No. 81.
Maandag 6 April 1925
188° Jaargang.
Bij dit nummer behoort een
HET VERDRAG MET
BELGIË.
"Wc vermocdeu dat velen in ons land
bet liever zoud,en hebben gezien, dat
een ander dan de heer Hijmans als mi
nister van Buitenlandsche Zaken van
België liet verdrag was komen on'dertee-
kenen De naam van den heer Hijmans,
herinnert hier nog te sterk aan de ge
beurtenissen van '19 en '20, toen de lieer
Hijmans ook die functie bekleedde, en
eéér nauw betrokken was bij daden als
de kunstmatige bewerking van de Lira
burgers, en bij voorstellen als die tot af
stand van Nederlandsch grondgebied,
welke hier zulk een heftige verontwaar
diging hebben uitgelokt.
Het was misschien ook verstandiger
geweest, als het Vrijdagavond, juist vóór
de onderteekening verschenen Belgische
communiqué niét 'aan de toen geopen
baarde tegenstelling herinnerd had. Dat
communiqué drukt het zoo uit dat Bel
gië toen vroegin oorlogstijd zijn verdedi-*
ging te mogen' doen steunen op Z.-Vlaan
deren, in vredes- en oorlogstijd zijn oor
logsschepen en die van zijn bondgenoo-
ten van de Schelde te mogen doen ge
bruik maken, en voor Limburg een- ver
dediging in te richten in samenwerking
met de Belgische strijdkrachten. Een Ne
derlander zal de beteekenis dier vragen
anders formuleeren, zooals wel blijkt uit
de door het communiqué vermelde ant
woord van Nederland „dat hel elke
schending van grondgebied als een casus
belli, als een reden tol oorlog zou be
schouwen." Voorstellen die zulk een
krasse verklaring uitlokken, waren beter
niet meer opgerakeld, vooral niet omdat
de geallieerden ze toen lerzijde schoven.
En hier zal men, met meer voldoening
dan de heer Hijmans zal doen, conslalee-
ren, dat het eveneens door. hem geleide
plotseling opwerpen van de Wielingen
kwestie in '20, geheel is doodgeloopen,
en dat deze zaak is gebleven precies als
ze vóór dat incident was.
Maar het feit zelf dat de twee buur
landen tot overeenstemming zijn geko
men na een periode van verwijdering, is
een reden voor voldaanheid.
We gelooven niet dat er m ons land
veel instemming za! bestaan met de en
kele Groot-Nederlandsche beloogen die
wc hier en daar lazen: dat Nederland
van deze onderhandelingen had moeten
gebruik maken om betere bepalingen
voor de Vlamingen te eischen. Wij zou
den er ook niet van gediend zijn als een
andere staat zich een dergelijke inmen
ging veroorloofde bijv. ten opzichte der
houding onzer regeering tegenover klach-
eventueele ontevreden Friezen
ten
of Limburgers. De Vlaamschc kwestie
is te veel van inwendigen aard, dan dat
onze regeering zich daarmee zou mógen
bemoeien,
Wal de bepalingen betreft, kan België
redelijkerwijze niet anders dan tevreden
zijn over heigeen Nederland heeft toege
geven. Ten opzichte van de Schelde is
de economische winst geheel aan Belgi
schen kant- In politiek opzicht is niets
veranderd. Hel vervallen der bepaling
dat Antwerpen slechts handelshaven mag
zijn, heeft geen verandering meegebracht
ten opzichte van de vaart van oorlogs
schepen op de Wester Schelde. De com
munique's spreken er niet van, en de
toestand blijft dus zooals hij was. de oor
logsschepen mogen in vredestijd met onze
toestemming over de Wester Schelde va
ren, maar in oorlogstijd, als België iu
oorlog komt en wij niet, dan blijft ook de
Wester Schelde neutraal gebied, waar
de Belgische oorlogsschepen niel mogen
varen.
