i'No. 21.
Dinsdag 26 Januari 1926
169' Jaargang.
OURANT.
BINNENLAND.
DE CRISIS.
Volgens geruchten zouden de heeren
de Geer en mr. v. Karnebeek ook in het
kabinet-Limburg zitting nemen.
Die Kabinetsformateur machtigde ech-
Ier beden bet Ned. Öorr. Bureau tot de
mededeeling, dat omtrent de samenstel
ling Tan een Kabinet op dit oogenblik
nog niets vast staat.
De Iiouding van
mr. Marchant. 1
Mr. Marchant heelt in een interview
met de Telegr. verklaard dat hij dje kans
op steun der Vrijz. Dem. voor een extra
parlementair kabinet van mr. Limburg,
gering achtte.
Ten opzichte van het gezantschap bij
den Paus betoogde hij, dat nu de coalilie
bereid is gebleken voor een compromis,
dat slechts afstuitte op een kwestie van
moties, van de Vrijz. Dem. niet te ver
wachten is, dat zij het gezantschap zul
len verdedigen.
Terder zei hij dat de heer Limburg in
zijn oogen slechts zal kunnen bereiken
dat hij de R. K. tijdelijk uit het slop
brengt, en de „uiterste noodzaak" van
hen afweert, nog wel zonder het ge
zantschap, dat hen in het slop heeft bin
nengebracht. Een. besliste keer in het
regeeringsbeleid is van zijn optreden niet
te verwachten. „Ik acht deze verwik
keling niet in het landsbelang."
UIT DE PERS.
De pog i nge n van
Dr. De Visser.
De Haagsche correspondent van de N.
R. Crt. weet over de voorlaatste pogin
gen van Dr. De Visser te vertellen,
dat alle ministers, ook de Katholieke, den
door Dr. De Visser aanbevolen grond
slag van een compromis over het gezant
schap bij den Paus hadden aanvaard,
n.l. accrediteering van den gezanï te
Bern bij den Paiis.
Wel echter heeft de ministerraad zich
ook toen afgevraagd, tot welke conse
quenties de aanneming van eventueele
moties zouden leiden. Hel kabinet zou
desnoods berust hebben in de aanneming
van een Christelijk Historische motie,
waarin sprake was van financieele, po
litieke en principieelc bez.waren, van
welke de eerste bij aanvaarding van
het compromis opgelost konden worden
geacht, de tweede (coalitiehaat-Marchant)
ter zqde konden worden gelaten, doch
de laatste niet geheel uil den weg heet
ten te zijn geruimd. Hel vooruitzicht van
de eventueele aanneming van een niet
al te scherp gestelde motie van leedwe
zen (wel te onderscheiden van een motie
van wantrouwen) deed op zichzelf in het
toenmalig stadium hel zittend kabinet
biet terugdeinzen voor herleving als zelf
standig rechtsch ministerie, mits daarvan
maar niet de aanvaarding van amende
menten ter vermindering van reiskosten
enz. hel onmiddellijk gevolg waren. Ter
afwering van deze laatste zou desnoods
de kabinetskwestie zijn gesteldzij zou
den als een motie van afkeuring zijn be
schouwd. In het laatste geval zou op
den steun van de meeste Christelijk-
Historischen wel te rekenen zijn geweesL
Het kabinet achtte het echter noodig,
alsnog het oordeel der Anti-Revolutio
naire en Roomsch-Katholieke Kamerclub
in te winnen, hetgeen eigenlijk niet
strookte met den opzet van Dr. De Vis
ser, die immers na de eerste mislukking
niel meer aan een parlementair rechtsch
kabinet dacht. Met de Christelijk Histo-
rischen stelde men zich niet in verbin
ding, aangezien hunne houding bekend
was. legen een motie van wantrouwen
waren de meesfen gekant, doch een mo
tie, waarin in gematigde bewoordingen
leedwezen over de miskenning van prin
cipieelc bezwaren betuigd werd, zou in
dat deel der Kamer wel steun vinden, en
ia zooverre zelfs verzoenend kunnen wer
ken als daardoor eventueele steun van
de Christelijk Historischen aan amende
menten vrij onwaarschijnlijk werd.
