Donderdag 14 Mei 1924
lo. 113,
168' Jaargang.
1IDDELBURGSQHE COURANT.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting ran Woensdag.
Het Rijk neemt het door de gemeente
Haarlem roor een provinciaal gebouw
aangekochte terrein niét OTer. Met 43—
-18 stemmen, werd het voorstel verwor
pen tot tevredenheid van den voorstel
ler, minister Colyn.
De gemeente heeft nu de voldoening
dat ajj over het terrein kan blijven be
schikken, en dat er vermoedelijk nog wel
«en regeling ran schadevergoeding zal
volgen.
Het wetsontwerp voor de militaire
werken noodig in verband met de af
sluiting der Zuiderzee, had bij de eind
stemming alleen de stemmen der Soci
aal Democraten en der Vrijz. Democra
ten tegen; behalve dan die van den heer
Duijmaer, die baloorig is over het be
drag voor de schadevergoeding aan de
visschers.
Van die twee fracties hebben alleen de
Soc. Democraten het woord ertegen ge
roerd Eerst trachtte de heer Zadel-
hoff per molie ook den Minister van
Fin. bij het debat aanwezig tc krijgen.
Maar dat verwierp de Kamer met 12-
28 st., rechts tegen links.
Toen deed de heer K. ter Laan een
poging om de beraadslaging te schorsen
door een motie vragend de behandeling
aan te houden lot die het wetsontwerp
betreffende de vergoeding aan de Zuider-
zeevisschers. Maar de Kamer wilde daar
evenmin aan- verworpen met 44—19 st.
Vooraf had de heer Ter Laan de
door deze militaire werken vereisclite
uitgaven sterk afgekeurd, met een ver
wijzing naar de bezuiniging voor zooveel
nuttiger dingen.
Minister v. D ij k heeft in zijn antwoord
betoogd, dat de werken noodig zijn om
te voorkomen, dat een in Holland geves
tigd leger in den rug wordt aangevallen
langs een onverdedigdpn weg door de
Zuiderzee.
Bij de artikels stelde dp heer Ter
Laan een amendement voor, strekkend
om de uitgaven voor deze militaire wer
ken te brengen op de oorlogsbegrooting
inplaats van ten laste van het Zuiderzee-
fonds.
De Minister wees er echter op dat
reeds een halve eeuw steeds het begin
sel wordt gevolgd dpt de lasten van de
fensie, verbonden aan nieuwe werken,
ten laste van die werken komen. De Ka-'
mer verwierp het amendement met 50
17 stemmen.
En toen werd het heele wetsontwerp
aangenomen met den bovenvermelden
uitslag.
i De gedeeltelijke wijziging van de
Drankwet is bij slot van rekening niet af
gehandeld. En er is nu al een stuk van
afgeknipt dat eerst zal blijven rusten.
Zooals men weet ging het om de loge
mentsvergunningen en om het verpachten
van vergunningen.
De heer Staalman XV. B.) wees er
op dat men ten opzichte van dit laatste
vooruit, liep op het oordeel der staats
commissie-van der Lande, d^at weldra zal
worden vastgesteld. Hij vroeg toen per
motie aan de regeering om alles wat niet
op de logementsvergunningen betrekking
heeft uit bet ontwerp te lichten. En Mi
nister Aalberse kon zich daarmee ver
eenigen. Na eenige veranderingen te heb
ben ondergaan werd de motie z. h. st.
aangenomen.
De behandeling van het wetsontwerp
zal nn worden uitgesteld tot de regeering.
een nota van wijzigingen zal hebben inge
diend.
BINNENLAND.
KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM.
Gisternamiddag is de Koninklijke fa
milie te Amsterdam aangekomen voor
het jaarlijksch bezoek. In dichte hagen
stond de menigte langs het Damrak ge
schaard en juichte den stoet toe, die
langzaam naar het paleis op den Dam
reed Ook hier werd de oude traditie
gevolgd ,dat de Koningin met den Prins
en de Prinses na aankomst in het Paleis
op het balcon verschenen, waar zij minu-
tenlang werden toegejuicht door de zeer
groote menigte.
