No. 226.
Woensdag 24 Sept. 1924
MIDDEL
167" Jaargang.
OURANT.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel
de
I op
tijd
Ier-
lllen
■rke,
A.
G.
C.
h.;
4ver-
,eer-
Istaiv
feaan.
(ident
we
den
del
den I
alt I
IsmaaWi I
Lrood.es I
r eeDl
tnweef" I
■oren I
lik liebi
Ite ver'l
claeViW'-l
bstbanrl
(etje 601
V lïi
flehaa»!
I gelede»!
■r k^l
i. di'|
DE REORGANISATIE
VAN DEN STAATSDIENST.
In een bespreking over de Millioenen-
nota beeft onlangs de Nederlander uitge
rekend dat de vermindering van uitgaven
door reorganisatie van den staatsdienst
nog heel weinig heeft uitgehaald. Het
blad herinnerde eraan dat in de Millioe-
nennota van verleden jaar het tekort
voor 1925 op 140 millioen werd ge
raamd, waarvan de regeering 50 millioen
dacht te vinden door reorganisatie van
den staatsdienst, 60 millioen door salaris
verlaging en dekking van de bedrijfste-
korten, en 30 millioen door nieuwe be
lastingen.
Maar de wijze waarop de begrootiug
1925 thans wordt sluitend gemaakt, is
heel anders. In de eerste plaats is de
opbrengst van de rijksmiddelen waar
van men verleden jaar nog een ver
deren teruggang met 24 millioeu voorzag
voor '25 integendeel op een veel hoo-
ger cijfer dan zelfs de raming voor 1924
geraamd kunnen worden door de
verbetering van den economischen
toestand. Daarbij komen dan nog 32 mil
lioen meer aan nieuwe belastingen (bier
6 millioen, thee 3, rijwielen 3, tabak en
tarief 20). De Nederlander berekende, dat
door al die wijzigingen reeds 85 millioen
van die 110 millioen af gaat, waarbij dan
ook nog 18,5 millioen gevoegd moet
worden wegens het nalaten van de stor
ting voor de verplichte verzekering, wat
geen blijvende vermindering der uilgaven
beteelient.
De resleerende 36.5 millioen vinden
voor ongeveer 27 millioen bun dekking
in salarisverlaging.
Zoodat er slechts 9.5 millioen mogen
worden geboekt voor reorganisatie van
den staatsdienst."^
Wel blijft het eindcijfer der uitgaven
op deze begrooting een 15 millioen bene
den dat van de begrooting voor '24,
maar meu dient hierbij rekening te hou
den met de automatische stijging van
sommige uitgaven -bijv. bij de pensioen
lasten en de renten.
Het Volk noemde het spottend a niet
vriendelijk" van het Chr. Hist, blad je
gens den coalitie-broeder Colijn om diens
verdiensten als tekortenbedwinger te ver
kleinen.
We vermoeden dat Minister Colijn zelf
heel anders zal oordeelen ,want hij heeft
het in de Millioenennota waarlijk niet
verborgen gehouden, dat de verbetering
in den economischen toestand een stuk
van het tekort deed verdwijnen, iels
wat een jaar geleden zeker niemand had
durven voorspellen. En bovendien was er
dan toch nog altijd een groot .tekort
over, waarvoor de Minister dekkingsmid-
dclen aangaf.
Maar duidelijk is hel in ieder geval
dat de reorganisatie van den staatsdienst
die een jaar gelegen door heel velen
als noodzakelijk werd erkend, nog heel
weinig vordering heeft gemaakt.
Verwonderlijk is dal niet, want het is
de steeds zich uitbreidende staatsbemoei
ing geweest ,die mede schuldig was aan
de stijging der uitgaven. En die staatsbe
moeiing krimpt men niet in zonder lang
zame wetswijziging.
Wie de parlementszaken gevolgd heeft,
weel dat het afgeloopen jaav slechts
veranderingen ter bezuiniging op enkele
punten heeft gebracht (onderwijs en
rechtspraak). En dat er ook niet veel
meer aauhauging is in dal opzicht.
