Pandbrieven
BASALT-MAATSCHAPPIJ
beschoren, hebben we nog niet eerdei
lveléefd. Wat een verlossing zou het zijn,
in dezen heüegloed waarin we nu sinds
weken braoen als de ergste zondaren in
I)anta's onderwereld, plotseling door een
luchtschip in de hoogte geheven en naar
een streek gevoerd te worden, waarvan
men vrijwel zeker kan zijn, dat ze in
een koelere zone ligt.
Ik weet niet, of <iil jasuf geheel Europa
door de zou zoo beproefd wordt. "Ik
weet niet, of ia Holland 'ook zoó"n on
draaglijke temperatuur jieerscht. Maar
al is hel daar ook nog zoo erg in
Berlijn is het erger, fn deze reuzenstad
zijn de huizen als ovens, de straten als
de buizen van een hecteluchtverwarming
Hel asfalt is zoo week, dafi men het niet
wagen kan .naar oen mooie vrouw tc
kijken en daarbij een poosje te blijven
slaan omdat men dan vastkleven zou.
Het jacket als onderdeel van de heereii-
kleeding bestaat niet meer: het hangt
in de kast, fn plaats daarvan kam men
de interessantste studies over de tegen
woordige phase in de artistieke ontwik
keling van de heerenhemdc-n maken. De
dames lachen ons echter iiit. Ze waren
weer eens slimmer dan wij, hebben trou
wens reeds lang geleden de 2omcrniode
uitgevonden, waarbij een japon met alles
wat zich daaronder bevindteen gewicht
van hoogstens driekwart pond bereikt.
Als men met 'de auto de reusachtige
braadpan Berlijn ontvluchtend, in de om
geving van de stad komt, gelooft men
eerst recht in een tropisch klimaat ver
zeild te zijn. l"ü alle bosclijos loeren
halfnaakte, bruingebrande gestalten Aan
de oevers van de naburige meren we
melt oen heel volk van zeemeerminnen,
die zich met de bcscheidenste bekleeding
vergenoegen en sinds er pagekopjes be
staan, ook geen badmuts meer noodig
hebben. Die wat verder gelegen dalem zijn
herschapen -in Indiantische nederzet
tingen; daar hebben „Sommerfrischler",
die voor hun reis niet veel uitgeven wil
len, kleine Tenten opgeslagen, die zich
tot primitieve dorpen aaneenrijen.
Terwijl men dit alles nog van den hu-
moristischen kant kan bekijken, wordt dc
situatie werkelijk ernstig,doordien nu
reeds maanden lang de watervoorziening
van Berlijn veel te wenschen overlaatl
Het schijnt ongelooflijk!'^ De Duitsche
hoofdstad ligt in een bij uitstek water
rijke landstreek. Ze is rondom door ka
nalen en wijde meren omgeven. De bo
dem van de stad zelf bevat zooveel
grondwater ,dat daardoor steeds weel
bij het leggen van fundamenten voor
nieuwe huizen moeilijkheden ontstaan
Niettemin lijnen» we ernstig aan waterge
brek Wie in een gToot huis' op de eerste
verdieping woont, kan, nog tevreden
lachen hij heeft water, voor hem is dc
druk op het water nog voldoende. Maar
de ongclukkigen, die op de derde of de
vierde étage wonen „zitten op een
droogje". En de huisvrouwen, die heeie-
maal boven op zolder, waar de/ voor der
gelijke festiviteiten bestemde ruimten zijn
een groole waschparlij op touw willen
zotten zijn geheel en al wanhopig.
