KEES HELDER
S». i9.
Vrijdag 23 Januari 1925
Bij <SJt Bmnmzr behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT
Berste Kamer.
Zitting van Donderdag.
We hebben weinig te voegen bij het
geen we gisteren reeds meldden van het
geen in de Eerste Kamer gebeurde bij
de beslissing over het iniliatief-voorstei-
Rutgers tot invoering van „plaatselijke
keuze". Een beschouwing daarover vindt
men in bet bijvoegsel van dit nummer.
De doorslag blijkt gegeven te zijn door
de leden die vroeger vóór stemden, maar
nu tegenstemden. Dat waren vijf Chr.
Historischen, uit wier naam de heer
De Vos van Sleeuwijk had verklaard,
dat zij dit deden uit respect voor det
boo kort te voren gevallen beslissing
dezer Kamer, en voorts de voorzitter, de
heer Van Voorst tot Voorst (kath.), die
vermoedelijk hetzelfde motief voor zijn
stemverandering had.
Ter verduidelijking van wat wij gister
meldden, zij nog opgemerkt, dat van de
drie Vrjjz. Dem. de heer v. Embden
vóór stemde, en mej. Westerdijk en dc
heer Slingenberg tegen.
Dat de Kamer thans op twee na
oompleet was. terwijl er bij de vorige
beslissing vijftien leden afwezig waren,
geeft er des te meer gewicht aan.
BINNENLAND.
M BESPREKINGEN TUSSCHEN PROF.
AENGENENT EN ST. MICHAEL.
Prof. Aangenent en het hoofdbestuur
van hot Verbond St. Michaël declen het
volgende mede
Do besprekingen tusscken prof. Aen-
genent eu bet hoofdbestuur van het Ver
bond St. Michaël hadden het volgend
resultaat: Eenstemmig kwam men tot
den wensch, dat de Algemeene. Bond
van R. K. Rïjkskieskringorganisaties tot
een ware staatspartij zal worden omge
vormd. Prof. Aengenent nam op zich,
de volgende., in samenspreking met het
hoofdbestuur van het Verbond verkre
gen «rondslagen aan het bestuur van
den Alg. Bond kenbaar te maken en
voor hot bondsbestuur en de bondsver
gadering te bepleiten
Er wordt gevormd een centraal li
chaam, waarin alle belangrijke politieke
vraagstukken, onder waarborg van vrij
heid van uiting der verschillende mee
rlingen. worden behandeld. Dit lichaam
vergadert jaarlijks -tenminste twee. da
gen en komt verder zoo dikwijls bijeen,
als door het voorhanden zijn van actu-l
eele vraagstukken geboden is.
Het wordt samengesteld door de rijks-
kieskringorganisaties op den grondslag
van evenredig kiesrecht, waarbij elke
rijkskieskring recht heeft op een aantal
afgevaardigden, in verhouding tot het
aantal stemmen, bij de voorafgaande ver
kiezingen der Tweede Kamer in den
Rijkskieskring op de lijst der R. K.
Staatspartij uitgebracht. Alleen de leden
der R. K. Kiesvereenigingen kunnen aan
de verkiezing der bedoelde afgevaar
digden meewerken. De leden van de
"Katholieke fracties in Eerste- en Tweede
Kamer maken rechtens deel uit van dit
centraal lichaam'.
Bij de samenstelling van het centraal
lichaam wordt rekening gehouden met
de wenschelijklieid van vertegenwoordi
ging van deskundigen op wetenschappe
lijk en practisch terrein, zooals socio
logen, economisten, juristen, personen
met ervaring op het gebied van land-
houw, industrie, handel enz. Tot de be
voegdheid van het centraal lichaam /al
behooren het bijeenroepen van politieke
landdagen
Eveneens was men eenstemmig van
meening, dat het Verbond St. Michaël,
indien een dergelijke reorganisatie tot
stand komt, niet moet blijven bestaan.
Prof. Aengenent heeft het bovenstaan
de aan den voorzitter van den Bond,
den heer Baron van Wijnbergen, telegra
fisch bericht.
