No. 160
Vrijdag 27 Juni 1924
167° Jaargang
KAMEROVERZICHT.
Eerste. Kamer.
Zitting van Donderdag.
Hel is niet atljijd dezelfde lijn die
door de woordvoerders van de Chr Hist.
Partij getrokken wordt. We zullen dal
haar zeker niet als een zonde aanre
kenen, want we zijn geen bewonderaars
van een partij-discipline, die geen afwij
kende meening bij een lid duldt
Maar hel trekt toch de opmerkzaam
heid dat >tprof. iJSlotemaker de
B r u y n e, die onlangs ook al ten op
zichte van de Dageraadkwestie een
meening huldigde, afwijkend van die van
partijgenooten, gisteren opnieuw zijn
zelfstandigheid toonde door tegen de be
drijfsorganisatie en medezeggenschap te
waarschuwen met een beslistheid die
sterk verschilt, met de slapheid waar
mee onlangs het orgaan van zijn partij
de Nederlander dit vraagstuk aanroerde.
Hij maakte uitdrukkelijk onderscheid
tusschen medezeggenschap in de onder
neming en medezeggenschap in het be
drijf.
Medezeggenschap in de onderneming
verwierp hij geheel; en hij verwerpt ook,
dal medezeggenschap in de onderne
ming er zal komen door geleidelijken
groei. Wij hebben privaat bezit en zoo
lang dat er is, moet de leiding zijn bij
den privaten ondernemer; pis er ge
meenschapsbezit is, moet de leiding zijn
hij de gemeenschap. Zoolang risico en
verantwoordelijkheid is bij den privaten
ondernemer, moet deze de beslissing
hekhen.
Iets anders is de medezeggenschap
in het bedrijf, een krachtig meespreken
over de arbeidsvoorwaarden; dat is geen
slap naar de socialisatie voor spr. Doch
wel acht spr. deze zaak nog volkomen
onhelder. Het streven van de Katholie
ken in die richting is niet geslaagd.
En uitvoerig stelde de spr. daarna
in het licht, dat men langs den weg van
een socialistisch bedrijf nimmer de
sfeer krijgt .waarin nationaal kan wor
den samengewerkt aan den democra-
tischen opbouw.
Wal de heer II a a ze voel over het
onderwerp te zeggen had, werd ook met
belangstelling aangeboord, want hij is
een vertegenwoordiger der Kath. demo
cratische groep. Hij ging echter niet
mee met de krachtigste voorvechters
voor het stelsel-Veraart
Medezeggingschap in de onderne
mingen beteekende voor hem een vraag
van practische doorvoerbaarlieid, een
vraag van verstandelijke en maatschap
pelijke ontwikkeling. Voorloopig houdt
spr hel met de practici, waaronder de
heer Mazereeuw, directeur van ,,IIet
Volk", die ontkennen, dat de tijd rijp
is voor de medezeggenschap voor de
onderneming.
De medezeggenschap, alleen lot de
arbeidsvoorwaarden en tot de onderne
ming beperkt, wierp dezen spreker ech
ter ook. Men komt dan tot cle fabrieks-
kernen, waarin de bedrijfsingenieurs en
andere intellectueelen de arbeiders om-
verpraten.
Hij betwijfelde trouwens of de soci
aal democraten het thans ernstig meenen
met de bedrijfsorganisatie.
En voorts kwam hij tegenover zijn
partijgenoot Willerl van Hoogland te
staan ten opzichte van diens wantrou
wen in de vakvereeniging voor de uit
voering der soc. verzekering. Hij ziet in
de vakvereeniging geen strijdvereeniging
maar een vredesinstituut.
