dat er geen ter
men aanwezig waren aan dit verzoek te,
voldoen, omdat het verzoek van B. en
W. niet met reden omkleed was.
Het Comité, dat zich alhier heeft
belast met de inzameling van gelden voor
de aanbieding van een huldeblijk aan H.
M. de Koningin en Z. H. H. Prins Hen
drik ter gelegenheid van hun zilveren
huwelijksfeest, verzoekt ons hel publi-
ceeren van zijn opwekking tot de inge
zetenen om op Zondag 7 Februari a.s.,
den herdenkingsdag van het huwelijks
feest, door het uitsteken van de vlag,
uiting te geven aan hun vreugde over
dat feest in het Koninklijk gezin
De heer M. van Empel, bibliothe
caris aan de Provinciale bibliotheek al
hier, is benoemd tot gewoon lid van
het Historisch Genootschap te Utrecht
Uit Walcheren.
Woensdagavond trad in het kerk
gebouw der Oud-Geref. Gem. te 0 o s t-
k a p e 11 e op ds. Janssen, leger- en vloot-
predikant, met het onderwerp „Reis
indrukken uit Indié". De heer K. Lou-
werse, correspondent voor Oostkapelle
van de vereeniging voor Mil. Tehuizen,
heette spreker en aanwezigen hartelijk
welkom en dankte den kerkeraad voor
het gebruik van het kerkgebouw.
Ds. Janssen zeide dat men zich van
Indië steeds een verkeerde voorstelling
maakt en de werkelijkheid anders is als
men het zich had ingedacht. Achtereen
volgens werden behandeld $e bevolking,
de uitgestrektheid en de harde arbeid
der Westerlingen onder meestal ongun
stige omstandigheden. Ook besprak ds.
Janssen de eischen die gesteld worden
aan de jonge menschen die zich
naar Indiër-willen begeven, wanneer men
niet ten onder wil gaan. Meer bijzonder
stond spreker stil bij den arbeid' dei-
zending, van welke spreker, nu hij die
van nabij had leeren kennen mei groote
waardeering sprak en die in het vader
land1 veel te veel wordt onderschat. Eerst
in Indië heeft spreker geleex-d zoowel
bij de gewone zending als bij die van
liet Leger des Heils, wat het beteekenl
geloof te bezitten. Spreker eindigde zijn
boeiende rede met de woorden van Gez
245 vers 2. Bij hel einde werd een collecte
gehouden voor de Mil. Tehuizen in Ne
derland
De collecte voor den watersnood
heeft te R i 11 h e m opgebracht f 463.35,
waarvan f63.35 afgedragen zal woi-den
voor Zeeland en f 400 voor andere stre
ken.
Uit Z u i d-B eveland.
Woensdagavond hield het Nutsde-
BIJ DE COMMUNISTEN.
Naar aanleiding van een mededceling,
die «Ie heer Wijnkoop onlangs deed aan
een verslaggever van Het Volk over zijn
meening inzake de vakbewegingspolitiek,
speciaal van het N. A. S., heeft hel
partijbestuur van de Comm. Partij Hol
land een resolutie aangeuomen, waarin
die uiting een nieuwe campagne van het
reformisme tegen de revolutionaire en
communistische arbeidersbeweging wordt
genoemd, en als een ernstige rechtsche
afwijking van dezen partijgenoot wordt
gekenschetst.
De partij-afdeelingen woi-den voorts
opgewekt tegen de „rechtsche vakver-
eenigingstactiek" van den heer Wijnkoop
krachtig stelling te nemen.
partement te Kr ab be nd ij ke een ten
toonstelling van houtsnijwerk, vlechtwerk'
en handwerken. Mej. de Koe uit Amster
dam zette het doel van deze tentoonstel
ling uiteen, n.l. het houden van een cur
sus voor leiders(sters), die zich verbinden
om later handenarbcidclubjes voor de
jeugd te leiden Een negental dames en
hoeren stelden zich beschikbaar om de
zen cursus te volgen.