HHLDXRLIJK AAN Mr. TROELSTRA.
Naar het Volk verneemt, heeft het
Ned. Verbond van Vakverecnigingen een
circulaire gezonden aan de bij het Ver
hond aangesloten organisaties, waarin
mediogodeeld wordt, dat een vergadering
zal worden belegd met de vertegenwoor
digers der hoofdbesturen, in welke ver
gadering beraadslaagd zal worden over
•en plan om Troelstra, als hij zich de
finitief en geheel uit het politieke- er
publieke leven terugtrekt, een hulde
blijk aan te bieden, dat van blijvende
waarde voor de arbeidersbeweging
1 waaraan dan de naam Troelstra
Ml worden verbonden. Waarschijnlijk zal
men pogen te komen tot de stichting
van een „Troelstra-Oord", een rust-
VaeanWeoord voör arbeidersleiders
IS U REEDS OP DE HOOGTE VAN
DE UITKEEIUNGEN op de uitlotingen
der premic-aandeelen van het SYNDI
CAAT TOT AANKOOP VAN PREMIE-
AANDEELEN, WAARVAN I>E SERIE
NUMMERS DOOR UITLOTING REEDS
BEKEND ZIJN?
Gevestigd Heerengracht 520, Amsterdam
P P P P P
Prijs van deelname f 8.— per maand
of f 6.— per twee maanden.
IEDER DEELNEMER loot -«-IEDERE
TWEE MAANDEN met één of ander be
drag uit.
Aantal deelnamen beperkt. Oude deel
nemers genieten den voorrang.
Vraagt omgaand inlichtingen, zoodat U
tegen betaling van f6.— nog kunt deel
nemen aan de volgende uitloting op 16
Februari. 20 hoofduitkeeringen van f2400.
Vraagt deelnamen bij H.H. Commissi-
onnairs in Effecten, onze Agenten of
rechtstreeks bij het Hoofdkantoor.
(Ingez. Med.)
Uit Stad en Provincie.
Uit Walcheren.
- Een droevig ongeval had gisteren
te Aruemuidea plaats. De vrouw van
den landbouwersknecht L. Kraamer, die
op den weg bij het veerhuis fietste met
haar vierjarig zoontje in een mandje
achterop het rijwiel, wilde den wagen
van den vrachtrijder Meerlse passeeren.
Maar op hetzelfde oogenblik slipte "haar
rijwiel, zoodat zij kwam te vallen, waar
bij het zoontje met zijn hoofd tegen
het achterwiel van den wagen kwam
te vallen. De inmiddels ontboden genees
heer kon slechts den dood constateeren.
- In een vergadering der muziekver-
ceniging Arno Genoegen te Arnemui-
d e n, waarin de voorzitter de heer I.
Boone dank uitsprak tegenover de bur
gerij voor de bijeeengebrachte f 163 tot
het aankoopen van enkele nieuwe instru
menten, werd in verband met het 25-
jarig lidmaatschap van den heer A. Buijs,
den tegen woordigen secretaris, aan de
zen als blijk van waardeering een vul
penhouder gegeven, waarhij de voorzit
ter eenige gepaste woorden uitte. De af
tredende bestuursleden, de heeren A.
Buijs en C. Mulder werden herkozen.
In de plaats van L. Labruyière en J. de
Hamer werden als bestuursleden geko
zen C. Meertsc en M. Vader. Besloten
werd dit jaar geen deel te nemen aan
het concours, doch zoo mogelijk aan een
festival.
U i i Z u i d-B e v e 1 n n d.
In een vergadering van aandeelhou-
ders van de N.V._ Weegbrug „Ons Be
lang" te K a p e 11 e werd het uit te
keeren dividend vastgesteld op 10 pCt.,
terwijl nog een goed bedrag alsdan als
reserve overbleef.
De aftredende bestuursleden, burgem.
Zandee en H. A. Nijssen werden her
kozen.
Als weger werd benoemd voor een
tijdvak van drie jaar de heer C. J. Sinke.
