No. 276.
Donderslag 20 November 1924
167° J aar gram1.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel
•nde
bui-
celijk
kkig
kort
ugge,
riem
aren
op
out-
igeii.
tol
rgeu
zou
i in
den
rgele
zijn
man
esch
een
naar
ij in
ijon-
De
doek
de
0 vei",
spec-
zette
aan-
den
den
uiten
het
ti'j
rceel
1 ou
den
chter
twee
ireau
•soon
zijn
iebn-
drie
van
bo-
reest,
rdige
n /-ij
jaar,
•n
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
toot de andere gemeenten p. post 12.50,
voor Middelburg en agentschap Vlis-
singe* f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
oent per week.
Advertentiën worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
;ent per regel.
Ingezonden Mededeelin-
g e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
ran 17 regels f2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
U aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woeusdag.
Zou de lieer Nolens uitzicht geven
op de mogelijkheid van een democrati
sche combinatie in de eerstvolgende par
lementaire periode?
Met groote aandacht is wel speciaal
daarom zijn gister uitgesproken rede ge
volgd. En hij heeft ook, evenals mr.
Troelstra, een regeeringsprogramma ont-
"'wiltkeld, door het noemen van een vijf-
punten die nü de verkiezingen op deiv
voorgrond kunnen worden gesteld.
Maar in sommige daarvan wijkt hij
zóóveel af van de meeningen van Vrijzin
nig Democraten en Sociaal Democraten,
dat althans daarop moeilijk een gemeen
schappelijk regeeringsprogramma kan
worden opgebouwd.
De vijf punten waren
1. handhaving van de christelijke be
ginselen in de huwelijkswetgeving;
2. geen achterstelling van het open
baar onderwijs bij het bijzondere; hand
having dus van dc gelijkstelling van het
openbaar en het bijzonder onderwijs;
3. het voortgezet herstel en behoud
van hel financieel evenwicht, verlaging
van die belastingen, welke het zwaarst
op de min- of onvermogenden drukken of
de kapitaalvorming hel meest tegen hou
den en daarnaast verlichting van den
druk van de groote gezinnen;
<1. medewerking van ons land aan het
protocol van Genève „na rijp overleg'.',
scheidsgerechten en geleidelijke weder-
zijdsche vermindering der bewapening
En zoolang dat protocol niet is geratifi
ceerd en de conferentie van Genève
nog niet tot vermindering der bewa
peningen heeft besloten kan van', nationa
le ontwapening geen sprake zijn en' zeker
niet van algeheele ontwapening
6. Samenwerking tusschen werkgevers
en werknemers als onmisbave factoren
bij de voortbrenging van onderneming en
bedrijf, met be vordering, dat de regeling
van de arbeidsovereenkomst geschiedt
gezamenlijk door de werkgevers, en de
arbeiders; wettelijke regeling van de
bindend verklaring van het collectieve
arbeidscontract en zooveel mogelijk hel
overlaten van de uitvoering der sociale
wetgeving aan de samenwerking
werkgevers- en arbeidcrsassocialies.
Alleen reeds de fonmuleering van de
beginselen over de ontwapening staat
zoo mijlen ver af van de onmiddellijke
ontwapening door mr. Marchant en mr.
Troelslra bepleit, dat een samenwerking
op dit punt ondenkbaar is, en men niet
eens verder behoeft te vorsclien naar
hetgeen er in die mededeelingen over
huwelijkswetgeving, onderwijs en belas
tingverlaging in strijd mocht zijn met de
beginselen der andere democraten.