Maar ten opzichte van hel onderhoud
zijn belangrijke wijzigingen gekomen door
de bepalingen van een doeltreffender toe
zicht, en door de regeling dat wij hebben
te zorgen en le betalen voor het onder
houd dor bestaande vaargeulen en voor
onderhoud en betonning van de n'ieuwe
vaargeulen wanneer de ouïle mochten
verdwijnen Maar met deze restrictie:
dat bij verbetering van de geulen om
aan hooger sëheopvaartcischen te vol
doen, zal moeten worden uitgemaakt wie
dat betaalt.
Als we de beruchte geulmoeilijkheden
bij Bath als voorbeeld nemen, dan zou
de nieuwe regeling dus deze gevolgen
hebben: dat wij zouden hebben te zorgen
gehad dal de zich opnieuw verdiepende
geul Tan Rilland even bruikbaar werd als
de tevoren gebruikte, maar verzande geul
van Batlimaar zal België de kosten heb
ben te betalen, wanneer België die geut
dieper wil hebben dan ze is, om grootere
schepen naar Antwerpen te kunnen krij
gen i
De vraag over het loodswezen die wij
onlangs stelden naar aanleiding van het
A'ederlandsche communiqué, is beant
woord door het Belgische. Het plan
van '20 is behouden de Belgische lood
sen 2ulien voor de binnenkomende sche
pen de Wielingen bedienen,- de Nederlan
ders het Oostgat en de Deurloo. Geheel
bevredigend is die regeling niet voor de
Nederlandsche loodsen, want de meeste
schepen komen door de Wielingeu bin
nen. Maar de beëindiging van den con
currentiestrijd is een opoffering waard.
Alleen vermoeden we dal men zich in
Vlissingeu bezorgd zal afvragen, of in
België nu opnieuw stemmen zullen op
gaan tot verandering van standplaats der
nog in Vlissngien gevestigde Belgische
builenloodsen, die velen in België dan
liever in Zeebrugge zouden zien geves
tigd.
In hoever de bepalingen over de nieu
we kanalen van het Luikerbekken langs
Maastricht naar het Ruhrbekken ook nog
het voordeel hebben dat een deel van
den uitvoer van Luilc per waterweg zich
naar Rotterdam zal kunnen richten, dur
ven we niet uitmaken. Dat onze toe
stemming voor een kanaal van Antwer
pen naar Moerdijk aan Antwerpen een
winst biedt in de concurrentie met Rot
terdam, wordt in het Belgische communi
qué speciaal vermeld. Het Westen van
ons Noord-Brabant zal daar echter ook
van profiteeren. De binnenvaart door "het
kanaal van Wemeldinge zou er zeker
door ontlast worden. De bepalingen voor
aflapping van het Maaswater en voor de
afvloeiing van Belgisch water naar Bra
bant, zullen het best plaatselijk kunnen
worden beoordeeld.
Onze slotsom is dat het verdrag in po
sitieven zin economisch overwegend gun
stig is voor België, en dat het in politiek
opzicht gunstig is voor Nederland, zij het
ook negatief, doordat er geen verandering
is gebracht in cie souvéreiniteitsbepalingen
voor ons eigen gebied, Wat bij slot van
rekening ook van beteekenis is, omdat
dadelijk na den oorlog door de overwin
naars heel anders over de belangen van
anderen gedacht werd, getuige de door
het Belgische communiqué in herinnering
gebrachte eischen.
BINNENLAND.
WETIIOUDERSCRISIS VMS I E'lDAM.
De fractie van S. D. A. P. en van d,e
Vrijz. Dem. Partij uit den Amsterdam-
schen gemeenteraad hebben aan de Kath.
raadsfractie (naar aanleiding van de
overeenstemming tusschen katholieken
Anli-rcv., Chr. Hist, en Vrijh. B.) meege
deeld dat zij zich slechts kunnen ver
eenigen met een regeling, waarbij d,e S.
