hpW
Dinsdag 15 Septembei*
168° Jaargang,
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
NIEUWE NUANCES,
WEINIG NIEUWE LIJNEN.
Wanneer eenzelfde partijcombiuatie
voor de derde maal achtereen een pe
riode van wetgeving beheerscht, ligt het
voor de hand dat er geen verrassende
nieuwigheden in een troonrede worden
aangekondigd. Men had ditmaal wel
grootendeels mei nieuwe personen te
doen aan het hoofd der departementen,
maar de nalezing van eenige troonreden
uit vorige jaren vergelijken doet heler
begrijpen geeft voor de meeste onder
werpen slechts een nuanceverschil in
de formuleering en bevestigt de meening
dat de troonreden in onzen tijd van min
der beteelcenis zijn, dan velen wel denknJ
De aan de orde zijnde onderwerpen zijn
vaak zoozeer gemeengoed van alle per
tijen, dat de aankondiging heel weinig
zegt, daar alles afhangt van de uitvoe
ring.
Dat vereenvoudiging van den Staats
dienst en zelfs iukrimping van den
Staatsdienst dringend geboden blijft,-
klinkt slechts een weinig anders dan de
meedeeling in de Troonrede van '23
,£nel betrekking tol "de uitoefening van
de Staatszorg zal naar beperking zijn te
streven".
De in '2*1 als in voorbereiding aan
gekondigde wetsontwerpen tot verlaging
van sommige te zeer drukkende directe
belastingen, zijn nog bij de Kamer aan
hangig Die worden blijkbaar niét be
doeld in de meedeeling over verlich
ting der aan de burgerij opgelegde las
ten en verzachting van enkele der in
de lgalste jaren genomen (maar niet na
der aangeduide) maatregelen getuige
de voorafgaande voorwaarde „blijft de
financieele toestand zich gunstig ontwik
kelen". liet is dus de aankondiging van
iels nieuws. En dan vragen we ous af,
of met die niet nader aangeduide maat
regelen soms dè verlaging der ambte
naarssalarissen wordt bedoeld. Het is
vooralsnog een raadsel.
In de alinea betreffende bet onderwijs
kim de beteekeuis schuilen van een
nieuw regime: de kosten binnen redelij
ke grenzen houden en '1 wegnemen van
onnoodige beperkingen vaji de vrijheid
van het onderwijs, doet allerlei vragen
rijzen, waarop echter pas antwoord kan
worden gegeven door de definilievó voor
stellen. Dat de financieele gelijkstelling
„volstrekt'' gehandhaafd zal worden is
ook al geen verrassende voorwaarde bjj
die aankondiging van koslenbeperldng
dooi- iemand als Minister Rutgers.
Maar als we denken aan het inlcrim-
pingswerk dat Minister de Visser de
laatste jaren heeft moeten doen, dau is
hier ook nog niet een nieuwe lijn te
ontdekken.
Zulk een nieuwe lijn is vermoedelijk
wel te vjuden in de alinea betreffende
het „geleidelijk verlagen van de mili
taire uitgaven". Dat dit geschieden zal
„in afwachting" van wat de algemeene
beperking die door den Volkenbond in
uitzicht gesteld is, is niets nieuws; en
als we in herinnering brengen de sterke
afvloeiing van het vaste kader eenige
jaren geleden,v dan is die geleidelijke in
krimping ook niet nieuw. Maar toch
maakt deze aankondiging, en vooral haar
formuleering, ons benieuwd naar hetgeen
•er zal worden voorgesteld.
De in '24 nog eens in de troonrede
.aangekondigde, maar achterwege geble
ven nieuwe Staatswet, wordt thans niet
genoemd.
Ten opzichte van de sociale wetgeving
lijkt het echter meer een nieuwe lijn,
dan het in werkelijkheid is. Het wordt
trouwens gezegd: de in liet verleden ge
trokken lijn, zal worden doorgetrokken,
zij het ook met „omzichtig beleid". Maar
dat deecl Minister Aalberse dc laatste
jaren ook reeds. Ook hij wachtte met de
doorvoering van de Arbeidswet tot de
economische toestanden dat mogelijk zou
den maken, evenals nu wordt gezegd.
