No. 121.
Maandag 25 Mel 1925
168° Jaargang.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Sy dit nummer behoort 'een Bijvoegsel.
Uit Stad en Provincie.
Door de Vrijz. Dem. Statenfractie is
geprotesteerd tegen de gewijzigde dienst
regeling bij de Prov. booten en een in
terpellatie daarover in de eerstvolgende
zitting aangekondigd.
Uit Middelburg.
Men verzoekt ons de leden der afd.
Middelburg van den Vrijz. Dem. Bond
te herinneren aan den cursusavond, wel
ke morgenavond plaats heeft, voor de le
den en geïntroduceerden en waarin de
heer M. J. 1-Iarts zal spreken over „So
ciale verzekering" en de heer W. de
Graal over „De aanstaande verkiezingen".
'Als gebruikelijk is ook voor muzikale af
wisseling gezorgd en heeft de cursus
avond plaats ih de sociëteit St. Joris.
Zaterdagmiddag had op het Molen
water a 1 h i e r een demonstratie plaats
van de Mïrax brandbluschapparalen.
Onder de vele belangstellenden merk
ten we o. a. den burgemeester en vele
brandweerautoriteiten op.
Een tamelijk omvangrijke brand werd
binnen 2 minuten volkomen gebluscht.
Eveneens werd een brandend bezineveld
in een minimum van tijd uitgedoofd. Wij
kunnen 'deze demonstratrie niet anders
dan zeer geslaagd noemen.
Door de politie alhier is aange
houden een 18-jarige loopjongen, die zich
schuldig had gemaakt aan verduistering
van gelden ten nadeele van zijn patroon
en die naar België was gelrokken, waar
van hij verleden week weer hier terug
keerde. "De jongen is heden {Maandag)
aan de justitie voorgeleid.
Alhier rs binnengekomen het
Duitsche stoomschip „Mars" met een
lading hout van. Riga.
Ui t Vlissingen
Zaterdag is te Vlissingen in
perceel Schuitvaartgrachl 71 een ge
denksteen onthuld, welke door denarchi
tect, den heer M. Vrijenhoek te 's Gra-
venhage en den aannemer, den heen F.
Smolders, geschonken is aan de woning-
bouw-vereeniging „Goed Wonen" aldaar.
Uit Z ui d - Be vela n d
Tijdens een kort, doch hevig on-
weder sloeg de bliksem Zaterdag in een
klamp met stroo op de hofstede van den
landlïOuwer P. Blok te Wiolfaarls-
d ij k. Ruim 55.000 K.G. stroo ging door
den brand verloren. Dank zij den gun-
stigen wind en het zeer spoedig oplre-
-den der brandweer bleef de schade bij
<1© slrookSamp. De motorspuit verrichtte
hij het blusschen uitstekenden dienst.
Zondagmorgen om/ 3 uur kon de brand
weer inrukken.
Uit Noor d-B v e 1 a n d.
Het Nutsdepart. Noord-Beveland
vergaderde Vrijdag j 1. te Wrissenker-
ke. Na een paar medödeelingcn van huis-
houdelijken aard, werd als afgevaardigde
naar de Dislrictsvergadering te Goes aan
gewezen d© heer F. Maris. Daarna
werden de hoeren Maas, arts le Colijus-
plaat, Joh. Vogelaar en M. L. de Looff,
.beiden te Kortgene, als nieuwe leden
aangenomen. De beschrijvingsbrief voor
de a.s. algemeène vergadering gaf, behal
ve dat het radio-voorstel zeer de aan
dacht trok, geen agnleiding tot opmer
kingen. Tot afgevaardigde ter alg. verg.
werd benoemd de voorzitter, tot plaats
vervanger de secretaris.
Uit de voordrachten voor leden van het
hoofdbestuur werden de nos. 1 gekozen.
Vrijdag j.I. vergaderde de raad van
W'issenkerke.
Het voornaamste punt van de agenda
was een voorstel van B. en W. de open
bare school te Geersdijk af te staan aan
de vereeniging voor bijzonder -onderwijs,
aldaar.
