Vrijdag 31 Oetober 1924
167' Jaargansr-
Hou. Grondkrediet Bank
So. 288.
NIDDELBURGSCHE COURANT.
'Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
1>E UURSLAG DER
ENKELS CUE VERKIEZINGEN.
De waarlijk sensalioneele overwinning
van de conservatieven móet wel, ook
ver batten het Britsche eilandenrijk, een
diepen indruk maken. Want ze geeït
een merkwaardige wijziging in de gees-
testrooming aan.
Voor zoover we nu uit de gebeurtenis
sen kunnen oordeeleu, beteekent de uit
slag-, dat de overgroote meerderheid zich
tegen de arbeiderspartij heeft geschaard,
wat óók blijkt uit de desertie van
vroegere ondersteuners der Liberale Par
tij. Deze heeft het in het laatste jaar
aan de Labourpartij mogelijk gemaakt
als minderheid toch te regeeren. De kie
zers die de Labourparty niet meer aan
het bewind wenschen, hebben blijkbaar
in de conservatieve candidaten een be
teren waarborg tegen de herhaling der
Labour-regeering gezien dan in de libe
ralen. Het ging om de vraag: voor of te
gen de arbeiderspartij. En met verplet
terende meerderheid zeiden de kiezers
tegenI
Zoo iets is op zich zelf al bijzonder
merkwaardig in een land, waar toch
zeker een 80 pel. der kiezers en kieze
ressen tot den arbeidersstand behooren,
en waar algemeen mannen- en vrouwen
kiesrecht geldt. Afleidende omstandighe
den als in ons land, waar men „christe
lijke" partijen kent, bestaan in Engeland
niet. Evenmin als kleine partijen, zooals
het Evenr. Kiesrecht hier te laude heeft
doen geboren worden. Men had daar te
kiezen lussefycn arbeiders en nict-arbei-
ders, en daarbij werden, zooals we reeds
opmerkten, dc liberalen beschouwd als
nader verwant aan de arbeiderspartij dan
de conservatieven. En toch moet ook
het grootste deel van de arbeidersklasse
tegen de Labourcandidaten hebben ge
stemd. Van een overbrenging van den
klassestrijd op politiek terrein heeft die
meerderheid dus niet willen weten
Dat op zich zelf is reeds een heel
bijzonder resultaat. Wc zullen nog nadere
mededeeliugen moeien afwachten om de
reden daarvan volledig te kunnen be-
oordeelen. Maar reeds lazen we te vo
ren dc aanwijzing, dal de vrouwen mee-
rendèels niet op de Labourpartij waren
gesteld, een verschijnsel, dat ook el
ders is waargenomen en dal tot allerlei
conclusies op psychologisch gebied leidt.
Hel verschijnsel is Irouwens van den-;
zelfden aard als dal van de nederlaag
van verreweg de meeste vrouwelijke can
didaten. Van de -11 vrouwelijke candi
daten zijn er slechts vier gekozen. Van
de acht zittenden keeren vijf niet terug.
Zoodat ook hier bevestigd wordt, dat de
vrouwen die toch de helft van het
•kiezerskorps uitmaken, en daardoor een
grooten invloed zouden kunnen uitoefe
nen zich bij voorkeur niét willen
doen vertegenwoordigen door een vrouw.
Wie om zich heen lioort Wat vrouwen
zeggen over vrouwelijke Kamerleden,
vindt ook van deze merkwaardigheid een
verklaring in de psyche der vrouw.
Maar de hoofdzaak is de omkeer tegeu
de Labourpartij, die een jaar geleden
een aanzienlijke stijging van haar aan
tal zetels beleefde, van 1.44 tot 193, en nu
slonk tot 158. Terwijl haar mogelijke
liberale bondgenoot van 158 inkromp tot
67. En toch had de arbeidersregee-
ring een groot succes geboekt op bui-
leniandsch gebied, door de vredesbij
eenkomsten eerst te Londen en toen te
Genève, en had zij haar ernstigste bedrei
ging van kapitaal-heffing laten vallen.
Tot de nederlaag zal ook hebben mee
gewerkt de brief van Zinovieff. Maar dat
is het niet alleen geweest. Want vóór
die beleend werd, hadden de meeste ken
ners van het land reeds een uilslag in
den nu gebleken geest voorspeld, zij het
ook niet zoo kras. De wijziging in de
openbare meening was dus reeds merk
baar geworden.
