Wy&gsgyenftet
li
TWEEDE BLAD
Zaterdag 18 Oct 1924 no. 247.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Vrijdag.
Ue heer Snoeck Henkemans
trok, als clir. hist, leider, de lijn door.
die den heer Loviuk reeds had getrokken
ten opzichte van de Tariefwet; dit ont
werp is niet protectionistisch, zoo was
zijn betoog. Juist omdat de Chr. Hist, re
kening willen houden met de financieele
draagkracht van ons volk zijn zij vóór
deze Tariefwet. De staatsbemoeiing komt
aan allen ten goede. Daarom moeten al
len in de staatsuitgaven bijdragen.
Ongetwijfeld zijn er bij de 150 posten
die het tarief bevat, wel, die voor crl-
tiek vatbaar zijn. Er zijn enkele posten,
waarvoor spr. een heffing van 8 .pel te
hoog vindt en niet logisch, omdat het
artikelen van volksgebruik betreft, b.v.
bronwater en naaigaren.
in het slot van zijn rede zat een be
langrijk punt. Hij zelf noemde het een
moeilijk punt. In het voorloopig verslag
is er op aangedrongen, de meerdere ba
ten van het tarief aan te wenden tot be
perking van de bezuiniging met name op
de ambtenaarssalarissen. De regeering
heeft dit denkbeeld afgewezen. Dit moet,
zoo zij spr., op een misverstand berusten
Van terugkomen op de voorgenomen be
zuiniging kan geen sprake zijn, zegt de
regeering. Maar slechts op bezuinigingen
waartoe reeds besloten is, kan niet meer
worden teruggekomen. En nu is het een
feil, dat de middelen thans ruimer
vloeien en de raming belangrijk over
treffen. Het financieel uitzicht is thans
inderdaad gunstig en als alle voorgeno
men maatregelen tot stand komen, dan
is het financieel vooruitzicht zelfs ver
helderd met 75 80 millioen. Bedenkt
men, dat de ambtenaren zullen bijdra
gen in de Tariefwet en dat deze liet
leven duurder zal maken
De voorz. wijst er op, dat de amb
tenaarssalarissen thans niet aan de orde
.zijn.
De heer Snoeck Henkemans
zegt, dat dit alles in memorie van ant
woord en voorloopig verslag behandeld
is.
De voorz.: Het is daar in anderen
zin besproken.
De neer Snoeck Henkemans
zal zicli dan bepalen tot het verzoek
aan de regeering, met het door hem ge
sprokene rekening te houden bij de voor
genomen bezuinigingen.
Dat was de belangrijkste rede van
deze zitting.
De heer v. d. Heuvel (a. r.) heeft
het landbouwbezwaar bestreden met de
stelling dat de landbouw niét bij deze
wet zal lijden, en er voordeel van zal
hebben, omdat de landbouw ook belang
heeft bij het verkrijgen van gezonde
staatsfinanciën I
De liefde van den S. DL A. P.-en
Hiemstra voor de kleine boertjes noem
de deze spr. apekool, wat den heer
Hiemstra deed vragen die vlegelach
tige beschuldiging terug te nemen. I)e
heer v. d. Heuvel veranderde het toen
in „roode kool."
Voorts wees mevr. B a k k e r—N o r t
op de benadeeling, die de huisvrouwen
van dat ontwerp zullen ondervinden; be
toogde de heer Hermans (R, K.) dat
de belastingdruk door dit voorstel niet
zal verzwaren, omdat de builenlandsche
leverancier het recht zal betalen; iets
waar de heer Fleskens het heele-
maal mee eens was, eu wat hij nog
deed volgen door een „diep-ernslige
waarschuwing" aan de regeering legen
de oversVroommg met Duitsche produc
ten.
Dinsdag voortzetting.
vertegenwoordigers der R. K. en A. R
Kamerfracties, afzonderlijk daartoe een
onderhoud gehad met den betrokken
Minister. Naar aanleiding van die bezoe
ken heeft "Woensdagavond een speciale
Ministerraad plaats gehad
Dinsdag j.l. heeft uaar 't Centrum meldt
een samenspreking van de R. K. Centrale
van burgerlijk overheidspersoneel met
de R. IC. Kamerfractie plaats gehad.