Hedenochtend hebben Prins Hendrik
er» Prinses Juliana een bezoek gebracht
aan dc bloemententoonstelling te Heem
stede.
Hedenochtend reed een lange rij
auto's en rijtuigen voor den ingang van
het paleis aan den N. Z. Voorburgwal
met audientiegangers. waaronder veel
corporaties.
Hedenmiddag zal door dc Koningin
een bezoek worden gebracht aan de
-Meelfabriek „Holland" aan de Zoutkeets'-
firacht.
COMMISSIËN LN'PLAATS VAN
AFDEELINGEN.
De heer Dresselhuys e.s. heeft een
voorstel ingediend tot wijziging van het
Reglement van Orde der Kamer.
Na er op gewezen te hebben, dat het
gewone afdeclingsonderzoek hoe langer
hoe minder bevredigend heeft gewerkt,
vooral tengevolge van den steeds loe-
nemenden omvang van de werkzaam
heden der Kamer, merken de voorstel
lers op, dat het Reglement van Orde*in
art. 54 de mogelijkheid open laat tot het
instellen voor den duur van een zitting
van vaste commissiën voor het onder
zoek van tot zekere groep van onder
werpen behoorende wetsontwerpen.
De voorstellers zijn van oordeel, dat
met deze commissie in de volgende zit
ting een proef zou kunnen worden ge
nomen, zij het aanvankelijk nog slechts
op bescheideh schaal. Hierover zou de
Kamer bij den aanvang der zitting een
beslissing moeten nemen.
D. BEl DER- f
Heden overleed te Enschedé in den
ouderdom van 71 jaar de heer D. Beu
der meer dan 25 jaar commissaris van
politie te Enschedé. De overledene was
in de politiewereld en ook daarbuiten
een algemeen bekende persoonlijkheid.
HET SCHELDE-VAARWiATEIt-
De Antwerpsche redacteur der Maas
bode meldt.
In verband met de versmallingen, wel
ke in de pas van Valkenisse geconsta
teerd werden, is men daar sinds Maan
dag opnieuw met baggerwerk begonnen.
Er bestaat geen enkele reden tot onge
rustheid.
Uit Stad en Provincie.
- Ingevolge de landarbeidcrswet zijn
de volgende voorschotten verleend, aan
de gemeente Biggekerke lot een
maximum van f 950; S c h o o n d ij k e tot
een maximum van f 8410; Hoe,de-
kenskerke tot een maximum van
f6401.30, alle legen een rente van 4 pet.
per jaar.
Uit Middelburg.
Er zijn ook hier plannen in wor
ding om te geraken tot vorming van een
plaatselijk comité ter qndersteuning van
de actie, gevoerd door de Olympische
Spelen, ter bijeenbrenging van gelden
voor de nationale inschrijving en van
toezeggingen voor het garantiefonds.
Blijkens een advertentie in dit nummer
worden de belangstellenden opgeroepen
tot een vergadering die morgen, Vrijdag,
te half vijf zal worden gehouden op een
der bovenzalen van de Soc. De Verge
noeging.
Onlangs meldden wij, dat in de ver
gadering van den Nederlandschen Bond
van Ziekenverpleging, welke alhier op
Mei a.s. wordt gehouden, de heer dr.
A. Slavermfm uit Vlissingen een referaat
zou houden. Daar de heer Staverman
verhinderd is, zal <Je heer arts D-. N. van
Gelderen van hier, spreken over „Zee
land en de Ziekenverpleging".
- Na de vele Donderdagen met slecht
weer, is het heden gelukkig een bijzon
der mooie Meidag. Dat het mooie weer
vooral op marktdagen voor onze stad
.van groote beteekenis is, bleek ons van
morgen weer, toen wij aan de Loskade
vele propvolle autobussen uit Zuid-Beve
land aan zagen komen.
