Mo. 209.
Zaterdag 5 September 1925
168° Jaargang.
III
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen.
EERSTE BLAD.
Abonnementsprijs per kwar-
iaal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten p, post f2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
singen f2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentiën worden berekend
■per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
cent per regel.
Ingezonden Mededeelin-
g e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 17 regels f 2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
iis aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bi;
.vooruitbetaling,
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
Postcheque en Gironummer 43255.
ARBITRAGE* OP
ONJUISTE* GRONDSLAG.
In een artikel in liet jongste nummer
van de 'Vragen des Tijds over: „Het
verdrag met België en de intern rechts
ontwikkeling", verwijt dr. mr. J. P. A.
Francois aan de bestrijders van het
•Verdrag met België een gemis van het
besef ,,dat de verwezenlijking der rechts
idee in de wereld de levensvoorwaarde
voor het vreedzaam verkeer der volken
en daardoor tevens een nationaal
belang van allerhoogste orde is."
Ilij stelt op den voorgrond dat, indien
het juist is, dal noch langs den weg
van geweld, noch met vreedzame mid
delen het mogelijk is de wereldkaart
te herzien op een wijze die niet weder
de kiem in zich bergt van nieuwe on
tevredenheid en nieuwe conflicten,
för slechts deze conclusie overblijft men
trachtte de oplossing te vinden in inter
nationale regelingen die den uit de be
staande gebiedverdeelingen voortvloeien-
den belangenstrijd zooveel mogelijk
trachten te temperen. Een stelling,
"waarmee we geheel accoord gaan
Maar waar wij niet mee accoord gaan
is de wijze, waarop hij dan verder de
positie van de bestrijders van het ver
drag met België kenschetst door de
vraag te stellen is het niet juister bij de
beschouwing van de nieuwe regeling uit
fe gaan van de in het hedendaagsch vol
kenrecht geldende begrippen, en dëëraan
de verdragsbepalingen te toetsen, dan
nit een minutieuse vergelijking van de
nieuwe bepaliugen met die van 1839
de wapenen te smeden, waarmede men
de nieuwe overeenkomst bestookt"!
FEIIUETIL
DE REISGENOOTE.
Roman uit het Fransch
van GUY CHANTEPLEURE.
Geautoriseerde vertaling van W. H. C.
x
EERSTE GEDEELTE.
9).
HL
Het was nog geen tien uurDicht
bij hel brounengebouw, was het aan de
overzijde van het park, tegenover den
hoek van de straat, waar eiken zonnigen
morgen, tallooze rozen werden verkocht,
pas uit de tuinen gekomen, nog dronken
van heerlijke warmte en nog riekende
naar aarde en vochtigheid van bladeren
als de zon opgaat.
Gebogen over den grooten, ronden
trommel, die een klein koopmannetje in
lekkernijtjes haar voorhield, liet Phyllis
het knarsende draaibord wentelen, terwijl
drie andere gelijksoortige koopmannetjes
jongetjes uit 't Zuiden, met zwarte oogen,
witte tanden en die een zangerig dialect
spraken en niet veel grooter waren dan
hun trommels om haar heen stonden.
Ze kenden 't juffertje best, dat eiken
morgen door middel van hun kinderlijk
verzonnen draaibord haar ochlendsnoe-
perijtje won, zooals ze 't noemde en dat,
als 't heenging, niet graag een ontevré
dene zou hebben achtergelaten.
Vierachttwee Ik, juf
frouw, ik nu niet veel geluk van
Eu in liet bijzonder keurt liij af liet
verzet tegen den in het verdrag voor
geschreven onpartijdigeu arbiter, wan
neer de uit vertegenwoordigers van beide
lauden bestaande riviercommissie voor
het beheer der Wester Schelde liet niet
eens kan worden.
„Men heeft zich huiverig getoond voor
zoodanige arbitrage, men meent, dat
onze waterstaatsingenieurs beter van de
riviertoeslanden op de hoogte zijn dan
oenige buileulandsche specialiteit, van
hoe groote bekwaamheid en onpartijdig
heid die ook moge blijken. Wie zal kun
nen beweren, dat deze bedenking onge
motiveerd is? Maar de kleinere ttfo-
gendheid, die op dezeii grond arbitrage
afwijst, moge wel weten, dat zij een
gevaarlijk spel speelt, dat zij den bijl
legt aan den voet van den boom, die
haar zelf beschutting geeft
Al dadelijk deze opmerking als de
schrijver erkent, dat in dit geval de
bedenking niel ongemotiveerd is, ligt
dan niel de' conclusie voor de hand,
dat de arbitrage niét net onfeilbare
middel is voor oplossing van alle inter
nationale gevallen?