D. A. P. drie wetliouderszelels behoudt
en d.e Vrijz. Dem. er één krijgen.
De heer Wierdels heeft schriftelijk
verklaard
„Indien de Kathol, fractie mij loslaat
stem ik op drie soc. dem. en den vrijz.
dem. en maak mij sterk, dat Van Lingen
evenzoo zal handelen.
,Er zullen twee christelijken iu het
college moeien zetelen, het liefst twee
katholieken."
Wij ontvingen do nieuwste
- VQO&JAARS-STÖFFEN.
Vraagt onze Stalen. Zie Etalages.
J. F. WOL8KY,
/h. K. b QÜÏST,
Lange Delft I 18 Middelburg.
(Ingez. Med.)
lit Stad en Provineie.
Uit Middelburg.
Aan het zes en twintigste jaarver
slag 1924, van het bestuur der N.V.
„Verpleeghuis" alhier, wordt melding
gemaakt over het aftreden als penning
meesteres van Mevr. SmitCoster,
wegens vertrek naar Vlissingen. Een
woord van warmen dank wordt aan haar
gewijd. Als haar opvolgster werd geko
zen Mej. J. P. v. d. Feen, die ook be
reid werd gevonden het penningmeester
schap op zich te nemen.
Half April verkreeg Zuster Vreeke eer
vol ontslag wegens huwelijk. Het bestuur
zegt haar dank voor hetgeen zij voor de
Vereeniging deed. Zij werd opgevolgd
door Zuster Hartog, die ook weer we
gens huwelijk vertrok. In haar plaats
werd Zuster Tismeer benoemd met 1
November.
Tengevolge van het groote aantal pa
tiënten konden de Zusters dit jaar tij
dens de vacantie het werk niet meer
voor elkaar waarnemen en werd zoo
lang cene zoogenaamde Vacantie-Zuster
aangesteld, namelijk eerst Zuster De
BuckVreeke en daarna Zuster v. d.
Brink.
Met onverflauwden ijver deden de
Zusters wederom haar werk. Zuster van
SchagenLangejan legde 4024 bezoeken
af in 139 gezinnen en Zuster Tismeer
en de andere Zusters 3032 in 223 gezin
nen; tezamen 7056 bezoeken in 362 ge
zinnen tegen 6223 in 1923, Wel een be
wijs, dat haar nuttigen arbeid steeds
meer gewenscht wordt.
De Zusters gaven ook verschillende
malen financieelen 'steun in de huishou
ding.
De rekening der wijkverpleging wijst
aan uitgaven aan f3491,905. Daar'egen-
over staan f 175.90 van contributies:
f 591.67' als opbrengst wijkverpleging en
f 2724.33 als tekort bijgepast uit het re
servefonds.
De baten van dit reservefonds wijst
aan activa een bedrag aan van 73270.205
gulden. De inkomsten ervan bedroegen
(afgezien van een aflossing van een hy
pothecaire leening) aan saldo, interest
en renten f 9050.35s.
Uit Walcheren.
Vrijdag kwam dé vergadering bij
een der vereeniging tot Onderlinge Hulp
bij hel ontstaan van Brandschade aan
onroerende goederen ..Onderlinge Steun"
te Serooskerke (W Voorzitter was
de heer P. Maas uit Koudckerke. Uit het
verslag van den Boekhouder bleok dal er
in 1924 -17 nieuwe leden bijkwamen met
een verzekerd kapitaal van f 170.475 wat-
daardoor steeg lot ruim f -1000 000.
Slechts één brandje behoefde te wor
den vergoed. Met de leden kon worden
afgerekend voor 80 cenl premie per
f 1000 verzekerde som. Bijna de geheele
premie kon in het reservefonds worden
gestort.
