BINNENLAND.
-*■» Kloosterbalsem I
No. 141
Dinsdag 17 Juni 1924
167° Jaargang
1IDDELBURGSCHE COURANT.
BH <E« nummer behoort een Bijvoegsel.
srwij-
ver-
'burg
nditie
Crt.
lappij
TROELSTRA'S TERUGTREDEN.
Het Volk deelde dezer dagen mee dat
mr. Troelstra het Kamerlidmaatschap
reeds in bet begin van het volgend ka
lenderaar zou neerjleggen.
Naar het blad thans nader verneemt
is het mogelijk oh zelfs op het oogenblik
waarschijnlijk, dat Troelstra van dit
ïusschentijdsche aftreden toch zal afzien
en zich er toe zal bepalen, bij de alge
meen© verkiezingen van het volgend jaar
©en vernieuwing van ziijb mandaat af te
De heer Troelstra vertoeft thans om
gezondheidsredenen in Vittel.
DE RIJKSVERZEKERINGSBANK en BE
NEDERLANDSCHE ARTS.
Het hoofdbestuur der NederlaudsChe
Maatschappij tot bevordering van de ge
neeskunst, beeft in overleg met de huis
artsen- en specialisten-organisatie een
brief tot het bestuur der Rijksverzeke
ringsbank gericht met betrekking tot het
nog steeds aanhangige overleg over de
voorwaarden, waaronder, en het tarief,
waartegen de artsen zich bereid zullen
blijven verklaren verzekerden te behan
delen.
De huisartsen (afgezien van de eerste
visite van en aan den patiënt) vragen als
vergoeding voor het spreekuur f 1.50 ter
wijl de rijksverzekeringsbank f 1 geboden
hadden voor bezoeken aan den getroffene
f 175, terwijl de Ryksverzekeringsbank
f 1.50 had geboden. Pe specialisten vra
gen voor spreekuur en visite f 2.25 en
13, terwijl de Rijksverzekeringsbank
f 1.50 en f 2 geboden had.
Voorts worden o. a. verschillendebe
zwaren, geopperd tegen de grootere macht
door de nieuwe voorwaarden aan den
controleerenden geneesheer toegekend
én wordt gevraagd bij geschillen tusschen
behandelend geneesheer eenerzijds, en
bet.Bestuur der verzekeringsbank of con
troleerend geneesheer anderzijds, de be
slissing niet te leggen bij het Bestuur der
Bank, maar bij een commissie van arbi-
trage-
BE FILMKEURING IN BRABANT EN
LIMBURG.
Op 1 Juni was in de groepgemeenten
van Brabant tot gemeenschappelijke film
keuring de proeftijd af geloop en, waarna
uitgemaakt zou worden of het billijk was,
dat voor het „geschikt" maken van films
door den bioscoop-bond aan de Ver
eniging al dan niet zou betaald worden.
De gemeenten zijn tot de conclusie ge
komen, dat uit dien proeftijd is gebleken,
dat betalen alleszins billijk is.
De bond kwam tot de tegenovergestel
de conclusie en wenscht niets te betalen.
De gemeente hebben daarop besloten,
dat de films niet meer „geschikt" ge
maakt zullen worden, maar alleen ge
keurd zullen worden op „geschikt" of
„ongeschikt" hetgeen de keuringskosten
van het keuringskantoor te Amsterdam
zeer veel vermindert en van alle aange
sloten gemeenten slechts een klein be
drag per jaar vordert.
.Tans (draaien in bet Zuiden dus
voortaan alleen films, die „geschikt" zijn
en dus geen „ongeschikte" meer, die
„geschikt" zijn gemaakt door coupures
pf anderzins.
Er zal strenge controle door de politie
uitgeoefend worden.
uit het café was verwijderd, bleef één
hunner, die -Onder den invloed van ster
ken drank verkeerde, zich zoo onbehoor
lijk aanstellen, dat overbrenging naar het
politiebureau noodzakelijk werd geacht.
Tegen deze overbrenging door een vier
tal personen verzette de man zich hevig
en ook op het bureau bleef hij zich
zoo verzetten, dat het geruimen tjijd
duurde alvorens men hem aan handen
en voeten had kunnen boeien en zoo
arrest had gesteld.
Er werd heel wat van de krachten
der politiemannen gevergd om den woes
teling in bedwang te houden.
Uit Vlissingen.
