I
No, 285
Donderdag S December 1921
168° Jaargang.
ffljj dit nummer behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND.
Mr. MARCH ANT OVER DE CRISIS.
disteravond heeft inr. If. P. Merchant
voor de vrijz. dem - vereeniging te Am
sterdam gesproken over de regeerings-
crisis.
Na eerst do vorming van 'het afgetre
den ministerie en het ontstaan van de
:<jrisi6 te hebben besproken, merkte hij
a. het volgende op
Met wat nu gebeurd is. is onze ver
antwoordelijkheid gedekt Ik heb gezegd:
hier is een program, en een meerder
heid ervoor. Heeft Nolens ontkend dat
er een meerderheid voor was?-Is er over
gezwegen, omdat mgr. Nolens wist dat
in Roomsche leringen gedacht werd-
werd dat program, waarvan veel uit
het Roomsche programma was overgeno-
men, maar uitgevoerd! Als dat program
nfet gedeugd had, had men er geen
draad van heel gehouden. Het eenige
antwoord was: nu nog niet, nu we er
nog niet toe gedwongen zijn, nu nog niet
met de sociaal-democraten! "We willen
naar de coalitie terug, waar we ze-
icerheid hebben dat het omgekeerde zal
gebeuren van wat in dit goede pro
gram staat. Waar zulk een crïsTs en
zulk een opdracht tol kabinetsformatie
ai niet goed voor isl
Men heeft mij de gelegenheid ont
houden de samenwerking tot stand te
brengen, terwijl men toegaf, dat ze mo
gelijk -was. Mij is het best. Altijd heb
ik gezegd: laat ons dus een nieuwe
meerderheid niet beginnen voor we we
ten, dat de coalitie zoo dood is als een
ipier. De patiënt is achteruitgaand, wat
een zucht van verlichting waard is;
mocht ze terugkomen, wankelend opeen
stoel, dan zullen wij al hel mogelijke
doen om haar weer van de been te
krijgen.
Spreker ziet uit deze crisis voortko
men conflict op conflict, actie door het
geheele land, triomfeeren van de metho
de van Stenhuis over de bezonnenen,
■wat spreker heeft willen keeren. De
Katholieken doen niets dan uit nood
zaak; zy zullen genoodzaakt worden,
maar op een andere manier dan zij
zich nu schijnen voor te stellen. Zij
hebben deze crisis kunnen voorzien,
maar het was alsof zij erdoor over
vallen waren. Reeds 25 jaar hangt de
samenstelling van een nieuwe meerder
heid in de lucht. Toch zeggen de Ka
tholieken niet 's lands belang voorop,
maar: „geen samenwerking met de soc.-
democraten als we er niet toe gedwon
gen worden. Wij willen eerst enkele
pogingen tol kabinetsformatie zien mis
lukken, om dan toch met de vrijz. de
mo cïaten en de soc. democraten samen
te werken, doch dan onder Katholieke
leiding. Doch daarvan zullen zij ons niet
gediend vinden.
Met de oplossing, welke mv Aalberse
aan de hand doet, zouden we krijgen een
regeering, die geheel zou berusten op toe
valligheden Hoe kon de heer Aalberse
verwachten dat wij bij hem aan boord
zouden stappen om hét beleid van Colijn,
hetwelk wij steeds bestreden hebben te
contlnueeren Als hij zooiets betoogd
moet hij zich orienteeren in de richting
van den Vrijheidsb., misschien zijn er daar
zaken te doen. Wie niet inziet dat in
Nederland niet geregeerd kan wórden
met de soc.-democraten in de oppositie
is dom en kortzichtig, draagt een plank
voor het hoofd.