De bespreking had ten doel te berei
ken, dat de korting van 5 pCt. in Oct/,
j.l. ingegaan, ongedaan zou worden ge
maakt en dat de reeds ingehouden gel
den zouden worden terugbetaald.
Heden vergadert de R.K, Centrale van
Burgerlijk Overheidspersoneel opnieuw.
De vraag zal dan onder de oogen
worden gezien of het, na het onderhoud
met de ICatli. Kamerfractie, nog wen-
schelijk moet worden geacht om, door
hel houden van groote vergaderingen,
aan de wenschen van het R. K. burger
lijk Overheidspersoneel kracht bij tezet-
Mr. VISSERING NAAR ZUID-AFRKA EN
NE». 1ND1Ë.
Mr. Vissering, de president van de Ne-
derlandsche Bank, heeft, naar het Hbl.
verneemt, een uitnoodiging van de Zuid
Afrikaansche regeering ontvangen, om te
zamen met prof. Iiemmerer van Prin
ceton University /raar Zuid Afrika te ko
men, tot het instellen van een onderzoek
naar de vraag, of het voor de Zuid-
Afrikaansche Unie aanbeveling verdient
onafhankelijk van Engeland over te gaan
tot het invoeren van den gouden stan
daard.
De heer Vissering is van plan in de
eerste helft van November naar Zuid-
Afrika te vertrekken.
Omstreeks half Januari zal inr. Vis
sering naar Ned.-Indië vertrekken waar
hij begin Maart denkt aan te komen.
Hij denkt daar ongeveer een maand te
blijven, teneinde besprekingen te voeren
met de directie der Javascbe Bank en
de regeering over de middelen tot her
stel van den Indischen wisselkoers en
van den gouden standaard.
Waarschijnlijk zal inr. Vissering recht
streeks van Nederlandsch-Indië naar ons
land terugkeeren.
DE NAAM „HANZE".
In de Donderdag te 's-Herlogenbosch
gehouden vergadering van den R. K'.
Middenslandsbond* „De Hanze" in het
bisdom Den Bosch is besloten de woor
den „De Hanze" uit den naam te schrap
pen.
ondoflSt oog
,/DUSEA'
TTlalzena
(Ing. Med.)
Uit Stad en Provincie.
ONZE REGEERNG EN HET PROTOCOL
VAN GENÈYE.
Naar aanleiding van de gister ver
melde tegenspraak, zegt de -(—correspon-
pondent van het Handelsblad, dat bij
zijn meedeeling van volkomen betrouw
bare zijde had ontvangen. Hij heeft dan
ook den indruk, dat deze officieele te
genspraak slechts formeel is en het we
zen der zaak niet raakt. Zoo niet „de
Nederlandschc regeering", dan heeft
toch de verantwoordelijke bewindsman
voor de buitenlandsche aangelegenhe
den overwogen een votuin van voorbe
houd op de onderteekening van het
protocol te zoeken.
»E LOONPOLITIEK DER REREERING.
Een der correspondenten van de Msb.
zegt te vernemen, dat zoowel van R.K.
als van A .R -zijde op de regeering aan-
rïraHfi 's uitgeoefend de loonpolitiek I©
wijzigingen. "Woensdagmorgen hebben
Uit Middelburg.
De Schut tershof bioscope alhier
geeft een historische film uit een inooien
tijd, den tijd van de Fransche revolutie,
eind 18de eeuw. De Markiezin van Cler
mont behandelt het lijden van de aristo
cratie in die dagen; een dankbaar on
derwerp, dat zeer goed wordt gespeeld.
De film „Adoro Te" vau het te Am
sterdam in Juli j.l. gehouden Eucharis
tisch congres,, zal blijkens een adver
tentie in dit nummer Dinsdag 28 Oct.
in het Schuttershof alhier vertoond
worden.