Ik meen te kunnen begrijpen, waar
we den waternood aan te „danken" heb
been Voor een half jaar vroeg ik een
op het gebied van handel en financiën
ervaren vriend wat ik met een deel van
m'n spaarduitjes zou doen. „Koopi Char-
lóttenburger Wassenvcrke!" zei hij .„die
aandeelen staan uitstekend." ik deed,
zooals me gezegd werd. En nu moest na
tuurlijk onverwachts, zonder dat iemand
er op vernacht was, iets gebeuren, waar-
aoor het papier van zijn trotsche hoogte
zou dalen. Dat is bij mij altijd zoo; ik
ben in zulke dingen altijd bijzonder for
tuinlijk Ik ben vast overtuigd had ik
indertijd geen Charlottenburger Wasser-
werk e gekocht of had ik eenige bezeten
en [oen verkocht, dan hadden ze intns-
schen moeten stijgen en dan zon er van
den geheelen Berlijnschen waternood
niets gekomen zijn. Zoozeer voelden dc
waterwerken, die naar <Ie schoone stad
Charlottenburg bij Berlijn gedoopt zijn
en aan het Wannsee hun uitgestrekte
installatie hebben, zich gedrongen, hun
ontoereikendheid te demonstreereh, dat
heel "Berlijn erover schimpt en scheldt.
Ik verzoek mijn mededelingen niet ver
der te verbreiden, maar mijn Holland-
sche lezers kan ik bet wel berouwvol
toevertrouwen aan den tegenwoordige»
toestand ben ik schuldig.
Men kan het de welgestelde menschen
in Berlijn niet kwalijk nemen, dat ze on
der zulke omstandigheden weggereisd
zijn Weliswaar was bij den aanvang van
de schoolvacanties de stormloop op de
treinen niet zoo ontstuimig als men ver
wacht had. Daarvoor is bij ons 't geld te
krab. En ook al beeft men zich aange
wend lichtzinnig te zijn, omdat men eens
de verschrikkelijke ervaring meegemaakt
lieeft .alle zuur verdiende spaarduitjes in
den inflatietijd te verliezen, ten slotte
moet men om te kunnen reizen, baar
geld in den zak hebben. In ieder ge
val gezegende medeburgers, die zich in
dezen aangenamen toestand bevinden. In
hun harten leeft thans dezelfde wensch
als in het begin van 1923, toen we na de
onzalige periode van de financieel© el
lende plotseling weer in 't bezit kwa
men van een stabiele geldswaarde de
wensch- zoo ver mogelijk weg te reizen,
zich schadeloos te stellen voor de lange
jaren van gevangenschap en weer eens
een tocht door het buitenland te maken.
Eindelijk ook kon men er aan denken,
het oude verlangen naar de Hollandsche
badplaatsen weer eens te bevrcuigBn.
"Wie men de laatste weken ook naar liet
<IoeI van zijn zomerreis vroeg, steeds
hoorde men van Hollandsche plannen. In
Scheveningen en Zandvoort, in Noord-
wijk en Katwijk en Domburg moet het winkels, een enkele keer zelfs ook wel
an Duitschers en Bei lijners wemelen. j eens een tempel, die het ontgelden moe-
Dr. MAX OSBORN. I ten. Men krijgt hier werkelijk wel eens
iWor.n (j'gcL) de impressie van in de Middeleeuwen
I te leven
UIT CIIIVl I een andere categorie profiteert
Wanneer ij. European™, hier in 18°ed ,de slakin.8' do «TM0»-
China eens nij ons zelf nagaan en ons
realiseeren, hoe bitter weinig wij
eigenlijk met den besten wil begrijpen
van de Chincesche mentaliteit dan
komt af en toe de vraag wel eens bij
ons op, hoe nu bijv. de abnormale toe
stand, die hier op het oogenblik
hccrscht, ui Holland kan begrepen
worden ondanks de meest nauwkeu
rige telegrammen
Gedurig "fioon.ni wij hier lot diep in
den nacht het knarsend-eentonig ge
luid van het radio-yerzendstation, en
dan denkeu wij hij ons Scelf. al die
telegrammen, die daar verzonden wor
den, och, ze geven wel juiste ge
gevens en feiten, omtrent de staking,
en de stemming tegenover de vreem
delingen, en zoo meer, daar valt niet
aan te twijfelen; maar de geest van
het volk, dat die feiten schept, is die
eigenlijk wel bij benadering onder
woorden te brengen
Sinds de republiek is ingesteld, is
China aanhoudend door burgeroorlo
gen geteisterd; en toch is het Chince
sche volk uiterst vredelievend. Het zijn
dan ook niet dc Chineesche burgers
zelf, die deze oorlogen voeren liet
gaat absoluut buiten hen om, al zijn
zij het, die er den last van hebben.
