No. 188
Maandag 11 Aug. 1824
167° Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per kwar
taal i
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten p. post 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
slngen f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
uent per week.
Advertentiën worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
cent per regel.
Ingezonden Mededeelin-
j e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 17 regels f 2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
U aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
dienstbaar zou worden gemaakt aan een dagochtenduitvoering door het Middel-
verlaging van de al te drukkende be- burgsch Muziekkorps in de Abdij gege-
lastingen. Zij vroegen welke thans de ven. welke ook nu weer druk bezocht
voornemens der regeering dienaangaande was door personen zoowel van hier als
[zijn en waarom een niet» daartoe strek- van elders.
BINNENLAND.
DE TARIEF WET.
Onder de vele dingen, die we de vo
rige week moesten achterwege laten door
de ruimte die het verslag van het Ko-
pinginnebezoek vergde, behoorde ook hei
voorloopig verslag der Tweede Kamer
'pver de nieuwe tariefwet.
.We laten hier nog de voornaamste
beschouwingen volgen.
-Verscheidene leden betreurden het
zeer, dat besloten is dit onrijpe wetsont
werp in de afdeelingen te doen onder
zoeken, op een tijdstip, waarop het on
mogelijk is zich op de hoogte te stellen
van al de bezwaren. Deze leden hielden
zich de bevoegdheid voor bij de open
bare behandeling beschouwingen te ge
ven ook al wordt daarvan toch niets in
het voort, verslag vermeld.
Verscheidene leden spraken hun in
genomenheid uit met deze herziening,
daar aan het bestaande tarief groote
gebreken kleven. i
Verscheidene andere leden kwamen
op tegen het betoog in de M. van Toel.,
dat de voorgestelde regeling vooral be
staat in een technische herziening. Deze
leden verklaarden dat, zoolang dit wets
ontwerp een protectionistisch karakter
(vertoont, zij hun stem daaraan niet zul
len kunnen geven.
Andere leden ontkenden dat de voor
gestelde tariefsherziening een protectio
nistische strekking heeft.
Eenige loden wenschten de verhoo
ging van het tarief van 5 op 8 pet.
te beperken tot vijf jaar, met aftoppende
schaal. Andere leden hadden daartegen
groot bezwaar.
Sommige leden verklaarden, dat dit
wetsontwerp hen zeer had teleurgesteld,
omdat het met de belangen van de in
dustrie geen rekening houdt en maar al
te zeer is hetgeen de minister noemt
een technische en fiscale herziening.
Zeer vele leden stelden de vraag, of
het vervallen van bestaande rechten in
de tegenwoordige omstandigheden voor
onze nijverheid niet een te gevaarlijke
proef zal zijn. Zij vreesden dat daardoor
zeer ougewenschte storingen in het be
drijfsleven zouden ontstaan en dal de
reeds heerschende werkloosheid nog zou
worden vermeerderd.
De leden die voorstanders waren van
'n matige en verstandige bescherming van
de industrie, waren niet eenstemmig
over de te nemen maatregelen. Terwijl
sommigen hunner van vele producten een
hooger invoerrecht wilden zien geheven,
waren anderen van oordeel, dat met
eenige maatregelen van bijzonderen aard
zou kunnen worden volstaan.
Verscheidene leden verklaarden over
wegend bezwaar te hebben tegen het ver-
leenen aan de regeering van de bevoegd
heid tot het toepassen van retorsie-maat
regelen.
Verscheidene leden hadden bezwaar
tegen de grondslagen van de nieuwe re
geling, Zij achtten de vervanging van de
onderscheiding in grondstoffen, half-fa-
brikaten en fabrikaten door een onder
scheiding in toonbank-artikelen en niet-
toonbankartikelen niet gelukkig en zeer
gebrekkig toegelicht. Andere leden ver
dedigden het stelsel van het wetsontwerp.
