■intnMÉl. No. 103. Zaterdag 2 Mel 1925 168' Jaargang. Ff 0IUET9R. VPENMI HUM MDDELBURGSCHE COURANT BUT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. EERSTE BLAD. Afconiemeat «prijs per kwtu*- '•Jftzas op d« buitenwege* oa Middelburg, se 70or de andere gemeenten p, post f 2.50; wor Middelburg eu agentschap Vlis- -atagezi 2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 -tooi dot week. Advertentiën worden berekend -per regel plaatsruimte, met inbegrip van axnraeding. Gewone adrertentiën: 30 seat per regel. Ingezonden Mededeelin- J e n 50 cent per regel. 85 abonnement voor beide veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen: yan 17 regels f2.10, elke regel meer 30 e«nt. Kleine advertentiën «iet grooter dan vijf regels druks en waarbij is aangegeven dat zij in deze rubriek moeien geplaatst worden, 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder brieven of bevra gen bureau dezer courant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent per stuk. Advertentiën moeten, willen ze nog in sns blad van dienzelfden dag worden epgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons Bureau bezorgd zijn. Postcheque en Gironummer 43255. B I N N E N L A N 0. NEDEKLANDSC.il FABRIKAAT. In deze Meimaand zal het tienjarig bestaan herdacht worden van een ver eeniging, die het groot© publiek te wei nig bekend is, niettegenstaande zij werk zaam is in het belang van datzelfde groote publiek. Op 31 Maart 1915 is de vergadering gehouden, waarin tot de stichting van „Nederlaudsch Fabrikaat" werd beslo ten; en al behoort het nu niet tot de gewoonten om een tienjarige vereeni- ging te huldigen en al zou het zelfs den schijn kunnen wekken, dat men haar geen lang leven toedacht, de her denking van het feit der stichting mag, in dit geval, volkomen gepast geacflt worden de jeugdige jubilaris is ge zond „als een visch"; wij verwachten, dat zij oud lean worden en in kracht zal toenemen, al zouden wij, wat pa radoxaal gesproken, wenschen, dat zij niet oud behoefde te worden, doordat de gedachte, waarop zij steunt, gemeen goed van het Nederlandsche volk zou zijn geworden. Maar zoover zijn wij nog niet, al erkennen wij gaarne, dat het denk beeld, dat tot haar stichting leidde,, bij velen ingang heeft gevonden. In Januari 1915 vroeg Jhr. C. W:. F. Van Lidlh de Jende in een inge zonden stuk in de Haagsche bladen, waarom wij Nederlanders 't was in de dageu. toen door den oorlog dit en dat niot of nauwelijks te krijgen was zoo afhankelijk waren van het buiten land; waarom al die gewenschte ar Doo- VALENTINE WILLIAMS. Geautoriseerde vortaling van W. E. PONT 42). ▼on Hagel draaide zich om, 'gebroken vernietigd. En-Klompvoet riep: „Terwijl dit poppetje hier ons onzen tijd laat verknoeien, verschuilt de man, dien wij hebben moeten, de man, die ons de vijfhonderd duizend dollars In goud kan wijzen, ergens in een grot, geen duizend meter van hier. Gekken die jullie bent, begrijp je niet, dat je hem alleen maar hoeft te laten welen, dst liet Engelsche meisje in onze handen is om hem tot overgave te krijgen.? Anders..." Hij zweeg opzettelijk en keek Marjorie aan van onder zijn zware wenkbrauwen. De menigte herhaalde schreeuwend het woord, waarin hij was blijven steken. „Sonst?" „Anders moet hij weten, dat ik deze fijne Engelsche jonge dame zal over geven aan de genade van ieder ónzer ■dapper* metgezellen, die het slachtof fer geworden is van haar schoonheid Zwarte .Pablo, bijvoorbeeld, of onze schoooe kok, Pizarro Op deze woorden volgde een gebrul tikelen niet in ons eigen land gemaakt wei-den; en waarom, als ze hier wel vervaardigd werden, de Nederlander z» ■iet Dij voorkeur gebruikte; waarom ■00 weinig belangstelling bestond voor de voortbrengselen en den bloei van onze eigen nijverheid. Die gedachte of die vragen gaven aan leiding tot de slichting van de Yeree- liging „Ncderlandsch Fabrikaat", die haar doel omschreef in