Kiespijn
WM <$ana/^
No. 16.
Woensdag 20 Januari 1926
169° Jaargang.
T.
!3jj dit nummer behoort oen Bijvoegsel.
NOG NIET
TEEL WIJZER.
Het gisteren vermelde communiqué der
R. TC. Kamerclub heeft ons nog niet
veel wijzer gemaakt.
We welen nu dat naar aanleiding van
de vraag van dr. De Visser aan de de
missionaire Ministers om aan te blijven,
niet hij maar de heer Colijn zich tot de
rechtsche fracties heeft gewend met een
compromisvoorstel inzake liet Gezant
schap bij den Paus accrediteering bij
het Vaticaan van een elders zetelenden
'gezant.
We hebben nu ook gehoord dat de
Katholieken dit wel niet de meest ge-
wens ch le oplossing achtten, maar er zich
mee vereenigden „mits de Christelijk-
Historischen - hun stem aan eventueele
moties van afkeuring of teleurstelling
onthouden zullen".
We moeten raden want het wordt
niet gezegd dat de Chr. Historischeu
zich niet wenschen te binden door zulk
re* belofte.
De katholieken bladen schrijveu nu
eenstemmig zie je wel dat de schuld niet
ligt bij ons maar bij de Chr. Historistchen!
Als buitenstaander vragen we echter
nog; Wat zijn dat dan voor motiesWat
waren de Chr. Hislorischen dan van
plan?
Hun eigen fractie laat niets van zich
hooren. En hun orgaan „de Nederlan
der", hoofdartikelde gister over China.
We moeten dus afwachten.
Maar wel vragen we nu al: is dat ge
haspel over het stemmen al of uiet voor
een motie, niet klein gedoe in een
graole kwestie als Idie van de laatste kans
op een parlementair kabinet?
BINNENLAND.
TEGENSPRAAK.
Onlangs namen wij een bericht over
van de „Residentiebode" dat er een soort
militaire aclualistenpartij gevormd zou
worden.
Naar het „Vad." verneemt, is het be
richt geheel onjuist, dn officierskringen
weet men van niets.
Waarschijnlijk is de berichtgever van
de „ïles.-bode" in de war gebracht door
een gerucht dat siuds langen tijd rond
gaat, dat de actualisten zullen fusion-
neereu met het Vaderlandsch Verbond,
waarin enkele officieren zitten.
Uit Stad en Provincie.
Door den heer J. Welleman, lid der
Provinciale Staten van Zeeland, is tot
den Commissaris der Koningin een schrij
ven gericht, waarin hij verzoekt de vol
gende vragen aan het college van Qed.
Staten te willen overbrengen
Is het juist, dat door Ged. Staten be
zwaren zijn gemaakt legen besluiten van
gemeenteraden, waarbij een lokaal van
een openbare school gratis ter beschik
king werd gesteld voor het geven van
landbouwonderwijs
Zoo ja, is het college dan niet met
ondergetoekende van meeniug, dat dit
het geven van landbouwonderwijs belem
mert en dat dit ook indruischt tegen het
besluit der staten, waarbij aan de land-
bouwonderwijzers een surplus wordt toe
gekend boven het lesgeld, dat het Rijk
uitkeert, juist om het landbouwonderwijs
aan te moedigen?
s
O it Middelburg.
Hedenmorgen heeft men niets aan
de straten van onze stad gedaan en de
dooi haar werk laten doen, hedenmiddag
is men echter weer begonnen de hoofd-
verkcerswcgen schoon te maken
In een gisterenavond gehouden ver
gadering van het plaatselijk Watersnood-
comité alhier werd besloten, nu het
werk mei de lijsten zoo goed als afgc-
loopen is, a.s. Maandag een collecte langs
de huizen te houden; welke collecte te
elf uur zal aanvangen. Ter vergadering
had de verdceling der wijden over do
colleclricies en collectanten plaats.
Getracht zal worden de padvinders te
krijgen om- voor de coilectecreuden aan
de huizen ie bellen. Hiervoor zal echter
toestemming moeten worden verkregen
dat die jongelui, voor zoover zij nog
school gaan, een paar uurtjes vrijaf krij
gen. Voor een werk als dit, is daarvoor
zeker alle aanleiding.