Verscheidene leden herinnerden er
aan, dat de regeering bij de memorie
van antwoord betreffende hoofdstuk I
der Staatsbegrooting voor het loopende
jaar heeft medegedeeld, dat de bate, die
uit een verhooging van het tarief van
invoerrechten zou worden verkregen,
kend wetsontwerp tegelijk met dit wets
ontwerp is ingediend.
DE SALARISSEN VAN REGEERINS-
COMMISSAIUS&EN.
Naar wij vernemen, zullen in verband
met de salarisvermindering, de regee-
ringscommissarissen, met het oog op hun
positie tegenover de regeering en ten op
zichte van de instellingen waarbij zij hun
opdracht vervullen, niet als in ambtelijk
dienstverband worden beschouwd. Ech
ter zal de minister, hoofd van liet depar
tement, waaronder zij resorteeren, op
hun medewerking een beroep doen om
in een vérmindering van hun belooning
met 10 pet. toe te stemmen. (Res. bode).
DE SALARISSEN VAN DE IlIJKS-
IVERKLIEDEN.
Volgens de Res. bode beteekent de
aanvaarding door de regeering van de sa
larisvoorstellen der commissie-De Wil
de voor de rijkswerklieden en hen die
daarmede gelijk gesteld worden, een jaar-
lijksche uitgave van 3 millioen guldeu
méér dan de oorspronkelijke regeerings-
tvoorstelleu zouden hebben gekost.
DE ARBEIDERSWONINGBOUW.
Naar Het Volk meldt, zal binnen en
kele dagen in de Staatscourant verschij
nen een ministerieels beschikking inzake
liet verleenen van tweede hypotheken
voor arbeiderswoningbouw. Verstrekt zal
kunnen worden een tweede hypotheek
tot 20 pet. van de verkoopwaarde van
de woning met dien verstande dat
eerste en t weede hypotheek tezamen niet
meer dan 85 pet. van die waarde zullep
mogen bedragen.
De hypotheek zal voor Amsterdam ver
strekt worden tot een maximum van
f 550 per woning op erfpachtsterrein;
voor woningen op eigen terrein is dit be
drag f 600.
De tweede hypotheek zal verstrekt
worden gedurende den looptijd van de
eerste hypotheek maar ten langste voor
10 jaar.
De aflossing voor de eerste en tweede
Jiypotheek moet totaal 2 pet, per jaar
zijn van de verkoopwaarde der percee-
len.
De rente zal 6 pet. bedragen, terwijl
de gemeente die met het rijk het ri
sico draagt hier 1 pet. op mag leggen.
De inhoud der woningen wag bedra
gen vóór Amsterdam 200 M|voor buiten
260 ND. voor alleen staande woningen en
225 Ms. voor verdiepingwoningen.
Oranjefeest 1574-1924.
Auto's voor de verschillende
doeleinden werden tot volle
tevredenheid geleverd door
VAN GRAAFEILAND.
(Ing. Med.)
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De t entoonstelliug v an kleeder
drachten enz. in de Abdij werd, op uit-
noodiging van haar bestuur, heden be
zocht door de weezen uit. het Weeshui!
aan het Molenwater en door ongeveer
de helft der kinderen uil Kinderzorg.
Morgen krijgt de andere helft een beurt.
Naar wij vernemen, wordt de tentoon
stelling ook nog Vrijdag en .Zaterdag
a.s. opengehouden.
- Zaterdagmiddag 3 uur heeft de
waarnemende 'commissaris van politie
alhier appél gehouden en daarvan ge
bruik gemaakt om de agenten alle har
telijk dank te brengen voor de flinke
wijze, waarop zij gedurende de drukke
dagen der vorige week hun opgelegde
diensten hebben verricht, terwijl hij een
schrijven kon voorlezen van den burge
meester, waarin deze zijn dank brengt
aan den waarnemenden commissaris en
de manschappen voor de bewezen dien
sten, terwijl een zelfde dankbetuiging in
gekomen was van het algemeen comité
1574—1924.
