mmaszi .x
FEöSlLETOHe
k
Zaterdag21 November 1925
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen.
EERSTE BLAD.
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
'/oor de andere gemeenten p. post f 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
singen f2,30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentiën worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
cent per regel.
Ingezonden Mededeelin-
g e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 17 regels f2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
is aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
Postcheque en Gironummer 43255-
BINNENLAND-
HAAGSCHE BRIEVEN.
(Nadruk verboden).
I.
Deze week heeft de Haagsche ge
meenteraad een somber ontwerp aan
genomen, waarover uw Haagsche brief
schrijver zeker niet gesticht is. Want
ik was erg trotsch altijd op het ele
gante en wat men mondaine noemt, en
wat Den Haag zoo voor had vooral op
Amsterdam, dat we hier zoo genoegelijk
konden uitgaan. Om half één sluiten
hier de gewone koffi'ehuizen, maar dan
was er gelegenheid om nog in een
wat kostbaarder lokaal in een wereldsch
milieutje een glaasje whisky te drinken
en wat te sonpeëren, bij een jazzband
het dansen aan te zien en mee te doen
Een bescheiaen aantal feestlokaalljes
hadden we, die permissie hadden lot
half twee open te blijven. Ze waren iet
of wat lichtzinnig, maar Loch van goe
den toon Ze waren goed bezet, maar
niet over druk, want het was geen luxe
die zich iedereen permit teeren kon.
Doch het was zoo voor feeslelijkheidjes,
als je eens iemand over had,' iets doen
wilde, en iets toonen wilde, en wat pra
ten wilde met de Haagsche lichtzin
nigheid, of mei de vroojijklieid en het
builenlandsche cachet. Zoo was b.v. de
gala-avond in Des Indes des Woensdags.
Dit hotel met de reputatie van liet meest
mondaine (in den besten zin van het
woord) daL Nederland te toonen heeft,
was Woensdagsavonds de plaats waar
men het corps diplomatique trof, waar
men de mooiste toiletten zag dragen, en
allerlei talen hoorde spreken, en de
toonaangevende menschen uit de groole
wereld zag en waar men steeds een
zoo voorname distinctie vond en zulk
een goeden toon, dat iedere moeder er
haar pas uitgaande dochtertje kon in-
troduceeren Dan was cr de House
of Lords", de bar van het bekende
hotel Central, een luxueus gezellig intiem
barlje, aardig ingericht, met jazz-muziek
kleine dansvloer, waar na de
'komedie of opera de dames en heeren
uit de stalles en loges te vinden waren
en ook wal danslustige jongelui en en
kele gasten, die in het hotel woonden
of voor hun genoegen wat in Den Haag
logeerden, en waar men zich in goed
gezelschap met een wereldsch tintje te
zamen vond. Wat loszinniger, al is het;
woord misschien al kras, was hel bij
Papa Carré, het kabaret dat behoort bij
Scala. Na de voorstelling van dit echt
Haagsche theater, waaraan elke Hage
naar met zijn logé's een bezoek brengt,
om een niet te zwaren, maar gczelligen
itgang te hebben, kon men daar heen
gaan en daar was jeugdige vroolijklieid,
een enkel variété-nummertje, veel jon
gelui en Leidsche en Delftsche jolijt,
en al was dit nu niet de plaats waar
men al te schuchtere jonge meisjes
bracht, de goede toon ging niet ver
loren, ja men kon er als curiositeit de
dames van thans gerust eens een keer
meenemen. En als men gegeten had,
in het beroemde restaurant Royal, waar
over heel de wereld, voor zoover die
Holland kent, met lof spreekt, want de
heer Kemper geldt voor Europa's beste
kok, behoefde men ook daar geen haasl
te maken, want diner en souper liepen
er in elkaar over en bij de jazz danste
men tol hel half twee was. Wanneer
het laat was, waren cr zoo meer van
die kleine intieme hoekjes voor dege
nen die wat feestelijk gestemd waren,
alle van verschillend cachet. Deca bV.
