KAHREL*5 THEE Kiespijn Ho. 147. Donderdag 25 Juni 1925 91 168' Jaargang. IDDELBURGSCH Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Stemt Woensdag 1 Juli op LIJST No. 20. de candidaatlijst van den VRIJHEIDSBOND welke de volgende namen bevat 1. Dresselhuijs, H. C., 's'-Grave»hage. 2. Westerman, Joh., 's-Gravenhage. 3. Bierema, S. E. B., Usquert. 4. Eerdmans, B. D., Leiden. 5. Teenstra, E. M., 's-Gravenhage. 6. Roos, C. G., Ylaardingen. 7. Pattist, J. N., 's-Gravenhage. 8. van Straaten van Nes, J. H., Bos koop. 9. van der Weijde, A., Zierikzee. 10. Kerbert, J. J., Monster. Wijst uil deze candidaten één aan, door het blokje bij zijn naam in te vul len. Voorkeurstemmen kunnen van groo- ten invloed zijn bij tiet ontstaan van va catures. KAMEROVERZICHT. Eerste Kamer. Zitting van Woensdag. Het ongunstige afdeellngsverslag over het initiatiefvoorstel van mej. Wester man inzake de wedertoelating van het Fransch in de twee hoogste klassen der lagere scholen, deed reeds het ergste verwachten, dat dan ook gister gebeurde: mei 2115 stemmen werd het voorstel verworpen. Hel debat begon zelfs met een zeer onvriendelijk oordeel over de voorstel- ster. De heer De Vos v. Sleeuw :j k meende er „een politiek gauwigheidjej" in te moeten zien, en haalde als bewijs daarvan aan een opmerking van een schrijver in „de Vrijheid". Het was een beetje mal. Want mej. Wiesterman is zeker wel een van de minst politiek aangelegde Kamerleden, en er zullen wel weinig personen zijn, die haar ver denken naar „een politiek fortuintje" te zoeken. Ze zei dan ook in haar repliek dat die onvriendelijke woorden haar een kijkje op de politiek hebben gegeven dat haar leed heeft gedaan. In ieder geval was de heer de Vos van meeniug dat een Kamerlid niet „een ontwerp in elkaar moet flansen", maar dat er gewacht had behooren te worden tot de Minister klaar was met zijn on derzoek. 4 Ook de heer De Jong (R.K.) wilde het oordeel over de verschillende bij deze kwestie rijzende vragen niet uit handen der regeering nemen. En de heer De Zeeuw bracht als sociaal de mocraat de verschillende bezwaren naar voren ,die door zijn partijgenooten oók in de Tweede Kamer zijn te berde ge- brcalit, Daarentegen werd het ontwerp ver dedigd door de heeren Iieerkens T h ij s s e n en S m e e n g e en ook door den heer v. d. Hoeven, die heel an ders bleek te oordeelen dan zijn par tijgenoot de Vos v. Steenwijk, en o a. in het licht stelde dat deze zaak vóór 1 Septepler geregeld moet zijn, en dat de Minister in wien hij volle vertrouwen heeft ,er dan misschien niet meer is. In haar repliek heeft mej. Wester man o.a. doen uitkomen waarom zij het voorstel indiende. Zij was eerst van mee ning, dat de Minister het moest doen* maar deze maakte geen haast. En toen aan spr. na tal van bezoeken aan het departement bleek dat er niets kwam van een voorstel dat vóór September moest afgehandeld zijn, heeft zjj er een voorstel van gemaakt. Wij meldden gister te onrechte dat de defensiemaatregelen in verband met de drooglegging van dé Zuiderzee z. li. st. werd aangenomen. Er waren 23 stem men voor, en 6 tegen, n.l. sociaal de mocraten en vrijz. democraten, benevens de beer Smcenge- De militaire pensioenwetten werden na eenige discussie aangenomen met 2313 stemmen. BINNENLAND. De toezegging, die de Duitsche regee ring destijds tegenover Hr. Ms. gezant te Berlijn heeft gedaan, waarbij een voor de Nederlandsche belangen