We vinden het zeer gevaarlijk de il
lusie te wekken alsof arbitrage zóó'n
doeltreffend u niverseel middel is,
dat ièdcr 'wantrouwen daartegen van
een kleine mogendheid den bijl legt aan
den voet van een boom die haar be
schutting geeft Tot nu toe zijn trou
wens ook in de bekende algemeeue ar
bitrage-verdragen die Nederland met
verschillende mogendheden sloot, uitge
sloten de kwesties die „de levensbelan
gen, de onafhankelijkheid of de eer"
der contracleerende staten aantasten. Een
onvoorwaardelijke overgave aan arbitra
ge in Alle internationale kwesties, waar
bij ons land betrokken zou kunneu wor
den, zou bij de huidige toestanden op
internationaal gebied lot diepe teleur
stellingen aanleiding kunnen geven Wc
hopen van harte, dat ook dit instituut
zich steeds breeder zal ontwikkelen tot
pen doeltreffend rechtsmiddel tusscheu
de volken, maar voor een toepassing
alom en altijd is het nog niet rijp.
Dit als algemeene opmerking.
Maar in liet concrete geval, dat de
schrijver op het oog heeft, het verdrag
met België, richt liet bezwaar zich min
der tegen het denkbeeld van arbitrage
zelf, dan tegen de bepalingen der
overeen komst op grond waar
van de arbitrage haar beslis
sing zal hebben te nemen.
In die bepalingen worden gewichtige
Nedcrlandsche belangen zoo érnstig
miskend, dat ook bekwame arbiters, die
aan de hand dier bepalingen een be
slissing moeien nemen, alle kans hebben
die belangen te benacleeleu.
Die bepalingen gaan ten eerste uit
van het ,in zijn consequenties niet te be
rekenen beginsel, dat Nederland den wa
terweg van de Wcsler Schelde zal hou
den in den huidigen staat van bevaar
baarheid, overeenkomstig een „aange
hechte" (maar onbekende) kaart; en ge
ven 2e aan de commissie van beheer
een buitengewone macht, die zelfs reikt
tot liet bevelen van verleggingen en door
snijdingen en (ot het verbieden van „alle
werken" die mogelijk de scheepvaart
zouden schaden.
Aan die eerste gedachte zit een aan
zienlijke uilgave voor Nederland vast,
veel grooter dan wat ons land nu daar
voor uitgeeft ,maar bovendien een o n -
daag, juffrouw.Wilt u „opgevouw-
tjes" of „hoorntjes"
De „opgevouwtjes" zagen er uit als
heel glad gestreken zakdoekjes; zij gol
den ieder voor twee „hoorntjes"'t
Was kostbare waarEn toch hield
Phyllis meer van hoorntjes, die ze luch
tiger vond. Ze wist hun verlokkende
fijnheid, hun smakelijke klem* en die
vierkantjes als bij een wafel le waar-
deeren.
Ze werden in elkaar geschoven en
vormden dan een hoogen toren, wankel
als een kaartenhuis. Zoo nam ze ze mee
en knabbelde ze onderweg een voor
een op. Tusschen haar snoeplustige tand
jes kraakte het luchtige baksel met een
geluid van iets smakelijks, waarvan de
kruimels op haar jurk vielen.
De droge, gevanilleerde smaak her
innerde het jonge meisje aan prettige
oogenblikken van vroeger, die liaar ge
heugen niet scherp meer kon omschrij
ven. Ze was niet op den leeftijd, waar
op men als gevolg van een onbeduidende
herinnering, 'l prettig vindt zich weer
„kind" te gevoelen; ze was den leeftijd
nog niet ontwassen, waarop men soms
plotseling merkt nog een klein meisje
te zijn, dat gelukkig is met de minste
kleinigheid. Hoe ook ze hield veel van
't smakelijk, broze gebak met den grap-
pigen naam, dat zoo gauw, met kleine
knappende stukjes kou worden opge
geten.
Kerjean, die couranten aan een kiosk
kocht, zag Phyllis dadelijk en ging naar
haar toe, terwijl de nu tevreden gestelde
berekenbare uilgave daar de gril
lige Wester Schelde die vaargeul plotse
ling zoo kan belemmeren, dat er niil-
lioenen en millioeneii noodig zijn om den
ouden toestand le herstellen louter ien
bate van de Belgische scheepvaart. Is
eenmaal echter die bepaling zoo vastge
steld dan zal bij een verschil van mce-
in de commissie vau beheer de arbiter
als grondslag van zijn beslissing moeten
nemen de verplichting die het verdrag
aan ons oplegt.