Gisterenavond hield de Christelijke
Middenstandsvereeniging alhier een
■vergadering, ter besproking van de Za
terdagavond- en Zondagsluiting der win
kels, welk onderwerp door den secretaris,
den heer F. A. de Jonge, werd ingeleid.
Hierop volgde een zeer uitvoerige en
geanimeerde bespreking. Besloten werd
een adres te zenden aan het Gemeente
bestuur.
De commissaris van politic alhier
verzoekt ons het publiek te waarschuwen,
dat er valsche guldens in omloop zijn en
goed uit te kijken. Heeft men een v;al-
schen gulden, clan doet men goed dien
op het poliiiebureau te deponeeren
Uit Vlissingen.
Gisterenmiddag hield d,e onderaf-
deeling Walcheren van den Alge-
meenen Nederlandsehen Politiebond te
Vlissingen eene druk door Iiooge
en lagere ambtenaren en beambten van
rijks- en gemeentepolitie bezochte ver
gadering, waarin de heer G. Gooj-huis,
commissaris van poiilie te Middelburg
eene lezing hield over het nieuwe wet
boek van strafvordering. Op duidelijke
wijze behandelde spr. de nieuwe bepalin
gen, die de politiemannen in praktijk
zullen hebben te brengen.
Een bode uit Koudekerke kreeg te
Vlissingen van een oifbekende een
pakje, naar zijn zeggen inhoudende gou
den ringen, dit pakje moest te Koudeker
ke worden afgegeven en daarop t' 11 40
worden ontvangen. De bode gaf dit be
drag op verzoek bij vooruitbetaling aau
den onbekende. Te Koudekerke wul men
niets af van een pakje, en bleek dit bij
onderzoek niets als rommel te .bevatten
Gisteren moesten bij het sneeuwbal
len gooien te Vlissingen eenige rui
ten het ontgelden, terwijl een juffrouw,
die op den Badhuisweg „gewasschen"
werd, daarbij haar gouden armband ver
loor.
Uit W alchere
Door den burgemeester van Kou
dekerke is een comité tot stand ge
bracht ter leniging van den nood van. de
slachtoffers van den watersnood. Maan
dag a.s, zal met lijsten worden rondge
gaan.
Zondag a.s. zal in de 3 kerken hiervan
afkondiging geschieden en een opwek
king worden gedaan.
De leerlingen der Ciir. school te
Melisker ke hebben f 18.25 bijeen
gebracht voor de slachtoffers van den
watersnood.
Op uilnoodiging van den burgemees
ter te Vee rc heeft zich daar een comité
gevormd, hetwelk door middel van lijsten
in deze week zal beginnen de ingezetenen
Ln de gelegenheid te stellen om te hel
pen het lijden te lenigen der slachtoffers
van den watersnood.
Te Vrouwepolder heeft zich
onder voorzitterschap van den burge
meester, een comité gevormd, bestaande
uit do hoeren J. K. Verhuist, J. Versluijs,
O. Gierum, L. Dingemanse LzJ. J.
Bliek, W van Hekken, A. van Dis en
J J. Baaijens, ten einde in die gemeente
gelden in te zamelen voor de slachtoffers
van den watersnood.
Uit Zuid-Beveland.
Vrijdag is in Hotel „Centraal" te
Goes opgericht een „Frysk Selskip".
Een twintigtal personen traden toe als
lid. Als voorloopig bestuur is gekozen de
heeren J. van der Meulen Bosma, foar-
sitler, W. G. Koning, skathalder, S. J.«
Tamminga, skriuvver. De eerstvolgende
vergadering zal gehouden worden op
Vrijdagavond 29 Januari' 's avonds 8 urn-
in „Centraal". De vereeniging heeft den
naam aangenomen van Frysk Selskip,
„Süd Bevelan"
(Reeds gemeld in een deel der oplage
van ons vorig nummer
In de raadsvergadering le Ierse-
ke van Dinsdagavond was ingekqmen het
reeds vermelde adres van 46 werkloozen
om door het verstrekken van werk dc
werkloosheid te bestrijden; beuevens
een schrijven der raadsleden Mol, Daa-
ne en Ossewaarde om een spoedige
raadsvergadering teneinde dit adres Ic
behandelen.
