Dinsdag 2 Sept. 1924
ONONTBEERLIJK IN DE KEUKEN
No. 206
MIDDELBURGS
167° Jaargang
By dit nummer behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND.
KONINGINNEDAG.
De verjaardag van de Koningin is over
al in den lande met grootere of kleinere
feestelijkheden gevierd.
Te Amsterdam was 't vooral de ver-
eeuiging tot veredeling van het volksver
maak, die het groote publiek een pretti-
gen feestdag heelt bezorgd; 'smiddags in
het Stadion, 's avonds met een groot vuur
werk op den Amstel. Heel Amsterdam
was daartoe naar den Amsteldijk en de
KVeosperzijde leeggestroomd.
Te Rotterdam had de feestrit door de
stad van auto's, motorrijwielen en fiet
sen veel belangstelling, waaraan de deel
name veel grooter was dan verleden
jaar. Ind e handels- en reclameafdeeling
voor automobielen waren thans niet min
der dan 51 deelnemers.
In de diergaarde werd een concert ge
geven; in de Beurs een volkszanguit
voering. Velen hebben ook genoten van
de vroolijke watersportfeesten aan den
(Pralingscheu Plas.
Den Haag bood voor het eerst na ver
scheidene jaren weer de parade op hel
Malieveld, waarbij de van ouds bekende
üefileermarsch „Turf ia je ransel" is ge-r
speeld. Het Haagsche comité voor volks
feesten had 's middags in den Dieren
tuin een kinderfeest georganiseerd,
's Avonds was de Hofvijver en het Voor
hout geïllumineerd, werd op het Malie
veld een bioscoopvoorstelling gegeven, en
een muziekuitvoering in de feestelijk ver
lichte tent in het Bosch. De ministeries
hadden hun gewone feestverlichting aan.
Te Apeldoorn heeft een optocht van
schoolkinderen gedefileerd langs de Ko
ningin, die met de geheele Kon. familie
den voorbijtrekkendeu stoet gadesloeg,
op het bordes voor het Paleis Het Loo
Er werden 's avonds ooncerten gegeven
en een vuurwerk. Op de felicitatieregis-
ters ten paleize Het Loo werd druk ge-
teekend.
HET RIJWIELPLAATJE VOOR 1925.
Naar het „Vaderland" verneemt,
heeft de beeldhouwer eu teekenaar C. J.
van der Hoef het ontwerp gemaakt voor
een rijwielplaatje 1925. Ter duidelijke
onderscheiding van de tegenwoordige
zullen de nieuwe plaatjes een ovalen
vorm hebben. In ornamenlale lelters dra
gen ze de inscriptie: Rijwielbolasting
1925.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Er mogen dan al geen groote fees
ten gisteren alhier plaats hebben ge
had ter gelegenheid van den dag der
viering van Ivoningin's jaardag, de ver-
eeniging „Uit het Volk—Voor het Volk"
heeft toch gezorgd, dat de dag niet ge
heel onopgemerkt voorbij ging en tie
wijze waarop zij dit heeft gedaan, heeft
getoond, dat ook het huidige bestuur
voor zijn taak ten volle is berekend
en de voetsporen van vroegere besturen
wil drukken. Toen op het Molenwater
op de tent enkele nummers werden te
gehoore gebracht -door 't Middelburgsch
Muziekkorps was daar reeds veel pu
bliek bijeen en steeds groeide de men-
scheumassa aan, een klein regenbuitje
deed even vreezen dat de avond verder
in het water zou vallen, maar gelukkig
was het spoedig weer droog en toen op
den Zuidsingel de fakkeloptoch zich op
stelde, was een enkele ster zichtbaar.
De stoet, die voorafgegaan werd door
politie te paard, bestond uit den band
der Middelburgsche en Vlissingsche pad
vinders, daar achter het bestuur van
„Uit het VolkVoor het Volk" en dan
het Middelburgsch Muziekkorps geëscor
teerd door fakkeldragers.