Hel antwoord der Katholieken is be
kend nil het communiqué De voorwaar
de van Roomsche zijde „Mits de Christe
lijk Historischen hun steun aan even
tueele moties van afkeuring of teleurstel
ling zullen onthouden", heeft Dr. De.
«Visser onaannemelijk geacht. Trouwens,
ook liet antwoord der Anli-Rcvolutio-
nairen was verre van bemoedigend.
Voor de nieuwe opdracht van Dr. De
Visser, was noch hijzelf, noch mr. Heems
kerk noch mr. De Geer bereid, als pre
mier van een extra pari. rechtsch minis
terie op te treden.
Toen restte nog slechts een mogelijk
heid: een links georiënteerd ministerie.
Bij de keuze van den formateur schijnt
mode overwogen te zijn, dat van een
kabinetj waarvan vrij zeker ihr. Van
-Karnebeek ook weder deel zou uitma
ken, een overtuigd tegenstander van liet
Nederlandsch-Belgisch tractaat kwalijk de
leiding kon hebben.
UitpStad en Provincie.il
Uit Middelburg.
Zooals uit de opgave onder de ru
briek „Voor de slachtoffers van den Wa
tersnood" blijkt, heeft de collecte giste
ren niettegenstaande het flinke bedrag
dal reeds op de lijsten en dpor giften,
direct bij den penningmeester bezorgdi
was verkregen nog f2481.78 opge
bracht. Een cijfer, dat groote voldoening
zal geven, en dat liet totaal der bij het
comité ingekomen giften deed stijgen tol
f 9595.89. Met de ruim vier honderd
gulden bij de Middelb. Crt. ingekomen,
overschrijden we dus de tien d,ui/end. En
nog zijn enkele giften toegezegd.
Behalve dat telt nog meer hetgeen ge
geven werd voor Zeeland in het bijzon
der, en de steun, die in anderen vorm
als kleeding enz., is verleend.
Volgens het verslag van de Com
missie voor Steunverleening aan werk-
loozen alhier over 1925, bleef de Com
missie bestaan uit de Heeren: J. Onder-
dijk, voorzitter; L. B. Tjebbes, secre
taris; H, P. Staal, Penningmeester; J. A.
Vertregt; C. van der Weel; C. de Jongh;
J. J. Korenhof en M. J. van der Woes-
tijne.
De Commissie vergaderde in het afge-
loopen jaar 4 maal, terwijl de z.g. kleine
commissie, bestaande uit de heeren J.
Onderdijk, C. de Jongh en H, P. Staal,
vrijwel iedere week samen kwam om de
gewone steungevallen te beoordeelen, en
de verwisseling voor de werkverschaf
fing vast te stellen.
Zooals duidelijk blijkt uit den aan het
einde van het verslag vermelden staat,
was de werkloosheid in 1925 aanmerke
lijk grooter dan in 1924. Het gevolg was
dan ook, dat de uitkeeringen gedurende
de zomermaanden niet stopgezet konden
worden, zooals zulks over 1924 het ge
val was.
Het totaal uitgekeerd bedrag, met in
begrip van dc Kerstgave, bedroeg over
het afgeloopen jaar ƒ7427,86 tegen
6754,69 in 1924. Dit bedrag zou be
duidend hooger zijn geweest indien niet
op krachtige wijze de werkverschaffing
ter hand was genomen.
Den 3 Mei werd de werkverschaffing
beëindigd, terwijl zij den 5 October d.a.v.
weder werd opengesteld. Met inbegrip
van de keienkloppers werden 296 men-
scheh te werk gesteld tegen 154 in 1924,
terwijl aan loon werd uitbetaald
21970,97 tegen 14495,43 in het vorige
jaar.