Nog kwam een schrijven in van de
directie der Tram Vlissingen -Middel
burg met dankbetuiging voor de door de
politie bewezen diensten na afloop van
het vuurwerk toen nog tusschen de 3500
en 4000 personen naar Vlissingen Nver-
deu vervoerd en een run on de tram
plaats vond.
Gisterenmorgen werd do derde Zon
De verschillende nummers werden met
aandacht gevolgd en voldeden als altijd
uitstekend.
Zaterdagavond draaiden in de Flo-
rabioscope de film betrekking hebbende
op de achter ons liggende feestweek en
speciaal op het openluchtspel.
De film betreffende de betooging en de
historische optocht waren goed, en dat
was ook het geval met de beelden van
het gebarenspel. Alleen had men het on
geluk gehad de stukken niet in goede
volgorde aaneen te hechten waardoor
hel spel voor hen, die de opvoering
niet zagen, niet te volgen was, en voor
hen, die dit genoegen wel smaakten,
was er alle reden voor hilariteit.
Namens den lieer Laban werd voor
deze vergissing excuus aangeboden ei)
er is gezorgd, dat gisterenavond de film
geheel in orde was, en wij twijfelen
dan ook niet of velen zullen van de ge
legenheid haar te gaan bewonderen in
deze dagen, die [och voor uitgaan be
stemd zijn, gaarne gebruik maken.
Verschillende personen, die in de
feestdagen een rol van beteekenis ver-
Vulden worden afzonderlijk „op de film
vertoond.
In de Electro Bioscope wordt thans
vertoond de film Janus en Kees naar Pa
rijs waarbij mevr. Solser, een der actri
ces uit die film op zeer lofwaardige wijze
toelichtingen geeft en verschillende bij
het stuk behoorende liedjes doet hooren.
Het zal voor vele personen gedurende de
kermisdagen, daar zeker een groote at
tractie zijn.
Heden is de leermis geopend, be
halve de vermakelijkheden op de Markt
staan er alleen liet kraam van Gebr.
Smits op de Pottenmarkt en een schouw-
burgtent op de' Nieuwe Haven.
Wij komen morgen terug op den aard
der kermisvermakelijkheden.
Alleen willen wij thans melden, dat
evenals verleden jaar iecteren avond de
kermisvermakelijkheden te 12 uur moe
ten sluiten en ook in de eafé's de muziek
moet ophouden, terwijl het gewone slui
tingsuur van half één voor de cafó's
gehandhaafd blijft Alleen voor Donder
dag wordt een uitzondering gemaakt, dan
zijn de uren resp. één uur en half twee.
Toen we het aankondigingsbericht
over de opvoering van ,,Hitlepetit" schre
ven gingen we nog af op de ons gedane
meedeeling ,dat de schouwburgtent op
is echter dat gewijzigd. VoIIedigheids-
sioppiumi ■jsjcctdoS uapao.w noz ureQ uap
halve deelep we nog mee dat de tent
is vervezen aan de Nieuwe Haven.
In de Lange Delft is Zaterdag ge
opend hel magazijn „Amatie" van den
heer H. P. Brusket.
De heer Brusket heeft reeds jarenlang
een goeden naam op het gebied van al
le soort muziekinstrumenten, maar thans
staan zijn piano's, orgels, gramapliones,
pathéphones enz. in een keurige om
geving en komen daardoor veel beter
tol hun recht dan in het vroegere ma
gazijn.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag is alhier een rijwiel ontvreemd.
Door de politie is aan de justitie
voorgeleid de 19-jarige wisselllooper M.,
die ten uadeele van een kassiersfirma a 1-
li i e r een vrij belangrijk bedrag zou heb
ben verduisterd, dat hij zou hebben ach
ter gehouden van door hem geïncasseer
de wissels. De aangehoudene geelt voor
geld te hebben verloren, maar er is geen
aangifte van het vinden van geld ge
daan.
