FEUILLETON BIJVOEGSEL Donderdag 5 Nov. 1925 no. 281. HET GEVAAR VAN DE MANDATEN. Lezér, sla eens een kaartje op van Klein Azië. Dan vindt ge daar bij Damas cus gemakkelijk 't wespennest van Syrië, waar Frankrijk zulke onaangename er varingen opdeed als mandataris van den Volkenbond. Ten Oosten daaraan grenst Irak, het gebied waar Engeland als man dataris zeer onaangename oneenigheid heeft met Turkije over hel grensgebied van Mosoel. Aan de Oostzijde grenst dit gebied aan het Noordelijk deel van Per- zië met Teheran, waar nu een raan- netje's-putter als Ali Riza Khan de slap pe Sjah-dynastie heeft weggetrapt, om zelf op den troon le gaan zitten. En alle drie deze gebieden grenzen aan de Noordzijde aan het Turksclie rijk in Klein Azië met Angora als hoofdstad, waar de Turken onder Kemal Pasja een onafhankelijkheid en kracht loonen zoo als in een eeuw de Turken niet getoond hebben. En ten Zuiden van Syrië vindt men Palestina, waar Engeland als man dataris ervaren heeft dat de invoer van Zionisten de verbolgenheid heeft opge wekt zoowel van de daar nog wonende orthodoxe Joden, als van de Arabieren, die 90 pCt. der bevolking uitmaken, en nu herhaaldelijk lot opstootjes komen. Als het nu alleen maar de daar wo nende volken zelf waren die beroering wekten tegen elkaar, zou men het hier knunen bekijken met rustige oogen. Maar midden in die beroering zitten Frank-« rijk en Engeland, en ook al weer niet op eigen verantwoording, maar als man datarissen van den Volkenbond De Volkenbond zelf wordt er dadelijk in gemoeid als het daar hommeles wordt. Zooals dadelijk bleek bij de Mosoelkwes- tie. En het prestige van den Volkenbond is daar zwak, zoojjls ook in dezeilPde kwestie gebleken is door de houding van Turkije. Nu moet er bij gezegd worden dat niet de Volkenbond zelf na zijn totstandko ming, dat stelsel van mandaten heeft be dacht Het is een bedenksel van de Ge allieerden die te Versailles iets moesten vinden voor het bestuur van de kolo- nieën en gebieden welke van hun vroe gere tegenstanders waren afgenomen Ze onvermomd inpalmen leek le hebberig. En toen werden - niet in het Vredes verdrag maar in het als inleiding daar aan voorafgaande, maar eenzijdig door do Geallieerden opgestelde Volltenbonds- verdrag dal stelsel van mandaatsbestuur ontworpen. En daarna hebben ze die mandaten onderling verdeeld. Maar het kwade gevolg is, dat nu de Volkenbond met allerlei banden vast zit in moeilijkheden, die met den Vol kenbond eigenlijk niets te maken hebben En wie op de kaart kijkt, zal beseffen dat daar in Klein Azië wel eens zeer onbehaaglijke dingen kunnen worden ^ge boren. Voor de zooveelste maal wreekt zich daar de foul dat de Volkenbond werd gegrondvest in een conferentie der Ge allieerden alleen; en dat de later toege- tredenen daarin reeds allerlei toestan den vastgelegd vonden, die louter een belang van de Geallieerden betroffen. Dinsdag gal' de correspondent te Genève van de N. R. Crt. een lofrede op de Permanente Mandalencommissie den Volkenbond, die in een ze vende zitting van bijna Lwee weken de jaarverslagen der mandatarissen „nauw keurig bekeken" heelt. Ter kwaliïicatie van de stemming waarin dit stuk ge schreven werd, halen we er uit aan: dal de 'mandatarissen „klaarblijkelijk voortgaan er een eer in te stellen, bij de commissie de overtuiging te ves tigen, dat het bestuur over de gemanda teerdegebieden in de beste handen is". Na de bloedige gebeurtenissen der laatste maanden in en om Damascué klinkt dat wel wat verdacht optimis tisch! Vermoedelijk reiken de behandelde jaarverslagen nog niet tol dezen tijd. Want als eenige „zorgekind" wordl in dien brief Palestina genoemd, waarvan erkend wordt, dat