Een 12-jarige jongen die spelend
in het water van de Dokkade te Vlis-
ngen was gevallen is daaruit gered,
door den heer V^n Tijen, die daartoe
gekleed te water was gesprongen.
Uit Walcheren.
- Begunstigd door prachtig zomer
weer, werd Maandagmiddag 2 uur in de
bewaarschool te Oost kapel Ie de ba
zaar geopend ten bate van het Diacones-
senwerk. Bjj den aanvang werd door
eenige jonge dames een lied gezongen,
waarna de heer J. H. Blum, voorzitter
der Diaconessenvereeniging de openings
rede hield. Nadat weder een lied gezon
gen was, werd nog een woord gesproken
door Jhr. W. Z. van Teijlingen, waar
na de bazaar geopend werd verklaard.
De met vfaggeü versierde schoollokalen
en de aardig geschikte tafels, met aller
lei artikelen, door velen die in den ar
beid belang stellen, welwillend voor dit
doel geschonken, boden een recht ge-
zelligen aanblik. Ieder kon hier wel iets
pan, zijl).,gading vinden, ert weldra waren
er' dan ook velen dia iets kwamen koo-
pen, zoodat de verkoopsters het spoe
dig druk kregen. Natuurlijk stond ieder
ook eens stil bïj de op iederen bazaar
onmisbare grabbelton. De te verloten
sprei en ondersprei waren mede tentoon
gesteld als ook de poppen, ,lwee, Wal-
chersche en feeu Zuid,-Bevelandsch
boerinnetje, terwijl van een aardige pop
(Walchersch boerinnetje onder do 3 jaar)
de naam geraden moest worden, natuur
lijk een echte Zeeuwsche. Bij de te ver
knopen poppen trok vooral de aandacht
het leuke Walchersche boertje met zijn
hoedje op, die zeker de vervaardigster
alle eer aandeed, wat trouwens ook met
reöht van de anderen mag gezegd wor
den. In den loop van den middag werden
spreien en poppen reeds verloot, 's
Avonds was het ook taitiélijk druk en
werden nog eenige liederen ten beste ge
geven. Met recht kan gezegd worden, dat
de eerste dag een groot succes is ge-
genoodigden, om tot en met 24 Juni ge
opend te blijven.
De voorzitter van het comité voor de
tentoonstelling, de heer G. Ge ij sen,
wees er op, dat men tegenwoordig veel1)
spreekt over malaise, en het juist goed is
nu te laten zien dat de handelsgeest nog
leeft. Spr. bracht dank aan allen die de»
opening bijwoonden en vroeg den waar-
nemenden burgemeester, den heer v. d.
Bout, de tentoonstelling te openen.
"*De heer v. d. Bout, bracht namens den
burgemeester, die eere-voorzitter van het
comité is, doch die verhinderd was de
opening bij te wonen, diens beste wen-
schen voor het welslagen der tentoonstel
ling over.
Spr. hoopte op een druk bezoek, waar
door het bestuur een herhaling zal aan
durven en de exposanten met voldoe
ning op de gemaakte kosten en moeite
zullen terug zién. Hierna verklaarde de
heer v. d. Bout de tentoonstelling ge
opend.
Aan mevr. v d. Bout werden door
jongejuffrouw Bielen fraaie bloemen aan
geboden. Hierna werd door de genoodig-
den een wandeling gemaakt langs de
ruim 60 stands, die de zalen en tuin rul
len, en waarin een groote verscheiden
heid van artikelen zijn tentoongesteld
over het algemeen op pakkende wijze.
De jury bestaande uit mevr. Sillevis
en. «de hoeren "Wiebenga, Den Herder,
Hijma en Melse, zal zeker geen makkelijk
werk hebben.
Natuurlijk is ook voor de noodige
tractie gezorgd, ten eerste door het op
stellen van het Beiersch Marktplein, waar
de inwendige mensch kan worden ver
sterkt, maar waar ook schiettent enz.
voor afwisseling zorgen.
Aan muziek zal het ook niet ontbreken,
o. geeft het Middelburgsch Muziek
korps morgenavond een concert in den
tuin. Op het Marktplein geeft de Jasz
Bahd gelegenheid tot steppen op den
ruimen dansvloer. Het beloven drukke*
dagen te worden voor het Schuttershof
te Goes.
KERKNIEUWS.