Dal tegen een arbitrage onder die om
standigheden le meer bezwaar is wegens
de dobr mr. Francois zelf erkende moei
lijkheid- voor builoulandsclie deskundigen
om de zeer bijzondere walerstaalsloe-
standen van deze rivier naar hun werke
lijke beteckenis le waardeeren _,is eén
bijkomstigheid.
Hoofdzaak is, dat liet verdrag waaraan
de arbiter gebonden is, ons land zulke
vèr-rcikende verplichtingen oplegt
En dit is even erg bij dat tweede be
ginsel de uitvoerende macht van die
beheerscommissie, waardoor liet Zeeuw -
scho polderwezen met zijn zter bijzon
dere toestanden, ernstig in zijn werk be
lemmerd Wordt, daar verleggingen en
doorsnijdingen van platen ten behoeve
an de scheepvaart, diep ingrijpende en
zelfs fatale gevolgen kunnen hebben voor
de oeververdediging van dc aan de Schel
de gelegen polders, on waardoor die
oeververdedigingswerken eenvoudig kun
nen worden stopgezet als de COmmissjp
meent ze te moeien verbieden uit vrees
voor schade aan de scheepvaart nier is
de botsing van belangen zoo voor dc
liand liggend, dat daarover telkens een
oneenigheid in de commissie te verwach
ten is. Maar dan zal ook telkens automa
tisch de arbiter optreden, die dan echter
zich niets heeft aan te trekken van onze
speciale Zecuwsche poldorbelangen. maar
louter zich heeft te richten naar de be
palingen van dat verdrag, en dus slechts
heelt te overwegen of Ier wille van dc
scheepvaart op Antwerpen die verleggin
gen en doorsnijdingen noodig, en of die
le verbieden poldorwerken voor die
scheepvaart schadelijk zijn.
Het is dus alweer niet dc arbitrage
zelf die liet verzet uitlokte, maar wel bet
samenstel van bepalingen waarnaar die
arbiter zicli zal moeten richten We
noemden hier slechts enkele onderdee-
len. We zouden nog meer voorbeelden
kunnen laten volgen
Maar dan is liet ook. misleidend om het
voor le stellen of het verzet legen de
Scheldebepalingen in het nieuwe ver
drag'gericht is tegen „de verwezenlijking
der internationale rechtsidee''. Het heeft
er niets mee te maken.
We gaan nog verder. We gelooven vast,
dal het vaststellen van 'het verdrag zoo
als het nu ter goedkeuring aan de Staten
Generaal is voorgelegd even prg de kiem
in zich zou bergen van nieuwe ontevre
denheid en nieuwe conflicten ,als de op
lossingen. met geweld, die de schrijver
afkeurt.
In Zeeland zijn zooveel belangen met
deze Schelderegeling gemoeid, d,at er bij
de toepassing van het verdrag zooals hel
nu luidt, onvermijdelijk telkens weer
conflicten zouden ontslaan, véél meer
dan nu Jiet geval is. En de daardpor
ontstane ontevredenheid neemt men ze
ker niet weg, door bij verschil van mee
ning eenvoudig telkens de uitspraak van
een arbiter in te roepen.
De verliezende partij wordt dèardoor
zeker niet tot tevredenheid gebracht. Fn
koopmannetjes al klepperend weg gingen,
met den zvvaren trommel op hun rug.
Kijk, nu ontmoeten we elkaar niet
in het park van 't Hospitaal Goeden dag,
oude vriend.
Zijn die. hoorntjes lekker?
Een traetalie Proef eens
Neen, dank je, ik durf nietIk
zou bang zijn die tractatie niet zoo veel
eer aan te doen als jij.
Het scheen, dal de sombere bui van
het jonge meisje voorbij was; ze was
geheel in 'l rose gekleed Coquet had ze
op liaar tuchtigen kanten hoed een
bouquetje echte „la-France"-rozen en
freesias bevestigd. Dezelfde bloemen had
ze op hel revers van hel jacquet gespeld.
Ook haar teint was rose; haar blonde
haar glansde in het zonlicht en haar
oogen lachten schitterender, vroolijker en
inniger dan gisterenavond. En 't was of
de frissche onschuldige gulzige lippen
niet alleen de luchtige koekjes, maar ook
in de heerlijke warme lucht en te midden
van de geuren der boomen, den machti
gen en opwekkenden kus des levens
zochten
Phylleke was gehoorzaam aan Kerjean
geweest, ze had gedurende den nacht
afscheid genomen van dc booze geesten
van haar melancholie.
