I
No. 208
Vrijdag 4 September 1925
168" Jaargang
IDDELBUR
DURANT.
hel
een
)ome-
wat
l we-
ie, le
n ijle
ister,
dal
drie
.ge-
•ouw
dal
BINNENLAND.
SOC DEM. OPSTOOTJE L\ IYE PROV.
STATEN VAN ZUID-HOIJLANI>.
Gisteren hebben de Prov. Staten van
Zuid-Holland twee leden van Ged. Staten
gekozen in de plaats van de heeren Rut
gers en Schokking.
Gekozen werden de heeren Heukels
(a.r.) en v. Boeyen (c.h.) beiden met 40
stemmen.
In het eerste geval werden 10 st.
uitgebracht op den heer Crena de Jongh
(v. b.), 22 op den heer Schaper (s. tl.),
3 blanco ten! 1 van onwaarde./
In het tweede geval 22 op den heer
Schaper, 10 op den heer Crena de Jongh
en 4 blanco.
Na de bekendmaking van den uitslag
nam de hjelejr J .ter Laan het woord.
Hij achtte de stemmingen thans gehou
den, ten nadeele der provincie. In de
jongste zitting der Staten heeft spr. over
de bezetting van het college van Ged.
Staten een rede gehouden, Waarin hij
heeft aangegeven, clat die samenstelling
niet was volgens reéht en billijkheid,
maar overeenkomstig de positie van en
kele minderheidsgroepen in het persoon
lijk belang van een aantal leden der
Staten.
Door deze samenstelling jyordt een
deel van de bevolking uitgesloten van in
vloed in het college van Ged. Stalen.
De stemmingen kunnen niet anders wor
den opgevat dan als een grenzenlooze
brutaliteit van de rechtsche groepen.
De v o o r z. hamerde en merkte op,
dat hij dergelijke woorden niet kan toe
laten
De heer ter Laan wilde brutaliteit
vervangen door vrijmoedigheid, piaar de
beteekenis dier woorden noemde hij de
zelfde. Spr. wees er voorts op, dat da
kerkelijke groepen elders zetels aanne
men uit handen van 'andere groepen, ter
wijl zij hier een groote minderheid van
de zetels in Ged, Staten uitsluiten.
Nu bij herhaling deze dingen geschie
den dient le worden overwogen of de
geregelde handelwijze van de groote so
ciaal-democratische fractie verandering
zal moeien ondergaan en of er niet met
meer pootigheid moet worden opgetre
den. (Bijval bij de sociaal-democraten.)
De Voorz. was ervan overtuigd, dal
de nadere overweging de sociaal-demo
craten zal leiden tot handhaving van hun
houding en eerbiediging van een stem
ming gegrond op hel algemeen kiesrecht.
De heer Schaper (S. D.) wilde over
deze kwestie thans spreken, 'hoewel er
voor hem eenigszins een persoonlijke
kant aan zit. Hij schatte het compliment,
gelegen in de woorden van den voor
zitter, hoog, maar toch zal het moeilijk
zijn met de rechtsche groepen, troepen
ware hier een beter woord, Voortaan op
regelmatige wijze het werk te doen in de
Staten. De houding dier troepen is schan
delijk en laf.
De Voorz. hamert.
De heer Schaper geloofde, dat de
voorzitter die zijn woorden niet kan toe
laten ,de waarheid ervan zal voelen. Het
ging om een baantje voor den heer Heu
kels.
De voorz. hamerde opnieuw en
dreigde den heer Schaper hem het
woord te zullen ontnemen.
De heer Schaper merkte op, dat
eens de heer Limburg gekozen is door
de rechterzijde, maar dat was niet uit
edelmoedigheid jegens de minderheid,
het was omdat zij zelf niet beschikten
over een goed jurist, want edelmoedig
heid kennen deze lieden niet. Zij hebben
van spr. geëischt een verklaring dat de
sociaal-democraten van revolutie zouden
afzien. Die verklaring heeft spr. nooit
willen afleggen en hij zal er noooit een
afleggen. Evenwel waren zijn woorden
hierover in de Tweede Kamer op 11
December 1918 gesproken duidelijk ge
noeg en de eisch van een verklaring is
dan ook een praatje. Het gaat om! liet
baantje, zooals vroeger bij de liberalen.