Dinsdag 28 en Woensdag 29 Oc
tober zal ten huize van raej. C. CL
Sprenger, Noordstraat alhier, een ba
zaar gehouden worden voor „Zuster-
hulp".
Uit Walcheren.
Vrijdagmiddag reed zekere A. P.
van Domburg met een boerenwagen met
twee paarden bespannen, toen de laat-
sten te öostkapelle schrokken van
het geluid eener motorfiets. De paarden
gingen op hol en werden lang door
den bestuurder in bedwang gehouden,
maar even vóór „Schoonoord" brak het
tuig, viel de wagen in de sloot en gin
gen de paarden er van door. Eerst bij
de hofstede van Geldof in de buurt van
„Westhove" wei-den zij tot staan ge
bracht. De voerman, die tijdig van den
wagen kon afspringen, kwam er met
eenige schrammen af.
U i t Z u i d-B e v e 1 a n d.
Door B. en W- van N i s s e is be
noemd tot generale brandmeester de
heer Joh. Jansen in de plaats van den
heer A. Slabbekoorn. Tot brandmeesters
de heeren M. Ossewaarde en J. de Vos
in de plaats van Joh. Jansen en J.
Eckhardt. Tot onderbrandmeesters M.
Nieuwenhuijse en H. Nieuwenhuize in de
plaats van M. Ossewaarde en J. de Vos.
De timmermansknecht K. bij de
gebrs. Bierens te Biezelinge in
dienst, bad het ongeluk om in te nauwe
aanraking te komen met de zaagmachi
ne; een duim en vinger werden hem
ontnomen.
In de Vrijdag gehouden jaarverga
ring van het comité van Chr. Winterle-
zingen te Wemeldinge (welks le
dental is gestegen tot 186, w.o. een 25-
4al personen van de omliggende gemeeni
ten )hield W. F. Gnirrep, geneeskundige
een interessante lezing over het onder
werp „Geestesziekten."
De uitgaande zeeboot „Thorpe
Grange" is bij Bath omhoog geloopen-,
3 sleepbooten hebben de boot vlotge-
trokkeu.
Uit Tholen.
In de dezer dagen gehouden ver
gadering van den Raad van Aandeel
houders der Thoolsche waterleiding wer
den benoemd tot leden van den Raad
van Beheer de heeren A. J van der
Hoeven, W. Dronkers, D. J. Visschers,
respectievelijk burgemeesters van Tho-
len, Poortvliet en Scherpenisse.
In de op 14 dezer gehouden verga
dering van den Raad van Beheer, na
men de heeren P. v. Rees en J. G. v,
Niftrik Jr. wegens hun vertrek uit de
Provincie afscheid als lid van den Raad
van Beheer.
De voorzitter Jlir. J v. Vredenburch,
dankte de beide heeren voor al hetgeen
ze voor de goede zaak hebben gedaan
In 'l Jbijzonder den heer v. Niflrik, wel
ke van 1916 af met zijne werkkracht en
deskundige adviezen geheel belangeloos
de waterleiding heeft tot stand helpen
brengen. Naast de velen uit Zeeland
die zijn vertrek betreuren, behooren ze
ker de leden van den Raad van Beheer,
eu de Directie.
Geinstallecrd werdeu de drie nieuwe
leden A. J. van der Hoeven, W. Dron
kers en D. J. Visscher. Besloten werd,
indien de gemeentebesturen hiermede
accoord gaan, enkele nieuwe brand-
kranen bij te plaatsen.
De Directeur werd tot secretaris van
den Raad van Beheer benoemd. Met in
genomenheid werd kennis genomen, dal
de loop van liet bedrijf groote redenen
geeft tot tevredenheid.
De Directeur deelde mede dat tot op
heden 2348 aansluitingen tot stand zijn
gekomen, en verdeeld over de verschil
lende gemeenten als volgt
Tholen 481
Poortvliet221
Scherpenisse163
SI. Maartensdijk 133
Stavenisse318
St. Annalandj 341
Oud Vossemeer210
Halsteren118
Totaal 2348
Bij den aanvang der exploitatie op 27
November van liet vorig jaar bedroeg dit
aantal 1151, zoodat het nu al meer dan
verdubbeld is. Hel meeste watergebruik
heeft plaats lusschen Vrijdag namiddag
en Zaterdagmorgen, terwijl geregeld een
oogenblikkelijk boog watergebruik wordt
geconstateerd Zaterdag lusschen 2 en 3
uur.