Om de attractie te verhoogen, hield
de heer Geerling aldaar, een interessante
voordracht met lichtbeelden over „Uit
stapjes door de stad Londen Er was
veel belangstelling.
Uit Tholen.
In de Donderdagavond te S l.
Maartensdijk gehouden vergadering
van het „Musschengilde", bleek o m dat
gedurende het afgeloopen jaar werden
Ingeleverd 4386 rausschen, 881 mus-
"Scheneieren103 rallen, 8 wezels, be
nevens 3 bunzings, in totaal dus 5381
stuks, zijnde 1656 stuks meer dan het
jaar onmiddellijk daaraan voorafgaande.
De rekening bleek een goed slot te heb
ben van f 25.65.
Een voorstel, om door ieder aanwe
zig lid f 0 50 in de kas Le storten werd
met algem. st.' aangenomen De periodiek
aftredende bestuursleden C. G Noom.
M. Zeedijk en A. P Geluk werden herko
zen. In de plaats van het vertrokken be
stuurslid den heer de Ruiter werd de
heer J. Nelisse gekozen. Een gemeen
schappelijke disch besloo4 de bijeenkomst
Het ledental nam met tien toe.
Uit Zeeuwscb-VTaanderen O. D.
Dinsdag vergaderde de raad der ge
meente Axel onder voorzitterschap van
den burgemeester. Afwezig was de heer
~"l. J van Dixhoorn.
De voorzitter sprak in zijn openings
woord de beste wenschen uit voor de
wethouders, de raadsleden en den secre
taris met hunne gezinnen bij de wisseling
des jaars. Hij wees erop dat de gemeen
te gespaard bleef voor rampen, als el
ders in het land helaas waren voorgeko
men. Spr. gaf een vluchtig overzicht
over den toestand der gemeente, die
in het algemeen goed is, zoowel sani
tair en financieel als economisch. Spr.
hoopte, dal de goede toon, die tot heden
heerscble in den raad, behouden blijve
en dat aan allen lust en kracht worde
gegeven om in het belang der gemeente
werkzaam te zijn en dat Gods zegen op
dien arbeid ruste.
Als oudste lid antwöorddje de heer
Baert op deze wenschen en hoopte we-
derkeerig, dat onder leiding van den
burgemeester de gemeente in bloei mo-
loenemen en dal het ook hem met
zijn gezin wel moge gaan.
Na goedkeiu-ing (behoudens een kleine
opmerking van den heer Oggel) der notu
len en mededeeling ingekomen stukken
werd ook mededeeling ged,aan van het
verslag der commissie tot wering van
schoolverzuim en van het proces verbaal
van kasopname van den gemeente-ont«
vanger.
Medegedeeld werd dat de heer W. A.
den Boggend voorloopig met de waarne
ming van liet kantoor van den gemeenr
te-ontvanger is belast en dat voor den
reinigingsdienst door de gemeente een
paard is aangekocht.
Een verzoek van kooplieden, die tij
dens de markt met kramen staan^ om als
voorheen weer in de Nooixlstraat le mo
gen staan werd in handen gesteld van B.
en W.
Beslolen werd dal voortaan de secre
tarie voor het publiek slechts open zal
zijn van 9 tot 12 uur en van 1 tot 2 uur.
Ook voor den Burgerlijken stand.
Een verzoek om het gymnastieklo
kaal der openbare school beschikbaar
te stellen voor militair onderricht, tegen
vergoeding van f 50 per jaar, werd inge
willigd.
Eveneens een verzoek van J. C. Hame
link om een perceel grond te koopen in
het verlengde van de Julianastraat.
Besloten werd ook om aan B. en W.
een crediet loc staan van f 12000 tot
verbetering der rioleering van de Nieuw-
slraat en de bestrating der Noordstraat,
terwijl een kostenberekening zal worden
gemaakt voor algebeele vernieuwing van
het Buitenwegje.