Ook hij had de bemoeiing van den Staat
met de volkshuisvesting reeds zoover in
gekrompen, dat er weinig meer over
schoot dan de taak die de Woningjwet
zich had gedacht, u.l. alleen verbetering
van volkshuisvesting, en niet meer van
boven geholpen aanvulling daarvan.
De aangekondigde bevordering van een
wettelijke regeling van hel collectieve ar
beidscontract, doel even glimlachen Vol
gens de Iroomvxle van 'IS zou „de re
geling van de collectieve arbeidsovereen
komst, zoo wat dc publiekrechtelijke als
de privaatrechtelijke zijde betreft, wor
den ter hand genomen." Volgens de
Troonrede van '22 werd „overwogen een
regeling van de arbeidsovereenkomst wel
ke zoowel het burgerrechtelijke als het
publiekrechtelijke element in zich beval".
De aankondiging ook nu weer dat een
wettelijke regeling daarvan zal worden
„bevorderd", doet zeggen- we zullen maar
weer afwachten
zeggen, zoolang we niet welen, welke
veranderingen er ,in het outwerp-Adlberse
zullen worden aangebracht.
Ten slotte twee algemeene vragen
Wfe is in slaat in deze Troonrede
aan te wijzen een richtsnoer dal hand
haaft de zoo uitdrukkelijk genoemde
christelijke grondslagen van ons volks
leven? Wc vinden er niets in van de
„veilig stelling" van het christelijk huwe
lijksrecht, waarover in de verkiezings
dagen veel is gesproken. En evenmin
over Zondagsrust, lijkverbranding, e. d
meer. Of zal men die handhaving meer
voelen in het „bestuur", zoo als bij de
weigering om een rijksterrein op een
Zondag na éón uur beschikbaar 4e stel
len?
En ten tweede waaruit spreekt in
deze troonrede het democratisch karak
ter van het nieuwe bewind ,dal speciaal
in de katholieke bladen werd aangekon
digd toen de katholieke Kamerfractie
zich m,.a. s. vereenigd had me't het (niet
gepubliceerde) vqorloopig programma
vim den heer Galijn9 Zit dat in de alinea
over het leger? Dan is het voorloopig
nog dicht omhuld.
BINNENLAND.
Gebouw voor Kunsten Weten
schappen, te Den Heap
De naam van de hoofdfilm bij
ALBERT FRÈRES
zal bij velen prettige herinneringen op-
Wekken aan de tooncclopvoeringcn van
een klucht, welke voor diverse gezel
schappen altijd een kasstuk bleek Doch
wat is het tooneel vergeleken bij de
film? Het voordeel van de gesproken
woorden op het tooneel weegt niet zoo
zwaar meer tegenover de uitgebreide mo
gelijkheden van dc film. jvanneer boven
dien het komisch effect van de rolprent
zooals nu in de klucht „DE TANTE VAN
GHARLIE" zoo sterk is, dat geen oogen-
blik het gemis van het gesproken woord
wordt gevoeld. Door dc snelle opeenvol
ging van komische situaties tuimelt men
van de eene lachbui in de andere. Er
waren gis teren avond verscheidene toe
schouwers die niet meer tot bedaren
konden komen. Geen wonder, dat deze
film "in het buitenland zulk een succes
heeft Het zal hiep te lande denzelfden
weg gaan; deze film zal een triomftocht
maken en volle zalen doen daveren van
den lach.
(Nieuwe Courant 22 Augustus 1925)
CIngez. Med.)
OPHEFFING VAN GARNIZOENEN EN
AFVLOEIING?