Nu weten we dal in Engeland de
aanduiding „conservatief" een andere be-
teekeuis heeft dan hier. Ook conserva
tieve regeeringen in Engeland hebben ra
dicale hervormingen ingevoerd. Maar dit
is dan toch zeker, dat de conservatieve
partij in Engeland geen partij van de ar
beidersklasse is!
En dan i.s deze verkiezingsuitslag een
onmiskenbare lerugslgg op de de
mocratische richting waarin de
politiek gedreven werd tijdens en n5 den
oorlog, in Engeland en elders.
Dat lijkt ons het voornaamste ken
merk.
Men kan vragen waarom zich dat niet
ook verleden jaar heeft geopenbaard.
Maar daar is deze verklaring voor te
vinden, dat de verkiezingen van '23 ge
heel liepen over de door Baldwin op
geroepen kwestie van beschermende
rechten. Eerst thans ging het zuiver:
voor of tegen Labour.
De nederlaag der Liberalen in zoo'n
omvang is het tweede kenmerk We ga
ven hierboven al een verklaring, n.l.
in het steunen van de Labourparty, die
slechts dc grootste minderheidspartij
was. Er zijn nog meer redenen aan. te
wijzen, speciaal in de minder krachtige
leiding van den bejaarden, zeer bekwa
men, maar bezadigden Asquilh.
Natuurlijk zullen wc nu liooren, dal
de Liberale Partij voor goed is wegge
jaagd als groote partij. We zijn daar nog
niet zoo van overtuigd. Wel is vastge
steld dat zij in de nil zich openbï»*ende
tegenstelling voor of tegen een arbei-
dersregeering niet voldoend scherp haar
lijn kon trekken. En dat is" in alle landen
haar zwakte gebleken. Maar ze is nog
niet van het tooneel verdwenen, want
daarmee zijn niet alle kwesties uitge
maakt. Voor den strijd van het oogenblik
echter werd zij lusschen de twee uiter
ste partijen weggedrongen.
Men vergete echter niet dat in Enge
land zulke sensalioneele wisselingen
meer zijn gezien. Bij de „Khaki-verkiczin-
gentijdens den Boerenoorlog kromp ook
de Liberale partij tot een klein hoopje
in, om later in 1906 weer in eens! zoo
enorm aan te groeien, dat de conserva
tieven tot een machteloos groepje slon
ken.
Naar aanleiding van die groote wij
zigingen nog deze opmerking wat een
frisch eigen oordeel over actueele za
ken blijkt te bestaan bij het Engelsche
kiezerskorps'. Benijdenswaard. Wanl hier
zijn de inecste kiezers zoo vastgeklonken
aan partijen en partijtjes, dat actueele
kwesties slechts kleine schommelingen
in de samenstelling onzer volksvertegen
woordiging kunnen verwekken
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
liet „amendementen-abattoir", een
kwalificatie die de lieer Ter na 11 gal'
van de behandeling der Tariefwot
heeft gisteren minder krachtig gewerkt
dan de vorige dagen Minister Oo-
1 ij n nam n.l. eenige amend omen lou pvci.
Toch vond de heer v. G ij n aanleiding
om al zijn amendementen die nog 'te be
handelen waren, in te trekken.
Z.i was de Kamer aan het blindeman
netje spelen. De minister grijpt in den
blinde in de zakken van de buitenlan
ders of de binnenlandschc verbruikers.
Het beginsel „belasting naar draag
kracht" wordt geheel Ier zijde gesteld;
het is alleen de vraag hoe krijg ik geld:-1
Spr. acht een dergelijke belastingwetge
ving onze 20e eeuw onwaardig. Ilij trekt
daarom zijn amendement \n evenals zijn
overige amendementen en bepaalt zich
tot de verklaring, dat hij tegen de ver
schillende posten zal stemmen, omdat
men niet weet, op wie de belasting zal
drukken.
Hel uitvoerigst werd gesproken over
de automobielen. Voorgesteld werd 12
pel., wat de heer Gerritsen wilde
wijzigen in 8 pel., met het oog op de
zware belasting die reeds op auto's drukt
en ook ten behoeve der bedrijfsauto's.
De Minister verwacht uit dezen
post één ton er jaar, die hij bestemmen
wil voor de wegen.
Het amendement werd rechts-links
verworpen.
De garen-post werd na een korte be-,
spreking nog eens aangehouden.
Overigens is de Kamer nu door dc
Tariefsposten heen.
Dinsdag voortzetting.
(log. Med.)
Uit Stad en Provincie.
door enkele schippers met dreggen aan.