Wat hebben ze je in de bloemen
gezet! riep Kerjean uil. Waar komen die
wondermooie rozen vandaan, Phylleke?
Uit hetzelfde land van je glimlach van
van ochtend?.
Als „waar komen die bloemen van
daan?" beteekenl: „van wie heb je die?"-
heelemaal niet wanneer er dan op grond
an opgedane ervaring reden is om er
aan te twijfelen of buileulandsche ar
biters in staal zijn, voldoende rekening
(e Jiouden met de aparte Zecuwsche
waterstaatétoestanden, zóó apart dat ze
in ons eigen land lol ecu wet noop\len
die voor geen andere provincie geldl
(die op de calamileuse polders).
Nog één opmerking, Mr. Francois
spreekt er zijn verwondering over uit dat
de critici niel reeds vijf jaar/ geleden liun
stem verhieven toen de nu zooveel aan
stoot gevende beginselen van liet verdrag
bekend we'fden.
Hij vergist zich. Ze zijn toen hiel be
kend geworden. Ilel toen daarover uit
gegeven communiqué bevatte slechts
zeer vage aanduidingen. En bovendien
werd het geheele verdrag toen van de
baan geschoven, doordat dc Belgische
delegatie weigerde liet verdrag te lee-
kenen Eerst door het thans bij de Ka
mers ingediende wetsontwerp worden de
bijzonderheden zoo volledig bekend dat
men er over oordeelen kon
Wanneer U
onderstaand MERK
op Uwe
Fotoartikelen ziet,
kunt U gerust zijn.
(Ingez. Med.)
BINNENLAND.
IN EN' 0.11 DE HOOFDSTAD:
CXLYI.
Amsterdamsch volksvermaak
Met den verjaardag van het geëerbie
digde hoofd van deiï Staat sluit zich toe
valligerwijze steeds af het einde der rust
periode van een groot percentage onzer
stad- en landgenooteu De scholen voor
hooger en middelbaar onderwijs herope
nen hun' deuren binnen enkele dagen en
in verband daarmede zijn degenen, die
in Augustus hun vacantie konden nemen,
grootendeels weder naar Jiunne haard
steden teruggekeerd Amsterdam gaat
liet gewone werkleven weder hervatten
en het is, wanneer men gaat door die
dan kan ik je daarop nauwelijks
antwoordener was geen kaartje van
den gever bij.
Dit bewijst niets.
Plaag me niet, Reuzen-Bizuth
De woorden waren dezelfde als1 gis
terenavond, maar hoe verschillend was
de toon! Het was werkelijk of Phyllis
Boisjoli vandaag „geplaagd" wilde wor
den
Ik heb geen bepaalde personen op
't oog, Phylleke.Maar als er een
bouquet komt zonder kaartje, dan is dit
dikwijls, ja bijna altijd, omdat iets an
ders iels, dat wel is waar onzicht
baar is voor de bloemenverkoopster,
maar dan toch beter en aardiger den
gever aanduidt dan een stukje karton
dat doet.
Zij slenterden langzaam onder de hoo
rnen in de groote laan, waar op dit uur,
dat het in de beide groote etablissemen
ten overvol is, bijna niemand liep
Het was heerlijk om er te loopen bab
belen. Phyllis begon te lachen.
Nu dan.ja, mijn bouquet was
„onderteekend". Drie dagen geleden heb
ik aan iemand zonder bijbedoeling
dat verzeker ik je gezegd, dal „la
France" mijn lievelingsbloemen zijn en
dat ik dol houd van den heerlijken, fij
nen geur "van freesiasMijn bouquet
Was onderteekend maar onzichtbaar
Fabrice de "MauveBen je nu
tevreden?
Er bewoog zich geen spier in Kerjeans
gezicht. Hij verwachtte den naam, dien
hij dadelijk in de zonnige oogen en op
stadskwartieren, waar de gegoede bur
gerstand metterwoon gevcs'.igd is, dui
delijk te merken, dat de meeste men-
schen weder naar do hoofdstad zijn te
ruggekeerd. Koninginnedag sluit ais laat
ste feestdag het vacantie-seizoen af
Als laatste feestdag maar is dat
woord „laatste" eigenlijk wei juist ge
plaatst, hebben wij dim zóóveel alge
meene feestdagen de kerkelijke laat
ik natuurlijk buiten beschouwing dat
we den Koninginnedag de „laatste" in
dc jaarlijksclie reeks kunnen noemen,
behoudens dan in die jaren, waarin door
de een of andere belangrijke gebeurtenis,
zooais twee jaren geleden o.a. het geval
was ter gelegenheid van liet zilveren,
rcgeeringsjubilcuiü, eenige dagen meer
aan feestbetoon konden worden gewijd?