Uit Walcheren.
V e e r e wilde Donderdagavond de
feesten ter cere van hel Koninklijk be>
zoek binnen haar veste besluiten met
de brandende teertonnen. Maar toen re
gende het dat het goot, en bleef iedereen
liever binnenshuis. Nu hebben wij Za
terdag dezen oudsten vorm van vuur
werk kunnen zien een vlanmientoren
aan den overkant van de haven in «en
stillen zomeravond, zacht spiegelend in
het water, de oude huizen aan de kaai
rose beschijnend. Wie het bijwoonde als
vreemdeling, kwam onder de hekoriug
van dat oude fcestvertoon, dat in deze
droomende stad nog steeds ir. ecre wordt
gehouden.
Uit Z u i d-B eveland.
De landbouwer v. d G. te Schore
kreeg bij het maaien van graan zoo'n
geweldigen slag van de machine tegen
zijn borst, dat hij half bewusteloos in de
sloot terecht kwam. Geneeskundige hulp
ingeroepen, werden inwendige zware
kneuzingen geconstateerd.
Uit Noord-Be vel and.
Het verslag van het Koninklijk be
zoek dient in zooverre verbeterd te wor
den, dat de burgemeester van Wdssen-
kerke, niet te Kamperland H. M.
welkom heette, maar dat deze verwel
koming plaats had te Wisse n k e r lc e.
Uit Zee u w sch-Vlaanderen W. D.
„Zelandia" weet mee te deelen dat
er Donderdag j.I. niet minder dan 182
auto's te Brekens aankwamen met toe
risten van de Belgische kust, die naar
Middelburg gingen voor den marktdag
en de tweede opvoering van hel Open
luchtspel. Er zijn dien dag 1350 pas
sagiers met de Prov. boot vervoerd
Ilel Donderdagavond aan het strand
te öadzand aangespoelde lijk werd
door de zoons herkend als te zijn van
L. de Nooijer, oud 65 jaar. vi's'scher te
Vlissingen, op 18 Juli j.I. omgekomen.
- De gemeenteraad van G r o e d e
kwam 5 Augs. in volle getale bijeen.
De voorzitter deelde mee, dat aan Ged.
Staten was verzocht een rij lindeboom^n
te planten langs de huizenrij aan de
Breskensche straat tusschen dat gedeel
te van liet pas aangelegde plantsoentje
en hel bord dat is geplaatst van den A.
N. W. Bond.
Voorts dat het gemeentewerk is aan
besteed en gegund aan .1. H van Roo,
knutselwerk voor f 420; P. C. Mazure,
timmerwerk f 305.50; wed L. Tack, schil
derwerk voor f 140.
De gemeenterekening 1923 totaal in
komen f 119702 43, totaal uitg f 109576.35
batig slot f 10126.08, werd voor een ieder
ter secretarie ter inzage gelegd, evenals
hel beredeneerd verslag van den toe
stand der gemeente.
B. en W. stellen voor naar aanleiding
van een schrijven van Ged. Staten om
het besluit op de heffing van leges voor
jachtacten in te trekken en tot een nieuw
besluit over te gaan dat zonder li. st.
werd goedgekeurd.
Het aanwijzen van een vaste plaats
voor woonwagens werd aangehouden tot
een volgende vergadering omdat daar
voor een geschikter terrein wordt ge
kozen.
Voor leidinghuur electrische aanslui
ting Kruisdijk, kost f 225 per jaar.
De heer J. B. Becu vraagt of de
reeds vastgestelde garantie op licht en
kracht verbruik blijft. De voorzitter ant-
anlwoordt, dat zulks billijk te verande
ren is.
Hel voorstel om lot electrificalie aau
den Kruisdijk over te gaan wordt met a.
st, aangenomen
INTERNATIONALE VREDESWERK.