De overweging van dat vraagstuk ligt
nog voorbehouden aan het ministerie dat
uit de verkiezingen zal voortkomen.
aangehoord. Hij bracht vaak een verfris-
sching in het debat.
Mr. TROELSTRA.
„Het Volk" meldt dat mr. P. J. Troel
stra, die door ongesteldheid nog steeds
verhinderd was terug te reizen, zich
thans weer veel beter gevoelt en heden
in ons land terugkomt.
fS. WIENER &C£.
M11HJELUUHG.
Bezichtiging Noüveauté's ei
Bontmantels enz.
Modekamer Eerste Etage.
(Ingez. Med.)
Uit Stad en Provincie.
BINNENLAND.
Dr. LELY 76 JAAR.
De oud-minister dr. Lelv heeft gisteren
onder veel blijken van belangstelling zijn
70-sten verjaardag gevierd.
Uit Middelburg.
In het huisvuil is een bril met gou
den montuur gevonden. Terug te beko
men aan het kantoor van den reinigings
dienst alhier.
o
Uit Vlissingen.
Bij Eon. besluit van 20 September
is, in beroep van burg. en weth van
Vlissingen, het besluit van Ged. Sta
ten van Zeeland van 11 April 1924, waar
bij de weg vau Middelburg over West-
Souburg naaf Vlissingen gesloten werd
verklaard voor motorrijtuigen, ledig
zwaarder dan 500 Iv.G., behalve perso-
nénmotorrijtuigen mei ten hoogste 6 zit
plaatsen, vernietigd.
o
Uit Walcheren.
In de Dinsdagnamiddag gehouden
vergadering van den raad der gemeente
Zou te lande deelde de voorzitter me
dal vanwege de reparatie aan de
school nog al wat oud materiaal over is;
hij stelt voor om dit zoo spoedig mogelijk
publiek te verkoopen. Dit wordt alge
meen goedgevonden.
De in de vorige vergadering voorge
stelde wijziging van art. 41 der bouwver
ordening (inplaats van een 6de der vloer
oppervlakte voor lichtruimte te nemen,
een 7de) is door de Gezondheidscoinmis
sie goedgekeurd, zoodal de bouwverorde
ning in zijn geheel zonder hoofdelijke
stemming wordt goedgekeurd en aange
nomen.
De voorzitter brengt in 't midden, dat
hij, met het oog op het goed slot der
vorige rekening, f 700 zou willen bestem
men voor den schoolbouw en f 2000 voor
de verharding van den Boudewijnskerk-
schen weg. Dit wordt zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Goedgekeurd wordt een af- en over-
sclirijving in de begrooting 1924 en om
den post, groot f 50 inzake hel Nijver
heidsonderwijs te verhoogen met f 8.01
omdat dit moet worden betaald aan de
gemeente Middelburg.
De voorzitter deelt mede dal hij een
bezoek heeft gehad van den directeur
van de Monumentenzorg, den heer de
Hoog, betreffende het onderhoud van
den toren. Hij zeide hem te hebben
medegedeeld, wat in 's raads bedoeling
ligt, ten einde den toren op te knappen,
waarmede genoemde directeur zich wel
kon vereenigen.
Daarna wordt overgegaan tot vaststel
ling van de begrooting 1925, die na hoofd
stuk voor hoofdstuk te zijn behandeld,
zonder hoofdelijke stemming wordt aan
genomen met een bedrag aan inkomsten
en uitgaven van f 10.654.59, waarbij een
bedrag voor hoofdelijken omslag van
„de Zeeuw'" op dit oogenblik nog niet
melden. De chauffeur schijnt geen schuld
te lid ben, zoo werd aan het blad ver
zekerd.
Nader wordt gemeld dat de toestand
■an den heer "Wl iets beter is. i
Te Kwadendamme brak Dins
dagavond door onbekende oorzaak brand
uit in het rijwielmagazijn van O. B al
daar Met behulp van een slang op de
waterleiding was men door spoedig op
treden den brand in korten tijd meester.
De schade, die betrekkelijk gering is,
wordt door verzekering gedekt.
