w
No. 73.
Maandag 30 Maart 1925
168° Jaargang.
Qy dit nummer behoort een EgvoegseL
«IET NIEUWE VERDRAG
MET BELGIË.
Het Zaterdag gepubliceerde persbe
richt ran ons Ministerie van Buitenland
•che Zaken doet nog ecnige vragen rij
zen ten opzichte van de Schelde.
We wisten dat deze onderhandelingen
een voortzetting waren van die, welke in
Mei '20 waren afgeloopen doordat Bel
gië toen plotseling de Wielingenlcweslie
naar voren bracht. Die Wielingenkwestie
is nu gelaten zooals ze was, wat ook
het standpunt was in April '20 door Ne
derland ingenomen.
Maar we weten ook dat vóór die breuk
in de onderhandelingen ontstond, er reeds
volkomen overeenstemming tusschen de
onderhandelaars op alle punten was be
reikt. Reeds 15 Maart 1920 maakte ons
Ministerie van buitenlandsche zaken be
kend dat er overeenstemming was be
reikt over de economische clausules ter
herziening van het verdrag van 1S39,
waaraan werd toegevoegd dat de kwestie
van de souvereiniteit van de Wielingen in
status quo zou blijven.
De vraag rijst nu: is er nog wijziging
gekomen in hetgeen toen, in Maart '20,
reeds was vastgesteld?
Het communiqué van Zaterdag j.l. geeft
daarover geen volledig uitsluitsel. Hel
deelt in hoofdzaak ten opzichte der Schel
de me®:
dat iedere staat de kosten van onder
houd en verlichting op eigen gebied zal
hebben te dragen;
dat er bij verbetering in den bestaan
den toestand overleg Zal /worden geplccgc
wie de kosten daarvan zal hebben te
dragen;
dat er (inplaals van het nu beslaande
gemeenschappelijk toezicht door weder
zijds benoemde commissarissen) zal ko
men een Nederlandsch-jBelgiscke com
missie van beheer, en dat bij gemis aan
overeenstemming in een scheidsrechter
lijke uitspraak zal worde voorzien.
Dat altes stond óók reeds te lezen in
het communiqué van 15 Maart 1920.
Maar in dat communiqué stond ook
nog een uitvoerige mededeeling over
de verdeeling van liet loodswezen op de
Schelde. Die concurrentie zou alleen blij
ven beslaan voor zoover de vaart van
Antwerpen naar zee betreft; voor de bin
nenkomende schepen zouden de Belgi
sche loodsen de schepen bedienen, ko
mend door de Wielingen; en de Neder -
landsche loodsen die, binnenkomend door
het Oostgat en de Deurloo.
In het communiqué van Zaterdag j.l.
staat over het geheele loodswezen niéts
(vermeld, geen woord!
Is die regeling van '20 in stand ge
houden? Is zij vervallen? Of gewijzigd?
Hetzelfde geldt ook voor liet Kanaal
Gent—Terneuzcn. In '20 werd medege
deeld, dat daarvoor een soortgelijk re
glement zou worden ingevoerd; dal van
de kosten van de verbeleringswerken op
dit kanaal Nederland, voor zoover het
Jtfederlandscli gedeelte betreft, één zes
de, België vijf zesde zou betalen, en dat
de loodsdienst daar ïacultatief zou blij
ven.
In het communiqué van Zaterdag j.l.
wordt slechts gezegd dat voor dit kanaal
een soortgelijk systeem als op de Schel
de zal worden ingevoerd. Meer niet.
Hoe groot de voldoening ook móge
rijn over het feit dat eindelijk aan de
moeilijkheden met België een eind is
gekomen, toch zijn dit punten waarvoor
gerechtvaardigde belangstelling bestaat.
Het is te hopen, dat vóór het verdrag
woordelijk aan de Kamers zal worden
Voorgelegd, toch ook nog eens wordt
meegedeeld, wat er is vastgesteld, ten op
zichte van de nu niet meer vermelde
punten. Dat is te meer van belang om
dat de in '20 ontworpen regeling van het
loodswezen niet aller instemming hier
had.