Maar nu de vraag of de heer Nolens
gesproken heeft namens allé katholieke
leden Is er ook scheuring mogelijk
Hij heeft gisteren gesproken als woord
woordvoerder der „kathplieke partij". En
op zijn betoog dal het wezen dier partij
eenheid vordcrl, liet hij als zijn overtui
ging volgen dat de jongeren, die in hun
storm- en drangperiode er over denken
de partij te verlaten, zich zullen her
inneren wat de gevolgen zijn geweest van
bet gebrek aan eenheid in de katholieke
Partij. De,, katholieke partij is een volks
partij in den goeden zin des woords
alle standen behooren er in thuis. Dat
biet altijd de katholieke partij tol een
uit overtuiging gevormde eenheid van
gedragslijn komt, behoeft niet te verwon
deren, immers ook wij zijn niet volmaakt.
Des te meer is te bewonderen en te
waardeeren de houding dier leden der
partij van wie men ten onrechte on
derstelt dat zij de belangen van bepaalde
groepen dienen.
Na die woorden van den heer Nolens
is het van nog grooter belang geworden,
wat bet resultaat zal zijn van de demo
cratische beweging die zich nu in de
katholieke partij heeft geopenbaard.
Maar in ieder geval is het door hem
ontwikkeld program óók van beteekenis,
en misschien van nog meer beteekenis
voor de andere rechtsche partijen.
Dit was uit politiek oogpunt de belang
rijkste redevoering van gieter.
In financieel opzicht heeft de heer
van G ij n eenige belangrijke opmerkin
gen gemaakt, over de belemmering van
de kapitaalvorming, tengevolge van de
steeds zwaardere belastingen.
De heer v. Rappard kwam op legen
de voorstelling in de troonrede en Mem.
v. Anlw. gegeven van de opleving in den
landbouw. Voor de zandstreken geldt dit
zeker niet.
De heer v. Vuurcn hoeft, na eenige
kleinere punten te hebben besproken,
de politiek der regecring ten opzichte der
kapitaalvorming verdedig^. Hij vroeg
naai- de financïeele plannen der linker
zijde (waarop later de heer Vliegen
antwoordde dat er geen linkerzijde als
eenheid is, en dus ook geen financieel
programma, behalve dc leus houd er
den moed maar in.)
De heer Ter Hall besprak de posi
tie der out-gepensionueerden.
En de heer Vliegen vroeg nogmaals
overlegging van de inkomsten van het
Kroondomein, en bestreed de bewering
dat thans als regel van de groote vermo
gens 50 60 pet. aan directe belasting
wordt geheven.
Vandaag voortzetting
BINNENLAND.
I1ET GIFGASSENRAPPORT.
Op de vragen vau het Eerste Kamer
lid van Embdcn inzake het rapport aan
den Volkenbond over de chemische
krijgsvoering, heeft de Minister van
Builenlandsche Zaken geantwoord dat hij
op gezag van den lieer van Embdcn
gaarne aanneemt, dat de deskundigen,
waarop deze zich in de vergadering dei-
Eerste Kamer op 23 April j 1. beriep
dezelfde zijn als die vermeld in hel
rapport van het comiló uit de gemengde
tijdelijke commissie, eu dat de rapporten
van dezen geleerden deel uilmaken van
het materiaal, dal de heer van Embden
aan de regeering beeft aangeboden
De. Minister ontkent echter, dat dit
rapport volkomen de voorspellingen van
den heer v. Embden bevestigt in zake
dc wreedheid van den gassenoorlog, hel
onwerkbaar maken van fabrieken, het
aantasten, resp. uitmoorden van gansche
sleden, de noodzakelijkheid ,dc burger
bevolking van beschermingsmiddelen te
voorzien, c.d.m.
Hetgeen in hel rapport van genoemd
comité wordt medegedeeld omtrent de
hierbedoelde onderwerpen, in hel bij
zonder omtrent de mogelijke uitwerking
van nieuwe ontdekkingen, dc uitwerking
op den planlengroi,1 hel buiten werking
stellen van fabrieken, de afweermiddelen
en den bacleriologischen oorlog kan, naav
het oordeel van dcu Minister, bezwaar
lijk worden geacht de door den heer van
Embden gegeven voorstelling „volkomen
te bevestigen."
