THUERÊ'S
THEE,
smm i *:f
Genotmiddel
HIER- i HM
Zegt dit ook II niets?
BU!ÏE?3LAf!D,
LONDEXSCIIE BRIEVEN.
De Wetenschap.
De British Association" Brilsch Ver
bond voor Wetenschap heeft zoo juist
haar jaarvergadering gehouden. Hel ge
schiedde in Southampton. De Times"
heeft verslag gegeven van de beraadsla
gingen, eiken dag - bijna een week lang
een heele bladzijde van hel groote
blad. Ik hel) van die verslagen gron
diger kennis genomen dan mijn eigen
productief werk me kon veroorloven. Ze
hadden aantrekkingskracht voor me, niet
omdat ik den inhoud begreep want dat
was meestal niet het geval maar omdat
ze me na de lectuur stof werden voor
overpeinzingen over doel en wezen van
moderne wetenschap en omdat /e zulk
een volumineus getuigenis vormden voor
de stelling dat hot leven en de wereld
steeds meer worden verwetenschappe
lijkt. Hel is tegelijkertijd verbijsterend
en sensationeel, dat gedurende ecnigc
dagen per zes kolommen druks in den
nuchteren ochtend te worden bijge
bracht Aldus doorarenkt van de weten
schap (meer van het' woord dan van
haar wezen) moest ik, toen de stroom
ophield en ernstige arbeid me weer
riep, boven dit artikel wel hel woord
„Wetenschap" plaatsen
Alen heeft van onzen tijd gezegd, dat
hij ingewikkeld is vergeleken bij dien
van vroegere tijden, en dat hij' stadig aan
ingewikkeldheid toeneemt III kennis, in
gedachte,, in nijverheid en in alle "werk
is er een voortdurend proces van schil
ling en differentiatie gaande De leek,
die liet program of de titels der rappor
ten van deze geleerde vergadering te
Southampton leest, is verbaasd, bijna
ontsteld over de veelvuldigheid der on
derwerpen. Laat me er ter illustratie
eenige noemen, te hooi en te gras opge
pikt uit den rijkdom van de verbijsteren-
de kolommen voornoemd. De „Assosia-
tiou" beeft gesproken over techniek bij
de Oude Romeinen; tempel-Sturen voor
spontane ontsteking van brandbare gas-
mengels; de vroegste beschaving van
Egyptede beteekenis van loonen. de
mogelijkheid van geographische experi
menten in opvoeding; de male van waar
schijnlijkheid dat wcrelddeelen als-
Europa en Amerika langzaam van elkaar
drijven op de golven van den Allanti-
schen Oceaan; hel gevaar van muggen
cn muskieten in Zuid-Engelandde Ba-
darianen, een volk dat misschien 11000
jaar geleden heeft geleefd en dat de
zwakste sporen van beschaving zou heb
ben nagelaten; de betere lichamelijke ge
steldheid van. het stadskind, vergeleken
bij het kind van het platteland; opvoe-
ding en athletick; bevolking en geboorte
beperking; nieuwe transportmiddelen;!
Britsche behoefte aan timmerhout; de
kleur van katers; nieuwe meteorologie
en zoo voort De opsomming vormt
slechts een klein deel van hetgeen er to
Southampton is verhandeld Alle onder
werpen, ook die welke wat frivool lijken
in het gezelschap van zooveel studieuze
gewichtigheid, werden zooals men na
tuurlijk van een vergadering van dit Ver
bond kan verwachten met diepte 011 de
onmiskenbare wetenschappelijke termi
nologie behandeld, wal 't onderwerp „Op
voeding en Alhlcliek" betreft b.v i n de
zen trant; de leider sprekend over ver
moeidheid in verband met athlelische
verrichtingen „Vermoeidheid is een
zeer onnauwkeurige uitdrukking; het is
noodig ze quantitalief te definieeren
voordat wc haar kunnen gebruiken in
een quantitatieve bespreking als deze. Er
zijn verscheidene variaties van vermoeid
heid. Daar is de vermoeidheid die be
trekkelijk snel optreedt als gevolg van
zeer hevige inspanning; dit type wordt
vrij goed begrepen; dan is er de ver
moeidheid die uitputting kan worden ge
noemd en die het lichaam aanpakt, wan
neer een bescheidener krachtsinspanning
gedurende langen tijd wordt volgehou
den Beide vermoeidheden kunnen als
musculair worden beschouwd. Dan is
er de soort die beschreven kan women
als voort te'vloeien uil algemeena slijtage
van het lichaam in zijn geheel, uit bla
ren, pijnlijkheid, stijfheid, nerveuze uit
putting, metabolische veranderingen en
sloornissen, slapeloosheid en dergelijke
factoren, tïie een individu kunnen treffen
lang voordat het spierstelsel den dienst
t heeft geweigerd. Aan deze drie vormen
van vermoeidheid kan alleen nog maai
de eerstgenoemde met eenige nauwkeu
righeid worden gemeten en beschreven."
