KAHREL'S THEE
1o. 193.
Donder«?e§ kiO Augustus 1926
16*8° Jaargang.
BINNENLAND.
«STREKKING VAN CRISISWETTEN.
Een wetsontwerp is ingediend tol ia-
trekking van een reeks crisiswetten, te
weten:
die tot „dadelijke uitwinning" bij finan-
cieele moeilijkheden;
tot voorl. hechtenis voor het misdrijf
van art. 45, wet van 23 Mei '90;
verlenging termijnen Merkenwet;
distributie-wet;
schepen vorderingswet
goederenverkeer uit het buitenland;
omloop 's Rijks munten;
slachlwet
uitbreiding Landstorm;
scheur wet;
crisis-enquête,; v
spoorwegen met beperkte snelheid;
noodwet '19 werkloozeuverzekering
Het ontwerp draagt nog de handteeke-
ningen van de Ministers uit het vorige
Kabinet.
Intrekking van èlle nog van kracht
pijnde crisiswetten acht de regeering niet
geraden.
MINISTERS-KAMERLEDEN,
De Ministers, die bij de jongste verkie
zingen tot Kamerlid waren benoemd, zui
len hun geloofsbrieven niet i nzenden
Aangezieu volgens de Kieswet deze in
zending moet plaats hebben binnen twee
maanden na de benoemdverklaring, zal
begin September de voorzitter van het
Centraal Stembureau in hun plaats op
volgers moeten aanwijzen.
UIT DE GETEISTERDE STREKEN-
Nu door den jongsten stormramp vele
eigenaren schade hebben geleden aan
hun eigendommen, wordt de aandacht
der betrokkenen op gevestigd dat inge
volge art. 53 der wet tot regeling dei-
grondbelasting opheffing of vermin
dering van belasling in evenredigheid
met het geleden verlies wordt toegestaan
voor eigendommen waarvan onvoorziene
rampen de opbrengst of het genot met
meer der 20 pet. hebben doen verloren
gaan. De verzoekschriften moeten ten
tijde dat dal het verlies van opbrengst
of van genot kan worden opgenomen en
begroot onder overlegging van een dupli
caat van het aanslagbiljet worden inge
diend bij Ged Staten der provincie! waai*-
in de eigendommen zijn gelegen.
Woensdagmorgen is de metselaar O. te
Borculo bij het pannen leggen op 't dak
naar beneden gevallen. Iïij is met ernsti
ge verwondingen aan het hoofd opgeno
men. Dehzelfden dag is een geniesoldaat
tijdens het verrichten van herstellings
werken van het dak gevallen, waardoor
hij bloedende hoofdwonden bekwam.
Door de politie is te Borculo een be
rucht persoon uit Almelo aangehouden,
die verdacht wordt te Borculo diefstallen
te hebben gepleegd. Hij werd in het be
zit gevonden van een aautal gouden
ringen.
DE VRAAG VAN DEN METAALBOND.
Er is geen overeenstemming bereikt
•tusschen de vier werknemersvereenigin-
gen in de metaalindustrie over het ant
woord op de vraag van. den Metaalbond
inzake het niet tornen aan overwerkver-
gunningen die door de regeering zijn
toegestaan.
De moderne bond stelt zich op het
standpunt, dat hij zich tegen liet be
ginsel, door den Metaalbond naar voren
gebracht, in elk geval zal blijven ver
zetten.
De andere organisaties zijn weliswaar
niet bereid den eisch van den Metaal
bond onvoorwaardelijk in le willigen,
maar zij wijzen hem ook niet af.
Zij willen de instelling van een com
missie, waarin twee Vertegenwoordigers
van beide partijen werknemers en
werkgevers met een onparlijdigen
voorzitter, die in hoogste instantie de
beslissing zal hebben, of er al of niet
overwerk moet worden verricht.
De Chr. en de R. Kath. Metaalbewer-
kersboud hebben reeds een schrijven in
dien geest aan den Metaalbond gericht.
Uit Stad en Provincie.