De vraag moet ontkennend worden be
antwoord, want feitelijk is de verjaardag
der Koningin de eenige openbare feest
dag in hel gansche jaar.
Daar is een tijd geweest toen dat
anders was, in de tijden toen Amsterdam
nog zijn kermis had, die alleen de oude
ren onder ons zich nog kunnen herinne-
■n, wanl reeds in 1876 is zij afgeschaft.
En ouder die ouderen Zijn er nog altijd,
die deze afschaffing betreuren. Nog on
langs kwam ik met een man van bctee-
kenis, een welbekend geneesheer, toeval
lig aan de praat over die kerm is-zaliger
n hij verzekerde mij, dat hij het gemis
daarvan nog steeds betreurde
„Men heeft liaar afgeschaft", zeide hij,
.onder het motto „niet meer van onzen
lijd", cn omdat zij aanleiding gaf lot al
lerlei uitspattingen, dronkemanspartijen
e d. Wel, ik ontken volstrekt niet, dat
velen bij die gelegenheid hopeloos uil den
baud sprongen maar was dat reden om
een echt Uollaixlsch jaarlijks terugkec-
rend feest van eenige dagen, waarvan
ieder genieten kon. al te schaffen? Had
men geen pogingen kunnen doen om de
eelijke kanten er aan le ontnemen9 Zou
niel geleidelijk de toenemende verfijning
der zeden de uitwassen van het kermis-
crniaak hebben doen verdwijnen? Ik
betreur dal afschaffen der kermis nog
leeds, te meer omdat men er niets in
de plaats voor gegeven heeft"
Toen heb ik gewezenop de „Yereeni-
ging tol veredeling van iiel Volksver
maak' en op at het goéde, dat deze in
Amsterdam heeft gëdaan om op 'Konin
ginnedag te zorgen voor gepaste, aardige
feestviering
Maar mijn zegsman was er niet hiedo
tevreden.
;,Ik onlkcn^een oogenblik. dat de Ver-
eenjgin», die ge daar noemdel. .prachtig
werk heeft gedaan en nog dqelzeide
hij. ..ik zelf steunde haar steeds van
ganscher harte, doch is de Koninginne
dag geworden lot een volksfeest, zooals
do kermis was? We ligbben ,op dien dag
gehad geslaagde volksspelen te land en
le water, zeker, we hebben 's avonds
gehad schitterende vuurwerken, die de
duizenden trokficn. ongetwijfeld; de Ver-
eeniging heeft steeds gezor "d voor een
aardigen dag voor vel jv ugdige stad-
genooteu, prachtig, doch is daarmede Ko
ninginnedag ecu volks feest geworden
is zelfs in onze dagen de feestviering
op den avond van Koninginnedag niet
.aak ontaard in gejoel en geschreeuw,
om maar niet te spreken van de il<
geloof thans gelukkig verboden pau-
wenveeren ..aardigheid en het ijzing
wekkend gejank op toeters c d.? Neen,
ik blijf er hij ik betreur nog steeds die
de vrooiijke lippen had gelezen Ja. ja
de glimlach kwam wel degelijk uit het
zelfde wonderland als dc bloemen
Ik dacht, dat Fabrice de Mauve
hier niet was?
Dat is werkelijk ook zoo, sinds
twee dagen, omdat een stuk van hem
te Dieppe wordt opgevoerd.Maar de
bloemen komen uit Parijs. Hij zal niet
lang weg blijven Een prenlbrief-
kaart, waarop een door dc golven be-
spoelde stijle kust, meldt mij juist van
morgen, dat mijnheer de Mauve van
avond aan het station van Vichy hoopt
te zijn, om ons vaarweel te zeggen
Waarom lach je?"
O, die prentbriefkaarten!' Waartoe
die al niet dienen!
Een man, die zich zelfs niet zou ver
oorloven aau je pleegmoeder dc gunst
te vragen je te schrijven, doel dit, gedekt
door do steile kust van Dieppeheel
heel kalm. zonder iels aan iemand le
vragenEn laten we er bij voegen,
dat iedereen de zaak heel gewoon vindt.
Kerjean, Kerjean, wat ben je van-
idaag toch een spotvogel! (Ze knab
belde een nieuw hoorntje op).La
ten we links af gaan In de rue
■Cuniu-Gridaine is een colliertje van
amethyst, dat ik wil koopenKen jij
Fabrice de Mauve?
(Wordt vervolgd).