Hel watergebruik lusscheu Vrijdagmid
dag 4 uur en Zaterdagmorgen 9 uur
is vrijwel even groot, als lusschen Zater
dagmiddag 4 uur en Maandagmorgen 8
uur, zoodat des Zondags nimmer de
pompen behoeven te werkeu.
(GEMEENTERAAD VAN GOES.
Vrijdagavond vergaderde de gemeente
raad voltallig, onder voorzitterschap van
burgemeester Hajenius.
De voorz. dankte den heer v. ti.
Bout voor de uitnemende wijze, waarop
hij tijdens sprekers ziekte diens taak
heeft vervuld.
Daarna wordt liet nieuwe raadslid,
de heer A. J. Potter, opvolger van den
heer Flink, geïnstalleerd.
De voorz. en de heer L a b r ij n
bedanken den heer Flink voor wat hij
resp in den raad en in de gemeeinte
heeft verricht.
De ingekomen stukken worden voor
kennisgeving aangenomen of in handen
gesteld van B. en W.
De heeren L a b r ij n en v. Poe I-
geest klagen er over dal de opzichter
De Dreu, een niet compabel ambtenaar,
f 7000 voor werkloosheidsuilkeeringeu le
beheeren heeft gehad.
De heer v. d. Bout zegt dat De Dreu
iedere week precies de weekloonen
krijgt eu dal alles wordt verrekend op
briefjes. Er bestaat geen bezwaar togen
een en ander door de handen van den
gemeenteopzichler te laten gaan.
Grondbedrijf.
Tot lid der commissie van het grond
bedrijf wordt ip de vacature-Flink be
noemd de heer Crucq met 11 stemmen.
Keuringsdienst van
vee en vleesch.
De heer Goedbloed becritiseert de
motiveering van B. en W.. Als iemand
twee jaar in tijdelijken dienst is geweest,
behoeft hij toch niet per sé vast te
worden aangesteld.
De heer Orucq wil toevoegen „op
nadere voorwaarden"
De voorz. zegt dal de voorwaarden
het vorig jaar reeds door den raad
zijn vastgesteld en door Ged. Staten
goedgekeurd.
De heer Vienings zegt dat indertijd
twijfel is gekoesterd of bet salaris niet
te hoog was. Spr. ziet verband tusscheu
l\e^ salaris en de tijdelijke benoeming
Ook de heer Goedbloed zegt dat
het vorig jaar het salaris zwevende is
gebleven.
Tenslotte wordt hel voorstel van B.
en W om den beer Van Baak een vaste
aanstelling te geven, aangenomen met
9 stemmen voor
Subsidie restauratie
Groote Kerk.
Het voorstel der fin. commissie om
pl.m. f 9000 subsidie in eens te geven
en daarvoor een annuïteitsleeiiing te
sluiten (B. en W. wilden het bedrag over
12 jaar verdeelen) werd aangenomen,
nadat de heer Labrijn had toegelicht
dat de commissie voordeeliger werkt,
wanneer zij sneller kan afwerken. De
kerkvoogdij doet voor de restauratip het
onmogelijke.
Eervol ontslag.
Aan mej. E. P. Matthijsen wordt op
haar verzoek eervol ontslag verleend als
onderwijzeres aan de o. 1 school A.
Verlichting Willem
Ze I le weg.
De heer B u ij s zou willen dat de
gemeente dezen particulieren weg over
zal nemen en op haar kosten verlichten.
De heer v. d. Bout zegt dat de ge
meente hiervoor huiverig is, de eigenaars
mochten hem dan eerst wel eens goed
bestraten.
De heer L a i> r ij n zou, afgezien van
den toestand van den weg toch willen
dat de gemeente voor licht zorgt
Hel afwijzend voorstel van B. en W.
wordt z. li. st. aangenomen.