Het Provinciaal Watersnood Comi
té in Zeeland, dat uit haar eigen fondsen
(oorspronkelijk restant der inzameling tij
dens den watersnood van Maart 1905;
f 3000 ter beschikking van het Oranje-
kruis stelde ten behoeve der slachtoffers
van de jongste stormramp, ontving van
den waarn. voorzitter van dien Bond be
richt dat met clisponeeren gewacht zou
worden totdat de verhouding van tiet
Oranjekruis. tot het Nationaal Steunco
mité zal worden geregeld. Er beslaat na
tuurlijk volkomen zekerheid dat deze gel
den, evenals alle giften die dooor het
Provinciaal Watersnood Comité worden
ingezameld, naar hef centrale punt zul
len vloeien van waar alle geldelijke hulp
zal worden uitgedeeld. "In den aanvang
lag de onderstelling voor de hand dat <lil
centrale punt zou gevormd worden door
het „Oranjekruis". en dit de vorming
van een Nationaal Comité overbodig zou
maken.
Uit Middelburg,
Ilel vierde abonnementsconcert van
het Middelburgsch muziekkorps in den
tuin van het Schuttershof alhier was
gisterenavond weer matig bezocht. Be
halve de leden, voorzoover niet ver
hinderd of uitstedig, waren er nog eeni-
ge betalende bezoekers, onder wie ver
schillende vreemdelingen
Onder leiding yvan den heer Joh. H.
Caro werd een afwisselend programma
ten gehoore gebracht, waarop verschil
lende voor deze concerten nieuwe num
mers. Speciaal noemen wij daarvan de
door den heer Jan Morks voor har
monie bewerkte Ouverture van de Opera
„Euryanthe" van C. M. von Weber en de
Cantique de Muezzin van F. Bicknese.
Beide deze stukken mogen een zeer
goede aanwinst voor Aiet repertoire van
hel korps worden genoemd.
Het eeuige wat van deze concerten te
bejammeren is, is dat zij zich niet iu
een drukker bezoek mogen' verheugen.
Het heerlijk zitje in den tuin. de goede
muziek verdienen het ten volle.
Jammer, meer dan jammer is het,
dat in tegenstelling met vorige jaren het
Marktfeest heden begonnen is onder een
fiksche regenbui en wij moeten dan ook
onze bewondering uitspreken voor den
moed en de volharding van de kooplie
den, die ondanks den hevigen regen in
den vroegen morgen reeds bezig waren
hun veelal zeer nette en pakkende feest-
étalages te maken en hun kramen te
versieren. Triestig is het aanzien van de
natie neerhangende vlaggen. Op het
oogeqblik, dat wij dit schrijven, 12 uur,
is de regen opgehouden en doet de zon
alle pogingen door de wolken te breken.
Moge het haar gelukken om het feest
terrein nog met haar vriendelijke stra
len te verlichten.
Morgen hopen wij op het verder ver
loop van het feest en speciaal ook op de
uitspraak der jury terug te komen. Thans
willen wij nog melden, dat het t b c.
fonds een goed gedachte reclame maakte
voor zijn doel, en vriendelijke verkoop
sters bloempjes verkochten, terwijl aan
verschillende kramen busjes hingen voor
het geven van giften voor dit doel.
Inlusschen heeft de regen een niet te
gi'ooten nadeeligen invloed uitgeoefend
op het vreemdei ngenbezoek ,want reeds
hedenmorgen werd het weer vrij druk op
de Markt en verder omliggende straten
en toen ook de booten van Breskeus te
Vlissingen waren aangekomen, waarvan
één verder was doorgevaren en ook de
andere passagiers naar Middelburg waren
doorgereisd, werd het weer zeer druk in
de stad.
Gisterenavond is het 7-jarig zoontje
van de familie A., wonende aan den Mo
lenberg niet thuis gekomen. Daar het
kind veel op de balken in de gracht
speelde en ook gisterenavond nog, is
zeker het vermoeden gegrond, dat de
kleine verdronken is. Vannacht en he
denmorgen is gedregd, maar het lijkje
is nog niet gevonden.
o
Uit Vlissingen
Door de politie te Vlissingen is
aangehouden een man, die verdacht
werd zich te Middelburg aan diefstal! van
een gouden ring te hebben schuldig ge
maakt, welke nog op hem is bevonden.