Tegen half tien zette de stoel zich in
beweging en afwisselend lielen de pad
vinders en het muziekkorps zich hooren
toen de stoet omringd en gevolgd door
honderden en gadegeslagen eveneens
door velen door een deel der stad mar
cheerde..
Het eerst werd halt gehouden op den
Dam, waar de padvinders een taptoe lie
ten hooren, waarop het Middelburgsch
Muziekkorps het Wilhelmus inzette. Toen
ging hel door de Korte- en Lange Delft,
Lange en Korte Burg en over de Balans
naar de Abdij, waar halt gehouden werd
voor de woning van den commissaris
der Koningin, die met zijn echtgenoote
en beide zonen in de vestibule den stoet
afwachtte.
Toen hier de padvinders de Russische
taptoe hadden doen hooren en het Mu
ziekkorps „de Zeeuwen aan Oranje" en
Zeeuwsche Volkslied", heide iuidde
toegejuicht door het orertalrijke publiek
waarin een gepaste feeststemming zat,
en de heeren C W. D'huy en A. Kloeke
namens „Uit het Volk—Voor het Volk'
den heer en Mevrouw Quarles van Uf-
ford hadden gecomplimenteerd en geluk
gewenscht met den jaardag der Koningin
werden de overige bestuursleden,
heer Morks en de muzikanten, alsmede
de padvinders in de vestibule genoodigd,
en werd hen alle daar een vorfrissching
aangeboden.
De commissaris der Koningin nam het
woord en zeide de gelegenheid te willen
gebruiken om de Vereeniging „Uit het
Volk—Voor het Volk" hulde te brengen
voor het orgaüisceren van dezen feest
avond, terwijl hij tevens hulde wil bren
gen aan het Middelburgsch Muziekkorps
en in het bijzonder aan den heer Morks,
die steeds zoo goed zorgen voor de mu
zikale afwisseling in Middelburg. Spr
noodigde allen nit een dronk te wijden
aan H. M. de Koningin. Hieraan werd
met een driewerf lioerah voldaan.
De stoet werd weer geformeerd en
verder ging het langs de Balans, Wa-
genaarstraat, Hofplein en Noordstraat
naar de Markt. Voor het Stadhuis werd
nog eens door de padvinders de Russi
sche taptoe gegeven, waarna het Muziek
korps met het Wilhelmus den feestavond
besloot.
Het is een bescheiden, maar goed
geslaagd feestje geweest.
Door kalm optreden der politie en
medewerking van het publiek verliep
een en ander in goede orde.
Verschillende winkeliers hadden de
vriendelijke attentie hun étalages verlicht
te laten en vooral viel de lichtreclame
op het pakhuis der N.V. v. h J. C. en
J. J. v. d. Harst op de Groenmarkt, bij
zonder in het oog.
Het Middelburgsch Muziekkorps
geeft Vrijdagavond weder een uitvoering
op hel Molenwater.
Zondag heeft ecu ochtenduitvoering in
de Abdij plaats.
Uit Vlissingen.
Vrijdagmiddag werden aan het sta
tion te Vlissingen twee aangeleeken-
de brieven uit een postrijtuig vermist, en
o.a. .op aanwijzingen van een postcouduc-
teur werd eeu postbeambte Zaterdag
avond door de politie te Vlissingen aan
gehouden.
Thans is de man echter reeds weer
op vrije voeten gesteld, daar bericht is
ontvangen, dat de beide brieven Zater
dagavond, 36 uur na de vermissing te
Utrecht in denzelfden postwagen, die
reeds eenige malen door het postperse-
neel was nagezocht, zijn teruggevonden.
Zaterdag a.s., des namiddags 3 uur,
zal in het Kanaal door Walcheren nabij
Keersluis te Vlissingen een
zwemdemonstratie worden gehouden
door de Vlissingsche Reddingsbrigade.
Ui t Zuid-Eevelaod.