De Voorzitter: Meneer Schaper,
nu is het heusch genoeg.
Als de heer Schaper, voortgaande,
den heer Hoffman een fraseur noemde,
onderbreekt de voorzitter hem op
nieuw, met de woorden, dat men zich
moest gedragen als fatsoenlijke men-
selien.
Geroep bij de sociaal-democraten
Juist, juist!
De heer Schaper: Juist, mynheer
de voorzitter, Fatsoenlijke menschen, in
derdaad
De heer H o f f m a n (r. k.) herinnerde
eraan, dat eenige weken geleden dit on
derwerp behandeld is en dat toen de ar
gumenten der sociaal-democraten weer
legd zijn. Spr. herinnerde aan die bestrij
ding der sociaal-democratische argumen
ten. Daaraan liad spr. geen woord toe te
voegen.
Spr.'s geweten verbood hem onder de
ze omstandigheden mannen als de heeren
Ter Laan en Schaper te verkiezen in het
college van Ged. Staten.
De heer Mol (s. d.) Man, zwendel
niet met je geweten.
De voorzitter sloot daarop de verga
dering.
HUISVERZORGING VAN HET GROENE
KRUIS.
Van de reeds kort vermelde referaten
gehouden op het Groene Kruis-congres
te Utrecht, laten wc hier een uitvoeriger
samenvatting volgen van wat B. S. IL
Stieler,arts je Hilversum, zei over Huis
verzorging, een eisch van den lijd! en een
taak voor Witte en Groene Kruis.
Spr. ondersteld het als bekend, dat
onder huisverzorging verstaan wordt een
organisatie, die zich ten doel stelt het
doen verleenen van "hulp in de huishou
ding in die gezinnen, waarin de vrouw
des huizes, door ziekte of zwakte en al
dan niet in eigen woning verpleegd, niet
in staat is hare huishouding naar be-
hooren waar te nefnen en hare nooit ge
noeg te waardeeren zorgen te wijden
aan man en kinderen. Misschien, dal
bij enkelen de vraag opkomt, of dit nu
van zoodanige beteekenis is, dat daar
over in een bijeenkomst als deze, gespro
ken behoeft le worden en of dit nu wel
ligt op het terrein van Wdtle en Groene
Kruis. Spr. tracht daarop een antwoord
te geven.
Deze vraag, kan spr. niet anders be
antwoorden, dan door te zeggen er is
een schreeuwende behoefte aan huisver
zorging, de quaeslie is van het hoogste
belang, zeker de moeite waard om er
over te spreken.
Gelukkig zijn er reeds vele plaatsen
waar huisverzorging reeds zegenrijk
werkt. Georganiseerde huisverzorging
heeft reeds een geschiedenis van 30 ja
ren. Van Deventer begon de victorie. In
1895 werd daar de eerste vereeniging
in ons land, genaamd „Hulp in het huis
gezin", opgericht. Na Deventer volgt iri
1901 Amsterdam, in 1903 Rollerd-im,
waai- in het begin van dat jagf een Cen
traal Bureau voor Huiszorg, uitgaande
van de aid. Rotterdam van hel Groene
Kruis tot stand kwam.
Eveneens in 1903 richt Hengelo een
vereeniging voor huisverzorging op en
hetzelfde jaar volgt Assen ook, als on
derdeel van de Wijkverpleging.
De moeilijkheid is voor de huis ver
zorging vooral hierin gelegen ..dat bet
zooveel kost.
In Noord-Holland werd door het Wit
te llruis in 1921 eveneens een centrale
commissie voor huisverzorging ingesteld.
