LSCHT VOOR MINDiLR GELD/
PHILIPS
f69,
No. 297
^ondevdag 17 December l@li
•1458c Jaargang,
4*
MIDDELBURGSCHE COURANT
«liL- nummer behoort een BijvoegseJ.
•BBOTST TEGEN HET
PARTICULIER BELANG.
De door ons vermelde protesten van
huiseigenaren in Middelburg tegen het
plaatsen van hun gebouwen op de
moon lelijke lijst van monumenten, zijn
met nog eenige later ingekomen protes
ten naar B. en W. gezonden om prae-
ad»ies.
Het opmaken van die lijst is een uit
vloeisel van de in Mei '21 door den ge
meenteraad vastgestelde verordening.
Maar zooals dat meer gaat, is dat verge
ten, en is op het oogenblik zelf de draag
kracht dier verordening niet voldoende
ibeseft door de betrokkenen. Ze hebben
althans niet begrepen dat ook hun huis
kans had daarop te komen, en zijn nu op
geschrikt. Wat wel te begrijpen is. Want
wij moeten bekennen ook niet gedacht
te hebben dat men zóó ver zou gaan.
In die verordening wordt aan B en W.
opgedragen een lijst op te maken „van
alle gebouwen of gedeelten van gebou
wen welke naar het oordeel van B. en
W. uit een oogpunt van geschie
denis of kunst van belang zijn."
Die gespatieerde term vormt inderdaad
een aeer rekbaar begrip. Maar B. en W.
krijgen daarvoor de voorlichting van een
commissie, waarvan ambtshalve lid zijn
de directeur van gemeentewerken en de
gemeente-archivaris, en waarvan de ove
rige leden door B. en W. worden ben
noemd in overleg met plaatselijke ver-
aenigingen die een dergelijk doel nastre
ven
Va* zulk een besluit van B en W.
tot fflaatsing van een gebouw op eeu
lijst, kan dc eigenaar binnen 80 dagen
in beroep gaan bij den Gemeenteraad
Bet is goed dat er zulk een beroep
is, want het plaatsen op die lijst is maar
niet louter een pluim die het huis op zijn
hoed krijgt. Er zit deze consequentie aan
vast dat het verboden is (behoudens ver
gunning van B esn W.) om zulk ©en
op do lijst geplaatst gebouw of gedeelte
van oen gebouw, geheel of gedeeltelijk
te sloopen of uiterlijk te veranderen
•n *«m de vergunning kunnen B. en W.
voorwaarden verbinden
Dat ook van dit verbod een berogp bij
den Baad mogelijk is, neemt liet bezwaar
niet weg dat de huiseigenaar kan hebben
legen zulk een. beperking van zijn be
schikkingsrecht over zijn eigendom.
Hoen die verordening in den Raad be
handeld werd, is ook de kwestie aange
roerd of zij wel geldig was De heer v. d.
Beke Callenfeis lieefl toen de meening
uitgesproken dat zij wèl geldig was „om
dat de eigenaar de volle beschikking
houdt over zijn eigendom, alleen mag hij
het niet vernietigen Daartegenover stond
de ineening van den heer Streefkerk, die
wei verwachtte dat van de verordening
preventieve werking zou uitgaan, maar
die niet geloofde dat men iemand kon
verbieden zijn eigendom af te breken
of >e vernietigen
De verordening werd echter m a st.
aangenomen.
Maar reeds de eerste daad volgens
die verordening het opmaken van de
lijst, lokt ernstige protesten uit En waar
lijk niet zonder motieven.
We hebben eentweetal protesten ge
publiceerd. De schrijvers daarvan had
den blijkbaar de verordening niet vóór
zich. wat verklaarbaar is. Anders zouden
zij niei den nadruk hebben gelegd op
het monumentale of het geschiedkundige
ran hun gebouw. De verordening geeft
immers als maatstaf geschiedenis öf
kunst
Maar overigens kunnen we ons leven
dig voorstellen dat iemand die meent
in oen niet extra-ordinair woonhuis te
wonen, schrikt, als hij in eens hoort
dat hij voortaan niets meer aan dat huis
rhaig veranderen zonder vergunning van
B. en W. En nog meer geldt dat voor
iemand die in zulk een huis een zaak
heeft, waardoor ieder oogeijblik verande
ringen kunnen uoodig zijn
Laten we echter eerst even opmerken
dat het ook heel verklaarbaar is ge
weest, dat men iels trachtte te vinden
om vernietiging van het stadsschoon te
gen te gaan. Dat stadsschoon wordt in
Middelburg niet alleen gevormd door
openbare gebouwen, maar ook door tal
van particuliere huizen met mooie gevels
ui,t vroeger tijd Voor een stad als Mid
delburg met veel vreemdclingenbezoek
is het zelfs iets van materieel belang dat
die mooie gevels niet roekeloos verminkt
worden of wel geheel verdwijnen om
plaats te maken voor leeljjke gevels zon
der kraak of smaak. We hebben onlangs
nog een klacht gepubliceerd óver de on
herstelbare verminking van Sluis in de
laatste kwarteeuw, waar geen enkele
voorziening bestond tegen bet sloopen
va* de interessante gevels.