Naar het Centrum uil militaire kringei?
verneemt, zou de minister van oorlog
met zeer ingrijpende bezuinigingsvoor
stellen komen. Het zou o a. in het voor
nemen liggen verscnitiende garnizoenen
op te heffen. Behouden zouden blijven
de garnizoenen. Amersfoort, Ede, Den
Haag, Utrecht en Harderwijk. Volgens de
nieuwe plannen zou niet meer elk regi
ment, maar elke brigade een schoolcom-
pagnie krijgen.
De reorganisatie zou o.a. ten gevolge
hebben, dat enkele honderden officieren
zouden moeten afvloeien; dezen zouden
gedurende een aantal jaren op wachtgeld
worden gesteld.
Het Ned. Corr. Bureau meldt ons ech
ter heden:
AVe vernemen van zeer bevoegde
zijde dal de gisteravond en hedenochtend
in de pers verschenen berichten om
trent de opheffing van .garnizoenen .af
vloeiing van beroepspersoueel enz., van
allen grond ontbloot zijn.
TEGEN HET BANDAROLLESTELSEL
Gisteren is in Den Haag een nationale
proteslvorgadering gehouden, georgani
seerd door den Eersten Nederl. bond van
kleinfabrikanten in de sigarenindustrie,
tegen het banderolle-sysleem.
In een motie werd aangedrongen op
opheffing daarvan.
PROTEST SPOORWEGPERSONEEL»
De B.A.N.S. heeft tegen Zondag a.S
te Utrecht een demonstratief congres
belegd om uiting te geven aan de onte
vredenheid der spoorwegambtenaren over
de afwijzing door de directie van de door
den Loonraad voorgestelde loonregeling.
EEN STUDIEREIS VAN AMBTENAREN
EN WERKLIEDEN NAAR RUSLiND,
De Ned. Fed. Bond van ambtenaren
en werklieden heeft aan B. en Wj. van
Amsterdam gevraagd of zij bereid zou
den zijn om verlof van pl.m. 2 maanden
te verlecncn pan een 15-tal ambtenaren
en werklieden welke eventueel zouden
worden benoemd in een delegatie uit
onderscheidene vakbonden, welke een
reis in Rusland zou maken ter beslu-
deering van de omstandighedeu waar
onder de Russische arbeidersklasse leeft,
Uit Stad en Provincis.
Uit Middelburg.
Zooals uit een advertentie in dit
nummer blijkt, is het sportfeest, dat
Vrijdag j.l. werd uitgesteld, tijdeus de
herdenking van het 60-jarig bestaan dor
31. H. IB. S„ thans bepaald op Vrijdag a s
des namiddags tc 2 uur, en mocht ook
dan onverhoopt het weer niet medewer
ken, op Zaterdag te 2 uur.
Wij vertrouwen, dat vele in de omge
ving wonende reünisten, met de leer
lingen en hunne ouders een kijkje zullen
komen pemen en zooals uit de adverten
tie blijkt, zijn ook l>elangstellenden wel
kom.
Voor de vierde uitvoering van „Colum
bus" was de toeloop hedenmorgen zoo
groot, dat velen teleurgesteld moesten
worden.
In de gisteravond gehouden ver
gadering van den Armenraad te M i d-
delburg met het comité, dat gelden
Over de Ziektewet is nog weinig (e verzamelde voor de op 10 Augustus j.l.
door den storm geteisterde streken van
ons vaderland, deed de penningmeester,
de lieer Ch. Boasson, verslag van de
werkzaamheden van hel Comité en re
kening en verantwoording van de inge
komen gelden. Door het coiuité werden
lijsten aangeboden aan onderscheidene
'ngezetenen; werd op twee Donderdagen
gecollecteerd op de markt en in de druk
ste gedeelten van de stad, en eindelijk,
met medewerking van de padvinders en
een twintigtal personen die belangeloos
hun sympathieke liulp> aanboden, eene
collecte gehouden langs de huizen. Het
bedrag der verzamelde gelden met inbe
grip van de nagekomen giflen bedroeg
f 4561.36, welk bedrag aan den lieer
J F. van Deinse, penningmeester
van liet Provinciaal Watersnood Comité
werd afgedragen.