PRINS HENDRIK OP BE LOCOMOTIEF
Gisterenavond is de Prins om 7 uur
per Staatsspoor uit den Haag vertrokken
om naar het Loo terug te keeren. Al
vorens de trein uit Utrecht vertrok heeft
de Prins, die den wensch had te kennen
gegeven, zich eens persoonlijk op de
hoogte te kunnen stellen van het leven
id£>. een treinlocomotief in volle vaart
op „een eenigszins langen afstand, plaats
genomen bij den machinist, onder geleide
van een ingenieur der spoorwegen, die
den Prins de vereischte inlichtingen ver
strekte.
De Prins had over zijn cóstuum een
stofjas aangetrokken en droeg een -stof
bril. Op deze wijze maakte Prins Hen
drik de reis van Utrecht tot Apeldoorn
mede.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Gisterenmiddag werd de hulp der
politie alhier ingeroepen omdat een
drietal mannen in een café op den Dam
aan bet-vechten waren. Nadat het driejüal
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
Maandag is men leRillindBath
begonnen met het teeren der wegen vob
gens een nieuw systeem, met een teer-r
machine van de fr. Heijbroek te Biltho-
ven. De teer welke in de machine door
groote verhitting wordt verdund, wordt
niet uitgestreken door bezems, zooals
vroeger, doch wordt nu op den weg ge
bracht door een sproeier. Tengevolge
daarvan schiet het werk veel sneller op
dan vroeger. Naar men zegt zal het werk,
nu de teer dunner kan worden gekookt,
doelmatiger zijn. Vanwege de fr. Heij
broek werd met de machine gedemon
streerd waarbij veel gemeente-autoritei
ten aanwezig waren.
o
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d.
Maandagmiddag omstreeks 3 uur
brak op de hofstede „Zonneschijn" van
dhr. B. C te Bruinisse brand uit. De
brandspuit was spoedig ter plaatse en
was de brand vrij spoedig meester. Men
kon echter niet verhinderen dat een
strooschelf totaal verbrandde, terwijl ook
aan het wagenhuis belangrijke schade
werd aangericht. Gelukkig konden de be
lendende schuur en het woonhuis wor
den gespaard.
Handschrift van een preek te
Middelburg in 1574.
Men schrijft ons:
Middelburg maakt zich op het feit te
gedenken dat het 350 jaar geleden is
verlost te zijn van de Spaanschc heer
schappij. Ook in dat jaar verwierf het
geestelijke vrijheid en werd de Evangelie
prediking gehouden in de Middelburg-
sche kerken. Wellicht dat het der ver
melding waard is dat de bekende leeraar
Ds. Wilhelmus ii Brakel op 17 Augustus
1674 te Middelburg optrad.
De origineele preek in het handschrift
van den toen reeds zéér bekenden pre
dikant kregen we onder oogen, het titel
blad luidt
,,Predicatie uyt het Hoogliet Salomons
Cap. 6 vers 13. Keerd weder, Keerd
weder o Sulamilh, keerd weder, keerd
weder op dat wij U mogen aensien door
Ds. Wilhelmus a Brakel, in zijn Leven
bedienaar des Goddelijcken Woords tot
Rotterdam, op den 17 Augustus 1674 bin
nen Middelb. in de Nieuwe Kerk."
Op de volgende bladzijde vinden we
„Keert weder Gij afkeerige Kinderen. Ik
zal Uwe afkeerigheijt genesen."
Hierop volgt dan de preek, die op Oud
Hollands papier geschreven met inkt, nog
r goed geconserveerd is en waarvan
de inkt niet is verbleekt.
Het boekje maakt deel uit van de bi
bliotheek van den heer G. Amsing Jr.
te Tholen.
Van de zijde der Ger. Gem. is nog geen
officieel woord over de zaak gevallen-'
Alleen benoemde zij deputaten, die met
die der Ghr. Ger. Kerk eens vergader
den. Men liet de leiding in handed van
de Chr. Ger. Kerk, die deze ernstige zaak
begonnen was aan te vatten; en Ik wil
in geenen deele, te minder omdat ik tot
de deputaten behoor, op de uitspraak,
zoo die onzerzijds noodig zijn mocht,
vooruitloopen. Alleen dit wilde ik zeggen,
dat m.i. waarheid schuilt in het oordeel
dier vergadering, die van meening was,
dat wij elkander nauwer- moeton ver
staan om tot vereeuiging te geraken.
Een van de bezwaren, door mij ont
wikkeld en in het beantwoordend schrij
ven namens de Synode der Geref. Gem.
aan die der Ger. Kerken, èn ter confe
rentie te Utrecht met deputaten der Ger.
