3 IJ VOEGSEL
rvs
DMag 1 Juli 1924, No. 153.
I Dj MOEILIJKHEDEN OP DE
WESTEIt-SCHEUIE.
(Bij het kaartje.)
He hiernaast afgedrukte schetskaartje
.van Wester-Schelde bij Bath namen
jWe i et verlof van den uitgever over
'uit Ijt jongste nummer van „Schutte-
vaer' daar het er toe kan meehelpen,,
'den iet-waterstaatkundigen lezer eenig
begr te geven van de feiten, die aam
leidijg gaven tot zoovele berichten.
W willen er een toelichting bij schrij
ven Jan de hand dier berichten.
H t kaartje geeft den huidigen toe
stan van de "Wester Schelde juist bij
den scherpen bocht, die de uit België
Noo;dwaarts stroomende rivier maakt,
zoopra zij bij Bath is gekomen.
Hal op de kaart als „Nauw van Bath"
is iangeduid is het vaarwater van de
grot'te scheepvaart. De kleine scheep
vaart volgde dien weg niet. De binnen
schepen van Hansweert volgen veelal
de schaar van Waarde, die men ook op
de kaart ziet aangegeven; dan steken
zij bij het eind van de plaat van Valke
nisse'het groote vaarwater over, en vol
gen de schaar van de Noord. Op de
'punten van kruising van deze route der
kleine schepen met die van de groote
vaart, heeft men eenige maanden ge-
'leden verscheidene aanvaringen gehad.
Maar zooals men weet gebeurde er
ook nog iets anders. Er liepen n.l. in
het Nauw van Bath verscheidene groote
schepen aan den grond. Dat vaarwater
'bleek plotseling gevaarlijke ondiepten te
hebben gekregen. Bij de Plaat van Vul-
kenisse, (den z.g. drempel van Valkenis-
se) vond men een dier punten. En bo
vendien ontstonden er ondiepten in de
bocht bij Bath. Het werd daar nog erger
toen de „Siërra Grande" er aan den
grond liep en zonk, en een deel van het
vaarwater zoo ernstig versperde, dat de
groote scheepvaart zelfs eenige dagen
stil moest worden gelegd.
Maar men zal zich ook herinneren
dat toen kort daarna de vaart weer
kon hervat worden omdat het Neder-
landsche loodswezen een anderen door
gang had betond, nl. den Pas van Ril
land (men zie de kaart), een oud vaar
water, dat echter verlaten was toen
het Nauw van Bath dieper werd.
De Wester Schelde schijnt er haar
zinnen op gezet te hebben om nu weer
eens een sterken stroom te voeren door
den Ouden Pas van Rilland. Waarom?
Ja, op die vraag wordt het antyvoord ge
geven dat de Ballastplaat zich van het
Oosten naar het Westen verplaatst. Maar
men kan dan ook weer vragen, waarom
die plaat dat doet. En daarop is het
antwoord niet makkelijk. De Wester-
Schelde is nu eenmaal een „wilde" ri
vier die niet door kribben bedwongen
wordt, en haar eigen zin doel.
De polderbesturen in Zeeland weten
maar al te goed hoe raadselachtig het
met de verplaatsing der banken toe gaal.
In ieder geval wordt het Nauw van
Bath ondiep.
Van Belgische zijde is men toen aan
het baggeren gegaan. Eind Mei werkten
er vijf baggerbooten: twee bij 'Valkenisse,
(wee bij Bath en één in de geul Kranke-
loon, hoogerop de rivier, dichter bij
Antwerpen.
Er is toen al door menschen die de
fEUilUTOl
Mill III 1! Dü HM.
Geautoriseerde vertaling naar het
ÏBngelsch, van E. PMLIPS-OPPENHEIM,
door Mevrouw v. d. Wi.
Allan Tteek zeer ernstig en vroeg zich
waarschijnlijk af of ik wel verstandig
deed.
„Ga je naar hem toe?" vroeg hy op
gedempten toon.
„Hij heeft het ons gevraagd."
Wij vonden den bediende en bereikten
eindelijk door een doolhof van gangen
en deuren onze bestemming. Onze gids
klopte op de deur, waarop een bord
je hing met den naam „Monsieur FeurJ
gères". Onmiddellijk werden wij ver
zocht binnen te komen. Monsieur Feur-
gères zat met den rug naar ons too
voor een toilettafel. Hij wendde zich
tot den bediende.