Een rede, in kalmer termen dan die
van den heer Stenliuis, was die van zijn
partijgenoot den heer Polak, die voor
namelijk de socialistische opvatting stel
de tegenover die van den heer Slotema-
ker de Bruyne. De dictatuur van den
iWerkgever wordt z. i. hoe langer hoe
minder erkend. Het woord van den
werkgever is niet langer onaantastba
re waarheid. Als de patroon zegtik
kan niet langer betalen, gij moet langer
werken, dan zegt de arbeider- laat me
dat nu eens zien. De arbeiders moeten
door hun vertegenwoordigers daarvan in
zicht krijgen. Gebleken is toch, dat de
werkgevers lang niet altijd even be
kwaam zijn. Hoe sterker hel verzet is
tegen maatregelen, die werkelijk den
vrede moeten bevorderen, des te krach
tiger dient het strijdkarakter der vak-
vereenigingen gehandhaafd. Dat kan pas
verdwijnen door toenadering tusschen
werkgevers en arbeiders, door recon
structie van de maatschappij, door sa
menwerking van de klassen niet op ide-
ologischen grondslag, -\maar op den
grondslag van de samenwerking in de
bedrijven en de ondernemingen. Daarin
zit de kiem van den industrieelen vrede
De heer v. d. B c r g h (V. B.) heeft
tegenover die verwijzing naar de onbe
kwaamheid der kapitalistische onderne
mers betoogd dat de voorbeelden van
déconfiture niets met het stelsel te ma
ken hebben, Noch in Twenthe noch
in Tilburg bijv., is een groolen fabriek
in den crisistijd ten gronde .gegaan. Ten
opzichte van de medezegginschap en de
bedrijfsorganisatie wees hij op de toe
standen in Duilschland waar dat alles
werd ingevoerd, zonder lot resultaten
te leiden die men verwachten
Minister Aalberse kon terecht
zeggen dat het grootste deel van hel de-
bal langs hem heen is gegaan. Hij heeft
echter gisteren enkele ondergeschikte
punten aangeroerd. Heden gaat hij voorti.
BINNENLAND.
MINISTER COLIJV
IN DEN LUIDSPREKER.
Hedenavond zal minister Colijn in de
séinloeslellenfabriek Hilversum over den
financieelen toestand van Nederland een
rede houden, die draadloos zal worden
rer spreid.
DE GEMEENTESALARISSEN TE
AMSTERDAM.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gisteren met 27—13 stemmen (tegen de
stemmen der Yrijheidsbonders. Chr His
torische en Communistische leden) de
voorstellen van B. en W. aangenomen
tot 'vaststelling van hel accoord in bet
Gemeenschappelijk Overleg bereikt over
de arbeidsvoorwaarden van het gemeen-
lepersoneel. J
Goede wijn behoeft geen krans.
Vraagt U het van ouds bekende merk
DE ZEEUWSCHE KWALITEIT
Marktprijs 371/, cent per half pond.
Na Natuurboter de beste.
Altijd versch verkrijgbaar bij de meeste
winkeliers. Indien uw winkelier ze niet
heelt is uw adres
De Winkel
„DE ZEEUWSCHE BOERIN",
Korte Gortstraat.
(Ing. Mcd.)
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg
De jb'eer I. K. van Ilcuven hoofde
commies ter provinciale griffie ,die mei
1 Juli a.s. den dienst met pensioen zal
verlaten, is hedenmorgen in de vergade-
•ing van Gedeputeerde Staten geroepen
waar dit college afscheid van hem nam.
De voorzitter, de Commissaris der Ko
ningin, stelde daarbij in het licht ,dat de
heer van Ilcuven 50 jaar lang de provin
cie heeft gediend, en dat hij daarbij, als
chef der tweede aldeeling zeer belang
rijke vraagstukken onder de oogen heeft
gehad en behandeld.
Wanneer een repetitie der medespe
lers van hel Openluchtspel niet door
gaat wegens ongunstig weer of om an
dere reden, zal dit 's avonds le 7 uur
worden kenbaar gemaakt door het uitste
ken van oranje-vlaggetjes van den Lange
Jan.
Men verzocht ons voorts te melden dat
zij die zich als medespelers opgavenen
nog niet op de repetities verschenen,
dringend worden uitgenoodigd, heden,
Vrijdagavond' tijdig op het terrein aan
den Kousteenschen Dijk aanwezig te zijn,
ten einde te worden ingedeeld.