Het is de commissie nog niet gelukt,
Sprekende resultaten le bereiken. Men
heeft intusschen niet stil gezeten en aan
gemoedigd door het voorbeeld van Zuid-
Holland is men thans in volle voorberei
ding voor de propaganda in hel komende
winterseizoen. Of het niet voorkomen
van mededeelingen in de verslagen van
de andere provinciën mag doen beslui
ten, dat er geen afdeelingen zijn, die
zich mei huisverzorging bezighouden,
durft spr. niet beweren. Misschien, dat
de hier aanwezige vertegenwoordigers
van de Prov. Vereenigingen hierover een
en ander kunnen mededeelen. Spr. ging
dan na tic wijze, waarop de verschillen
de vereenigingen werkzaam zijn.
Er moei dus worden gchaneld en de
vraag ligt voor de hand of het niet op
onzen weg ligt, in de bestaande groote
behoefte le 'gaan voorzien. .Zuid-Holland
heeft hierop reeds duidelijk geantwoord
Noord-Holland en Limburg deden reeds
stappen in een richting, die er op wijst,
dal ook zij en m.i. zeer terecht meenen,
dat het lot taak van Groene en Witte
Kruis behoort.
Waar het Groene en Witte Kruis alles
in het werk stelt om ziekten te voorko
men en de kans op spoedig herstel zoo
mógelijk te vergrooten, ligt het geheel
in de lijn van ons streven om ook huis
verzorging als deel van deze laak te
beschouwen. Ook al is huisverzorging
geen ziekenverpleging in engeren zin van
het woord, ze staat er toch zeer nauw
mede in verband en werkt zoowel pre
ventief als curatief voor een belangrijke
groep van zieken en zwakken.
En welke vereeniging leent er zich
beter toe, dan juist de Alg. Nederl. Ver
eeniging.
giften voor de getroffenen bij den cy
cloon niet voldoende mochten zijn, cn op
regeeringshulp niet te rekenen valt, de
volgende regelingcn»getroffen zullen wor
den
Aan arbeiders zal worden uitgekeerd
100 pet. der schade en pan\ deu z. g. mid
denstand cn beter gesitueerden ponds
pondsgewijze hetgeen er dan nog over
schiet.
De collecte voor Borculo heeft te Am
sterdam opgebracht f 63.705.37.
Uit Stad en Provincie.
DE STORMRAMP.
Graaf de Iverchove de Deiiterghem
gouverneur van Oost-Vlaanderen heeft
een comité tot stand gebracht, dat gel
den zal verzamelen voor de slachtof
fers van de stormramp in Nederland, en
dat bestaat uit de voornaamste officicele
autoriteiten van de provincie Oost-Vlaan
deren: generaals, magistraten, liooge
ambtenaren, geestelijke en burgerlijke
overheden. Tot de werkzaamheden van
dit comité behoort het tol stand brengen
van een weldadigheidsfeest in den gr oo
ien Circus van Geut, een geweldig groote
zaal, op 9 September a.s.
Uit Borculo meldt men aan de N. R.
Crt., dat er voor het geval de ingekomen
- De rijwiolfabriek „Transvalia" al
hier heeft, naar men ons meldt, den
gemeenteambtenaren te Borculo, wier
rijwielen door de ramp waren bescha
digd, gratis van nieuwe voorzien.
Ter gelegenheid van haar 5-arig be
staan maakt de muziekvereeniging „Ex
celsior" alhier Zondag a.s. een mu
zikale wandeling door de stad,, vertrek
kende te 12 uur van het gebouw ,,Mer-
curius" in de Koepoortstraat.
x
Uit Vlissingen
Een bewoner van dc Paardenmarkt
te Vlissingen geraakte Woensdag
door een lekkage in de gasleiding be
dwelmd. Medische hulp moest worden
ingeroepen. Nadat de betrokken persoon
door middel van een zuurstofapparaat
was bijgebracht, werd hij op last van
een dokter naar het ziekenhuis vervoerd.
Gisterenavond heeft een aanvaring
plaats gehad op de reede van Vlis
singen lusschen het Finsche stoom
schip „Fella" en het Engelsche ,,Hy-
moüle". Hel laatste schip kon de reis
vervolgen, het eerste, dat onderweg was
•an Gent naar Amsterdam, moest voor
anker komen.
Hedenmorgen heeft de Arn. 38 le
Vlissingen binnengesleept de Arn. 3,
die mei gebroken, spriet hulpeloos rond
dreef.