De eerst ondergeteekende, M. Mol wijst
op den ernst van den toestand onder dc
werkloozen, hij schelst de armoede die
geleden wordt, en wijst op de onvoldoen
de hulp die geboden wordt door het bur
gerlijk of algera. armbestuur, wat hij rncl
voorbeelden slaaft. Spr.'s principe is aller
eerst: Kerkelijke armeusteun, dan 't bur
gerlijk armbestuur en 't laatst de ge
meente In ieder geval moet geholpen
worden. Z. i. kan aan de kom nog wel
werk verricht worden.
Direct ontspint zich lusschcn den voor
zitter en het lid Mol een discussie over
het noodige en nuttige van werken aan
dc haven en steun van hel nlgem. arm
bestuur.
De heer Moi meent ook dat de re
geering voor werkloosheidszorg bijdraagt,
wat de gemeente weder verlichten zal
De voorzitter denkt dal dit nog de vraag
zal zijn. De heer Daane deukt dat er in
de lerseksch© Moer nog wel enkele weiden
zijn, die bewerkt kunnen worden, met
toestemming en subsidie van de respect,
eigenaars. Bovendien moet er nog veel
gespit worden. Over de bron en de af
komst der te voleercn gelden wordt ook
nog van gedachten gewisseld.
De heer Ph. Bom is in principe tegen
steun uit de gemeentekas aan werkloozen
Wel is hij voor productieve werkver-
_££haffiug, hij wijst daartoe aan op
ruiming van den Z, W. Havendam, den
grond te gebruiken voor slootdemping
vah den Dam, vanaf de wed. Sauer lot
aan L. Belt. De dijk grenzende aan de
Juliana&lruat in overleg niet B. B. B. O.
in talud te brengen enz. De heer Fh.
Bom doet gepreciseerde voorsteelen over
een en ander.
De voorzitter merkt op dat uit het
gehoorde kan worden opgemerkt dat het
adres der werkloozen het lid Ph. Bom
niet onvruchtbaar is gepasseerd.
Spr. denkt alleen, dat al die ideeën
wel spoedig lot het schimmenrijk zullen
behooren.
De heer Hartoog geelt eenige voor
beelden van steunregeling door het bur
gerlijk armbestuur. Hebben de werke-
loozen zich reeds gewend tot den cor
respondent der Arbeidsbeurs? Bovendien
heeft spreker de lijst onderzocht en be
vonden üat er meerderen op staan van
wien gezegd kan worden, dat ze niet
lot steun der lijst zijn. Dit neemt niet
weg, dat er armoede wordt geleden door
den bestaanden toestand en dat hulp
gewenscht wordt. Het burg. armbestuur
zal ook niet overal in kunnen voorzien.
Weth. J. L. Bom bestrijdt, punt voor
punt motiveerend, de heeren Bom en
Mol. Hij raadt aan naast werkaanwijzing
te vragen waar haalt gc het geld van
daan'?
De heer Ossewaarde heeft met genoe
gen gehoord, dat ieder lid toestemt, dat
er werkloosheid is, dientengevolge moet
daarin voorzien worden. Geld kan altoos
worden gevonden. Ook spr. noemt nog
enkeie dingen op die verbetering behoe
ven, bijv. steen halen uit België met
vjsschersschepen (met overheidssteun).
Kan den aannemer van den nieuw aau
te leggen ondergrondschen kabel niet
verzoctit worden om werkloozen te werk
te stellen? De heer J. Sinke, die wederom
aandringt op aanwijzen vad gelden,
vraagt naar productief werk.
Dc heer Daane stelt voor om aan Ged.