Het programma voor het eerste
Zondagavondconcert, hetwelk a.s. Zondag
des avonds le 8 uur in het Schuttershof
alhier wordt gegeven door het Middel-
burgsch Muziekkorps, luidt als volgl:
1. Berlin mein Sinn, Marsch, O. Glas-
mann; 2. Ouverture van de Opera „Gi-
roflé Girofla". Ch. Lecocq, 3. The Sul
tana, Valse, de Concert, P. Bucalossi, 4.
Lichter Tanz der Branie von Kaschnïir,
A. Rubinstein; 5. Suite-Ballet, F. Popy
1. Enlrée-Mazurka, 2. Pizzicati; 3. Valse
Lente, 4. Largo; 5 Final-Presto), 6. Mit
Standarten, Marsch, F. v. Blon; 7. Menu-
etto el Valse-Intermezzo, J. Morks; 8.
Iteminiscenses, P. Tschaikovvsky; 9. Le
Roitelet (Piccolo-solo) J. de Jong; 10.
Fantasie uit de Opera „Hamlet", A. Tho
mas.
De commissie verzoekt ons le melden,
dat de deuren om 7 uur worden ge
opend.
Uit Walcheren.
Een paartje, dal aan de Walcher-
sche kust een verfrisschend bad was
gaan nemen, had de klceren in een
boschje gelegd. Toen zij terugkeerden
waren bijna alle kleeren verdwenen. On
danks een direct ingesteld politieonder
zoek, zijn de kleeren niet terecht geko
men; de meeste voorwerpen van waarde
liet men liggen.
In de Woensdag gehouden raads
vergadering te Westkapelle, die
door alle leden werd bijgewoond, werd
behandeld een verzoekschrift van de da
mes P. Looijse en K. Peene, helpsters
bij do handwerken op de openb. lagere
school, om verhooging harer jaarwedde.
Mocht de Raad daartoe evenwel niet
kunnen besluiten, dan verzochten zij
eervol ontslag uil haar betrekking.
Na voorlezing van hel request, gaf de
voorzitter als zijn mceniug te kennen,
dat de belooning van f 75 per jaar voor
5 uren les per week, zeer laag is
Ook de heer W. Hubregtse vond een
verhooging der jaarwedde zeer billijk,
vooral ook daar hij overtuigd was in de
béide dames goede leerkrachten le heb
ben.
Do heer B. Louwerse vraagt daarop
of ook in deze advies is gevraagd aan
het hoofd der school.
De voorzitter zegt mondeling advies
gevraagd te hebben; het hoofd deelde
hem mede, dat zij zeer goed voor haar
werk waren.
De heer P. Peene zou gaarne zien,
dat zeker een verhooging van f 25 toe
gekend werd.
De heer H. de Kam kan zijn slem niet
geven voor verhooging en zou bij even-
tuecle oproeping van sollicitanten het
zelfde salaris, wal zij (hans genieten,
geven.
De heer W. Huibreglse wijst er nog
op. dat de beide dames meer tijd kwijl
zijn dan hel ééne lesuur per dag
De heer B. Louwerse verklaart even
eens voor verhooging te zijn, maar
mocht, bij niet inwilliging daarvan, ont
slag worden verleend, dat men dan zal
nagaan of men even geschikte leerkrach
ten zal hebben als de ontslagenen.
De heer K. Mindcrhoud zegt dal dit
vroeger bij vacatures ook niet is ge
beurd.
De heer W. Huibregtse stelt nu voor,
ieder der helpsters f 25 verbooging toe
te kennen. Dit voorstel wordt verworpen
met 1 tegen 3 stemmen. Voor de heeren
Louwerse, Huibreglse en Peene. Tegen
do heeren Mindcrhoud, Huibr. Cijsouw,
Hendr. Cijsouw en de Kam.
Daarop werd aan de dames P. Looijse
eu IC. Peene eervol ontslag verleend als
helpsters bij do handwerken aan de
openb. lag. school, zulks met ingang van
1 Sept. a.s.
Aan de orde kwam daarop wijziging
van de gemcentcbegrooting 1923. in ver
band met een schrijven van den Min.
an Onderwijs. Volgens dat schrijven
heeft de gemeente over het tijdvak 1
Sept.—31 Dec 1923 te betalen f 257 82
ten behoeve van één leerling uit deze
gemeente, die de R. II. B. S te Middel
burg bezoekt.
