VICTO
No. 3o.
Woensdag 11 Febrnan 1925
Bij dit nummer behoort
By voegsel
KAMEROVERZICHT
Tweed© Kamer.
Zitting van Dinsdag.
De omzetting van hulppostkantooren
in stations heeft gisteren de Kamer bijna
de geheele zitting bezig gehouden, naar
aanleiding der motie-de Boer. Het de
bat is geëindigd, maar de stemming is
uitgesteld tot na de interpellatie-Oud be
treffende de reorganisatie van het post
bedrijf.
De in Dec. bij de postbegrooting inge
diende motie-de Boer luidde als volgt
„De Kamer, van oordeel dat de
dienst van post, telegraaf en tele
foon op het platteland toepassing be
hoort te vinden naar redelijken eisch,
noodigl den minister uit, de voorge
nomen opheffing van onderscheidene
hulppostkantoren niet uit te voeren
en gaat over tot de orde van den
dag."
De heer de Boer (PI. B.) heeft deze
motie toegelicht met het betoog, dat door
de omzetting een werkelijk belang van
het' platteland wordt .geschaad, aooals la
ter blijken zal, en dat er geen bezuiniging
door bereikt wordt, gelet op de vergoe
ding aan hen die him woning lieten ver
bouwen tot liulppostkantoor, en op de
wachtgelden. liet plat'.eland staat achter
bij de groole sleden. We hebben behoef
ten aan een dienst die in overeenstem
ming is met liet maatschappelijk leven,
De heer Braambeek (S. D.) achtte
dezo reorganisatie le duur gekocht door
een ïnaalregel die slechts 6 ton bespa
ring brengt, en die een ernstige belem
mering zal zijn voor het platteland
De heer Biereraa (Vr. B.) achtte
de omzetting zeer bedenkelijk. Er is in
ons land ten opzichte van het platte
land een achterstand, vergeleken bijv.
met Amerika en Denemarken. Die bespa
ring van 6 Ion had meil ook kunnen ver
krijgen door besparing op dure gebou
wen in de steden.
Dc heer v Voorst tol Voorst
(R. K.) zei geschrokken te zijn van de
omzetting in zoo n groot getal Hij wees
op de hooge bodeloonen, die nu voor
telegrammen zullen moeten worden be
taald, op den geringeren waarborg voor
het bewaren van hel Iciegramgeheim,
nu de telegrammen door de huisgenoo-
len van den stationhouder zullen wor
den. opgenomen en op meer andere na-
deeien Spr. betoogt, dat de kleine land
bouw7 er belang bij heeft zoo spoedig
mogelijk op de hoogte le zijn van markt
berichten en andere berichten, het be
drijf betreffend Dc economische nadee-
len voor het platteland zullen veel groo-
ler zijn dan de voordeden uil de bezui
niging. Spr. vraagt den minister een com
missie te willen instellen die een 1 on
derzoek zou kunnen doen naar de ge
volgen der reorganisatie.
De heer Ebels (Vr. D.) wees er op
dat men bij verdere omzetting een drang
van de plattelandsbevolking naar de ste-
d,en zal krijgen, legen het belang van
het plat tel an<j.
De heer Krijger (0. H.) zou voor de
motie kunnen stemmen als deze minder
ver ging, en, alleen sprak van beperking
der omzetting.
De heer Bulten (R.K.) voorspelde
dat op verschillende plaatsen over een
paar jaar dc hulpposlkanloren zullen
moeten worden hersteld.
Na al die kritiek kwam er één spreker
die dezen maatregel verdedigde.
Dat was dé heer Bongacrts (R.K.)
die den toestand op liet platteland zoo
slecht niet vond, en herinnerde aan ver
schillende voordcelen, zooals het mee
brengen van het per postwissel verzon
den geld en van aangeleekcnde brieven
door den postbode en dergelijke dingen,
die men in steden niet kent. Spr. ziet
in den tegenstand tegen de reorganisa
tie dan ook een ander element, n.J. de
JiersoheelskweslicUet personeel is uit
gebreid en langzamerhand opgeklommen
tot een rang, waarvoor het nooit heslemd
was. In dc bezuiniging van 6 ton ziel spr.
een voordeel, dat overwogen dient le
^vordeh. Spr. kan met de motie-de Boer
niet meegaan.