Ook het bezoek Uit de Belgische bad
plaatsen wordt reeds van beteekenis. Er
vertoeven, naar wij vernamen, daar reeds
vele vreemdelingen, die krachtig opge
wekt worden een bezoek aan onze stad
te brengen. Hoe meer vreemdelingen wij
zien, hoe liever het ons is, want wij
zijn het volkomen eens met don stad
genoot, die hedenmorgen tot ons zeide
„Ieder laat toch wel wat zitten."
- Op verzoek melden wij, dat de elec-
trische installatie in den nieuwen win
kel van den heer Hooftman op dp Vlas-
markt, geheel is ontworpen en uitge
voerd door de heeren Mennes en Kraat
alhier.
Uit Vlissingen.
Op een gisteren ten stadhuize (te
Vlissingen gehouden vergadering
heeft zich een plaatselijk comité gevormd
ter ondersteuning van liet Olympisch Co
mité. Voorzitter is C. A. van Woelderen;
secretaris J. P. van Bel; jfenningmeester
J. E. J. Jurry. Leden zijn L. van Ben-
nekom, J. A. Berger, A. E. Dudok van
Heel, 0. D. de Haas, Wi. van den Hoek,
dr. Hoogkamer, P. A. Jens, ds. W A. B.
ten Kate, D. Lap, F. G. Lemmers, H. M.
Manikus, O. Ouwehand, L. v. d. Steen.
Uit Z nid-Beveland.
Laatstleden Zaterdag had eene bij
eenkomst plaats van het bestuur van het
Gasthuis te Goes en een groot aantal
doktoren, waarbij ook aanwezig ware;
de architecten, onder wier leiding zal
gebouwd worden.
In die bijeenkomst is door het Gast-
huisbestuur mededeeling gedaan van de
plannen tot slichting van een modern
ziekenhuis waarvan de, teekeningen aan
wezig waren.
Aan de hand van die teekeningen is
een uiteenzetling van den voorgenomen
bouw gegeven.
Het thans bestaande ziekenhuis aan
den Oostwal zal geheel afgebroken wor
den en op de plaats dparvan zal het nieu
we ziekenhuis verrijzen.
Een ruime doorril aan den Oostwal
geeft toegang tot het gebouw. Naast den
doorrit treft men aan de hal en een ka
mer voor de directrice. Van uit dg hal
komt men in een ruime gang over de vol
le breedte van hel gebouw. Aan de eene
zijde van die gang vind,t men portierska
mer, wachtkamer, polikliniek met onder-
zoekkamer en donkere kamer, ruim la
boratorium, behandelingszaal en kraam
kamer.
Aan hel eind der gang is aangebracht
een ruime zaal voor 8 patiënten. Aan de
overzijde der gang vindt men de bad
kamer. linnenbergplaats, theekeuken, toi
letten, W.C.'s, lift en een zaal voor 16
patiënten, waarin naar behoefte door
schutten afdeelingen gevormd kunnen
worden. Aan de beide groote zalen wordt
een ruim terras gebouwd aan de zuid
zijde, om volop van de zon te kunnen
genieten.
Op de eerste étage .behalve door een
gemakkelijke trap, te J>creikpn door de
lift, vindt men 2 zalen elk voor 8 pa
tiënten voorzien Van ruime waranda's
7 klassekamers voor 1 of 2 patiënten,
badkamer .toiletten en W.C.'s, linnenberg
plaats, slaapkamer directrice, ruime ope
ratiezaal met sterilisatiekamer, instru
menten- en verbandkamer, Röntgenka-
mer met platen-archief en donkere ka
mer.
Een afzonderlijk zusterhuis wordt
reeds gebouwd, terwijl een moderne keu
ken tot nu toe ingebruik bij de „Vak
school voor meisjes" builen het eigen
lijke ziekenhuis reeds aanwezig is.
De electricitéit zal worden opgewekt
door een e*gen installatie, in afwachting
ran den tijd dat aansluiting aan leen elcc-
trisch net in Goes mogelijk zal zijn.
