No. 188
Woensdag 12 Augustus 1925
Vacant tie
168" Jaargang.
dit nummer behoort een BjjvoegseL
Voor de slachtoffers van de cycloon.
Alleen reeds de berichten over
ramp die Oost-Brabant en den Achter
hoek getroffen heeft, zullen ieder over
tuigen, dat hier financiëëele hulp drin
gend noodig is. Tal van personen zijn
geheel geruïneerd.
Het was dan ook te verwachten, dat
een hulp-actie over het heel© land zou
worden georganiseerd.
Het Provinciaal Watersnood-comité in
Zeeland (algemeen Rampen-comité voor
deze provincie) heeft zich, blijkens een
advertentie in dit nummer, reeds dadelijk
beschikbaar gesteld voor het in ontvangst
nemen van giften in geld ten behoeve
van de ge teisterden door den wervel
storm. De ingekomen giften zullen wor
den afgedragen aan den Kon. Nat. Bond
vHet Oranje Kruis" te Amsterdam, ter
voorziening in den onmiddellijken nood,
en ter verdeeling onder de schade-lijden
den.
De Zeeuwen hebben bij overstroomin
gen en andere rampen herhaaldelijk de
hulpvaardigheid van him landgcnooten
ondervonden. We bevelen hun dezen op
roep ter lezing aan, in het volle ver
trouwen dat zij niet zullen achterblijven
nu een ander deel van ons land gef-
troffen werd.
8INNENLAND.
VERVOLGING WEGENS NIET STEM
MEN OP 1 JULI.
Men meldt aan het „Hbld.":
Vanwege het departement van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw, hebben
talrijke kiezers in Den Haag, die zich op
1 Juli niet aan hun stembureau hadden
aangemeld, reeds een circulaire ontvan
gen, waarin hun verzocht wordt binnen
veertien dagen schriftelijk of mondeling
aan den burgemeester de redenen mede
te deelen, waarom zij aan hun wctlelij-
ken plicht niet voldeden. Indien zij geen
geldige reden kunnen aangeven, zullen
zij strafrechtelijk vervolgd worden.
In verband hiermee vernamen wij van
een Haagsche kiezeres, dat zij geen op
roepingsbiljet had ontvangen. Eenige da
gen na 1 Juli vervoegde zich reeds een
gfcmedhtelijlc ambtenaar bij deze alléén
wonende dame en deelde haar mede,
dat haar oproepingsbrief als onbestel
baar was teruggekomen. Daar zij reeds
vele jaren op het vermelde adres woon
de, de post haar anders steeds wist te
vinden en zij zelden of nooit op reis ging,
kwamen beiden tot de conclusie, dat
hier de fout bij de post moest liggen.
Het loont de moeite om te onderzoe
ken, of deze fout ook jegens andere kies
gerechtigden is begaan.
DE AFRIKA ANDERS BIJ DE
KONINGIN.
De Koningin heeft gisterenmiddag ten
Paleize Het Loo ontvangen het gezel
schap Zuid-A rr ik aan sche landbouwers dat
deze week in ons land vertoeft.
Het gezelschap werd rondgeleid door
een comité, bestaande uit de heeren Lou
don, Obreen en Roosegaarde Bisschop
De Afrikaanders bezichtigden het Oude
Loo en het park en de boerderij van Het
Loo, waarna H. M. het gezelschap een
thee aanbood.
de kerke) W. de K., wonende op dpn
Nieuwen Vlissiugscneu weg aangerand
en in een schuur gesleept, waar hem zijn
geld werd afgenomen.
Het is de politie van Koudelcerke gp-
lukt de daders E. F pn H. L., beidpn af
komstig uit Middelburg op te sporen en
aan de justitie over te leveren.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag bevond zich een persoon op het ter
rein der in aanbouw zijnde huizen aea
den Langeviele singel (gem. Koude
kerk e), die zich ontdekt ziende do
vlucht nam. Bij onderzoek bleek dat nog
niets was ontvreemd, een gonjezak was
door den vluchtende achter gelaten.
Uit Zuid-Beveland.