Dc heer A. 0 o 1 ij n zou het antwoord
van den Minister afwachten.
De Minister van Waterstaat
vroeg zich af of hel juist is dat het plat
teland zoozeer gedupeerd zal worden als
door de sprekers is betoogd. Een verso
bering van den dienst is onmisbaar, men
kan niet alle bezuiniging op het perso
neel verhalen. Maar spr. kan met de
wenschen van do plattelandsgemeenten
niet ten volle rekening houden. Wan
neer de omzetting van het hulppost
kantoor {Ireigt, wordt iedere gemeente
aanstonds van zoo groot belang, dat het
ofnmogelijk wordt geacht het hulpkantoor
'op te heffen. Voor het telefoon- en tele-
Jgraafverkeer zijn de stations van veel
meer beleekenis dan de hulppostkanto
ren. In 173 plaatsen zijn in den Joop
van drie jaren de hulpkantoren vervan
gen door stations en spr. heeft uit die
plaatsen nog geen klachten gdkregen. In
Serooskcrke bijv. was vroeger een hulp
kantoor en dat was vijf uren per dag
voor post, telegraaf en telefoon open. Nu
ds gebleken dat met 2i/» uur per dag voor
de post kan worden volstaan, maar voor
telegraaf en telefoon is het station nu
13 uren opengesteld. Dit regelt zich naar
de plaatselijke behoefte en dat is juist
het mooie van het systeem. A
Spr. meent dat de nadeelen niet zoo
groot zijn, dat ze niet ondervangen kun
nen worden. Het eenige bezwaar, dat bij
nauwkeurige beschouwing blijft bestaan,
is dat de openingsuren voor de post klei
ner in aantal zijn. Maar daarin passen de
stations zich aan bij de plaatselijke be
hoeften. De bedoeling is de poststations
zoo elastisch mogelijk te maken en ze
voor de bevolking zoo gemakkelijk moge
lijk te doen zijn. Alles wat in die richting
nog verbeterd kan worden, zal spr. gaar
ne aangrijpen. Steeds wordt overleg ge
pleegd mot gemeentebesturen, heel dik
wijls met vooraanstaande gemeentenaren,
zooals zakenlieden e.a.
Aangaande de motie merkt spr. op, dat
hij het met het eerste deel geheeL eens is,
maar daaraan wordt reeds voldaan. En
wanneer er gemeenten zijn, waar klach
ten zijn, dan zat spr. die gaarne van den
heer de Boer vernemen
De heer De Boer wijzigde zijn motie
in dien zin dat de tweede alinea zal lui
den- „noodigt den minister uit de voorge
nomen opheffing van onderscheiden hulp
poslkanloren te beperken", inplaats van
,,niet uit te- voeren".
De heer v. Rappard vroeg of de mi
nister bezwaar heeft om Ged. Staten
eener provincie te hooren alvorens over
gegaan wordt tot omzetting van een hulp',-
postkantoor.
De Minister zei de vraag van den
heer v. Bappard le zullen overwegen.
Zooals reeds gezegd zal over dc motie
gestemd worden na de interpellatie-Oud.
8IMMEMLAWD.
It. K. VOLKSPARTIJ.
De te Utrecht gehouden Partijdag van
de R. li. Volkspartij heeft m a. st. een mo
tie aangenomen, uitspi ekend dat zij in het
gebeurde met St.. Michael geen aanleiding
kan vinden tot den Bond van R. K. kies-
rereenigingen terug te keeren.
GE.1IEE>TELIJKE MI LKVOORZII NlNG.