De Minister merkt voorts op dat de
heer van Embden de betreffende resolu
tie van de vijfde vergadering van den
Volkenbond onjuist citeert, aan
gezien daarin de door hem aange
haalde woorden „teneinde de vrceselijke
bedreiging duidelijk te maken die de vol
ken, boven het hoofd hangt, gegeven de
mogelijkheden van dc chemische en bac
teriologische krijgvoering" niet voorko
men.
De tekst der resolutie luidt als volgt
„De Vergadering,
na onderzoek van het rapport (A. 16
1921 IX) van 'de gemengde lijdelijke com
missie ten aanzien van de waarschijnlijke
gevolgen van de chemische ontdekkingen
in den oorlog;
overtuigd dat de middelen die de .mo
derne wetenschap ten dienste van den
oorlog stelt, dezen lot een groot gevaar
voor de beschaving maken, en herin
nerend aan de zevende resolutie van de
derde Vergadering, met betrekking lot dc
adhaesic van alle staten met hel verdrag
van Washington van 6 Februari 1922
over liet gebruik van verstikkende gas
sen in oorlogstijd,
verzoekt den raad, als deze bet goed
acht, het rapport van dc gemengde lijde
lijke commissie te publiceeren en zoo
mogelijk de pogingen om dit onderwerp
onder de algemeene aandacht te brengen
aan te moedigen;
anderzins vaststellend het gemak en
de snelheid, waarmee de chemische vrc-
desindustrieën in chemische oorlogswa
pens kunnen worden hervormd;
spreekt den wensch uit dat de aan
dacht ran de publieke opinie over de
hecle wereld gevestigd worde op de
noodzakelijkheid van voor alles op de
oorzaken van den oorlog in te werken
door de vreedzame beslechting van ge
schillen en de oplossing van het pro-
bleötn van de veiligheid, opdat de vol
keren niet langer in de verzoeking wor
den gebracht zijn partij te trekken van
de elementen van hun economische, in-
dustrieelc of wetenschappelijke inacht
om er oorlogswapenen ran te maken."
GEBENKSTEEN-LOHMAN.
„De Nederlander" deelt racde, dat op
initiatief van het dagelijksch bestuur der
Chr. Hist. Dnic, de naaste vrienden] en
medewerkers van wijlen jhr. mr. A. E.
de Savornïn Lobman een gedenksteen
zullen plaatsen in den gevel van het
tot aan zijn dood door hem bewoonde
huis in de Trompstraat te 's Gravenhage.
Het opschrift van dezen gedenksteen
luidt
Hier woonde en werkte
van 1 Mei. 1897 tot II Juni 1924
Jhr Mr. A. F de Savornin Lobman.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De bewoners van Wijk W wijzen
wij op dc advertentie in dit nummer,
betrekking hebbende op het afsluiten der
waterleiding in die wijk.
Zoo als uit een advertentie blijkt,
zal de verfóoning van de film over ds
Noordzeevisscherij, welke a.s. Zaterdag
vanwege de afd' Middelburg van de
Vereeniging voor. Huisvrouwen zou plaats
hebben, door onvoorziene omstandighe
den niet kunnen plaals hebben. Waar
schijnlijk zal dit nu later kunnen ge
schieden. Dames, die reeds kaarten ge
kocht hebben, cn deze dan niet zouden
kunnen gebruiken, kunnen ze terugbren
gen bij mevrouw Doets—Bos iu de Gort-
straat
Door de politie alhier is pro
ces-verbaal opgemaakt tegen zekeren v
die toen hij in een café niet werd
locgelaten, den caféhouder mishandelde
Uit Vtissingen.
ïans is bekend geworden wie de
man is, die Maandagmorgen door de
tram werd overreden en gedood. Het is
iWilloin Herrebout te V 1 i s s i n g e n. Daar
dc man wel eens meer een paar dagen
achtereen weg bleef, was hel wegblijven
de vrouw niet bijzonder voorgekomen.