Aan die vergadering was in den
loop der week voorafgegaan een bezoek
van B. en W. met den Inspecteur van
het lager onderwijs, vergezeld van een
deskundige inzake scholenbouw, welk be
zoek ten doel had, in loco na le gaan,
of het bestaande schoolgebouw niet zou
kunnen ingericht worden om te dienen
voor beide richtingen. Toen bleek, dat't
gebouw daarvoor le klein was Het bestuur
van voornoemde vereeniging, mede lot
het nader overleg uitgenoodigd, stelde
toen de consistorie bij zijn kerk Ier
beschikking voor het openbaar onder
wijs. De Inspecteur meende, dat een ge
deelte van het schoolgebouw gevoegelijk
voor het openb. onderwijs bestemd kon
blijven en een klasse van het bijz. on
derwijs, In genoemde consistorie kon
worden ondergebracht.
De voorzitter van de vereeniging kon
zich bij die regeling neerleggen, doch
wenschie zijn medebestuurders nog na
der te hooren.
Uit een bij B. en Wj. ingekomen schrij
ven van de vereeniging bleek, dat haar
bestuur bezwaar had tegen hei verdeelen
der leerlingen over twee gebouwen, om
dat daardoor een gedeelte der leerlingen
zonder toezicht van het hoofd der school
zou komen.
Bij de bespreking der zaak in den raad
stelden de voorstanders van.het op^nb.
onderwijs in het licht, dat de aanneming
van hel voorstel een onrecht zou zijn,
den ouders en kinderen, die openb. on
derwijs verlangden, aangedaan, De voor
zitter wees er op, dat het bezwaar, door
het schoolbestuur aangevoerd, zonder
grond was. Immers bij de verbouwing
der bijz. school in de kom der gemeente
zijn weken achtereen de kinderen 'tlier
school ook over twee gehouwen ver
deeld geweest, zonder dat het onderwijs
daardoor schade leed.
Tegen het voorstel spraken de heeren
de Regt, v. Ilee, v. Nieuwenhuijzen,
Abrahamse en Schippers.
Met nadruk werd er opgewezen, dat
door aanneming van het voorstel aan de
Geersdijksche „openbare" kinderen hun
school zou worden ontnomen en
zij verplicht zouden zijn, die op het dorp
te bezoeken, ruim' 3 \K. M. ver. Dal onge
rief zou vervallen, als de regeling, door
den Inspecteur aangegeven, werd aan
vaard.
Voor het Voorstel sprak geen der
leden.
Zaterdagavond gaf het eerste Zierilc-
zeesclie mondharmonicagezelschap „Door
oefening Kunst" een uitvoering in de zaal
van den heer A. Verburg te Coljjns-
p 1 a a De verschillende muzieknummers
werden afgewisseld door eenige komische
voordrachten. Een bal besloot den gezel-
ligen avond.
Uit ïholen,
Men meldt ons dat de vergadering
van den Zeeuwschen Wiaterschapsbond
dit jaar zal gehouden worden te Tho
len of St. Philipsland.
o
Uit Zeeuwscü-Vlaanderen O. D.
Door den Commissaris der Kpningin
is aan Joh. Wagenaar, .veldwachier in de
gemeente Axel, met ingang van 1 Juni
a.s. eervol ontslag verleend;
iUit Zeeuws'ch-Vlaanderen W. D.
Zaterdag vergaderde de raad van
Waterlandk e r k j e. De heeren Ver-
brugge en Feijnaut waren afwezig. We
gens af- en oversclirijving van enkele
posten moest de begrooting 1924 wor
den gewijzigd.
Gekozen werden de voorzitter en de leJ
den van het stembureau. x
Het zware onweder van 'Zaterdag
middag versplinterde een grooten Canada
boom in de buurt van Bakkersdam onder
Waterl andkerkje, zeer kort bij de
groote landbouwersschuur van G. v. d.«
Vijver.
ken „De Duif" hier vertegenwoordigd
zijn door de firma Jacobse, dit moest zijn
de firma Jacobson.
bij Wielrijders.
r een door de zon Verschroeide Huid, f
Schrijnen en Smetten, verzacht en
geneest men met [pUilCPlL
"Bij 'Apoth. en Drogisten
(Ing. Med.)
DE DERDE TENTOONSTELLING VAN
HANDEL EN NIJVERHEID TE
MIDDELBURG.