In onze stad zijn er trouwens ook
voorbeelden aan te voeren. En iedere
Middelburger zou het betreuren wanneer
ons stratenbeeld beroofd werd van de
mooie gevels die er nu een lust voor de
oogen zijn.
Het doel juichen we van liarle Loe.
Maar nu de vraag of het gekozen mid
del doeltreffend is
Volgens onze wetlen is eigendom hel
recht om van een zaak het vrije genot
te hebben, en daarover op de volslrekste
wijze te beschikken. Dat recht is ech
ter niet zonder beperking Men denke
aan onteigening ten algemeene nutte,
aan liet recht in lijden van oorlog e. d.
Maar mag nu de beschikking van de
eigenaren over een gebouw, door B. en
Wi. beperkt worden ter wille van de
kunst? Er zijn er die dit een niet toelaat
bare schending van het eigendomsrecht
achten. Aan de juristen is het om dat uil
te maken. Maar onmiskenbaar is het
bijv. dat een huis in een ..winkelstraat in
waarde kan verminderen, wanneer de
mogelijke kooper weel dat op dat huis
een verbod ligt om het zonder vergun
ning van B. en \\Y te verbouwen De
kans om het gebouw dienstbaar te ma
ken voor ©en winkelzaak kau daardoor
aanzienlijk verminderd worden.
En voor ieder particulier woonhuis
kan hetzelfde gelden, want we welen
maar al le goed dat de omstandigheden
een woonstraat in korten tijd kunnen
veranderen in winkelstraat.
Bij de behandeling in den Raad is in
het bijzonder ged,acht aan de preventieve
werking die men van de verordening
verwachtte. En dpi heeft blijkbaar ge
leid tot de aanneming m. a. st.
01' echter alle raadsleden bij deze
vaststelling van een verordening „op de
monumenten in de" gemeente Mid
delburg" wel van meening zijn geweest,
dat daaronder ook zoudjen vallen alle
huizen wier eigenaars nu bij den ge
meenteraad protesteerden? We hebben
de lijst niet gezien. Maar reeds de voor
beelden dier huizen toonen aan, dat
daarop ook alle woningen zijn gezet, die
in een of andier opzicht uit kunst-hislo-
risch oogpunt iets bijzonders hebben Is
men daarmee niet te ver gegaan?
Nog iets anders liet schijnt d,at er ook
huizen op gezet zijn vanwege de inwen
dig aanwezige bouw- en versieringskunst.
Dal kan ook al weer in strijd komen met
den wensch van den eigenaar naar ge
rief. En dan* grijpt deze verordening toch
zeer ver in het beschikkingsrecht Bo
vendien maakte men ons opmerkzaam
op een gevaar. Er zijn ook nog woningen
met inwendige versieringen, die men nog
niet op de lijst heeft gezet. En het ons
genoemd voorbeeld van iemand, die uit
een dergelijk vergeten huis onmiddellijk
de oude ornamenten heeft laten weg
nemen ,uit vrees dat het and|ers ook op
lijst zou komen dpt voorbeeld loont
reeds aan welke onverwachfje resultaten
de Verordening kan hebben.
Vraagt men ons hoe men 't goede doel1
beter Jcan bereiken ,dan is 't antwoord
moeilijk. Maar tot nu toe lijkt ons de me
thode van de Vereen. Hendrik do Keijstfr
(n l. het koopeu en zelf exploilieeren van
huizen met p« ncdieidkundige of kunst
waarde) nog altijd veel beter dan de
metliode van het is verboden
Deden niet Nehalennia ien de Vereen,
voor Oude Gebouwen iets goeds in dleze
richting door voorlichting en zelfs gelde-
lijken steun bij restauratie?
En hier is ook mogelijk (zooals in
Brugge) dat de gemeente door 'helgevten
van geldelijken steun het in stand hou
den van oude gevels bevordert
Maar zoover zijn we hier niet. We
hebben nu eenmaal die door den Raad
vastgestelde verordening.