De meer dan een weck voortgezette
behandeling in den Amsterdamschen ge
meenteraad over het voorstel van wet
houder De Miranda lot invoering van een
gemeentelijke melkvoorziening, is geëin
digd met aanneming met 23—22 stemmen
van de molie-Drabbe, luidende als volgt
De raad, overwegende, dat het nood
zakelijk is te komen tot een betere melk
voorziening van Amsterdam;
Van meening, dat daartoe vooralsnog
niet noodig is de door B en W. voorge
stelde oplossing van eeu gemeentelijk
melkbedrijf op den grondslag van een
monopolie
Overwegende ,dat een proef behoort
te worden genomen, of met aanmoediging
en behoud van het particulier initiatief
met steun van de overheid, voldoende
verbetering zal zijn te bereiken;
Noodigt B. en W. uit de daartoe noo-
dige stappen te doen;
En besluit in afwachting van het resul
taat voordracht no. 718 van 1920, (de
melkvoomrarLl) mei de daarbij befioo-
rende nota van 8 October 1924- aan te
ho ude n."
Tegen deze motie stemden: 16 Socia
listen, 1 Communisten en 2 Katholie
ken (Wierdels en v Lingen). Vóór stem
den: 3 anti-rev, 1 Vrijkeidsb., 4 Chr
hist., 3 Neutr. Middenstanders, 6 Katli.
en 3 Vrijz. Dem.
Uit Stad en Provincie.
Hit Walcheren.
- Te W> e s t lc a p e 11 e is de brood
prijs gebracht van 20 op 22 cent pea*
8 ons.
U 11 Z u i d-B e v e 1 a n d.
De Maandag te Borsele gehou
den raadszitting werd geopend met den
gebruikelijken nieuwjaarswensch van
den voorzitter. Tot leden van de Com
missie tot wering van schoolverzuim
worden herbenoemd de heeren P. Dek
ker, C. Hage, J. L. Richel en H. de
Priester. In de vacature, ontstaan door
het vertrek van het lid A. Boone, wordt
de heer A. Overbeeke benoemd. In de
begrooting 1925 worden eenige admini
stratieve wijzigingen aangebracht.
Daarna besluit de Raad m. a. s. te
protesteeren tegen de uitvoering van
de voorstellen tot reorganisatie van
P. en T.
Uit Noor d-B e v e I a n d.
Tc C o I ij n s p I a a t hebben de bak
kers den broodprijs verhoogd met 2 cent
per 8 H.G.
rO
Uit T h o 1 o n.
In de Maandag le Scherpenis-
s e gehouden raadsvergadering was van
Jjed. Staten bericht ingekomen, dat zij
geen termen vinden tot bevordering van
de grenswijziging tusschen Schegienisse
en Poortvliet
Herbenoemd werden de heeren W. van
der Graaff, D. J. Hartog, D. Duijnhouwer,
G. J. Quaak en J. van der Jagt als leden
van de commissie tot wering van school
verzuim.
De leden van hel stembureau voor de
verkiezing van do leden der Tweede Ka
mer werden aangewezen.
Naar aanleiding van een schrijven van
Ged .Staten werd een wijziging aange
bracht in de bouwverordening van de be
staande woningen. In de politieverorde
ning werd een bepaling opgenomen be
treffende hel ophouden van duiven ge
durende hel tijdvak 15 Maart lot 1 Mei.
Tevens werd nog een bepaling opgeno
men om samenscholingen van volk le
kunnen verbieden. De jaarwedde van den
schoonkouder van het gemeentehuis
werd van f 32 op f 55 per jaar gebracht.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O D.
De heer F. B. G. de Meijer, R. K.
lid van den gemeenteraad te Terneu-
z e n, heeft wegens drukke particuliere
bezigheden ontslag genomen als lid van
dat college. Opvolger op de R. K. lijst is
do heer E. L. Freeriks.
- o
Oit Zeeuwse h-V 1 a a n d e r e n VV. D.
Maandagavond had te Schoon-
dijke dc jaarvergadering plaats van de
afdeeling van het Groene Kruis aldaar,
welke druk bezocht was.