Dinsdagavond omstreeks 5 uur ont
lastte zich boven de gemeente Rilland
Bath de reed^ den geheelen dag drei
gende onweersbui. Bij een van de gewel
dige slagen sloeg het hemelvuur iu het
perceel, bewoond door den heer A. Ivloet,
op den achterweg alwaar een gedeelte
van liet dak werd vernield en dp keel van
den regenbak werd beschadigd. De voor
den schoorsteen staande naaimachine
werd door de woonkamer geworpen, ter
wijl nog veel materieele schade binnens
huis werd aangericht. Persoonlijke onge
lukken kwamen gelukkig niet voor, hoe
wel vele mcnsclien in het vertrek a.anwle-
zig waren.
In het woonhuis van J. F. Ogierv
werd door den bliksem eveneens schade
aangericht evenwel van niet zoo'n om
vang.
Toen Dinsdagmorgen te Rilland
Bath de werkman A. v. O. uit Hooger-
heijde per rijwiel over den. rijksstraatweg
kwam gereden en uitweek voor een mo
torrijder welke hem tegemoet kwam werd
hij gegrepen door een achter hem aanko
mende automobiel van L. M. hit Tholen.
De man werd eenige meters over den
weg geslingerd en met een wonde aan
zijn schouder door eenige spoorwegar
beiders opgenomen en per Auto naar
zijn woning vervoerd. Zijn rijwiel was
geheel yernield.
Uit Tholen.
Door' het stembureau te Stave-
s s e is verkozen verklaard als
lid van den gemeenteraad, ter voorzie
ning in de vacature ontstaan door het
overlijden van <ien heer J. Gaakeer, de
heer J. Hage Jzn. (oud-lid), (lie de be
noeming bereids heeft aangenomen.
Naar men ons mededeelt, is de be
roemde filmartist „IIAIUIY PEEL" we
der hersteld van zijn val met een auto
mobiel op de renbaan te Berlijn. Het
ligt in zijn voornemen om deze week
per luchtballon van. Berlijn naar Parijs
te gaan, waarbij hij waarschijnlijk Vrij
dagmorgen Middelburg passeert en ver
moedelijk een bezoek zal brengen aan
het Flora Theater, waar geregeld zijn
films worden vertoond.
(Ingez. Med.)
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Uit Stad en Provincie.
Uit Vlissingen.
De politie beëindigde het onder
zoek inzake het ongeval met de auto
van hotel Britannia op den Koudekerk-
sclien weg te Vlissingen, waarbij
meerdere personen min oï meer ernstig
zijn gewond. Tegen den chauffeur werd
proces verbaal opgemaakt wegens het
toebrengen van lichamelijk letsel door
schuld.
Door de jiolilïe te Rotterdam is
thans gearresteerd de tweede persoon,
verdacht van diefstal met insluiting, voor
enkele weken gepleegd te Vlissingen.
Uit Walcheren.
In den nacht van Vrijdag op Zater
dag werd op den Tramsingel (gem. Ko u-
Een zekere E. L. uil Eindhoven, die
langs den Bataviereuweg wandelde, werd
bij het zien van ,,de diepte!" (pl.rn. 25
M.) beneden hem, duizelig. Hij viel en
kwam zoodanig op den Beekscheu weg te
recht, dat hij eenigen tijd bewusteloos
bleef liggen. De ontboden geneesheer
constateerde heupontwrichting.
Woensdagnacht is ingebroken in het
mode-magazijn „Galeries de Lafayette"
Schiedamsche singel te Rotterdam. De
dieven zijn eerst door een school gegaan
en daarna met behulp van een ladder
over de schutting geklommen, waarna
zij zich toegang verschaft hebben tol de
bel-étage, die als show-room is ingericht.
Gestolen zijn: drie bontmantels, 15 zijden
avondtoiletten, 2 mantels van Engelsche
stof, 3 mantel-costumes, voor een geza^
menlijke waarde van f 1500.