Toen zij echter het signalement vernam,
kwam zij eerst tot de overtuiging, dat
de verongelukte haar mau was
De man was een weinig doof, slecht
ziende, bijna 70 jaar oud en geboren
le Middelburg.
De gemeenteraad van Vtissingen
komt als regel bijeen den laatsten Vrijdag
van iedere maand en zou dus volgende
week moeten vergaderen. Dit zal echter
niet liet geval zijn. De raad zal Woens
dag dc voorvergadering houden ter be
spreking der begrooliug en eerst medio
December in openbare vergadering bij
eenkomen
Te Vlissingen is door de po
litie aangehouden een man uit Rijswijk,
die zgn. anthraciel te koop Sanbood,
welke gewone Duitsche nootjeskolen ble
ken le zijn, terwijl een mud in plaats
van 72 lot 75 K.G, slechts 60 tot 62
K.G. woog.
o
Dit Walcheren.
Met ingang van 1 Nov. is do heer
J. van Rooijcn op verzoek eervol ontslag
verleend als lichtwachter bij 's Rijks
kuslverlichting te W e s t k a p c 11 e.
Uit Z u id-Be vela n d.
Gelijk bekend, zijn door het Zuid'
Bevelandscli k Capellakoor, gevestigd te
Goes, zanguitvoeringen gegeven te Mid
delburg. Vlissingen on Goes, ten bate van
de slachtoffers der visschersramp. Van
wege het secretariaat van genoemd koor
werd dezer dagen aan liet Provinciaal
Watersnoodcoinilé te Middelburg over
gemaakt het belangrijke bedrag van
f571,02, zijnde de netlo-opbrèngst der
uitvoeringen, voor welke gift door den
Commissaris der Ivoningiu, als voorzitter
van bedoeld comité "bijzonderen dank is
gebracht.
.Voor het Nutsdepartement le K a-
pelle trad gisterenavond op de heer
D A. Poldermans van 's-Gravenpolder,
die voordroeg „Ouwe ,lnn."
Ingez, Med.
Te Kapel le is door dr. W. F
Pfeiffer een cursus geopend met 18 leer
lingen dames en heeren) voor eerste
hulp bij ongelukken en bedrijfsongeval
len. Hel koor der Ned. Ilerv Kerk is
hiertoe bereidwillig afgestaan.
Woensdagmiddag is van de Oos-
ter-Schelde te Weineldinge terugge
bracht het Fransche Rijnschip Molière
geladen met graan, en bestemd naar
Mannheim met dc voorpiek vol water
Het schip was op de Schelde op zijn
anker geloopen en kreeg daardoor be
langrijke averij. Met vereende krachten
wordt aan een noodreparatie gewerkt j kwam en men eerst nog een bespreking
wcnschle met den directeur der drink-
te verleenen. terwijl liet bedrag voor den
heer J. M. Uijl in een volgende verga
dering zal worden vastgesteld -
Afwijzend werd beschikt op hel adres
der R. Kalh. vereeniging „SI Lieven",
verzoekende toekenning van een subsidie
ad f 1000 voor een R. K verpleegster.
Op verzoek van dhr. Schneiders e. a.
werd besloten tot bet plaatsen van een
lantaarn aan den Grachlweg
liet voorstel van B. cn \V' inzake ver
plichte aansluiting aan dc aan te leggen
'waterleiding werd tol een volgende Ver
gadering aangehouden, daar bet tarief
,van aansluiting vele leden te hoog voor-
Hel Belgische sleepschip „Vinnas
dat Dinsdag bij het invaren van de sluis
te Wemeldinge in aanvaring kwam
met een ander schip en daardoor ernsti
ge lekkage bekwam, is Woensdag met ecu
noodreparatie gedicht en zal na gehou
den onderzoek en terugneming van de
in andere schepen overgeslagen lading,
bestaande uit erts, de reis naar Duitscli-
land voortzetten.