De vergelijkende staat van werkloos
heid geeft respectievelijk voor 1924 en
1925 aan in Januari 241 en 324; Febru
ari 165 en 281; Maart 117 en 255; April
110 en 242; Mei 99 en 203; Juni 78 en
154; Juli 108 en 140; Augustus 109 en
178; September 125 en 203; October 138
en 221; November 189 en 279; Decem
ber 249 en 391.
De afdeeliug Middelburg vau
het Anco (Algemeen Nederlandsch Co
mité Oostenrijk) hield Zalerdag j.l. haar
eindvergadering. Het comité besloot het
batig saldo ad f 511.50 als volgt le ver-
deelen. f360 voor het plaatselijk Water-
snoodcomhé, f 100 voor'de afdeeliug Mij-
delburg van het Centraal Genootschap
voor kinderherstellings- en vacantieko-
lonies en f51.50 voor de R.K. vacanlie-
kolonies.
T)e politie alhier heeft proces
verbaal opgemaakt legen een gehuwden
man, die in het begin van den avond
zich op een vrij druk punt tjer stad
schuldig maakte aan openbare schennis
der eerbaarheid.
Uit Walchere"
Te Domburg beeft de collecte
voor de slachtoffers van den watersnood
opgebracht de som van f 800,45. Een
tiende deel daarvan is bestemd voor Zee
land.
- De collecte voor den watersnood
heeft te Vee re opgebracht f780 86,dat
is gemiddeld 75 cent per inwoner, en
nog eenige lcleedingstukken. De commis
sie besloot dat bedrag in zijn geheel
aan liet comité voor den watersnood af
te staan in het vertrouwen, dat dit 8e
gelden naar gelang van den nood ver
deelt.
Vrijdagavond werd" dlpor de Clir.
zangverecnigïng „Soli Deo Gloria" te
Zoutelande een openbare uitvoering
gegeven in de Christelijke school.
In weerwil van het ongunstige weder
was de opkomst wij bevredigend. Er wa
ren ook vertegenwoordigers van uitge-
noodigde zusterverenigingen te Melis-
kerke, Gapinge en Serooskerke.
De uilvoering slaagde naar wensch. In
de pauze werd f 24.30 gecollecteerd voor
de noodlijdenden van den watersnood.
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
De collecte voor den jongs ten wa
tersnood heeft in de gemeente Wol-
faartsdijk opgebracht de som van
f 1290,131/2, waarvan f 290.131/2- zal worden
afgedragen aan het Provinciaal comité
en de rest, zijnde f 1000zal worden over
gemaakt aan het 'hoofdcomité te Am
sterdam.
In de Maandag gehouden vergide-
fing van den gemeenteraad van K r u i -
ningen deelde de voorzitter o. m.
mede, dat van beide inspecteurs vau jjet
L. O. goedkeuring is verkregen van het
bouwplan voor de te stichten openbare
school en bewaarschool. Hoogste in
schrijver voor de bessenstruiken en ver
dere boomen op het bouwterrein was de
heer A. Gerritse voor f41.—.
Ingekomen is een schrijven van het
bestuur der R. C. Middenstandsvereeni-
ging over de gasprijzen der laatste wijzi
ging van Mabeg. Het verzoekschrift werd
door den raad in handen gesteld vain
B. en W. ter nader onderzoek en ad
vies.
Benoemd werd tot hoofd der bewaar
school te Hansweert m. a. st. mej. E.
Rissccuw te Vlissingeü.
M. a. st. besloot de Raad vervolgens
tot gasverwarming der nieuw te stichten
gebouwen, na uitgebracht advies omtrent
gedaan onderzoek in andere gemeenten
door den voorzitter. B. en \V. worden,
door den Raad gemachtigd verder met
Mabeg le onderhandelen over de gas
levering der verwarming en te contrac
teeren daaromtrent.
Het kohier Hondenbelasting voor 1926
telt 100 honden le klasse en 9 honden
2e klasse op een bedrag van f 636.
Bij de rondvraag deelde de heer Van
der Straaten mede, dat ondanks de laatst
gedane bestraling nu nog een plas water
blijft staan hij het postkantoor te Hans-
weert. Een en ander zal door B. en V.
worden nagegaan en overwogen.