bevre digende regeling van de kwestie der uit zonderingstarieven op de Duitsche spoorwegen voor transporten uit het binnenland naar de Duitsche havens in uitzicht werd gesteld, zijn sedert dien ten deele ingelost, doordat van l*iia 1925 af vijf uitzonderingstarieven wer den ingevoerd voor transporten van het Duitsche binnenland naar de Nederland sche havens. Inlusschen is dit slechts een ^gedeeltelijke tegemoetkoming aan de dezerzijdsche aanspraken ter zake, waar in niet kan worden berust. In verband hiermede kan de eerst- ondergeteekendc mededcelen, dat <Ic be sprekingen met de Duitsche regeering worden voortgezet, ten einde le trach ten, het daarheen te voeren, dat voldoe-1 ning aan de Nederlandsche verlangens- wordt verkregen. Uit Stad sn Provincie. DE UITZONDERINGSTARIEVEN OP DE DUITSCHE SPOORWEGEN. De ministers van builenlandsche za ken en van arbeid, handel én nijverheid hebben op de vraag van het Eerste Kamerlid van Lanschot betreffende den nadeeligen invloed, dien het verkeer over de Rolterdamschc haven onder vindt van de uitzonderingstarieven op de Duitsche spoorwegen voor transporten van het binnenland naar de Duitsche havens, Tiet volgende geantwoord: Ged. Stalen van Zeeland, hebben de redactie van hun besluit van 19 Septem ber 1924 (waarbij sub. II, met ingang an 1 Januari 1925, tol wederopzegging op nieuw ontheffing is verleend van het verbod, in 1 *oor wat betfeft de kunst wegen in Zeeuwsch-Vlaanderen onder oorwaarde, dat het harnas, dc zwing en de trelcknuppel worden bevestigd onmid dellijk op of in den korten dissel, welke ten minste 1 M. moet uilsteken builen de sleuf, waarin hij bevestigd is, aldus gewij zigd: dal sub. II, slot, gelezen wordt „on der voorwaarde, dat het harnas, de zwing of de trekknuppel worden bevestigd onmiddellijk van voren aan of op den korten dissel eu wel op een der twee wijzen als aan ommezijde is-aangeduid, terwijl de dissel ten minste 1 M. moei uitsteken buiten de sleuf, waarin hij bevestigd is." In aansluiting aan- on in verband met dc reeds door ons vermelde circu laire van den Minister van Binuenland- sche Zaken cn Landbouw, betreffende behoud van natuurschoon hebben Ged Staten van Zeeland gemeld goed te doen nog eens de aandacht van de col leges van B. cn Wi. te vestigen op de in deze Provincie bestaande Provinciale Zeeuwsche Schoonheids- en Archaeolo- gische Commissie. Zooals uil 's Ministers circulaire blijkt, komt het dezen gewenscht voor, dat de oprichting van plaatselijke vcreenigingen, die het .behoud van natuurschoon be oogen, zooveel mogelijk wordt bevorderd. Deze plaatselijke vereenigingen nu zouden met bovengenoemde Provinciale vereeniging voeling kunnen houden cn samenwerken, wal wellicht aan hel be oogde doel bevorderlijk zou kunnen zijn. De aandacht wordt voorts nog ge vestigd op het heslaan der vereeniging lol behoud van Walcheren's natuur- cn stedenschoon „Nehatennia", waarvan de heer O. van Bruggen, architect te Goes, secretaris is. Uit Middelburg In de gehouden ledenvergadering van het departement Middelburg der Nederlandsche Maatschappij voor Nijver-, beid en Handel werd de heer W. Berde nis van Berlekom lid van het Hoofdbe stuur tot bestuurslid van het departe ment verkozen en lot afgevaardigde ter A. V. te Enschede. Utt Walcheren. Woensdagavond sprak de heer A. Colijn, lid der Tweede Kamer voor een 40-tal toehoorders in de Ger. Kerk te Wi e s t k a p e 11 e. Nadat de