De laatste muziekuitvoering op Zon
dagavond in de tent op den Boulevard te
Vlissingen is vastgesteld op Zondag
a.s. en zal gegeven worden door de Vlis-
singsche Poslfanfare.
Uit Z u i d-B e ve 1 a n d
In den nacht van Vrijdag op Za
terdag zonk de te W e m e 1 d i n g e in
hel kanaal gemeerde woonark, wasrin
een 25 tal polderwerkers sliepen. Ge
lukkig kon nog, door allen tijdig te wek
ken, persoonlijke ongelukken worden
voorkomen. Een uit Rotterdam aange
vraagde pompbool Reeft deze ark leegge
pompt en op "de slikken gezet.
Uit Walcheren.
Door een jongetje v. d. W., te K o u-
d e k e r k e werd Zaterdag een porte-
monnaie verloren met f 21.17. Dit werd
geadverteerd en de boerenvrouw die
haar had gevonden in haar eigen belang
aangeraden haatr terug te bezorgen.
Na uitgebreid onderzoek is het de
politie mogen gelukken de vrouw op te
sporen en tot bekentenis te brengen.
De portemonnaie was verbrand en het
geld ten eigen bate gebruikt.
o
Uit Schouwea-Diiiveland
Door de Ver. lot Bev. van Vreem
delingenverkeer is le Zieriltz ee voor
de slachtoffers van de stormramp gecol
lecteerd f 1908.99, terwijl het Muziekge
zelschap „Kunst en Eer" met het mu
ziek geven op de hoeken der straten met
den verjaardag van TI M. de Koningin nog
f 310.18J/2 inzamelde. Het totale bedrag
ad f2219 17i/2 zal opgezonden worden
aan het Kon. Nat. Steuncomité.
Uit Tholen.
Men meldt ons uit SI. Maar
tensdijk
De Prov. Staten dezer Provincie heb
ben besloten ingaande 1 Januari 192G de
bijdrage in de verplegingskosten van
armlastige krankzinnigen te beperken tot
f 210 per patient per jaar. In verband
met dit besluit za] van genoemden datum
af de Provincie geen aanspraak meer
maken op een evenredig deel in bijdra
gen van derden.
In deze gemeente met een zielental
van 2800 inwoners zijn' 8 armlastige ver
pleegden. Het besluit der Prov. Stalen
beleckent voor deze gemeente dus een
beduidend hoogere uitgaaf
Hel dagejijksch bestuur heeft zich tot
het W. A. Armbestuur gewend of dit be
stuur niet genegen was de verplegings
kosten mede te helpen dragen, zulks op
grond hiervan dal de meeste verpleegden
voor hun opname in „Vrederust" voort
durend werden ondersteund door het
Wi. A. Armbestuur. Het Wl A. Armbe
stuur beschikt door verpachting van lan
derijen enz. over ruime middelen zoodat
zij- niettegenstaande ruime ondersteuning
het goed slot steeds ziet toenemen.
Door de opname van de personen
in het krankzinnigengesticht ziet de ge
meente haar uitgaven belangrijk toe
nemen en het \V;. A, Armbestuur* niet on
beduidend afnemen.
Het W. A. Armbestuur heeft nu beslo
ten onder goedkeuring van Ged. Staten
ingaande 1 Jan. 1926, aan de gemeente
een bijdrage te geven in de kosten der
geneeskundige verpleging van armlastige
krankzinnigen ad. 1' 375 per hoofd per
jaar tot een maximum bedrag van f 3000
en voorts jaarlijks te beslissen of een bij
drage zal worden bestendigd.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen Wi. D.
De minister van financiën maakt
bekend dat ten behoeve van 's Rijks
schatkist is ontvangen bij den ontvanger
der directe belastingen ,enz. te Sluis
f 49.80 wegens te weinig betaalde in
komstenbelasting.
VOOR DE SLACHTOFFERS VAN HET
NOODWEER.
