Donderdag 16 October 1924
BINNENLAND.
No. 243.
IDDELBUR
167" Jaargamr.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
De tarief wet eerst de heer Oud, toen
de heer Vliegen, en daarna de heer v.
Gijn. Daarmee was deze gehouden zit
ting vol, en het is ook zonder bijzon
derheden begrijpelijk dat alle drie het
voorstel attaqueerden.
De heer Oud concludeerde dat het
wetsontwerp niet voldoet aan den eisch
dat een herziening van de tariefwei al
leen geoorloofd is als fiscale maatregel
met verwijzing zooveel mogelijk van al
len wat naai- protectie zweemt.
De heer Vliegen kwam lot de con
clusie dat het wetsontwerp er toe strekt
het leven van de volksklasse te verzwa
ren. „Wie daaraan mee mag doen, wij
niet!" zei hij nhmens de S. D. A. P.
En de lieer van Gijn betoogde dat
wij met dit wetsontwerp geheel gaan
in protectionistisch zog. We' hevelen de
opbrengst voor een groot deel over in
de zakken van de industrieelen en
slechts voor een klein deel in de schat
kist. Geen vrijhandelaar heeft ooit legen-
gesproken, dat we hier bescherming had
den:, maar we gingen steeds meer in de
richting van den vrijhandel. Als men het
tarief echter verhoogt van 5 op "8 pro
cent, dan kan men zeggen, dat men
de bescherming verdubbelt. Dat ons ta
rief reeds beschermend was, blijkt uil de
klacht van de industrie, dat zij te gronde
zou gaan als de bestaande 5 pel. verviel.
En de minister heeft dat beschermend
karakter van het tarief erkend door bij
zijn nota van wijziging die oude posten
van 5 pet. te handhaven. Als een echt
protectionist heeft de heer Golijn slechts
de belangen gezien van hen die nadeelen
van de vrijstelling verwachten.
Nog enkele speciale punten willen we
uit deze redevoeringen naar voren bren
gen.
Zoo beloogde de heer Oud dal de lie we
ring dat vrijhandel, evenals ontwapening
internationaal moet zijn, onjuist is. De
vrijhandel maakt internationale arbeids
verdeling mogelijk. Als nu het buiten
deze belemmert, moet dit dan een re
den voor ons zijn om die belemmering te
verergeren? Men let bij dit vraagstuk te
veel op de belangen der individueele
industrieën inplaals van op de belangen
van ons volk als geheel. Bemoeilijken
wij den import, dan neemt onze export
af en stijgen prijzen en loonen. Een po
litiek die door protectie beqogt voordee-
len van het buitenland te verkrijgen, is
onverstandig; zij leidt tot verbittering
en tot een tar ie venoorlog.
Ook de heer Vliegen was van mee-
ning dat de mlemationaliteit in de eco
nomische verhoudingen zich niet ver
draagt met het ontwerp van nieuwe
slagboomen.
En beide sprekers wezen op de ver
meerdering der levenskoslen.
En uit de rede van den heer Van
Gjjn zij nog aangehaald, de aanbeveling
tot den Minister om als hij meer geld
wil, den Engëlschen weg op te gaan.
De rëeele loonen in ons land zijn groo-
ter geworden in de jaren van een steeds
dalend tarief. Hier en "In Engeland zijn
de reëele loonen het hoogst. Alle andere
landen staan hij Amsterdam en Londen
verre achter. Daarbij hebben wij niet
meer werkloosheid dan andere landen.
We kunnen die werkloosheid in enkele
bedrijven wel verminderen door tarieïs-
verhooging, maar dan vinden wij deze
terug in vermeerderde werkloosheid in
andere bedrijven Spr. en zijn partijge-
nooten zullen den minister op dezen
slechten weg niet volgen.
Vandaag voortzetting.
zoek, dal in liet voorjaar van 1925 zou
worden gebracht. Welnu, aan Buiten-
landsche Zaken deelde men hem mede.
nog niets te weten van eenig bezoek van
het Engelsche koningspaar!