Staten toestemming te vragen om de
werkeloozen le mogen betalen uit de
kas De heer Ossewaarde stelt voor om
de haven uit te diepen en indien noodig
dc gelden daarvoor aan le vragen aan
Ged. Staten. Bovendien de diaconieën
te raadplegen over steun en de werk
gevers uit te noodigen om werk aan le
wijzen. Voorts om een commissie te be
noemen ter uitvoering dezer voorstellen
en-aan deze commissie alvast f300 be
schikbaar te stellen om met werk to
beginnen.
Jn stemming gebracht wordt liet voor
stel Ossewaarde aangenomen met 65
stemmen. Voor De Jager, Scheele, Mol,
Daane; Hartoog en Ossewaarde Tegen
B. en W. en Ph. Bom en P. de Koeijeü.
Als leden der commissie worden be
noemd. C Hartoog, M Mol, J. Osse
waarde, M. Scheele, G. Daane en De.
Jager. De heer Ossewaarde raadt aan
als 7c lid een werknemer te benoe
men. Bij 3e stemming wordt aangewe
zen L. van Es.
Daarna werd m. a. st. besloten op
de begrooting f 300 te brengen inplaats
van onder onvoorzien op post werkver
schaffing
De vergadering, die om zeven uur be
gon en bezocht werd door een 50 a
60 werkeloozen, eindigde om ongeveer
half elf De commissievergadering zal
(Woensdagavond voor de eerste maal
plaats hebben.
Uit Noor d-B e v eland.
- De te Kortgcne gehouden, col
lecte langs de huizen voor de door den
watersnood geteisterde streken in geheel
Nederland heeft opgebracht de som van
f 596.60 welk bedrag aan liet Algemeen
Waiersnoodcomilé te Amsterdam is afge
dragen.
Uit Tho 1 en.
Di de Maandag gehouden gemeen
teraadsvergadering van Schorpenis-
se, waarbij alle leden tegenwoordig wa
ren, werd een gemeenschappelijke rege
ling met Poortvliet, volgens art. 19 4o
Lager Onderwijswet, m. a. s. goedge
keurd.
Een geldleening a f 7000 tegen 4Va pel
werd aangegaan ten behoeve der begraaf
plaats. Tot lid van de commissie tot we
ring van schoolverzuim, werd benoemd
do heer Z. van de Velde, zulks in da
plaats van den heer W. van der Graaff,
die bedankt had Mede stond op de aan
beveling de heer W A Bijl.
x
Uit Z ©e u w s c n-V 1 a a n d e re n O. D,
- Naar de Msb. meldt kwam Zaterdag
j.l. op initiatief van den heer F. de
Meijer te Terneuzen aldaar een aan
tal R.K. werkgevers bijeen.
Op deze vergadering werd besloten tot
oprichting van een Kring „Zeeuwsch-
Vlaanderen" als onderafdeeling der Al-
gemeene II. K. Werkgevers vereeniging
Jn het fl'iocees Breda, aanvankelijk met
lien leden.
Tot voorzitter van dezen kring werd
ter vergadering gekozen de heer V. Ver-
schaffeJ, directeur N.V. Walzenmolen,
Sas van Genl en tot secretaris de heer
I*". B. G. de Meijer, firmant van Aug), de
Meijer en Zonen's Expeditie- en Agen-*
tuur-Mij. le Terneuzen.
Op de eerste vergadering van den
kring werden o m. besprekingen gewijd
aan de telefoontarieven met België, hel
tractaat 1925 Nederland-België, de uit
voering der Arbeidswet en der Ongeval
lenwet.
Met de Staats Crt. van 19 Jan. zijn
verzonden afdrukken van de statuten be
treffende de R. K. Vereen. „Het Groene
Kruis", thans genaamd „K. K. Vereen
Het Wit-Gele Kruis", gevestigd te P h i-
lippine (wijz. in de statuten
üit Zeeuwse h-V laanderen W. D.
Met een flinken vaart reden Zater
dag op den weg van IJzendijke naar
Schoondijke een tweetal automobie
len op elkaar Ln en bolsten, zoodat een
der auto's waarin de heeren H. uit
IJzendijke en Den D. uit Axel, eenige
meters over den weg wei-den geslingerd.