En zoolang die er is. lijkt het ons
raadzaam om haar werking niet le ver
uit le strekken. Een stad als Middelburg
volledig het oude karakter le doen be
houden dat zij nog heeft, is een onmoge
lijkheid. Het zou botsen met de eischen
van normale ontwikkeling. Er Zijn hier,
gelukkig! ook nog andere belangen dan
alleen die van toeristenbezoek. Daarom
lijkt ons een gematigde opvatting van het
in de verordening vermelde begrip „mo
numenten van geschiedenis of kunst",
raadzaam
Meent de minister niet, dat liet niet
aangaat, dat o.p spoorwegstations deze
tijdschriften niet te verkrijgen zijn, ter
wijl overal elders in den boekhaudel
deze wel zullen worden verschaft?
Is de minister van oordeel, dat door
den getroffen maatregel, welke 1 Jan.
in werking zal treden, de Nederlandsehe
spoorwegen in dczcii te ver gaan?
Is naar het inzicht van den minister
de directie niet ver builen "haar bevoegd
heid getreden door het reizend publiek
anders le behandelen dan dc regccring in
het algemeen tegenover het Nederland
sehe volk toepast9
Wil de minister dan niet ten spoedigste
die maatregelen nemen, waardoor het
verbod zal worden ingetrokken?
UIT BERGEN OP ZOOM.
'In de gisteren gehouden raadsverga
dering van Bergen op Zoom werd vóór
men aan de agenda begon, bij monde
van het raadslid J van As, daarbij ge
steund door den lieer H Walder, le
kennen gegeven, dat de linkerzijde ge
steund door drie vijanden van wethou
der Verlinden weigerden aan tie beraad
slagingen van den raad deel le nemen
zoolang een brief, vertrouwelijk aan den
raad gericht, niet was4behandeld. Daar
drie katholieke leden afwezig waren door
ziekte en Stalenzilting, moest tengevolge
van een voorstel van den lieer Schef-
felaar, die meende, dat met zulk een
klein aantal raadsleden, hel wenschelijk
was niet door te vergaderen, de voor
zitter de vergadering sluiten met de toe
zegging haar" zoo spoedig mogelijk weer
op te roepen teneinde geen sla_gnalie te
brengen in den gang der gemeentezaken.
HET GEWiJZIGU OM WERP OOR RE
WEELDEBELASTING.
Volgens het Hand. verschilt het van
aan de Nijverheidsra^d gezonden voor
ontwerp voor een weeldebelasting van
het eerste ontwerp vooral hierdoor, dat
de belasting wordt geheven bij invoer
of bij den prodicent, dat het aantal be
lastbare artikelen is teruggebracht, lol
29 groepen en dat het stelsel van zegel-
belasting is verlaten; hel wordt thans een
accijns resp. invoerrecht.
UIT OOST-INDIC.
Staking te Soevabaja
Omtrent te Soerabaja uilgebroken sta
king waaraan 2000 personen deelnemen,
meldt Aneta, dat Kocsno, voorzitter van
de vereeniging „Sarekat Personeel Mari
ne-etablissement'en lien andere leiders
zijn gearresteerd. Meer arrestaties wor
den verwacht. Een huiszoeking in hun
woningen leverde geen resultaat op De
politie legde beslag op de boeken en de
ledenlijsten der Communistische verectii-
gingen.
Uit Stad en Provincie.
Weef U diJ- (n Amen'Ko. per hoofd der
bevolKing.3xz.oov<zeI licht- wordt" ge-
brufKfo-b in Nederland
Dc»<ar beseff men dóf veel engoeo lic.hr
geen luxe doch noodrooKb.
PHtLlP.5 ARGE.HTA
het ideoJe licht voor huis .Kantoor en beóryf.
EINDHOVEN
9000
rSE.DE.R LAM DS>CH
AREbc.lDE.RS
(tngez. Med.)
Uil Walcheren.
Woensdagmiddag vergaderde de
Raad van St. Laurens. Wethouder
Van 't Hoff was wegens familieomstan
digheden met kennisgeving afwezig.
Onder de ingekomen stukken bevond
zich een verzoek van. J J. Franse en 5
andere personen, om het begin van den
f 1360 eu voor den secretaris op f 1400.
Aan het bestuur van het Godshuis
was toestemming verleend de boomen
voor den luin in de Warwijkschestraat
te mogen rooien. De rekening van het
Godshuis over 1924 werd goedgekeurd
en evenzoo de begrooting voor 1926.