VI.
Het onweer, dat Zaterdagmiddag ge
paard ging met liksche regenbuien, zal
zeker wel oorzaak zijn geweest, dat de
tentooonstelling des middags maar ma-
lig was bezocht. Toen tegen den avond
het weer opklaarde is het echter des te
drukker geworden en evenais Donderdag
moest tusschen 8 en 9 een tweede kaar-
tenbureau in het Schultershofstraalje
worden gevestigd om de honderden be
zoekers spoedig te kunnen afhelpen.
Het was dan ook weer zeer gezellig en
toch in alle opzichten rustig en netjes
in den tuin, welke goede stemming nog
verhoogd werd door den fantastischcn
aanblik van de feestverlichting, die be
stond uit bet nu gekleurd zijn van al
de bijna duizend lichtjes en het daarbo
ven ophangen van de snoeren geele
lampjes.
Zoo'als wij reeds meldden wordt he
denavond het variété programma met de
Kitty's een muzikaal nummer, uitgebreid.
Morgen en Woensdag zullen de attrac
ties tot 12 uur voortduren. Voor den
la&tsten dag, Donderdag, róoet dit nog
nader worden vastgesteld.
In ons artikel over de tentoonstelling
stond Zaterdag, dat de .Kon. Zeepfabriek
J. F. WOLSKY V|H K. J. QUIST.
Lange Delft l 18, Middelburg.
Wij ontvingen heden de Nouveauté'» in
Zijden Crêpe Chemises en Pantalons
alsook Combinations.
Zijden Onderjurken eu Directoires,
alles in diverse Modekleuren.
Bijke sorteering Voorjaarsstoffen.
(Ingez. Med.)
NEOERLANDSCI1E KON» VOOR
ZIEKENVERPLEGING.
^Zaterdag hield de Nederlandsche Bond
voor ziekenverpleging zijn 33ste jaarlijk-
sche algemeene vergadering in de socië
teit St. Joris alhier, ouder voorzitter
schap van den heer dr. Th. Hammes,
die alle aanwezigen welkom heette, in
de eerste plaats de heeren Dumon Talc
en van Woelderen, burgemeesters resp.
van Middelburg en Vlissingen, om er ver
volgens op te wijzen dat de buitengewone
vergadering, die gehouden is, een werk
vergadering was, dit maal is liet een
propagandavergadering.
De eerste personen ,die zich uit naas
tenliefde aan- -liet verplegen van zieken
wijdden zouden van ontaarding gespro
ken hebben als zij konden weten dat er
eigenlijk nu niet meer gesproken moet
worden van een roeping ,doch meer van
een beroep Maar juist daardoor kwam
er behoefte aan de bescherming van
den arbeid in ziekenhuizen. Men schijnt
nog niet algemeen le erkennendat de
gezondheid der verplegenden ten offer
gebracht aan te lange werktijden, scha
delijk is voor de resultaten der verple
ging. Daarom is hel goed dat op dit ter
rein de arbeidswet van toepassing zal ko
men. De verplegende» bchooren er dan
voor 1e zorgen ,dat de waarde der ver
pleging niet kleiner wordt door lcorlenen
arbeidstijd.
Ten slotte wees spr. er 'op dat deze
vergadering gelden moet aanwijzen om
mede te werken aan behoorlijke ex
ploitatie van het Tehuis voor Oud-verplo-
genden.
De burgemeester van Middelburg
zeide, dat hij blijde is deze vergadering
te Middelburg wordl gehouden Meii
staat tegenover dezen bond zeer sympa-
tiek, omdat het idieele van het vak wordt
gevoeld. Spr. hoopt dat de besprekingen
zullen bijdragen lol den bloei van de
vereeniging en dat men na de vergadering
nog veel zal kunnen genieten "van het
moois dat Walcheren biedt.
De voorz. deelde nu mede, dat van
den Commissaris der Koningin en van
mevr. Quarles van Ufford bericht was in
gekomen van verhindering om de verga
dering bij te wonen.
Besloten werd aan H. M. de Koningin
i H. M. de Koningin Moeder een tele
gram met betuiging van eerbied te zen
den.