In ieder geval zijn daar belangen bij
betrokken, waarover men nu in onze
kerheid verkeert, en waarover waarlijk
wei eenige toelichting mag volgen.
1009 Vierkants Meter prachtige
Graszoden te koop, ook bij gedeel
ten.
Adrea GROOSMAN Korte Delft.
(Ingez. Med.)
Uit
ert Provincie.
het op deze wijze vullen van de vest op
te houden en dan alles met zand af le
dekken. Het steeds daar opbrengen van
zand zou te veel kosten mede brengen.
De bedoeling is verder in den volgen
den winter op dezelfde wijze te werk
gaan en ten slotte het geheele terrein bij
het plantsoen te doen aansluiten
Hedenmorgen had de 60 jarige tim
merman M. J. S. .'vyonende aan den
Seisweg het ongeluk toen hij ten huizer
van den heer M. op den Dam aan het
werk was van het ongeveer 8 M. hoogen
dak in den tuin te vallen. Aan het ge
laat en inwendig verwond werd de man
die steeds bij bewustzijn bleef, oj me
disch advies naar liet gasthuis overge
bracht per brancard.
Onze hoofdstraat, de Lange Delft
is weder een winkelpui rijker geworden,
die er wezen mag, doordat de heer A.
Klaver, die reeds meer oude gebouwen
een nieuw aanzien gaf, thans het zeer
onoogelijke pand Bz 139 tot een net uil-
zienden winkel heeft doen verbouwen.
De heer Klaver heeft hier thans
zijn magazijn „Ramza" opnieuw in ge
vestigd.
Uit Vlissingen.
Met de Staats Cvt, van 2S Maart zijn
verzonden afdrukken van de statuten be
treffende de Vlissingsche Vrijw. Brigade
tot Redding van Drenkelingen, gevestigd
te Vlissingen.
o
U i t Win 1 c h e r e n
Vrijdagmiddag kwam de gemeente
raad van R i 11 h e m iu een voltallige
vergadering bijeen
Naar aanleiding van een schrijven van
de Nationale Commissie legen het alco
holisme omtrent verlaging van het maxi
mum aantal vergunningen van dranklo-
caliteilen, in deze gemeenute wordt op
voorstel van Burg. en Weth. besloten
hieraan geen uitvoering le geven.
Een.schrijven van Burg. en Weth. van
Heemstede, houdende verzoek om adhae-
siebetuiging inzake bestrijding annexatie
plannen wordt op voorstel van B. en
W. voor kennisgeving aangenomen.
Overeenkomstig hel voorstel van B. en
W. wordt m a. st besloten adliaesi©
te betuigen aan het door het gemeente
bestuur 'van Schalkwijk en Tuil en 't
Waal aan de Eerste Kamer der Staten
Generaal gezonden adres houdende ver
zoek tot afschaffing van den z. g. zomer
tijd
In verband eeiier missive van den
Commissaris der Koningin betreffende de
veiligheid verkeer in autobussen en een
mede daarbij gevoegde ontwerp-veror-
dening, houdende voorschriften voor mo
torrijtuigen bestemd voor vervoer van
reizigers tegen vergoeding, wordt op
voorstel van B. en W. m. a. st. bestolen,
deze verordening geheel in de algemeene
politieverordening op le nemen.
Naar aanleiding van een schrijven van
Ged Stalen betreffende dispensatie van
het buiten de gemeente wonen van den
secretaris, wordt besloten deze dispen
satie le verleenen.
Het aftredend lid, van het burgerlijk
armbestuur, de heer L. Breel, wordt ra.
st. herbenoemd.
Het kohier van de hondenbelasting
voor 1925 wordt vastgesteld met een ge
tal van 31 honden tot een bedrag van
f 50. Een besluit tot wijziging alsmede
een besluit tot af- en overschrijving van
de begrooting 1924 wordt m. a. st. goed
gekeurd.