„Kom terug vijf minuten voor ik moet
optreden. Dat zal over ongeveer twintig
minuten zijn."
De man boog en vertrok. Eerst na
dat de bediende de kamer bad verlaten
Stond Feurgères op en stak zijn hand
naar Isobel uit.
„Ik heD je moeder gekend, Isobel!'»
den afgegeven, zoomede van de onthef
fingen, welke door Ged. Staten worden
verleend van het verbod, om wegen in
deze Provincie, niet gelegen in dè kom
men d er gemeenten en niet zijnde Rijks
wegen, te berijden met motorrijtuigen
boven een zeker gewicht.
Ged Stalen stellen derhalve voor die
heffingen te doen bedragen
i voor de afgifte vau een rijbewijs, als
bedoeld in de Motor- en Rijwiehvet, of
de verlenging daarvan f 1,50;
voor de afgifte van een nummerbewijs,
als bedoeld in de Motor- en Rijwielwet,
of de verlenging daarvan f 1.50;
voor de afgifte van een duplicaat van
de beide, in de vorige zinsneden genoem
de stukken f 1,50.
voor het verleenen van ontheffing van
hel verbod om afgesloten wegen te be
rijden met motorrijtuigen boven een ze
ker gewicht f 2,50;
voor de verlenging eener ontheffing,
als bovenbedoeld f 2.50;
Wester Schelde kennen, gezegd, dat men
met baggeren de Wester Schelde niet
zou afhouden van wat zij nu eenmaal
wilde doen. En ook de loodsen waren
sceptisch gestemd. In ons blad van 3
Juni namen we een beschouwing van
het „Handelsbl. v. Antw." over waarin
o.a. gezegd werd dat de loodsen oneindig
liever de pas van Rilland blijven beva
ren, daar het varen in de pas van Bath
oneindig moeilijker is.
„Maar, zoo zei het blad, aan hooger
hand heeft men alles op één kaart gezet
de pas van Bath moet klaar zijn, opdat
het verwijt vervalle, dat de „Belgen-
land" niet in Antwerpen kan komen.'"
Inmiddels ging de Schelde kalm haar
gang. Den 12clen Juni meldden we dat
de Geul van Rilland een minste diepte
van 4 M. 80 had. Den 21sten Juni werd
in een bericht uit Brussel gemeld, dat
blijkens de jongste peilingen de diepte
van de geul van Rilland bij laag lij reeds
5.50 M. bedroeg.
Volgens „Schuttevaer" was de minste
diepte in dezen geul by de peiling van
13 Juni reeds 5.60 M. midden vaarwater.
En in ons blad van 26 Juni namen
we een berichl op, volgens hetwelk de
toestand in het Nauw van Bath niet noe
menswaard verbeterd is ondanks de uit
baggeringen, terwijl anderzijds in het
vaarwater van Rilland een grootere diep
te werd vastgesteld, ondanks het feit,
dat daar niet meer werd gebaggerd.
De bier gehoorde voorspellingen wor
den dus wel door de feiten bewaarheid.
Met belangstelling zal hier worden ge-
ivolgd, hoelang men in België nu nog
aan het uitbaggeren van de geul bij
Bafh zal vasthouden.
Daarentegen schijnt de uitbaggering
van ae geul bij Valkenisse wel goede
resultaten te hebben gehad. De on
diepten daar zouden verdwenen zijn.
Volgens TSchuttevaer was op 13 Juni
de Schaar van de Noord sinds de vorige
opgave 1 d.M. dieper geworden, maar
stond in den uitloop van de Schaar van
"Waarde 14 d.M. minder water, zoodat
daar tot na half tij alle voorzichtigheid
Ss geboden.
HOOFDSTUK X.
Isobel aarzelde niet. Haar oogen ga
ven te kennen al die onnoembare din
gen, die zijn begroeting onuitgesproken
hadaen gelaten. Zij nam zijn handen
en keek hem rustig aan.
„Mijn geheele leven", zeide zij, „heb
Ik er naar verlangd iemand te ontmoe
ten, die mij dat kon zeggen."
Iïij was gekleed in een hofcostuum
der middeleeuwen, zwart van hët hoofd
tot de voeten. Maar zelfs indien hij de
kleeding van een pierrot of van een
clown had gedragen, zou men dat niet
opgemerkt hebben. Zijn onweerstaanbare
persoonlijkheid nam iemand gemakke
lijk voor hem in. Het was de groote
Feurgères. wiens droeve oogen peinzend
»op Isobel waren gevestigd.