Met de Staatscrt. van 23 Sept. zijn
verzouden afdrukken van de statuten be
treffende de Boerenleenbank, gevestigd
te Ovezande.
o
Uit Schouwe n-D uiveland.
Te Leiden is in den ouderdom van
82 jaar overleden de heer B. Hoogen-
boom, oud-inspecteur van den Rijkswa
terstaat; geboren te R e n e s s e.
Uit Zeeuwse h-V 1 a a a d e r e n W. D.
De werkzaamheden aan het laag
spanningsnet in de gemeente Oadzand
zijn thans zoo ver-gevorderd, dat Maan
dagavond j.l. de straatverlichting kon
aanvangen en een groot aantal woningen
oor de eerste maal het licht van de cen
trale te Sas van Gent ontvangen. De zes
tien lantaarns, die de straat verlichten,
doen het bijzonder goed. Aan het electro-
technisch bureau Schippers en Nauta te
Groede, dat het net bouwde, werd door
den burgemeester dank gebracht voor
de uitstekende wijze waarop het zich van
zijn laak heeft gekweten.
GEMEENTERAAD VAN MIDDELBURG.
ver si
l-r-l'
,ol#|
Mr. VISSER VA.N IJZENDOORN. t
In den ouderdom van 66 jaren is te
's-Gravenhage overleden, Prof. mr. A.
C. Visser van IJzendoorn, statenlid van
Zuid-Holland; oud Tweede Kamerlid en
oudhoogleeraar te Leiden. De ontsla
pene behoorde tot de meest gezagheb
bende personen in de liberale kringen.
Toen hij eenigen tijd geleden zich uit
het openbare leven terug trok, is hij
door zijn partijgenooten met bewijzen
van zeer groote waardeering gehuldigd.
Mr. Dresselhuijs heeft bij die gelegen
heid o. a. gewezen op de fabelachtige
kennis van zaken, en op het heldere
oordeel van dezen geleerde-staatsman.
Zijn adviezen waren dan ook van grooten
invloed in de fractie-vergaderingen.
Maar ook in de Kamer had zijn woord
gezag. Het werd steeds met aandacht
Bij de gewone rondvraag deelt de heer
Adriaanse mede, dat de nieuw aange
brachte rioolput, die als proef in de
Timmermansstraat is -geplaatst, uitste
kend voldoet. Hij zou er voor zijn om
nog een paar putten aan te brengen.
Ook de heer De Visser gaf B. en W. in
overwegiug nog twee putten te plaatsen.
De voorzitter zegt in deze zaak over
weging toe.
-o
Uit Z u id-Beveland.
Dinsdag is te Goes een ernstig
aitlo-ongeluk gebeurd. De 75-jarige J. W.
uit Krabbendijkc is op het plein bij de
R. K. kerlc door een autobus van den
heer Z. uil Hansweert aangereden. Hij
werd ernstig verwond en moest in het
gasthuis aldaar ter verpleging worden
opgenomen. Zijn toestand is ernstig, daar
hij een schedelbreuk heeft bekomen. Hoe
het ongeluk zich heeft toegedragen kon
Hedenmorgen te 10 uur vergaderde de
gemeenteraad van Middelburg, onder
voorzitterschap van den burgemeester,
den heer P. Dumon Tak.
Aanwezig waren 15 leden. Afwezig de
heereu Boasson en De Hollander met
kennisgeving.
De voorzitter herinnerde er aan,
dal het deze maand 25 jaar is, da|t de
heer De Veer lid van den raad is en
brengt hem dank voor het vele ,dat hij in
het belang der gemeente beeft gedaan,
de hoop uitsprekende dat de heer De
Veer nog vele lange jaren lid van den
raad zal zijn. Spr. wenscht den heer
De Veer van harle geluk.
De heer D c Veer zegt, zelf er niet
aan te hebben gedacht en brengt dank
voor de gesproken woorden.
Ingekomen stukken.
Ingekomen was het gemeenteverslag
over 1923 en het verslag over dat jaar
van de Vereeniging voor Handelsonder
wijs.
Beide verslagen werden voor kennis
geving aangenomen.
