Woensdag 30 September 1925
BINNENLAND.
No. 230.
168° Jaargang.
3ij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
HET VERDRAG HET BELGIË.
Er hebben zich ook te Rotterdam, te
Leiden en in Zeeland afdeelingen ge
constitueerd van het nationaal comité
van actie tot wijziging van het verdrag
met België. De besturen dezer afdeelin
gen zijn als volgt samengesteld:
afdeeling Rotterdamvoorzitter de
heer E. P. de Monchv, oud-voorzitter
van de K.amer van Koophandel; secre
taris de heer E. A. van Wely;
afdeeling Zeeland: voorzitter de
heer Boudewijnse, voorzitter van de
Kamer van Koophandel voor de Zeeuw-
sche eilanden; secretaris de heer N. J.
Harte, secr. van de K. v. K. voor Zj.
VI.te Terneuzen; mr. J. M. Stiegjer,
adv. en proc. te Goes; J. J. Wallien, arts
te 'Breskensj H. 0. Wesseling, dir. van
de Kon. My „De Schelde", te Vlissin-
gen;
al'deeling Leiden, voorzitter prof. dr.
H. T. Ooienbrander.
Als algemeen voorzitter van het nati
onaal 'fbmRé treedt op mr. J. Ludcn,
president-commissaris van de Ngderland-
sche Bank. Het algemeen secretariaat
wordt waargenomen door ir. A. A. Mus-
sert, cl., Kerkstraat 24, Baarn.
Een Vlaamsch oordeel.
In het te Antwerpen verschijnende
weekblad „De Ploeg", schrijft het Aut-
werpsche Kamerlid de heer Herman Vos
„Men heeft ons verweten') dat wij
in dezen in de Kamer niet vierkant stel
ling hebben genomen tegen dit verdrag"
en zelfs dat wij bij onze beoordeeling
locale belangen, dip verbonden zijn met
de haven van Antwerpen, zouden hebben
laten gelden. Öp het oogenblik dat wij
die verklaring aflegden, hadden wij den
volledigen tekst van het ontwerp-verdrag
nog niet onder oogen gekregen en wij
meenden in deze ingewikkelde en be
langrijke kwestie een voorzichtige hou
ding te fnoeten aannemen.
„Sindsdien hebben wij de betreffende
documenten bestudeerd, en wij moeten
bekennen, dat ons de zaak niet zoo een
voudig voorkomt als dit aan sommigen
het geval lijkt. Natuurlijk kan er Van een
aanvaarding van het verdrag zooals het
daar ligt, van een Groot-Nedcrlandsch
standpunt uit, geen kwestie zijn. Nog
daargelaten dat voor wat de politieke
zijde betreft, inzonderheid de positie van
Antwerpen als oorlogshaven, er een te
genstrijdigheid bestaat tusschen den tekst
en de toelichtende memorie, die wel
zeker in den zin van liet Nederlandsch
standpunt zal moeten opgeheven worden,
'zijn de economische concessies zoo groot,
dat Holland bezwaarlijk voor de ratificee-
ring kan te vinden zijn. De vraag is, of
op het economisch gebied een blijvende
en scherpe tegenstelling tusschen de be
langen van de Vlaamsche haven Antwer
pen, een realiteit die mag meetellen biet
slechts voor "Vlaanderen, maar ook voor
Groot-Nederland, -en van de Hollandsche
haven Rotterdam, voordeelig kan zijn
voor de bevordering van de Groot-Ne-
derlandsche gedachte. Wij stellen de
vraag alleen ter overweging aan allen
die, een beetje simplistisch, meenen dat
elke tegenstelling tusschen Holland en
België ook noodwendigerwijze tot voor
deel moet strekken van Vlaanderen. Nog
eens, xyij schakelen de politieke dubbel
zinnigheden uit het verdrag uit; hier
moet zuivere wijn geschonken worden,
en zoo dit niet gebeurt, moet het ver
drag verworpen worden zonder meer.