gold voor wuft. Daar bracht de In
dischman met verlof en geld en genot
zucht, na zijn campagnejaren, het be
scheiden stukje nacht lot 'half twee
door, en in de Wagenstraat in do Dan
cing cave kwamen wel in hoofdzaak
jongelui en hiel al tc zedige dames,
zooals die er nu eenmaal in deze slechlc
wereld beslaan en die altijd ergens zul
len komen, maar loch ook daar kon
Tnen niet van zedeloosheid of tuchte
loosheid iels bespeuren En in de At
lantic, waar het eigenlijk in hel late
niet goed trekken wil, omdat die inrich
ting in de Haagsche zeden een vroeger
bezoekuur heeft gekregen, kon inen uog
laat een enkele feestbol vinden hij een
.cocktail, en ïu "Windsor, liet Jiarljc dal
aan het Theater Odeon, liet vroegere
Verkade-theater, annex is, was nog wat
vroolijklieid na de voorstelling, bij luid
ruchtig jazz-geralel. Een vijftiental van
zullce slechte" huizen waren er, vijf
tien, die met zorg voor dit doel waren
uitgezocht. En eveneens had 's zomers
Scheveningen in keurige verstandige se
lectie zijn vijftiental lokaaltjes, waar de
menschen, die nog niet naar huis wil
don, hel een uurtje later konden maken.
Dit was een uiterst gelukkige bepa
ling in de politie-vcrordeuing, die ma
tige gelegenheid tol een bescheiden nach
telijk, althans laat feestje, die gegeven
werd aan wie er behoefte voor voelde.
Er werd in de male', waarvoor ze be
doeld was, gebruik van gemaakt en de
politie wist waar «Ie nachtbrakers za
ten, dus alles had zijn ongemerkte con
trole en iedere inrichting stond bloot aan
het gevaar dat die permissie haar ont
nomen kon worden, wanneer de feeste
lijkheid er een te wuft karakter zou krij
gen, als er „openbare" dronkenschap
DE REISGENOOT E.
Roman uit hot Fransch
van GUY LHANTEPLEITRE.
Geautoriseerde vertaling vail W. H G.
Neen ,dan zou ik met Fabricc die
Mauve zijn getrouwd.
Willem sidderde.
Je zoudl niet met Fahrice de Mauve
zijn getrouwd... het schijnt me altijd
dat iets wat weet ik nietdat weer
zinwekkende huwelijk zou hebben be
let!
Toen zou niets me hebhen belet
aan de inspraak van mijn hart of
van mijn verbeelding gehoor te geven.
Willem dat weet ik zeker.
Hoe dan ook, de zaak heeft ziich
nu geschikten we moeten niet spre
ken over 't lot, maar over de Voor
zienigheid.
Mijnheer de Mauve zal, even als jij,
ook wel vinden ,dat die zaak zich heeft
geschikt, aangezien hij een meisje heeft
getrouwd, dat eenmaal veel rijker zal
zijn kl'an ilc.
En jij zelf?
Ik heb je immers gezegd, dal mijn
heer de Mauve me onverschillig is ge
worden 'I kan mij dus niet spijten,
zou voorkomen of andere niet te lole-
ireeren losbandigheid. En dan verder
mochten Zaterdagsavonds alle herbergen
lot "half twee open blijven, want de
Zaterdagavond is de avond, waarop locli
in elk goed geregeld gezin de kinder
tjes wal later naar bed mogen, en die
vaderlijke toegevendheid had onze over
heid 'voor de gansche gemeente.
Maar nu zijn de zedemceslers in den
raaj u op hun achterste pooten gaan
staan. O, ze hebben afschuwelijk dikke
woorden gebruikt, gewaagd van de laat
ste der dagen, van de poel van ontucht,
ja zelfs religieuse overwegingen zijn er
bij le pas gekomen. Het was ineer dan
vermakelijk, de helsche beelden, die de
voorstanders van het voorstel om deze
nachtelijke orgiën af tc. schaffen heb
ben gebruikt, belachelijk om aan te
hooren voor wie werkelijk de slechtheid
wel eens begaan heeft van een late cock
tail of een dansje in Des Indes, of
The House of Lords. Een onwelendheid
met de toestanden zelf hebben deze kam
pioenen voor de soberheid ten toon
gespreid, die werkelijk verbazingwek
kend was Daar kon het gezond verstand
niet tegen op, Het argument dat nergens
de statistiek van overtredingen na hel
sluitingsuur zoo gunstig was, de sterke
aandrang d'ien de politie heeft uitgeoe
fend met haar advies, er op wijzende, dat
het oncontroleerbare en gevaarlijke ge
knoei in de hand gewerkt zou kunnen
Worden door deze nieuwe verordening,
dat ailcs hielp niets. De burgemeester
heeft met hand en tand de zaak ver
dedigd, en ook onze badplaats in be
scherming genomen, Scheveningen, dat
toch zoo'n zwaren strijd om het bestaan
moet voeren en zijn goeden naam kan
verliezen met zulke bepalingen, die fnui
kend moeien zijn en liet elegante leven
van verstrooiing zoekende buitenlanders
den kop indrukken Maar liet theatrale
gebaar en de dikke woorden wonnen
liet, en over een tijdje zal Den TIaag,
dat zoo trotsch op zijn elegance mocht
wezen en op zijn mondainiteit, deze
attractie voor een groot deel missen.