Naar het gemeenteziekenhuis aan
den Zuidwal te 's-vlravenliage is gisteren
overgebracht mej". H uit de Marums1raatv
die een overmatig gebruik had gemaakt,
van veronal. Aan deze vergiftiging is zij
overleden.
Rij nader onderzoek zijn in de Ned.
Herv. pastorie te O verschic, waar Za
terdag is ingebroken, vele voorwerpen
van waarde teruggevonden, die men
eerst meende te missen. De diefstal heeft
niet dien omvang, welken men in het
begin dacht. (Zie ook bijvoegsel).
Men meldt aan de „Maasb.
In de gemeente Ede geldt een veror
dening, waarbij liet vloeken op den open
baren weg is strafbaar gesteld. Ter zake
van overtreding dier verordening is een
kapitein der veldartillerie verbaliseerd,
[die tegenover zijn manschappen aan den
Stationsweg bedoeld verbod zou hebben
overtreden.
- De hertog van Connaught, groot
meester der Engelsche vrijmetselaars,
heeft iu de Olympia-hall tc Londen een
banket gepresideerd, waaraan niet min
der dan 7554 personen aanzaten.
De tafels hadden bij elkaar een lengte
van niet minder dan 8 KM. Er waren
1800 vrouwelijke bedienden. Gebruikt
werden 100.000 messen, vorken en lepels,
50.000 borden en 80.000 glazen
De hertog van York en graaf Lascelles
behoorden onder de ceregasten.
- Maandagochtend heeft in een film
fabriek tc Wiesbaden een ontploffing
brand veroorzaakt. De fabrikant en vier
vrouwen zijn in de vlammen omgeko
men.
- Uit Par ma wordt aan de „Corriere
dTlalia" geseind: Een autobus, waarin
18 menschcn zaten, is bij Meccio in een
ravijn gevallen Er zijn vier dooden en
verscheidene gewonden. De dooden zijn
nog niet gevonden.
- Aneta meldt uit Pekalongan, dal
de heer Heerste machinist bij de sui
kerfabriek Bandjaratma, toebeiioorende
aan de Koloniale Bank, door electrischen
stroom is gedood.
DE INBRAAK BIJ DE A. P. C. TE
HAARLEM
Op last van de justitie is aangehouden
zekere S. te Haarlem, de eigenaar van
do schuur in den Waarderpolder, waarin
de brandkast van de American Pctrolemn
öy. verborgen was. Hij wordt verdacht
van medeplichtigheid.
DE WERVELSTORM.
In Borculo.
Natuurlijk trekt de lnjna geheelc ver
woesting van Borculo 'de meeste aan
dacht, hoewel de. op andere plaatsen ont
stane ruines op zich, zelf reeds een
ramp van enormen omvang vormen.
Merkwaardig is het dal ook iu de uit
voerige beschrijvingen van dagbladcor
respondenten die zich dadelijk naar Bor
culo begavenslechts weinig te vinden is
over de ervaringen van lift ©ogenblik
toen den cycloon het dorp teisterde. Het
moet een verschrikkelijke gewaarwording
zijn geweest tenmiddeu van een ontzet
tend onweer met plasregens ook nog
zoo'n huilenden storm te hooren, en dan
er allerwege de huizen te zien instor
ten. Maar de meeste inwoners weten
er slechts weinig van te vertellen. Het
ging te vlug.
In de Zutph. Crt. viuden we daarover
een teekenend verhaal De heer Wennink
Meule, wonende aan den Lochemschen
weg, zat om half zeven met zijn huisge
zin in de keuken het avondm'aal te ge
bruiken. Plotseling, zoo vertelde hij, deed
een geweldige windstoot het huis dreu
nen. Ramen en deuren sloegen open, het
glas was opeens overal uit de vensters
geslagen. De bewoner, zijn vrrouw en
twee kindereu werden door d.en wind
druk door de deur naar een ander ver
trek geslingerd en door de ramen naar
buiten, in den tuin. Daarbij werd de
vrouw ernstig aan het hoofd gewond
door glasscherven; hevig bloedend werd
zij opgenomen en bjj buren binnenge
bracht, waar haar spoedig geneeskundige
hulp werd ve.'lcend.