Eenige dames te Domburg, heb
ben het plan opgevat in den a.s zomer
een bazaar te houden, lot steun van
het orgelfonds, dat zich ten doel slell
't aanschaffen van een nieuw kerkorgel
in dp Ned. Herv. kerk alhier' Deze da
mes zijn den geheelen winter bezig ge
weest, om allerlei voorwerpen voor d,e
bazaar le vervaardigen. De orgelcom
missie bestaal uil de heeren: L. J, v.
Voorthuijsen, voorzitter; ds. II .T. Ilak,
secretaris en L. van Weel, pennigmees-
ter. Vele giften zijn ingekomen, maar
aangezien er een groot tekort is, wor
den nog steeds gaarne giften tegemoet
gezien aan het adres van een der boven
staande heeren.
o
D iZeeuw sch-Vlaanêe ren W. D
De wachtmeester der Kon. Mare
chaussee, P. de Bruijn, is met ingang van
heden verplaatst van Breskens naar
Sluis.
Zaterdagavond trad in een openb.
vergadering der S. D. A. P. te Bier
vliet op Mevr. BakhuisWolters van
Zeist met het onderwerp: De vrouw in
den politieken strijd.
De strijd zal, aldus spreekster, hoofd
zakelijk gaan tusschen de rechtsche par
tijen eener- en de S.D.A.P. anderzijds.
De liberalen zullen wel weer verzwakt
uit de stembus komen, zoodat hun getal
vertegenwoordigers nog kleiner zal wor
den. Weer zal het van rechtschen kant
klinken: Stemt op de mannen des ge-
loofs. Het politieke Christendom mis
bruikt het geloof om de S.D.A.P. te be
strijden. Verder werd gewezen op den
angst der bezittende klasse in 1918, op
het ijveren der S.D.A.P. voor staatspen
sioen, op de steeds meer en meer voor
komende afwijkingen op den 8-urigen
werkdag, op het vrouwenkiesrecht. Stil
gestaan werd bij de taak der vrouw, die
in huis is; maar door de armoede wordt
de moeder eruit gedreven, om de lage
verdiensten van den man wat te ver
meerderen. De vrouwen dienen zich dan
ook op de hoogte te stellen, wat voor
haar van belang is, vervolgens v/erd stil
gestaan bij moederschapszorg en de
groote kindersterfte in Limburg, Noord-
Brabant en Zeeland.
Na de pauze werden de bezuinigings
maatregelen van minister Colijn onder
het mes genomen; verder werden fiets
en tariefwet, alsmede het ontwerp:
weeldebelasting, 'aan scherpe critiek on
derworpen. Stilgestaan werd ook nog bij
de ontwapening, zooals de S.D.A.P, die
wenscht en welke maar 17t|* millioen
kost, terwij' de tegenwoordige uitgaven
voor militairisme 105 millioen bedragen.
De spreekster eindigde met een aan
sporing om bij de a.s. verkiezing op de
lijst der S.D.A.P, zijn stem uit te bren
gen.
Van de gelegenheid tot debat werd
gebruik gemaakt door den heer Pruijs-
sen, die erop wees, dat ook de Vrijheids
bond voor staatspensioen is aan ouden
van dagen, die het noodig hebben, dat
o.a. Jhr. De Muralt er in en buiten de
Kamer ijverig voor gestreden heeft. Ver
der vestigde hij er de aandacht op, dat
over ontwapening thans zeer verschil
lend gedacht wordt, ook onder de socia
listen; in verband hiermede werd ge
wezen op België en Oostenrijk. Debatter
gaf toe, dat het socialisme veel mooie
kanten heeft, maar practisch niet uit
voerbaar zal blijken, wegens het egoïsme
van den mensch.
Nadat spreekster debatter beantwoord
had, werd de goedbezochte vergadering
door den voorzitter gesloten.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel).
BEVOLKING.