heer Colijn door den lieer J. Kooiman was ingeleid, ging spreker na, wat de Christel, regeering in haar re- geeringspcriode heeft gedaan. Meer .uitvoerig besprak hij het optre den van den min. van financiën. Door ,ecn drietal der aanwezigen wer den vragen gesteld, die door den spre ker werden beantwoord. Uit Zuid-Bereland. Te Enschedé is plotseling overleden, 50 jaar oud, de lieer A. Th. A. Waglho, burgemeester van Diepenheim, en be vorens le KI o e t i n g c BesmetteLijke ziekten. Het aantal gevallen van besmettelijke ziekten over de weelc. van 14 tot en met 20 Juni in de prov Zeeland bedroeg: Roodvonk Hoedekenskerke 1. Diphteritis. Middelburg 1. HENRI TER HALL EN DE YRIJIIEIDS- FILIM. In dc geheel bezette zaal van Streng- holl's Bioscoop alhier, lieeft gisteren avond hel lid der Tweede Kamer, de heer Henri Ter Hall een verkiezingsrede gehouden, als een toelichting lot de z.g. Vrijheidsfilm, ontworpen vanwege den Vrijheidsbond. Iteeds door het revue-achtige karakter van deze film, was ook de rede van den heer Ter Hall een aaneenschakeling van korle besprekingen van zeer vele zaken, op populaire wijze verteld, gekruid met grappige opmerkingen. Dat Minister Ruys de Beerenbrouck eigenlijk meubelmaker had moeten worden omdat hij zoo goed oude kabinetten kan krammen,— zij alp een voorbeeld daarvan genoemd. Maar we dienen er dadelijk bij te voegen dat het slechts nu en dan zoo was. Bij v schillende onderwerpen sprak de heer Ter Hall met den zakelijken ernst jüe hem ook in de Kamer het oor der leden verschaft. Alleen deed hij hel hier in po- pulairen trant. En daar gaf hem de film ook alle aanleiding toe, want ook die gaal niet diep, al moet erkend worden dat dc ontwerpers er met bijzondere vindingrijk heid in geslaagd z>jd> kwesties in beeld te brengen, waarvan men zou meenen dat ze er zich heel slecht toe leencn. Maar symbolische tafereelen, die vooral aan de revue deden denken, en dim ook be wegende cavicaturen, hielpen mee de strekking aan te geven, die trouwens duidelijk is door de lusscheuschriften. Zoo werd behandeld de nationale ont wapening, de vrijhandel, de arbcidsbe- lemmeringen door le strenge handhaving der Arbeidswet, de bureaucratie, de vele daardoor dure kleine scholen, de drukkende belastingen enz. enz. Als filmbeeld was o.a. goed geslaagd de geschiedenis van den fabrikant die een groote order uil het buitenland krijgt, maar tevergeefs wacht op de toestem ming tot het daarvoor noodige overwerk, totdat de buitenlander niet langer kan wachten. Het geval berustte op werke lijke gebeurtenissen, maar werd aardig geïllustreerd doordat men ook zag hoe langzaam het ging met den brief van den fabrikant op den tocht langs de vele bureaux A an het Ministerie, die cr zich mee le bemoeien hadden. Ook geslaagd en ook historisch, was het tafereel van den fabrikant, die op oen drukken mor gen wordt opgehouden door dc komst achtereenvolgens van zeven inspecteurs van verschillende 'diensten Van al de in beeld gebrachte kwesties roerde de heer Ter Ilali enkele hoofdpun ten aan. waarbij hij o a, opmerkte dat hij geen politicus is. Aan hel slof stelde hij in 't licht - om te voorkomen dat uit den slotzin van het hoofdartikel in ons blad over Keuze" misverstand zou ontslaan dat de Vrijheidsbond hier twee lijsten heeft, n.l. no 26, waarop de heer Dresselhuijs als eerste staal, en no 25, waarop de [heer Ter Hall no. één is, cn waarop mede een aantal