Maar die gevechten telkens weer zijn
liet resultaat van naijver tusschen
militaire districts-bevelhebbers, die met
huurlegers van zeer inferieure reputatie
elkaar beoorlogen, om hun eigen macht
te vergroeien. Wanneer een der par
tijen verslagen is en afgedaan heeft, dan
worden gewoonlijk vroegere bondgenoo-
ten weer tegenstanders; en zoo begint
het vechten opnieuw. Op deze wijze
zal het wel eeuwig door gaan, tenzij er
eens een dictator opstaat, die de een
heid van China kan bewerken, wat vrij
wel' een onmogelijkheid lijkt. En iutus-
schen verarmen die districten door de
belastingen 'hun door die generaals op
gelegd, en doordat die huurlegers de
velden verwoesten, en dan later, als ze
afgedankt zijn, nog als bandieten het
land onveilig maken.
Maar de groote massa van het Chi
neesche volk, de 400 millioen Chiuee-
zen, interesseeren zich in hun geheel
absoluut niet voor die twisten der
generaals. Zulke troebelen zijn als rim
pelgolfjes op een uitgestrekt meer; zij
raken alleen de oppervlakte. De rust
in de diepte wordt er niet door ver
stoord. "Voor den boer in het binnen
land is zijn dorp de wereld. Daar zul
len zijn kinderen na hem blijven wo
nen, evenals waarschijnlijk honderd ge
neraties van voorouders er vóór hem
hebben gewoond. Alleen op marktdagen
doet hij zijn nieuws op; en de versie
reis, die hij ooit in zijn leven ondernam,
is naar de naburige stad. Hij spreekt het
dialect van zijn provincie, en verstaat de
inenschen uit een andere provincie niët.
Sommigen onder hen hebben wel eens
gehoord van de 18 provincies van het
rijk, en dal er een republiek is ingesteld,
maar wat dat beteekent weten zij niet
precies. En over die vreemde barbaren,
die in de kuststeden komen om handel
te drijven, hebben zij ook heel vage be
grippen.
f Aan dien onkrijgshaftigen vredelie-
venden geest der Chineezen is het ook
te danken, dat de onlusten, die hier op
het oogenblik heerschen, een veel min
der Fanatiek karakter vertoonen, dan wij
Westerlingen wel zouden verwachten in
dergelijke omstandigheden, ik zou
bijna willen zeggen: er zit een element
van gemoedelijkheid in, tusschen allen
bitteren ernst door.
Zoo was er hier drie weken lang
staking in Shanghai, als protest tegen
het optreden der vreemdelingen; alle
Chincesche winkels d. i. op een en
kele uitzondering na allemaal waren
gesloten. Maar bij menige» winkel stond
de deur op eeu kier. er wanneer men
daar maar oven aan raa' ging hij hee-
lemaal open, want er ;v 'er stond een
bediende, die u binnen noodigde, en in
winkel was alles normaal en werd men
zeer beleefd geholpen.