Sedert de vorige opgave is nog inge
komen bij den penningmeester van het
Provinciaal Watersnood Comité in Zee
land, van
Collecte Oost- en West Souburg f861;
collecte Scherpenissen (nagekomen .gif
ten) f15.10; collecte Oud-Vossemeer in
gezameld op 31 Aug.) f 168.51; collecte
Bruinisse, 872.621/2-; colletle St. Maar
tensdijk f 937.35; collecte Cadzaud, f 240,
collecte Brouwershaven 575; collecte
Oosler- en Sir Jansland f1100; collecte
Wolfaartsdijk f 808.50; collecte Nieuw
Namen f287.17; collecte Middelburg,
f 1543.36; de kinderen der Openbare en
Christelijke scholen te Hoek f51.03; N.
N., f 2.50; G. S. Z., f 10; collecte Bier
vliet, f154.
vliet f 454 Collecte Slavenisse l 166.62',
Door het plaatselijk comité i\ nog
ontvangen van
M. f 1 en van K. f 1, beide bezorgd
bij den heer van Driel.
De gisteren genoemde giften kwamen
ook bij hel plaatselijk en niet, zooals
gemeld stond bij het provinciaal co
mité in.
Ontvellingen.
Schrammen, Schrijnende Plekken
lluidwondjes, Brand- en Snijwon-
den geneest men met
10-60-90 ot. PTJHOL
(Ingez. Med.)
KERKNIEUWS.
De classis 's Gravenhage der Geref.
Kerken heeft tegen 1 Nov. a.s. aan ds.
W. II. Oosten, predikant der Geref. Kerk
van Scheveningen, eervol emeritaat ver
leend.
Van 18901897 stond ds. Oosten te
Middelburg.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De Nederiandsche vereeniging van
dansleeraren heeft le Dordrecht haar
vijfde algemeene vergadering gehouden,
waar de voorzitter meedeelde, dat het
congres zou staan in het teeken van
de quadrille. Ook wekt» hij aUen op
mede te werken aan de wederinvoering
van de Engelsche quadrille, opdat in
de balzalen weer een weinig van de
oude gracie en scharme van den dans
zal terugkeeren.
Naar het „Yad," verneemt, zal de
Kon. Militaire Kapel, onder leiding van
luilenant "Boer, Zaterdag een concert ge
ven te Rheydl bij München-Gladbach.
ONDERWIJS.
Geslaagd le 's-Gravenhage voor het
akte-exameu Nijverheidsonderwijs N'j., de
heer G. Wagenvoorde, alhier, leeraar
aan de Ambachtsschool.
Benoemd tot leeraar 111 het schil
deren aan de Ambachtsschool te Maas
tricht de heer H. W. Pot, thans als
zoodanig te Hulst in functie.
x
Afdeeling Middelburg van
Volksonderwijs.
Gisterenavond vergaderde bovenga»
noemde afdeeling onder voorzitterschap
van den heer mr. J. "Ww Zij ls tra in
de sociëteit St. Joris.
Medegedeeld werd, dat in Juni oen
vergadering is gehouden met de afdee
lingen Vlissingen .Souburg en Veere om
te komen tot de oprichting van een
kring Walcheren van de Vereeniging. De
ze drie afdeelingen besloten reeds tot
toetreding tol zulk een kring en Ihans^
werd voorgesteld, dat ook d,e afdeeling
Middelburg daartoe zou besluiten. De
vergaderiug vereenigde zich met dit voor
stel. Besloten was in de vorige vergade
ring met afgevaardigden der andjere af
deelingen zoo mogelijk in October nog
eens samen te komen Waar men thans
van meeniug is, dat die samenkomst be
ter kan geschieden voor de algemeene
vergadering der vereeniging, die op 3
en 4 October le Amsterdam wordt ge
houden, voornamelijk ook mei het oóg
op het benoemen van éénc afgevaardigde
voor de één kring vormende afdeelingen.
Besloten werd dit de djrie afdeeüugeu
mede le doelen en hun uil le noodigen
tot eene vergadering op Woensdag 16
September
Tot bestuursleden der te stichten kring
voor de afdeeling werden benoemd, de
heeren Zijlstra, Hack en Mollema.