Hel is mogelijk, dat het Engelsche
blad, waaraan het bericht was ontleend,
geheel verkeerd was ingelicht en dal er
aan het hcele bezoek niet gedacht wordt.
Het is echter ook mogelijk, dat er wel
iets in de maak is, maar d^n kan cr toch
nog niets definitiefs zijn vastgesteld.
"Want anders zou meu er aan Buiten*
landsche Zaken toch wel eenige offici-
eele inededecling van hebben ontvangen
INDEX GROOTIIANDiELSPRIJZEN.
We laten hieronder volgen de groot-
handelsprijzcn van de laatste jaren en
van de maanden van dit jaar, verge
leken met de prijken van 1913-
Algem. index- Indexcijf. voe-
cijfer. dingsm. e. d
(48 artikelen) (28 artikelen).
1913
1919
1920
1921
1922
1923
1924
Jan.
Febr.
April
Juli
Aug.
Sept.
100
304
292
182
160
151
156
158
154
151
151
158
100
100
252
187
160
143
153
158
151
119
151
161
dc
"Werd in liet persbericht over
maand Augustus medegedeeld, dat in het
algemeen ecu stijging viel waar te nemen,
het indexcijfer over September 192!
toont, in vergelijking met Augustus aan,
dat thans een veel sterkere stijging
heeft plaats gehad. Het algemeen index
cijfer steeg met 7 punten (Augustus 151.
September 158), terwijl dat der voe
dingsmiddelen met 10 punten omhoog
ging en het indexcijfer over Febr. 1921
(hel hoogste indexcijfer in 1924), over
treft.
Van de 48 artikelen waarover het
maandelijksch onderzoek loopt, stegen er
27 met in totaal 349 punten); terwijl
slechts 7 artikelen (met in totaal 46
punten) daalden.
Met 10 en meer punten, stegen de ar
tikelen: macaroni (10), erwten (10), var-
kcnsvleescli (11), haver (15), zemelen
(15), vlas (16), mais (17), thee (19),
melk (27), hooi (35), kalfsvleescli (35) en
eieren (40); de daling daarentegen komt
voornamelijk voor rekening van het ar
tikel: katoen namelijk met 23 punten.
DE INDISCHE BEGROOTING.
Bij de Tweefle Kamer is ingediend de
ontwerp-Indische begrooting voor 1925.
Uit de memorie van toelichting blijkt dat
de uitkomsten van het jaar 1923 voor
den geheelen dienst ruim 110 millioen,
voor den gewonen dienst ruim 82 mil
lioen er. voor den buitengewone» dienst
tjjjna 89 millioen gunstiger zijn dan de
raming.
l'jiikens de verwachtingen voor het
jaar 1924 zal het tekort op den geheelen
dienst van 1924 20.6 millioen meeval
len. Het deficit van den gewonen dienst
zal waarschijnlijk 11,4 ipillioen gunstiger
werden, bel slot van den buitengewonen
dienst vermoedelijk 9.2.
De begroeting '25 wijst een tekort aan
van 37 millioen.
VERMINDERING VAN HET AANTAL
WERKELOOZEN.
Maandag is in Den Haag de perio
dieke bijeenkomst gehouden van de wet
houders van maatschappelijk hulpbetoon
van de vier grootste gemeenten des
lands, en van de directeuren hunner
diensten. Alle vier wethouders, te weten
de heeren Vos (Amsterdam), Nivard (Rot
terdam), Drees,, (Den Haag) en Smul
ders (Utrecht) woonden de vergadering
bij.
Uit de besprekingen bleek, dal in alle
groote gemeenten een verbetering van
de conjunctuur en een opleving van de
arbeidsmogelijkheid valt waar te nemen.