De aangehaalde exacte praal over ver
moeidheid is kenschetsend voor den stijl,
waarin alle honderd cn één onderwer
pen van de vergadering van Southamp
ton zijn behandeld. liet was wetenschap
pui^r en niet simpel. Het is dul-
deze terstond en opvallend in het licht
stelf, dat er een enorme hoeveelheid in
tellectueel werk wordt verricht in hon
derden gebieden van onderzoek; en elk
gebied is de laatste jaren zoo uitgebreid,
dat het geheele versland en het grootste
deel van den tijd van den geleerde eisclit
Noch de sprekers noch de toehoorders
in een deel van deze 'zittingen waren
waarschijnlijk bij machte te begrijpen
wat er in andere zittingen werd gezegd
De man die zulk een diep inzicht had in
het verschijnsel der lichamelijke 'ver-1
moeidheid zal niet veel meer dan dc
spreekwoordelijke iota hebben gesnapt
van de verhandelingen over scheikunde
van vaste stoffen. De wereld der kennis
is de laatste eeuw zoo ontzaglijk ge
groeid en zoo ingewikkeld geworden, dat
niemand meer dan een fragmentje er
van met zijn brein kan beheerschen. En
wie het meesterschap over 't fragmentje
heeft verkregen, wil het naar des geleer
den aard gaan ontleden of vervormen of
er iets aan toe gaan voegen, met het ge
volg, dal hij geleidelijk zijn onderzoek
gaal concentreeren op een speciaal stukje
van het fragmentje, dat misschien vroeg
of Iaat ook weer voor onderverdeeling
of specialisatie vatbaar is. Ik denk aan
een mooien grooten appel der welen-
schap. Eens in een grijs' verleden lag
-de appel gaaf en begeerlijk voor onder
zoek in de dorre hand van den eersten
geleerde, medicijnman of alchimist, as
troloog of priester. (Wjant de priesters
van een ver verleden hadden de weten
schap voor zichzelf en het geloof voor
hun scharen)? Naarmate de tijd voort
schreed werd dc appel gehalveerd, ver-
sectord en verschijfd; en nu snijden dc
specialisten er hun stukjes nog aï; liet
proces gaat voort zoo lang er aan den
appel te snijden is, hetgeen natuurlijk
mathematisch oneindig voort kan gaan
met het bekende proces van de helft
van de helft cn de helft van die helft
en van die helft weer de helft. Soera-
les was een wijs man cn wijsgeerig bo
vendien. Ik meen uit de vergadering van
de „British Association" te kunnen con-
cludeeren, dat ons tijdperk weinig wijs
geerig en erg wetenschappelijk is Aan
Socrates worden de woorden locgeschre
ven Ik weet alleen dat ik weet dat ik
niets weet. Misschien niet alle, maar
toch vele moderne geleerden zijn al
zijn zij weinig philosophisch beschei
den genoeg om te beseffen, dat het frag
mentje van het fragmentje, waarop zij
hun studie hebben geconcentreerd,
slechts een fragmentje kennis oplevert
van het heelal aan kennis, dat in den
heèlen appel ligt opgesloten. En de phi
losophisch aangelegde lezer van de reek
sen zes-kolomnicn-druks in den „Times"
fluistert zichzelf toe, met de gedachte bij
den ouden wijze ,"die den giftbeker moest
ledigen: hoe meer ik leer hoe meer ik
leer dat ik niets leer. De specialisten
streven er naar althans een betrouw
baren en goeden steen te kunnen leggen
in de muren van den tempel der weten
schap, daar waar „nieuwe inzichten" er
gapende bressen in hebben geschoten.
De vraag of die tempel ooit gaaf en glo
rieus uit het wroetende e'n peinzende
menschdom zal verrijzen is niet voor be
antwoording vatbaar. Dc wetenschap, die
in Southampton heeft gezeteld, kijkt
als alle wetenschap die exact wil zijn
naar de "boomen. en kan geen oog
hebben voor het bosch. Dat is misschien
de reden waarom de wetenschap een
beetje uit de gratie is. De jnensch is
nimmer tevreden met details en fragmen
ten; zijn instinct vraagt om een geheel.
Het is de kracht van de wijsbegeerte, da,t
ze er zich op beroept het denken en het
wezen der dingen in hun geheel te zien
en te behandelen. En het is de kracht
der letterkunde, dat ze er zich op be
roept een verbeelde uitlegging le geven
van het leven in zijn geheel. Voor zoo
ver de exacte wetenschap fragmentarisch
en onderverdeeld is, schiet ze bij ver
gelijking met die twee andere activitei
ten van den menschelijlcen geest tekort.
