ONTVOERD So. 20. Zaterdag 24 Januari 1925 168° Jaargau». DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. EERSTE BLAD. Abonnementsprijs per kwar- laol: op de buitenwegen om Middelburg, en voor de andere gemeenten p. post f 2.50; voor Middelburg en agentschap Vlis- 3ingen f 2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 cent per week. Advertentién worden berekend per regel plaatsruimte, met inbegrip van omranding. Gewone advertentién: 30 cent per regel. lagezonden Mededeelin- g e n 50 cent per regel. abonnement voor beide veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f2.10, elke regel meer 30 oent. Kleine advertentién niet grooter dan vijf regels druks en waarbij is aangegeven dat zij in deze rubriek aioeten geplaatst worden, 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentién onder brieven of bevra gen bureau dezer courant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent per stuk. Advertentién moeten, willen ze nog in oes blad van dienzelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan oos Bureau bezorgd zijn. Postcheque en Gironummer 43255. BINNENLAND. IN EN mi DE HOOFDSTAD. CXIV. „Principes", „precedenten", „consequenties". Da week die achter ons ligt, was ar eemc. waarin we heel wat gehoord hebben over „principes", over „prece denten" en over „consequenties" ver geef deze opsomming van drie vreemde woorden, die nu eenmaal in onze taal burgerrecht hebben verkregen Ze kwa men overal op het, tapijt naar aanleiding van hetgeen in onzen gemeenteraad be raadslaagd en besloten is over twee hoogst belangrijke zaken, die mij alles zins reden geven om er hier een en ander over in het midden te brengen. De eene zaak was er eene, waarover in den Raad gelukkig, want daar was rij te teer voor - althans in de open bare zitting nagenoeg geen woord is gesproken. Het betrof de spoed-voor- dracht. waarbij B. en W. hadden voor gesteld aan onzen hoogbejaarden stad genoot, den tooueelspeler Louis Bouw meester, een jaargeld toe te kennen van vier duizend gulden. De voordracht is aangenomen, dadelijk nadat de leider der anti-revolutionaire fractie had gezegd, dat hij en zijn partijgenooten zich niet gerechtigd gevoelen voor een dergelijk doel gelden uit de openbare kas toe te staan Even getuigden deze heeren dus van bnn beginsel tegen een voorstel, dat indirecten steun aan het tooneei beteekende, en daarna werd het jaar geld toegestaan. De overgroote meerder heid van de Amslerdamsche burgerij, Ternwedelijk ook van geheel Nederland, door ROBERT LOUIS STEVENSON. Geautoriseerde vertaling van J. C. L'. B. REÏ1. zal deze daad van het gemeentebestuur der hoofdstad, van deze hulde aan een man, die m de geschiedenis van ons tooneei zulk een schitterende plaats in neemt, toejuichen, niettegenstaande de bezwaren van hen, die den grooten Louis van harte gaarne zijn jaargeld gunnen en hopen, dat hij spoedig herstellen mag en er nog eenige jaren in welverdiende rust van zal mogen genieten, maar die toch niet "uit religleuse beginselen beweerd hebben, „dat de Raad„ijiel het toeslaan van dat jaargeld een gevaarlijk „precedent" heeft geschapen en daar mede voor lastige „consequenties" zou komen te staan." Ik geloof, dat het met beiden nog wel los 'zal loopen. De gevreesde „conse quentie" zal niet erg zijn; in de eerste plaats niet omdat zulke sterren onder de ras-echte Amstcrdamsche tooneelspelcrs als Bouwmeester er feen is, niet elk oogcnblilc zijn aan te Wijzen; omdat die, zoo ze er zijn zullen, niet allemaal zóó oud zullen worden en dan steun zullen behoeven elk geval van dezen aard is gemakkelijk genoeg op zich zelf te be schouwen. Maar bovendien, er is op dit gebied van het Amsterdamsch toorecl wel degelijk een „precedent", wanneer men zich maar herinneren wil, hoe meer dan Iwce en een halve eeuw geleden de bestuurders van Amsterdam gehan deld hebben jegens Vondel, wel geen tooneei speler, doch de „prins onzer