Gedurende de tweede helft der maand
Maart zijn te
KOUDEKERKE
Van 15—31 Maart zijn dp volgende
personen
Ingekomen:
L. J. Oudpman, A no. 176 uit Vlissin
gen; T. van Wallenburg met gezin E
161, Vlissingen; J. F. Hondjus, D 40,
Bergen op Zoom; L. Boone A 1, Grijps-
kerke; M. Samuelse met gezin B 188,
Rotterdam.
Vertrokken -
P J. Lanooij A 173 naar Epc; C.
Korte, B 53, Meliskerke; A. M. van Beers
mei gezin, B 188, Vlissingen; P. C. van.
Belsen met gezin D 132, Middelburg
S. Koole C 13, Sint Laurens; M. Patte-
nier B 93, Vlissiugen; II. van Wezel P.
J. Roose E 64 Serooskerke (W.) D 65
naar Meliskerke.
GOES.
Ingekomen;
P. Zwarlcpoorte, los werkman, van
ICloetinge, Alb. Joachimikade 8. E. Eijl,
winkclchef mag. „Nederland van Rot
terdam, L. Kerkstraat 27. P. Fluijt,
smidsknecht, van Oosterland, Opril Bees
tenmarkt 2. D. A. Land, koopman, van
's H. Arendskerke, Ter,welstraat 6. A.
J. 0. Zwijsen, meubelstoffeerder, van
Rotterdam, Korte Kerkstraat 6. B. L.
Spaapen, coupeur, van Amsterdam, Oude
Singel 16 J J. Strijd, chauffeur, van
Wissenkerke, Beestenmarkt 12. - ,T. G. A.
Tjarks, leurder, van Middelburg, St. Ja-
cobslraat 22. Th. H. J. Bartels, ver
pleegster, van Ginucken, Lomhardstraal
2 W. A. Spierings, verpleegster, van
Maastricht, Lombardstraat 2 L E.
Roest, telefoniste, van Vlissingen. Vlas-
markt 18. B. T. R. A. Hoedt, keDnei
Arnhem, Groote Markt '10 S.
Birkhoff, koopman, van Pernis, Schenge-
straat 20. J. A. Relijlc, apotheker, van
Bodegraven, Lange Kerkstraat 41. Joh
Kolf, los werkman, van Kloelinge, Oude
Singel 40. J. Dominicus, kantoorbe
diende post en telegr., van Bruinisse,
Nieinvslraat 20. A. J Rakker, rijks
veldwachter, van Soest, Schengeslraat .59.
Vertrokken:
R J. v. <1. Wekken, kantoorbediende,
naar Kerkwerve. D. G. Harinck, bak
kersknecht, naar Wemeldinge. - .T, Tim
mer, kellncr, naar Veendam. 0.
Hengstmengel, Wed. J. Geluk, zonder be
roep, naar Souburg. H. Wolzak, rei
ziger, naar Kloelinge Joh. van Putten,
gevangenbewaarder, naar Amsterdam
J. de Wee, gevangenbewaarder, naar Am
sterdam. 0. de Munck, gevangenbe
waarder, naar Rotterdam. J. Fokkema,
Dir. bijkantoor spaarverz naar Leeuwar
den A. D. Oonstandse, boekhouder,
naar Amsterdam. J. Weststrate, bak
kersknecht, naar Killand-Bath C. A
van Beugen, dir. strafgevangenis, naar
Almelo. J. Deij, hoofd chr. school,
naar Krabbendijke. A. Slotboom, veld
wachter, naar 'Giessendam.
Gij wilt bezuinigen, en
laat daarom Uwschoen-
werk voorzien \fen rub-
berhakken en rubber
zolen. Uitstekend! 1
Bedenk echter, dat ge
eerst dèn Uw doel ten
volle bereikt, indien ge
eischt het merk ..Eco
nomie". en elk ander
merk beslist weigert.
NOMIE
(Ing. MedA
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Kerkdriel, ds. W. A Dek
ker te Krabbendijke.
Gere f. Gem.
Bedankt voor het beroep naar Ridder
kerk door ds. B, van Neerbos te Terncu-
zen.