Nog een ander verhaal uit hetzelfde
blad: Omstreeks half zeven kwam de
lieer Schlosser met zijn auto uit Lo-
chem, hel stadje binnenrijdend niet een
geweldige vaart. Want de dreigende pik
zwarte lucht had hem zoo deelde hij
ons mede het ergste doen vreezea
Bij zijn huis gekomen werd de auto
door de hoos opgenomen en 15 Meter
verder tegen de brug gekwakt, waardoor
de auto nagenoeg geheel werd vernield;
alleen de motor was nog intact. De in
zittenden, de onderwijzer, de heer Ban-
sema, een logé en een neef van den
eigenaar, werden evenals de heer Schlos
ser zeif, gewond.
Aan een beschrijving in de N. R.
Crt. ontleenen wij nog het volgende:
Het grootste gedeelte van do bevol
king heeft de tegenwoordigheid van geest
gehad, onmiddellijk hun huizen te ver
laten. Daaraan is het le danken, dn^t
dc ontzettende ramp zoo betrekkelijk
weinig slachtoffers geëischt heeft
Omtrent heigeen precies geschied is,
vernamen, wij, dat even vóór 7 uur een
angstwekkende windstille intrad, terwijl
dc wolken zich in loodzwart kleurden
Het was drukkend zoel en het werd
geheel donker. In liet Westen van het
stadje stale plotseling een hevige wer
velwind op, die voortdurend in hevig
heid toenam.
Een vreeselijk windgehuil en geloei,
zooals men nog nimmer gehoord had,
steeg op, onmiddellijk gevolgd door een
onzeltend gekraak en oorverdoovend le-
waai van instortend gesteente, vallende
dakpannen en neerslaande boomeu. De
typhoon versrpeidde zich door de nau
we hoofdstraat, alles met zich mee-
sleepend en wegvagend in Oostelijke rich
ting. Toen men reeds in het Westelijk
;edeelte van de plaats alleen nog den
in stroomen neergulsenden regen en den
kletlerenden hagel hoorde, vernam men
nog steeds in de verte het loeien van
den orkaan in het overige gedeelte van
Borculo.
„Toen wij ik met een kind vau
een jaar op den arm en een vrouw met
4-jarig meisje aan de hand uit
ons huis vluchtten", vertelde ons een
bewoner van het voormalige Borculo,
„zagen we reeds den geheelen kerklo-
en in balken en splinters op den grond
iggen, terwijl dakpannen en steenen
yan de instortende huizen ons om de
ooren vlogen. Alles moet zich in enkele
'seconden, den lijd dat wij naar heneden
vlogen, hebben afgespeeld."
Vele inwoners zijn door den schrik,
(bevangen Zij antwoorden wezenloos op
gestelde vragen, vertellen alleen, dat
de straten reeds bezaaid waren met
puin en pannen, toen zij. hun woning
ontvluchtten. Zeer vele huizen zijn reeds
verlaten. Het huisraad is onbeheerd ach
tergelaten. De lange dorpsstraat is wel
hel ergst geteisterd. Dc straat is een
ruïne; huis aan huis zijn de boven
verdiepingen ingestort of de daken af
geslagen. Balcons werden afgerukt en
liggen lusschen het puin. Een wieg lag
aan den kant van den weg De palen der
electrische centrale zijn afgeknapt of om-
[ebogen.
-In een café was de zolder naar be
neden gekomen. Een meubelwinkel ver
toonde een totale verwoesting, er was
blijkbaar niets heel gebleven dan een
tweetal luie stoelen, waarop de eigenaar
zich behagelijk op straat had uitgestrekt
Alleen een uithangbord was het bewijs,
dat iels verder eens een fietsenwinkel
was geweest. Het interieur vertoonde
slechts eenige ijzergeraamten, waartus-
schen, geheel gaaf, eenige fietslantaarns
lagen. Flarden van gordijnen wapperden
uit de ruitlooze ramen, waarvan kozijnen
waren meegesleurd. Beddegoed hing in
wanorde uil de daklooze zolderverdie
pingen. Van een heerenkleedingtnagazijn
was hel bovenste gedeelte totaal ver
nield. De winkel zelf was herschapen
in een chaos; alleen hingen er nog on
beroerd een rijtje keurige overhemden,
geprijsd en wel, als een tarting van de
woeste elementen.