„Ik kan nog meer zeggen, dan dat.
En nu ik je zie, Isobel, ben ik zelf
verbaasd, dat ik het niet eerder heb
gedaan. Je lijkt op haar, mijn kind
'je bent haar evenbeeld."
„Dat vind ik heerlijk", zei Isobel. „Ver
tel u mij als 't u belieft, alles!"
„Voor mij is alles spoedig verteld",
antwoordde hij. Terwijl zijn stem zakte
tot een gefluister en met zijn oogen ge
richt op Isobel als op een schaduw,
zeide hij. „Ik had je moeder lief. De
itijd van mijn leven begon en eindigde
daar."
Isobel boog voorover en bracht zijn
Ik ging terzijde.
STUKKEN VOOR DE PROVINCIALE
STATEN VAN ZEELAND.
Verbetering gedeelte weg
no. b7 ligger Krabben-
dijke in den Oud-Maire
polder.
Het verkeer tusschen Noord-brabant
en Zeeland volgt tusschen de gemeenten
Rilland-B ath en Ivrabbeudijke den Hoofd
weg (le gedeelte,) Rilland-Bath, en ver
der den Grintweg naar Rilland. Deze
beide wegen zijn achtereenvolgens ge
legen op den zuidelijken berm van den i
dijk tusschen den Tweede Bath en den j
Reigersbergschepolder, den oostelijken I
berm van den dijk tusschen den laatsft-1
genoemden polder en den Stroodorpepol-
der, den zuidelijken berm van den dijk
tusschen de polders Stroodorpe en Oud-
Maire en den westelijken berm van den
dijk tusschen de polders Stroodorpe en
Oost.
Het gedeelte van dezen hoofdverkeers
weg, dat gelegen is op den zuidelijken
berm van den dijk tusschen de polders
Stroodorpe en Oud-Maire, behoeft naar
de meening van de besturen van de (K.
N. A. C.) en den (A. N. W. Bl) ver
betering.
Onder mededeeling, dat de K. N. A. C.
en de A. N. W. B<. ieder f 500 wenschen
bij te dragen in de op f 2500 geraamde
kosten dezer verbetering, verzoeken de
besturen in dat adres Prov. Staten, het
ontbrekende bedrag, ad f 1500, voor re
kening der Provincie te nemen.
Hel komt Ged. Stalen voor, dat er
geene termen bestaan, om de totstand
koming van deze plaatselijke verbetering
met gelden uit de Provinciale kas te
steunen.
Het Rijlc heeft, door den voorgenomen
aanleg van een Rijksweg, getoond, in
te zien, dat de aanwezigheid van een aan
de eischen des tijds voldoenden; verkeers
weg, welke het mogelijk zal maken van
Noordbrabanl uil met de moderne mid
delen van vervoer gemakkelijk en veilig
het centrum der provincie Zeeland te
bereiken, in de eerste plaats een Rijksbe
lang is.
De provincie Zeeland heeft op haar
beurt geloond daarvoor de noodige of
fers te willen brengen door zich bereid
le verklaren, de vervallende gedeelten
Het leek mij heiligschennis om bij hen
te blijven. Ik wandelde naar het andere
einde der kamer en bekeek de zwaarden
die legen den wand hingen. Het duurde
echter niet lang voor Feurgères mij
terugriep.
„Vanavond", zeide hij, „was ik van
plan mynheer Greatson te komen be
zoeken."
„Het is beter", zeide zij, „u hier te
ontmoeten."
Hij glimlachte. Zijn blik was als een
liefkozing. Van mijnheer Grooten was
niets meer overgebleven.
„Ik ben daarover ook zeer verheugd",
zeide hij. „Je moeder leedt haar geheele
leven, omdat zij zich om my dorst te
bekommeren Wij, vermomden, zie je
Isobel, staan, hoewel de wereld graag
door ons wil geamuseerd worden, toch
geheel buiten die wereld. Ik geloof",
voegde hij er op bitteren toon aan toe,
„dat wij niet waardig of in staat wor
den geacht tot menschelijke toegenegen
heid."