ONDERWIJS.
- Bij het Zaterdag gehouden examen
der Federatie voor Stenografie „Groo
te" is geslaagd voor kantoor- cn dictaat
stenograaf, de heer W. A Bliek alhier,
oud-lccrling der Handelsschool alhier.
Geslaagd voor het radio luister-
diploma, de heer G. A. van Gelder, leer-
van de De Ruyterschool te Vlis
singen.
- Bij het gehouden examen voor het
diploma mode - va ko ruler wij sin het Insti
tuut St Jozef le Etten zijn geslaagd voor
costumière de dames F. Adriaansens,
Walsoord en, leerlinge van het insti
tuut, H Huige en E v Sprundel, beiden
Iersekc; J. Koek, Heinkenszand
en E v. Veen, Goes, leerlingen van het
St. Jacobusgestichl le Goes.
(ïng. Med.)
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
- Te 's-Gravenhage is op bijna 75-
jarigen leeftijd overleden de lieer M.
de Hondt, directeur der ltaliaanselie
Opera.
LANDBOUW
- De minister van binnenl. zaken en
landbouw heeft als eerste kantoor, waar
langs de in- en doorvoer van uit Groot
Rrittaunië, Duilschland of Polen, voor
waardelijk toegelaten aardappel mag
plaats hebben, mede Coevordcn aange
wezen. Als zoodanige kantoren zijn me
de voor de in- en doorvoer van uit
Duilschland of Polen aangevoerde aard
appelen aangewezen Harlingcn, JJmuiden-
Rotterdam en Vlissingen.
/iANDEX. NIJVERHEID SN
VISSCHERIJ.
Werkloosheid.
Bij de Arbeidsbeurs te Middelburg
stonden Zaterdag als werkloos ingeschre
ven, t.w. 6 grondwerkers, 15 opperlieden,
2 timmerlieden, 3 meubelmakers. 8 bank
werkers, 9 boerenarbeiders, 8 winkelbe
dienden, 3 chauffeurs, 14 kantoorbedien
den, 4 lyjiografen, 29 van andere groe
pen, 47 met vakkennis zonder bepaald
beroep en 91 zonder vakkennis (onge
schoolden benevens 14 vrouwen t.w. 2
winkeljuffrouwen, 3 kantoorbedienden, 4
werkvrouwen. 2 kinderjuffrouwen en 3
waschvrouwen (voor wascli aan buis).
Totaal 253, vorige week 255.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Op Maandag 16 Maart j l kwam
door een treinongeluk op do lijn Nijme
gen—Den Boscli de trein naar Zeeland
Lwee uur le laat te Roosendaal. De trein
uit de richting Rotterdam, aansluitende
op den Zeeuwschen trein, was op tijd,
en moesten de reizigers uit dien trein dus
twee urn- te Roosendaal wachten. Een
hunner schreef dienaangaande In klacht
in liet daarvoor bestemde boek en beeft
thans van de directie een schrijven ont-
angeu waarin aan klager leedwezen
wordt betuigd over het ondervonden on
gerief en bericht wordt, dal de stations
chef te Roosendaal in weder voorkomend
geval door het inleggen van een voortrein
daarin zal voorzien
Indische Stoom v. Lijnen.
Bandoeng, 1 April v Port Swettenliam,
Rotterdam, n Batavia.
Poseidon, 4 April te Amsterdam, v.
West-Indië.
Tambora. 3 April v, Singapore, Batavia
n. Rotterdam p
Patria, 4 April v Suez. Java n. Rot
terdam
Toba, p. 4 April Gibraltar, Rotterdam
n Batavia.
Tosari. p. 3 April Gibraltar, Batavia n.
Rotterdam.
Tjerimal, 4 April v.m, 8 u. 45 m. v.
Cowes, Batavia n. Rotterdam.
Prins der Nederlanden, 1 April v. St.