De aanwezige wethouders gaven even
wel als hun meeuing te kennen, dat het
vooral aan het krachtige optreden
de crisiscommissies te danken is, dat
duizenden personen, die tot verleden jaar
van de werkloosheidsuitkeering leefden,
hun pogingen om werk te vinden, heb
ben verdubbeld en deze pogingen veelal
met succes bekroond zagen. Opmerkelijk
zijn de cijfers, die in dit verband wer
den medegedeeld.l Het aantal steuntrek-
kenden is dit jaar te Amsterdam en Rot
terdam slechts veertig percent van het
aantal van verleden jaar. Voor Rotter
dam zijn deze cijfers bijvoorbeeld 15 000
en 5300. De cijfers van de uitkeeringen
Voor Armenzorg bewegen zich natuurlijk
in een, naar verhouding, dalende lijn.
Opmerkelijk is ook, dat het cijfer der
ondersteunden op het oogenblik niet stij
gende is, zooals in vorige jaren in den
herfst steeds het geval was.
De vergadering besloot, dal de groote
gemeenten een onderhoud met de re-
geering zullen aanvragen over hel werk
loosheidsvraagstuk, in verband met de
werkloosheidsverzekering.
In de volgende bijeenkomst, die in Ja
nuari te Rotterdam zal worden gehouden,
zullen de maatregelen worden besproken,
die tegen het voorjaar dienen te worden
genomen.
Ie herstellen, waartegen echter bezwa
ren werden ingebracht. Bij het schilde
ren van den voorgevel van het gebouw
van den Raad van Arbeid heeft men nu
op dit gebouw laten schilderen „Huis
op de Spuibrug", waardoor de herinne
ring aan den ouden naam van dit deel
der straat zal blijven voortbestaan.
U i t Vlissingen.
De afdeeling Vlissingen der
Christ. Historische Unie, heeft in Ding
dag gehouden vergadering een motie
aangenomen waarin zij
als haar overtuiging uitspreekt, dat
na al hetgeen gedurende den laatsten
tijd is geschied, op dit oogenblik nie
mand anders de candidaat voor het wet
houderschap van Vlissiugen kan zijn, dan
de candidaat der rechtsche raadsfractie's
de heer I- L. Hensel;
betreurt ernstig, dal algemeen geachle
leden van den raad, van win anders had
mogen worden verwacht, door daden van
obslructionislisch karakter, de benoeming
van den lieer Hensel ja, elke vervul
ling der bestaande wethoudersvacature
tol heden onmogelijk maakten, t geen
in strijd moet worden geacht met hel
belang der gemeente Vlissingen;
geeft uiting aan haar gegronde verwach
ting, dal in de e.v. vergadering van den
gemeenteraad op regelmatige wijze de
vervulling van de beslaande wethouders-
vacature zal geschieden;
betuigt haar volkomen vertrouwen in
den persoon en in de bekwaamheid van
den heer Hensel;
en dringt er met den meesten klem op
aan, dat de heer Hensel zich blijft be
schikbaar stellen voor een verkiezing lot
wethouder.
Uit Walcheren.
Hel is zeker wel een bijzonderheid
dal in den loop van een jaar de meeste
gemeenteveldwachters op Walcheren hun
dienst met pensioen hebben verlaten. Na
hun werk vele jaren trouw te hebben qp
daan, vooral vroeger voor een klein sa
laris, zijn zij in den dienst vergrijsd en
kunnen zij nu him welverdiende rust ge
nieten.
In de volgende gemeenten hebben dc
veldwachters den dienst met pensioen
verlaten: Nieuw- en St. Joosland, Rit-
them, Qoslkapelie, Vrouwcpolder met
Gapinge, Grijpskerke, Biggekerkc, Zou-
telande, St. Laurens en Meliskerlte.
Bij de politie te Koudckcrkc is
aangifte gedaan dat bij een arbeider van
diens laud ecu hoeveelheid gekuilde
aardappelen des nachts zijn ontvreemd
Te R i 11 h e m is de bestrating van
den dorpsweg, die van 't dorp tot den
dijk bij het fort Rammekens leidt, dezer
dagen gereed gekomen. Hierdoor is een
roole verbetering aangebracht, daar
roeger in het najaar en in den winter
de slijkweg onberijdbaar was.