too- neelsclirijvers", wiens werk nog steeds voortleeft op het Amsterdamsclie too neei. Die burgemeesters van onze zeventien de eeuw getuigden wel van een zeer breeden blik op hel schouwtooueel, toen zij Vondel, nadat hij door droeve fami lie-omstandigheden in moeilijkheden was geraakt, in 1658 een ambt gaven aan de stedelijke bank van leening, waaraan een jaargeld van zes honderd gulden voor dien tijd zeker geen onbelangrijke som verbonden was en hem dat geheele jaargeld tot zijn dood lieten behouden, toen hij in 1668 door zijn hoogen leeftijd genoodzaakt was zijn werk aan de bank neer te leggen Zelfs deden die vroede mannen van dien lijd meer zij beloonden hem een paar malen met een som gelds, wan neer hij bij officieele gelegenheden een gedicht had gemaakt. De Raad van Am sterdam heeft &us wel een prachtig precedent" gehad* toen hij de vorige week een zijner grooten op het gebied der schoone kunsten, een blijk van eer bied en erkentelijkheid gaf in naam der geheele burgerij Eveneens konden B. en W. zeker op „precedenten" gewezen hebben, toen zij den Raad heten beslissen in een gansch andere zaak, die voor de geheele bur- gerij van groole beteekenis was, maar in dit geval hebben de tegenstanders van hetgeen gebeurd is, vermoedelijk geen ongelijk, wanneer zij vreezen, dat de genomen beslissing in haar „conse quenties" op den duur gevaarlijk zal blijken te zijn. Ik doel hiermede op hetgeen de Raad heeft gedaan om de burgerij te verzekeren van goedkoop brood Dat mcu zich ten stadhuize bemoeid heeft met de brood-productie is hecle- al niets nieuws op dit gebied kan men nog heel wat meer „preceden ten" naar voren brengen dan in het geval over een jaargeld aan een beroemd geworden Amsterdammer Wanneeermen de geschiedboeken der hoofdstad door snuffelt, zal meu telkens en telkens weer terugvinden, dal de vroedschap zich met Jtiel verschaffen van levensbehoeften aai de bevolking bemoeide. Men zal. b.v J7i „Wel,' zei hij tenslotte, „je spreekt boud, maar ik houd van openhartigheid Als je me den weg had gevraagd naar James Stewart op iederen anderen dag dan dezen, zou ik je den weg hebben ge wezen en je een goede reis hebben ge- wensclit, maar vandaag, hè Mungo?' En hij wendde zich weer tot den rechtsge leerde Maar juist toen hij zich omdraaide, viel een schot, hooger den heuvel op en tegelijk met liet geluid viel Ölenure op het pad „O, ik ben dood," riep hij, verscheiden keeren achtereen De advocaat had hem opgevangen en hield hem in zijn armen, terwijl zijn bediende handenwringend koekoek En nu zag de gewonde van den een naaf den ander met verschrikte oogen en zijn stem was zoo veranderd, 4at het door mijn hart ging „Dealt om jezelf", zei hij. „ik ben dood" Hij trachtte zijn klceren open te ma ken, als om. naar de wond te kijken, maar zijn vingers gleden van de knoopen. Tegelijk gaf hij een diepen zucht, zijn hoofd viel op zijn schouder en hij stierf. De advocaat sprak geen woord, maar zijn gezicht was zoo scherp, als een mes en even \Vit als dat van den i'doo de, de bediende brak uit in een huilbui en weende als een kind en ik stond naar hen te staren ,in een soort ver- dooving De officier van den schout was op het geluid van het schot teruggerend om de komst, van de soldaten te be spoedigen. Ten laatste legde de advocaat den doode neer in zijn bloed op het pad kwam wankelend overeind Ik geloof, dat ik door deze beweging mijn zinnen terug kreeg, want hij stond nauwelijks, toen ik den heuvel opvloog en riep ,,De moordenaar, de moorde naar 1' Zóó gauw was alles gegaan dat, toen ik den top van de eerste hoogte bereikte en een deel van het bergterrein kon overzien, de moordenaar op betrekkelijk kleinen afstand wegliep. Het was een groote man in een zwarte jas met me talen knoopen en droeg een lang gau- zenroer „Hier!" schreeuwde ik. „Ik zie hem!" Toen de moordenaar dal hoorde Wagenaar doorbladerende, zien, dat de overheid steeds in verbinding stond