noch de mandataris Engeland, noch de commissie een mogelijkheid zien om de verbittering tusschen de daar wonende Arabieren en de intrekkende Zionisten te verbeteren. En vraagt men zich af welke bemoei ing die Volkenbondscommissie dan wel heeft met al die mandaallanden, dan blijkt voornamelijk, dat ze wenken geeft voor onderwijs en volksgezondheid, maar tegelijkertijd erkent dat er geen arisen iVoor beschikbaar zijn, en dat het on derwijs te veel geld kOsi, waarbij men blijkbaar vooral het oog heeft op de 'oude Duitsche kolonies in Afrika. Men zal daar in Genève toch'zeker niet cTen- «.ifloen manisim ^us Voor ae negers aan leggen s*an ne Dewoners van KT. aziTï. Maar klinkt, bij het vechtrumoer uit Syrië, dat alles niet als een bespotting van de werkelijkheid? En zal ooit die Commissie iets ver mogen tegen gevaarlijke toestanden als nu in Syrië geschapen zijn door de tegenstelling tusschen bevolking en man dataris? We vreezen dat dat heele instituut van mandaten een bedenkelijke belem mering zal blijken voor den Volkenbond BINNENLAND. DE AFSLUITING VAN HET AIHSTELD1EP. Bij de Tweede Kamer is een wetsont werp ingediend tot vaststelling van de* be grooting van inkomsten en uitgaven van het Zuiderzeefonds voor het dienstjaar 1926. Aangezien de beslissing, welke dit jaar zal zijn te nemen ten aanzien van de verdere voortzetting der werken hog niet gevallen is, heeft de thans ingediende begrooting aldus de Memorie van Toe lichting een voorloopig karakter en zal zij te zijner tijd overeenkomstig de te nemen beslissing suppletoir zijn te wij zigen. Thans wordt echter ook f 600.000 aangevraagd voor de uitvoering van v ken met betrekking tot de afsluiting van het Amsteldiep. BORCULO. De stormschade te Borculo is ge schat op f840.656. De herbouw van Borculo zal op zijn minst anderhalf millioen kosten. Uit Stad en Provincie, Ui t Middelburg. Gisterenavond hield de vereeniging „Uit het Volk—Voor het Volk" alhier in liet Schuttershof eene algemeene ver gadering onder voorzitterschap van den heer W. de Graaf. Door den secretaris, den heer J„ A. T a v e n i e r, werd het jaarverslag uit gebracht, waaruit blijkt, dat in liet ver- eenigingsjaar 1921—1925, vier bestuurs leden wegens vertrek bedankten, name lijk de heeren J. >N, Patlist, A. Kloeke, W. Geulen en F. Boas son, In deze vacatures werd eerst iu het volgende vereenigings- jaar voorzien. De Volkszangschool, ondcrafdeeling der vereeniging, werd bij bel einde van het vorige cursusjaar bezocht door 34 jongens en 131 meisjes samen 165 leer lingen; er verlieten de school om ver schillende redenen 10 jongens en 35 meisjes samen 45j er werden toegelaten 4 jongens en 42 meisjes zoodat het aan tal toen bedroeg 28 jongens en 138 meis jees, samen 166 leerlingen, verdeeld over 5 afdeelingen, die ieder een uur per week les ontvangen. Nog wordt medegedeeld, dat het be stuur in zijn geheel heeft deelgenomen aan de huldiging van H. M. de Koningin op 6 Augustus 1924. Verder dat de secretaris, de heer Kloeke de Vereeniging vertegenwoordigd heeft op de bijeenkomst, belegd door do vereeniging .Koninginnedag" te Utrecht, waar plannen besproken wei-den voor een huldiging van H. M. de Koningin en Z. K. JJ. Prins Hendrik bij gelegenheid van hun 25-jarig huwelijksfeest. Na rijp beraad heeft de vereeniging besloten geen zitting te nemen in het met dal doel opgerichte comité. Het jaarverslag werd goedgekeurd, maar gaf wel aanleiding tot eenige be spreking, waarbij o.a. de wensch naar voren kwam, dat de commissie Voor <ie Volkszangschool meer geregeld deze school zal bezoeken en daardoor het contact tusschen bestuur en school zal vérsterken. Door den penningmeester, den heer