De nieuwe straatweg is bijna 2700 M.
lang. Hel werk is uitgevoerd door den
aannemer A. de Wilde en heeft pl.m.
i' 21000 gekosl, welk bedrag bijna ge
heel door de aangelanden wordl be
taald.
De heeren P. J. de Pagler en Joh. de
Visser hebben namens een commissie
van negen personen het werk doen uit
voeren.
In tegenwoordigheid van eenige be
langstellenden xverd de laatste steen ge
legd door den heer P. J. de Pagter,
die mei een kort woord, de wording van
den weg memoreerde Hij wees er ook
op, dal niettegenstaande de vele moei
lijkheden hel werk nu met succes is be
kroond. Hel werkvolk werd getracteerd.
Binnen 3 maanden zal het onderhoud
van den weg aan het gemeentebestuur
worden overgedragen.
misverstand te berusten, daar burge
meester en wethouders van Krabbendijkc
reeds eerder hebben berrichl, dal 3000
voertuigen per jaar den overweg over
gaan.
Gebleken is, dal slechts een gering
aantal kinderen den overweg gebruikt
en dal deze kinderen, zonder een omweg
te maken, over den van afsluitingen
voorzienen overweg ten westen van het
station Krabbendijke de scholen kunnen
bereiken.
Bij opheffing van afsluitingen van
overwegen wordl den gemeentebesturen
steeds aanbevolen in de scholen de aan-
dacnt op de opheffing te doen vesLigcn
In net voorgevallene kan geen aan
leiding gevonden worden om den over
weg weder te doen bewaken.
De werkman C. \V verbonden aan
de werkzaamheden der restauratie van
den K r u i n i n g s c h.e n toren had liet
ongeluk, tengevolge van het losschieten
van een balk uit een strop van den
eersten zolder naar beneden te vallen
Na de hulp ingeroepen te hebben van
een geneeskundige, werd hij per bran
card huiswaarts gevoerd.
(Tngez. Med.)
ONJUIST OF VOORBARIG?
Naar aanleiding van hel bericht over
het bezoek van het Engelsche konings
paar, heeft de hoefijzer-corr. van 't Hdbl.
naar de juistheid daarvan geïnfor
meerd bij Buitenlandsche Zaken. Het
kwam hem vreemd voor, dat nu reeds
bet program zou vaststaan van een be-
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Men zal zich herinneren, dat on
langs in den raad alhier werd aan
gedrongen de oude naam Spuibrug voor
het hoogste deel van de Spanjaardstraat
U i t Z u i d-B e v e 1 a n d.
Op vragen van den heer Kersten
betreffende bewaking van den spoorweg-
overweg bij seinpost 25 onder Krab
bendijke hoeft de minister van wa
terstaat geantwoord
Uit het onderzoek, ingesteld omtrent
de aanrijding van een met kolen beladen
wagen op 12 September j.l. bij seinpost
25 onder Krabbendijke, door trein no 3
komende van Bergen op Zoom, is geble
ken, dat de bestuurder van den wagen
den trein zeer goed had kunnen zien
aankomen, doch volgens zijn eigen ver
klaring niet heeft opgelet.
Dal de boeren zouden weigeren hun
suikerbieten aan de haven van Krabben
dijke te leveren, is bij onderzoek niet be
vestigd.
De bij den overweg aanwezige boom
gaard Iaat het uitzicht op 13 meter uil
den spoorweg over een afstand van 800
M. vrij. welk uitzicht voor het louter
plaatselijk verkeer voldoende wordt ge
acht.
De oprit van den parallelweg naar den
spoorweg is opgehoogd. Deze parallel
weg ligt echter aan de andere zijde van
den spoorweg dan de boomgaard.
De mededeeling, dat wekelijks 3000
wagens zouden passeeren, schijnt op een
Uit Zee uwsch-V laanderen O. 1).