In den nacht van Vrijdag op Za
terdag is te Ivloetinge ingebroken in
het kantoor van den heer Lenshoek. Om
streeks middernacht had de heer L. het
kantoor verlaten. Toen de knecht lus-
schen 6 en 7 uur Zaterdagmorgen de
voordeur opende, vond hij in de gang
eenige voorwerpen, die er anders niet
waren, en in 't kantoor de brandkast
van zijn plaats en aan de achterzijde
geforceerd en beschadigd doch niet ge
opend, hetwelk duidt op een niel-ge-
slaagde poging. Een bureau, dat niet op
slot was geweest, bleek onderzocht, alle
laatjes waren geopend. Er wordt niets
vermist. (De Z.)
In de laatste vergadering van den
gemeenteraad van lerseke werd nog
een voorstel van M. Mol om een maxi
mum snelheid van 20 K.M. in de ge
meente in te voeren, aangenomen.
Men schrijft ons uit lerseke:
Door het koude weer der laatste da
gen, is ook de temperatuur van het
Scheldewater dalende, waardoor de groei
der .oesters, die lot heden vrij goed was
tc noemen, wordt belemmerd. Wanneer
het dan ook niet spoedig warmer wordt
en do temperatuur van 't Scheldewater
verhoogd, dreigt er groot gevaar dat de
pas gevallen (of beter geboren) jonge oes-
tertjes van dezen zomer, zullen verkwij
nen en sterven, terwijl deze broedval dit
jaar toch al zoo gering is. De voorraad
van consumplieoesters zal dit seizoen
ook zeer klein zijn. Het was onder deze
omstandigheden dan ook te verwachten,
dat de Ver. Centraal Oesterbureau die 11.
baar algemeene jaarlijksche vergadering
hield de prijzen hooger zou stellen dan
verleden jaar. Temeer daar uit Frankrijk
en Engeland berichten waren gekomen,
dat ook in die landen de voorraden gerin
ger zijn dan in 'l vorig seizoen. Waar
nog bij komt dat Duitschland, dat enkele
jaren als afnemer was uitgeschakeld, nu
reeds oesters vraagt en er gegronde re
denen bestaan, dat het tot de afnemers
kan worden gerekend. Het bestuursvoor
stel vond dan ook algemeen bijval om de
prijzen voor dit seizoen vast te stellen
voor de verschillende landen voor
Duitschland Atfnifp imperialen f 120, eer
ste soort.Q en £edo -soort f 69, voor En
gel ano .on 30 A Uty 9.10, 7.10, 5.10 pd.
st., voor 'ccnt/1370, *400 910 720. 525
fres. J
Waren dè°oésters dit voorjaar over 't
algemeen veel kleiner uitgezaaid zijn, an
dere jaren kon de vergadering zich ver-
eenigingen met de per circulaire bekend
gemaakte gewichten te handhaven. Men
mag verwachten dat ook de out-siders
<fbordrongen zullen zijn van het besef dat
het hoognoodig is eensgezind te handelen
en geen onderlinge voor elk zoo nadee-
ligen concurrentiestrijd te beginnen
Olt Zeeuwseh-Vlaanderen O. D.
Met ingang van l September j.l. is
aan den rijksveldwachter J. J. Jong
bloed te Koewacht eervol ontslag uit
zijne betrekking verleend.
Uit Zee u w sch-V 1 a a nderen W. D.
Men meldt ons uit Sluis
Ook voor Zeeuwsche grensgemeenten
kan het van belang worden geacht dat
de Brigade commandant der Kon. Mare
chaussee te Ossendrecht waarschuwt niet
te gaan op aanbiedingen gedaan door
een paar Belgen, met uniformpetten op
gelijkende op die der Gendarmerie, die
de bewoners, voornamelijk de landbou
wers van het platteland af gaan om door
onware voorspiegelingen met vertooning
van nagemaakte kwitanties hen tot aan
sluiting bij een Belgischen bewakings
dienst (verricht door oorlogsinvaliden)
over te halen. Hunne beweringen, daar
bij, dat de Neuerlaudsche regeering toe
stemming hiertoe zou hebben gegeven
is bovendien onwaar, zoodat men hier
zeer waarschijnlijk te doen heeft met
een handige poging tot oplichting.