Voorts werd medegedeeld dat bij den
heer van Deinse, uit Middelburg was
ontvangen de som van f 1474.50, zoo
dat in totaal door Middelburgsch bur
gerij f 6035.86 wertl saamgebracht.
Nadat de rekening was nagezien em ac-
coord bevonden en de penningmeester
gcdéchargecrd van zijn financieel beheer
dankte de voorzitter, de heer P. Dumon
Tak, hel comité voor zijn energieke! werk
zaamheid en sprak met groote waar
deering over de ondervonden medewer
king en de milde bijdragen der burgerij
voorts werden allen die nog iets zouden
willen offeren verzocht dit rechtstreeks
te zenden aan den heer van Deinse,
Balans D. 5 Middelburg.
De coöperatie „Vooruit", alhier
heeft, naar het Volk meldt, Vrijdagavond
'nalg. vergaderiug gehouden waarin werd
besloten de Statuten in overeeustemmin:
te brengen met de nieuwe cooperatiewet.
De coöperatie voortaan zal achter hear
naam voeren de letters U. A. waardoor
uitgesproken wordt ,dal de leden der
Coöperatie van alle aansprakelijkheid
voor hun lidmaatschap zijn uitgesloten,
Voorts werd op voorstel van het be
stuur besloten over te gaan tot oprich
ting van een kolenhandel, zoowel voor (de
dagelijksche bezorging als voor de le
vering van wintervoorraad vanaf schip
of spoor. Een voorstel tot verbouwing
van de kelders der bakkdrij metC daarach
ter gelegen bergplaats werd met alge
meene stemmen goedgekeurd.
Er wordt den laatsten tijd weer dik
wijls een beroep gedaan op de naasten
liefde van onze stadgenootcn, en' dit
meestal met goed succes. Ook morgen
en overmorgen zal, zooals uit een adver
tentie in dit nummer blijkt, dit weer
hel geval zijn als de collecte gehouden
wordt ten bate tier Yerecniging tol Werk
verschaffing aan hulpbehoevende blin
den. Waar blind zijn wel een der ergste
gebreken is, twijfelen wij niet of ook
deze collecte zal tot een succes leiden.
Iedere gift is een steun voor het mooie
werk aan een 160-tal bliuden werk te
geven om in him levensonderhoud te
voorzien.
Uit Vlissingen.
De correspondent te Vlissingen
van „Het Vplk" verneemt dat tegen hel
volgend seizoen opniefivv een geheele zij
vleugel aan het Britannia Hotel zal wor
den bijgebouwd.
De heer ir. E. H. Berkhnijsen is te
werk gesteld bij de Kon. Maatschappij
„De Schelde" te Vlissingen.
gaande woordenwisseling een oor afge
beten bij den landbouwersknecht B.
Genoemde S. heeft zich ook vroeger
reeds aan een dergelijk feit schuldig ge
maakt.
DE FEESTEN TE, BRISKENS.
De e x t r a p r ij z e n.
In aansluiting op do lijst van bekro
ningen, deelt meu ons "nog mee, dat de
volgende extraprijzen zijn toegekend
Medaille van de Koningin aan den
heer 0. M. v. d. Broeckc tc Aardenburg
voor dc meest leerzame inzending op het
gebied van fruitteelt.
Medaille Prins Hendrik aan den heer
M. W. v. d. Plassche te Aardenburg voor
do beste inzending op het gebied van
bloemisterij.
Medaille Koningin-Moeder aan den
heer A. van Uxem tc Groede voor zijn
inzending op het gebied van boomkwec-
kerij.
Medaille van den Commissaris der Ko
ningin in Zeeland aan de N.V. Wed P.
de Jongh te Goes voor haar inzending
fruit- en laanboomen en coriifeercn
Medaille van Mr. P. Dieleman, aan den
heer J. J. Droog te Brcskens voor de
uitstekende inzending als groentenkwee-
kerij.