Thans wordt, naar aanleiding van liet
desbetreffend verzoek der commissie het
tot verharding van den dprpsweg, op voor
stel van B. en W. m. a. st. besloten
genoemden weg in onderhoud voor de
gemeente over le nemen, daar de weg
aan de gestelde eischen voldoet.
De heer P. J. de Pagter betuigt als
voorzitter der wegcommissie namens de
commissie en de aangelanden aan het
college van Burg. en Weth. alsmede aan
den geheélen raad zijn hartelijken dank
voor de verleende raed.ewerkiug.
Op Vrijdag 27 Maart trad in de
Winterclub te Domburg als spreker
op. Dr. C. Orbaan, arts te Middelburg,
met het onderwerp: „Röntgenstralen en
hun beteekenis buiten en in de genees
kunde."
Daar het ondoenlijk is, om deze zeei
belangwekkende voordracht -,n een kort
bestek te refereeren, moeten we ons be
perken tot het aangeven van de hoofd
lijnen.
Allereerst behandelde spreker het
theoretisch gedeelte. Hij gaf aan wat
electrische stroomen zijn, merkte op hoe
de ontdekking der Röntgenstralen een
gevolg is geweest van onderzoekingen
over de verhouding van electrische
stroomen in gasarme ruimten en be
schreef ons de processen, die zich in een
Röntgenbuis afspelen en aanleiding ge
ven tot het ontstaan der X-stra!en. De
Röntgenstralen dringen door allerlei
iUit Middelburg.
Naar aanleiding van de klachten
ov«r den toestand aan de Dampoort
alhier ten gevolge van het aanvullen
der vest aldaar met vuil, deelt men ons
mede, dat het steeds in de bedoeling van
gemeentewerken heeft gelegen om tögen
het vwrmere seizoen, bijv. 15 April, metl stoffen, welke voor gewone lichtstralen
ondoordringbaar zijn. en hebben boven
dien de zeer merkwaardige eigenschap,
om elk lichaam dat ze treffen te maken
tot een fabriek van eigen Röntgenstra
len, die men Secundairstralen noemt. Op
het belang van deze eigenschap voor
verder onderzoek werd nader ingegaan.
Interessante beschouwingen leverde
spreker over de overeenkomst tusschen
warmte-, licht-, Röntgen- en diaadlooze
golven.
Na de pauze kwam de toepassing der
Röntgenstralen aan de orde in de we
tenschap, de industrie en in de prac-
tische geneeskunde.
«-4 Met Röntgenstralen van bekende golf
lengte was het mogelijk de kristalstruc
tuur van een groot aantal elemenien en
anorganische zouten te bestudeeren en
vast te leggen.
De Röntgenspectrografie verklaart
bijv. hoe het mogelijk is, dat het ele
ment koolstof zich in diamant en grafiet
zoo verschillend kan gedragen. Verschil
lende toepassingen der X-stralen op al
lerlei gebied der industrie werden ge
memoreerd. Vervolgens besprak Dr. Or
baan de Röntgenfotografie en behan
delde ten slotte de beteekenis der X-
stralen als therapeuticum.
Herhaaldelijk werd de voordracht on
derbroken, om het gesprokene mei tal
rijke lantaarnplaatjes te verduidelijken.
Met de woorden, waarmede de voorz.,
de heer L. J. v. Voorthuijsen, den spre
ker ten slotte dankte voor het gebodene,
stemden de talrijke aanwezigen onder
luid applaus in.
o
Uit Zuid-Beveland.
Zaterdagmiddag had in het Schut
tershof, te Goes, de alg. verg', van de
Ver. tot bevordering van Vreemdelingen
verkeer op Z.- en N.-Beveland, plaats.
Voorzitter dhr. Folmer. De secretaris,
dhr. Houtekamer, bracht het jaarverslag
uit, waaruit blijkt, dat het ledenaantal
op 31 Dec. 270 bedroeg (vorig jaar ?51).