De man is Ier beschikking der politie te
Middelburg gesteld.
Te "Vlissingen moesten weer
een paar kinderen verbonden worden
die zich bezeerd hadden aan op liet
strand weg geworpen glasscherven. Men
late dit wegwerpen toch na.
Vit Walcheren.
Op uilnoodiging van den burge
meester van Vrouwepolder hebben
enkele heeren zich bereid verklaard
mei hem dool uit te maken van
een comité tot leniging van den nood
in de door de stormramp op 10 Augs.
j I. geteisterde streken.
x
Uit Zuid -Beveland.
We collecte te Ril land-B a th
gehouden voor de ramp te Borculo en
omstreken bedraagt f 900.55. Dit bedrag
zal worden afgedragen aan het Natio
naal Steuncomité.
Als voorzitter van de zangvereen.
„De Lofstem" te K a p e 11 e werd ge
kozen de heer F. Marils te Biezelinge.
De directeur, de heer J. Pottjewijd,
ham afscheid. Op passende wijze sprak
de voorzitter den heer Pottjewijd toe
en vertolkte den dank der vereeniging.
Als aandenken werd hem bij zijn vertrek
'naar Kondum een foto aangeboden van
de leden der vereeniging, met passende
lijst'.
Uit Schouwe o-u uiteiaod.
Door een aantal ingezetenen der ge
meente Zier ik zee is in een openbare
vergadering besloten, naar aanleiding van
heigeen in de jongste raadsvergadering
heeft plaats gehad met het raadS'ii I. de
Broeltert, eqn. request te presenteeren
aan hel college van Ged. Staten van Zee
land, van den volgenden inhoud
Ondergeleekenden, allen inwoners van
Zierikzee
gelezen of gehoord het verweer van
het raadslid I. de Broekcrt, inzake het
voorste] tot schorsing van dat lid, door
de meerderheid van het dageüjksch be
stuur dezer gemeente;
protesteeren legen deze handelwijze
en spreken het vertrouwen uil, dat uw
college genoemd raadslid de Broekerf,
als zoodanig zal handhaven."
Dit verzoek werd staande de vergade
ring door alle aanwezigen geleekend, ter
wijl een vijftal personen zich spontaan
opgaven, om met dit request, de overige
inwoners van Zierikzee, die niet tegen
woordig waren, te bezoeken, en tot me
deonderleekening uit te noodigen
In eene daarna gehouden bestuurs
vergadering der Ohr Historische Kicsver
eeniging werd, in verband met bovenge
noemde zaak, besloten, een schrijven te
richten tol de Anti-Rev Kiesvorceniging
aldaar. (Z. N.'
De gemeenteraad van Burgh heeft
Dinsdag met 5—2 st (die der heeren
Krijger en Lanaegent) liet i'oorstel van
B. en W. aangenomen om le voldoen aan
het verzoek van den Raad van beheer
der Waterleiding tot toetreding met aan
vaarding der voorwaarde tot .Verplichte
aansluiting.
In de Zaterdag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Kerkwer-
ve is meft 5 t\egen; 2 Stemmen verwor
pen het voorstel tot aansluiting bij de
drinkwaterleiding .Scltöuwcn-Duiveland"
o—
Uit Tholen.
'Aangesteld bij hef korps militaire
politie de boer \V. Eindhout Anth.'z.,
te Oud Vossemeer
In den voltallige» gemeenteraad te
Sclierpenisse gehouden Dinsdag
avond j.l. werd aan de schietverecniging'
„Princes Juliana" voor 1925 een bijdrage
Verleend van f 12.50.
De gemeenterekening over 1924 werd
vastgesteld in ontvang op f 18245,1 7j/3 en
in uitgaaf op f 45191,15$, en wat den
kapitaaldïenst betreft in ontvang en uit
gaaf op f 11668. De gemeentehegrooting
voor 1926 werd aangeboden meteen be
drag van f 36116,31i/2.