Bij de omvraag deed de heer 't Gilde
een beroep op de medewerking van den
raad voor steun aan de niet georgani
seerde werkloozen en de uitgetrokken
georganiseerde werkloozen indien het
crediet van f 1000 dat de begrooting toe
stond, was uitgeleerd.
Voorts wees hij op het getreuzel in
zake de electricileitskwestie en laakte
de houding van Ged. Staten, (Jle naar hij
zeide niet oirbaar is. Spr. zoekt verband
tusschen de actie die de P.Z.E/M. hier in
de buitenwijken voert voor electr. aan
sluiting en het uilstellen der goedkeu
ring op de leening der gemeente van
f 70,000 voor uitbreiding der gasfabriek
door Ged. Staten.
Deze meening werd evenwel door den
voorzitter op afdoende wijze "bestreden.
Tenslotte stelde de heer Oggel voor
om met het zilveren huwelijksfeest
van H. M. de Koningin een telegram van
gelukwensch te zenden ,wat m. a. st.
werd aangenomen.
bouwing van de Stationsstraat met di
verse bijkomende werken te ontwerpen
en dan in een volgende vergadering de
ze samen met den raad te bespreken
In den gemeenteraad van St. Jan-
slcen was door het R. K. Parochiaal
Kerkbestuur een lijst ingezonden van nog
32 ouders of verzorgers van leerplichtige
kinderen der O. L. school te Heikant,
die thans verklaarden voor hupne kin
deren R. K. bijzonder onderwijs te ver
kiezen boven O. L. onderwijs. De meer
derheid van B. en W. stelde daarom an
dermaal voor de O. L. school te Hei
kant op te heffen cn deze ter be
schikking van het aanvragend kerkbe
stuur te stellen, waar slechts 5 ouders
met slechts 7 leerlingen die lijst niet ge-
teekend hadden.
Na een korle discussie werd dit voor
stel aangenomen met 6 stemmen voor
en 5 onthoudingen.
M. a. s. werd beslolen tol het vertee
nen van eervol ontslag aan het onder
wijzend personeel en tot verkoop van de
onderwijzerswoning te Heikant voor de
som van f 5000, alles met ingang van den
eersten dag der maandvolgende op die,
waarop het eerste besluit onherroepelijk
zal zijn goedgekeurd.
- De gemeenteraad van Westdor-
pe heeft met 4—3 st. aangenomen een
voorstel van B. en W om (met intrek-
bekking van de raadsbesluiten van 13
Oct. en 6 Noveen subsidie le verleenen
van f 21.335 in de kósten ter verbete
ring van den weg op den Graafjausdijk,
welke totaal geraamd worden op f 88 000
waarvan de Provincie f 10.000 zal hijdra-
gen.
De commissie van den steenweg heeft
haar goedkeuring aan het plan gehecht
en zal nu trachten dit ontwerp ook in
de vergaderingen der pold,ers aangeno
men te krijgen ,ter dekking van het over
schietend gedeelte.
Besmettelijke ziekten
Het aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 24 tot en met
30 Januari in de .provincie Zeeland be
droeg roodvonk, "Middelburg 1: O. cn
West Souburg 1Oudelande 1 Terseke
1. Diphteritis Middelburg 1.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Verkrijgbaar voor engros en detail bj|
de firma Gebr STEENLAND, Station
straal MIDDELBURG.
(Ing. Med.)
De gemeenteraad van Hulst heeft
besloten den binnenbouw van hel stad
huis te wijzigen en den architect Ir. van
Cruyningen op te dragen een begrooting
enz. van een en ander te laten opmaken
Ten opzichte van 'dc restauratie van het
Registratiegebouw wordt na zeer uitvoe
rige discussie besloten door Ir. van
Cruijningen plannen te laten opmaken
om op de goedkoopste maar toch dege
lijke wijze in een en ander le voorzien
en B en W. worden gemachtigd daaraan
uilvoering le geven.