Gisterenmiddag omstreeks half één,
heeft een botsing tusschen een vracht
auto, bestuurd door X. S., en de stoom
tram plaats gehad bij hel z.g. Tramgat te
Sluis. De auto reed in de richting
Kaai op de Hoogstraat, terwijl op het
zelfde moment de tram in het „Tramgat"
naderde. Gewoonlijk is aldaar een man
aanwezig om naderende auto's enz. voor
aankomst van een tram te waarschuwen.
Deze schijnt niet op zijn post geweest
te zijn en waar de chauffeur der auio
geen fluitsignaal geho< rd hecfl, volgde
een botsing, waarbij de auto een flink
eind weggeduwd werd en de lantaarns
der tram benevens de kop der auto het
ontgelden moest. Gelukkig' bleef het,
wonder genoeg, bij materieele schade. De
marechaussee doet onderzoek.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het "Bijvoegsel.)
(Ing Med.)
DE VLISSINGSCHE IIAVEN.
Het gemeentebestuur van Vlissin
gen heefl een vervolg het licht doen
zien van de brochure van 25 October
1923, getiteld „De verbetering van de
Haven van Vlissingen Ier uitvoering van
de Wet van 25 Juli 1909, en de Water-
staatsbegrooting 1923 en 1921
Aan dit tweede deel der brochure,
die wederom ten doel lieeft de tegen de
werken tot vergrooting der buitenhaven
aangevoerde bezwaren te weerleggen, zijn
twee kaarten en een drietal foto's toe
gevoegd; op de eerste kaait wordt dui
delijk aangetoond hoe gunstig Vlissingen
ligt bij het samenvloeien van Wielingen
en Oostgat in de Schelde; op de tweede
blijkt nog duidelijker de ontworpen uit
breiding; terwijl de foto's op verschil
lende wijze de in uitvoer zijnd© werken
duidelijk laten zien.
In het voorwoord tot de brochure
waarvan de uitgave weer toont de kracht
waarmede het gemeentebestuur terecht
de uitvoering der werken blijft vragen
wordt o.a. gezegd, dat helaas de toe
zegging van Minister König, dat in 1924
een deel van de haven in gebruik zou
kunnen worden genomen, niet is ver
vuld. Aanhoudend zijn nieuwe bezwa
ren legen den geregelden voortgang van
het werk geopperd, bezwaren, die wer
den opgelost, doch tot nu loe telkens door
nieuwe worden vervangen, hetgeen erii-
slig verontrust.
Nagaande hoe minister Van Swaay van
af zijn optreden steeds heeft getoond,
zegt de brochure, dat van de financieel©
bezwaren in verband met de bezuiniging
werd afgezien met het oog op het lands
belang, dat Nederland zijne positie aan
den Scheldemond moet markeeren
bezwaren der Ned. spoorwegmaatschap
pij vervielen na gepleegd overleg.
Dat de internationale scheepvaart geen
belang in de haven zou stellen werd
weerlegd, maar toch werd op 17 October
1923 de post voor de havenverbetering
bijna geheel teruggenomen en werd zij
ingedeeld bij „eenige groote werken,
waaraan nog geen begin van uitvoering
is gegeven". Hel gemeentebestuur wijst
er op, dat er juist een ver gevorderd be
gin van uitvoering is, dat de Tweede
Kamer op 1 Dec. 1922 met 70 legen 3-
stemmen de verbetering door do Tweede
Kamer urgent werd verklaard, en dat
juist havenwerken zeer geschikt zijn voor
werkverruiming.
Herinnerende aan het gebeurde in
Maart, toen de Minister niet goed vond
dat een teekening van de haven op de
Jaarbeurs werd ingezonden ,zegt de bro
chure, dat de minister hier door te ken
nen gaf een ernstig tegenstander van de
haveuverbetering te zijn, want hij heefl
hierdoor aan het gemeentebestuur van
IVlissingen belet propaganda tc voeren
voor de verbeterde haven, die volgons
zijn eigen verklaring, als het werk goed
wordt aangevat, reeds over twee jaar ge
deeltelijk in gebruik zou kunnen worden
genomen noodzakelijke propaganda
voor een werk, dat door het rijk zelf
wordt uitgevoerd.