andere middenstanders zijn ge plaatst. en aangezichtspljn verdrijft men het beste door SanapS in-Tabletten (Mijn- bardt). Per glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth en Drogisten. Ing, Med I REDE PROF. SLOTEMAKER DE BRUINE- In een druk bezochte vergadering in het Schuttershof alhier, sprak gister avond vanwege de Chr. Hist. Unie, afd. Middelburg, Prof dr. Slotemaker de Brui ne van Utrecht, over het onderwerp Democratische Polilick, na ingeleid te zijn door ds. M. van Empel. Prof. Slotemaker de Bruine (mei ap plaus begroot), zei dat hij op zijn waarlijk niet kleine lijst van spreekbeurten, reeds dadelijk eenige plaatsen gereserveerd had voor Zeeland, en dit hierom, daar hij aan Zeeland zijn benoeming (volgens spreker zonderlinge benoeming) lot Eerste Ka merlid te danken had Dezen avond zal spreker behandelen het streven naar democratische politiek in onzen legenwoordigen toestand. Ach ter het woord democratische politiek stelt spr een vraagteeken. Is democratische politiek gewenscht en mogelijks Deze vraag is noodzakelijk met het oog op de komende stembus De welbewuste kiezer zal immers zijn stem uitbrengen in ver band met eenig perspectief, dat hem ge opend wordt en nu vraagt men zich af kan dat perspectief liggen in aangekon digde democratisch© politiek? Spreker wijst er op dat er zekere matheid is in het politieke leven Daar wordt niet ge vonden die felle hartstocht, die vorige verkiezingen kenmerkte. De oorzaak [daarvan wordt gezocht in het stelsel van Evenr Verlegenw. Het gaat hier niet zoo zeer om den jiersoon als wel om de partij, waardoor de verkiezing een ©enigs zins onpersoonlijk, vaag karakter draagt. Ecu meer op den voorgrond tredende oorzaak is echter deze, dal we leven in een economisch zeer gedrukten lijd Eco nomische oorzaken dwingen tot hande lingen, die men feitelijk niet wenscht, doch die door economische omstandig heden vereisclit worden. Men vraagt nu naar een weg Ier verlossing daaruit. En het antwoord zou dan luiden dc demo cratische politiek. Dan wordt de gedacht© verdedigd, dat de politieke groepeering in het parlement gewijzigd dient te worden. Niet de schei ding links-rechts, doch democratiscll-con- servalief zou de juiste zijn; het geestelijk- principicele verschil moet in de politiek verdwijnen. Daartegenover moet echter gesteld worden dat de tegenstelling democratisch conservatief in den legenwoordigen tijd, d i. mei hel oog op de komende vier ja ren, zoo goed als geen inhoud heeft; de uitdrukking democratisch heeft thans geenerlei zin En dat heeft twee oorzaken cn wel vooreerst een economische en ver volgens een zielkundige. De op den voor grond tredende yraag in Nederland is thans Wilt ge een sluitende begrooting? Dit vraagstuk is van het allergrootste be lang, daar het een volksbelang geldt en alle vragen zijn daaraan ondergeschikt, en wat meer zegt worden daardoor be- heerschl, krijgen zoodoende een ander karakter. Ter verduidelijking worden twee voorbeelden gesteld Vooreerst de laat- wijziging van de onderwijswet, waar hij het aantal kindeven per klas verhoogd wordt en de mogelijkheid wordt gegeven tot afschaffing van het zevende leerjaar Los van alle feilen, is het voorstel aller ongelukkigst, doch gezien d© economische omstandigheden, is het strikt noodz.ake- lijlc. Hetgeen de Regeering dan ook er kent, daar deze maatregel volgens de" wet zelve, slechts tijdelijk zal duren en wc! tot 