Uil een voordracht tot benoeming van
Schotelweg te verbeteren, terwijl zij zich een lid van het Burg. ArmbestuurG
bereid verklaren hulp te verleenen. De Poppe en P. Dekker, wordt dc eerste
BINNENLAND.
DE KIOSKEN OP DE SPOORWEG
STATIONS.
Het Eerste Kamerlid Moltmaker heeft
den minister van waterstaat de Volgende
vragen gesteld
Heefl de minister kennis genomen van
het bericht in de dagbladen, dal de di
rectie der Nederlandsehe spoorwegen den
verkoop van een aantal Fransche tijd
schriften, te welen Le Rire, La Vie Pa-
risienne, Parisiana eu Le Sourirc in de
kiosken op de spoorwegstations heeft
verboden
Kan de minister ook mededeelen op
welken grond dit verbod is uitgevaar
digd?
üit Middelburg.
Gistermiddag werd in de Heeren
straat bij de Kade alhier een gat
den grond ontdekt; voor het voorkomen
van ongelukken werd een hek rond de
plek gezet en een politiepost bij de straat
geplaatst, terwijl het inrijden met be
spannen voertuigen en motorrijtuigen
werd verboden.
De heer A. van Aartsen heefl zijn
grossierderij in Heinekens' bieren over
gebracht naar de overzijde van de Korte
Giststraat alhier en heeft tevens in het
daarvoor verbouwde pand een fabriek
van mineraalwater en limonade inge
richt, waarvoor de nieuwste machines
zijn geplaatst. Het geheel maakt een
keurig netten en zindelijken indruk. Het
merk A.V.A. zal zeker wel eeu goeden
naam krijgen. De heer Van Aartsen zal
nu ook bier in fusten kunnen leveren
Uit Vlissingen.
In den gemeenteraad van Vlis
singen werd heden mcdedeeling ge
daan van een schrijven van het bestuur
der Vereeniging Zeevaartschool met een
afschrift van een schrijven van den Mi
nister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, waarin deze mededeelt^
naar aanleiding van een adres van 5 No
vember 1924 vau het bestuur der Ver
eeniging tot bevordering van het Zee-
vaartonderwijs, dat hij geen termen aan
wezig acht om zich te mengen in de
kwestie van de iu de Zeevaartschool te
Vlissingen aangebrachte gevoelige micro
fonen, welke zijn verbonden met hel
ceutrale ontvangapparaat in dc direc
teurskamer dier school (het veelbespro
ken luisterapparaat).
De heer J. van Boven, consul van
België te Vlissingen, is tot ridd ei
der Leopolds orde benoemd.
voorzitter deelt mede, dat B, en W
hieraan reeds gevolg hebben gegeven en
do weg reeds in een beteren toestand is
gebracht. Van B. en W. te Middelburg
was bericht ingekomen, dat het winst
saldo van den Vleeschkcuringsdicnst lering
Middelburg over 1924 70.99 voor St.
Laurens bedraagt, De voorzitter deelt
mede, dat met het gemeentebestuur te
Middelburg correspondentie wordt ge
voerd over te nemen maatregelen, om te
geraken tot verlaging van de keurloonen.
De Provinciale Vereeniging tot verbe
tering van het geitenras in Zeeland be
veelt het verleenen van subsidie aan de
plaatselijke vereeniging aan. De voor
zitter deelt mede, dat reeds vijf achter
eenvolgende jaren aan de vereeniging
alhier subsidie wordt verleend.
Door B. en W. werd voorgesteld een
wijziging van art. 3 der verordening op
do heffiug van de plaatselijke inkom
stenbelasting, om den aftrek voor le
vensonderhoud voor ongehuwden te be
palen op 400. De heeren Simonse en
Van Langeveldc vinden dit bedrag nog
al hoog. Wethouder Marinissen verdedigt
het voorstel van B. en Wdat z. h. s.
wordt aangenomen.
Bij de rondvraag bespreekt de heer
Boon deD slechten toestand van de zij
kanten van den Noordweg op enkele
plaatsen en verzoekt B. en W. hierop
den Polder Walcheren eens te willen
wijzen en zoo mogelijk voorzieningen te
treffpn door het leggen van enkele stroo-
ken klinkers, zooals op sommige plaat
sen reeds is gebeurd. Waar dit wel de
laatste vergadering in dit jaar zal zijn,
sluit de voorzitter met den wensch, alle
'eden liet volgend jaar weder in gezond
heid te mogen terugzien.