Aan den bouwkundige R. Frcijscr
wordt opgedragen het maken van een
uplan, enz. voor de veldwaehterswomng
m dc Yestdijkstraat, met aanbouw van
politiepost en arrestantenlokalen. De 'te
genwoordige isleenen en houten stallen op
het erf van het Landshuis zullen worden
afgebroken en de overschietende bouw
grond zal in exploitatie worden gebracht,
tegen f 10 per vierkante meter
Om le voorzien in dc bergruimte van
het materieel van den reinigingsdienst
wordt beslolen het perceel van wed. E.
Beerten aan te koopen en de schuren
hiervan voor den reinigingsdienst te be
nutten, terwijl het huis mei een gedeelte
erf in publieke veiling weder zal worden
verkocht. Na langdurige besprekingen
wordt besloten aan den architect P. A.
Galle te Ter Neuzen op le dragen ver
schillende voorloopige plannen voor ver
Het Cor Ruijs-ensemble zal Dinsdag
9 Febr. in den Schouwburg a 1 h ier een
opvoering geven van „Thuiskomst" door
Jean Jacques.
Coucertvereenigiug
C a p e l - Q u a r t e t.
Dat het Carpel-kwarlet behoort tol de
..groote" strijkkwartetten van onzen lijd,
stellen we voorop. En dat wil heel wat
zeggen, want er zijn verscheidene „groo
te" kwartetten. Maar onder die groofen
heeft het weer heel duidelijk zijn eigen
karakter. "We zouden het willen noemen,
het meest volmaakte in éénheid van
voordracht, en ook het meest beheersch-
te in de voordracht. Als men een uil
voering bijwoont van de Bohemers of de
Boeda Pesters, kan men telkens een der
instrumenten zich volledig hooren geven
aan de warme voordracht van een pas
sage; daar sluiten zich wel de anderen
prachtig bij aan, maar men hoort toch in
eens een persoonlijke uiting Een oogen-
blik later is dat weer 'l geval op een an
der instrument.
Bij het Capet-kwartel is dal uitgeslo
ten. We hoorden zelden zoo'n eenheid in
voordracht en klank. Als men niet toe
keek, was 't soms moeilijk uit te maken
welk instrument men hoorden Zell's de
eerste viool maalde zich ondergeschikt
aan de eenheid van het geheel
En in dat streng-gedisciplineerde sa
menspel, was Iegelijk ook de verhouding
der klankkracht van de vier instrumenten
zoo prachtig afgewogen, dat dc voor
dracht als van zelf naar voren kwam uit
liet glasheldere lonenbeckl, waarin men
iedere lijn, iedere nuance kon volgen.
Maar den warmen hartstocht van de
Bohemers geeft dit kwartel niet. Het spel
is van het begin tol het eind bchcerseht
Geen oogenblik jacht op effect, en daar
door zeer voornaam. Maar ook minder
hartstochtelijk. Men wordt er niet spoedig
v-arm door.
Men zou van eeu Fransch kwartet al-
iclit anders hebben verwacht Maar hel
derheid van geest is óók een typisch -
Fransche eigenschap. En men behoefde
slechts naar het onbewogen gelaat
den aanvoerder tc zien, dat meer aan
een Amerikaaiisch staatsman, dan aan
een Fransch artist deed denken, om
te beseffen dat de Fransche beweeglijk
heid hier niet verwacht mocht worden.
En we herhalen liet: dit'kwartet be
hoort tot de werkelijk groote kwartetten
In zijn aard gaf het llooge kunst te
hooren
Het heeft drie kwartetten van Beetho-
'ven gespeeld, twee uit zijn jeugd (op. 18
nos. 1 en 6) en op. 74, het z g Harpen-
kwartct.
In de jeugdwerken heeft ons bovenal
getroffen het rythme, dat aldoor voel
baar bleef; de twee Scherzo's waren een
wonder van fijn samenspel. En daarnaast
de prachtige klankcombinaties. Men
spreekt wel eens van orgelklankeu, maar
hel was vaak veel mooier dan een orgel
ooit kan zijn. Ook het Adagio in het eer
ste verdient speciale vermelding.