„U gelooft niet, u kunt niet gelooven
hoe vele menschen zoo dwaas zijn. Zij
die in de wereld leven dat zijn,
de vermomden, zij, die hun dom, gewone
leven met gesloten oogen leven en altijd
rondloopen met een zenuwachtige vrees
voor hetgeen hun buren van hen den
ken. Dèt zijn de vermomden maar
u u, monsieur, is Feurgènes de
gnonte artist IT treft de teerste snaren
van den Rijksweg op Zuid-Beveland en
Tliolen, in ruil voor den door het Rijk
in beheer en onderhoud over te nemen
Provincialen verbindingsweg tusschen
Zeeland en Noordbrabant, in beheer en
onderhoud over le nemen, hetgeen door
de grootere lengte dier wegsgedeelben
de Provincie jaarlijks op een niet on
belangrijk bedrag aan onderhoudskosten
zal komen te staan.
Hel schijnt Ged. Staten ongewenscht
toe, om bovendien nog gelden uit de Pro
vinciale kas te besteden voor plaatse
lijke verbeteringen van den ouden weg,
welke bestemd is om als hoofdverkeers
weg te vervallen en welke verbeteringen
dus slechts van tijdelijken aard zijn.
Het schijnt Ged. Staten ongewenscht
toe, om bovendien nog gelden uit de
Provinciale kas te besteden voor plaat
selijke verbeteringen van den ouden weg,
welke bestemd is om als hoofdverkeers-
weg te vervallen en welke verbeteringen
dus slechts van tijdelijken aard zijn.
De consequentie zou bovendien mede
brengen, dat de Provincie Zeeland ook
voor andere onvoldoende gedeelten in
dezen weg en die zijn er gelden
zou moeten beschikbaar steilen.
Ged. Staten stellen derhalve voor, het
verzoek af te wijzen.
Verordening heffing
leges.
Ingevolge art 6 der Jachtwet 1923
is thans de bevoegdheid tot het afgeven
van jachtakten in het algemeen ver
leend ,a.an het hoofd der plaatselijke
politie van de woonplaats des verzoekers
of van de bij hel verzoekschrift gekozen
woonplaats. Hierdoor is vervallen de,
aan den Commissaris der Koningin toe
komende bevoegdheid tot het uitreiken
van zoodanige akten en tevens is daar
mede vervallen de aanleiding, om ter
Provinciale Griffie van de afgifte dier
akten leges te heffen.
Ged. Staten hebben gemeend, tegen
over het wegvallen der hieruit voort
vloeiende bate, voor de Provincie een
nieuwe bron van inkomsten te moeten
scheppen en zijn van oordeel, dat deze
gevonden zou kunnen worden door het
heffen van leges van de rij- en nummer-
bewijzen, welke ter Provinciale Griffie,
ingevolge de Motor- en Rijwielwet, wor
van een menschelijke ziel."
Ik was verbaasd. Ik had Isobel nog
nooit zoo bewogen gezien. Nooit had
ik haar zoo ernstig hooren spreken. Ook
Feurgènes was geroerd Voor het eerst
zag ik hem zonder het masker van
volmaakte zelfbeheersching. Zijn wangen
gloeiden, zijn oogen waren zoo zacbt
j als die eener vrouw. Hij bracht Iso-
bel's hand aan zijn lippen.
„Je bent de dochter van je moeder,
lieve Isobel Wat kan ik nog meer zeg-
j gen ik, die haar lief had.'
„U kunt mij van haar vertellen. Dat
1 is mijn grootste verlangen."
„Nu, heel weinig", zeide hij, en van
avond meer, als je wilt. Ik had reeds
geschreven aan mijnheer Greatson en
het was mijn bedoeling hem alles te
verteilen. Maar nu wil ik je nog dit
vertellen, Isobel, en onthoud dal altijd.
Je moeder was een heilige. Mijnentwille,
ter wijle van haar liefde voor mij, gaf
zij een hooge positie op. Zij verbrak
alle banden met haar familie en de
f conventie van eeuwen. Zij verloor elke
vriendin, die zij in de wereld hadzij
verwaarloosde zelfs in zekere mate haar
plichten tegenover jou. Toch was je
zelden uit haar gedachten en met haar
laatste woorden vertrouwde zij jou aan
mijn zorgen toe. Ik heb die opdracht
waarschijnlijk slecht vervuld. Toch heb
ik over je gewaakt op oogenblikken, dat
ie het niet wist
LANDBOUW.
De opening der Lagere Land-
bouw sc hooi te Schoondijke.