Hierna werden de gewone vereeni-
gingszaken afgehandeld, als liet jaarver
slag. waaruit bljjkt dat hoi ledental
groeiende is ,de rekening en de begroo
ting en de verslagen van de verschillen
de onderdeelen van den Bond.
Tot bestuurslid werd herkozen de heer
dr. A. Couvee. secretaris van~het hoofd
bestuur en gekozen freule M. C. G.i
Reuchliu en de heer dr. G. J.i van Thie-
nen. Eveneens werd voorzien in de vaca
tures in de commissies, die de verschil
lende onderdeeleJa besturen.
Ingevolge het rapport van de com
missie voor de wijkverpleging en de wijk
verpleegsters werd besloten die commis
sie nog niet op te heffen, terwijl de com
missie benoemd lot bestudeering der ar
beidsvoorwaarden en de verzorging der
verplegenden. nog geen rapport kon uit
brengen.
Besloten werd na zeer uitvoerige dis-
cussei om aan het T.O.Vgden vorm 1e ge
ven van een „stichting" en aan het hoofd
bestuur op le dragen in samenwerking
met den rechtsgeleerden raadsman van
den Bond en den notaris van het echt
paar, dat- het huis schonk de sUchtings-
acte op te manen nms daarbij bepaald
wordt dat minstens 5 leden van den
bond in het bestuur, der stichting, be
staande uit 9 personen, zal zitting heb
ben en in ieder geval dc voorzitter, de
secretaris en een vrouwelijk lid van Het
Bondsbeslunr, dat de Stichting ook voor
huisvesting elders kan zorgen en dat
oud-verplegenden en geen invalieden be
doeld zijn.
Aangenomen werd een bestuursvoor-
voorstel om de contributie te verhoogen
met 75 cent .welk bedrag dan aan de
stichting ten goede komt, zulks nadat
voorstellen Amsterdam om f 0.75 voor
de Stichting en f 0,25 voor de afdeelingen
meer te "heffen waren verworpen. Nog
werd besloten de van rijkswege gediplo
meerde en erkende verplegenden tol de
Bondsbureaux toe le laten, de commissie
voor opleiding en examens der verple
genden om te zetten in ©en voor advies in
opleidings- en examenzaken. Tot eere
leden werden benoemd de dames E Si
mon van der Aa geb. van Marselis Hart-
sinck en L. de BussyKruijsse.
Aan het hoofdbestuur werd opgedra
gen voor de algemeene vergadering
1926 te kiezen tusschen den Haag-en Lei
den.
Hierna werd de vergadering gesloten
Na don in de St. Joris gebruikte lunch,
was des middags aan de or de.
Zeeland en de zie
kenverpleging.
De heer arts D. N. van G e 1 <1 e r e n
hield een lezing over bovenstaand on
derwerp. Hij wees op de eigenaardige
geografische ligging van onze provincie,
die in totaal nog geen 250 duizend in
woners telt, dus minder dan onze groote
steden, en dan nog slechts twee steden
met rond de 20.000 inwoners, namelijk
Middelburg en Vlissingen. Hel genees
kundige \raagstuk wordt sterk bchecrscht
door de, de verschillende deelen schei
dende waterwegen, zoowel wat betreft
het inroepen van specialistische hulp als
wat hetreft de verpleging in ziekenhuizen.
Dit was o.a. aanleiding dat de Zeeuwsch
Vlamingen voor deze doeleinden naar
België gingen, maar gedurende den oorlog
werden zij gedwongen over de Schelde
te gaan, en dat is gelukkig zoo gebleven,
terwijl men nu ziekeniurichtingen vindt
te Aardenburg, Ooslburg, Sluiskil, Ter-
neuzen. Hulst en Honlenissc. Ook de
Noordelijke groep, St. Philipsland en Tho-
!cn en Schouwen en Duiveland, zoeken
hun hulp buiten de provincie, namelijk
in Noord Brabant en te Rotterdam, al is
hierin voor Schouwen en Duiveland de
laatste 10 jaar wel eenige verandering
gekomen. De middengroep, Walcheren en
do Bevelanden, blijven voor de geheele
geneeskundige verzorging praclisch wel
geheel binnen de provincie.