1 Jan. 1930. Als hef tweede voorbeeld (meer op zielkundig terrein) dient de ontwapo- ningsgedachte Men beweert dat deze ge dachte democratisch is. doch zij heeft met democratie hoegenaamd niets uit 4e staan. Ten onzent wordt campagne ge- ■oerd tegen den oorlog omdat zij zoo vreeselijk gruwelijk is, een kenmerkend verschijnsel van alle ua-oorlogsche tijden. Dit is echter oppervlakkig. Niet het ge voel, maar hel geweten dient ons te zeg en, dat de oorlog vervloekt is Immers niet met machtsmiddelen, maar door middel van recht zal het geschieden. Daarnaast slaat de eisch van onmiddel lijke nationale ontwapening. Onze prac- lische zin zegt ons dat nationale ontwa pening niet leidt tot wegneming van den oorlog. De onmogelijkheid der democr. politiek blijkt uit de verkiezingsprogramma's. Waar dan veelal aan een democr. kabinet' als eischcn gesteld worden nationale ont wapening, organisatie van hel bedrijfs leven, siaatspensionneering, intrekking tarieiwet, opheffing verschillende accijn zen, inkrimping slaalshuishouden Doch in de verschillende programma's wordt een mogelijkheid van uitvoering niet aangewezen en wil men den kiezers ecu perspectief openen, dan moet de ver wezenlijking daarvan binnen de komende jaren toch mogelijk zijn. Mr. van der Laan heeft in een Dinsdag- avoud j l te 's Gravenhage gehouden rede de practische verwezenlijking be toogd. Aan de hand van verschillende cijfers loont spr. dat deze oplossing tol de onmogelijkheden behoort. Staatspensioen aqjit spr. ecu groot na deel, daar het moreel van het grootste belang is, dat ieder zichzelf een goeden ouden dag bezorgt Verder is het verderfelijk dat de sala riskwestie in de politiek wordt betrokken. Er moet niet gestemd worden met het oog op materieel voordeel Voorop slaan principieel© overwegingen, die dan ook den doorslag dienen te geven. Prinoipi- eele politiek sta op den voorgrond. Be hartiging van stoffelijke belangen alléén tot verhooging van geeslelijk leven; zoo doende bevordert men de wiire demo cratie. (Applaus). Ds. van Empel zegt Prof. Slotemaker dc Bruine dank voor zijn rede. Prof. Slotemaker de Bruine eindigde mol dankzegging. VERKIEZINGSWED!-RtUmER EN ROMANS. Gisterenavond sprak voor de afd. Mid delburg der R K. Staatspartij alhier de heer L. .1. Fruylier. Spr. begon met te zeggenldaf er van de 29 partijen, in ons land slechts 7 be- langsijk zijn De andere beslaan slechts om verdeeldheid te zaaien, of hel is hun om eén zetel te doen. Vervolgens gaf spr. een uiteenzetting van dc verschillende partijgroepen, en ging daarna over tot een historisch over zicht van de politiek der verschillende partijen, gevoerd sinds 1840, en speciaal die der R. K. Staatspartij. Het belangrijk- DE BESTE 1 Verkrijgbaar voor engros eu detail bij de firma Gebr. STEENLAND. Station straat MIDDELBURG. (Ing. Med.) ste punt in haar geschiedenis if> de grond vesting der coalitie door dr Schaepman on dr Kuyper in 1887. Wat betreft het heden, staal ook nu hei katholieke volk eensgezind achter de R.K Staatspartij. Deze eensgezindheid is in het verleden gebleken, dat zal zij ook in de lockomst doen. Spr wijdde daarna uit over de Obris- ij'.e hei i o.cn <i r R K Staatsparty, en wees op de scheidingslijn tusschen links en rechts. De liberalen erkennen huwelijk ni\ als sacrament, zij voe den hun kinderen op tegen God. Daarna was hel woord a in I Romans, A r. wees allereerst op de tweespalt in de I!