Waar de minister in Juni j.l. de be
langen verbonden aan de verdere uit
voering der havenverbetering tc V1 i s-
singe n wilde achterstellen bij een aan
tal nog slechts in uitzicht gestelde plau-
nen voor nieuwe waterstaatswerken in
Zeeland, waarvoor echter nog geenerlei
begin van voorbereiding van eene uit
voering bestaat, zooals het graven van
een kanaal naar Hulst of van een kanaal
van Breskens naar Sluis, zegt het ge»
meentebestuur, dat het een nieuw on
derzoek naar de groote belangen verbon
den aan de havenverbetering geenszins
zoif vreezen, maar dat het toch meent,
dat na de jarenlange ampele en breed©
overwegingen de aloude rechtsregel „non
bis in idem" niet nogmaals ten opzichte
van Vlissingen zal mogen worden verge-
i ook onnoodig geen tweedracht
zal mogen zaaien onder de Zeeuwen on
derling, nog verschillende bezwaren wor
den grondig weerlegd, en o.a. wordt er
nog opgewezen, dat het slechts gaat om
650 M. Kaaimuur aan diep water, waar
van 350 M. voor de „Zeeland" en den
Provincialen Sloombootdienst moet wor
den gereserveerd, terwijl bijv. Rotter
dam 45.6 K.M. heeft en Antwerpen zelfs
60 zal krijgen.
Nog wordt er op gewezen, dat Zeeland
gelijkelijk met Limburg bewijzen heeft
gegeven van onwankelbare trouw, maar
dat hun ook gelijkelijkin uitzicht is ge
steld, dat de bestaande achterstand zoo
veel mogelijk door het maken van ver
schillende nieuwe waterstaatswerken zou
worden ingehaald. Het gemeentebestuur
stelt op den voorgrond, dal het zich voor
Limburg verheugt, dat het nu zoo krach
tig geholpen wordt, maar waar hel be
schikbare geld tegenwoordig zoo sterk
gelimiteerd is, mag dit uiet ten koste van
Zeeland gaan. In hel financieel nog gun
stig jaar 1919 bedroegen dc gelden van
buitengewone werken op de waterstaals-
begrooting voor Zeeland ongeveer 150 000
gulden en voor Limburg ongeveer f 3.8
millioen. Dezelfde cijfers bedroegen
thans voor de begrooting 1923 en 1921
voor Zeeland ruim f 700.000 en ruim
f 600.000 eu voor Limburg ruim f 7 mil
lioen ruim 6 millioen, waarom niet f 1.2
millioen per jaar voor de haven tegen
over die vele millioenen van Limburg*
Dan was in 1925 de haven gereed ge
weest, want deze kost geen 6 A 7 mil
lioen, zooals de minister beweerl
Men had nu door den Minister ver
melde „desiderata" van Zeeland dadelijk
krachtig kunnen aanvatten. Moet nu Zee
land die uitgestelde bedragen geheel der
ven en zou Vlissingen daarom geheel hel
slachtoffer moeten worden?
Nog wordt afgekeurd, dat het Rijk niet
heeft willen helpen aan het vergoeden
van de aan de „.Zeeland" door den oor
log toegebrachte schade, het lean dit nu
verhelpen door de havenverbetering te
vorderen.
Het gemeentebestuur eindigt dit voor
woord met de overtuiging, dat de re
geering, nadat zij nu andere werken
heeft laten voorgaan, thans de havenver
betering te Vlissingen onverwijld tol
stand zal brengen.
Alsnu volgt een kort Chronologisch
Overzicht der feiten betreffende de ha
ven verbetering, aanvangende met de ver
schijning van de wet tot verbetering van
de liaven in het Staatsblad van 25 Juli
1919, welke wet aanvangt met-
„Alzoo Wij in overweging genomen
hebben, dat verbetering van de haven
te Vlissingen in het algemeen be
lang noodig is."