Zaterdagmiddag werd op liat weiland
bij ,,dc Griffioen" aan den Seissingel
alhier de openluchlmeeting gehouden,
behooreud bij de Internationale Vredes
teek voor de Jeugd. De bijeenkomst
was tamelijk druk bezocht, onder de
vergadering werd liet. aantal bezoekers
steeds grooter.
De voorzitter van het pl. comité, de
heer Verheul, heette de aanwezigen met
een enkel woord welkom, en las het
manifest voor, dat, vanwege den Vrijz.
Chr. Jongorenbond en Vrijz. Chr. Stu-
dentenbond, aan alle jonge menschen
verspreid is, waarin deze o a. de vraag
gesleld wordt. „Zult gij door gedachte
loosheid of traagheid het monster (van
den oorlog) opnieuw doen losbreken, dat
wellicht ook uw land zal verkeeren id
een ruine en u en de uwen zal vergif
tigen naar den geest en naar het
lichaam?"
Spr. wees or op, dal het ieders plicht
is om te staan in hel besef, dat (de
oorlog moet en zal verdwijnen. Het groot
s(c gevaar is de heerschende lauwheid
en onverschilligheid, waardoor de oor
log mogelijk wordt. Die moeten er uit!
Spr. deelde mede, dat op de Cen
trale Vredeswede te Soesterlierg gehou
den, is opgericht een permanent comité
van aclie tegen den oorlog en vóór den
vrede Een mobilisatie van de jeugd te
gen deu oorlog.
Het Vrijz. Godsd. Zangkoor zong, on
der leiding van Mej. Guyot, Bach's
schoone „Kom, vromen, dezen dag."
Hierna beklom Ds. J B. Netelenbos
van Ileinkenszand deu katheder, die in
de eerste plaats wees op het dienst-
weigcren Dicnstweigeren is niets anders
dan geweld met geweld keeren, is groote
nonsens.
Vele menschen zeggen doodeenvoudig,
schaf den oorlog af. Maar zoo is 'l nog
nooit gegaan. En evenmin met schoone
leuzen. Spr. vindt den oorlog een ramp,
een hemeltergende dwaasheid, een vloek,
een hel, maar werd hij voorkomen dooi
den Volkenbond, dan zou spr. dien bond
steunen, of door ontwapening, dan zou
spr. \óór ontwapening zijn.
Maar spr. gelooft daarvan niets. De
'Volkenhond is nu al een doodgeboren
kind, er zijn overal toebereidselen voor
een nieuwen oorlog. Engeland wil niets,
weten van een pact van Onderlingcn Bij-»
stand, nota bene, door een Engelsch.
staatsman, Lord Robert Cecil, voorge
steld, maar een algemeenc conferentie tot
vermindering der bewapening. Wij zijn
dus even ver als vóór 1914.
Men zegt nu wel algehecle ontwape
ning. Maar wie moet bet voorbeeld ge
ven? Nederland'' Dan zouden Engeland
en Japan onze koloniën en ons land
kapen, die hen zoo goed te pas komen.
De oorlog zou daardoor de wereld
niet uit zijn Zou Engeland zijn vloot
afschaffen, dan zouden anderen hun in
vloedssfeer in Azië en elders trachten
te vergroolen.
Zóó werkt men den oorlog niet weg.
Waarom niet? Omdat al die maatregelen
niet gedragen worden door den ern-
fdigen wil naar vrede Men gelooft niet
aan de mogelijkheid den oorlog volstrekt
onmogelijk te maken Spr. ziet daartoe
één weg voorloopig even lang als de
weg der conferenties, n.l. een geweldige
propaganda voor deu internationalen
vrede. Wij moeten de volken overtuigen,
dat hel een wandaad is oorlog te voeren.
De oorlog is nog nationaal, althans in
Duilscliland en Frankrijk. Diplomaten en
industrieeleu hadden niets kunnen be
ginnen, als ze niet een groot deel van
het volk achter zich wisten. Er is een
nationaal egoisme. De volken moeten
overtuigd wordeu, dat egoisme zonde is,
geldzucht, jalousie.