Uit de rekening Van het Groene Kruis
bleek, dat de ontvangsten hadden bedra
gen f 1766.11Va en er een goed stol was
f 189 88 De afdeeling tuberculose
bestrijding had als inkomsten, waaronder
een subsidie van dc Provinciale vcreeni-
ging, een bedrag van f854.50, terwijl de
uitgaven bedroegen f836.05, zoodat een
aki o bleef van f 18 45.
Uit de gegeven cijfers block ten dui
delijkste. dal 1924 een zeer druk jaar
is geweest
Het verslag over het afgeloopen jaar
meldde een veelvuldig gebruik van de
artikelen van het magazijn.
Bij de begrooting dienst 1925 werd aan
de zuster een gratificatie verleend van
f 100 over het loopende jaar, terwijl de
magazijnmeester zijn jaarwedde4 zag stij
gen van f125 op f150.'
Dc aftredende bestuursleden J. A.
Oransberg en I. Clarisse werden herko
zen, en in de plaats van dokter Kater,
die geen bestuurslid meer wcnschte te
zijn en die nu tot adviseerend lid werd
Ljenocmd, werd gekozen de heer Adr
Luteijn Anthz.
Hel bestuur had in studie genomen de
kwestie of vanwege het Groene Kruis bij
verhoogde contributie restitutie zou kun
nen worden verleend voor verblijf in een
ziekenhuis. De contributie zou echter zoo
danig moeten worden opgevoerd, dat het
van het Groene Kruis niet zou kunnen
uilgaan Besloten werd nu te wachten
totdat het onlwerp-zieklewet in de Twee
de Kamer in behandeling zal komen.
Ingekomen was een verzoek van de
daar bestaande afdeeling van de Unie
van Trouwenbelangcn om steun voor het
oprichten van een bureau tot kosteloos
onderzoek van zuigelingen. Na breedvoe
rige discussie besloot de vergadering niet
op dit verzoek in te gaan.
-(.Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel)
KERKNIEUWS.
- Het wijdingsuur der Vrijz. Herv.
in het kerkgebouw St. Pieterstraat al
hier zal hedenavond half negen ge
houden worden.
Ds H. Brouwer, fe Borssele
Driewegen zal 8 Maart a.s. afscheid
hemen van zijn gemeenten en 15 Maart
intrede doen bij de Geref. Kerk te Zui-
lichem, na bevestigd te zijn door ds B.
Brouwer le Herwijnen.
Bij de Maandag gehouden stem
ming voor lid van den kerkeraad der
Doopsgezinde broederschap te Aar
de n b u r g, wegens periodieke aftre
ding van den heer H. C. Hol, die niet
terstond Herkiesbaar is, bekwam nie
mand de volstrekte meerderheid. De
herstemming tusschen de heeren P.
J. HolWage en P. J. HolMerk,
die de meeste stemmen verkregen, zal
plaats hebben a.s. Maandag.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De indertijd uitgestelde tentoonstel
ling van schilderijen van 'Jacoba van
Heemskerck, door de Ver. „Voor de
Kunst alhier, zal Zondag a.s geopend
worden.
Vrijdag a. s. komt Pisuisse weer
hier in den Schouwburg. Behalve voor
drachten van hem en zijn „trouwe gezel
len" staat op het programma een kleine
operette „De list van Columbine", en een
zangscene „uit de dagen van Jan Steen",
in stijl en kostuum van dien tijd.
De opvoeringen van „Haar groolen
dag" van A. II. van der Feen, zijn vast
gesteld: op Zondag 22 Febr. te Goes; op
Maandag 23 Febr. le Zier ik zee, cn op
Dinsdag 24 Febr.'te Middelburg.
Gemeente- en .Waterschaps
archieven in Zeeland.