J. Delzenne werd de rekening uitge bracht over genoemd vereenigingijaar, waaruit blijkt, dat voor Algemeene zaken werd ontvangen f 495.02 en uitgegeven f 293.36; de kosten van Koninginnedag bedroegen f207.72, voor de Volkszang school werd ontvangen f 287,04 en uitge geven f 457.68. Het voordeelig saldo, oalal- de van f531.44 tot f354.84y2. Deze rekening, werd mede overeen komstig het advies van de kascomtnissiej goedgekeurd. De voorz. bracht zoowel den penningmeester, als den secretaris dank. Tol leden der kascommissie werden herbenoemd de lieeren D. Alewijnse Sr. en J. P. Ph. Doorenbos en benoemd de heer J. Worrell. Bij de rondvraag werd o.a. er op ge wezen, dat het oplaten van vliegers weer meer en meer beoefend wordt eni daarom de aandacht van het bestuur gevestigd! op de vroeger door de vereeniging wel ge houden vliegerwedstrijden. De vergadering was voorafgegaan door een bestuursvergadering waarin verschil lende plannen werden besproken om de vereeniging weer meer dan gedurende de laatste jaren wel het geval was, naar buten tic lalen optreden. Vaste plannen konden nog niet worden gemaakt, daar voor moeten nog besprekingen ook met colleges en personen buiten de vereeni ging plaats hebben. Aan enkele bestuurs leden werd bet voeren dier verschillende onderhandelingen opgedragen. Uit Zuid-Beveland. In de raadsvergadering te 's-Gra- vcnpolder op Woensdagvoormiddag, was o. m. ingekomen een schrijven van het Departement 's-GravenpolderHoe- dekenskerke der "Mij tot Nut van '1 Alge meen. Het bestuur hiervan verzocht in de openbare school een bibliotheek van de Centrale Vereen, voor reizende biblio theken te mogen plaatsen. In de vorige vergadering was dit ver zoek aangehouden, daar een paar leden inzage wenschten van den catalogus' Intusschen was van het Nulsbestuur een schrijven ingekomen, waarbij het die inzage weigerde, overtuigd als het was, dat die boeken niet anders dan goed künnen ziju. De leden Joziasse en "Ver- hulst komen hiertegen op en zeggen, dat, indien hun geen inzage van den catalogus wordl gegeven, ze ook tegen het plaatsen der bibliotheek zijn. De heer Schouten acht dezen e'isch een beleediging voor het departementaal bestuur. f)e heer Kousemaker is het hiermede volkomen eens. Bovendien, art. 1 der wel van de Mij lot Nut van 't Alg. zegt z i. genoeg, ook zelfs voor de heeren Verhulst en Joziasse. Hel verzoek wordt ingewilligd met de stemmen Joziasse en Verhulst tegen. Het verzoek van de vereen, voor han delsonderwijs te Goes om subsidie vindt nog al bespreking. De heer Schouten is van oordeel, dal de onkosten voor onder wijs al hoog genoeg zijn. De heer Ver- mue stelt voor 10 per leerling loe te staan voor leerlingen van 's-Gravenpol der. Dil voorstel wordt aangenomen. (Te gen Schouten, De Koster en Lokerse De behandeling der gem begrooting wordt uitgesteld tot een volgende ver gadering. UitZeeuwsc h-V laanderenOD. Naar de Z. verneemt, is de aanleg der twee hoofdwegen in den nieuw be dijkten He 11e gat polder (Z. VI.; ver- gereed en is men nu aangevangen met het graven van slooten en water leidingen. Ook wordt er een begin ge maakt met gedeeltelijke verkaveling der gronden. (Voor verder Stad en Provincie zie men het Hoofdblad). KUNST £N WETENSCHAPPEN DE REISGENOOTE. Roman uit hot Fransch van GUY CHANTERLEURE. Geautoriseerde vertaling van W. H. C. 52). Het uitspreken van die twee woorden „mijn man" lijkt me erg koddig. Ik spreek Willem nooit aan met „man" en in gedachten noem ik hem evenmin „mijn man". Maar als mevrouw Saugeret over mijn heer Saugeret spreekt, dan is hel „mijn man" en over Willem „uw man"; ik zal nu zeker ook „man" moeten zeg gen Dat vind ik grappig. Ik denk aan het