In dc Maandag gehouden raadsver
gadering van K r a b b e n d ij k e werd tot
wethouder benoemd dc heer Th. Lagen
dijk (vac. wijlen de heer J. A. Krijger).
Genoemde heer behoort tol de Christ.
Historische Partij.
Maandagavond kwamen te Kapel-
Ie onder leiding vail L urge mees let Bie-
rens een aantal ingezelenen bijeen voor
een bespreking over steun aan d©getrof
fenen bij den watersnood.
Besloten werd de gemeente te ver-
deelen in 13 wijken en met den meesten
spoed te werken om geld in te zamelen.
Uit Noord-Beveland.
De opbrengst der watersnoodcol
lecte le Wissenkcrke en Geers-
d ij k bedraagt f 1506.65. Hiervan is f 150
bestemd voor de slachtoffers in-Zeeland.
Het comité le K a t s tot iuzameling
van gelden voor den watersnood heeft
een bedrag van I 306.30 bijeengebracht.
Uit Tholen.
De ten behoeve der overstroomd©
streken langs de huizen gehouden col
lecte le St. M a a r t e n s d ij k heeft zui
ver opgebracht f 1067.59.
Uit Zeeuw bcb-Vlaanderen O. D.
Donderdagmorgen moest de vrouw
van den melkslijter en winkelier J. de R..
ie Zaamslag zich te half acht uur
even hare woning verlaten. Zij sloot
daarbij de voordeur, dioch de ach ter
deur was niet op slot of grendel. Toen
zij lcorl nadien terugkwam bemerkte zij
dat in hare afwezigheid iemand in de
woning was geweest en hij het nazien
van het geld constateerde zij dat uit de
gelden die in het winkelhuis aanwezig
waren en uit de toonbanklade ongeveer
f 10 ontvreemd was. (Tern. Crt.
-o-
Uit Zeeuwse h-V laanderen W. D.
Eenige ingezetenen in de gemeente
O o s t b u r g hebben een comité gevormd
met het doel op Zaterdag 30 Januari a s.
heti Beursgebouw een fancy-fair (e
houden, waarvan de netto opbrengst be
stemd zal zijn voor hen, die tloor den
watersnood hebben geleden. O.a. wordt
op muzikaal gebied medewerking ver
leend door de heeren E. van Ru ij ten-
berg, G. J Beijerle, en H. C. P. van der
Vleuten, allen te Oostburg, R. Hindrichs
te Breskens en door het Oostburgsche
meisjeskoor. Op de fancy-fail* zal verder
gehouden een Amerika an sche verkoo-
ping enz.. De leiding berust bij den heer
A. Iloolhorst, leeraar der R.H.B.S.
bedoeld in arl. 178 der gemeentewet (vijf-
jaarlijksche verklaring van nog geldende
strafverordeningen). Daarna werd goed
gekeurd een voorstel van B. en Wi. tot
wijziging der begroot ing 1925, waarna
de raad in besloten zitting overging.
De cofleci© voor den watersnood
heeft te Waterlandkorkje opge
bracht de som van f 197.05. Waarvan 10
pet. is afgedragen aan het Prov. Water-1
snoodcomilé.
KERKNIEUWS.
Tot President-Kerkvoogd «ter Ned
Herv. Gem. le Oostburg is benoemd
de heer I. J. van Houte.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Vrijdag vergaderde de raad der ge
meente Oostburg onder voorzitter
schap van den burgemeester. Wegeus
ziekte was aanwezig de wethouder L. II
L. de Milliano Bij de opening der verga
dering gaf de voorzitter bij de gebruike
lijke nieuwjaarswensch een overzicht van
hetgeen in het afgeloopen jaar lot stand
is gekomen en vau den toestand der ge
meente.
Schouwburg.
„M a r t i n e".
Het tooneelspel „Marline" van Bernard
is le beschouwen als een Fransche uiting
van de reactie die zich teweer stelde
tegen de stukken met uitgesponnen en
uitgesproken zielsanalyse en groote'* too-
neelcn. Er is daartegen in alle landen
verzet gekomen, in verschillende vormen.