Dan zullen we weer lezen van inval
len van de politic in lokalen waar clau-
destien „gelagen gezet zijn" en wtv zullen
méér van heroovnig gaan hooren, en
beier zal bet cr niet op worden, o neen,
want hel was lieclemaall niet slecht
De Zaterdagavond alleen is ons gedeel
telijk gespaard gebleven. Dat wil zeggen,
dal we dan nog mogen gaan naar de
inrichtingen waarheen we anders in dt,
week licen mochten, de vijftien of zes
tien, waarin het „nachtleven" gekana
liseerd werd, en in goede banen gehou
den, zooals de burgemeester in de raads
vergadering aantoonde.
Het duurt nog even voor dal de be
paling in werking zal komen. Hoe lang11
We zullen hopen, dal we dit jaar nog
zullen halen mei de „verdorvenheid'
Dal hel de Kerstdagen nog uit duurt en
dat* we ons oudejaarsavondfeesl nog op
builenlandsche wijze in een feestelijk
restaurant mogen vieren, zooals hier ge
bruik is geworden in de Haagsche lerin
gen, die zich graag naar het buitenland
schikken. En vooral lioop ik dat voor
de logé's, de ontelbaren voor wie Den
Haag in de laatste helft van December
een stad van louter genoegen is, van lift-
gaan -en feestvieren.
En verder heb je je le schikken, altijd
maar te schikken naar principe-rijders,
naar onvermoede zedelijkheidsapostels,
naar slroomiugen van Icwasi etliischen
aard. Waut wie waren die enkele hou
derden menschen over wier zedelijkheid
•men zich zoo dik maakt en wier vrij
heid van bewegen werd verstoord? Een
buitenlander voör zaken hier, een paar
lo urislen, iemand die eens een vriend
over had, menschen die de pot van
een kaartclubje verteerden, enkele jon
gelui, iemand die een buitenkansje gehad
had, die een verjaardagsfeestje gaf in
een restaurant, een paar gasten na een
bruiloft, een kegelclub die den poedel
pot opmaakte menschen die een week
je winlervacantie in Den Haag namen,
in den zomer dc badgasten uit Palace
Hotel cn Kurhaus, en dan de Indisch
man, die geld en vitaliteit opspaarde op
zijn plantage, en die hier opmaken moet
En nu zullen die enkelen, die toch
eens wat feest willen hebben, in Brus
sel gaan week-enden, en vele badgasten
zullen Scheveningen vermijden om zijn
stijfheid en doodschhcid, en de enke
le bars zullen er de scha van hebben,
zonder dal de Haagsche bevolking er
ve£l hooger van Sal worden in zede
lijkheid. V. T.
5 Asthma, Bronchitis
of andere ziekten der ademha-
lings organen kunnen Uw leven
vergallen. Voor de prikkelende
hoestbuien die U 's nachts uit den
slaap houden is er één beproefd
middel: AKKER's
Abdijsiroop mm
INDISCHE KRONIEK.
Ter inleiding - De Indische
stad. Onze taaie voorvade
ren. China-town. Negotie,
opium, ouLucht, dobbelspel en
tienjarige eieren.
Het is een a'angeuame, maar, zij het
in alle bescheidenheid gezegd, ook
moeilijke taak om voor de lezers van
dit blad op geregelde lijden Indische
kronieken te schrijven! Moeilijk immers,
omdat ook zelfs de gemiddelde hoogbe
schaafde, intellectueele Nederlander van
oudsher gewoon is .om alles wat in
krant, tijdschrift en periodiek Indië raakt,
met een verveeld gezicht over tc slaan!
Ik zonder hij deze bewering suiker-,
rubber- en theel'ondsen natuurlijk uil'
Doch vvaarlijko belangstelling in ons
ontzaglijk koloniaal bezit, interesse voor
land en volk en hun ontwikkeling, voor
do verhouding lot Nederland, voor le
ven en werken onzer lalidgenooteu in de
tropen, besef van het vitaal belang van
fndiê voor Nederland, men vïndt liet
slechts bij een zeer ïclein percentage
van liet Ncderlandscbe volk. Dat zijn de
menschen, die Indiê uil eigen aanschou
wing leeunen, er gereisd, geleefd en ge
werkt hebben of er door persoonlijke be
langen nauw mee verbonden zijn. Het
oneindig groolere overige deel van ons
volk leest mol belangstelling van wat
er gcDeurt in China, Japan, Tsjecho-
Slowakije, Nicaragua en Portugal, wil
in zijn dagbladen de correspondenties
uit Mie groote wereldsteden niet missen,
maar voor wat eigen ras wrocht in de
tropen en daar nog volbrengt, voor het
bezit, ciat voor vijf-en-zevenlig procent
Nederland's welvaart bctcekenl, heeft hel
niets anders over dan onverschilligheid.