En in Üit opzicht van klankschoonheid
heeft het kwartet wel het allermooiste
te hooren gegeven in het Adagio van het
derde kwartet, waarin het weven der
melodie over dte tier instrumenten ver
rukkelijk klonk. In dit werk, dat trou
wens zooveel dieper van gemoedsstem
ming is dan de andere twee,voelden we
hoe hoog ook een strenge, maar dan
volmaakte vertolking kan stijgen.
Zooals altijd op de concerten dezer
Vereeniging was de zaai meer dan vol,
zoodat eenige toehoorders op liet po
dium moesten zitten. En nog altijd blijkt
het dat. dank zij de auto, dieze conöer-
cerlen ook velen van elders trekken.
o
Een concert van Jacob Ros.
Jacob Ros, die als jongmcnsch uit
Aardenburg naar Middelburg kwam om
hier, dank zij het Bonime-v. d. Broecke-
fonds, opgeleid te worden bij den heer
Cleuver, zal deze maand zich weder in
Middelburg lalen hooren, namelijk
Woensdag den 17 Febr.
We hebben hem hier op verschillende
tijdstippen van zijn loopbaan kunnen vol
gen aan het eind van zijn studie 'bij
den heer Cleuver, na zijn studies bij Ju
lius Rönnlgeu, en na zijn studies bij
Pembaur. Thans is hij als kunstenaar
gerijpt, en in Duitschland (hij woont in
Keulen) een pianist van naam. getuige
de zeer vleiende beoordeeling in ver
schillende Duitsche bladen dc van God
begenadigde kunstenaar, eeu geboren pia
nist, met weeken, edelen aanslag, en
„Vermógen zu londichtenscher \usma-
lung", hel zijn slechts enkele termen
uit kritieken.
Hij komt niet alleen Hij is getrouwd
met een zangeres en hoopt met haar hier
op le treden Liederen van Schubert,
Schumann on Strauss, en pianowerkeu
van Beethoven, Crapin en Liszl staan op
het programma
Voor hen, «lie Jacob Ros kennen uit
zijn Middeiburgsche periode, behoeven
we geen aansporing te schrijven om dit
concert te bezoeken. Maar we hopen,
dat ook nog veel anderen naar de Con
certzaal zullen trekken.
ONDERWIJS,
Op de voordracht ter benoeming van
een hoofd der O L school te Zoelerwou-
de. is nummer drie geplaatst de heer W.
A. van der Dool te Goes.
Ecnbijzontlere leerstoel iu liet
D u i t s c h
De gemeenteraad van Amsterdam
heeft goedgekeurd het voorstel van R
en W om overeenkomstig hel voorstel
der curatoren van dé universiteit de Ne-
derl Duitsche Vereeniging toe te laten
tot het vestigen van een bijzonderen leer
stoel voor hel onderwijs in de Duitsche
taal en letterkunde aan de universiteit
der gemeente.
LANDBOUW.
De gcitenfokvereeuiging .Samen
werking" tc R i 11 h e m hield gisteravond
haar algemeene jaarvergadering. Dc ont
vangsten over 1925 bedroegen f 134 07
en dc uitgaven f 134 De heereu J. M.
Cevaal, J. Schout en Joh de Visser
werden als bestuursleden herkozeu. Als
melkconlroleur werd benoemd de heer
M. Hoogesteger als plaatsvervanger dc
heer M. Osté Hel dekgeld werd bepaald
op f 0.90 per geit. Besloten werd om
de jonge geitjes van de beste stamboek-
geiten op tc kweeken. Hoewel de Prov.
,Vereeniging f 25 schonk, bleef er nog
een kleine schuld. De voorzitter voldeed
uit eigen middelen deze schuld, zoodat
de bokkenstal nu het eigendom is der
vereeniging.
In ü'e le Zie lik zee gehouden
jaarvergadering van de landbouw vereeni
ging ..V. Z O. S." nam de voorzitter, de