de woorden „De bevordering der belangstelling in de Nederlandsche Nijverheid en van hel gebruik en de vervaardiging van Nederlandsche waren Allen, die tol de Vereeniging toe treden, verbinden zich om het ge bruik van nationale voortbrengselen en waren te bevorderen en daaraan de voorkeur te geven, w&nneer zij in hoedanigheid en prijs met uit het buitenland ingevoerde waren kunnen wedijveren." Zonder ook maar het minste af te dingen op de oorspronkelijkheid van het initiatief, waaraan de Vereeniging haar ontstaan dankte, mogen wij hier toch wel even in herinnering brengen, dat dezelfde gedachte al bijna 150 jaar vroeger was uitgesproken. Betrekkelijk kort na de oprichting, in 1752, van de 'Hollandsche Maatschappij van We tenschappen, werd de wensch geuit, dat deze maatschappij, behalve natuurkun dige onderwerpen, ook andere zou be handelen, o. a. -het verval van den Hollandschen koophandel. Er werd ge klaagd over zucht tot weelde, gepaard met de neiging om geld te steken in 'buitenlandsche ondernemingen en voor keur voor buitenlandsch fabrikaat. Dat had de instelling ten gevolge van den Oeconomischeu tak van die maatschap pij, en deze werd de grondslag van onze nog bloeiende „Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Han del". Degene, die in 1777 den stoot gaf tot de oprichting van den „Oeconomi- schen talc", had gewild „Alle leden moesten afzien van het gebruik van vreemde fabrijken, ten na- deele van onse eigene vooral zouden ONTWERP BUFFETTEN BOEKENKASTEN BUREAUX KLEINE MEUBELEN CATALOGUS FRANCO FOTO ALBUM FRANCO TEQ INZAGE ZATERDAGS TOT <3 UUR GEOPEND LIBERTT (Ing. Med.) van bijvalsbetuigingen. Zwarte Pablo, met zijn guitaar schuin over den rug, een plomp, padde-achtïg wezen, dik en wal gelijk, kwam naar het meisje toege- waggeld. En niet zijn eene slappe, water achtige oog wist hij het meisje aan te kijken op een manier, die haar deed ineenkrimpen van afschuw. Toen werd temidden van een uitbarsting van vroo- lijkheid de „schoone" kok Pizarro, de mismaakte mulat, te voorschijn gehaald. Hij schuifelde naar Marjorie toe, terwijl hij zijn oogen heen en weer liet rollen in het gele. pokdalige gelaat. „Gaat nu kinderen I riep Klompvoet. „Sleept me dien spion uit zijn hol en brengt hem hier. Dezen keer zal hij spreken, alle duivels! of wij zullen er ééns en vooral een eind aan maken!" Weer keek hij Marjorie aan. Het goud ip zjjn lauden glinsterde toen hij lcwaad- faardig glimlachte. Toen viel hij, blijk baar overmand door de inspanning, die hij van zijn krachten gevergd had, terug op zijn legerstede. Het hol was vol rumoer, toen de mannen op weg gingen. Ze hadden ge kampeerd aan den voet van de in terras sen opstijgende rots, op het plateau vanwaar men een uitzicht had op de open plek in het bosch met het graf, eu daarachter de wijde uitgestrektheid van de Horseshoe Baai, ingesloten tus- schen de beide landtongen. „Neem touwen mee!" riep Klompvoet vanaf zijn legerstede onder den boom. de kooplieden zich verpligt rekenen in hunnen handel alles te beproeven om onse inlandsche fabrijken inplaats van vreemde, ook buitenlands te doen vertieren Inboorlingen zoude men op de comploiren gebruiken en voortrek ken boven vreemden, die naderhand uit de verkreegene kundigheden ten nadcele van onsen handel in vreemde landen voordeel doen." Maar wij keeren tot „Nederlandsch Fabrikaat terug. Het initiatief ging uit van personen, idie niet niet nijverheidsondernemingen in betrekking stonden en alleen de over tuiging hadden, dal een goed ontwik kelde vaderlandsche nijverheid, een na tionaal levensbelang is, al zochten zij, uit praktisch belang, aanraking met en medewerking van de mannen van nij verheid en handel. En die is verkregen, al heeft de jonge vereeniging ook te kampen tegen onverschilligheid, ook van de zijde der neringdoenden. Er zijn wel meer plannen gemaakt om Nederland economisch le versterken Al leen Nederlaudsch