* K. Staatspartij. Er moet eenheid zijn. I)e Volkspartij beweert meer domocra- lis.ch en meer katholiek te zijn Zij drij ven den eisch tot processievrijlu-id op dc spits. Dat is overdreven katholicisme. Spr. acht een samengaan van goede ka tholieken met de S D A F onmogelijk. Spr wilde voor zijn eigen nering opko men en weuschle, ondanks hel coalitie verband, Nolens sterker dan Colijn De S D A P is in haar vooruitgang teleurgesteld Zij heeft nog en ideaal, n 1. een ministerie met socialislische mi nisters en wil daartoe met de R K sa mengaan Zij is bereid daartoe alle won- schen der R K in te willigen Maar de vervulling van alle katholieke weuschen willen de katholieken niet ontvangen uit de handen der S P. A P. Tusschen de It K. en socialisten is geen enkel aan- knoopingspunt Omdat enkele weuschen niet zijn inge willigd, moet echter de coalitie niet den Tug worden toegekeerd. Spr wees op lie(ge.en de laatste jaren reeds is veroverd. 80 j ren geleden had slechts één katholiek zitting in do Stalen Generaal. Het hoogste ideaal dal is be reikt, Is op onderwijsgebied de R K. Universiteit le Nijmegen Spr eindigde met een opwekking voor dc a s. verkiezingen DE Z. IL.11. TE KRUININGEN. De R ij l o e r Do pij feesten als deze behoorende rijtoer is, laten wij het direct maar constateer en, een groot succes gewor den. Op het terrein der tentoonstelling stonden tegen 2 uur ruim 60 wagens, waaronder enkele groote bussen, gereed en die waren spoedig bezet De tocht ging eerst over Schore, Biezelinge en Kapcllo naar WcmeldingC, waar even werd halt gehouden en in ieder der auto's werd door eeu vriendelijkeschoo- ne Zeeuwsche in het toch altijd zoo pakkende cosluum een groote mand ker sen afgegeven, die zich op den verderen tocht uitstekend deden smaken. Van Wemelaiuge ging liet over Ierseke en Krabbendijke. waar de voorzitter van den kring den scepter zwaait, naar de Bath- poldecs, waar bij de wouiug van den directeur, den heer Koning, die zich hier tegenover allen men had hier de auto's verlaten als een royaal gast heer deed kennen, terwijl hij voor een welkome bediening door het schoone geslacht had zorg gedragen Bovendien gaf de heer Koning' voor de landbou wers nog een leerzaam lesje in practi sche bedrijfsinrichting, door de demon stratie van een door paarden getrokken ken katrolleninriohting voor tiet in slechts twee tempo's lossen van een voer hooi of stroo Na dit welkome oponthoud werd ge reden door den Bathpolder en over den overweg bij den Scheldedani, waarover verschil beslaat met de Spoorwegen, die het maken van dezen overweg tot een openbaren tegenwerken, niettegenstaande het hier domeingronden betreft liet ging nu den nieuw bedijkten Kreekrakpolder in naar het deel van Zee land, dat aan de overzijde der Schelde ligt, om nog even op Brabantsch grond gebied te koinen en hij Woonsdrecht weer in de richting van Zuid-Bevelaud terug te keeren over den officieelen ver bindingsweg tusschen beide provincies. Hol ging nu weer over Krabbendijke en Waarde naar Kruiningen terug, welke thans geheel in feestdos gestoken plaats te ruim kwart over 6 werd bereikt Tij dens den geheelen tocht was de volle medewerking der bevolking en vooral haar medeleven gebleken door hel ge juich bij het passeeren cn het op vele plaatscu ontplooid zijn der vadcrland- sche driekleur, terwijl de rit aan de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1925 | | pagina 1