Aan het in druk verschenen verslag
over 1924 van den Inspecteur der ge
meente- en waterschapsarchieven in
Zeeland, mr. A. Meerkamp van Embden,
ontleenen we hier de meest belangrijke
bijzonderheden:
Baarland. Bij mijn bezoek ver
toonde men mij een 'aantal oude archief
stukken, die op een afzonderlijk boord
in eene droge kast op een kamertje der
bovenverdieping worden bewaard. Zij
hebben veel van brandschade te lijden
gehad. Daar zij niet onbelangrijk sche
nen, heb ik opzending van de stukken
naar Middelburg gevraagd, waar zij op
mijn bureau zullen worden beschreven.
Driewegen. Het oud-archief, 1731
1866, is thans geordend en beslaat,
verpakt in 8 portefeuilles, een afzonder
lijk boord in de archiefkast. Ook is eene
beschrijving van den inhoud ervan op
gemaakt door de goede zorgen van den
burgemeester, In de raadzaal, waar de
kast staat, wordt in den winter 1924/5
bijna dagelijks gestookt, wat den toe
stand der stukken zeer ten goede komt.
Goes. Bij mijn bezoek leidde de
gemeente-archivaris mij rond in het ar
chief, dat eene reeks vertrekken op de
bovenverdieping van het raadhuis in
neemt. De gilde-archieven zijn in be
werking. De stedelijke ordonnantiën
staan met de poorterlijsten van 1449 af
in dezelfde registers. Deze geliefde serie
is kortelings gerestaureerd Het wees-
kamerarchief is nog geheel ongeordend,
evenals dat van de Godshuizen. De no
tulen van raad en gerecht staan op de
kamer van den secretaris Ofschoon op
den bovengang een brandslang aanwe
zig is, laat de toestand uit het oogpunt
van brandgevaar, te wenschen over.
De archivaris zou bet oudere deel van
het archief gaarne zien ondergebracht in
een gewelf gelijkvloers, dat aan de straat
uitkomt. Deze ruimte bleek mij bij be
zichtiging inderdaad vele voordeden te
bieden Op het oogenblik wordt zij ech
ter door de gemeente voor andere doel
einden gebruikt. In de raadsvergadering
van 4 December 1924 werd aangedron
gen op reorganisatie van de brandweer.
In dit verband vestigde de heer Labrijn
de aandacht op de schatten van het
stadhuis en opperde de mogelijkheid,
deze, overeenkomstig het advies van
den gemeente-archivaris, in de onder
verdieping te bergen. Hiernaar zal een
onderzoek worden ingesteld.
's- Gravenpolder. De archief
kast in de raadzaal bleek bij mijn be
zoek zeer vochtig te zijn. Het bovenste
gedeelte is met hout beschoten De kast
zal, naar ik vrees ongeschikt blijven, ook
al wordt het onderste gedeelte even
eens van eene houten bekleeding voor
zien. Sedert dè inspectie van 1920 zijn
oper k; sten aangeschaft. Daarin zal nu,
zooals ik met den burgemeester afsprak,
het oud-archief, 16471813, ordelijk
worden opgesteld. Aangaande vernieti
ging van stukken, die daarvoor vatbaar
zijn, zie ik een voorstel tegemoet De
burgemeester zal eene lijst van het
oud-archief opmaken en mij die in af
schrift mededeelen.
Hulst. In het avondblad van het
„Algemeen Handelsblad" d.d. 24 Juli
1924 verscheen een artikel over Hulst,
waarin de volgende passage voorkwam:
.In de aardige zestiendeeuwsche toren
kamer met steenen stergewelf wordt
het archief bewaard. Het bevat tal van
oude folianten en stukken, maar ver
keert in een deplorabelen staat van
wanorde en verwaarloozing. Het raads
lid, dat ons begeleidde, was verontwaar
digd over deze ontdekking en verzeker
de, dat er orde op zou worden gesteld.
Eene week lahg een archiefbeambte uit
Middelburg te logeeren vragen en alles
zal keurig in orde kunnen zijn". Het
bericht verontrustte mij zeer, want het
was in strijd met de bevinding van mijn
ambtsvoorganger, die in 1920 het archief
beschreef als niet geordend, maar droog
geborgen, zoodat voorloopig geene on
heilen te wachten waren. Op grond van
dit oordcel had ik de inspectie van de
zeer talrijke, nog niet bezochte archie
ven laten gaan vóór de herhaling van
BORSTSIROOP -
per flacon JL L25
*3t Verkrijgbaarlitj
(Ingez. Med.)