In een stadje in de buurt staakten
zij een balven daghielden een erg slap
bezochte meeting, en een dito demonstra-
tic door de hoofdstraat; alles zonder
eenig enthousiasme en van vreemdelin
gen-haat geen spoor! Maar, naar zij
zelf verklaarden nu zouden zij toch
aan het sfakingscomité in Shanghai sei-
toen, dat ze óók hadder\ meegedaan
De winkels, die zoo lang uit solida
riteit moesten sluiten, werden daarvan
zelf de dupe. maar andere lieden pro-
fitceren weer sterk van den ongeregél-
den toestand. Zoo vroegen de koelies
in Nanking, die de bagage voor de reizi
gers droegen, nu doodkalm vijfmaal zoo
veel als vroeger. Toen iemand zich
daarover beklaagde bij de Chineesche po
litie, die toevallig in de buurt stond, zei
deze heel lakoniek: „och meneer, ik zou
het maar Detalen, Ze vragen het niet
Van u, omdat u vreemdeling bent, maar
de Chineesche reizigers behandelen ze
net zoo 1"
Een ernstiger uitvloeisel van de OU'
lusten is, dal dc bandieten, die hier en
overal in China de veiligheid bedreigen,
nu ook meenen extra hun -slag te kunnen
slaan. Aangezien zij bij voorkeur in troe
bel water visschen, is dat ook wel van
hen te verwachten. Daar hebben de Chi
neezen zelf echter meer last van dan de
vreemdelingen, want het zijn meestal
gens. Nu hun groote broers, de studen
ten staken, moeten zij natuurlijk ook mee
doen, want zij behooren immers ook
lot de jongere 'generatie! Alleen zijn zij
wel eens een beetje in de war omtrent
de reden van de staking. „Protest tegen
het optreden van de vreemdelingen", dat
zijn zulke groote woorden, en dat slaat
zoo ver van hen af; maar wal ze wèl
ter dege weten, dat is dat ze aan me
neer zoo en zoo op school een vehemen-
'ten hekel hebbenEn zoo zal menig1
onderwijzer wel eens benauwde oogen-
blikken hebben gehad, als de jongens1
dreigden hem te zullen afrossen. De
jongens van een stadje, niet ver van
hier, gingen er op zekeren dag toe over
om den directeur in de school op te
sluiten. Zij wisten echter niet, dat me
neer een duplicaatsleutel van de voor
deur op zak had!
En die studenten, die dezen heelen
toestand door hun opruiende toespra
ken in het leven hebben geroepen, en
denken dat sociale hervormingen in een
'hand-omdraaien kunnen teweeggebracht
worden door hun kreten van „weg mei
het imperialisme" en „weg met de
vreemdelingendie studentjes voelen
Zich natuurlijk de helden van den dag
Gelukkig is men in de Mixed Court
bij het verhoor van de raddraaiers heel
verstandig te werk gegaan, door hen
niet te veel au serieus te nemen. Zoo
werd hun o. a. gevraagd, of ze wel
eens hadden gehoord, dat Confusius zei:
„op mijn 60ste jaar was ik in staat
de waarheid te onderscheiden; hij
zei niet: toen ik 17 of 18 was! enl
of zij zich dan daar nu competent toe
achtten?"
Nadat zij een stuk hadden ondertee
kend, waarbij zij beloofden, zich in het
vervolg rustig te zullen gedragen, wer
den zij zonder meer in vrijheid gesteld.
Vermoedelijk hadden zij zich een rol van
martelaars toegedacht, en de kans daar
op was door deze behandeling totaal
verkeken.
Zooals de toestand zich nu laat aan
zien, is wel te verwachten, dat de goede
verstandhouding tusschen Chineezen en
vreemdelingen na verloop van tijd weer
zal terugkomen; maar of Oost en tVest
elkaar en elkanders motieven ooit be
grijpen zullen, dat blijft de vraag
Shanghai, 12 Juli 1925.
BURGERLIJKE STAND.
Oost- en W'. Souburg.
Getrouwd C. Korf j. m'. 55 j. en Wl,
C. Brasser, AVede. van Ni. Kort 55 j.
Bevallen; J. van den Dries geb. Mijns-
bergen d.
INGEZONDEN STUKKEN.
JAARDAG KONINGIN.
M. de R.,
Mag Tk eens een vraag stellen?
Zou er van bovengenoemden dag niet
een leuke dag te maken zijn? 't Is zoo
saai als er met eens iets gebeurd.