Alleen een internationale politiek en
het Evangelie kan aan dien toestand
een einde maken
En wij moeten dan ook niet den vrede
verlaugen om egoislische redenen, maar
om aen vrede zelf, om het heilige,
rechtvaai-dige karakter van den vrede.
Er moet oorlog worden gevoerd te
gen den oorlog, tegen de verkeerde
hartstochten der volken
Vele Christenen zeggen, dat de vrede
eerst komt, als de groote Vredeskoning
verschijnt. Spr. gelooft, dat de Vredes
koning eens zal verschijnen, doch eerst
dan, wanneer het Evangelie overal zal
zijn gebracht Daarom moet men niet
afwachten, maar werken Men moet ko
men tot de belijdenis van het Evangelie,
en zoo moeten de volken leeren afzien
van geweld. Zij moeten hebzucht leeren
veroordeelcn. Eerst dan zal eén groote
Volkenbondscoulerenlie effect hebben
-Voor N'euerland is er misschien een taak
weggelegd Hel zou zich kunnen wenden
lot de andere kleine volken, die dan de
•roote zullen overtuigen.
Conferentie en arbitrage hebben al
veel gedaan Maar dc overtuiging moet
ingang vinden, dat niet alleen de oorlog,
maar ook egoisme zonde is. De wil tot
,een internationalen vrede moet wonen in
de harten der vólkern Om dit te pro-
pageeren, is een schoone taak voor de
jeugd.
Nadat hel zangkoor nog een nummer
ten gchoore had gebracht, betrad de
heer Herman Snijders van hier het po
dium, daar Ds Koekebakker plotseling
verhinderd was te spreken.
Spr. acht het een verheuging telkens
te constaleercn, hoe de jeugd zich op
maakt om voor ernstige beginselen te
strijden. Zij hebben organisaties. „O gij,
jongelieden, zijt het aldus spr..
die een betere wereld zult kunnen op
bouwen."
Dc vredeswil wordt gevoed door de
ethische, godsdienstige en religieuse ge
zindheid van de jeugd zelf. Spr. noemt
dit een goed gevolg van den oorlog. Maar
houdt dit dan ook vast. Houdt den
vredeswil, en versterkt dien
Er zijn er die zeggen: ik geloof niet
aan een wereldvrede Wij moeten daar
tegenover stellen Wij gelooven wèl aan
een wereldvrede. De vraag is nu wan
neer er internationale geschillen komen,
hoe moeten die worden opgelost. Men
deed dit door deu oorlog. Maar de oor
log is een anachronisme, uit den lijd. De
staten en volken zijn achterlijk, verge
leken bij de individuen. Het volkenrecht
slaat achter bij het staatsrecht.
Het vuistrecht, hei recht van den sterk
ste. geldt sinds lang niet meer voor het
individu, wel voor de staten. Die slaan
er eenvoudig op los. D w. z. de staten?
Ja. De volken? Neen. De volken haten
elkaar over het algemeen niet. 't Zijn
de diplomalen, de industricelen, en de
militairen, die de oorlogsstemming le
vendig houden.
De liefde voor hel vaderland is ieder
aangeboren, maar dat is de liefde niet,
die het onderwijs en de pers indrup-
pclen Zóó wordt een oorlogspsychose
opgedrongen Er wordt gezegd, dat er
oorlog altijd geweest is, en wel altijd
zal blijven.
Maar de slavernij, en de pijnbank
zijn er toch ook geweest, en toch oók
afgeschaft, uit een besef van mensche-
lijkheid' Er zijn daarbij ook eerst wei
nigen, later velen geweest, die tegen die
toestanden hebben geageerd. Zoo moet
ook tegen de oorlogsgedachte wórden
ingegaan
Het begrip van de oorlogsuoodwen-
digheid moet weg. De verbetering van