De werkzaamheden van hel afgeloopen
jaar werden gememoreerd. Met Middel
burg werden besprekingen geveerd om
het lourisme van de Belgische kust
naar Walcheren en Zuid-Beveland orga-
niseerend te regelen.
Dhr. v. Ballegoyen de Jong bracht fi-
hancieel verslag uit. De ontvangsten be
droegen f 1156.01, de uitgaven f 1292/785,
alzoo een nadeelig saldoo van f 136 775.
Hierin is verrekend de .schuld van de
Gids.
Een uitvoerige discussie ontspon zich
over de levering van drukweik.
Een motie Simons werd aangenomen,
den wensch uitsprekend, alle leveranties
te doen geschieden door de daarvoor in
aanmerking komende leden en cvèn-
tueele bevoorrechting van bestuursleden
niet te doen. plaats hebben Eveneens
wordt een voorstel de Roo aangenomen,
waarin de wenschelijkheid wordt uitge
sproken, dat een rooster voor drukwerk
leveranties wordt opgemaakt.
Tof bestuursleden worden herkozen
de heeren M. Folmer, Driewegen, J.
Lindenbergh, Wolphaartsdijk, dr. K H.
Wenda, Kloetinge en W. Dekker Pz.,
Wemeldinge en gekozen in de vacature
M. Meulenberg Cz., dhr. J. J v. d. Peyl
te Yerseke.
Bij de begrooting wordt nog meege
deeld, dat het nieuwe bureau der ver.
waarschijnlijk in een bank op de groote
Markt gevestigd zal worden
Eenige léden zouden een adres aan de
Staten willen zenden om de e'ectrificatie
der middengroep te bespoedigen
Dhr. Oosterbaan acht dezen drang
niet meer noodig. In de Statrnz,tting
van Mei wordt beslist, een adres heeft
geen zin meer.
Dhr. Simons wil medewerking der
middenstands-vereeniging. In dien geest
wordt besloten.
-4- In de Zaterdag gehoud,en vergadering
van den raad der gemeente Baarland
waren weth. A. Huijzen en de lieer M.
Boonman, eerste met kennuisgeving, af-
wezig.
Het loon van cieu gein. kanfonnier
werd lot wederopzeggens toe bepaald
op f2 per dag van 1 Dec~l Mrt. f2.25
per dag van i Mrt.—1 Dec. enn 2.50 per
dag van 1 Augs.—1 De c. van ieder jaar
Het verslag van den toestand der ge
meente over 1924 werd den raad, aange
boden.
De leden van het stembureau voor de'
stemming voor de leden d,er Tweede Ka
mer werden benoemd. Een wijziging
gem. begrooling 1924 vond plaats
Het heffingspercenlago gom. inkom
stenbelasting 1925-"26 werd bepaald op
1 pet. tegen 2 pet. over 1921-'25
UitZeeuwsc h-V laanieren OD.
De Raad der gemeente Sas
Gent kwam Zaterdagavond 6 uur in
Openbare vergadering bijeen, waarvoor
als ©enigst punt op de agenda stond
.Voorstel tot aankoop van grond tot aanleg
van straten en riolen in de gemeente.
Echter werd ook dit voorstel, na mede-
deeling van den voorzitter, besloten niet
Ippenbaar in behandeling te nemen en
daartoe in communiqué generaal over
te gaan,
Volgde nu de rondvraag, waarvan de
heer Warrens gebruik wenschte le ma
ken om B. en Wi. en den Raad en het be-
Ireffende Polderbestuur dank te zeggen
voor de verleende medewerking inzake
het verharden van hel sintelpad in de
Zandstraat.
De heer Neeteson echter wenschte het
dankwoord aan zijn adres gericht niet
le aanvaarden, gehoord en beschouwd
de uitlating van den heer "Warrens tijdens
de vorige vergadering en ten opzichte
van den Raad. En ook de heer SI ubhé
onderschreef deze woord,en en gaf dui
delijk zijn verwondering te kennen orver
de houding van den heer Warrens. Tij
dens een vorige vergadering aldus
spreker werd alles en alles door den
heer Warrens becritiseerd, deugde letter
lijk niels en thans, een tiental dagen
later, sclyjnt zoo maar alles in orde!