Het terrein achter de gemeente-
woningen zal met ingang van 1 Dec. a.s.
worden verhuurd voor den lijd van één
jaar a an de bewoners dier woningen te
gen een jaarlijksche gezamenlijke liuur
van f 25.
In de instructie van de onderwijzers
der O. L. school werd opgenomen eene
bepaling dat een onderwijzeres die in het
huwelijk treed, zal worden ontslagen en
een onderwijzer of onderwijzeres die den
leeftijd van 65 jaren heeft bereikt op
dien grond eveneens zal worden ontsla-
gên. De gemeenteraad echter kan bepa
len dal een ontslag op grond van het be
reiken van den 65-jarigen leeftijd, krach
tens besluit van dien Raad 'op voorstel
van B. en W. telkens voor één jaar zal
kunnen worden opgeschort.
In de verordening op het lager onder
wijs werden de volgende wijzigingen aan
gebracht, n.l dat de inschrijving van
leerlingen niet meer geschied ter ge
meentesecretarie, maar Boor het hoofd
der school. Dal op den eersten schooldag
na afloop van elk kwartaal van het
schooljaar aan de ouders of verzorgers
der leerlingen een verklaring wordt'uit
gereikt omtrent vorderingen, vlijt en ge
drag der leerlingen. Dat in plaats; van het
hoofd der school, de Burgemeester toe
stemming geeft om de onderwijzers een
dag of korter de school te verzuimen en
dat in plaats van een warmtegraad van
85 graden Fa. eerst bij een warmte
graad van 90 graden, de school mag ge
sloten worden.
De opbrengst der collecte voor de
geteisterde streek te Borculo enz. heeft
te Scherpenisse opgebracht de som
van f385.90.
o
Uit Zeeuwscö-Vlaanderen O. D.
De gemeenteraad van Hon te nis-
se besloot föOo uit de gemeentekas be
schikbaar te stellen voor hulp aan de
de vorige, week door natuurrampen ge
teisterde streken. Ook nam dc Raad het
initiatief tot het vormen van een comité
voor hel inzamelen van gelden bij de
ingezetenen.
Besmettel ij ke ziekten.
Het aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 9 tot en met
15 Augs. in de prov Zeeland bedroeg-
Ruiktyphus Borsselen 1; Graauw en
Langendam 1.
VOOR DE SLACHTOFFERS VAN HET
NOODWEER.
Sedert de vorige opgave is nog inge
komen bij den penningmeester van hef
Provinciaal Watersnood Comité in Zee
land, van:
G V. te Hulst f50, H. H f 10, Mej P
E. f 2.50, W. H f 25, Y. Z f2, G. L, f 10,
C. E. P. f 10, X X. f 10,'Ek f2.50, N, N.
't Zandt f5, Mej P J. v. P. f2, Collecte
Scherpenisse f 385.90
Voor het plaatselijk comité bij den
heer R. J, do Muijnck (Langeviele) N. N.
f 5, bij den heer J. P. Pieterse H. f 20
EEN ZEIXWSCIIE SPOORLIJN IN
AANBOUW.
F.r zijn huisvrouwen en keukenmeiden
die geen uitsluitsel geven over hun keu
kengeheimen, vooral niet aan vragende
mannen die er volgens haar toch niets
van hegrijpen: „Je zult het wel proeven
als het klaar is!"
Maar er zijn toch ook naar mannen-
overtuiging dingen, waarvan de waar
deering stijgt, wanneer je Aveet hóef ze tót
stand zijn gekomen. Dingen in wording
zijn zelfs vaak minstens even interessant
als het eindresultaat. En een van die
dingen is een spoorlijn, die, als ze klaar
is, weinig meer verraadt van het enorme
werk, dat er voor noodig was Want dat
werk is dan groolendeels .niet meer te
zien.
Zooals men weel wordt er op Zuid-
Beveland een locaaispoorweg aangelegd.
Daar is men al anderhalf jaar; mee bezig.
En het zal nog zeker anderhalf jaar du
ren vóór de spoorlijn opgeleverd kan
worden door den aannemer.