De plannen mochten de volle belang
stelling der doktoren hebben, die zich
zeer waardeerend uitlieten over den voor
genomen bouw. met de door hen gege
ven wenken en voorgestelde wijzigingen
in dc inrichting zal door het Gasfhuistbe-
stuur rekening worden gehouden.
Vermoedelijk zal de aanbesteding in
dc eerste helft van Juni a.s. reeds plaats
hebben.
Woensdagmiddag werd de 14-jarige
M. Janse te 's Gravenpolder door
een. auto aangereden. Wonder boven
wonder kwam hij er heelhuids af, maar
aan zijn fiets was haast geen stang meer
recht. Den chauffeur trof geen schuld
Uit T hol en.
- De vice-president van eten 'Raad
van State, roepi in de Staatscrt. van 13
Mei op de onbekende belanghebbenden ia
zake van
het beroep, ingesteld door de N.V.
„Acetylena", tc 's-Gravenhage. tegen het
besluit van B en W. van Oud-Vossc-
meer van 12 Januari 1925, waarbij
haar vergunning is geweigerd tot oprichl
ting van eene benzinebewaarplaats inet
aftapinrichting op het perceel, kadastraal
bekend gemeente Oud-Vossemeer, sectie
D, no. 1325.
KERKNIEUWS.
Dinsdag is te Den Haag onder,
'oorzitterschap van dr. G. J. Wevland,
te Veere. de voorjaarsvergadering der
'Algem. Synodale Commissie der Nederl.
Ilcrv. Kerk geopend.
Tot lid van den pensioenraad werd
o. a. benoemd dc heer mr. A. A. de
Veer, alhier.
Men bericht ons, dat op de te
houden zendingsdag 2en Pinksterdag te
K a p e 11 e, vanwege de Classis Goes der
Ger. Kerken, als sprekers hopen op
te treden Ds. A. Scheelc, Kapel'.e, Dr.
S. O. Los, den Haag, Ds. M. Gravendijk,
Dordrecht, Ds. J. van Nes, den Ilaag en
Ds. R. Hamming te Middelburg.
Te Goe s is gehouden een ouderlin-
genconferenlie van de Geref. Kerken.
Door den heer S. Brandsma werd gespro
ken over huisbezoek en ouderlijk gezag;
door den heer G. C. Aalders over het
zielkundig deel van de taak van ouder
lingen bij huisbezoek. Besloten word de
volgende bijeenkomst te houden te Mid
delburg.
Kerkelijke verkiezing
Gisteren had alhier de verkiezing
plaats van 20 gemachtigden in liet kies
college van de Ned. Herv. Gemeente,
en wel ter vervulling van 17 plaatsen
open wegens periodieke aftreding en Ier
voorziening in 3 vacatures, ontslaan door
tusschenlijdsehe uittreding.
Er namen 352 kiezers aan de stem
ming deel. Er waren S blanco biljet'en
en was de volstrekte meerderheid 173.
Gekozen werden de gezamenlijke can-
didaten van de kiesvereenigingen „Schrift
en Belijdenis" (Confessioneel) en „De
Naam des Ileeren is een sterke toren
(Ethisch) met 281—287 stemmen, terwijl
op de candidaten van de kiesvereeniging
„Tot de wet en tot de ^getuigenis" (Gere f.
Bond) 56—57 stemmen waren uitge
bracht.
Verleden jaar waren 411 geldige stem
men uitgebracht. Toen werden de candj-
daten der beide eerstgenoemde kiesver
eenigingen getuigd met 351—357 stem
men en verkregen die van den Geref.
Bond er 5053.
Opgemerkt zij nog, dat laatstgenoem
de kiesvereeniging de vrouwelijke stem
gerechtigden had geadviseerd niet aan de
stemming deel te nemen, terwijl de beide
eerste kiesvereenigingen haar vrij lieten.
Het Toorop-raam.
''Bij de Dinsdag te Utrecht gehouden
herstemming voor de verkiezing van een
notabele der Ned. Herv. Gemeente, is
N. Janssen met 942 stemmen (aftr.i her
kozen. Zijn tegencandidaat was J. C. Vis
ser gesteld doorghet comité van actie
tegen het Toorop-raam in de Domkerk
en andere misstanden in de Ned. Herv.