De voorzitter zegt naar aanleiding van
dit schrijven, het zeer onbillijk te vin
den. dat de wol op bel Middelb Onderw.
de gemeente verplicht tot dergelijke uil
gaven, te meer ook, daar er niets op de
ouders of verzorgers dier leerlingen ver
haald kan worden Bovendien vindt hij
het niel fair, dat de gemeente zelfs geen
bericht gezonden wordt, dat er leerlingen
de R. H B S. bezoeken, alleen ont
vangt men een schrijven, dal er zooveel
te betalen valt voor hel bezoek van leer
lingen aan de R. II. B. S le Middelburg.
Daarna werden nog enkele wijzigingen
gebracht in de politieverordening
Bij de rondvraag verzoekt de lieer
Hendr. Cijsouw den burgemeester, geen
vergunning te willen verleenen, indien
een aanvraag gedaan mocht worden voor
voetballen op Zondag.
De voorzitter zegl dal lot heden daar
voor geen toestemming is gevraagd.
De heer Cijsouw wijst er ook nog op,
dat er des Zondags met roomijs langs
de straat gevenl wordt, wal hij afkeurt.
De voorzitter zegl daarvoor geen ver
gunning gegeven te hebben
De heer W, Huibregtse was evenwel
van meening. dat niemand verboden lean
worden des Zondags met zijn ijskar rond
te rijden en roomijs te verkoopen.
Door den Commissaris der Koningin
is met ingang van 1 Juli a.s. benoemd lot
gemeente-veldwachter in de gemeente
Vrouwepolder, J J. Franse, kor
poraal bij de politielroepen te Rotter
dam.
Uil Z ii i d-B e v e 1 a n d.
Gisterenmiddag cischtcn de grond
werkers aan den telephoonkabel Roo
sendaal-Vlissingeu, booger loon. Hun
eisch werd echter niet ingewilligd, waar
na zij het werk hebben neergelegd.
Onder begunstiging van hém-lijk zo
merweder hield het fanfarenkorps „Ons
Genoegen" gecombineerd met de Gym
nastiek vereeniging „Olyrapia" een groot
muziek en sportfeest le IC a p e 11 e m
een boomgaard van den lieer II. P. Gan
seman, daartoe welwillend afgestaan;
„Ons Genoegen1' verzorgde het muzikale
gedeelte, terwijl „Olvmpia" het gymnas
tisch gedeelte op zich nam.
De belangstelling i iwas groot, des
avonds gaf „Eufonia" uit Goes een wel
geslaagd concert.
Met een lichtgroep door de gymna-
sliekvereeniging werd besloten.
Uit Noord-Beveland
Met de Staats Crt. van 26 Juni zijn
verzonden afdrukken van de akten be
treffende de motorboot „Colijnsplaal", te
Col ij nsplaa t.
Uit Tholen.
Door het Centraal stembureau le
St. A n n a 1 a n d is in de plaats van
wijlen den heer L. Polderman lot lid
van den gemeenteraad benoemd de lieer
C. M. Elenbaas.
Jit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
In ae voltallige zitting van den ge-
jneenteraad van Oostburg op Woens
dag 25 dezer, werd o. a. medegedeeld,
dat het verplaatsen van een barak voor
de Rijksdagnormaallessen was aanbesteed
voor de som van f 2210; en dat de rio-
lecringswerken nog een kleine uitbrei
ding zullen ondergaan
Ten aanzien van liet vervolgonderwijs
•erd besloten om op kosten der ge
meente een vervolgcursus in te stellen,
die alleen gehouden zal worden wanneer
zieli minstens 10 leerlingen aanmelden
Het lesgeld voor den onderwijzer zal
bedragen f 1.50 per uur, terwijl voor Is
de gemeente betaalt de kosten van vuur
en licht en leermiddelen.