Naast dé verkeersliindernisscn, waren
er nog andere hinderpalen, namelijk, dat
lot voor korten tijd Zeeland slecht voor
zien was van oen specialistische hulp
en er zeer spaarzame gelegenheid was
voor goede ziekenverpleging. Spr. licr-
innerl dan aan de beschouwingen van
dr Schoute en van dr. Worlman over de
eiekenhuisvcrplegiug ten plattelandc en
aan de, thans in Zeeland bestaande zie
kenhuizen en de pluimen lot bouw of uit
breiding van bestaande, waardoor men
eind 1924 in Zeeland kon beschikken over
11 ziekeniurichtingen met 370 bedden, d.i.
1.5 bed op' 1000 inwoners legen 3 op de
1000 inwoners in het geheele rijk
In het aantal specialisten is ook groote
verbetering gekomen en hoewel nog niet
alle specialismen binnen de provinciate
grenzen vertegenwoordigd zijn, wat spr.
toejuicht omdat hem dc splitsing wel wat
ver gaal, kan Zeeland nu tevreden zijn
met de beschikbare specialistische liulp,
aaronder meerdere' personen, die men
noemt, „reizende specialisten", wat trou-
vens voor een provincie als de onze
zeer gewenscht is
Spr. wijst nu op het operatief ingrij
pen, dat veelal noodzakelijk is en waarbij
opname in een ziekenhuis eisch is. De
patiënten zien daartegen op, en willen
althans zoo dicht mogelijk bij hun .familie
blijven en komen dan in meer of minder
gemoderniseerde oude plaatselijke inrich.-
tingen, die, al komt dc "beste specialist,
nimmer kunnen geven wat de moderne
diagnostiek en therapie eischen, en wat
onze volledig uitgeruste moderne centra
tegenwoordig dan ook bieden Dc eischen
aan een ziekenhuis gesteld, zijn thans
zeer hoog. Een ziekenhuis, dat aan
spraak wil maken op den titel „volledig",
dient te beschikken over een sl.u
menwerkende specialisten en over het
bij deze heeren behoorend kostbare en
uitgebreide instrumentarium, p'us een
volledig ingericht laboratorium en
zelfsprekend een Rönlgeninrichting. Over
al in Zeeland zulke ziekenhuizen 1e heb
ben zou dus te kostbaar zijn en de spe
cialisten zouden geen voldoende routine
©n ervaring behouden. Men zal zich dan
bok tevreden moeten stellen met enkele
volledig uitgeruste centra, waar ellc
nauwkeurig en uitgebreid onderzoek kan
geschieden, terwijl desnoods alsdan de
verpleging, eventueel de operatie kan
plaats vinden in kleinere, beknoptere
plaatselijke ziekenhuizen Men kan dan
behouden oen voldoende geoefend en
hoog staand, korps specialisten naast de
mogelijkheid dat de zieke zich desnoods
lean laten verplegen niet te ver van zijn
woonplaats. Men bczwijkc cellier nooit
voor dezen wensch en beginne geen be
handeling zonder voorafgaand volledig
onderzoek, zoo noodig in de centra Ook
ga men niet over tot een behandeling,
waaronder spr. dan ook een operatie
verstaat, als do inrichting niet opgewas
sen is tegen eventueele complicaties of
Iwanneer de nabehandeling specialistische
A.J. P'S VANILLE SAUS
y oi/eaNccRiuK
lugez Med.)
hulp of doorloopend toezicht eischt.
Spr. komt nu tot de belangrijke factor
bij de behandeling der zieken, namelijk
de hulp van hel verplegend personeel
en zet uiteen hoe z.i bij dit personeel
het aethisch moment moet slaan boven
den malerialislischou kant van het be
roep.
Hel doel van dat personeel moet dan
ook in de eerste plaats opoffering zijn
en het lijkt spr. dan ook een gevaarlijke
proef als de wetgever met dwingende
macht zou willen ingrijpen in hel inge
wikkeld raderwerk der ziekenbehande-
ling en daarbij voor materialistische be
langen, met de zedelijke belangen, zoo
wel van patient als van verplegend per
soneel zou kunnen schaden Spr. wijst'
dan op de moeilijkheden van goede op
leiding van verplegend personeel in klei
nere inrichtingen en komt dan tot de
wensch, daar alleen geschoold personeel
te hebben, waarom samenkoppeling van
de wijkverpleging aan de verpleg.ng in
een klein ziekenhuis noodzakelijk is Men
krijgt hierdoor minder exploitatiekosten
voor het ziekenhuis, op hooger peil slaan
de verpleging en een inniger, nauwere
band tusschen bevolking en ziekenhuis.