Besloten werd het weegtarief te be
palen gelijk aan dit der znstervereeni-
ging.
Zeeuwseh-Vlaandercn O. D.
Donderdagavond 6 uur kwam de
Raad der gemeente Sas van Gent
in openbare vergadering bijeen.
De voorzitter memoreerde in een
nieuwjaarsrede het verloop der gebeur
tenissen en de zich voorgedane feiten,
waarbij hij de aan dacht schonk aan de
voornaamste raadsbesluiten gedurende
1924 genomen. Hij dankte den leden
voor de hem toegezonden wenschen en
verzocht aller medewerking voor de
toekomst. De heer Verschaffel als oud
ste Raadslid antwoordde.
Op voorstel van den voorzitter en na
eenige discussie's werd met algemeene
stemmen aangenomen om de opcenten
op de Rijksinkomstenbelasting voor het
jaar, aanvangende 1 Mei 1925, terug te
brengen van 100 op 90.
Besloten werd om mededeeling te
doen aan Ged. Staten, inzake het vast
stellen van schoolgeld en het niet hef
fen van deze gelden bij een inkomen
van minder dan f 800,(welk minimum
bedrag Gedeputeerden adviseerden te
vermeerderen tot f 1000.dat een re
geling van f 800,voor het verloopen
jaar geen bezwaar bij Gedeputeerden
heeft gemaakt, weshalve verzocht wordt
aan dit college alsnog op de niet-ac-
coord verklaring terug te komen.
Voor kennisgeving werd aangenomen
een verzoek van C. Ranschaert en ne
gen anderen om schadevergoeding voor
de op hun grond te leggen stoepen.
Breedvoerig werd gediscussieerd over
een .verzoek van D. de Bakker, te West-
dorpe, omtrent het in erfpacht geven
van gemeentegrond voor het bouwen
van een woonhuis in de Stationsstraat
en omtrent afwijking van art. 7 der
bouwverordening. Besloten werd ten
slotte het perceel in erfpacht af te staan,
onder beding, dat aan weerszijden van
de woning een plaatsruimte van twee
meter zal vrij blijven en dat de afwijking
wat betreft art. 7 zal plaats hebben in
overleg met B. en W.
Voorts werd de inschrijving voor den
aanleg van stoepen en straten en riolen
voor de Stationsstraat behandeld in be
sloten zitting.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men hot Bijvoegsel).
KERKNIEUWS.
Daar ons gevraagd is wanneer ds.
J. N. Bieger bevestigd wordt bij de Evan
gelisch Luth. Gemeente alhier, kun
nen wij melden, dat dit Zondag a.s.,
des morgens te 10 uur, plaats heeft door
ds. J. W. Brass uit Rotterdam.
Des avonds te 6 uur zal dc nieuwe
predikaat zich aan de gemeente ver
binden.
Leger des Heils.
Morgen hoopt kommandant J. A. II.
Povlsen, bijgestaan door brigadier Wijk
huizen en kapitein Claeys, een zeer be
langrijke samonlcomst te leiden Hoewel
de kommaudant nog maar kort in Ne
derland is, spreekt hij de Nederland-
sche taal al heel goed, en is een be
zoek aan de samenkomst, door den kom
mandant geleid, voor belangstellenden ze
ker aan te bevelen.
Voor bijzonderheden betreffende de
bijeenkomst verwijzen wij naar de ad
vertentie in dit nummer.
o
400 - jarig bestaan dei-
Doopsgezinde Broederschap
Op den 25sten Januari 1525 werd
voor zoover bekend de eerste doops
gezinde gemeente, in Zurich in Zwit
serland, gesticht. Nadat in dien kring
de doop op belijdenis was toegediend,
hebben zij zich, volgens een oude
kroniek:
„in hooge vreeze Gods den Heer
overgegeven, en een verbond van
een goed geweten met God opge
richt, ten einde in een heilig Chris
telijk leven hier .oortaan God te
dienen, betoonende een in de lief
de werkdadig geloof, en ook in de
droefenis standvastig te blijven tot
het einde."