Deze Fransche schrijver verloochende
zijn nationaliteit niet, en koos tot on
derwerp van zijn stuk de wreedheid van
bedrogen liefde, een jongeman die op
een dorpje komt en in vliegensvlug tem
po een amouretje aanknoopt met een
dorpsscboone, met wie hij heel weinig
geestelijk contact heeft; en die doorhem
dadelijk in den sleelc wordl gelaten als
een vroegere vriendin verschijnt met wie
hij trouwt. Verder gebeurt er niets in
het stuk, dan dat dat dorpsmeisje de
marteling ondergaat van het zien van
het samenleven van die twee anderen;
en aan eindelijk nog eens extra op de
pijnbank wordl gejegd doordat die jonge
man met een ongelooflijke en daardoor
zeer weinig aannemelijke wreedheid in
haar oude herinneringen rondwroet door
allerlei volslagen onnoodige vragen naar
haar geluk te stellen.
Dat onderwerp en die geschiedenis
hebben heel weinig bijzonders. Er gebeu
ren ook geën groote dingen in. En dc
anenschen zijn heel „gewoon".
Maar dat onderwerp is ook niel liet
aparte van het stuk. Dit ligt in de me
thode waarmee de schrijver de gebeur
tenissen op het toonecl brengL
Hij heeft dat vrij gehouden van alles
wat maar aan tooneeleffecl kan doen
denken, en ook geheel vrij vau diepzin
nige uiteenzettingen van het gevoels
leven.
Wal we op het tooneel zien gebeuren,
is zeldzaam-eenvoudig. Het zijn dood
gewone gebeurtenissen uit het dagelijk-
sche leven. Niet eens uit elkaar voort
vloeiend. Ze slaan los van elkaar, slechts
verbonden door gebeurtenissen die men
even hoort aanroeren.
Maar door die alledaagschheid heen
voelen we héél sterk de zielsbeweging
van de personen Ook zonder dat er over
geredeneerd wordt. De fijne aanduidin
gen waardoor we toch dat alles begrijpen
en volgen, maken dit stuk inderdaad tot
iets bijzonders. Om een voorbeeld te
noemen het zwijgend ieder aan een kant
van de tafel zitten van Marline en haar
man aan het slot, geeft ten volle het be
grip van de vreugdeloosheid van haar
verdere huwelijksleven. Of een voorbeeld
uit het vorige bedrijf: de ieder gesprek
bemoeilijkende aanwezigheid van Mar
line als de jongeman zijn vrouw bij
zijn thuiskomst begroet, is volkomen vol
doende om hun onderlinge verhouding l©
schetsen.
Toch is er dóór dat egale en vlakke
ook een afwezigheid van actie, die het
stuk zou kunnen doen groeien tot sterker
boeiing. We wachten onwillekeurig op
een climax, op een botsing, op een ver
dere ontwikkeling" van de tegenstellin
gen. En het uitblijven daarvan liet ons
onbevredigd.
Dat zou nog veel sterker het geval zijn
geweest, als het spel niet zoo supe
rieur was geweest.
Dat beteekenl voor zulk een stuk, dat
iedere stemming met uiterste zorgvuldig
heid werd te voorschijn geroepen en
gehandhaafd; dat de doodgewone woor
den en gebaren uit het alledaagsche
leven tóch suggereerden wat onder die
alleoaagschheid zich bewoog diep in het
gemoed.
Hel was vooral Tilly Lus, die dat
met een treffenden eenvoud deed Haar
ongekunsteld spreken in het liefdesloo-
neel in het eerste bedrijf was al even
pakkend, als het onbewuste en Alles
zeggende staren in de volgende hedrij-
ven, en het berustende in het laatste.
Naast haar gaf Jos. ten Braakc roerend-
goedig en wijs de oude grootmoeder,
en. Lucy van Ees de weinig nadenkende
jonge stadsvrouw. Het was haar schuld
niet, dat de auteur haar in zoo'n 011-
Haischi! Haisdioe!