Thans nemen wij de strijdbijl weer op,
aldus spreker. Men heeft getracht mij
bespottelijk te maken, mij te disquali-
ficeeren Maar wjj zien slechts als de
groote vraag or de democratie gediend
moei worden tegen de macht van de
groote magnaten, welke de rechtsche par
tijen onder christelijke leuzen steunen
Dit noemt zij de alzijdige behartiging
van 's lands belangen in plaats van de
alzijdige behartiging van eigen belangen.
Tegen dat «alles gaat onze strijd Ik ben
niet belust op een ministersambt. voor
onze partij is het beter er buiten te
blyven Wij hebben geloond onze verant
woordelijkheid bewust te zijn als de om
standigheden er toe leiden, maar nu men
het ons onmogelijk heeft gemaakt, zullen
wij mei onze sterke organisatie den strijd
tegen Colijn en vóór de democratie
vóórt zetten
DE CHR. IIISTORISCHEN AAN BODt
Naar wij vernemen heeft dr. De Wis
ser, voorzitter der fractie van Christe
lijk Historische Kamerleden, zich he
denochtend naar de Koningin op Het Loo
begeven.
(Dil zal wel beteekenen dat thans aan
den oud-Minister dr. De Visser, opdracht
wordt gegeven een ministerie samen te
stellen. Dat is ook de logische voort
zetting. Immers de stem van de Ghr
Historisclien lol opheffing van hel ge
zantschap bij den Paus gaf aanleiding lot
de crisis in de coalitie.
Maar het moge logisch zijn, daarmes i
nog niet gezegd, dat hij slagen zal.
Zoekt hij het in de richting van een
herstel der coalitie, dan stuit men dade
lijk op de gezantschapskwestie. Zelfs ook
als men den gezant te Bern bij den Paus
accrediteerde. Want de Chr. Historischen
zijn in beginsel legen een vertegenwoor
diging bij den Paus. Misschien zoekt hij
het ook langs andere wegen. Maar dan
zijn we zeer benieuwa naar zijn re
sultaten).
DE BELANGEN DER VOETGANGERS.
In de *Prov. Staten van N,-Holland,
bij Se behandeling van een voorstel van
Ged. Staten betreffende het wegennet,
werd door den heer Spier c.s. een mo
tie ingediend waarin de wpnscheüjkheid'
wordt uilgesproken, dat bij de ontwor
pen primaire wegen rekening zal worden
gehouden met de belangen van de voet
gangers, door liet aanleggen van voet
paden achter de boomenrijen, waar dit
mogelijk blijkt.
De heer Hendrix (Ged. Stalen; heeft
geen bezwaar tegen het eerste gedeelte
van de motie-Spier c.s. maar wet tegen
het tweede.
De heer Mendels verdedigt de motie
van den heer Spier. Alle menschen in
Noord-Holland hebben toch geen autol
roept spreker.
De motie van den heer Spier c.s>,
wordt in stemming gebracht en aangeno
men met 35 legen 29 stemmen.
De heer Hendrix (Ged. Staten): Ik feli
citeer de Staten met de inillioenen. die
dil kost.
Stemmen. Nou, nou!
De heer Hendrix Ja zeker, dat kost
millioenen!
De lieer Ketelaar protesteert tegen
de wijze waarop een lid van Ged. .Sta
len aan zijn teleurstelling lucht geeft.
Het voorstel van Ged. Stalen wordt
daarop zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
(ingez
(Jii Stad Provincie,
De heer H. C. A Roosa, geWefeen
gewezen chef der centrale van de P.Z,.E.
M. heeft aan de Prov. Staten van Zee
land een adres gericht, waarin hij, naar
aanleiding der afwijzing door <^e Staten
van zijn verzoek om benoeming van een
commissie van onderzoek naar zijn geval,
alsnog in overweging geeft het daarheen
te willen leiden dat door de Staten uit
gemaakt worde, of hij tekort geschoten is
in zijn taak, zulks eventueel tot zijn eer
herstel.
Een viertal conclusies van verweer
zijn aan het adres toegevoegd.