Medegedeeld werd, dat de mei lijsten
gehouden sclioolcollccte tot nu toe dit
jaar f 162 opbracht, maar nog moeteen
lijst binnenkomen.
Van dit geld is f 80 besteed voor die
schoolreisjes en werd besloten f75 te
zenden aan het propagandafonds d.er ver
eeniging.
Besloten werd volgend jaar reeds on
geveer met Pascheu te beginnen mof
deze lijsten te werken.
Indien de kring niet mocht besl|hilen
tot het zenden van één gemeenschappe-
lijken afgevaardigde ,zal dc afdeeling op
de algemeene vergadering vertegenwoor
digd worden door de heeren Dekker of
Mollema.
Bij de behandeling van den beschrij
vingsbrief voor die vergadering werd,
als wehsch der vergadering naar voren
gebracht hel steunen van de candida-
luur van den heer Jac. Welleman voor
lid van het hoofdbestuur.
De verschillende voorstellen van het
hoofdbestuur en van de afdeelingen ont-
moeUep. geen bezwaren bij de aaiiwezi-
~n.
Vooral werden de volgende voorstellen
van harle toegejuicht. Dat om hel hoofd
bestuur op te dragen al datgene le
doen, wat er toe strekken kanr art 22
der L. O wet 1920 in dien zin le wijzi
gen, dal Ged. Staten niet meer vermin
dering van het aantal openbare scholen
kunnen gelasten. Eveneens dat om al dat-"
gene te doen wat er toe kan strek
ken, dat gemeentebesturen verplicht wor
den een. openbare ULO school le stich
ten als daarvoor wordt opgegeven 'n gelijk
aantal leerlingen als voor het oprich
ten van een bijzondere school van deze
soort volgens de L. O. wet 1920 wordt
geëischt.
Niet minder instemmiug vond het voor
stel om de regeering te verzoeken het
uitstel lol 1 Januari 1930 van de in
voering van het verplicht 7de leerjaar,
in te trekken.
Zooals reeds uit het eerste deel van
dit verslag blijkt verklaarde de verga
dering zich voor de voorstellen, waarin
het vormen van kringen is belichaamd.
Ook had men geen Bezwaar tegen het
oorstel om le bewerken, dat ook nieuw-'
bouw of vergrooling van bijzondere scho
len alleen wordt voldaan, indien d,e in
de gemeente aanwezige schoolruimte de
in verband met het aantal leerplichtige
kindereu benoodigde ruimte met 10 pet.
overtreft.
Bij de rondvraag werd door den heer
Mollema er opgewezeu .dat de afdee
ling veel te weinig leden telt voor een
stad als Middelburg en hij dfingt op
een krachtige propaganda voor leden
winst aan. Na eenije discussies over de
beste wijze daarvoor, werd besloten een
krachtige propaganda daarvoor te voe
ren.
R II B. S. le Ter neuzen.
Bij het gehouden toelatings- en her
examen zijn op de R. H. B S. toege
laten tot de le klasse J. de Ridder, Ter-
neuzen, lot de 2de klasse- W'. E. Cam-
bier van Nooten, Terueuzen, M Zonne-
vylle, Axel. E. Sanders, Terneuzen;
tot de 3de klasse P. Dregmans, J. J. 0.
de Kraker, M. Oggel, Axel, P. R. Kohier,
Th. H. Mol, O. J van der Pejjl en W J.
Smit, Terneuzen; tot de 4e klasse. J. J.
Verlinde, Terneuzen.
De scholen te Borculo.
Dinsdag zijn le Borculo de lagere
scholen weer geopend. Van school 2,
die haar leerlingen voornamelijk uit de
kom belrekt, was bijna de helft absent.
Deze zijn bij familie elders door het ge
brek aan woonruimte. Een klasse kou in
de B. K. school gebracht worden, de an
dere zullen trachten zich le behelpen
met de militaire barakken.
RECHTZAKEN.
Het drama in de Schiestraat
te Rotterdam.
Voor de rechtbank te Rotterdam is
3 jaar gevangenisstraf geèischt tegen elk
der vrouwen G. d. J. en J. v. G. die be
klaagd worden van berooving van den