Kerk, welke 581 stemmen kreeg.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Voor den bekenden „toren met de
kool" te Deiniun i s een belangrijke rijks
subsidie toegestaan. Het kerkbestuur zal
trachten, de kool te laten restaureeren,
indien van andere kanten eveneens fi-
nancieele medewerking blijkt te beslaan
Reeds zijn dc eerste maatregelen geno
men.
Schouwburg. „De
duivel in de vrouw"
Schönherr's knap geschreven, en op
n samenspel van slechts drie personen
opgebouwd tooneelspe], behoort tot een
speciaal soort van de Duitsche liltera-
luur der laatste jaren vóór den oorlog,
waarin de hartstocht in zijn volle conse
quenties wordl uitgebeeld in een volks
milieu. zoodat er de beschavingsrem
minder sterk werld. En die Duitschors
hebben in het bijzonder aan den iiefdes-
harlslocht van de vrouw een vroeger zel
den zoo erkende felheid en brutaalheid
gegeven, waartegenover zelfs de Fran-
scho liefde-litteratuur bleek werd
Wat Schönherr in de vrouw van dit
stuk tot uiting brengt is om bang voor tc
worden door de cynische volharding,
waarmee ze, over a'les heen, haar ééne
doel tracht te bereiken. En omdat het
hier een vrouw uit het volk is, kon het
zich uilen zonder omhulling, in een gro-
vorm. Dat het zoo kén gaan, de
berichten in de couranten leeren het ons
dagelijks. Dal het psychologisch zuiver
weergegeven is, we zullen hel niet be
strijden, al is ons ook liet verschil tus-
schen de rustige, moederlijke vrouw van
den aanvang, en de angstaanjagend-slu-
we duivelin van hel vervolg, tè groot
Maarhet is waarlijk geen acsthetiscli
genot, dat dit stuk geeft.
Dat is ook de bedoeling niet.
Maar die weglating van letterlijk al
les wat nog cenigszins edeler is dan het
brulaal-dierlijke, is toch ook het zwakke
het stulc. Men zit er naar te kijken
als naar een afschuwwekkend b ij z o n-
der geval
Het weglaten van dl het betere geldt
voor alle drie de personen. In de eerste
plaats voor de vrouw die zich in eens
olledig laat beheorschen door haar zin-
nedrtft 'voor een knappen en vooral
sterken jongeman. Maar er is ook niets
goeds le vinden in haar man, den zieke-
lijken geldsclirapcnden smokkelaar, die
zijn eigen vrouw aanzet om lief tc doen
tegen den le scherp speureuden grens
wachter. En deze grenswachter, die zelf
'erteït dat hij altijd zoo braaf was, is in
dit stuk slechts een zwakkeling in wien
de hartstocht voor" die vrouw al het
goede verjoeg.
Een stuk dat niets anders dan -van
goorheid weet te getuigen, verliest aan
overtuigingskracht En laat ten slotte on
bevredigd. Het blijkt lè sterk aangedikt
Dat neemt niet weg, dat er prachtige
loonoelen in zijn. In het bijzonder in het
derde en in het vierde bedrijf, de ont
luiking van het duivelsche in de vrouw,
en hef pakkende tooneeL' tusschcn de
twee mannen. Want de figuren zelf zijn
knap geleekend, met tal van scherp ka
rakter iseerendc bijzonderheden in hun
gezegden.
Rn de opvoering «gisterenavond was
Verkrijgbaar voor engros en detail bQ
de firma Gebr. STEENLAND, Station
straat MIDDELBURG.
fTnc Med.)
buitengewoon goed. Magda Janssens gaf
die vrouw volledig als oor-type van alles
trotseerende, sluwe kracht-vrouw heftig,
onlogisch en lcomcdie-spelend. Dat alles
te geven en toch éénzelfde type te blij
ven, is een bewonderenswaardige pres
tatie
Maurils Parser was de man. net was
merkwaardig zooals hij steeds door de
ziekelijke man bleef. Maar nog merk
waardiger dat hij in dat type de dingen
steeds zoo goed wist te zeggen, hoe vari-
eerend de omstaudigheden waren.