De verordening tot heffing van lèges
werd opnieuw vastgesteld naar aanlei
ding van de ontvangen circulaire van
Ged. Stalen, volgens welke door de R<^
geering geen verordeningen zullen wor
den goedgekeurd, indien hel recht voor
jachtakten meer bedraagt dan één vijfde
van het aan het Rijk verschuldigde recht
Een verzoek van de bewoners van de
Violetstraat om verbreeding dier straal,
werd ter nader onderzoek in handen van
en W. gesteld.
Op voorstel van den voorzitter werd
ten behoeve der Landbouwtentoonstel
ling le Sluis f 25 beschikbaar gesteld:
tegen de heer P. van de Waeter
Aangezien eenige werken, voorkomen
de in de bcgrooling voor 1923, niet
voor het einde van het dienstjaar kun
nen zijn afgewerkt en ook nog de bouw
van eenige arbeiderswoningen, waarvoor
het Rijk premie toezegde, niel is beëin
digd, werden de daartoe benoodig-
de gelden overgebracht van de begroo
ting 1923 op die van 1921 en deze ook
len aanzien van nog enkele andere uil
gaven gewijzigd.
"I. a. st. werd besloten liet trottoir
in de nieuw aan te leggen straten Grata-
ma-. Wissel- en Walstraat uil le breiden
lot tegen de huizen.
Voor aanvragen om landbouw verlof in
gevolge de Leerplichtwet wc^1 op ver
zoek van de commissie tot wering van
schoolverzuim de maand October be
stemd en de verordening in dfen zin
'astgesteld.
Aan de huldebetooging van II. M. de
Koningin te Middelburg zal deelgeno
men worden door de muziekvereeniging
„Harmonie" en de damesgymnastiekver-
eeniging „Olvmpia", aan deze beide ver-
eenigingen werd resp. f20 cu f 30 sub
sidie toegestaan.
Een tweetal ontheffingen van school
geld werden op daartoe ingediend ver
zoek verleend.
Hierna werd de vergadering voortge
zet met gesloten deuren ter behandeling
een request van 1'. Daansen Wz.
BONUSFESTIVAL TE COLïJNSPLAAT.
Woensdag is de C o 1 ij n s p I a a t het
tweede bondsfeesl van den Bond van
Harmonie- en I anfarevereenigingen in
Zeeland gehouden ter herdenking van
het 25-jarig bestaan der harmoniever-
eeniging „Wilhelmina" te Colijnsplaal
's Morgens al vroeg kwam 41e goede stem
ming er in. Het weer was buitengewoon
mooi. Verschillende ingezetenen hadden
ingezetenen hadden de vlag uitgestoken.
joui uoSoq guiSiuoDJOA opuaioiAjsaoj 0(j
een muzikale wandeling door liet dorp,
waarop al spoedig de eerste gezelschap
pen van buiten onder het blazen van
vroolijke marschen de gemeente binnen
trokken.
Om 12 uur kwamen do verschillende
bestuursleden en directeuren niet hun
vaandels in fli et gemeentehuis bijeen
Het festival werd hier geopend door den
lieer J Huisson, voorzitter van „Wilhel
mina", Hij bracht een woord van dank
uit voor de groole belangstelling. Aanwe
zig waren hel dagelijksch bestuur van
Colijnsplaal, afgevaardigden van bet be
stuur van den bond en de besturen van
de acht deelnemende gezelschappen.
De cerevoorzitlcr was wegens sterfge
val in de familie verhinderd deze bijeen
komst bij le wonen Van den bondsvoor
zitter kwam een telegram ter vergade
ring, waarin de wensch werd uitgespro
ken, dat het festival ecu succes mocht
worden. Op voorstel van den heer Huis
son werd besloten dezen heer, die zijn
jaardag vierde een telegrafische geluk-,
wensch te zenden.