Het laatste genoemde feit dateert van
Juli 1924 en betreft de verplaatsing van
den lecliniscben ambtenaar, die nog be
last was met werkzaamheden in verband
met de haveuverbetering, van Vlissingen
naar 's Hertogenbosch, met ingang van
1 September
Alsdan volgen uilvoerig de behande
lingen der Waterstaatsbcgrooling 1924, in
de Tweede en in de Eerste Kamer en de
reeds genoemde weigering voor inzeuding
op de Jaarbeurs.
Ten slotte is een memorie betreffen
de de voordeelen van een verbeterde
buitenhaven te Vlissingen opgenomen.
In de inleiding daartoe wordt gezegd,
dat bij hel ontwerpen van liet bestaande
haveucomplex de buitenhaven in hoofd
zaak bedoeld was als opname haven der
schepen, die door de sluizen naar de bin
nenhavens moeten verhalen. Door den
gewijzigdeu vorm der schepen zijn nu de
sluizen voor grootere schepen nog min
der geschikt geworden dan zij vroeger
reeds waren. Als vaststaande mag dus
wel worden aangenomen, dat de be
staande buitenhaven voor dc scheep
vaart volstrekt onvoldoende is.
Betreffende de internationale factoren
ordt er op gewezen, dal de „Zeeland"
haar dienst voortzet als andere moeten
staken, en dal wordt aangevoerd als
bewijs voor dc gunstige ligging der Vlis
singsche haven.
Volmondig wordt dan ook „neen" ge
antwoord op de vraag of Nederland, door'
welke motieven ook geleid, oen dergelijk
door de natuur aangewezen knooppunt
van het land- en zcevaartverkeer als
Vlissingen is, aan zijn natuurlijke be
stemming onttrekken mag?
Op verschillende, ook reeds vroeger
naar voren gebrachte, en enkele nieuwe
motieven, worden dan de voordcelen
aangetoond van Vlissingen voor snelver-
voer en als noodhaven, en gewezen
wordt op de groote belangen, die de
provincie eu de gemeente, en vooral de
landbouw en de veeteelt van Zeeland
en van de achterliggende provinciën bij
de havenverbetering hebben.
Ten slolte wordt gewezen op de gun
stige ligging van Vlissingen voor diep-
walerinduslriën
Met de uitgifte van dit tweede deel,
heeft Vlissingen zich zeker weder een
sterk wapen verschaft in den strijd le
gen de tegenstanders der haveuverbete
ring.
KERKNIEUWS.
Ds. H J. Couvce te Amerongen her
denkt heden a.s zijn 25-jarige evange
liebediening. Hij stond achtereenvolgens
te Kerkwcrve (1894), Kortgene
(1899. en Amerongen (1906).
Ds. J 11 Krauwel te Zuidzande
herdenkt heden zijn 30-jarige evangelie
bediening Hij stond achtereenvolgens te
Gravenpolder (1894—1900), Oudgastel,
^Gravenmoer en (sedert 6 Juli 1919)
Zuidzande.
De kerkeraad der Ned. Herv Gem.
te Harderwijk heeft den doop geweigerd
voor kinderen van enkele ouders, die des
Zondags niet onder de prediking opgaan,
doch dan meestal te Ermelo vertoeven,
waai- meermalen dr. Stegenga, van Am
sterdam, optreedt.
Om dezelfde reden is aan een meisje
geweigerd haar huwelijk kerkelijk in te
zegenen. (Stand.)
Dr. IX. T. O b e r m a n f
Zondagmorgen is te Scheveningen op
10-jarigeu leeftijd overleden dr H T.
Oberman, predikant bij de Ned. Herv.
gemeente te Rotterdam.
Het overlijden van dezen bekenden
kanselredenaar op zoo jeugdigen leeftijd
zal ook hier ter stede zeker met leed
wezen worden vernomen.
In 1907 werd dr. Oberman candidaat
bij het provinciaal kerkbestuur van
Drente.
Den 17 Jauuari 1909 werd hij beroe
pen als predikant bij de Engelsche ge
meente te Vlissingen en Middel-
burg.
In 1915 werd dr. Oberman bij de Ned.
Ilerv. gemeente te Heemstede beroepen
en 4 Juli 1920 te Rotterdam.