Hedennacht te een uur was nog niets
gevonden en werd toen gestaakt lol van
morgen 7 uur. liet zou echter 10 uur
worden vóór hel lijkje bij de werf aan
de Punt werd gevonden, waar het heen
schijnt gedreven te ziju Op het politie
bureau, waarheen hot lijkje eerst werd
overgebracht, constateerde een medicus
den dood door verdrinking, waarna de
overbrenging naar dc woning van de
diep bedroefde ouders plaats had.
lieden is door den waarnemeuden
commissaris van politic op verzoek van
het bestuur van het Carnegie* helden-
fonds aan den courantenbezorger L
Wondcrgem wonende Rozendwarsstraat
alhier, een fraai getuigschrift, ver
vat in vergulden lijst uitgereikt voor het
met levensgevaar redden van een l-jarig
knaapje uit hel dok op 25 Jujti j 1.
- Hel bericht betreffende openbaren
verkoop van aandeden van de A.Z-E.M
dient in zoover tc worden aangevuld, dat
verkocht zijn 8 aandeden' Van 1500, af
gestempeld op f 300, 5 werden verkocht
voor f 37 en 3 Voor f 30.
o
D 11 Z u i d-B e v e 1 a n d.
In dc gehouden vergadering van het
Nutsdepartement te Kap el le werd ver
slag uitgebracht door de commissieleden
voor de op le richten bewaarschool. Met
ernst wordt aangepakt om tot slichting
te kunnen overgaan. Er werd besloten
voor dit doel een bazaar te houden.
Aan de bibliotheek is een jeugdbiblio
theek toegevoegd.
liet wiiitcrprogram werd vastgesteld.
Binnenkort zullen de Passiespelen reeds
op meerdere plaatsen vertoond,* plaats
hebben in de Ned. Hew. kerk daartoe
vrijwillig afgestaan.
In Dec. en Jan. zullen sprekers op
treden. Cursussen in de Eng. laai, voor
algemeene ontwikkeling, voor eerste hulp
bij ongelukken zullen geopend worden.
Ook zal vervolgonderwijs gegeven wor
den, subsidie zal hiervoor aan den raad
der gemeente worden aangevraagd.
Uit T h o 1 e n.
- In de plaats van den lieer D. Brand
le Scherpe nis sc. die ontslag heefl
genomen als agent van de vrijwillige
ouderdomsverzekcring, is aangesteld de
heer E. van de Vate le Poortvliet.
o
Hit Zeeuwseh-Vlaanderen W-. D.
Onder voorzitterschap van den bur
gemeester kwam de raad van St. Kruis
Donderdag hijeen. Vfwezig met kennis
geving drie leden. De sederl dc vorige
vergadering ingekomen stukken werden
voor kennisgeving aangenomen,
wijl de gemeentebegrooting voor 1925
werd vastgesteld in ontvang i
uilgaaf op een bedrag van 1 20195.20,
waaronder een bedrag van f 1204.74 voor
onvoorziene uitgaven.
De staat van schulden wijst per sal
do 1 Januari 1925 nog slechts een be
drag aan van 1' 600.
De belasting naar liet inkomen kon
weer met ruim f 2000 verminderd wor
den. Een nieuw reglement van politie op
de voetpaden werd vastgesteld.
wel worden verscheurd, maar niet wor
den ontbonden.
Aan het slot van 't referaat sprekende
over reorganisatie, legde spr. de vraag
voor .moet er in de Kerk een geest
heerschen, die God vernedert en den
mensch verhoogt, of moet er een Heilige
Geest aanwezig zijn, die den Christus
verhoogt en den mensch vernedert
Het referaat werd op verschillende
punten bestreden.
Ln de middagvergadering sprak de heer
J. A Ruijs uit Utrecht over de dia
conale voorstellen, die de Synode aan
het oordeel der kerk besloot te onder
werpen.
Na het karakter tc hebben nagegaan
van do Kerkelijke Armenzorg, verdedig
de spr. de ingediende voorstellen, n.l.
tot het inslellèu van Diaconale Provin
ciale Raden, waaruit een Nat. Diaco-
naleu Raad benoemd wordt van 17 leden,
aarvan de Synode er 6 aanwijst. Op
dc administratie der diaconiên zal toe
zicht worden uitgeoefend, doch niet in
dien zin, dal zij de zeggenschap over
de diaconale gelden verliezen.
Na een pleidooi te hebben gehouden
voor een Prol. Chr. Sanatorium „Zonne
gloren", eindigde spr. zijn, rede en sloot
de voorzitter mei dankzegging deze bui
tengewone vergadering van de classis
Zierikzcc.