Te Ierseke is Woensdag dooï
de politic^in hechtenis genomen een ze
kere A. S.. die zijn broer met een mes
ernstige wonden in hel gezicht had toe
gebracht.
Uit S c h o u w e n-D u i ve 1 a n d.
In de Dinsdag gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van Zie
'zee werd, na afhandeling van
eenige ingekomen stukken en het be
noemen van twee commissies, voor wat
betreft het onderzoek der rekening «van
het Harmoniegezelschap „Kunst en Eer
en de begrooting van het Burgerweeshuis,
heide dienst 1925 - de verordening op
de lègesgolden in dien zin gewijzigd, dal
voor afgifte van een jachtactc inplaats
van 20 pCt. gelezen wordt 50 pCt.
Op voorstel der commissie voor de
strafverordeningen werd een wijziging in
de bestaande politieverordening aange
bracht, bepalende, dal het verboden is
bij het laden of lossen met zwaar beladen
wagens den havenkant dichter le naderen
dan op een afstand van iy2 M
Naar aanleiding van een ingekomen
adres van eenige bewoners van de Oude
Haven, inhoudende het verzoek liet
rooien van boomen aan de. Noordzijde
van het Ilavenpark, daar deze boomen
hel instralen van zonlicht in de daar
slaande huizon geheel afsluit, werd op
voorstel van B en W besloten te zijner
tijd die boomen zóó te snoeien, dat aan
de wenschen van adressanten voor een
groot deel wordt tegemoet gekomen
Op voorstel van een destijds ingestelde
commissie lot onderzoek van het toe
kennen van schadevergoeding aan de
heeren J. M. Uijl en A van Dongen voor
ondergeloopen landerijen werd beslo
ten aan den heer A. van Dongen f 30
watervoorziening, den heer Krul.
Benoemd werden tol lid der commis
sie lot wering van schoolverzuim (vac.
dc Groot) de heer Gorter; tot lid
commissie van toezicht op het lager on
derwijs (vac. J. H. Turlings) do hoer M.
F. ,F. Hoste; lol lid der comin van toez.
op hel M O period, aftr de lieer
C. de Jooze, en tol regent van het Bur
gerweeshuis per. aftr.) dc heer A. C.
van der Vliet.
Uit Zee u w sch-V 1 a a na e r e n O. D.
Door den gemeenteraad van Axel
werd tot gemeenteopzichter (uit 60 sol
licitanten) benoemd no. drie dor voor
dracht P. O. Filius le Wissenkerke, bij
herslemming met 6 st,. togen II. v d.
Stelt te Nieuwendijk (no 1) die 5 stem
men bekwam
(Het verslag dezer raadszitting moeten
we aanhouden tot een volgend nummer
Besmettel ij ke ziekten.
Hel aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over do week van 9 tot cn met 15
Nov. in de prov. Zeeland bedroeg
Febris typhoidea: St. Jansteen 1
Roodvonk Kruiningen 1 Tholeu 1.
Meningitis Stavenisse 1.
KERKNIEUWS.
Hel afscheid van ds. A. dc Voogd,
pred. van de Vereeniging voor Chr Be
langen te Assen, is bepaald op 7 De
cember a.s. Ds. De Voogd zal op 14
December des avonds zijn intrede, doch
hij de Ned. Herv. Gemeente le VI issin-
ge n na des voorm. bevestigd le zijn
door ds. ,T. de Voogd van "s 11. Arcnds-
kerke. (Ncderl.)
- Te Bussum is in den ouderdom vau
75 jaar overleden ds. O. D. Eerdmaïis,
era. predikant van de t+cref. Kerk. Oa.
stond hij le Ierseke (Aug. 1891 Febr.
Evang. Luth. Kerk.
Aangenomen hel beroep naar Groedc,
door ds W F. B. Schmidt.