Wellicht koestert thans de heer Warrens
spijt over de manier van optreden jn
.Vorige bijeenkomsten en wil hij thans
Lrachten zijn fout le herstellen.
De heer Warrens echter stelt daar
Iiegenover, het niet loyaal van den Raad
vinden, zoolang de goedkeuring te
hebben onthouden om tot de noodzake
lijke verbetering van den weg over te
gaan.
De heer Dierick kan zich volkomen
bij hri gezegde van de wethouders aan
sluiten, hetgeen de heer Warrens noopt
lot het maken van de opmerking „dat
le kunnen begrijpen", terwijl ook de
heer van Hecke een woord van dank
hier niet op zijn plaats acht. aangezien
thans eerst, nu de zomermaanden ko
mende zijn, wordt ingegrepen, terwijl liet
voor de bewoners aangenamer ware ge
weest, wanneer direct na de bietencam
pagne in den toestand verandering was
gebracht.
Hierna gaal de vergadering over in ge
heime zitting.
i yn&iA A.J.p.
Zpxn. fUxn ftaAoJue i. doen. dun at
"'y- en. Zud vtevmaancL
lOOitiQFAeaizX A JPoi>in-Gnci.y,»,-,f,
Hisp h«ec, hiep, hoera
kocht, waarbij het lede
ren Icopvlak geheel is
vervangen door een
onderwerk van Eco-
nomi -rubber, kan ik
ravotten naar hartelust,
want die schoenen zijn bijna onvcrslij'-
baar en hovendien houden zij mijn
ooten altijd droog.
Fabr.C.R.E.S. ECQNGMJE SCHOEN
FABRIEKEN, Heveadorp (Geld.)
BUITENLAND.
DE STEMMING VOOR IIET ïtUKS-
PRESIDENTSGIIAP.
Geen volstrekte
meerderheid.
De eersle stemming voor het rijks
presidentschap heeft gisteren plaats ge
had. Ongeveer 68.8 pCt der stemgerech
tigde kiezers heeft aan de stemming deel
genomen Uitgebracht zijn 26.812.537gel
dige stemmen.
Daarvan verwierven
Dr. Jarres (rechtsch bloc Duitsche
Volkspartij, Econ. Vereen, Nationaal-
Soc., Duilseh Nalionalen en Yaderl.
Bonden) 10.387.593 stemmen,
Olto Braun (Soc. Dem7 785 678 st.;
Dr. Mara, de vroegere kanselier (Cen
trum) 3.883.576 stemmep;
Dr. Hellpach (Dem. partij) 1.565.163
stemmen;
Thaclmaiw (Comm.) 1 869.553 st
Dr. I-Icld (Beiersche VoJksp.) 1 002.278
stemmen;
Ludendorff (Yölksche partij, richting-
Hitler) 284.471 stemmen.
Aangezien geen 'der 7 candidaten de
volstrekte meerderheid gekregen heeft,
is een tweede stemming noodzakelijk
geworden Deze zal op 26 April plaats
vinden. Bij deze stemming is de can
didaat gekozen, die het meeste aantal
stemmen behaalt.
Daf het om de meeste stemmen zou
gaan of van dr. Jarres of dr. Braun,
A ,JP 1 fïv?f£MOJ»E?irjES- PtJDDING
COIAOC0U3O'""
Ingez. Med.)
was wel te voorzien De sociaal-demo
craten, en de voornaamste partij van
het rechtsche bloc de Duitsch naliona
len, zijn nog sleeds het meest in leden-
lal in den Rijksdag vertegenwoordigd.
Tusschen ben tweeën, wist men vooruit,
zouden dus de kansen staan.