Gcref. Gem.
Bedankt voor de beroepen naar Kam
pen en Kalamazoo (N. A.) door ds. A.
Verhagen tc Middelburg.
Geref. Kerk.
Op liet tweetal te Honselersdijk komt
voor ds. P. van Hoven, te Meliskerke.
Op het tweetal te Kvalingsche Veer
komt voor ds. H. Veldkamp le Anna Ja-
coba Polder.
Besmettelijke ziekten.
Het aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 19 tol en met
25 Oct. in de prov. Zeeland bedroeg
Febris lyphoïdea bniklyplnis Mid
delburg 1. Roodvonk Vlissingen I. Diph-
teritis: Zicrjkzee 1.
(Voor verder Stad en Provincie
men hel Bijvoegsel.)
KERKNIEUWS.
RECHTZAKEN.
Bij Kon. besluit is aan H. Wertlieim.
op zijn verzoek, met ingang van 31 De
cember 1924, eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van notaris le Amster
dam.
Hel O. M. bij de rechtbank te 'Gro
ningen eischle Donderdag 6 jaar gevan
genisstraf legen den 46-jarigeu arbeider
G. G. te Ulrum, die in den nacht .van
8 op 9 ffitli te Niekerk brand had gesticht
in twee boerderijen. Bekl. maakte mis
bruik van sterken drank. Bekl. werd
ontoerekenbaar geacht. De verdediger
vroeg op grond daarvan vrijspraak.
(Ingez. Med.)
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Uit Middelburg.
Gistermiddag had voor de Ned. Ver
van Huisvrouwen afd. M idde 1 b urg 'b
demonstratie plaats door de N.V. Farina,
Dordrecht, welke door een zeer groot
aantal dames was bezocht.
Na een uiteenzetting van de artikelen
weike door Farina" Worden gefabri
ceerd,werd gelegenheid geboden het ge
kookte (stivalettii te proeven, wat blijk
baar zeer in den smaak viel.
Mooie lichtbeelden toonden de fabriek
in volle werking en liet een indruk ach
ter van de grootst mogelijke hygiëne.
Gisterenavond bleel' de S-jarigc zoon
Piet van dc familie Mieras, wonende in
het Klein Vlaanderen, weg, en veykeerdc
men begrijpelijker wijze in onrust. Spoe
dig bleek, dat een vriendje, die met den
jongen was wezen wandelen, niet had
durven zeggen, dat de knaap spelende
bij de Bellinkbrug in het water was ge-
loopen. De politie ving toen, bijgestaan
lil de Kleine Kerk te Zierikz
had Donderdag een buitengewone clas-
sicale vergadering plaats, welke gepre
sideerd werd door ds. C. "Waardenburg
le Bruinissc.
Na opening kreeg ds. J. Wi. Verschoor
te Poortvliet het woord tol het houden
van zijn referaat over- de verschillende
slroomingen ten opzichte van het ker
kelijk vraagstuk.
In zijn rede stond spr. o. ra. uitvoerig
stij bij deo eenmaal gevoerden strijd
tusschen dc Remonstranten en de Contra-
Remonstranten, welke strijd als twee
droppels water gelijkt op dien van onzen
tijd, naar spr. beweerde.
Gereleveerd werd voorts, wat in 't
begin der 19e eeuw, in ,1816, in dc ker
ken is geschied, toen de N. H. K. niet
is vrijgemaakt, maar geknecht
Sprekende over evenredige vertegen
woordiging, modus vivendi, de rechten
tier minderheden, enz., stelde spr. die
vraag Waar gaan we heen? Naar ver-
eeniging, naar vrijheid voor den vromen
mensch, naar de heerschappij van meu-
schen of naar 'Gods heerschappij in de-
Kerk?
Herinnerend aan wat in 1S34 en 1886
is gebeurd, getuigde spr.: de "Kerk kan
Verplaatst met i,ngang van 1 No
vember a.s. do assistent J. Wagenaar van
Middelburg (postkantoor) naar Rot
terdam (postkantoor).
Verplaatst van Zwolle (spoorweg
postkantoor no. Ill) naar Zierikzec
de conducteur 0. J. Wandelee, met in
gang van 16 November a.s.
Op een bijeenkomst van verlegen
woordigers van Den Haag, Dordrecht,
Leiden. Gouda en Rotterdam, en v
ook de Bond van Autobushouders aan
wezig was, is een overeenkomst bereikt
over gelijkluidende bepalingen betreffen
de standplaatsen en arbeidsvoorwaarden,
een visums meer voor Z w i t-
serl and.