IV aar spr. liet woord wijkverpleging
noemde, wijst hij er op, dal die in Zee
land nog doordringt. Spr. acht dit ge
lukkig, al kunnen ook vele zieken niet
thuis verpleegd worden, waarvan de
hoofdschuldigen zijn: de woningtoestand
het sociale millieu, de onbekendheid der
familieleden met verplegingseischen. Aan
de woniugsloeslandeu wordl veel verbe
terd, maar spr. vraagt hoe men tegen
woordig woningen kan bouwen, met zoo
veel mogelijk steen aan de gevels, maar
zoo min mogelijk glas, zulks in strjjd
met de uitgave voor t.b.c: bestrijding en
met de leuze „laat lucht en licht loetre
den in uw woon- en slaapvertrek". Men
moet niet zeggen .dat doet de doorsnee
Nederlander toch niet, maar men moet
hem zeker daartoe bij den bouw gelegen
heid geven.
Zielsenhuisverpleging en wijkverpleging
kunnen elkaar niet vervangen ,doch wel
aanvullen en samenwerkend de verple-
onzer krank n op een hooger peil bren
gen. Do wijkzuster vooral ten plattelande
moet ook geschikt zijn voor maatschappe
lijk werk en liet vertrouwen winnen van
de bezochte, gezinnen, zooals vroeger de
huisarts het had, wat nu nog hoogstens
met den zenuwarts hel geval is.
Spr. wijst er op hoe de chirurgische
afdeeling der ziekenhuizen bevoorrecht
is hoven de interne kliniek, en dit is
vooral in Zeeland betrekkelijk nog zoo;
nog slechts enkele jaren geleden vestigde
zich in Zeeland een spcc.ialist-interuist.
Het is dus niet te verwonderen dal dg
gelegenheid tot specialistisch-mtern on
derzoek en specialistische interne be
handeling nog niet groot is. En toch staat
spr op het standpunt, dat in de lockomst
in Zeeland de interne kliniek het door
haar aan de chirurgie verloren terrein
zal moeten terugwinnen en als volkomen
gelijkwaardige naast haar tol heden meer
bevoorrechte zuster, een plaats zal moe
ten innemen. liet is zéker niet in de
laatste plaats de uilvoering der Invalidi
teitswet, die telkens vraagstukken van
internen geneeskundigen aard naar voren
brengt, i'integenstelling met de Ongeval
lenwet, die meer chirurgische kwesties
te beslissen krijgt), en die ook in Zeeland
zal dwingen meer aandacht aan de in
terne kliniek te schenken Chirurgische
en interne kliniek moeten samenwerken,
elk operatief ingrijpen, moet kunnen
steunen op een nauwkeurig en volledig
intern onderzoek.
Komende tot de bestrijding der l b. c.
wijst spr. er o. a nog op, dat de kinder
geneeskunde in Zeeland nog in hnar
kinderschoenen staat, hij kent geen en
kele inrichting in het bezit van een mo
derne kinderzaal .'boxes', integendeel la
ten de meeste voor kinderverpleging gc-
brnikte zalen nog veel te wensehen over.
Afgezien van enkele lofwaardige pre
staties wordt ook nog veel te weinig ge
bruik gemaakt van de heerlijke duinen
en schitterende stranden voor de behsu-
deling der zieken, en zelfs de hoofdstad
heeft nog geen schoolarts en de Slóten
wilden er voor enkele jaren ook niet
aan Spr. roept ook even op de begrip
pen bezigheid voor de zieken en arbeids-
therapie, die in de naaste toekomst aller
aandacht zullen vragen en meent ten
slotte dat men zal moeten zoeken naar
een Centralisatie der zieken iu enkele
grootere. volledige, noodzakelijk dus
kostbare inrichtingen, steunende op een
niet te ver doorgevoerde decentralisatie,
een decentralisatie, die door haar wijk-