Extra bekroningen
Medaille Dr. WaUi&n, aan de firma
A. Witte te Vlissingen voor artistiek
bloemwerk.
Medaille van den lieer Rompu, aan den
1 heer M. W. van der Plassche te Aarden
burg voor kasplanten.
Medaille van mr. v. Dusgeldorp aan den
heer A. van IJxem tc Groede voor smaak
volle opstelling van rozen en dahlia
Medaille Waesberghe Janssens, aan
den heer I. de Hullu te Schoondijke voor
de .grootste verzameling fruitsoorten
Medaille van mr Drcsselhuvs aan den
heer C. M. v, d. Broeckc te Aardenburg
voor goede verzorging op het gebied van
fruitsorteering en verpakking.
Groote bronzen medaille van Prof. Col
Jnmbieu. aan fclen heer C. M, v. d
Broeckc te Aardenburg voor het beste
ontwerp van een werkliedentuin
KERKNIEUWS.
ViOLEN EN
Üf \HAKKEN
s!k -Mfia omtrent
fantastische verhalen de ronde doen.
SJechts zij, die ze dragen, weten, dat daarin -Srs-
absotuut geen overdrijving schuilt, maar dat fóïS
hun levensduut en derhalve ook dc bespa- {F*"**—i
ring, die ze veroorzaken, werkelijk opzien-
barend zijn 111
(Ingez. Med.)
Bij de receptie ter gelegenheid van
het zilveren ambtsjubileum van ds. B.
Tichelman te Schcvcningen, heeft o.a,
ook de heer J. II. Blum, oud lid van de
Tweede Kamer te Domburg den jubilaris
toegesproken. Hij herinnerde aan den
arbeid van ds. Tichelman in Vlissin
gen, waar hij een korte maar geluk
kige periode doorbracht. Namens Christ
Volksonderwijs, waarvan hij hoofdbe
stuurslid is, bracht spr. deu jubilaris
dank voor zijn arbeid voor het bijzonder
onderwijs.
Jan de Bakker.
Vanwege de Evangelische Maatschappij
is gisterenavond in den Dierentuin in
Den Haag een „Protestanlsche betoo
ging'' gehouden ter herdenking van het
feit dat 100 jaar geleden (15 Sept. 1525\
Jan de Bakker, de jonge 26-jarige pas
toor van Woerden werd verbrand als
ketter. Toen hij geareresleerd werd, was
hij geen geestelijke meer. Hij was afge
treden, was gehuwd en verdiende als
bakkersgezel zijn brood, yij werd in de
Gevangenpoort opgesloten, en daar ver
brand.
In de bovenbedoelde bijeenkomst
werd gesproken door ds. P. W. Foeken
uit Haarlem over. „Hun schuld en de
onze", door ds. G. W„ Melchers uit War-
ga over: „Hoe Rome zich steeds vejjgisl",-
door ds. A. G. II. v. Iloogerhuijze uit Am
sterdam over: jMarlelaarsbloed", door
ds. G. Weslmijse uit Drachten over Jau
)de Bakker lusschen Jan, Jaunetje en bun
jongste kind".
Ter gelegenheid van deze herdenking
werd door een „Geuzen en Geuzinnen-
groep. Kerk. Oranje, Vaderland", een op
tocht gehouden.
Ned Herv. Kerk
Aangenomen het beroep (Joez.) naar
Tjerkgaast c a. (Fr.) door ds. C. Sunder-
meijer te Ritlhcin.
Geref. Kerk.
Beroepen te St. Laurens cand. A. Ko
ning Le Nieuwerbrug.