Fabrikaat is gebleven en de Vereeniging heeft dit gevolg ge had, dat er in de denkwijze van velen een groole verandering is gekomen; veel meer dan vroeger wordt aandacht ge schonken aan de Nederlandsche nijver heid en haar producten. Men heeft lee- ren inzien, dat menig Nederlandsch voortbrengsel ten minste even goed is, als het buitenlandsche artikel en heeft geleerd, dat menig artikel met een bui- tenlandschen naam van Nederlandschen oorsprong was. Men heeft ondervonden, hoe afhankelijk men zich, zonder nood zaak, van het buitenland had gemaakt en men is tot de overtuiging gekomen, dat de niillioenen, die aan werkloozen- steun en armenzorg - 28 procent van alle inkomstenbelasting in 1923 wor den besteed en dus het belastingbedrag konden verminderen, als men Neder landsche artikelen gebruikte in plaats van vreemde. Dat is geen bevoordeeling van de „kapitalistische" industriëeleu, maar een algemeen volksbelang en zelfs ieders eigenbelang. Bij de slerke toene ming van hel' bevolkingscijfer zou ver- waarloozing eu veronachtzaming van on ze nijverheid tot voorLdurende stijging van die 28 procent leiden, gezwegen nog van de moreele schade als gevolg van werkloosheid. Zaken, als die wij hier aanroeren, behooren door ieder, van hoog tol laag, overdacht 1e worden. De groote kapitalist en de proletariër hebben gelijk belang bij een bloeiende nijverheid. Wat heeft nu „Nederlandsch Fabri kaat" in dat opzicht gedaan, om het aangegeven doel te bereiken? Voortdurend is propagada gemaakt door vlugschriften, wandkaarten, nijver heidsfilmen, lezingen met lantaarnplaat jes en vooral ook door liet orgaan, dat er steeds op uil was 0111 nijverheidson- dernemingen te beschrijven en overzich ten te geven van de bcteekenis daar van. 'Dal alles kost veel geld en niet altijd was de kas zóó goed voorzien, dat voldaan kon worden aan de wen schen, die het bestuur koesterde of de plannen, die het tot uitvoering wilde brengen, want wij komen daarop nog terug de belanghebbenden waren lang niet allen belangstellenden in dien zin, dat zij als lid loetraden en de kas stijfden. Het bestuur gaf wel ifit, maar het financieel voordeel van zijn bemoei ingen kwam ten goede aan de nering doenden en de handelaars en de in ,„Je moet misschien 111 de grotten af dalen! De matroos, Schroder, haalde een eind Jouw voor den dag en haastte zich ach ter het rijtje mannen aan, die achter el kaar het hol uitliepen, pratend en la chend als een troep schooljongens; niet één bleef er achter. Zelfs Pizarro, de negerkok, ging mee. Zwarte Pablo, de leider van den troep, wilde een bewaker voor Marjorie achterlaten. Maar Klomp voet wilde daar niet van hooren. „Amigo mino", zei hij. „El Cojo is nog niet zoo oud als die jeugdige kwast daar wou beweren. Ik kan niet klimmen zoo lang die vervloekte koorts mij in mijn oorpus zit, maar ik kau. best op mezelf passen en op iedereen, die mij de eer aaudoel dezen aangenamen middag in mijn gezel schap door te brengen. Zwarte Pablo lachte grijnzend. Ze hoorden zijn voeten stampen op den rotsigeu bodem. Het volgende oogenblilc was hij verdwenen en de kalmte van den zomermiddag daalde over de grot, men hoorde alleen een droomerig gegons van insecten, de zachte bries, die door het dichje gebladerte woei en het verwij derde bruisen van de zee, Klompvoet begon lol Marjorie te spre ken. HOOFDSTUK XII. Een onderbroken tête-a-tête. Een onaangenaam tooneel van geweld, mein liebes Friiulein," merkte hij op, z'n voorhoofd met een rooden zakdoek af dustrie, niet of zelden aan de Veree niging. „Nederlandsch Fabrikaat" stelde een nationalileitskenmerk (V N. F.) in, dat den lcooper Nederlandsch fabrikaat waar borgde eu dat niet gebruikt mag wor den, vooraal gebleken is, dat degene, die hel voert, aan alle cischcn heelt voldaan. Toen na den oorlog allerlei vreem delingen hierheen kwamen om een plaats in onze bedrijven le zoeken, stichtte het bestuur een