Hoezeer de typhoon heeft huisgehou
den. blijkt wel uil het feit, dat men in
een sloot zilveren trekpotten drijvende
heeft gevonden, afkomstig uit een 40
Meter verder het dorp in gelegen zil
verwinkel.
Ook "hel huis van den burgemeester,
jhr. De Muralt, is geteisterd. Vooral daar
in dc nuurt is ernstig huisgehouden.
Zware boomen zijn er ontworteld en
Versperren in dichte rijen den weg. Tui
nen en le velde slaande gewassen zijn
een prooi der elementen geworden. De
spoortrein in Ruurlo—Borculo is uit de
rails gerukt; persoonlijke ongelukken zijn
echter niet voorgekomen. In de buurt
vau het tramstation is hel een ware
woestenij. Het hotel Het Wapen van
Borculo levert met zijn kapot geslagen
ruiten en vernield dak een triest beeld,
terwijl alle boomen er van hun krui
nen beroofd zijn en slechts him ngakte
stammen ten hemel strekken."
Borculo heeft het geluk in zijn bur
gemeester, jhr De Muralt, een energie-
ken leider te bezitten, die dadelijk ge
toond heeft te weten langs welke wegen
hij de autoriteiten moest bereiken voor
hulpverleening.
Mel den N. H. predikant J. W. C.
Oost, pastoor J. J. Kroot en N. Elzas,
voorzitter van de Ned. Isr. Gem., heeft
hij bovendien een oproep om steun ge
publiceerd.
De gemeente Zutphen zond dadelijk
een vrachtauto met levensmiddelen. In
middels werd ook van andere zijden
voorraad verkregen.
Hel Roode Kruis zond eenige kolon-
nes naar de geteisterde streken uit
Het gebrek aan water belemmerde
zeer liet verbinden der gewonden door
de le hulp gesnelde geueesheeren.
Elders in den
Achterhoek.
In het ten NO. van Borculo gele
gen dorpje Neede zijn 25 huizen en
schuren 2\vaar beschadigd, doordat het
dak geheel of gedeeltelijk vernield was.
Verder zijn 100 huizen licht bescha
digd, al is het dan maar dat daar pan
nen uitwoeien, waardoor groote vier
kante goten ontstonden. Tal van boo
men zijn oulworleld. In heele rijen lig
gen zij op de hekken of tegen de hui
zen, waardoor de daken groote schade
leden. Slechts een paar menschen
den gewond.
In de buurtschappen heeft de hoos
veel grooter schade veroorzaakt. Op den
Needschen berg hebben een viertal
boerderijen met schuren gestaan; een
is totaal vernietigd. De daken zijn weg
gerukt. De stender-korenmolen, die daar
300 jaar gestaan had, is op het kruis
punt afgeknapt en omgesmeten.
Ter verzachting en 'genezing van
stukgeloopeu voelen, zadelpijn,
schrijnen der huid en zonnebrand,
is het noodzakelijk op reis altijd
voorzien te zijn van een Doos
1-60-90 et. FUROL
(Ingez. Med.)
Te Ruurlo, het „groene dorp", zijn op
een paar na alle zware boomen tegiyi
den grond geslagen en honderden daar
buiten. Heel veel woningen zijn bescha
digd, sommige missen alle pannen. De
smidse van Teger is zoowat geheel ver
nield, terwijl in zijn woonhuis de spie
gelruiten zijn ingedrukt. Het ergst zijn er
aan toe de families Brinkerhof en R.
Wolsink, aan wier woningen een onher
stelbare schade is toegebracht. Het huis
van den laatste is totaal vernield.
Een zware boom kwam terecht op
hel hotel Avarius, en vernielde de serre
Auto's die liet dorp wilden verlaten
na de bui moesten hun pogingen opgeV
ven, daar do wegen naar buiten en in
het dorp versperd zijn. Het dorp lijkt
op enkele plaatsen een ruïne.