Jn de Dinsdag te Axel gehouden
raadsvergadering vond hel rapport van
den secretaris omtrent een ingesteld on
derzoek naar een teveel van i 2575, be
strijding bij den heer "t Gilde. Dit bedrag
bleek n.l. te veel in kas, toen de wnd.
gem.-ontvanger de kas overnam van den
definilieveu ontvanger. Het vreemde van
het geval is, dat dit teveel (is geconsta
teerd in de enkele weken, gelegen tus-'
schen de laatste kasopname en den dag,
dat de kas werd overgegeven Dc raad
gelastte daarom een onderzoek, waar
mede dc secretaris werd belast. Na en
kele maanden, waarbij posl voor post al
les is nagegaan, rapporteerde de secre
taris, dat enkele postjes verkeerd of niet
geboekt waren.
Maar de secretaris kon de herkomst
van hel restant, zijnde f 2575.42, niet
opsporen.
De heer 't Gilde nu achtte hel
derzoek niet grondig genoeg. Hij had
gehoord, dal de zaak zoodanig in de war
zat, dal een ambtenaar, die als wnd.
ontvanger was aangewezen, vies was om
het aan te pakken. De heer 't Gilde
wenschte een accountantsonderzoek.
De voorzitter zeide, dat de ambtenaar,
die eerst voor waarnemend was benoemd,
zich lichamelijk te zwak voelde, om het
werk over te nemen, en bestreed hier
het nut van een accountant, die veel geld
zou kosten en geen verdere opheldering
kan geven.
Alzoo besloot de raad het overschot
van f 2575 te reserveeren, tot de reke
ning over 1923 en 1924 definitief door
Ged. St. zijn goedgekeurd. Mocht het
bedrag dan nog over zijn, dan zal het
den heer De Putter worden teruggege
ven.
Een verzoek van J. du Pont, kermis
reiziger te Vlissingen, om met Pinkster
een draaimolen enz. Ie Axel te mogen
plaatsen, werd afgewezen, ondanks ver
dediging vau de heeren 't Gilde en
Kruijsse, die van meening zijn, dal nu
toet Pinkster wel dansmuziek wordt ge
geven en dus de grooteren ontspanning
hebben, ook een onschuldig vermaak aan
de kleinen niet mag worden onthouden.
Met 5 tegen 4 stemmen werd de al-
gemeene politieverordening aangevuld
met een verbodsbepaling om van 15
Maart tot 1 Mei duiven te houden an
ders dan in hokken of afgesloten ruim
ten, behalve op dagen, dal wedstrijden
worden gehouden.
Besloten werd ook om van hel perceel
van J. G. Dei] in de Kerkdreef een
stuk grond te koopen voor f 1000, ten
einde die straat te verbreeden, wal wen-
schelijk was voor hel toenemend ver
keer op dat punt.
Daar eerstdaags een oproeping zal
worden gedaan voor een gem. opzich
ter, werd de instructie, herzien en ge
wijzigd en het salaris vastgesteld op
f 1600 met 4 jaarlijksche verhoogingeu
van f100
Herzien en verlaagd werd ook het ta
rief voor de gemeentelijke beerruiming
Dat met de strooptochten in het voor
jaar velen een hond hebben aangeschaft,
blijkl uit hel suppletoir kohier der hon
denbelasting, dat met 27 aanslagen f 71)
werd vastgesteld.
Hierna volgde do geineenlebcgrooting
Aan de behandeling gingen vooraf eeni
ge jlïgemeene beschouwingen van het
soc. dem. raadslid, bestreden door een
lid der anli-rev, fractie.
De bcgrooting was in twee afdeelin-
gen behandeld, welke rapport uitbrach
ten, met het gevolg, dat B. en NV. som
mige wijzigingen overnamen en sommige
niet. Bestreden werd het voorstel om
den post presentiegeld op f 250 te brén
gen, daar B. en W. meenden, dat als er
nog bezuinigd moet worden, men begin
nen moet bij zichzelf. De raad dacht er
4 stemmen het presentiegeld op f 2.50
per zitting.
Den veldwachter Wagenaar werd een,
vervroegde vcrhoogingslermijn van zijn
salaris toegedacht, in verband met de
hooge huishuur.
Een voorstel om de burgerwacht af to
schaffen, vond geen meerderheid.