bemiddelingsbureau voor die betrekkingen, waarvoor men van de ar beidersbeurzen geen gebruik kon maken. Er wordt druk gebruik van gemaakt, maar natuurlijk kan de Vereeniging geen succes waarborgen. Aan het vakonderwijs bewees het be stuur een grooten dienst door het ver schaffen of in bruikleen geven van mo dellen vail werkstukken of teekeningen De leerlingen en ook de leeraren komen daardoor te weten, wat er in ons land ^ngez. Med.) I op nijverheidsgehied gebeurt; bovendien I is het bezuiniging, doordat men ze niet zelf behoeft op te doenhet zijn stuk ken van praktische waarde, oh het is I reclame voor den fabrikant óf den ont werper. De Vereeniging bracht buitenlanders in verbinding met Nederlandsche fabri kanten eu cxporlhandclaars, maar ook wees liet menigeen er op, dat wat hij misschien zou gezocht hebben, wel in ons eigen land te vinden was, wat lang niet algemeen bekend bleek. Zeer belangrijk is ook de bemoei ing van het bestuur, als het blijkt, dat publiekrechtelijke besturen hun bestel lingen in het buitenland plaatsen en on verdiend het vaderlandsch fabrikaat doen achterstaan hij het buitenlandsche. Dat is een onderdeel der werkzaamheden, dat zeer veel takt cischt, maar het is verheugend te vernemen, dat de ver houding van hel bestuur lot b.v de Rijkscommissie voor Werkverruiming vegend, het had zoo gemakkelijk ver meden kunnen worden. Maar wanneer men zijn hartstochten laai werken in- plaals van kerstand was wollen Sie? De oorlog heeft alle logisch denken ver nietigd. Tegenwoordig is het een zeld zaamheid iemand te ontmoeten, die een volkomen hartslochllooze levensbeschou wing eron 11a houdt. Jawohll- Marjorie vroeg zich verwonderd af. waar hij heen wilde. Zijn manier van doen was vleiend; maar zij was zich be wust, dat hij haar nauwkeurig opnam ora te zier. welke uitwerking zijn woorden op haar hadden. „Wy Duilschers hebben den verloren. Daarom gelooft een man zoo als uw vriend Okewood, dat overal in alle omstandigheden een Duitscher in een staat van minderwaardigheid moet zijn, nieine Gnfidige! En wat een smet werpt dit gebrek aan logica op een overigens zoo merkwaardig karakter! Om het 'bewijs niet verder te zoeken dan op dit heerlijke eiland; oorlog of geen oorlog, het feit bljjl'l dat mijn kleine groep den Hcrr Major 111 een minder heid brengt van dertien tegen één. Hoe veel wijzer zou het van zijn kant ge weest zijn wanneer hij dat feit gisteren bedacht had! Laten wij hopen dat hij niet zoo on oordeelkundig zal zijn het te vergetent U begrijpt wat ik bedoel? Wat is-Ü toch snel van begrip!...." Een oogenblik trommelden zijn vingers op tie deken, die over hem lag. „Mijnheer Uw vader is liet jacht gaan halen, nicht wahr?" „Daar hoeft U mij niet naar te vra gen". antwoordde Marjorie. „Ik heb mijn vader niel gezien sedert ik hier voet aan wal zette. „So. so!" merkte Grundt kalmpjes op, ,.nog een andere vraag voor vriend Oke wood zoo straks Maar misschien kunt U mij vertellen, wat er van Hcrr Okewood geworden is? Waar precies heeft U hem verlaten?" Marjorie overlegde wanhopig bij zich zelf. Het was slechts een kwestie van tijd, waarschijnlijk slechts van enkele mi nuten nog maar, dacht zij, en ik zou ge vat worden en uit dp grot gesleurd. Maar als bij ingeving, vertelde zij mij later, be sloot zij geen enkele inlichting over mij te geven, totdat zij mij werkelijk weer in Grundt's macht zou zien. Dus haaldjC zij eenvoudig de schouders op. ..Ik reken, dal dit gebaar niet betee- kent". zei Klompvoet, „dat U niet weet, waar U Majoor Okewood verlaten heeft, want dat zou een leugen zijn En leu gens. nieine Gnadige, zouden U in Uw tegenwoordige omstandigheden, geen goed kunnen doen. U moet van onze goe dige natuur geen misbruik maken, o, nein! Vergeet niet, dat op een verlaten eilland de mensch in staat is terug te zinken tot zijn primitieven slaat. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1925 | | pagina 1