Alvorens over de openingsplechtigheid
zelve iets naders mede te deelen, zij
gemeld, dat de school is gevestigd in
het ruime pand, vroeger bewoond door
notaris Smidt, aan het begin van de
kom der gemeente aan de zijde vant
Breskens.
Hieruit blijkt reeds, dat het aanzien
van het gebouw niet aan een school
doet denken, en toch bleek ons bij de
rondwandeling onder leiding van den
directeur, den heer L. van Dijk, dat het
pand 2ich uitstekend voor de nieuwe
bestemming leent Rechts van den in
gang is het eigenlijke leslokaal, een
flinke tafel voor den leeraar, een vijf
tal banken met stoelen er achter voor
de leerlingen, en ftlinke kasten voor het
opbergen van instrumenten en andere
leermiddelen, die bij dit onderwijs, dat
veel natuur- en scheikunde omvat, noo-
dig zijn
Aan dit lokaal grenst een serre, die
voor het nemen van proeven enz. zal
worden benuttigd.
In de benedenverdieping vindt men
verder nog een tweetal vertrekken, het
een gedacht als leeraarskamer, het an
dere als spreekkamer.
Op de eerste, verdieping, die overigens
geheel bestemd is voor woning van den
directeur, bevindt zich een ruim lokaal,
waarin het landhuishoudkundig onder
wijs aan meisjes zal worden gegeven.
In de vroegere garage naast de wo
ning is een flinke gelegenheid gemaakt,
waarin de leerlingen hun rijwielen kun
nen stallen.
De fraaie tuin geeft gelegenheid den
leerlingen kennis bij te brengen van
bloemen en planten, maar ook zal een
deel bestemd zijn voor demons tra tie veld,
waarop verschillende land- en tuinbouw-
gewassen zullen worden gezaaid of ge
plant ten gebruike bij het onderwijs.
Het eigenlijke vakonderwijs is geheel
toevertrouwd aan den directeur, terwijl
de heer Beerends de vakken lager on
derwijs zal doceeren.
De opening.
De opening had plaats in den tuin,
waar bijeen waren met het bestuur en
het personeel, de leden van Ged. Sta
ten, de heeren v. d. Putte en mr. Dus-
seldorp, het Tweede Kamerlid, de heer
Fruijtier, de inspecteur van het land
bouwonderwijs, de heer dr. v. d Zande,
de inspecteur van het L. O., de heer
'Pattist, de rijkslaudbouwleeraar, de heer
Stevens, de rijkstumbouwleeraar, de heer
v. d. Plassche, de secretaris der Z. L.
M-, de heer Kielstra, bestuursleden van
den kring Oostburg der Z. L M en van
de afd. Westelijk Zeeuwsch Vlaanderen
van den Chr. Boerenbond, bestuursle
den van de Ver. v. Oudleerl en verder
vertegenwoordigers van de gemeenten,
die de school steunen, en de raadsleden
van Schoondijke.
Nadat de heer A. M ij s, voorzitter van
het bestuur der school, zijn gisteren
„U waart eens mijn redder, u en
Arnold, toen ik dringend hulp noodig
had."
„Ik kwam onmiddellijk over'zeide
hy, „toen het mij toescheen, dal je mijn
hulp noodig had. Ik verbrak het be
langrijkste contract, dat ik ooit teekende
en ik gaf mijne vrijheid en mijn leven
over aan de genade van de uitstekende
Londensche politie. Maar die dingen heb
ben weinig te beduiden Ik ben .gedwon
gen geweest, Isobel, je veel aan je lot
over le laten, want je stamt uit een fa
milie, die elke aanraking met mij zou
beschouwen als een besmetting. En er
bestaal altijd kans op, dat je in de
gelegenheid zult zijn je eigen positie .in
de wereld weer in le nemen Om dio
reden is het mijn plicht geweest mij
van je verwijderd te houden en daarom
was ik gedwongen aan anderen over te
laten, wat ik gaarne zelf zoude gedaan
hebben. Vanavond zul je alles begry-
pen."
„Niets, wat u mij van mijne familie
of van mijzelve kimt vertellen, zal mij
ooit doen \ergeten, dat u mijne be
schermengel is geweest. U was het, die
mij verloste van den eenigen persoon
in de wereld, voor wien ik verschrik
kelijk bang ben geweest. Het was niet
mijne familie, die mij redde. U was
het."
Een harde bel klonk buiten de deur.
Wii hoorden haastige voetstappen, ver-