Maar toch heeft de directie het nuttig
geoordeeld om cenige Zceuwsche bladen
uit te nooüigeh, met haar een rondrit te
maken langs ae werken. En we gélooven
met haar dat dat een nujlige uilnoodi
ging was. Zij geeft ons gelegenheid aan de
tallooze belanghebbenden en belangstel
lenden tc vertellen, wal er gaande is. en
welk een enorme arbeid er met den aan
leg van zulk een spoorlijn is gemoeid.
We zullen 't nu niet hebben over den
langen langen vóór-arbeid van 'i maken
der eerste plannen, het bijeenlialen der
subsidie-toezeggingen enz. Als we goed
rekenen, dateereu de eerste plannen al
van vóór 20 jaar.
We zullen het ook niet hebben over
het moeizame werlc om het door de
autoriteiten goedgekeurde en gesubsi
dieerde plan uit te werken lot een gede
tailleerd plan met definitieve routes in
kleinigheden vastgesteld f noch over de
tijdroovende onteigening; noch over 't vele
bureau-werk voor het maken van be
stek en werkleekeningen voor de tallooze
onderdeden. Dat alles is bureauwerk dat
voor een buitenstaander slechts bevroed
kan worden.
We zullen het alleen hebben over het
geen we op dezen rondrit met de di
rectie zagen, en aoor den ingenieur cn
den aannemer hoorden toelichten. En
dat bracht ons op bijna ieder punt Lot de
getuigenis wat zit er ontzaglijk veel
aan zoo iels vast!
Om het geheugen weer wat op te
frisschen zij, nog kort herhaald dat de
Iocaalspoorwegen op Zuid-Beveland uit
twee lijnen bestaan.
De eene ten Noorden van de groote
spoorlijn, loopt van Wolfaartsdijksche
veer naar 's H. Arendslcerke, Goes, en
dan verder over Kloetinge naar Wemel-
dinge.
Dc tweede vormt een cirkel en ligt ge
heel ten Zuiden van de groote spoorlijn.
Zij loopt van Goes over 's Gravenpolder
naar Hoedekonskerke, verder langs
Oudclande, Driewegen, 'Ovezande, Bors-
sele, 's Reerenhoek, ITeinkenszand nam
's H. Arendslcerke, en dan langs dc
hooMlijn weer "haar Goes.
Op bijna alle* onderdeelen van die
lijnen wordt nu gewerkt, maar natuur
lijk is men op het eene deel al verder
gevorderd dan op het andere.
Er is één stuk van Hoedekensker-
ke tot 's Gravenpolder, waar de rails
reeds op een bed van zand zijn omhoog
gewerkt, en waarover reeds de werlc-
l'reinen van den aannemer rijden.
En op dat traject hebben we dan ook
als de eerste passagiers een rit gemaakt
in een zandwagen waarop stoelen waren'
gezel, en die getrokken werd door eeu
sverklocomotief met den eerwaardige»
naam; „MeUiusalem". Dat was een merk
waardige reis. Eu dit willen we nu reeds
dadelijk daarvan getuigen wat voert de
ze locaalspoor daar door een bekoorlijk
landschap Want hel is daar prachtig
door al de liooge boomen en schilder
achtige hofsteden. We wisten al wel dat
DE BESTE
Verkrijgbaar voor engros en detaii
de firma Gebr STEENLAND. Station-
draal MIDDELBURG.
(log- Med.)
die Zuidelijke „Zak" van t. Beveland tot
het mooiste van het eiland hoort, maar
we hebben nu geleerd dat de locaallijn
(anders dan de groote spoorlijn: ook dit
mooie van Z. Beveland laat zien.
Maar vóór de baan zoo ver is, dat
er over gereden kan worden, moet er
heel wat gebeuren Het eerst wordt de
onderlaag van "den spoorweg als een
baan van klei op het ontworpen tracé
gelegd, niet aarde uitgegraven uit sloten
aan den kant, of aangevoerd van elders
'waar er te veel van is.