Intusschen, het voorstellen alsof dit
verdrag een Belgische politieke overwin
ning is, gaat niet op. Zeker, de Wielin-
genkweslie blijft onopgelost, maar wie
wat zin hééft voor de werkelijke toestan
den in de internationale politiek, zal eer
der bekennen dat Holland hier zeker
geen nederlaag heeft geleden, maar zijn
leüze „Je maintipndrai" gestand heeft
dig de politieke organisatie van het
Vlaamsche nationalisme haar besluit in
dezen treft."
HOOFDDIRECTEUR REGISTRATIE.
Naar de Rsb. verneemt, ligt hel in 't
voornemen om met 1 Januari a.s. de be
trekking van Hoofddirecteur der Regi
stratie enz. op te heffen.
ZEVEN.PREDIKANTEN IN DE KAMER.
In de „Waarheidsvriend" wijst de re
dacteur er op, dat het theologisch ele
ment in de Kamer is versterkt, zoodat nu
zeven predikanten daarin zitting hebben
waartegenover het aantal onderwijsspeci-
aliteiten is verminderd. Het blad schrijft
dan
„Zullen dus de onderwijsdebatten in
de naaste toekomst wat minder tijd van
de Kamer behoeven, met de theologische
debatten zal hel wel anders worden. We
verwachten op dit punt heel wat interes
sants. Of onze kerk daarbij veel zijde
zal spinnen, betwijfelen wij. Die molen zal
wel malen en naar wij ons kunnen inden
ken bij sommige gelegenheden zeer hard,
maar de hoeveelheid meel zal toch aan
het eind bedenkelijk weinig tfijn. Ook ten
aanzien van de theologische discussies
in de Kamer zien wij met belangstelling
de komende dagen tegemoet."
NATUURSCHOON LN BEROUWDE
KOMMEN.
De Minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw heeft er de aandacht
der gemeentebesturen opi gevestigd, dat
het ter bevordering van de bewaring van
natuurschoon binnen de bebouwde kom
men hunner gemeenten gewenscht is,
dat zij aldaar niet overgaan tot eenigs-
zins belangrijke veilingen, zonder vóóraf
hel Staalsboschbedrijf te hebben ge
hoord.
De Minister heeft er voorts nogmaals
de aandacht van alle publiekrechtelijke
lichamen alsmede van vercenigingcn en
stichtingen vvKïi algemeen nut op ge
vestigd, dat zy van hun voornemens om
hunne bosschen en andere houtopstan
den te vellen of te dunnen, ten minste
één maand voor de dunning of veiling
schriftelijk kennis moeten geven aan den
directeur van het Staatsbosclibedrijf te
Utrecht, en dat bij niet voldoening aan
dit voorschrift slrafvervolgingg op grond
van art. 16 der Boschwet "1922 zal wor
den uitgelokt.
De minister noodigt al deze lichamen
uit, van alle vellingen en dunningen, die
in het a.s. seizoen moeten plaats hebben,
tijdig in eene kennisgeving mededèeling
te doen.
BEDIJKING VAN DEN RIESROSCII.
Aan het bestuur der Vereeniging „De
Biesbosch" is bij Kon. Besluit concessie
verleend om tot inpoldering van een ge
deelte van den Biesbosch over te gaan.
Deze inpoldering maakt, zooals bekend,
deel uit van het groote bedijkingsplan.
gaan tegen het Raadsbesluit, waarbij de
heer J. G. Contant als Raadslid gehand
haafd is gebleven.
Uit Schouwen-Duive 1 and.
De vice-president van den Raad
van Slate, roept in de Slaatscrt. van 29
Sepl. de onbekende belanghebbenden op
inzake van de beroepen, ingesteld door 't
dagelijksch bestuur van het waterschap
Schouwen tegen de besluiten van
Gedep. Staten van Zeeland van 17 Get.