Het is hier niet de plaats om al de
niet zijn vrouw le zijn'geworden.
Je hebt me ook gezegd, dat met je
liefde levens je hart gestorven Was.
Misschien heb ik me vergist en is 't
slechts in. slaap
Ook mogelijkVroeger was je dol
op 'L verhaal van de Schoone Slaapster
in het Bosch I
En wat kon jij dat prachtig ver
tellen De Reuzen-Bizutli vervulde er
een belangrijke en prachtige rol in.
In die geschiedenis is maar één be
langrijke rol, kindlief en wel die van den
Koningszoon, die de prinses -wakker
maakte... Alle andere rollen zijn bij
zaak Maar. om terug le komen op
't meisje dat vertrouwend op haar eeni-
gen vriend, zich op een zekeren dag
in de volgende vreemde bewoordingen
tegenover hem uitdrukte: „Aangezien je
niet wilt li-ouwen, ICcrjean, en ik nooit
meer iemand zal liefhebben, is de zaak
zeer eenvoudig... trouw met mijl"
Toen die zin op die onnoozele manier
werd herhaald ,kon ik niet nalaten te
lachen.
Die onduidelijke cn paradoxale for
muleer ing van de kwestie kon je blijk
baar in je eigen gcdachlengang in over-1
eenstemming brengen met een heldere
redeneering en je vondt, dat die niet
van logica was ontbloot. Je dacht dat de
vreedzame en zoo'n beetje lot de familie
belioorende „Reuzen-Bizulh", wien 't hu-'
welijk niet aanlokte, verrukt zou zijn op
die manier wel niet een ecktgenoolle,
maar dan loch een allerliefst jong zus
je rijker le worden. Zelfs had je wel eed
rijk en fatsoenlijk huwelijk van de hand
gewezen, ten einde je niet Le geven
zonder liel'dc, maar, omdat je hart ge
storven was, kon 't je weinig schelen,
niet waar, je bestaan te verbinden aan
een man, dien je niet liefhad, vooral als
die man je liefde niet verwachtte of wel,-
indien hij je niet de verfoeilijke verplich
ting oplegde hom lief te hebben. T Slond
eenvoudig bij je vast: JSWe zullen ge
lukkig zijn". Dit alles Phyl, was erg kin
derlijk en erg overdrevendit heb ik
je nog niet lang geleden verklaard...
Niettemin heeft 'l ongerijmde plaats ge-
gegrepen... en ik heb de ondankbare
en tamelijk belachelijke rol van broe
derlijken echtgenoot", die je onschuld
me zoo vriendelijk aanbood op me
genomen. Je was ongelukkig en over
stelpt met moeilijkheden, die le groot
voor je waren cn ik kon je als oude
vriend mijn steun niet verleenen, zon
der de deugdzame verontwaardiging van
fatsoenlijke menschen te ontketenen en
zonder je zelf le schadenThans is
alles veranderd Je bent niet meer in
den droevigen toestand, dje me wanho
pig maalde en het voorwendsel van een
huwelijk, dat me in de gelegenheid stel
de je zoolang dat noodig was, met al
mijn vriendschap le beschermen, is on-
noodig geworden
(Ingez. Med.)
oorzaken dezer onverschilligheid na te
speuren. Ik wil er nu slechts één noe
men. het gebrek aan pakkende propa
ganda ou voorlichting over het Neder-
landsche rijk aan de andere zijde van
den evenaar. Het valt uiet te ontkennen,
dat in de laatste jaren een vooruitgang
op dit gebied merkbaar is. In woord
en geschrift, in bioscoop en gehoorzaal,
in schouwburg en kunsthandel wordt
meer aandacht aan Indië gewijd. Maar de
belangstelling blijft niettemin hoofdzake
lijk beperkt tot de grootste steden van
het land, waar Indische belangen en
groepen zich het sterks! doen gelden.