De Commissie voor Zeeuwsche
Folklore, die zich o.a tot doel stelt het
typische Zeeuwsche te behouden,
wenscht vast te stellen in welke male dc
Zeeuwsche kleederdrachten verdwijnen
en is daartoe voornemens, met tusschcu-
p^ozon van eenige jaren, te onderzoeken,
welk aantal leerlingen, die dc lagere
school bezoeken, de Zeeuwsche kleeding
draagt.
In verband hiermede is door de com
missie dezer dagen aan alle hoofden
van scholen in Zeeland inlichtingen ge
vraagd.
Uit Middelburg.
Met de Staats Crt. van 2 Dec. zijn
verzonden afdrukken van de akten be
treffende de coöperatieve verbruiksver-
eeniging „Vooruit" U. A„ alhi ev
Uil Vlissingen.
-- Thans beeft .ook de heer C. A.
van Woelderen, burgemeester van Ylis-
singen zich bereid verklaard zilting te
nemen in liet Provinciaal Comité voor
oprichting van een gC{Jenlcteeken voor
Juliana van Stolberg
x
TT i t Walcheren
Bij de rondvraag in de Dinsdag ge
houden raadsvergadering van Koud e-
kerke, stelde de heer Contant de vraag,
wanneer de brandplaals voor varkens
wordt overgebracht. De verplaatsing zal
eerstdaags geschieden.
Verder of het contract, dat aan dc
Kroo ter teekening is aangeboden, ook
door Groenenberg is geteekend, waarop
de voorzitter antwoordt, dat bij B. en W.
nooit heeft voorgezeten, dat bij Groenen
berg een straat zal worden gelegdlangs
het perceel van de Kroo wel, waarom in
dertijd voor dat deel der gemeente eau
geprojecteerde rooilijn is vastgesteld; op
dc mededeeling dat in den toegangsweg
naar de tram putten iijn, en de weg
bemodderd is, antwoordt de voorzitter
dat dat deel dit najaar meermalen is
schoongemaakt; met hel opnemen der
^voetpaden is reeds een aanvang gemaakt,
tfoch met den velen regen in den kaat
sten tijd gestaakt.
Verder herinnert de heer Contant den
voorzitter aan zijn vroeger gedaan ver
zoek, te willen nagaan of de woniugen
van den lieer Groosman aan den Singel
voldoende hoog zijn gebouwd ten opzich
te van den weg.
Uil een onderzoek is gebleken, dat
dit hel geval is, omdat zij meer dan 10
Meter uil den weg zijn gebouwd.
Op een vraag of Francke e a aan
Zwanenburg een plank hebben gekregen,
en waarom zij geen antwoord op hun
verzoek hebben gekregen, antwoordt de
voorzitter, dat op de gemeente niet de
verplichting rust die te geven; dal zij
geen antwoord ontvingen pp hun verzoek,
is, omdat het ongezegeld was
Nog betreurt de heer Contant hel, dat
bij hel verleenen van subsidie aan de
N.Y. „Stoomtram Walcheren' indertijd
niet is gelet op de mogelijkheid, om een
woordje mede te spreken in liet vaststel
len van de dienstregeling. Volgens den
voorzitter is de loop van de tram ten
nauwste verbonden aan de uren van er-
trek en aankomst der treinen, en daarin
is moeiiijk verandering te brengen Er
kan echter op worden gélcl bij een vol
gende aanvrage.
De lieer Lorier vraagl, waarom liet
besluit op het verzoek van de Gerefor
meerde school niet in zijn geheel is me
degedeeld Van liet verstrekken van brik
is geen melding gemaakt, omdat ook dal
niet gevraagd is en dit zou worden be
sproken met een bestuurslid der Ver-
eeniging, die echter, hoewel beloofd, niet
kwam.
Op een vraag van den heer Verhagc,
zegt de voorzitter toe, dal de bestrating
in de Noordstraat zal worden nagezien.