1924, houdend© beslissingen in geschillen
tusschen genoemd waterschap en andere
waterschappen in zake afwatering, als
mede het beroep, ingesteld door het be
stuur van den polder Oosteren-Ban-van-
Schouwen, tegen voormeld besluit van
Gedep. Staten van Zeeland van 17 Octo
ber 1924.
Uit Zeeuwse h-V laanderen O D.
Maandag is (e Terneuzen op
gehaald het lijk van den 35-jarigen schip
persknecht C. V., gehuwd en vader van
4 kindereu. Hij werd sinds Zondagavond
vermist en liet vinden van een pantoffel,
aan den walkant was/ aanleiding, djM
men ging dreggen.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
- Bij hel in liet afgeloopen seizoen
gehouden festival te Oslendc werd o. a.
aan de fanfare „Uit het Volk—Voor
hét Volk" te Breskens een premie
van 300 francs toegekend.
king. En naar aanleiding daarvan is een
boekje geschreven.
Een soort geschiedenis èn nieuwe ge
schiedenis van onze stamverwanten in
Z. Afrika, waartoe de Krügerherdenking
een goede gelegenheid biedt dti weer
eens op te "halen! Men weet per slot
van rekening te weinig, dat daar een
stam woont, die Hollandsch spreekt!
ONDERWIJS.
Geslaagd aan d© Hoogeschool te
Gent als civiel ingenieur de hoer E. Mat
thews te VI is singe n.
Door invoering der nieuwe rege
ling zal bij het ouderwijs te Relran-
chemenl ook een onderwijzer over
compleet. De heer D. J. de IIuilu zal
met 1 Oct. a.s. op wachtgeld komen. Het
is bijna 41* jaar, dat de heer De Hullu
daar als onderwijzer werkzaam is ge
weest. Dat hij nog vele jaren de wel
verdiende rust moge genieten, wordt hem
zeker door alle inwoners toegewenscht.
Theologische school te
Kampen.
De pro-rector, prof. dr. A. G. Honig,
heeft bij de opening van den nieuwen
cursus meegedeeld, dat de school zich
nooit tevoren in zoo groolen bloei heeft
mogen verheugen; hqt aantal studenten
is nu lot 124 geslegen.' 27 studenten kwa
men dit jaar aan, onder wie drie Duit-
schers uit de Graafschap.
KERKNIEUWS.
Heden herdenken ds. R. K. M.
van Hummelen te Gorinchem. van 26
Maart 1905—11 Augustus 1907 teKapel-
1 eB iezelinge en ds. AM. den
Oudsten te Middelharnis, die stond van
19111914 te Sint Maartensdijk,
hunne 25-jarige ambtsjubilé.
G e r e fKerk.
Beroepen te Mcliskerke cand. Th.
Delleman te 's Hej'togcnbosch
Beroepen te Dom burg-Westkapelle J.
E. Visser, cand. te Kockcngen.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
MERGUIUUSL
Men seint uit Kopenhagen aan Het
Volk:
de zitting van j.l. Maandag van
het Internationaal Kongres van .Han
dels- en Kantoorbedienden te Kopen
hagen werd met algemeen© stemmen
besloten „Mercurius" te royeeren in
gaande met liet einde yan het jaar, we
gens zijn weigering tot fusie met den Al-
gemeenen Bond van Handels- en Kan
toorbedienden.
„De Belgen moeten een toontje lager
zingen. Men merkt het wel aan de ver
bolgenheid van de „Nation Beige".
„Er is te Utrecht een Comité van actie
samengesteld dat een motie heeft open
baar gemaakt, die het Ncderlandsche
standpunt waarmede wij Vlamingen en
Groot-Nederlanders in de eerste plaats
zullen rekening houden, goed formu
leert."
En na de mededeeling van 't Utrechtsch
Comité ingelascht te hebben, besluit de
heer Vos:
„Wij denken dat de Partijraad van het
Vlaamsche Front (P. V. N.) van dit stand
punt uitgaan kan om zijn houding te be
palen ten opzichte van het verdrag. Het
gaat om een allergewichtigste aangele
genheid en het is noodig dat zeer sjpoe-
N.l. in andere Vlaamsch-Nationalis
tische bladen. Red.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Heden is het voor den heer H.