Bij hel gemeenteverslag wees de heer
Paul op een drukfout, en vroeg tevens
naar aanleiding van de cijfers of er geen
aanleiding i.s de elcctriciteitsprijzen le
verlagen.
De heer De Veer zal daarover na
dere mededeelingen aan den raad doen.
na overleg met den directeur (e hebben
gepleegd.
Van den heer F. E. Hendriks was een
dankbetuiging ingekomen voor zijn be
noeming tol amanuensis-concierge van 't
Gymnasium.
Ook dit schrijven werd voor kennisge
ving aangenomen.
Van Ged. Staten was een schrijven ont
vangen waarin gevraagd wordt of er be
zwaar woïxlt gevonden in het verzetten
van de weekmarkt te Goes van 14 op
15 October, in plaats dat die van 7 op
8 October wordt gehouden.
De raad had hiertegen geen bezwaar.
Van den heer A. Tjaarda was een
schrijven ingekomen, waarin hij als zijne
meening uiteenzet, dat door liet werpen
van modder, opgehaald uit sloolcn aan
den Seiswcg en Jodengang op de weide
van Daniêlse aan den Seisweg, het water
in den drinkput op de weide van adres
sant is bedorven en ten gevolge daarvan
7 lammeren, hem toebehoorende, zijn
gestorven. Adressant vraagt aan den raad
hem schadeloos te stellen. Het gold 3
schapen van f10, 3 van 13 en één van
f 17. samen f 86, terwijl liij voor weide-
geld f 5 per stuk zou willen vragen, totaal
dus f121.
Naar uit de verder overgelegde stuk
ken blijkt, had Tjaarda zich eerst lot
B. en W. gewend, maaf hebben dez/e
afwijzend beschikt, omdat de directeur
van gemeentewerken ,in (efön, rapport neer
legde, dat de gemeente), niet aanspra
kelijk is, daar de modder op verzoek van
Daniêlse op de weide werd gebracht
Dit schrijven werd gesteld in handen
van B. en W. ter afdoening.
Medegedeeld werd nog, dat de kermis
slechts f 3231 heeft opgebracht aan in
schrijvingsgeld.
Ook deelde de v o o r z. mede, dat door
B. en iW. tot leden der jmonumenten-coon-
missie zijn benoemd de heeren mr. A.
Meerkamp van Krabden, H. J. Brouwer
en J. II. Klarenbeek.
Nog werd overgelegd het ontwerp ge-
meentebegrooting 1924, waaruit wij elders
in dit nummer een en ander mededeelon.
Benoemingen.
Tol tijdelijke leeraren aan de Avond
school voor Nijverheidsonderwijs voor 't
tijdvak 1 September 1924 tot 1 September
1925 werden herbenoemd de heeren E.
Visscher, P. Luleijn en J. Heuseveldt.
Tot onderwijzeres aan school A werd
benoemd mej. J. G. Woiltiez, thans tij
delijk daar werkzaam.
Nog werd herbenoemd als amanuensis
aan de Avondschool voor Nijverheids
onderwijs de heer II. J. van de Ivreke en
dit voor het tijdvak 5 Oct. 1924 tat 5
Oct. 1925.
Geldleening.
Ter tafel kwam vervolgens het voor
stel tot het aangaan eener 6 pet. geld
leening van f 7000 met het Alg. We
duwen en "Weezenfouds van gemeente
ambtenaren, zulks voor het betalen der
kosten van bestrating enz. in de Jeroni-
musstraat en de Volderijlaagte.
Aldus besloten, nadat aan den heer
Po r t h e i n e was toegezegd, dat in
verband met door hem gemaakte op
merkingen zal worden zorg gedragen,
dat de rente aanvangt op een datum, die
aan de gemeente geen schade veroor
zaakt.
Huistelefoon Stad
huis.
Hel volgende voorstel was dat tot het
aangaan eener huurovereenkomst met de
Nederlandsche Huistelefoon-Maatschap
pij te 's Gravenhagc voor den aanleg
van een huistelcfoou-iustallatie in het
Stadhuis.
Aldus besloten zonder li st.