De lieer Sandersc vraagt, hoe hel staat
met de vergoeding van den stukgereden
Dislioekschen straatweg. Toegezegd blijkt
daarvoor een bedrag van f 1800 zal wor
den ontvangen, te betalen door het De
partement van Oorlog rn de firma Wi-
baut uit Vlissingen.
De heer Sanderse acht het loon van
de werkloozcn Ie laag en zou dit willen
verhoogen De voorzitter antwoordt, dal
hel idee is. niet meer te betalen, dan liet
tegenwoordige loon. Is er echter nood
zakelijk werk te verrichten, dan wordt
het gewone loon uitbetaald. Thans wordt
f 9 betaald en een toeslag op liet kinder
tal; er zijn thans geen werkloozen en
vraagt de voorzitter, het verder aan B. en
W over te laten. Dit wordt goedgevon
den
De heer Lorier zag gaarne, dal de
werkloozen een deel van den Grocne-
weg eens opknapten. Zullen zien.
Verder heeft de heer Sanderse een
schrijven van Ged. Stalen ontvangen,
dat hunnerzijds geen aanleiding bestaal,
om ambtshalve ten aanzien van hel
raadslid Contant over te gaan tot toe-
passsing van artikel 26, 3e lid der ge
meentewet. Hierover ontspon zich een
vrij langdurige discussie. De heer F.
Brasser wees nog op den minder goeden
toestand van het Molenpad, waarop de
voorzitter de vergadering sluit.
In Si. Laurens heeft de collecte
voor het huldeblijk aan liet Koninklijk
echtpaar opgebracht f 54.55
U i t N oor d-B ev elaud.
De bietencampagne te C o 1 ij n s -
plaat is weder achter den rug. Op dc
oude weegbrug zijn gewogen 6,0 millioen
K.G. en op de nieuwe 4.7 millioen KG.
zoodal in dit seizoen zijn aangevoerd
11.3 K.G. bieten.
Oil Zee uw seh- Vla and eren W. D
De lieer A. E. Nijzink, directeur van
dc Hollaudsche Buurtspoorwegen, (af
komstig uit Breskens) is door den Bel
gische koning benoemd tot ridder in de
Kroonorde van België
Besmettel ij k e ziekten.
Hel aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 22 tot en met
28 Nov. in de provincie Zeeland be-
bedroeg builctyphus. Borsselen 1, St.
Maartensdijk 1, Zuidzande 2.
Roodvonk 's-Heer Arendskerke 1,
Middelburg 2
- Diphleritis; Stoppeldijk 1.
KERKNIEUWS
-Te De Lier deed de lieer ds. W.
Moene, overgekomen uiit Oost burg
zijn intrede, na des morgens bevestigd te
zijn door ds. W. S Pontier met een rede
over Jes. 62.1.
Des middags verbond ds. Moene zich
aan zijn nieuwe gemeente met een preek
over Openb. 22 12, en werd hem toege
zongen Ps. 134 3.
ONDERWIJS
In de gemeente N en St. Joos-
1 a n d heerschen de mazelen zoodanig
onder de scholieren <iat er ongeveer 50
leerlingen de school niet kunnen bezoe
ken.
Bevorderd aan de Universiteit te
Amsterdam tot arts de heer P T V. van
Vosseinael, te C1 i n g e
LANTVBOIfW
Coöp, Boe re n leen banken.
We ontvingen nog vau verschillende
plaatsen (behalve die in het bijvoegsel-
vermeld) berichten van vergaderingen
van coöp. Boerenleenbanken waar werd
besloten tot wijziging der statuten, in
overeenstemming met de nieuwe wet op
de coöp. Vereenigingen, lol vaststeUing
van een nieuw huishoudelijk reglement,
en tol oprichting van een afzonderlijke
spaarbank.