Sleendam, steenhouwer bij de geineente-
fahricage alhier, de dag, waarop hij
voor het laatst in die functie arbeid ver
richt. Na een trouwe dienstvervulling
van 46 jaar, is hem met ingang vari, 1 Oc
tober door B. en W. eervol ontslag ver
leend.
De amateur fotograven onder onze
lezers wijzen wij op de advertentie in dit
nummer van dc fotohandelaren a 1 li
betreffende een demonstratie over ,,Ne-
bo", een film-Pak van Ncderlandsche
vinding op 6 October a.s.
Uit Vlissingen.
- Met ingang van 1 October (morgen)
zal de boulevard le Vlissingen we
der den gebeelen dag voor fietsers toe
gankelijk zijn.
Uit Walcheren.
Het Raadslid Sandersc te-K oiif<
kerke is bij Ged. (Staten in ber^ep-
,,H e t Groot Winter-
Avondboek", door N. v.
Hichtum. Uitg. Gebrs.
Kluitman.
Een dikke, zelfs zeer dikke verzame
ling van overal bijeengegaarde verhaal
tjes, sagen, legenden, sprookjes, afgewis
seld met raadsels, spelletjes, grapjes
enz Al die verhalen en liet zijn er
heel wat' zijn in eenvoudigen toon
verteld, bestemd voor kinderen van 711
jaar. De volksverhalen" van tal van lan
den hebben er een bijdrage voor moe
ten afstaan. Maar daardoor is het ook
een verzameling geworden die bont is
door de rijke verscheidenheid.
Het boek wordt nog aantrekkelijker
gemaakt door de illustraties van Pol
Dom. Vooral onder de gekleurde pla
ten zijn zeer geslaagde. Èn alle zijn ze
goed geteeltend; bekijk als voorbeeld
maar eens hel eerste, van den vos en
zijn gevederde gasten.
„Ilct Huis op 't Duin",
door Ella Vemqr. Uitg.
Valkhoff Co.
'n Meisjesboek, voor den bakvisch-
leeftijd. Vertelt rustig, zonder bijzondere
eigenschappen van luim of ernst, maar
eerlijk, van hclgeen een braaf meisje
in een villa op een duin beleeft, tot
,de villa wegens tegenspoed wordt ver
vangen door een bovenhuis. En dan
gaat het verhaal weer rustig voort, tot
aan een huwelijk. Geen sensationeel
boek, maar zuiver verteld. Er staan
eenigc matig geslaagde teekeningen in
van A. BroeckmanKlinkhamer.
„De Kristallen Trap",
door W. Rank. Uitg. Valk
hoff Co.
Een „verhaal uit verre landen in
ouden tijd", geschikt voor jongens en
meisjes zoo van 1015. Er zit de stem
ming in van de Sprookjes van duizend-
en-een-nacht. Maar "het is geen sprookje.
Het vertelt van een vlucht van oen
klein prinsesje en een klein jongetje. En
door dat verhaal wordt pakkend, en soms
heel knap, allerlei interessants van Oos-
tersch woestijnleven geweven. Verschei
dene tafereelen zijn goed waargenomen,
en de avonturen van dat tweetal zijn
onderhoudend verteld.
Van de gekleurde platen van Ella Rie-
(mersma zijn vooral dfe tegenover het
titelblad en het laatste verrassend mooi
i,n hun bonte kleuren. Dc beide andere
zijn niet zoo goed geslaagd.
Paul Ivrüger.
.Korte Levensschets door J.
t'iAi' G- van Béyuuto. Uitg. H.
h'ii 'n-i 1 J. Breyer, Arnhem.