met de gilden der Korenmeters en der bak kers; dat zij toezicht hield op degraan- aanvoeren, op het gewicht van het brood en bij de prijsbepaling daarvoor door het broodbakkersgilde een ernstig oog „in het zeil" hield het voornaamste voe dingsmiddel had steeds haar aandacht. Maar toch, de bemoeiingen van dien tijd hadden een ander karakter dan het so cial c gedoe van onze dagen, en daarom het „precedent", waarop B en W. van Amsterdam steunden, toen zij de vorige week den Raad delen beslissen over den aankoop van meel lot een groot bedrag, met de kans, dat die aan koop de gemeente op een verlies van drie ton gelds kan komen te staan, niet in de vorige eeuw, doch in den crisis-tijd van de jongste groole-oorlogs- jaren, toen de ernstige omstandigheden ingrijpen der overheid van stad en land met betrekking lol de voedselvoorziening volkomen wettigden Leven wij nog steeds in den crisis-tijd? Die vraag is de vorige week meer dan eens gesteld en het antwoord kan in dién zin bevestigend luiden, dat de we reld thaus gebukt gaat onder een crisis van tarwe-gebrek, waardoor de meel- prijzen op de wereldmarkt belangrijk in de hoogte zijn gegaan Ten einde nu de als gevolg daarvan stijgende brood prijzen tegen te gaan, hadden B. en W.. r men zich zal herinneren, reeds in October van het vorig jaar van den Raad een crediet weten te krijgen om een hoeveelheid meel te koopen, waaruit aan die bakkers zou kunnen worden gele verd, die de broodprijzen niet hooger zouden doen worden dan 20 cent Toen verbonden zich slechts een betrekkelijk klein aantal bakkers zich te zullen hou den aan dien prijs. Sedert zijn de mecl- prijzen wederom geslegen en zijn B. en W. gekomen met een voorstel tot grooter meelaankoop, waarbij de risico ran gemeente-verlies van veertig dui zend tot drie honderd duizend gulden stijgen zou Degenen, die in en buiten den Raad in October waarschuwden tegen het ge- aar van het „precedent", dat met dien meelaankoop van gemeentewege gescha pen werd en dat gevaarlijk zou wor den in de „consequentie", die er op zou moeien volgen, kregen de vorige week zeker gelijk. Nu de Raad in Oc tober heslist had, dat het de plicht der overheid was in deze graan-crisis-perio- de, ook al zou de gemeentekas er scha de bij lijden, le zorgen, dat de burgereu, met name de financieel-zwakken, brood zouden kunnen koopen tegen lagen prijs, kon hij feitelijk niet anders doen dan thans, ia Januari, nu het meel niet lager in prijs is geworden, te zorgen dat elke bakker, die zulks wilde, goedkoop ge meente-meel zou kunnen koopen. Zóó heeft men den strijd gezien, de vorigei week, tusscheu degenen, die het „prin cipe" van overheidszorg met betrekking tot brood, verkrijgbaar legen billijken prijs voor iedereen, aanvaarden en de genen, die het andere beginsel geen bemoeienis der overheid met betrekking tot vraag en aanbod op de vrije markt, krachtdadig verdedigden Daarnevens had men nog degenen, die in October de bemoeienis vau ge meentewege op dit terrein hadden afge keurd doch thans vóór uitbreiding dier meel-aankoopen waren, omdat zulks 'lag in de lijn der „consequentie", voortsprui tende uit Let in October genomen besluit. Onder deze categorie nam de bur gemeester der hoofdstad een eerste plaats in. want hij heeft ronduit ver klaard dat hij zich in het Dagelijksch Bestuur geplaatst had naast die wet houders, die deze gemeentebemoeiing voor-stonden. Niét omdat de hoer De Vlugt. als goed anti-revolutionnair, ge acht kan worden een beslist voorstan der te zijn van dergelijk gemeentelijk- sociaal optreden, doch omdat hij eerlijk verklaarde als burgemeester der hoofd stad de „consequentie" van het Raads besluit vac October te moeten aanvaar den, in het belang der minderbedeelden onder de burgerij Nu de burgers een maal de zekerheid hadden, dat de brood prijs niet boven de 20 cent zou ko men, zou het z. i. onverantwoordelijk zijn geweest als de gemeente bij de steeds stijgeude