Kerken, van wie Ds. Klaarhamer de lei
ding had, was dan ook het zoo ver van
elkander staan der Ger. Gem. en Ger.
Eerken. Ben vereeniging moet niet van
boven worden opgelegd, maar groeien.
Ik heb de kerkelijke vereeniging meege
leefd der twee kerkengroepen, die zich
vereenigden tot de Ger. Gemeenten; dat
is zonder strijd niet gegaan, maar zij
waren zoo op elkander aangelegd, dat
het is, of zij steeds éép kerkelijke ge
meenschap hebben gevormd. Voor een
goed deel is de vereeniging voorbereid,
doordat, krachtens voorgaand verleende
toestemming, in elkanders kerken
preeken, leeraars en gemeenten elkaar
kenden en als bij elkaar behoorend be
schouwden. Wij hebben geen A en B
kerken.
Bedoelde bovenaangewezea vergade
ring nu het in dier voege te leiden,
dat een weg worde bedacht waarin do
gemeenten van weerszijden tot elkaar
konden gebracht9 Dan ben ik belangstel
lend te vernomen, hoe zij zich dat denkt.
Want met te zeggen dat wij eerst moeten
inleven en geen weg te openen, maakt
men zich van de zaak af en ik houd
mij er van overtuigd, dat is de bedoeling
van velen niet.
Het komt m.i. der Ger. Gem. niet
toe in dezen handelend op te treden;
zij hebben af te wachten dc officieel© be
slissing der a.s. Generale Synode der
Chr. Ger. Kerk of tot de vanwege die
kerk benoemde deputaten van zich vóór
dien doen hooren. Zij, die op spoediger
afwikkeling aandringen, moeten wel be
denken, dat overhaaste spoed hier ze
ker niet goed is en de leiding geheel
dient gelaten in de handen van deputa
ten der Chr. Ger„ wie ze is toebetrouwd"
o
Schrammen i
en andere kwetsuren genezen da
delijk zoorier fitteeken na te laten j
met den pijnstillende» AKKER's
(log. Mod.)
Geref. Ke r k.
Beroepen te Hoek J. B. van Haelen,
cand te Alblasserdam.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
- Op bijna 60-jarigen leeftijd is over
leden de schilder G. W. Dijsselhof bekend
vooral door zijn aquariumstukken.
Natuurschoon.
Men meldt uit Helmondt aan de N.
R. Crt.
In hel belang van liet behoud van na
tuurschoon, waaraan deze gemeente toch
al fc oo rijk is, heeft de gemeente van
de familie Wcsselman van Helmond aan
gekocht een 500 ©ikenboomen, staande
langs den provincialen weg van
Helmond naar Aarle Boxtel, voor f 19.000.
Die boomen zouden anders verkocht zijn
om gerooid te worden.
Uit Tholen.
Men schrijft ons uil het eiland
Tholen
In 1921 werd den lieer P. van Rees,
toen burgemeester van Poortvliet
eveneens als burgemeester van S c li e r-
penisse. Nu deze functionairis werd
benoemd te Papendrecht, circuleert er te
Scherpenisse een adres aan H. M. de Ko
ningin om niet weer over te gaan tot het
benoemen van écn functionaris voor ver
schillende gemeenten, omdat hieraan
groote bezwaren kleven en dit allesbehal
ve in het belang der gemeente is te
men.
DE GOESCHE TENTOONSTELLING
TER BEVORDERING VAN IL*N»EL EN
NIJVERHEID.
Gisteren is te Goes de bovenvermelde
tentoonstelling, welke verkort genoemd
is de „Nijtengo", en die gehouden wordt
in de zalen en den tuin van het Schut
tershof, geopend in het bijzijn van vele
Vereeniging van dc Ohr. Geref.
Kerk en de Geref. Gemeenten.
Ds. G. H. Kersten schrijft in „De
Saambinder"
„Zoo nu en dan doen de kerkelijke
bladen bericht van dc vereeniging, die
door de Chr. Ger. Kerk gezocht werd
met de Ger. Gem. in Nederland. Oor
spronkelijk nam men daarbij een stand
punt in, dat alle vereeniging totaal on
mogelijk maakte; zelfs mocht men van
vereenigen niet spreken; do Ger. Gem.
konden tot de Ghr. Ger. Kerk overko
men om een te worden met haar.