Ingetrokken werd de subsidie voor hel
ziekenhuis te Terneuzeu.
Onder de verschillende posten, die be
spreking vroegen, was ook die van f 7000,
welke de gemeente moet betalen voor H.
B. S. onderwijs. Er werd opgemerkt, dat
aan dien post momenteel niets te ver
anderen is. doch dc raad sprak zich
uit, dat het een zeer onbillijke en druk
kende maatregel is, dat van den H. O.
hier een zesde deel moet worden betaald
voor H. B. S. scholiereu.
Door de anli-rev. leden Dieleman en
De Feijler werd krachtig bestreden de
post van 4' 300 als subsidie voor de plaat-
fselijke muziekvereeniging.
Met 7 tegeu '2 stemmen werd echter
de steun behouden.
Ten slotte werd dc begrooting aange
nomen op een eindsom van pl.m.
f 183 000.
Bij de rondvraag diende de heer Og-
gel een klacht in over den directeur,
der gasfabriek, die een los werkman
vloekend zou hebben weggestuurd, en
die voorts des Zoijdags kolen laat los
sen.
De voorzitter merkte op, dat die zaak
nog niet onderzocht was en dus geen
oordeel kon worden uitgesproken, zóó
lang het geval niet van twee kanten be
keken was, ofschoon ook hcelemaal niet
bewezen is, dat er gevloekt is.
o
Dit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft len behoeve van den
bouw van een woning voor P Daanscn
aan de gemeente Oostburg f 500 ter
beschikking gesteld zijnde een deel van
het voor die woning toegezegde bedrag
Besmettel ij ke ziekten.
In de week van 5 .lot 11 October wer
den in Zeeland 2 gevallen van Febris
Tvphoidea geconstateerd en wel een le
S t Philipsland en een te Vrou-
w e p o 1 d e r en een geval van Diphleri-
tus le Middel b u r g,
KERKNIEUWS.
- Ds. C. van der Waa, nam Zo.
j.l. afscheid van de Ned. Herv. gem. te
Hoogvliet met een predikatie naar aan
leiding van Rom. 15:13. Den naar Waa^
de Z. vertrekkende leeraar werd toege
zongen Ps. 20:1. Diaken Noordzij en
ds. I). Ozinga, van Pernisv als consulent»
spraken ds. v. d. Waa toe.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Coucerlvereeniging
Carl F r i e d b e r g.
Zooals wij gister in de concertzaal
alhier Fricdberg leerden kennen, is
hij bovenal een Cliopin-pianist. wat
heel iets anders is dau een pianist die
het zielcleven van een Beethoven-sonate
tot uiting brengten ook heel wat anders
dan een, die (ie tonenlawines van Liszt
doet voorbij daveren.
Van Chopin is aan het nageslacht
oververteld, dal hij een prachtigen aan
slag had; men sprak van zijn pattes de
velours". Voorts weten we uit zijn werken
dal hij romantisch-dichterlijk was aange
legd. En dal zijn ook twee eigenschappen
die Friedberg's spel kenmerken. De week
heid van zijn toon, die de piano op
haar mooist doet klinken, sluit al dade
lijk de gedachte uit aan alles wat hard is.
De zang van hel instrument blijft steeds
bij hem gebonden. En de manier waarop
hij aan de piano zit te spelen, doel het
meest denken aan iemand die een ver
haal fantaseert, vol kleur en stemming.
Men denkt niet bij hem aan groote ge
moedsbeweging. En evenmin aan virlu-
ose-bravour want het is j'uist merkwaar
dig zoo volmaakt rustig hij de moeilijkste
passages uit zijn vingers laat vloeien.
Maar zijn spel is buitengewoon bekoor
lijk, en bovendien boeiend door de rijke
verbeelding die het wekt.
Dal alles geldt ook als hij werk speelt
van een ander dan Chopin. De „Rondo
Capriciosso" van Mendelssohn had ook
dat karakter, maar de compositie klinkt
anders over en bepaalde met 5 legen1 wat leeg. Veel sterker werkten de beko-