De auto was zoodanig beschadigd, dat
zij onbruikbaar is geworden Ofschoon
men niet anders dacht, dan dat de beide
inzittenden dadelijk gewond zouden zijn.
liep het geval boven verwachting af. De
heer H. was bewusteloos, doch kwam
later weer bij, en de heer Den D. kon
met enkele kneuzingen en blauwe plek
ken zijn weg vervolgen. De audere auto
was betrekkelijk weinig beschadigd
Uit Aardenbu rg wordt aau de
Br. Crt. gemeld:
Na informatie ter bevoegder plaatse
bleek ons, dat de regenten van het Bur
ger Gasthuis alhier, zich inderdaad tot
het college van Ged. Staten gewend heb
ben met het verzoek of zij er bezwaren
tegen hebben ,de traditie te handhaven,
dat de regenten een verpachtingsdag be
sluiten met een eenvoudigen maaltijd, en
ook of de traditioneele tractatie van
zieken, oude lieden en personeel op dien
dag kan gehandhaafd blijven
Vroeger werden onkosten, hieraan ver
bonden, bestreden uit de opcenten; vol
gens de nieuwe wetten mag dit niet meer
en zullen dus de kosten drukken op hpt
Gasthuis, waar echter tegenover staat,
dat de verpachting meer zal opbrengen,
omdat de pachters geen onkosten heb
ben.
Aangezien het dus een afwijking is
van de tot lieden gevolgde adjninistralie
is aan Ged. Staten om advies gevraagd.
Het wil ons voorkomen, zegt genoemd
blad, dat Zeiand Ia hier met opzet weer
een verdachtmakend tintje aan dit be
richt gegeven h eeft.
kerknieuws.
Ned. Hnrv. IC e r k.
Op het viertal te Oosterhesselen, ko
men voor ds. E van Ruijtenberg te Oost
burg on ds. J. P. Scholte te Schoondijke
Geref. KerJc.
Beroepen te Nieüwerkerk ds. G. J
Pontier te Heerlen.
BUITENLAND.
DE DfJITSCHE REGKERINGSCRISIÜ
OPGELOST.
Het dient van Luther gezegd, daf hij,
als het er op aan komt over groote over
redingskracht beschikt. Stond gisteren
alles t. o. v. dc oplossing der kabinets
crisis in Duitschland door de houding
van de Duitsche en de Beiersche Volks
partij tegenover de democraten plots op
losse schroeven, in één avond is alles te
recht gekomen. Toen gisteravond om lialf
zes Luther bij Hindenburg was geweest,
heeft hij, een half uur later, weder de
leiders der middenpartijen ontvangen, en
hun dringend verzocht al hel mogelijke
te doen om eindelijk aan de crisis een
einde te maken en Duitschland een re
geering te geven. Zelfs ging hij zoover,
door ICoch, tegen wien vooral de be
denkingen van bovengenoemde beidC-pai"-
tijen waren, bij hen aan te prijzen als
een zeer bekwaam man, en zeer geschikt
voor de portefeuille van binnenl. zaken.
ICoch zelve zeide daarop bescheidenlijk,
niet de oorzaak te willen zijn, dat de
formatie weer zou mislukken, doordat
men het niet over zijn persoon eens kon
worden. Hij zou er in dit geval de voor
keur aan geven niet voor een portefeuille
in aanmerking te komen.
iMaar hij voegde eraan toe. dait dc
democraten wel bij lnin besluit bleven.
TvjF verdrijft men spoedig met
PO^^^^Buisje75ct6yApoUien£r^steri
(Ingez. Med.)
dat binnenl zaken iemand uit hun mid
den kreeg.
Toen de zitting met den rijkskanselier
afgeloopcn was, hebben de democraten
opnieuw vergaderd. Na een langdurig
debat werd ten slotte een motie aange
nomen, waarin de fractie de ernstige
bedenkingen, die zij tegen de wijze van
de kabinetsformatie heelt uitgesproken,
handhaaft. Nu echter dc voorzitter der
fractie verklaard had, niet tot het nieu
we kabinet te willen behooren en het
toetreden tot de coalitie heeft aangera
den, en waar er door de benoeming van
Kuclz in zijn plaats de deelneming van
een lid van de Tractie verzekerd is, stemt
de fractie toe in de vorming van het
voorgestelde kabinet
De andere middenpartijen hadden
evenzoo de lijst der ministers goedge
keurd, die later door Hindenburg werd
bekrachtigd.