Deze kronieken mogen, zij hel dan op
bescheiden wijze, er toe bijdragen om
buiten die centra die belangstelling te
helpen verhoogen. Hel zal niet slechts
hun doel zijn om belangrijke Indische
onderwerpen die in Nederland aan de
orde zijn, en belangrijke gebeurtenissen
die in Indië plaats grijpen, toe te lich
ten. doch ook den lezer een beeld te
geven van land en volk en van het In
dische leven, zooals hel reilt cn zeilt
in de groolere steden en in hel bin
nenland
Wanneer men de tropen niet kent,
dan maakt men zicli van zulke Indische
steden en in het algemeen van een
Ooslcrsche stad een totaal verkeerde
voorstelling. Het overkomt je als „baar"
(zoo. noemt men in Indië den kersversch
aangekomen Europeaan, die nog nim
mer in de tropen was), dat je bij aan
komst van je mailboot op Tandjong Priok
door een oom of een vriend of een re
latie wordt afgehaald en in z'n auto in
snelle vaart wordt meegenomen naar
zijn woonhuis op Weltevreden, waar je
dc eerste dagen of weken zult logeeren.
Hel overkomt je dan, dat je na een rit
van een fiksch half uur belangstellend
aan je gastheer vraagt, wanneer je nu
eindelijk in Batavia zult arriveereu en
dan ten antwoord krijgt, dat je er al
tien minuten in rondtoert Eu inderdaad
zal hel nog eenigen lijd duren voordat
je het begrip stad hebl losgemaakt van
jc ingewortelde voorstelling van lange
en rechte cn nauwp cn bochtige stra
ten en straatjes, waarin de buizen zich
gevel aan gevel eindeloos aaneenrijen,
tot grauwe massale sladsblokkcu. Een
Indische stad is veeleer een reusachtig
maar slordig gebouwd villapark, waar
bij men zich de huizen niet moet den-
keu als moderne Hollandsche villa's van
den zoo geliefden rooden baksteen, doch
als wil of geel gekalkte bungalows zon-
Sinds een oogeublik luisterde ik "hiel
groole ontdaanheid Loe Waarheen
voerde die herinnering aan t verleden?
Ilc kon 'L uog niet vermoeden maar
die laatste woorden ontrukten me een
kreet van zenuwachtigheid
Waarom denk je dat. Willem? Ik
weet T nietik begrijp 'l niet Wat
wil je er mee zeggen?
Ik wil er mee zeggen, kindlief dat
de mogelijkheid om een nieuw leven le
beginnen, je thans geboden wordt en
dat je die gelegenheid moet aangrijpen.
De band die ons vereenigl, zonder te
binden, is niet onverbreekbaar 'Toen
we ons zonderling verbond sloten, heb
je zelf de mogelijkheid van een verbije-
king daarvan bij onderling goedvinden
reeds ouder de oogen gezienIlc
wensch je jc vrijheid terug te geven.
En je eigen vrijheid le herkrijgen?
En mijn eigen vrijheid te herkrij
gen natuurlijk.
Ik had nog slechts een vaag, onvol
komen begrip van de zaak, maar 't
scheen me of een vreemd element in
mijn aderen drong, daar bevroor en het
stroomen van mijn bloed vertraagde en
dal hpel lagzaam die koude, welke mijn
handen willoos maakte, mijn hart be
reikte.
Een oogeublik bleef 't slil lusschen
ons. Toen sprak Willem met een veran
derde slem, die bijna smeekend "klonk,
heel zacht
Plij 11 is. zooeven deed ik jc op
merken in wc Ree male het testament van
juffrouw Arguin gansch jc leven veran
derde Hoe kan 't dus anders, of jij
die me kent moest wel verwachten,
wat ik zooeven heb gezegd.. Hoe zou.
jij jc wel dc positie gedacht hebben,
die ik in je nieuwe leven moest umemjen,
als man 'die alhjd werkt als man. met
rustige neiging, n. eenvoudig, weinig ge
fortuneerd, prikkelbaar, die ilc nu een
maal ben. f
'Ilc heb je vorldaard, Willem, dat
dat nieuwe leven zou zijn, wal jij er van
zou willen maken.
Maar Phyl. dat is wel is waar een
edelmoedige illusie, maar toch een il
lusie. Men is lot een zekere grens altijd
de slaaf van zijn fortuin en van de daar
uit onvermijdelijk voort vloeiende le
venswijze. Je toekomstige, onbekrompen
leven van schitteringen is dat. waarvan
je houdt en dqUje slechts noodo kunt
'ontberen... Ilc zou cr onder lijden, als
ilc zag dal je je dat zou ontzeggen.^
maar zeil' zou ik dat leven afschuwelijk
vinden En verder, wat zou ilc naast
jou zijn''... 't Zij in de rue Offémont,
l zij op la Peuplière... Zeg me dat nu
eens. Een soort vertrouwensman, de be
heerder van je bezittingen?
(Wordt vervolgd.)