Er zijn in den geheelen Achterhoek
duizenden en duizendien boomeu het
slachtoffer geworden. Ze zijn echter niet
ontworteld maar afgeknapt. Stukken van
den stam van 1 a 2 M. bleven meestal
staan.
De breedte van de strook dat dioor den
cycloon .getroffen werd, is volgens de
X R. Crt. 1 a 2 K.M. breed.
Vruchlboomen zijn bij honderden ver
nield. De veldvruchten zijn tegen den
grond geslagen; koolakkers zijn op som
mige plaatsen geheel verdwenen Tele
foon- en telegraafpalen zijn vernield of
als ijzerdraad gebogen. De draden slinge
ren overal langs den weg.
Tc Denekamp zijn drie huizen inge
stort.
Te Kilder (gem. Bergh) is een boerde
rij door den bliksem getroffen en totaal
afgebrand. Het huis van den schoen
maker Jansen was in puin gewaaid. Jan
sen zelf werd zwaar gewond en men
vreest voor zijn leven. Twee boerderijen
van Borkus en Peters zijn door den
storm vernield. De molen van dc wed.
Willink werd, zooals men dat noemt van
de vang geslagen. De wieken werdein
door den cycloon in duizelingwekkende
vaart rondgedraaid, tot de gelieele mo
len in elkaar werd geslagen. Men heeft
een stuk van de wieken 3 K.M. verdier
teruggevonden.
In het Oosten van W.
Brabant.
Uit hetgeen de correspondent van de
„Maasb." daar van de bewoners vernam,
vertelt hij het volgende over de erva
ringen van het oogenblik van de ramp-
Het was Maandagmiddag omstreeks 6
uur. Een hevig onweder was over de
streek losgebarsten, maar nadat het al
even gewoed had met zeldzame lievig
heid, werd de hemel donkerder en don
kerder. Volgens vroom gebruik waren de
bewoners huis en stal rondgegaan met
de palmtakjes, het wijwater sprenkelend.
En zij, die daarop naar builen gingen,
om ook de hooimijten en schuren te ze
genen, zagen eensklaps uil de richting
van de Maas ebn nachtzwarte kolom zich
samentrekken aan den hemel, die al kol
kend en wervelend met groote snelheid
voorttrok langs den hemel. Het licht van
den laten dag verduisterde, het duister
van den nacht vie! plotseling in en de
hemel was vol van angstwekkende ge
luiden, zoodat velen, naar zij ons zeiden,
niet anders dachten dan dat de wereld
vergaan zou. De jnenschen vluchtten in
huis, waarvan op hetzelfde oogenblik de
daken werden opgeheven, losgerukt en
neergekwakt Bij hel gierend ge
weld van den tornado voegde zich het ge
kraak van losgerukte daken en brekende
boomen, hel vallend geweld van muren,
die ingebeukt werden, hot gerinkel van
glasscherven en aan gruis geslagen dak
pannen Daarbij werd het zand dor wegen
en de rulle aarde der velden tegen de
huizen aangesliugerd.
Eén minuut, waarin een gelieele streek
werd verwoest, één vreesèlijke minuut,
waarin den menschen do adem was afge
sneden van ontzetting, toen was het tem
peest uitgewoed. Buiten klaarde de dag
weer op, van alle kanten klonk het ver
schrikte krijten van kinderen, hel ge
weeklaag van vrouwen.
In het dorp Zeeland worden een jon
gen van 17 en een meisje van 12 jaar
door hel puin gedood.
In Graspeel, waar de verwoesting zeer
groot is, kwamen een jongen van 14 jaar
en een meisje van 12 jaar onder de val
lende balken en steenen om.
Talloos zijn overal de gewonden
Te Graspeel is een gezin op wonder
baarlijke wijze gered. Een moeder met
vier kleine kinderen vluchtte onder een
zware eikenhouten tafel. H5t dak werd
van het huis gezogen, een muur stortte