En Louis Saal'borri gaf den grenswach
ter zooals Schönherr hem maakte stoer,
onnadenkend,, en zwak. En het samen
spel was volmaakt.
De vrij goed bezette zaal heeft de
spelers hartelijk toegejuicht.
ONDERWIJS.
Geslaagd voor gedipl. verpleegster,
mej P. Adriaansen, verbonden aan het
Diaconesscnhuis le Haarlem, vroeger al
hier woonachtig
Geslaagd voor eersten stuurman de
heeren H. J. P. du Gardein en J H.
Bromclow, en voor hel radio-luisler-
diploma, de heeren F. Maas en A. van
den Ende, leerlingen van de De Ruyter-
school te Vlissingen.
Geslaagd voor het examen tuin
bouwkundig-vakonderwijzer de heer C.
A. Fremouw, van Schoon d ij k e, thans
controleur bij den zieklcplantkundigen
dienst te Naaldwijk.
Met de Staatscrt. van 12 Mei zijn
verzonden afdrukken van de statuten be
treffende de Ver. tot oprichting en in
standhouding van een ambachtsschool te
Hulst, thans genaamd: Ambachtsschool
voor Hulst en Omstreken, gevestigd te
Hulst. (Gewijzigde Statuten).
Examens L. O
De Minister vau OK. en W. heeft
bepaald, dat het scliril'lelijk gbdeelte van
de in 1925 af te nemen examens ter ver
krijging van de akte van bekwaamheid,
bedoe'd in art. 77a der L. O. wet I87S
op 9 Juni e.k zal plaats hebben, en d©
mondelinge examens op 16 Juni zullen
aanvangen. Onder de commissiën, belast
met hel afnemen der examens komt voor
die welke te Rotterdam zal zitting hou
den, en die o a omvat de inspecti/en
Middelburg, Ne uzen en Goes. Zij,
die aan het examen willen deelnemen,
moeten zich vóór 27 Mei a.s. aanmelden
bij den voorzitter der commissie, den
heer J J. 't Dart, inspecteur van hef
L. O. in de inspectie Dordrecht, te Dor
drecht
De nict-goedkeuring van de
opheffing der o. I school te
Heikant.
De overwegingen van Gedeputeerde
Stalen van Zeeland, op grond waarvan
zij, zooals gemeld, hun goedkeuring ont
hielden aan het besluit van den Raad
der gemeente St. J a n s f e e n, d d 13
Februari 1925. strekkende tol opheffing
van dc openbare lagere school in de
buurtschap Heikant en lot beschikbaar
stelling van het gebouw dier school ten
behoeve van het R. K. Parochiaal Kerk
bestuur te Sint Jansteen voor de oprich
ting van een bijzondere school, - lui
den als volgt
dat blijkens de stukken dc Raad tot
opheffing van dc o 1 school heeft be
sloten om op de minst kostbare wijze
le kunnen voldoen aan een verzoek van
het R. K. Parochiaal Kerkbestuur om
beschikbaarstelling van een schoolge
bouw ten behoeve van een op te rich
ten bijzondere lagere school te Heikan^
dat evenwel de ouders van plm.
50 leerlingen der bedoelde openbare
school uitdrukkelijk hebben verklaard,
het openbaar onderwijs voor hunne kin
deren te willen behouden;
dat deze omstandigheid op zich zelf
naar de bewoordingen der wet reeds vol
doenden grond oplevert om het raads
besluit niet goed te keuren, doch dat
bovendien dat raadsbesluit moet geacht
worden iu strijd te zijn met den geest
der wet, volgens welken het openbaar
en het Dijzonder onderwijs door de
overheid zooveel mogelijk gelijkelijk be-
hooren te worden verzorgd;
dat toch wel door het gemeeutebe-