Bedankt voor het beroep naar Oud-
Vossemeer, door ds. J. Iletlinga, te
Wijckel.
leerlingen en oud-leerlingen, is een niet
minder groot succes geworden dan de
beide vorige De schouwburgzaal was,
zooals bekeud, boven en beneden uitver
kocht, eu men amuseerde zich cn be
wonderde. waar dat te pas kwam (Dan
sen I)
Uitvoerig is de opvoering j.l Zaterdag
door ons besproken; wij kunnen er niets
anders aan toevoegen, dan onze geluk-
wenschen aan regisseur, medewerken
den op tooneel en in orehest voor het
door hen gebodene Een schoon hoofd
stuk in de annalen der Middelburgsche
B. S.
Vanavond wordt „Columbus" nog eens
gegeven.
De Castiglioni-colleclieouder
den hamer
Van 17 lot 20 November zal bij Ant.
W. Mensing (Fr. Muller en Cie) te .Am
sterdam in veiling komen de beroemde
lcunstvezameling van C'amilio Casliglioni
te Weenen bestaande uit schilderijen,
beeldhouwwerken, oude bronzen, meu
bels, tapijten, goudsmecwerk enz.
Een geïllustreerde aankondiging dezer
veiling mei een groot aantal reproducties
der schilderijen geeft een denkbeeld van
de kostbaarheid dezer verzameling, waar
onder meesterstukken zijn van Ilaliaan-
sclie, Ylaumsche on Hollandsche scholen,
van de 13e tot de 18e eeuw Morello,
Tintoret, Josse van Cleve, v Dyck,
Rembrandt en Rubens, om enkele na
men te noemen. Ook van het bronswerk
en de meubels worden zeer fraaie af
beeldingen gegeven.
iD e Kon. M i I i I 'a i r e Kapel in
bezet R ij n 1 a li d.
Onlangs heeft de Kon. Mil Kapel ©en
concert te Rheydt gegeven.
Aan hel Rott. Nbl. wordt uit die stad,
een van de door de Belgen bezette Rijn
steden. dd. 6 September geschreven
„Gisteren was hier een milRaire kapel
uit Nederland. Bij het eerste stuk, dat
de Hollandsche militairen speelden 'liet
DeuEschfatidlied) wilden de Belgen pro
testeeren. Een Belgische rechercheur
sprong op het podium, ging voor den
dirigent staan en wilde de geboete kapel
arresteeren. Maar hel publiek begon hem
uit te jouwen en maakte kabaal. Ten
slotte arresteerde de Belg een Hollan-
scben huzaar uit den Haag ,die bier met
verlof was. Ilct was heel goed, dat de
Hollanders eens gezien hebben hoe liet
in het bezette gebied nog altijd toegaat.
Om 11 uur, na afloop van hel con
cert, moest de dirigent ,de Hollandsche
luitenant Louis Boer, nog op het Bel-
gisene eommandanfshuis komen. En van
morgen om 9 uur moesten de Holland
sche musici Rheydt verlaten."
Het Vaderl. teekent hierbij aan dat
het vertrek van de musici 'sochteus uit
RheydL verband hield met een in den
Haag 's middags to geven concert in het
Bosch.
KUNST EN WETENSCHAPPEN
Op de bovenvoorzaal van „De Sleen-
rolse" alhier, zal van 16 Sept tot 16
Oct. een tentoonstelling worden gehouden
van aquarellen van George Horton, Lon
den.
UitZeeuwsc h-V laanderen OD. öo umbu s.
Gisterenavond heeft zekere S„ 28 j„ De derde, thans openbare uitvoering,
wonende tc G r a a u w, na een vooraf- van dc operette Coïumbns, der H. B. S -
ONDERWIJS.
Tot leeraar aan de Chr. kweek
school te Leiden is benoemd de heer M.
J. F. Robijus, thans leeraar aan de Han
delsschool alhier.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor het
examen vrije- eu orde-oefeningen inej.
S. J. Straub, te Ivloe tinge.
Benoemd lot ouderwijzer aan de
Kon. Wilhelmina school te Ticl, de heer
G. H. Toebes, le Haamstede
(Stand.)
Benoemd tot onderwijzeres aan de
O. L. school te SI. A una land mej. A.
N. Evertse le Ierseke
De benoeming geschiedde in herstem-