Toe, meneer de Penningmeester van
de Vereeniging Uit bet Volk—Voor het
Volk, kijkt nog eens in het laadje of er
na de feesten met Uw 60en verjaardag
nog niet wat overblijft. U wat, en do
burgerij wat, dan zal er wellicht wel
wat te maken zijn. Uw Vereeniging kan
dat zoo uitstekend.
Middelburger.
ADVERTENTIËN.
te ZIERIKZEE.
In omloop voor
ruim 14',j2 millioen gld.
Verkrijgbaar
5 Pandbrieven a 101
en
4V|o Pandbrieven a 100
ten kantore van den Heer
H. C. REIJERS, Koepoortstraat
27, Beheerder van het Bijkantoor
Voor RECLAME uwer artikelen
In
Westelijk
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
la het
ALGEHEEN
ADVERTENTIEBLAD
DE AANGEWEZEN COURANT.
Proefnummers gratia ter
beschikking.
Oplaag raim 4100 exemplaren.
Uitgave vas
FIRMA A. I. BRONSWIJK,
TE KOOP 2 k 3 persoonB, merk
OPEL, in schitterenden toestand
en loopt uitstekend tegen spotprgs
wegens vertrek naar buitenland.
Garage KIEVIT, Middelburg.
Verkrijgbaar voor Middelburg en
Omstreken bif: J. ALLE WIJN,
Langeviele Tel. 388.
roor Vramre».
I PH. Orient, fraaie buste in
2 maanden f 2.—
Haar twist t. overt, haar f 1.—
Haarkleur div. kleuren f 1.25
Haarwater tegen uitvallen
f 0.85, fl.10, f 1.50
Sprofol t. zomerspr. f 1 p. pot
OnlvelHngspUIen
t. corpulentie, f 1-
Ara. Pillen zenuw versterkend
en tegen verlies van
krachten f 3.—
Wettig Gedeponeerd merk „4
Vlaggen", groen-wit-groene al-
I sluitband met handteekening.
CHEMISCHE FABRIEK I
H. Spetter Co. Rotterdam. I
v b. „De Volksapotheek". I
72 lonkerfranssbmat 72. I
Gelderschestr. 12- ROTTERDAM - Telel. 56785679
FILIAAL der BASALT ACTIËN GESELLSCHAFT
te LINZ a. d. RIJN.
Productie en levering van Basalt als:
Zuilen, Zeisteen, Zinksteen, Mijlpalen, Krotzen, Packlage
etc. - Basaltsteenslag voor aanleg en onderhond ran wegen.
- Basalt-, Dolorit-, Grauwacke-, Diorit-, Melafier-keien. -
Kleinplaveisel. - Zweedsche Graniet-kelen uit de bekende
districten Karlshamn, Karlskrona, Lysekil. - Keien en be
werkte steen voor bruggen-, iluis- en huizenbouw uit de
groeven der Sachsische Granit-Aktiengesellschalt vorm.
C. G. Kunath te Dresden.
Opslagplaatsen te ROTTERDAM, DORDRECHT, PAPEN-
DRECHT, VREESWIJK, DOESBURG, DE STEEG,
HASSELT, LEMMER, HARLINGEN.
AAMBEIE N.
Een ongeëvenaard middel tegen alle AAMBEIEN (haemorrbol-
den, takken, spenen) en VERWANTE ENDELDARM-VERSCHIJNSE
LEN 'zooals JEUKINGEN, KLOVEN, FISTELS, BLOEDINGEN,
KANKÊRWOEKERINGEN, HARDLIJVIGHEID) Is
„RAAP'S TAKKENZALF",
bereid volgens eeuwenoud beroemd recept. Dit middel goeft uit
komst zelfs in de meest hardnekkige gevallen. Verkrijgbaar bij Apo
thekers en voorname Drogisten.
Te MIDDELBURG bij Fa. SCHULTE A THIEME.
Blectrisch» Drukkarn G. W. DEN BOER. Middelburg.