Maar tegelijkertijd moet er voor ge
waald worden dat het verkeer «iet ge
stremd wordt bij hel passeeren van we
gen Eu juist daarvoor staat men voor
allerlei problemen in een land als Z
Beveland. waar de wegen bij voorkeur
boven over de tallooze dijken loopen
Want als dan de spoorlijn zoo'n dijk
kruist, zoodat er een bres in den dijk
moet worden gegraven, dan zou er ook
een open gat in den weg komen En dus
moei dan allereerst de weg links en
rechts van hel toekomstige gat verlegd
worden naar den voet van den dijk,
zoodat de spoorlijn hem op gelijk niveau
kan Icruiseu. En dal moet natuurlijk klaar
zijn vóór men aan liet graven van de
bres in den dijk lean beginnen. Wrie
daarvan een goed voorbeeld wil zien,
ga eens kijken tusschen Oudelande en
Driewegen Trouwens, op tal van plaat
sen vindt men voorbeelden van der
gelijke verleggingen van den weg. soms
over groote afstanden.
En als dc spoorweg de wegen op ge
lijk niveau kruist, dan is bijna altijd eeu
ophooging van den weg noodzakelijk met
geleidelijke hellingen Op den Postweg
voorbij Kloetinge heeft men dat moeten
doeu met hellingen die tesamen 150
M lengte hebben en die bij 'l punt
van kruising den Postweg één Meter
hooger brachten. Daarvoor is een groote
hoeveelheid zand noodig geweest. En
dal werk moest ge beuren zónder dat
het drukke verkeer op den weg werd ge
stremd Toch is dat in twee dagen
geschied, de vorige week Vrijdag en
Zaterdag Men bedenke wel met inbe
grip van het wegnemen en weer leggen
<ier "klinkerbestrating.
Maar als men een spoorlijn dwars
door de landerijen legt, dan snijdt men
ook tal van weilanden cn erven van
hofsteden door En bijgevolg moeten dan
daar overal nieuwe afsluitingen en hek
ken gemaakt worden
Er zijn een 100 van dergelijke hekken
gebouwd legen een gezamenlijke» kost
prijs van f 10.000.
En tegelijkertijd heeft men het werk
van het graven der siooten en watergan
gen. en 'l leggen van duikers. Misschien
is dat wel het meest tijdroovende werk.
Want de oppervlakte van Zuid-Beveland
is allesbehalve vlak Ze is golvend, en
de waterafvoer eisclit bijzondere maat
regelen. die niet door de spoorbaan
gestoord mogen worden. De waterschap
pen zijn terecht in dat opzicht veel1-
eischend. En bijgevolg heeft men een
aantal nieuwe watergangen moeten gra
ven van voldoende capaciteit Zelfs heeft
men al de ervaring opgedaan, dat som
mige dier "wijd gebouwde watergangen
van de gevraagde grootte, het water
sneller afvoeren, dan tevoren het geval
was, wat ook al zijn bezwaren kau
hebben, zij het buiten schuld van den
spoorweg. En weer andere siooten zijn
noodig om weiden af te sluiten.
Op verschillende plaatsen op onzen
(ocht zagen we groote duikers onder de
spoorlijn aangebracht op de plaats waar
die vroeger ook waren voor den water
afvoer Een belangrijk werk van dien
aard zagen we bij-s* bij Ileinkenszand,
waar de duiker verlegd moest worden,
omdat de lijn er overheen was ontwor
pen. En bij den Zwaakschen dijk zagen
wo een duiker, waarbij men ervaren
heeft hoe slap de ondergrond kan zijn.
Er is daar een wrak terrein, een moeras.
Door de zwaarte van den kleidam van
de spoorbaan wordt het daaronder ge
legen veen op zij weggeperst. Maar die
slapte had ook ten gevolge, dat de daar
gemaakte duiker op zij schoof- zoodal
hij moest worden opgegraven, reehtge-
?d en versterkt.
liet sterkste voorbeeld van het wer
ken van zoo'n slappen onderbodem za
gen we in liet zgn Zaksche Gal nabij
Ovezande, ook een moerassig stuk, een
veenput Onder de daar gelegde baan
wordt het veen zijwaarts weggedrongen.
Men ziet het aan weerszijden opbuilen.