verliefde paartje in Brugge en ik ben steeds bezig op zooveel mogelijk ge paste wijze mijn rol van gelukkige jong getrouwde vrouw te spelen, echter op gevaar af van al te doorzichtige proeven van verbeeldingskracht af te leggen om den uiteriijken schijn te bewaren. Verder moet ik nog noteeren dat mijn man en ik heel weinig uitgaan, dat ons., voor mij zoo nieuwe en voor hem ver jongde oude huis ons toeschijnt het lie felijkste ter wereld le zijn. dat we heel opgewekt y.iju en dat ik een beetje dol- vroolijk ben, maar dat hij het toch wel prettig vindt als ik lach, dat ik veel lees en uitsluitend de boeken, die hij voor mé kiest, dat hij, 's morgens of 's middags van zijn werk komende, blij is me thuis te vinden en dat het "thee-uurtje een soort feestje voor ons is. Ook moet ik nog een wandeling vermelden, die we op een Zondag maakten en een tentoon stelling van oude kleederdrachten, waar we zijn geweest; voorts zeg ik, naar hel ^voorbeeld van mevrouw Saugeret maar veel meer te recht, want die brave mijnheer Saugeret is maar een heel ge woon tmensch „mijn man is zoo goed mijn man is zoo intelligent mijn man weel zoo ontzaglijk veel mijn man denkt voortdurend aan me En plolselitfg moet ik nu constaleeren dal liet nu niet meer mijn verbeeldings kracht is, die me flit in de jen heeft ge geven, maar de waarheiden dal vriendschap 'n bepaalde soort vriend schap toch iets heel moois is, omdat ze, zooals de onze, onbewust dezelfde taal weet te spreken als de liefde. VI. Willem wilde me meenemen naar Issy les Moulineaux om met hem samen een vertrek van vliegtuigen bij te wonen. Ik heb het niet willen doen. Sinds ik mevrouw Kerjean ben wil ik, als ik een courant lees, systema tisch niets meer weten van artikelen over vliegtuigen of vliegeniers, Willem en, al zou ik er een keizerrijk mee kunnen verdienen, ik zou een vliegweek, als die le Vichv, niet meer willen bijwonen dus nog minder een vertrek voor een wedvluchtGroote God! Ik zou van Naar de Spaansche bladen melden, wordt in de Spaansche steden een geld inzameling georganiseerd om de collectie origineele brieven van Columbus, thans in het bezit van den hertog van Veragua, aan te koopen, teneinde ze voor Spanje te behouden. De hertog wil ze verkoopen en vraagt er 1.500.000 peseta's voor. Herdenking Jan Steen. Met het oog op het feit, dat het in 1926 driehonderd jaar geleden zal zijn, dat Jan Steen te Leiden werd gebo ren, zal in den zomer van 1926 in het stedelijk museum De Lakenhal te Lei den e en tentoonstelling van dezen mees ter worden gehouden. „Steil a", door Camille Flammarion. Uitg. W. J. Thieme en Gie. Flammarion was in den volslen zin een populariseerder van de wetenschap. Hij bewees dat door zijn boeken over de hemellichamen. En hij bewees het ook door dit werk, een roman de lief desgeschiedenis en het huwelijk van twee menschen, die door de wetenschap tot elkaar gevoerd worden. Maar de roman is voor Flammarion ook al weer doel om door den mond van den „hij" in deze geschiedenis allerlei interessants te laten vertellen over de wonderen van den hemel, met bovendien nog veel over de religieuse filosofie die Flammarion op zijn astronomische kennis bouwde. Het boek is al eenigen tijd geleden verschenen De kostuums in de illustra ties geven de periode aan. Maar wat er in verteld wordt is niel verouderd. „Langs den Weg", door Frederik van Eeden. Uitg. J. J. Romen en Zonen, Roermond. De in dit boek bijeengebrachte ver spreide opstellen kwalificeert de schrij ver als een aanwijzing van „den weg waarop ik gestadig ben voortgeschreden, zonder daarom blind le zijn voor het sclioono en merkwaardige dat zich nu en dan langs dien weg heeft voortgedaan, op