meelprijzen zich verder afzijdig zou hebben gehouden en dus toegelaten hebben, dat de bakkers door die liooge prijzen den broodprijs in even redigheid misschien eenige centen boven de twintig zouden hebben gebracht Hier gold het geen politieke kwestie voor hel hoofd «onzer. gemeente, doch hel algemeen belang en dat liet de bur gemeester gaan boven-zijn politieke le vensopvatting, niettegenstaande zulks 'olgens den leider der anti-revolutionaire fractie in den Raad, 's burgemeesters politieke medestanders „met droefenis vervulde." De buitenstaanders echter hebben uit het gebeurde zeker meer dan ooit de zekerheid gekregen voor zoover zij die nog niet mochten hebben gehad - dat de belangen der burgerij bij dezen burgemeester, ook al behoort hij naar zijn politieke en religieuse beginselen bij een betrekkelijk maar kleine fractie der Amstcrdamsche burgerij, veilig zijn. Maar dal alles neemt niet weg, dat een gevaarlijk „precedent", in October geschapen, in Januari gevolgd door de natuurlijke ..consequentie" daarvan, le zijner tijd nog danig zal nawerken, wan neer men in Amsterdam misschien eens voor een duurte van andere artikelen dan dagelijksch gebruik zou komen te staan En dat alles is niet alleen van het grootste belang voor ons, Amsterdam mers. alléén, docli voor het geheele laud, want feitelijk is nog steeds waar, wal waar was m Yondel's tijd. n.l. dat in belangrijke aangelegenheden het ove rige Nederland den blik naar de hoofd stad wendt en vraagt „hoe doet rrfen het daar?" SINÏ SANA wierp hij een vluggen blik over zijn schouder en begon te rennen Het vol gende oogenblik was hij verdwenen in een randje berken, toen werd hij weer zichtbaar daarboven, waar ik hem zag klimmen als een aap, want dat deel was weer erg steil en dook toen achter een heuvelrug, waarna ik hem met meer terug zag. Al dezen tijd was ik hem achterna geloopcn en was een heel eind weg toen een stem mij toeriep te blijven staan Ik was aau den bovenrand van het bosch en toen ik stilstond en omkeek zag ik de open helling van den heuvel onder mij De advocaat en de officier van den schout stonden juist hoven den weg en riepen en wuifden mij terug te komen, en links van keu begonnen dc rood- jdssen, het musket in dc hand, een voor een hel lagere woud uit te kruipen „Waarom zou ik terugkomen?" riep ik, „komen jullie liever hier „Tien pond, als je dien jongen vangt!" riep de advocaat, „hij is medeplichtig. Hij was hier geposteerd om ons aan de praal te houden Bij dat woord, dat ik duidelijk kon hooren, ofschoon hel den soldaten, niet mij werd toegeroepen, klopte mijn hart in mijn keel. door een geheel nieuw soort angst. Het is dan ook heel iets anders zijn leven te verdedigen, dan le Uit Stad en Pfovsüüs». Uit Walcheren. Donderdagavond belegde de Werk- mansvereeniging „De Vooruitgang" te O. en W. - Souburg ter gelegenheid van haar 35-jarig bestaan een feestver- gadering in 't lokaal „de Zwaan". In de openingsrede, uitgesproken door den voorzitter van de voorbereidings commissie van dezen avond, den heer J. de Priester, werden de in groote ge tale opgekomen aanwezigen hartelijk welkom geheeten. Spr. richtte een bij zonder woord van dank tot den heer van Weele, die in vele gevallen als ad viseur dezer vereeniging was opgetre den, wat haar zeer ten goede is ge komen. Hierna werd het woord gevoerd door den voorzitter der vereeniging, den heer W. Verkroost, die in groote trekken de geschiedenis dezer nuttige vereeniging naging. Als oprichter dezer vereeniging, aldus spr. kan worden beschouwd de vluchten voor1 het gevaar dat leven en reputatie 'bedreigt. De zaak was boven dien zoo plotseling gekomen als een donderslag uit een helderen hemel, dat ik hulpeloos van ontzetting was. De soldaten verspreidden zich, sommigen liepen mij achterna, anderen richtten hun geweren op mij en nog stond ik stil. „Duik hier tusschen de boomen", zei een slem vlakbij. Ik wist nauwelijks wat ik