't z.oo htm jhbilea' rijke jaar 1925
iS}i gébracht ©en Erügerherden-
waarop heclemaal niet gerekend was
werd de plaats, waar do tentoonstelling
zou worden gehouden Vanuit Terneu
zen werd n I. een balletje opgeworpen,
om aldaar de landbouwfeeslen te beleg
gen, terwijl de overige plaatsen, welke
jtot den kring Axel behooren, hot ala
den vanzelfsheid werd beschouwd, dat
Axel de aangewezen plaats was. En ter
wijl nu die vraag naar Terneuzen een
meer ernsligen vorm aannam, had dezer
dagen te Axel een gebeurtenis plaats,
waardoor alle twijfel uitgesloten is. De
vereeniging van Zeeuwsche Fokkers van
het zware trekpaard, welke le Axel is
gevestigd, overwoog n.l. in hoever zij
aan de tentoonstelling zou medewerken,
waar zij zoo nauw bij die belangen be
trokken is. Een vergadering werd gehou
den en besloten werd om het sportter
rein di,er vereeniging met daarop staande
de tribune en vergaderzaal gratis be
schikbaar He stellen en een bijdrage le
Verleencn van f 500 in de tentoonslel-
lingskosten. Dit aanbod werd door d©
Z. L. M. natuurlijk gretig aanvaard en
daarmede was eigenlijk ook uitgemaakt,
dat de tentoonstelling enz. le Axel zal
plaats hebben.
RECHTZAKEN.
Door den officier van justitie te
Middelburg is hooger beroep aangetee-
tend tegen liet vonnis der Rechtbank le
Middelburg van 18 September j.i. waar
bij S. v. D., 24 jaar, werkman te Z i e-<
rikzee .gedetineerd le Middelburg we
gens ontucht is veroordeeld tot 3 jaar
gevangenisstraf.
riet Gerechtshof le' s-Kêi'togen-
bosch heeft M. C. D uit Breda, verdacht
van diefstal ten sterfhuize van mevr. de
wed. M., tegen wien 3 jaar gevangenis
straf geêischt was, vrijgesproken.
De Bergen op Zoomsche
geschillen.
Indertijd is gemeld dat door wethou
der Verlinden van Bergen op Zoom een
klacht was ingediend tegen het raadslid
Waldér, naar aanleiding van hel feit,
dat de heer Walder zou gezegd hebben
tegen de heer Verlinden. ,,Ge bent een
schurk"
Deze uitlating heeft plaats gehad in
het Hotel „De Draak", in bijzijn van
eenige stambroeders.
Eerst was er sprake van, dat de klacht
was ingetrokken, thans echter deelt men
aan de „Avondster" mede, dat reeds eeni
ge der aanwezigen door den Commissaris
van Politie zijn gehoord. De procedure
zal dus vermoedelijk wel voortgang heb
ben.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERI-3.
De N.V. Wolders' Industriecle Maat
schappij alhier heeft opdracht ver
kregen voor het leveren van een cen
trale Verwarmingsinstallati© ten dienste
van het versterkingsstation le Dom
burg.
De toestand in het mijn-
b e d r ij f
In een gister gehouden vergadering
der contactcommissie hebben de direc-
lies zich bereid verklaard een nieuwe
loonovereenkomst met ingang van 1 Nov.
aan le gaan met 5 pet. loonsverlaging,
en met verlenging van den Zaterdag-
schen werkdag van 6 op 8 uur. Zij be-
perkeu zich tot deze beide voorstellen
in afwachting dat hun pogingen om een
aanmerkelijke verlaging der spoorvrach-
te te bereiken zullen slagen.
Deze voorstellen zullen nu in de
hoofdbesturen der organisaties bespro
ken worden, en de uilslag daarvan zal
in een 8 Oct. te houden vergadering dpr
commissie wordeö meegedeeld.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Aan den kantoorbediende 2e kl.
A. J. Bom van het post- cn telegraafkan
toor te Hulst is op zijn verzbek me|tj
ingang van 1 October a.s. eervol ontslag
verleend.
LANDBOUW.