Het Ministerie van Builenlandsche Za
ken brengt ter algemeene kennis, dat,
ingevolge een besluit van don Zwilser-
schen Bondsraad van 26 September 1924,
Nederlandschei onderdanen in geen enkel
geval meer een visum behoeven om zich
naar Zwitserland te begeven.
PREMIE'
AANDEELEN
VA5S 1904
bij loterij wet van I9O5 toegelaten
Moet U koopenl
WAAROM
Omdat zij sedert I9O4 Elk jaar c a
f 700.000
aan prijzen uitloot.
ZES
notarieele trekkingen per jaar
ZES Hootclprijzeu.
GEEN NIETEN
JZ.fiï, O/ keert zij bij ELKE
O trekking telkens met
HOOQE prijzen uit, slechts 60
met f 15 per aandeel, wat f 12.50
heeft gekost.
Dus steeds MEER dan eigen geld.
HOOFDPRIJS bij a s
November-T rekking
f 120.000.
U WINT een FORTUIN met een
H G.B premie-aandeel van 19O4
a f12.50; betaalbaar in 5 termijnen
Prospectus op aanvraag eratit
Heerengracht 520 - AMSiERDAM
O.a verkrijgbaar bij Firma DE
KOSTLR Co., Bankiers, VItssingen.
(Ing. Med)
tavia naar Rotterdam.
Soemba, 29 Oct. van Port Said, Java
naar Amsterdam.
Samarinda, 29 Oct. 11 m 8 u. van
Marseille, Java n. Londen en Rotterd.
Roepal, p. 29 Oct. Pcrim, Java naar
Amsterdam.
Insulindc. p. 30 Oct. Periui. Batavia
naar Rotterdam.
Kedoe, p. 30 Oct. v.m. 3 u Gravesend,
Rotterdam en Londen naar Java.
Krakatau, 29 Oct. van Marseille Java
naar Amsterdam.
Calypso, 29^ Oct. van Havre, Parama
ribo naar Amsterdam.
Crynssen, 30 Oct. van Barbados naar
Plymouth en Amsterdam.
Antenor, 29 Oct. vail Port Said, Batavia
naar Amsterdam.
Bengkalis 28 Oct. te Penaug. Amster
dam naar Java.
Patria, p. 30 Oct. Kaap del Armi, Rot
terdam naar Java.
Rembrandt, 29 Oct. v.m. 6 u 44 rn. 75
mijl Z.O. v.. L. End, Amsterd. n Batavia.
Saleier. 28 Oct. van Singapore. Bata
via naar Amsterdam.
Stoomvaartlijnen op Noord-
Amerika.
Edam, 28 Oct. te New-Orleans van
Rotterdam.
Spaarndam, 29 Oct. van Rotterdam n.
New-Orleans.
•Veendijk, p. 29 Oct. mm. 3 uur Gi
braltar, Java naar New-York.
Wcslerdijk, 29 Oct. le Rotterdam van
New-York.
Spaarndam, 30 Oct. le Antwerpen, Rot
terdam naar New-Orleans.
Nieuw Amsterdam, 29 Oct. n.m. 11 u.
15 m. le Southampton, Rotterdam n,
New-York.
Leerdam, 30 Oct. v.m. le Havana, Rot
terdam naar New-Orleans.
Indische Stoomvaartlijnen
Van Rensselaer, 29 Oct. te Amsterdam
van West-Indië.
Soerakarta, p. 29 Oct. Suez, Rotterd.
naar Batavia.
Tabanan, 29 Oct. v.m. -9 uur 35 m.
van Tanger, Java naar Rotterdam.
Prins der Nederlanden. 28 Oct. van
Medan. Amsterdam naar Batavia.
Billilon, 29 Oct. te Triest, Java naar
Amsterdam.
Kawi, 29 Oct. van Batavia naar Rot
terdam.
LEGER EN VLOOT.
-- Bij Kon. besluit is toegekend de li
lulaire rang van luitenant-generaal aan
gep. generaal-niajoor H. \V. van Marle,
van hel wapen der artillerie; is aan re
serve-majoor W. H. L. Vogel, van het
15de reg. infanterie op het daartoe door
hem gedaan verzoek een eervol ontslag
als zoodanig verleend uit den militairen
dienst mei ingang van 1 Nov.
qsv>
M arfne-tenue.
Binnenkort is een Kon. besluit te ver-
Soekaboemi, 29 Oct. te Soeraba ja, Ba- wachten, waarbij o,afwordt bepaald, dat