De voorz. zegt, dat er groot gemak
van ondervonden zal worden en dankt
den raad voor zijn medewerking
Verhuring „Overwaler"
Door Burg. en Weth. werd voorgesteld
het perceel „Overwater" aan den Lange-
viele Singel in zijn geheel te verhuren
voor f 400 per jaar aan J. A Bakker,
nadat aan de woning en de toegangsbrug
voor f 1000 is verwerkt, waarvoor B. en
W'. een crediet aanvragen.
De heer v. d. Weel vraagt naar het
schuurtje op het terrein of de gemeente
dat ook moet herstellen.
De heer Onderdijk geeft enkele
toelichtingen. Het schuurtje is steeds
door Bakker gebruikt, met hem wordt
overleg gepleegd.
Mevr. do Graaf vraagt of hel werk
oixlt aanbesteed.
De voorz. zegt dal dit met groote
werken als regel geschiedt, doch dit kan
wel aan de Stadsschuur gereed gemaakt
worden.
Het voorstel wordl z. h. st. aangeno
men.
Overneming straat.
Thans kwam aan de orde het voorstel
om van mevr. van der llell-Stcenkamp
over te nemen de straat loopende van
-Klein Vlaanderen naar het Seisbolwerk,
roor het in orde brengen waarvan de
verkoopsier f 300 betaalt.
De heer Hondius wijst op de ge
zichtsbelemmering van uit de huizen aan
die straat, door hel deel van het Bol
werk aan de zijde van het Seisplein en
vraagt of dit niet bij wijze van werkver
schaffing kan worden veranderd, het zou
een flink plein kunnen worden,' met laag
plantsoen.
De heer v. d. Weel voelt er ook wat
oor, ook bij den vroegeren Theetuin
is nieuw plantsoen dat het goed doet.
B. en W. zullen dit ernstig overwegen.
Het voorstel* wordt z. h. st. aangeno
men.
Straatverlichting II a -
v e u d ij k.
Voorgesteld werd op den Havendijk
twee electrischc straatlantaarns tc doen
aanbrengen, waarvan de kosten op f 360
worden geraamd, en wel een avondhran-
der en een polilielantaarn.
Aangenomen zonder discussie of hoof
delijke stemming.
Tegemoetkoming
schade.
Vervolgens werd behandeld het voor
stel om f 300 te vergoeden aan den
heer A. van Dijk voor de door herrij ge
leden schade tengevolge van een breuk
in de waterleiding op den Wal.
op meer plaatsen lekken zullen zijn.
De heer Mes meent, dat er nog wel
De heer de Veer zegt onderzoek toe.
Het voorstel wordl z h. sl. aange
nomen. i
Hel proces ni b t de Gods-
h.u i ze n
Het volgende voorstel was dat lol zich
verweren in lioogor beroep, legen de
vordering van het bestuur der Gods
huizen om van de lijst van instellingen
van weldadigheid le worden geschrapt,
nu de gemeente iu eerste instaiRie in het
gelijk is gesteld.
Aapgenomen z. h. sl.
Grond voor de C ;o p.
Melkfabriek.
Bij het reeds gemelde betreffende het
voorstel om aan de Coöp. Melkinrichting
en Zuivelfabriek „Walcheren" grond in
erfpacht uit te geven aan den Vlissing-
sclien Singel, kunnen wij nog melden,
dat de oppervlakte ongeveer 3750 Ms
bedraagt en de te betalen canon 25 cent
per Ms per jaar. Het bestuur der Coöp.
meent, dat 20 cent voldoende is voor de
gemeente.
Naai- aanleiding van de opmerkingen
van de commissievan fabricage deelt
de heer Onder djj k mede- dat de toe-
oang tot den openbaren Weg bij afzonder
lijke vergunning zal worden geregeld.
Wat betreft de uitgifte in erfpacht voor
slechts 50 jaar in plaats van 100, zegt
spr. dat dit de zaak zou bedreigen met
mislukking, want de coöperatie zal op
zulkeen korten termijn van erfpacht min
der makkelijk geld krijgen.