Hiep, hiep, hiep, hoera11
Sedert Moeder
me een paar
C.R E.S.
ECONOMIE
SCHOENEN
kocht, waarbij het lede
ren loopvlak geheel is
vervangen door een
onderwerk van Eco-
nomle-rubber, kan ik
ravotten naar hartelust,
want die schoenen zijn bijna onverslijt
baar en bovendien houden zij mijn
voeten altijd droog.
Fabr.C.R.E.S. ECONOMIE SCHOEN
FABRIEKEN, Heveadorp (Geld.)
eene inspectie te Hulst. De opmerkin
gen in het „Handelsblad" gaven mij aan
leiding, onverwijld een onderzoek ter
plaatse in te stellen. Gelukkig kon ik
mij geheel met de opvatting van mijn
ambtgenoot vereenigen. Vermoedelijk
zal de al te donker gekleurde voorstel
ling van zaken, gegeven door den ge-
achten schrijver van het Handelsblad-
artikel, samenhangen met een zeker te
kort aan vergelijkingsmateriaal. Wie een
groot aanla! archieven uit eigen aan
schouwing heeft lecren kennen, zal zich
er niet over verwonderen, dat ik niet
onbevredigd mocht zijn over den toe
stand, zooals ik dien aantrof. Eene
hoofdzaak is, dat de torenkamer welke
het archief tot 1813 bevat, kurkdroog is.
Wet vertoont de venstersluiting eene
reet, maar de secretaris toonde mij de
onmogelijkheid aan, dat hierdoor regen-
vocht naar binnen drong. Van vocht
was dan ook inderdaad niets te bespeu
ren. Zonder twijfel is 't zeer gewenscht,
dat een oud en rijk archief, als dat van
Hulst, wordt geordend en beschreven,
maar dit is altijd nog mogelijk, indien
slechts niet de stukken door slechte be
waring bijzonder geleden hebben. Vocht
is van de vijanden der archiefstukken
de meest geduchte en deze vijand heeft,
zooals gezegd, in de torenkamer van het
raadhuis te Hulst gelukkig geen opera
tieterrein kunnen vinden Wel viel oude
rattenschade aan sommige charters te
constateeren, maar nu deze alle in ge
sloten laden worden bewaard, is ook in
dit opzicht verdere beschadiging niet te
vreezen.
Het archief is van zóóveel belang en
van een dusdanigen omvang, dat een
deskundig ambtenaar er jarenlang nut
tig werk in zou kunnen verrichten. De
aanstelling yan een gemeente-archivaris
zou de herinnering mogelijk maken van
het thans te Hulst berustend bestuurs
archief met het rechterlijk archief, de
notarieele protocollen en de oude ker
kelijke registers, welke besfanddeelen
tegenwoordig in het Rijksarchief te Mid
delburg worden bewaard. Voor het ge
val, dat het voor de gemeente niet mo
gelijk blijkt te zijn, een eigen archivaris
le benoemen, heb ik in de vergadering
van burgemeester en wethouders ge
pleit voor het tijdelijk in dienst stellen
van eene geschoolde kracht, belast met
de ordening en beschrijving van het
thans aanwezige archief. Twee klappers,
de eene samengesteld door den beken
den kaartteekenaar W- T Hattinga, de
andere gedateerd vafi 1766, zullen bij
eventueele aanvatting van het werk
machtige hulpmiddelen blijken te zijn.
In het volgend verslag hoop ik over deze
zaak nadere mededeelingen te kunnen
doen.
(Wordt vervolgd.)
ONDERWIJS.
Naar de Telg. van betrouwbare
zijde verneemt, wordt op het departe
ment van Onderwijs een wijziging voor
bereid van de Lager Onderwijswet,