Achlereenvolgens voerden hel woord
de heer A. J. Ridder, le wethouder van
Colijnsplaal ,de heer C. Flipse, vice-voor-
zitter van denbond, die „Wilhelmina"
(Ing. Med.)
een herinncringsmcdaille aanliood. de
heer K. J. Schippers, voorzitter van „Ons
Genoegen" te Kamperland, de heer H.
van Iwaarden voorzitter van Euterpe"
le Ilcinkenszand Tot slot dankte de heer
Huisson voor alle gelukwenschen en ook
dankte hij nog den heer P de Dreu voor
hel welwillend afstaan van zijn fraaie
weide
Om half twee uur ving de optocht aan,
welke opgesteld werd bij Rustoord en
vandaar de volgende roule nam Dorps
weg. Oostelijke Achterstraat. Voorstraat,
Achter de Kerk. Nieuwe weg naar het
terrein
Daar werd onmiddellijk begounen met
de ensemble uilvoering van den feesi-
marsch. Na afloop hiervan gaven de acht
verschillende gezelschappen hun twee
nummers teu beste, waarna ongeveer te
zes uur de stoel weer naar hel dorp te
rugkeerde.
In bet gemeentehuis werden de lier-
inneringsmedailles uitgereikt en toen
kwam liet gewichtig oogenblik de verlo
ting der geldprijzen. De uitslag daarvan
was als volgl fanfaregezelschap „Ons
Genoegen" te Kamperland f25; fanfare
gezelschap „Oefening na don Arbeid" te
Rillhem f 20, liarnioniegezelschap „Een
dracht maakt Machtte Korlgene f 15;
fanfaregezelschap Mozart" te lerseke,
Excelsior" le Kloetinge, „Eulerpe" te
Heinkcnszand en harmonie-gezelschap
.Apollo" le Wissenkcrke ieder f10
Gedurende don avoiul gaven de vier
muziekgezelschappen uit Noord-Beve
land een concert op de tcnl in de Voor
straat. dal urenlang honderden op da
been bracht In de verschillende café's
was er gelegenheid tot dansen .zoodat
de voorzitter van ..Wilhelmina" met
frecht bij 'hel sluiten kon zeggen, dat
de afgeloopefi dag een ware feestdag is
geworden .die door de honderden, die
dit feest meegemaakt hebben, in aange
name herinnering zal blijven.
KERKNIEUWS,
In de classicalc vergadering le
Goes werden de eerste vier synodale
voorstellen zonder discussie aangenomen.
Ten opzichte der quotisatie werd een
consideratie ingediend om do in het re
glement genoemde klassen met 5 tot 50
pel. to verlioogen. Er was sleclils één
stem voor. Hel voorstel der synode werd
aangenomen met 8 sl. legen
Na uitvoerige discussie over punt m
werd de wcnschclijkheid uitgesproken
nader verband le leggen tusschen de
uilvoering van het reglement op de pre-
dikanlslractementen en dat op de pen
sioenen, zoodat dil pas wordt uitgevoerd
als 'I mot hel eerste geschiedt. /Het
reglement wordt m. a s aangenomen.
Een voorslel-Ds. I-lofker. bedoelende
een wijziging in art 27 Règl. op de va
caturen. vond geen steun.
Acht leden verklaarden zich legen liet
voorstel-Woldcndorp om aan de Waal-
sche Reünie niet meer de rechten van
sclie Reunis niet meer de rechten van
een Prov Kerkbestuur toe le kennen.
Wegens tijdsgebrek werden de andere
stukken ter zijde gelegd.
De vergadering der classis-IJ z e n-
d ij ke werd. door 35 leden bijgewoond
Woensdag j.l.
Punt I werd aangenomen met alge-
rneene stemmen.
Punt II niet amendement, punt III
aangenomen
Punt IV aangenomen met wijziging in
de redactie.
Punt V. aangenomen met verzoek om
andere progressie toe te passen
Punt VI mei algemeene stemmen
aangenomen.
Bij de verkiezingen werden de aftre
dende leden herkozen. Als secundus-lid-
ouderling wegens hel overlijden van den
heer W S Duvekot te Goes werd voor
hel provinciaal kerkbestuur gekozen do
heer Chr. Hondius te Middelburg.
o
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor hel beroep naar St. An-
naland. door ds, W. Deur. le Zegveld.
ONDERWIJS,
Gisteren zijn de volgende leerlingen
der Rijkskweekschool alhier geslaagd
voor de akte L. O.;
Mej. A. Tietema en de heeren F. J.
Appel, J. Crucq, H. C. M. Edelman, H.