Het is de politie gelukt den dader
op te sporen van den diefstal van de
vier konijnen, die in den nacht van
Maandag op Dinsdag uit de konijnenhok
ken op het erf van den landbouwer M.
onder de gemeente St Laurens
werden ontvreemd. Het is zekere de
V., woonachtig hier ter stede. De dieren
zelf werden eveneens opgespoord en zijn
door den eigenaar herkend.
Dinsdag j.I. in den raad te Vee re
werd op een aanmerking van hel lid
Van Boveren een nadere uiteenzetting
gegeven van het contract omtrent het
leveren van drinkwater aan de Fokker
fabriek en een misstelling in de notulen
verbeterd. Eeu dankbetuiging van den
heer Luijk voor yerleende gratificatie
werd voor kennisgeving aangenomen.
Evenzoo een dankbetuiging van den
heer Hes'l voor den verleenden steun
aan den ontwikkelingscursus. Een ver
zoek van het Oranje Nassaumuseum om
,een blijk van belangstelling in den vorm
van steun werd gesteld in handen van
»B. en W. Van Ged. Staten was bericht
ingekomen, dat dc pensioensgrondslag
voor den burgemeester was bepaald op
m, a. st. benoemd Een verzoek van
H. Castël. ondernemer van den autobus-
diénst Veere—Middelburg kon niet wor
den afgehandeld, daar mei 3 tegen 3 de
stemmen slaakten
Bïj do behandeling der gemcentereke-
ning werd opgemerkt, dat niet was vol
daan aan een vroeger besluit, om een
foto te scheukeu aan de vervaardigers
van het vaandel, waarna deze rekening
over 1924 werd goedgekeurd als volgt
Gewone dienst inkomsten f 43.379.29.
ui tg. f 34 930 68* en batig slot f8448.605,
kapitaaldicnsl inkomsten f3175, uitga
ven f3109 95 en batig saldo f65 05
Bij de behandeling der begrooting
werd voorop gesteld, dat deze niet na
mens B. en W kon worden aangeboden
ars gebruikelijk, omdat ze niet in B.
en W was behandeld, tengevolge van
ontstentenis en ongesteldheid, maar wijl
de wethouders de zaak haddeu nagegaan,
werd ze, aau de hand van het ontwerp
door den secretaris gereed gemaakt, in
behandeling genomen Daarbij medege
deeld, dat dank zij de inlichtingen van
het Slatenlid, de heer Van dc Puttef
duidelijk geworden was, dat een ver
pleegde in Vrederust niet kan worden
ontslagen. De verlichting werd op het
zelfde bedrag begroot, doch zal worden
verbeterd Bij den post jacht en vis-
scherij bleek, dat door een te late in
zending der stukken, deze door de com
missie, ingesteld lot afkoop van het jacht-
recht, niet in behandeling zijn genomen.
Nagegaan zal worden wal kan worden
gedaan, om verlies voor de gemeente
af te wenden.
Ten aanzien van de oude school werd
besloten haar met goedvinden van Ged.
Staten zoo" mogelijk te verkoopen. Ten
aanzien der bestrating werd besloten,
die op de Kade van af het nieuwe
deel tot voorbij de Markt le vernieuwen
en de uitkomende keien le leggen van
de Warwijkschestraat tot einde Nieuwen-
dam, waartoe een leening zal worden
aangegaan van f 5000 of f 6000 Op de
Markt voor hel stadhuis zal eeu rïolee-
riog worden gelegd en verder zullen op
de Markt en elders zijstraatjes worden
aangelegd. De heer Van Boveren gaf in
overweging de levering der benoodigde
steenen volgens inschrijving op adver
tentie te doen plaats hebben. In plaats
van gi*ind zal macadam op de wegen
worden gebruikt.
Het arrcstantcnlokaal, dat als oudste
bouwwerk van de plaats wordt be
schouwd, zal in den oorspronlcelijken
vorm worden gerestaureerd
In de Dinsdag gehouden raadsver
gadering te W c s t k a p e 11 e, die door
alle leden werd bijgewoond, richtte de
voorzitter na dc opening hartelijke woor
den van welkom tot den heer B. Lou-
werse, die deze vergadering weder voor
het eerst na diens ziekte bijwoonde. Hij
hoopte, dat de beer Louwerse nog vele
Z.
50.
les
*10,
I 12
fio,
log
ae-
-9,
30,
3—
ien
22,
pier
4—
7—
rei
per
ide
pe
rse
ds
11
ion
ain
i 18
1US
10,
ner
ïld.
—5
ten
4,
:,30
100
2-
ha-
40,
10
fla-