Daar al deze besluiten gelijkluidend
zijn, bepalen we ons lot de korte ver
melding dat zij ook genomen werden
door de coöperatieve Boerenleenbanken
te Nis se, Zou te lande, SI. An-
naland
RECHTSZAKEN.
- Dondevdag 10 dezer zal voov de
Haagsclie rechtbank behandeld worden
de zaak tegen den gewezen directeur der
N.V. Obligatiemaatschappij Het Witte
Kruis, A, C. M B,, wien is ten laste ge
legd verduistering van bedragen van
f 1107.000 en f 73'tOOO, althans van een
aanzienlijk bedrag in ge'd ten nadeele
an Het Wilte Kruis.*
Hel bof heeft bevestigd het vonnis
an de Haagsclie rechtbank, waarbij H.
v. 0„ buitengewoon geëmployeerde bij
den rijkstelegraaf in Den Haag, is vrij
gesproken van het hem ten laste gelegde
aannemen als ambtenaar van een gift
wetende, dat zij hem gedaan werd, om
hem te bewegen, iets te doen of na te la
ten in strijd met zijn plicht.
De rechtbank te Leeuwarden heeft
gisteren den 20-jarigen verzekeringsagent
B. de G. te Vinkega, wegens brandstich
ting. veroordeeld tol zes jaar gevangenis
straf De eiscli was acht jaar.
- De 25-jarige mijnwerker Fri H
te Hoensbroek had op 29 Mei met zijn
motorfiets op een verboden voetpat ge
reden Hij had daar een meisje omver
gereden. Ten gevolge van een sche lei-
fractuur overleed de kleine twee dagen
daarna.
Wegens liet veroorzaken van dood door
schuld, eischle 'het O M te Maastricht
één maand hechtenis.
o
L o o n e n uitbetalen in vergun-
i ng slo ca 1 i tei te n.
Voor het Kantongerecht te Oostburg
hebben terecht gestaan H. L schilders
baas Ie Groede en A. L. v P., Hy v. d
W. en H. de L. allen caféhouders te
Groede, beklaagd van overtreding van
art. 44 der Drankwet.
Eerstgenoemde bekl was ten laste
gelegd, hel uitbetalen van Joon aan zijn
arbeiders in een vergunningslocaliteit,
hetgeen bij genoemd artikel dev Drauk-
wet is verboden; en de 3 caféhouders
voor het tot dat doel beschikbaar stel
len of toe te laten dat in hunne resp.
zaken loon werd uitbetaald.
Door liet O, M waren een 4-tal getui
gen gedagvaard.
Overeenkomstig den eisch van bel O.
M. werden II. L tot 3 maal f 10 boete
subs. 3 maal 10 d. li., II d. L tot f 8
boete subs. 8 d h veroordeeld, terwijl
H. v. d W. werd vrijgesproken en de
uitspraak in de zaak legen A. I., v. B
over 8 dagen werd bepaald.
Onmiddellijk na de uitspraak werd
door den schildersbaas H. L. appél aan-
geteekend, terwijl ook door den Ambt.
van hel O. M. mede appèl'werd aange-
teekend.
Verkrijgbaar voor engros ei> detail
dc firma Gebr. STEENLAND, Station*
.Mist MIDDELBURG.
(leg. Med.)
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Het Belgische loodswezen naar
Oostende''
Naar men aan de N. R Crt uit Brus
sel meldt, heeft de Belgische minister
van zeewezen thans beslist, dat de Bel
gische loodsdienst van Vlissingen naar
Oostende overgebracht zal worden.
Dc correspondent te Brussel der Maas
bode gaf echter de volgende lezing
De minister van openbare werken en
van marine heeft besloten, dat liet uit
Vüssingen teruggetrokken loodswezen, dat
voorloopig te Antwerpen was gevestigd,
definitief naar Oostende zal worden
overgebracht.
Maar het is de vraag of ook dit bericht
juist is, want te Vlissingen zelf wist men
heden nog niets van een dergelijk be-
besluit.