De gemeentebegrooting 1925 werd den
Raad aangeboden.
Gemeentebegroo
ting 1924.
De heer L a b r ij n klaagt over het
verlies van f 23.000 op het grondbedrijf.
Het is steeds voorgesteld alsof dit zoo
oordeelig was.
De heer v. d. Bout zegl dat de be
dragen nog niet vast staan. Ook heeft
de accountant de rente van het kasgeld
vergelen Van het verlies zal nog wel
wat afgaan.
Dujvenverordening.
Van duivenliefliebbers zijn. een tweetal
adressen ingekomen, houdende verzoek
het bekende verzoek der Z. L. M. niet
in le willigen
Dit punt zal nader worden onderzocht
eu wordt aangehouden.
Nieuwe Bouwveror
dening,
De nieuwe bouwverordening werd
vastgesteld.
De heer Sti,eger, voorz. der com
missie, bracht hulde aan den heer Rot-
huijzen, dir. van gemeentewerken, voor
diens werk en aan den heer Lodder,
den adj. secr. der commissie.
Bedsteden in nieuwe woningen worden
in deze verordening geweerd.
Hierover ontspon zich een discussie.
De heer Goedbloed acht dit ver
bod een te groote vrijheidsberooving en
meent dat op liet platteland nog heel
wat bedsteden worden gebouwd.
De beer Labrijn steunt dit.
De heer Orucq verzet zich ten sterk
ste tegen schrapping van het verbod.
De bedsteden worden ten slotte ver
worpen met 9—4 st. (vóór Labriju, Goed
bloed, Eckhardt en van Melle).
B. eu WL kunnen dispensatie van het
verbod verleenen onder voorwaarden.
(Wordt vervolgd.)
(Het voorstel der fin. commissie om
de salarissen en loonen van het gemeen-
tepersoneel met 10 pet. te verminderen
wordt met 7—6 st. vérworpen.
Een voorstel-Vienings om de salarissen
over de geheele linie met 10 pet. te
verminderen en den werktijd niet 10
pet. te vermeerderen,, wordt met 7—6 st.
aangenomen.
We komen hierop nader terug).
APOTHEKEN.
Zondag en de nachten der volgende
week zijn de navolgende apotheken ge
opend
Middelburg G. K. A. Nonhebei
Vlissingen: S. J. Engeriug. Hendrikstr.
NED. JUL. BOM).
Voor den Ned Mil. Bond heb ik als
feestgaven nog ontvangen uil Oud-Vos
meer van de Herv. Gemeente f25; Dom
burg Gcr. Kerk f2.50; 's Heer Arends-
lterke Herv. Gem. f 10; Goes Ev. Gem.
fl 0; Middelburg Herv. Gem f 10. Daar
voor vriendelijk dank Tot 27 Oct kan
ik voor dit doel nog giften in ontvangst
nemen.
H JONKER
Middelburg. L. Noordstr L 112
VASELINE
CHESEBROUGH
is de eenige Vaseline ter wereld
I welke sedert 1869 zonder gebruik
van zuren wordt vervaardigd-
Weiger namaak en neem slechts
origineele Tuben aan, verpakt door
(Ing. Med.)
MIJMHARDT's
Zenuw-Tabietten .75»
Laxeer-Tabletten .60"
Hoofdpijn-Tabletten 60«
Bij Apoth. cn Drogisten*
(Ing. Med.;
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De toren van Ba bel.
Vanwege; de Geschied- en Letterkun
dige Vereeniging alhier sprak giste
renavond in de kleine Concertzaal Prof.
dr. H. Th. Obbink over bovengenoemd
onderwerp
Spr. begon met er op te wijzen, dat
Hangen tijd gedacht werd, dat liet ver
haal van den toren van Babel (Genesis
11) tot de mythen en legenden hoorde,
doch later is de historische ondergrond
en de historische kern gebleken
Behalve in Genesis 11 komen niede-
deelingen over den toren voor bij Hero
dotus en in een oud verhaal, uil het
begin onzer jaartelling. Spr behandelt
deze mededeelingen nader. De drie le
zingen loopen nogal uiteen. Dal kwam,
doordat ten tijde der schrijvers de toren
al vervallen was. en niet meer klaar
voor oogen stond.