De voorz. zegt dat deze uitgifte wel
een der motieven zal worden voor een
nieuw voorstel om le pogen een grens
wijziging met Koudekerke te krijgen,
waarover trouwens ook met het oog op
de bebouwing van grond aan den Lange-
vielesingel bij Burg en Weth. reeds weer
is gesproken.
De lieer Boasson blijft bezwaar
hebben legen uitgifte voor 100 jaar, ge
zien ook de eventueele uitbreiding der
gemeente in die richting.
Mevr. de Graaf wijst er op, dat op
liet terrein vele buizen zullen moeten
komen en vraagt of dat werkelijk alle
maal voor rekening der coöperatie komt,
kan niet zooals bij de huizen van Groos-
inan, later weer iets voor de gemeente
achteraankomen.
De voorz zegt dat .daarvan geen
sprake is, alles is voor rekening dei-
aanvraagster.
De lieer de Veer waarschuwt er te
gen dit niet verkeerd le verslaan. De
werken, die na het voorstel inzake
grondverkoop aan Groosman, werden
voorgesteld, waren niet uitsluitend voor
dezen en wareu een algemeen gemeente
belang, dit zou nu ook kunnen voorko
men.
De beer O n d e r (1 ij k zegt, dat bij de
onderhandelingen definitief is vastgelegd,
dat alle kosten, voortvloeiende uit hei
bouwen der fabriek, voor rekening der
Coöperatie komen Mocht bjjv, later een
automatische Bediening van hel pompsta
tion der rioleering worden voorgesteld,
dan is dit juist een voordeel voor de ge
meente.
De heer Hondius vraagt, gezien het
crediet voor verbetering van don Singel,
den weg daar niet veel zal lijden door
het drukke rijverkeer dal de fabriek met
zich zal brengen.
De heer Onder d ij k zegl. dal de af
stand lusschen de fabriek en den open
baren weg geschikt is voor het heen en
weer rijden der wagens en liet brengen
van materiaal voor dén bouw, bij de
wegbedekking van den Singel is ook
reeds gerekend met het vele verkeer met
auto's en wagens naar Vlissingen.
De heer Boasson vroeg nog of wel
geïnformeerd is naar de soliditeit van de
aanvraagster.
De voorz. en de heer Onderdijk
wijzen er op, dat het een coöperatie is,
waarvan de leden hoofdelijk aansprake
lijk zijn; men kan gerust zijn. Het jaar-
lijksch canon zal betaald worden, ander?
verspeelt de coöperatie de gebouwen.
Het voorstel wordt z. li. st. aangeno
men.
G e m e e n t e-r e k e n n g.
Ter vaststelling werd aangeboden de
[emcenterekening over 1923.
De lieer Portlieine betreurt het.
dat de rekening der Reiniging niet tijdig
werd ingezonden.
De voorz. zegt dal die rekening op
23 Maart reeds werd gezonden aan het
Centraal bureau voor Verificatie en Fi-
nancieele adviezen van de vereeniging
van Nederlandsche gemeenten, maar
eerst op 23 Mei werd terug ontvangen,
daardoor kon f4200 niet meer in de wij
ziging der begrooling 1923 worden ver
werkt.
De rekening werd met alg. stemmen
goedgekeurd, waarbij de wethouders zich
van slemmnig onthielden.
Straatbelasting
Vastgesteld werd een suppletoir kohier
van (le straatbelasting, bevattende 2 aan
slagen samen groot f22.10.
Rondvraag.
De heer Vertregt heeft klachten ge
hoord over de rioleering van lvlein Vlaan
deren, en vraagt daarin verbetering te
brengen samen met veranderingen aan
hel Pompstation bij den Watertoren. Nu
zijn er bij de jongste lievige regenbuien
huizen onder geloopen.
De heer Onderd ij k zegt dat ook bij
fabricage en ook bij hen persoonlijk
klachten zijn ingekomen. De bestrating
ter plaatse zal belangrijk moeten worden,
verbeterd, nadat eerst de grond is op
gehoogd ,waut nu liggen dc rioolsyphons
niet goed. Maar ook zal het veel verbe
terd worden door hel automatisch maken,
van hel poinpgcbouwljo bij den water
toren.
De heer v. d. Weel heeft een klacht
ill