In hel Laatste Nieuws (Brussel) vinden
we bet bericht als volgt geformuleerd
Zooals gemeld, werd besloten den Bel
gischen loodsdienst te Vlissingen af te
schaffen en een aantal loodsen werden
met dat doel reeds naai* Antwerpen over
geplaatst.
Thans heeft de minister besloten, dat
bovengenoemde dienst bepaald naar
Oostende zal worden overgeplaatst
x
Onbewaakte overwegen en
mist.
Wij Jezen in de „Kampioen
Onbewaakte overwegen laveren voor
het publiek een groot gevaar op
Dat gevaar is vooral in dezen tijd
van liet jaar, den tijd van den mist,
bijzonder groot
Bij eenigzins dikken luist, kan men
de treinen niet alleen niet zien komen,
maar men kan ze ook op een afstand van
misschien nog geen 200 M. niet hooren
Als men den trein hoort, is 't voor wie den
overweg over wil steken licht te laat
Oni den trein te kunnen hooren naderen
moet men mei rijtuigen stilhouden en
met auto's zelfs den motor stilzedten
Na aandachtig luisteren, waarvoor men
bij gesloten auto's wellicht nog uit moet
stappen, moet men weer aanzetten, het
geen tijdverlies veroorzaakt Op den
treinenloop kan men ook niet altijd re
kenen
Op zulke dagen zou eigenlijk bij elke*
onbewaakten overweg een man voorzien
van een lijstje van- de treinen, met dn
uren, waarop ze moeten passeeren, ge
plaatst dienen te wordenv om het publiek
in te lichten en te waarschuwen schrijft
ons een Bondslid
Voor een groot gedeelte zal dit kunnen
worden gedaan door het spoorwegper
soneel zelf Het werken aan do baan (dat
op zulke dagen 0015 nezwaar en gevaar
kan opleveren) zou misschien wel een
een halven of een hcelen dag kunnen
worden uitgesteld Of zouden in de om
geving personen te vindon zijn, die zich
voor de bedoelde bewaking op mistige
dagen wel beschikbaar willen stellen
legen een billijke vergoeding
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERIJ.
Stemming Kamer van Koop li a n-
delen Fabrieken te Ter neuzen
Bij de Woensdag gehouden stemming
voor 3 leden van het Kleinbedrijf zijn
herkozen de hceren G Stevens le S a s
van Gent en A. van 't Iloff te Axel
en gekozen de lieer I. M Smits Ie Ter
Neuzen
SPORT.
P a d v i 11 d e rs-lroepnvond
Gisteravond waren de Padvinders 011
de Meisjesgezellen van Middelburg
in gecombineerden Iroepavond bijellcaar
in de bovenzaal van Sl Joris. Vele
ouders en belangstellenden waren ook
tegenwoordig om getuige te zijn van de
installatie der Welpen (jongens van 9—
12 j.), van de nieuwe palrouilleleiders
en van de nieuwe seniorengroep. de
„Buldoggen". Bij dc eerste sprak <ie lei
der, tevens bestuurslid der afdceling, de
heer Mulder, die een beroep dert op den
zedelijkeu en financieolen steun van
ouder-s en belangstellenden, bijzonderlijk
thans, nu do Welpen in t bezit zijn ge
raakt van een ,,1-lordehut" (Pemtinghoek-
singcl L 38.) Bij de andere installaties
sprak hopman Mcijboom een krachtig
Padvinderswoord.
Toor de Meisjesgezallen was een aan
gename verrassing bereid. De jonge nf-
deeling onlving van Mevrouw Barends,
haar voorzitster, een prachtige vlag in
de officiëele kleuren en teekening .Mevr
Mulder, de „hopvrouw", bedankte harte
lijk en deed nog eenige mededeelingen
aangaande het Meisjesgilde
an-
to
ien,
to
Üën
lil.