De herdenking van dit feit geschiedt
hier ter stede in de godsdienstoefening
van Zondagmorgen.
Te Utrecht slaagde voor het exa
men Dieren-arts (le gedeelte), de heer
J. Stevense van S c h o r e.
Op initiatief van enkele besturen
v. Chr. Scholen op Walcheren was
mr. J. Terpstra, secretaris van den
Schoolraad, uitgenoodigd om te spreken
over de financieele afrekening tusschen
de schoolbesturen en de gemeente.
De vergadering hiertoe werd gisteren
(Donderdag)middag te Middelburg,
onder leiding van den heer H. J. Ver-
sluys, hoofd der Chr. school te Seroos-
kerke, gehouden in de bovenzaal van
„de Eendracht". Zeer vele best. v. Ch.-.
scholen en Hoofden van scholen, zoo
wel van Walcheren, als ook daarbuiten,
benevens Burg. en Weth. en raadsleden
waren op de vergadering aanwezig, zoo
dat de zaal stampvol was. Ook waren
aanwezig de heer Brandsma, inspec
teur L. O. en Ds. Hey, gedelegeerde van
den schoolraad voor Zeeland.
Voor mr. Terpstra sprak, werd gele
genheid gegeven vragen te stellen. Van
deze gelegenheid werd door vele be
stuursleden en hoofden van scholen ge
bruik gemaakt. Alvorens die vragen te
beantwoorden, zette de geachte spr.
eerst uiteen wat er onder exploitatie
kosten eener school verstaan wordt en
noemde vervolgens de vele bezwaren
op, die er z.i. zijn tegen de huidige on
derwijswet, welke eischt, dat voor de
financieele afrekening tusschen de bij
zondere school en de gemeente als norm
genomen wordt de openbare school.
Hierbij wees hij ook op 't groote ver
schil tusschen de kosten per leerling
aan verschillende openbare scholen in
ons land. Zoo was in 1923 dit bedrag
in de gemeente Brunsum (L.) f 5.56 en
te Aduard (Gr.) f31.De bedragen
voor de U- I-. O. en M. U. L. O. scholen
varieerden tusschen de f 16.- en f 54.-
per leerling. Voor het vakonderwijs aar
openbare scholen gegeven, zijn die ver
schillen nog grooter.
De vele vragen, die reeds gesteld er
nog gedaan waren, werden daarna één
voor één duidelijk beantwoord. Den spr.
werd dank gezegd voor zijn duidelijke
uiteenzetting der zaken. Ds. Hey van
Koudekerke eindigde met dankzegging.
FOTOGRAFISCH ATELIER
is a.s. Zaterdag geopend
tot 's avonds 8 uur.
Onze foto's met Kunstlicht zijn
niet te onderscheiden van die
met daglicht gemaakt.
(Geen Magnesiumlicht).
(Inger. Med.)
BUITENLAND.
DE NIEUWE DUITSCHE REGEERING.
D e „b i 11 ij k i ng smo tie" aan-
ge nome n.
De regeerïng heeft mei haar niet veel
zeggende verklaring, Maandagavond door
Dr. Luther afgelegd, een behoorlijke
meerderheid gekregen voor de door de
Duïtsch-Nalionalen ingediende motie,
waarbij de Rijksdag de regeeringsver
klaring billijkt. Deze werd aangenomen
met 246 tegen 160 stemmen, en 39
blanco. Tegen stemden daarbij de soci
alisten, de communisten, en de vroegere
rijkskanselier, de heer Wirth, van hel
Centrum. Van stemming onthielden zich
de Democraten, de National-Socialisten,
en zeven centrumsleden Alen had ook
verwacht, dat deze laatste partij ver
deeld zou stemmen Wirth heeft geen
oppisitieredevoering in den Rijksdag ge
houden, doch hij had zich tegen een
persvertegenwoordiger duidelijk en on
dubbelzinnig uilgesproken „een waak
zaam wantrouwen" tegen de regeerïng
in acht te zullen nomen.