Kou gevat?!
Onmiddellijk maatregelen nemen
en
Aspirin-tablettenföo^
in origineele verpakking met den
oranjen band gebruiken. Daarna
onder de wol en flink zweelen'
Neusverkoudheid
kan direct onderdrukt worden door
het opsnuiven van
Ox a n
(Aspirin-Snuif)
heerlijk verkoelend -
zoo blijft een
nienich gezond!
(Ingez. Med.)
positie zoo vertrouwelijk met elkaar kun
nen blijven omgaan.
Cor Ruys aan wien de zeer groote
verdienste toekomt voor de zooveel
eischende regie kwam slechts enkele
malen, en dan nog meest heel kort op
het tooneel. Maar we hebben in onze
herinnering een volledig beeld gekregen
\an het type van den rustigen, recht op
zijn doel gaandeu buitenman, dat hij
van Alfred maakte. En Frits Bouw
meester was uitmuntend in de natuur
lijkheid waarmee hij den oppervlakkigen
jongen man uitbeeldde
Het was vol in den schouwburg. En
het publiek loonde het zeer bijzondere
van het spel te waardeeren.
De kerk le Ka peil e.
Een storende schrijffout stond gister
in hel bijschrift bij de afbeelding van de
kerk te ICapelle.
Van de kerk die in 1423 werd ge
bouwd is niet in 1426 het dak der preéV
kerk gerestaureerd maar in 1921!
ONDERWIJS.
Geslaagd als costumière de dames
M. Antheunis, M. Brandes, M. Glazen,
L. Krijger, M. Kamermans, L. v. d. Ma
den en M. de Ridder, allen te V1 i s -
sinten,
Geslaagd aan de Vrije Universiteit
te Amsterdam voor het cand.-examen in
de theologie, de heer J C. Haartsen te
O. e n W. Souburg.
Tot hoofd der bewaarschool te
Hansweert is benoemd mej. E. Ris-
seeuw, te Vlissingen.
Na voorlezing van heb advies der Gc-1 waarschijnlijke situatie op het tooneel
zondheidscommissie d.d. 16 Januari 19261 bracht. "We kunnen ons ten minsteniet
werd eene verordening vastgesteld alsI voorstellen dat twee vrouwen in diè
LANDBOUW.
Vrijdag hield het Varkensfonds le
.V e e r e haar jaarlijksche vergadering on
der voorzitterschap van den heer F. J.
Castel, waarbij levens hel 20-jarig be
staan (lier vereeniging werd herdacht.
Van de 90 leden waren er 60 tegen-
woordigd. De voorzitter gaf een terug
blik over die 20 jaren 3480 varkens
waren in die jaren opgegeven, waarbij
geconstateerd werd, dal er 120 onge
vallen hadden plaats gehad. Als be
stuurslid werd gekozen dc beer tl Roe
ting inptaats van den lieer G. M. Poppe,
die zich niet meer herkiesbaar had ge
steld wegens drukke werkzaamheden
De heer Hoogstra, dierenarts le Mid
delburg, hield een rede over de oorzaak
der vlekziekte, waar komt de vlekziekte
voor, bij welke dieren; ziekteverschijn
selen; verschillende vormen van vlekziek
te; serumbehandeling, inenting legen
vlekziekte en behandeling van zieke var
kens.
- Donderdagavond had op verzoek van
het bestuur der landbouwersvereenigiiig
te Z o u t e 1 a 11 cl e een bijeenkomst plaats,
waarin do heer Kielstra uil Goes, se
cretaris der Z. L. M., als spreker zou op
treden over het organisatie-wezen. De
bijeenkomst, die uit een groot aantal be
langstellenden bestond, werd door den
heer A. Maljaars als voorzitter geopend.
De spreker zette uiteen hoe nuttig en
noodig het is dat wij ons organiseeren
en vooral ook op landbouwgebied waar
voor een uitnemende gelegenheid bestaat
bij onze organisatie, de Zeeuwsche Land-
bo uw maatschappij (dc Z. L. M.) Hij vindt