Toen al maakte hij een indruk van een
ruïne. Hij bestond al 3000 jaar v. Chris
tus, en is herhaaldelijk verwoest.
De gegevens uil Babel zelf zijn weinige
doch wel zeer instructief. Wij weten
er van lo door wal de opgravingen
ons hebben geleerd; 2o. ujt een Baby-
lonischen tekst in spijkerschrift, dat a!
jaren gesignaleerd werd, toen verloren
is gegaan, doch later is weergevonden.
Dit is als hel ware het bestek van den
toren,
Wie het Oosten bereist, wordt overal
getroffeu door do typisch ronde heuvels^
die den indruk geven van natuurlijke
heuvels. Het zijn de z g tells, dat zijn
ruïneheuvels, die zich door huu vorm
zeer scherp onderscheiden van gewone
heuvels.
Die tells zijn bergplaatsen eener oude
cultuur Men snijdt die" verticaal door,
om de lagen goed te kunnen onderschei
den.
Door die lells heeft men ook kunnen
onderzoeken, waar Babel lag Het werk
is nog niet voltooid Maar wal gevonden
is. is voldoende om een denkbeeld ie
vormen van den omvang van de stad
en de ligging van den toren van Babel.
Wij zijn thans toch al zoo ver. dat wij
dien toren kunnen reconstrueeren
In de ruimte, waar Babel gelegen
heeft, zijn n.l. opgegraven, de ruines,
De voel van den toren, was 90 M. in
het vierkant. Een steenen trap liep
schuin tegen den toren op en bereikte
dien bij den eersten opgang, op 33 M.
hoogte Daarop kwam een gedeelte op
kleiner grondslag (spr nam ter vergelij
king den Dtrechtschen Dom) van 18 M"
hoog. daarna ier gedeelten van 7 M,
terwijl het bovenste gedeelte, dus het
kleinste, in lengte en breedte 15 M. hoog
was. Bovenop stond dan de eigenlijke
tempel.
Langs de muren liepen telkens vanuit
het midden twee trappen schuin naar
boven, behalve dan langs het gedeelte
tot den eersten opgaug
De keru van den toren was zware
kleimassa van 60 vïerk. meter. Daarom
heen was de 15 M. dikke tichelwand, bij
elkaar gehouden door ankers.
Dat de toren herhaaldelijk gerestau
reerd is, blijkt uit de stempels der ko
ningen, onder wien de restauratie plaats
had.
Om de brecde ruimte liep een breedc
weg, die voor het begrip der Babylo
nische godsdiensten belangrijk is, aan
weerskanten geflankeerd door leemen fi
guren, die voor een groot deel nog goed
voor den dag zijn gekomen Aan liet
begin van den weg was een poort. Deze.
is gereconstrueerd, aan weerskanten van
den ijlgang bevonden zich drakenfigu-
ren, die men overal bij de tempels vindt
Elke plaats van eenige belcekenis had
zulk een tempeltoren, doch de meeslen
zijn in veel slochteren toestand.
Men onderscheidt fwee typen van tem
pelsoorten het vierkanten type en het
ronde, kurkentrekkervormige, zooals de
minaret van Samara.
Zij zjjn allen gebouwd ten N. van liet
eigenlijke heiligdom, en allen gebouwd
op een leemen massief, met een gebak
ken tegelen wand daaromheen Allen ook
zijn dragers van een tempel, die er
bovenop stond
Spr. behandelde daarop de vraag,
waarom die torens gebouwd werden.
Elke toren had een symbolischen naam.
Die van Babel heette het Huis van den
troon van Hemel en Aarde Het doel
was alzoo om den God Mardoek tot een
troonzetel te dienen.
De Goden zetelden volgens do oude
voorstelling op den wereldberg, die tot
den hemel reikt. Waar geen bergen zijn,
werden kunstmatige bergen vemaakt.
Hierin waren dan alle wereldkrachten