Voor liet tijdvak van 1 Oct. 1'925 (jot
1 Oct. 1926 is benoemd tol leeraar aan
de Rijlcslandbouwwiiitersehool te Goes
de heer J. A. de Graaff, te Bergen op
Zoom.
Kring Axel van de Z. L. M.
In 1926 komt de afdeeling Axel van
de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij
aan de beurt tot het houden eener
kringlentoonstelling en ofschoon er nog
geruimen tijd van voorbereiding is. werd
reeds dezer dagen dit feit onder de land
bouwers druk besproken om tweeërlei
reden.
In de eerste plaats rees de vraag
of deze tentoonstelling zou gehouden
worden met of zonder samenwerking
van 'fle confessioneele vcreenigingeu in
deze streek, n.l. de N. C. B. (de Katho
lieke landbouworganisatie), en de Chr.
Boeren- en Tuindersbond. Principieel
waren de Z. L. M.'ers natuurlijk voor
zelfstandig werk, doch aangezien dan
niet alleen geen medewerking van de
Chr. B. cn T. bonders te wachten was,
maar het zich laat aanzien, dat deze
zouden tegenwerken en men dan een
groolen steun zou verliezen, werd be
sloten om liun medewerking te vragen.
De Katholieken hebben reeds een be
sluit .genomeu om officieel als bond geen
medewerking le verleeuen, daar zij plan
maken om in 1927 in het Land van Ilulst
zelf een tentoonstelling te houden. De
Chr. Boeren en Tuinders zullen wel
meedoen, indien hun genoegzame mede
zeggenschap wordt verleend in bestuurs-
en keuringszaken. In zoover kan dus
geacht worden, dat de boei hwchëeren
zal. -asQ- li'ifaaWMMBféwwfri
Een tweede juirrt
LEGER EN VLOOT
De kapitein jhr. Ch. J. van Adri-
chem Boogaert, van het 14e reg infan
terie alhier, is bevorderd tol majoor
bij het le regiment infanterie.
De volgende mutatiën zijn gelast:
met 12 October luit. ter zee lsle kl.
G. J. Verwijnen eervol ontheven van het
bevel over Ilr. Ms. „Hydra" en geplaatst
le 's-Gravenhagemet het bevel over de
zen bodem belast luit. t. z. Isle kl. D.
Vreede; luit. t. z. 1ste kl. D. Post Uiter-
weer geplaatst bij het departement van
marine; officier-vlieger 2de kl. P. Sv
Everts geplaatst bij het vliegkamp De
Ivooy; met 27 October: kapitein t. z. H.
P. Prillevilz eervol ontheven van en kapt.
luit. t. z. C. C. Kayser belast met het
bevel over de marine-kazerne te Am
sterdam; luits. t. z. Jsle kl. G. H. Pool
man en J. J. van der Linden onderschei
denlijk eervol ontheven van en belast
met het bevel over Hr. Ms. 0,Friso",
eerstgenoemde herplaatst le 's-Graven
hage; luit. t. z.'lste kl. J. B Hfe Blom,
toegevoegd aan den commandant van de
vesting Holland, gesteld ter beschikking;
met 120 October luit. t. z. 1st© kl. J.
Fruin, tijdelijk belast met de functie van
eerste officier a. b. van Hr. Ms. .jGcl-
derland".
BURGERLIJKEN STAND.
Middelburg.
Van 28—30 Sepl Bevallen P. van Wal
lenburg, geb. Maljaars, z. F. Wille-
boordse, geb. van Leerzcm, d J. de
Groot, geb. Wondergem, d.
Overleden: M. L. Step. 61 j gehuwd
met J. Blok. J. L. R Scherppingjli,
70 j weduwe van C. H. Net.
Goes.
Ondertrouwd S. C. Verbrugge, 22 j. en
L. dc Graag, 24 j. L. Moerland, 40 j.
en N. SmiLA9 j.
Bevallen M. van den Bout. geb.
Koophiaii. d. A. de Witte. eb. Ver-