Dat er zooveel candidaten zijn gesteld,
geeft dan ook weer een typisch beeld
van de DïftTsche parlementaire partijtoe-
standen, waar men, zelfs in zoo'n be
langrijke kwestie als de verkiezing van
het staatshoofd, toch altijd nog eerst
zoekt naar wat scheidt, dan naar wat
bindt. Terwijl toch elk Puitscher met
eenig gezond verstand bedenken kop,
dat een candidnat van een der midden-
of minderheidsparlijen natuurlijk abso
luut geen kans had.
Met dient erkend, dal in dit geval'
het rechtsche bloc verstandiger is ge-
:sl. Vandaar dan ook, dal de. candi-
daal der D. V. P en Duilseh Nalionalen,
versterkt met de kleinere rechtsche groe
pen, de meeste stcihmen heeft behaald.
Hetgeen overigens niet zeggen hoeft,
dat de kansen van dr. Jarres op 26 April
daarom vast staan. Slechts 68 8 pCt
der stemgerechtigde kiezers beeft van
recht gebruik gemaakt, dat is iets
meer dan en nog lang geen s/<.
Heviger dan ooit zal hel verkiezings-
vnur oplaaien; heviger zullen de beide
eersle candidaten elkaar bestrijden, en
wellicht zal dit het verkiezings aantal
doen stijgen tol een hoogcr percentage.
Daartegenover slaat weer. dal tie meeste
Sociaal Demoealische en rechtsche men-
sehen, die immers ook 't meeste belang
hebben bij deze verkiezing, ook wel t
?st ter stembus zullen zijn gelrokken,
dat wellicht de nict-stemmers
onder hen moeten worden gezocht, wier
partij toch geeu kans heeft, en die daar
om zijn thuis gebleven.
Gaat men echter de partijverhouding
in den rijksdag na. dan zijn de partijen
au het rechtsche bloc lesamen meer in
aantal dan dc sociaal-democraten doch
niet meer dan het republikeinsche bloc.
Er schijnt thans ook kwestie le zijn
van een „verzamel" candidaat van de
republikeinen, n.l *dr Mara van het
Centrum Men verwacht echter, gezien
het aantal stemmen, dat Braum heeft ge
kregen. dat de Soc. Dem. daar weinig
voor zullen voelen
De verkiezingen van gisteren hebben
een grooleu nederlaag gebracht voor de
communisten, die legen de vorige rijks
dagverkiezingen met 33 procent achteruit
zijn gegaan. Deze communistische stem
men zijn grootendeels ten goede gekomen
aan de sociaal-democraten Dc andere
partij bleven op ongeveer hetzelfde ni
veau. Ludendorff had natuurlijk geen en
kel succes.
Voorzoover tot nog toe bekend, heeft
hel totaal aantal der stemmen uitge
bracht op dc drie republikeinsche can
didate» succes gehad in de Hanzesteden,
het Rijnland, Neurenberg en Sakseu Te
Te Hamburg en Bremen zouden de
rechtsche partijen hebben verloren, doch
de democraat Hellpach heeft in Frank
fort gunstige resultaten gehad-
Op de gebruikelijke brandpunten der
demonstraties, aldus meldt de Berlijnscbe
coi-respondent van „De Courant", ging
het zeer luidruchtig toe, dank zij de
uitgebreide propaganda der rechtsche
partijen, die zwart-wit-roode aulo-op-
tochlcn hadden georganiseerd met mu
ziekkorpsen. welke over de voornaamste
punten der stad verdeeld waren in zulk
een groot aantal, dat de zwart-rood-gou
den demonslraliestoelen daartegen niet
kolidcn concurreeren. Deze autotochten
hadden voornamelijk plaats in dc .„poli
tieke" straten, zoo bijvoorbeeld in het
centrum van het Westelijk stadsgedeelte,
bij de Kaiser Wilhelm-Gedachtniskircke,
op den Alexanderplatz, in Moabit en in
de hoofdstraten van Neukölln. De me
nigte, die, bij het prachtige weer, bij dui-
zenden deze stoelen voorbij zich liet trek