Londen, 2 Sept. 1925.
nimmer geëvenaarde Qualitelten.
tloekxzmaas sigarenfabrikanten valken5waard
ADVERTENTIËN.
Wij bieden heden ons jaarlijksch
verrassend muziekpakket aan:
DERTIG populaire, losse, Iraai en
degelijk uitgevoerde piano- of viool
stukken (winkelprijs 40 tot 75 ct.
per no.) van het voorjaar (Lou, lou,
Sleep, Rio nights enz. enz.) voor
slechts f 3.25 franco na postwissel.
Opgeven: voor piano of viool en
piano. Dit pakket is een ware ver
rassing. Stelt niet uit en profiteert
eens. Het is een schat van moderne
muziek. - Muziekhandel „De City",
Tuinen, Leeuwarden.
Ondergcteekende beveelt zich
beleefd aan voor het verrichten
van
D. D E J A G E R Jr s Ijzerhandel Langedeift.
J. POPPE.
Kapoenstraat A 16.
Een over
tuigend cijfert
Het kan niet anders, of het moet II opgevallen
zijn, dat gij steeds meer Ford-Coupés en Runa
bouts langs den weg ziet. En het is niet té ver
wonderen, dat deze sierlijke, makkelijke open en
dichte two-seaters? hoe langer hoe meer in den
smaak vallen en dus gekocht worden; immers de
de aanschaffingskostcn zijn zeer klein en men weet,
dat men de hoogste waarde voor zijn geld krijgt.
En welk een groote voldoening geeft het niet,
zijn eigen wagen te rijden en welk een gemak,
steeds overal en wanneer men wil te kunnen komen
en gaan. Welk een prettig besef, te weten dat men
niet meer van andere vervoermiddelen afhankelijk isl
P. 1, ASSELBERGS Cs.
Bergen op Swom.
Opgericht 1882.
Bedient de oerate Families in Zee-
laad. Oordeolkondige behandeling der
goederen. Voortreffelijk ingorioht vol*
nens veeljarige praotische ervaring.
Prijscourant en inlichtingen gratis.
Middelburgsche Maatschap
vac Stoomvaart.
iVlissingen, Middelburg en
Rotterdam
en tusschengelegen plaatsen
Vervoer van Passagiers, Goeder®
en .Vee
met de snelvarende Salonboot
„KONINGIN WILHELMINA"
Uren tbc vertrek in Sept.
v. VlisB. v Midd, t. Ra1;
Donderdag 10
Maandag 14
Dinsdag 15
Donderdag 17
Vrijdag 18
Maandag 21 8.
Information te bekomen te
Botterdam. N. V. Transport-
Expeditie-Ondernenün.
v/h. Erven G. VO«
Middelburg B. EENHOORN
Vlissmoen: W. v. OOSTERHOUÏ
Dordrecht: GEBRS. BUITENHE£
krachtig en geurig,
sinds san eeuw beroemd, is
werkelijk een
en toch
Dit is Uw merk.
Men vrage zijn Winkelier een gratie proef'pakje.
Verkrijgbaar bij de volgende Winkeliers
P. BAAN, Londonsche Kaai
Mej. Wed. BAKKER, L. Burg.
Wed. BOSTELAAR, 'tZand.
J. DIJIvE, Langeviele.
L. DEKKER, Dam N.Z.
B. C. GEERS, Noordpoortetraat.
A. J. GOUDSWAARD,
J. v. HOLTHUIJZEN,
naast het Hospitaal.
A. C, v. HEUL,
Jacob Catsstraat S 93.
G. KRIJGER, K. Noordstraat.
L. LEIJNSE, Gravenstraat
(hoek Markt).
Magazijn DE HONDT, Dam Z,Z.
A. v D. MIJLE, K. Delft (k. Dam).
A. VAN OVERBEEKE,
N oordpoortstraat.
G. VERSLULJS, Molenwater.
Mei. WATERMAN, Noordstraat.
Domburg GE BR. LOUWS.
L. SPRONK.
W. TRIELLER.
Souburg: A. VAN DAMME.
Serooskerke M. GELUK.
Grijpskerke A. P. ROTTE.
Koudekerke: J POLDERMAN.
Veere A. BURGER
Arnemuiden: D. J. KOUSEMAKER
Voor EngroB wende men zich tot de vertegenwoordigers voor Zeeland
maas de groot - middelburg.
En dan dc tijd dien gij bespaart 1 En laat men ook
niet vergeten, dat de exploitatiekosten zeer gering
zija. Indien gij deze eens vergelijkt met die van andere
wagens, dan zult gij overtuigd zijn, dat een Ford-
Coupé of Runabout ook voor U een ideaal bezit is.
Vraagt een
demonstratie
N.V. FORD MOTOR COMPANY OF HOLLAND
VAN HSLMONTSTRAA f, ROTTERDAM