Alvorens tot stemming werd overge
gaan werd nog door verschillende spre
kers het woord gevoerd, o.a., door een
der Nationaal-socialislen graaf Revent-
low, die, zéér oppositioneel, kwam ver
klaren dat t ecnigste wat men bij de
Dawes wetten te doen heeft is., ze niet
uit te voeren. De Volkenbond zou niets
anders zijn dan een raad van Commis
sarissen van het internationaal kapitaal,
en de Duitsche rijksbank niets dan oen
filiaal van de bank van Morgan. Hij Voor
spelde daarbij, dat de ontruiming der
Keulsche zone voortdurend onder nieu
we voorwendsels uitgesteld zou worden.
Een stevige rechtsche oppositie-rede
voering' En de democraat Fischbeck be
sprak nog persoonlijk, dus niet als lid
van zijn partij dc* benoeming van dr.
Neuhaus lot minister.
Hij wees er op, dat Neuhaus kort na
de aanneming van de constitutie van
Weimar schriftelijk heeft verklaard, dat
hij het met zijn geweten en zijn eer niet
kon overeennrengen den eed van trouw
aan de republiek af te leggen, nadat hij
vroeger onder aanroeping van God, den
eed van trouw aan den koning had af
gelegd.
Dr. Lulher heeft daarop geautwoord,
dat hij destijds als minister van handel
belangrijke onderhandelingen van han
dels-poli iieken aard had le voeren, waar
voor dr. Neuhaus onontbeerlijk was, zoo
dat hij hem met toestemming van het ge-
heele k(abinet handhaafde,* zonder hem
te verplichten den eed,. van trouw aan
de republiek af te leggen. Daarbij was
natuurlijk niet aan duurzame handhaving
van dr. Neuhaus op zijn post gedjaclit
Daarom stelde de afgevaardigde Fish-
beclc thans de vraag of d/r. Neuhaus on
der djeze omstandigheden ook thans op
zijn post kan blijven, of'dat dr. Luther
de positie van dr. Neuhaus ook thans
als van tijdelijkcn aarc\ beschouwt, welke
opmerking veel hilariteit in den rijksd,ag
'erwekte.
Ook over de Barmat-affaire werden
over en weer nog enkele beschuldigingen
tusschen verschillende afgevaardigden ge
wisseld, dje als lid van den raad van toe
zicht voor de posterijen zich niet legen
dc credjctverleening aan Barmat hadden
verzet. Algemeen werd d.aarbij opge
merkt, dat men het niet mogelijk had,
geacht, dat de poslminister tot zulke
hooge bedragen credielen zou verleonen
De regeering had gisteren no_g het be
sluit genomen, dat de staatsvorm onver
anderd dient te blij ven,"en dat elke agita
tie tegen de republiek afkeuring verdient
Een dergelijk besluit geeft _yeel te den
ken, en was blijkbaar niet anders be
doeld, dan de stemming voor de billijlc-
heidsmotie zoo aantrekkelijk mogelijk te
maken.
Maar Herman Muller, de sociaal-demo-
craal, had niet geheel ongelijk, toen hij
dat kabinetsbesluit eon toppunt van' aan-
piatiging noemde, omdat inderdaad daar
over het kabinet niet te besluiten heeft
Bovendien, als vandaag een dergelijk be
sluit wordt genomen, is morgen een be
sluit, dat het tegenovergestelde beoogt,
ook mogelijk! Inderdaad bewijst dit be
sluit, dat thans een rechtsch kabinet voor
de volksvertegenwoordiging staat
Een rechtsch kabinet, dat '1 zeer mak
kelijk heeft gemaakt om voor een verkla
ring te stemmen Dat die met zoo'n groo
te meerderheid is aangenomen, zegt
niets, want de regeering heeft haar plan
nen niet anders dan heel vaag omschre
ven, en eigenlijk is die van de voortzet
ting der buitenlandsche ^politiek 't eenige
concrete
Spoediger dan men zou wenschen
blijkt misschien al, dat ook dit kabinet
onmachtig is
Want behalve de oppositie der sociaal
democraten, de grootste partij in den
rijksdag omvattend, hebben de meeste
andere partijen het niet verder kunnen
brengen dan de toezegging van een
waakzaam toekijken. Zelfs de Duitscli-
Nalionalen Alleen de economische partij
en de Beiersche Volkspartij hebben het
regeeringsprogram zonder meer aan
vaard
Voorloopig echter zal nog wel voor
eenige lalendheid gezorgd worden
Volgens correspondenten van Parijsche
bladen te Berlijn gaat in zekere diploma
tieke kringen het gerucht, dat dr Luther
van plan zou zijn aan Frankrijk een
overeenkomst van wederzijdschen mili
tairen waarborg voor te stellen.