mijn tocht naar het „Groote Licht". Het zijn opstellen over zeer uiteen- loopende onderwerpen, verschenen var 1915 tot nu. De meeste bevatten beschou wingen over litteraire personen Yerweij, Roland Holsl, de Haam, Alettrino.; een serie is gewijd aan de brochure „Kunst, mystiek en wetenschap" van prof. E. L. J. Brouwer; andere betreffen schilders, en het laatste behandelt zjjn overgang naar de Katholieke Kerk. „De Vrouw in het Le ven' door Gina Lombro- so. Uitg. W. J. Thieme en Oiè. Deze llaliaansche schrijfster, wier boek over „De ziel der vrouw" ook hier te lande reeds veler waardeering heeft ge vonden, heeft in dit nieuwe boek de positie van de vrouw in het maatschap pelijk leven nader behandeld. Van de „belrekking" bespreekt ze de individu- eele en sociale nadeelen, en de betrek kingen die hel meest geschikt zijn voor de vrouw, van het huwelijk behandelt ze de keuze, de ongelijke en le knellende banden en de karaktermoeilijkheden, van de familie worden de voor- on nadeelen van de solidariteit onder de oogen ge zien en worden de verhoudingen tus schen schoonmoeder en schoondochter en ook die tusschen moeder en dochter behandeld; en eindelijk worden in hel laatste deel over de kinderen de opvoe ding en het onderwijs nagegaan. „Jezus als Jong e- ling", door Wilh Scharrl- mann. - Uiig. Hollandia Drukkerij Dit Duitsche werk is vertaald door mevr. II. M. Eigenhuis—van Gendt. Het is een fantasie over dat deel) van hel leven van Jezus dat ons door den Bijbel niet wordt gegeven, n 1. de periode tusschen zijn twaalfjarigen leef tijd en zijn optreden reeds als volmaakte bij den doop in de Jordaan. strijd met de reu- zenvissclien', door F A. Mitchell-Hedges. Uitg. Em. Querido. Na de boeken over het sporfgpnott van hel jagen op groot-wild. een bock over het sportgenot van het jagen op groote visschen De schrijver was al lang overtuigd dat er in de zee monsters zijn, waarvan de mensch weinig begrip heeft, en h ij heeft door een tocht naar de zeeën van Midden Amerika in letterlijken zin de bewijzen geleverd van zijn veronder stelling Men ziet ze op de talrijke foto's in dil boek monsters van hanervisschen, "verschillende soorten haaien, zaagvis- schen,- stekelroggen enz Die afbeeldingen er staan 52 autotypieën in dit boek, meest allen naar zeer scherp genomen foto's zijn op zich zelf reeds van we tenschappelijke interesse Maar voor den gewonen lezer, die niet allereerst weten schap zoekt, heeft ket verhaal van den schrijver het boeiende van zeer span nende. zelfs opwindende avonturen aan boord van hel jacht of van hel kleine bootje waarmee de jacht op die reuzen- visschen werd gemaakt. De schrijver heeft een aardige manier van vertellen, en men behoeft zelf geen visch-enthou- siast te zijn om toch met groote belang stelling de beschrijving van telkens weer nieuwe jachten te volgen. Geschiedenis v am hel Nederlandse he Volk, door prof dr. P. J. Blok. A W. Sijthoff's U. M. De derde herziene druk heeft in af levering 23 24 de periode van De Wift voltooid met het verhaal van den twee den Engelschen oorlog, en do crisis van 1672, zoo vernederend ontsierd door den moord op de broeders de Wilt. En (daarna wordt een aanvang gemaakt mei het tijd perk van Willem III. d w.z. met de voort zetting van den grooten oorlog. „Mui s, m u i s, b 1 ij f in je h u i s", Uitg. A. G. Schoon- derbeek, Laren. Een kleuterboek, met zeer vlotte vers jes van Jac v. d. Klei. en goed ge tee- leende prentjes, van D Viel. Het is de geschiedenis van een muizenfamilie. angst sterven! Willem scheen er niets van te begrij pen. Maar waarom niet? Als ik je over zulke zaken spreek Als je er ineover spreekt5 dan is hel heel wat anders dan keer" ik