Dus Duitschland heeft weer een refer
ring, met Luther als Hanselier, Strese-
mann buitenl zaken, en Gessier minister
van rijksweer.
ZWITSERLAND EN SOVJET RUSLAND.
De sovjetregeering te Moskou heeft
laten welen, dal zij gaarne aau de voor
bereiding der ontwapeningsconferentie,
zal deelnemen, mits die niet in Zwitser
land gehouden wordt Het komt er dus op
aan dat Zwitserland en de sovjet hun
onderlinge verhouding nader regelen-
Men weet, dat de ..brouille" dateert,
doordat men het niet eens kon worden;
over de Zwitsersehe genoegdoening na
den moord op Worowsky.
Thans is de kwestie weer urgent, en
heeft dc Zwitsersehe regeering een zit
ting aan de zaak gewijd die lieden zaï
worden voortgezet.
De Zwitsers verwijten hunnerzijds dc
Russen geen schadeloosstelling te- hebbe*
gegeven voor de berooving van het ge
zantschap te Petersburg, en van do dui
zenden Zwitsers, die in Rusland wonen
Men denkt zich nu de waarschijnlijke
oplossing als volgt:
De Zwitsersehe regeoring zal officieel
haar leedwezen herhalen over de ver
moording van "Worowsky te Lausanne en
zal zich bereid verklaren aim 3e dochter
van den vermoorde een pensioen toe te
kennen, mits de sovjetregeering harer
zijds bereid is aan Zwitserland schade
vergoeding te verleenen voor de plunde
ring van het Zwitsersehe gezantschap te
Leningrad tijdens dc bolsjewistische re
volutie en voor andere schade, in dien
tijd aan Zwitsers toegebracht
De Zwitsersehe regeering is bereid
haar vorderingen, die veel hooger zijn
dan de Russische pcnsioeneisch hier
door voor gecompenseerd te verklaren
Als vanzelfsprekend wordt aangenomen
dat door een bijlegging van hel Wo-
rowskygeschil op deze wijze de Russen
den boycot logen Zwitsersehe goederen
zullen opheffen en niet langer zullen
weigeren voor de ontwapeningslwspre-
kingen naar Genève te komen
Wanneer de Russisch-Zwitsersehe ver
houding hiermee in orde is gebracht,
ligt Rusland niets tot deelname aan de
bovenbedoelde, voorbereiding in den weg
Anders zou men er toch niet aan hebben
gedacht een ander land le kiezen voor
die werkzaamheden alleen om Rusland
le believen
De toenadering dezer natie lot den
Volkenbond, met die van Amerika (me-
dedeeling van gesloten verdragen aan het
secretariaat) is in elk geval een verheu
gend, feit?
x
EEN DRAADLOOZE GRAP.
Onder beknopte berichten gaven' wij
gisteren een staaltje van lichtgele.»vig
heid van het Engelsch publiek, dat dooi
de draadlooze met een erg „sensationeel"
bericht op niet onvermakelijke wijze was
beetgenomen.
Maar niemand vindt hel nu eenmaal
prettig een mal figuur te slaan, en van
daar dat do verontwaardiging alom groot
is! Vooral nu achteraf blijkt hoe dik
er op de onwaarschijnlijkheid van het
verhaal was, dat de Engelsche bladen
gister afdrukken. Men moet wel hol te
gendeel zijn van een ongeloovigcn Tho
mas om daaraan waarde te hechten
De beweging, zoo luidde hel verhaal
aldus de N 11. Crt., was ontketend door
den lieer Popplcbnry, secretaris vin de
Nationale beweging tit afschaffing (an
de schouwburgqueues, die aangedrongen
had op de plundering van de National
Gallery. Hierop volgde een korte be
schrijving van dit museum en dan Jet
wel, terwijl de plundering aan den gang
heette te zijn muziek van bet Savoy-