Tn den Pruisischen Landdag, waar het
behoorlijk hard tegen hard is gegaan,
komen vandaag de diverse moties van
vertrouwen en wantrouwen in stemming.
De coalitie van Wemar is er echter ver
zekerd Met 222 tegen 181 stemmen.
o
ITALIË EN" HET PROTOCOL VAN
GENEVE.
Parijsche bladen melden uit Rome,
dat de Senaat het protocol van Genève
onder voorbehoud heeft goedgekeurd. De
koloniën zouden niet geraadpleegd zijn.
o
DE REPUBLIEK ALBANIË.
Woensdag heeft de constitueerende
vergadering te Tirana Albanië plechtig
tol republiek geproclameerd, en daar
mee zijn dus alle kansen van een operet-
teachlig vorst-schap over dit land ver
nietigd Het is een der eerste daden ge
weest van den nieuwen bewindsman
Acluned Zogu, die onlangs den be
windvoerder Fan Noli verjoeg.
Eigenaardig genoeg zijn er altijd lief
hebbers geweest voor het vorslenbaantj©
over dit waarlijk toch niet beschaafdste
deel van Europa Dc jonge Duitsche
vorst, von Wied, die er tot 1913 koninkje
heeft gespeeld, had 'l er niet breed in
zijn ..paleis"
Thans waren er weer cantidaten. o.a.
de pelroleumkoning Sinclair.
Achmed Zogu heeft ze voor gced den
pas afgesneden
BEKNOPTE MEDEDEEL1NGEN.
Uit B e I g i
- Dc afdeelingen van de Kamer heb
ben de nieuwe douanetarieven aangeno
men
Te Brussel is overleden baron Fal
lon, tijdens den oorlog Belgisch gezant
te Den Haag Hij vertegenwoordigde de
laatste jaren zijn land in Rio do Janeiro.
Uit Duitsehland
Van Trendelenburg zal hed,en het
Duitsche antwoord betreffend,© de Duitsch
Fransche besprekingen over het sluiten
van een handelsverdrag overhandigen.
Uit Frankrijk
In de Fransche Kamer is een voor
stel ingediend lot slichting van een na
tionaal graanbureau
Uil Engeland.
Van officieel© Engelschc zijde wordt
bevestigd, dat de regeering voornemens
zou zijn te Singapore behalve een Yloot-
basis, ook een basis voor de luchtvaart
op te richten Een bevestiging is evenwel
nog niet genomen
Uit Zweden.
De regeering heeft bij den Rijksdag
dc wet ingediend betreffendc ratificatie
van hel handelsverdrag tusschen Zweden
en Polen, dat gebaseerd is op het prin
cipe der meest begunstigde natie.
Uit Zwitserland,
De Geneefsclie correspondent van
de „Maasbode" meldt
De bevolking van het kanton Grau-
bunden (waarin de bekende door vele
touristen bezochte plaatsen Arosa, Da-
vos, Waldhaus-Flims. Ohur. Pontresina,
St. Moritz, Schuls-Tarasp. enz. liggen)
heeft Zondag met 11500 tegen 10 400
stemmen de nieuwe kantonale verorde
ning tot regeling van hel automobielrij
den op de groote wegen van het kanton
verworpen
Daar de voorloopige verordening, di®