weer lerug tol de tijden van den Reuzen Bizuth en de verhaaltjesdaarin is alles mogelijk en gemakkelijkMaar als ik er courantenverhalen over zou lezen of heusche vliegtuigen zien, dan zou ik de zaak lastbaarder en dus de gevaren, waaraan jij je ieder oogenblik blootstelt, veel vreeselijker voor me zien en ik zou geen leven meer heb ben. Phyleke, ik ben overtuigd dat een opstijging als die op morgen, je integen deel een indruk van verlrouwen en ze kerheid zou schenken Vele vrouwen van vliegeniers zullen er bij tegenwoor dig zijn en onder hen zullen er zeker zijn, die Hij hield op. Die wat vroeg ik. Wel, die nog meer aan hun man gehecht zijn dan jij aan mij. Gedreven door een onweerstaanbare opwelling, riep ik uit. Maar Willem, ik ben aan jou meer gehecht dan aan alles ter wereld! Ik had me in zijn armen geworpen, alsof ze een toevluchtsoord waren Hij keek me aan en glimlachte een beetje, heel weinig en trok zoo'n eigenaardig gezicht, alsof hij ontroerd was en dit KERKNIEUWS. Door het provinciaal kerkbestuur van Friesland is tot de evangeliebedie ning in de Nederl. Herv. kerk toegelaten de heer K. G. Kwint, theol. docts. te toch niet wilde toonen. t Is waar, fluisterde hij, je hebt niemand anders dan mij, arm Phyleke! Als je eens wist, hernam ik telkens als je wat te laat thuis komlt* zie ik die heele lijst voor me, met alle namen van lien, dieO, ik heb het je nooit willen zeggen, omdat ik vind dat de vrouw van een vliegenier de ziel' nioet hebben van de vrouw van een sol daat De ziel der vrouw van een soldaat Juist, Phyleke, die moet je hebben! Ont houd dat driekwart van de ernstige on gelukken of rampen, die we moeten be treuren, te wijten zijn aan een onvoor zichtigheid of een fout, die voorkomen had kunnen worden En die fout, die onvoorzichtigheid, ben je er zoo zeker van dat jij die nooit zult begaan? Zoo zeker, als een feilbaar mensch van vleesch en bloed maar kan zijn - voldoende zeker om, als ik in mijn* vlieg tuig plaats neem, nooit het gerimgsLe gevoel van vrees te hebben Overigiens vertrouw ik op mijn gelukkig gesternte. - Willem, ik heD me zelf gezworen, om de verplichtingen, die je beroep je oplcgl, te eerbiedigen, maar je beroep is theoreticus, ingenieur en uitvinder. Wil je me beloven, omdat ik weet dat ik je niet mag vragen, afstand te doen van je breede vleugels, om nooit te ver geten, als je van de aarde opstijgt, d at je op diezelfde aarde een arm, klein vrouw tje achterlaat, voor wie je zoo onmis baar bent. zal je er altijd aan denken dat tegenwoordig je leven, dat je me ge geven hebt of dat ik je heb afgenomen, Willem, een beetje, een heel klein beetjè ook aan mij toebehoort - Ik beloof het je, antwoordde hij. 28 Januari He heb het altijd wel gezegd dat mevrouwtje Saugeret is een zottinIk moet zeggen, het was een prachtidee van me, haar vandaag te gaan bezoeken! Nauwelijks zat ik in haar salon, of zé zei, met een ondeugend en sympa thiek glimlachje Mevrouwtje, nu zult u toch eens het prachtige raderwerk van mijn par ticuliere politie moeten bewonderen Gisteren om twee uur zat u in een rij tuig in een straat van Passj, met een heer! Ik keek mevrouw Saugeret aan, zon der haar te begrijpen en ze vervolgde' 't Rijtuig hield slil op een paar pas van een halte van de tram Auteuil-Made- leineDe heer stapt uit, spreekt met den koetsier en betaalt Toen hij vlug naar die halte liep, hebt u hem terug geroepen .Hij kwam lerugU opent het portier weer voor hem, hij boog zich wat voorover en ik geloof zeker dat hij u "heeft gekust mevrouw Toen reed het rijtuig, met u er in, dooren mijn heer Kerjean miste zijn tram! (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1925 | | pagina 5