deed, maar gehoorzaamde en juist toen ik bukte, hoorde ik licl knallen van de schoten en hel gieren van de kogels door de bergen. In de schuilplaats tusschen de hoo rnen vond ik Alan Breek met een visch- hengel in zijn hand. Hij groette mij met, waarlijk, er was geen tijd voor beleefd heden, alleen 'zei hij „kom" en rende weg langs de berghelling in de richting van Balachulish en ik volgde hem als een schaap. Nu eens renden we tusschen de ber ken, dan bukten we achter lage bul len op dc berghelling,"dan weer kropen wij op handen en voeten door de hei de Dc snelheid was doodclijk, mijn hart scheen tegen mijn ribben te bon zen en ik had tijd noch adem om te spreken Alleen herinner ik mij, dat één ding mij verwonderde, dat Alan nu en dan in zijn volle lengte overeind ging FA BELDEROK VAN R00 WONINGINRICHTINGEN HARINGPLAATS - MIDDELBURG INTERESSANTE - COLLECTIE - MODERNE KARPETTEN EN LOOPERS NIEUWE SORTEERING BIJPASSENDE MODERNE GORDIJNSTOFFEN (tngez. Med.) heer v. d. Boogaard, die door den nood der tijden geïnspireerd werd tot het op richten dezer vereeniging, aangezien de arbeider ook in die dagen min of meer afhankelijk was van de goedwilligheid van zijn patroon. Zoo werd in Dec. 1889 een vergadering gehouden tot oprich ting dezer vereeniging, terwijl in Jan. 1890 de eerste contributie werd geïnd. In 't zelfde jaar werd reeds aaa zie kengeld, dank zij de donateurs, een be drag uitgbetaald van f 320. In de 35 jaren waren 53 leden door overlijden aan de vereeniging ontvallen en aan 52 weduwen een bedrag uitge keerd van f25.waarvan f 1100 door de leden, buitengewone heffing, en f 200 uit de kas. Zelfs werden enkele leden gedurende drie volle jaren een uitkeering toegestaan. Hierna bracht spr. een woord van dank aan den penningmeester, den heer A. Pieterse, die zich gedurende 31 jaren belangeloos de moeite getroost heeft een deel van zijn Zaterdagmiddag op te offeren om ziekengeld uit te betalen. Totaal is aan ziekengeld uitbetaald f 27.702.371Jt. Indien wij bovenstaande resumeeren, kan toch niet anders ge zegd worden, dan dat deze vereeniging volkomen aan haar doel beantwoordt, en dat alle leden bijbrengen wat ze kun nen. Hierna sprak de heer v. Weele, die bestuur en leden hartelijk geluk wensch- te met dezen dag. Spr. zeide dank voor de aan zijn werk toegebrachte hulde. Het is nooit sprekers bedoeling geweest „de eerste viool te spelen". j.-tj Bij afwezigheid van den Burgemees ter, werd de vereeniging namens het gemeentebestuur gefeliciteerd dooci den heer Jobse. dBKfl Als blijk van waardeering! S/o onvermoeide werk van voi/tzflT penningmeester werden hun As blijken van waardeering ovl terwijl de heer de Priester miS dat de voorzitter deze funclïï vervulde en de penningmeestw 31 jaar. Laatstgenoemde is "M der vereeniging. ftA' Hierna werd het ernstige^v liliffilL. staan en terugkeek en iedere- nfhal dat hij dit deed, hoorde ik van ver het geroep der soldaten. Een kwartier later stópte Al ai plat neer in de hei en/j mij „Nu", zei hij, is het etfet als ik, want het gaat om je Ale En met dezelfde met oneindig meer O.ubf. obu: men we weer de beriftelllhe helzelrde spoor dat nomen of missclneri' neerviel boven 1°%^-ar-TrnT.— more, met zijn hqéhd m 'dc varens en hijgde als een hond V Mijn zijden dc&ijh blj^jdijn hoofd was zoo duizelig, cfi' in ijl hing zoo Jr1' Ip.ttc' en droogte, ;Q6?vig§ial£een doode uil mijn mond dat ik naast lied? HOG Ik spr eel-rfp't'J r-Y'TiT |ft in het rmore S.',IIij stond op, bo s chS'.AoL Alan bckWafi£?hët ging naar dé2' rkadV; trr hét bosch, keek een poosje'^HStI;'pfi': fc'itfam toen terug en ging Sjfe» „Wel", £eP[ hij: AXTat was op, het kantje, DtofieSmtmR Ik zei mÜ, lictftUY^elfs mijn gezicht niet van r.'ori-S :op Ik had ivuorü gezien qh^;o!'1gtTK>'te, blozehÜd; jr-riale iman oogenblikkotf zicBHS «ter togzenvan «ién aanblik ec bet ""algrijzi

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1925 | | pagina 1