Deputaten der Ohr. Ger. Kerk, met w
deputaten der Ger. Gem. eens mochten
samenkomen, gaven gelieellijk toe, dat
hier een slagboom was gevallen, die
diende te worden weggenomen Nu spre
ken zich hier en daar de kerkelijke
vergaderingen over deze zaak, die
de Gen. Synode der Chr. Ger. Kerk is
teruggewezen, uit. En voorzoover wij van
die uitspraak kennis namen, verraadt zij
,wel, dat er althans een deel in de Chr.
Ger. Kerk is, dat naar vereeniging met
de Ger. Gem. van harte uitziet. Heb ik
het niet mis, dan wil men meer en
meer en dat is in allen gevalle een
verbetering in het kerkelijk leven zich
stellen op den grondslag van 1869; edoch
vreest men, dat de tijd voor vereeniging
niet rijp is. Een vergadering achtte meer
inleven noodig.
ONDERWIJS.
- Op het te Rotterdam gehouden exa
men, afgenomen door de Ver. vaii Lee
raren in het boekhouden, zijn o. a. ge
slaagd de heeren M. Kaboord, Jb. Kloos
terman en J. Langeveld te Goes en K.
J. Bartelse te Kapelle.
LANDBOUW.
In de Betuwe zijn de kersenvei
lingen aangevangen. Er worden lioogc
prijzen op het hout besteed. Men geeft
12 tot 13 cent per pond. De Duitschers
koopen veel op.
De ontdekte verwekker van
het mond- en klauwzeer.
Op uitnoodiging van de Nederlaudsche
rcgecring hebben gisterenmiddag de
Duitsche hoogleeraren Frosch en Dah-
men in het Jaarbeursgebouw te Utrecht
een voordracht en een demonstratie ge
houden over den 'door hen ontdekten
verwekker van het mond- en klauwzeer,
eerstgenoemde langs fotografischen weg,
laatstgenoemde door een nieuwe kweek -
methode
Prof. dr. Paul Frosch is hoogleeraar
medewerker in het Hygiënisch Instituut
dier hoogeschool.
De door tal van landhouw-autoriteiten
bijgewoonde bijeenkomst werd door Mi
nister Euijs de Bcerenbrouck geopend
met een woord van welkom.
Prof. Frosch kreeg het eerst het
woord. Hij legde er den nadruk op dat
reeds vroeg gevonden was, dat de ver
wekker zeer klein moest zijn, ultravisibel
en filtreerbaar. Het gelukte echter niet
de methode tc vinden, om dien verwek
ker te kweeken en zichtbaar te maken.
Spr. vertelde hoe het onderzoek van de
cultures van den verwekker van de be
smettelijke longziekte hier het uitgangs
punt vormde. Deze kiem is ook onzicht
baar, al was men er lang in geslaagd
haar te kweeken op vast© en vloeibare
voedingsbodems.
Hij gaf een uitvoerige uiteenzetting
van het apparaat, waarmee de ultra-
fotografische opnamen genomen worden,
en toonde verschillende van de daarmee
vervaardigde fotogravuren.
Prof. Dahmen volgde hierop met
een uiteenzetting der pogingen om den
verwekker van het mond- en klauwzeer
to kweeken. Na een groot aantal proef
nemingen slaagde hij er in den verwek
ker tfït het blaar vocht af te zonderen
en te kweeken. En toen gelukte het,
deze zichtbaar te maken door de ullra-
fotografischo methode van prof. Frosch.
Daarna verrichtte spr. immuniseerings-
proeven, waarvoor bij de practici natuur
lijk de meeste belangstelling is. Daarom
is spr. hier het voorzichtigst geweest
om teleurstelling te voorkomen. Spr.
spoot subcutaas cultures in. De koe, die
het meeste vertregen had, vertoonde
niets, de andere één blaar, de koe die
niet voorbehandeld was, werd ernstig,
ziek en de controlekoe werd besmet door
deze laatste Schijnb.aar waren ze dus
goed geslaagd. Ze zullen echter voortge
zet moeten worden om een oordeel mo
gelijk te maken.
Vervolgens deed Prof Frosch nag
medcdeelingca over het nog veel moei
lijker ultra-microscopische onderzoek van
den verwekker van mond- en klauwzeer.
Dit was mogelijk geworden zoodra prof.
Dahmen er in geslaagd was dien verwek
ker op een vasten voedingsbodem te
kweeken.
dit onderzoek bleek dat men hier
niet met spruitzwammen (en nog minder
met protozoen) maar met echte bacteriën
te doen "had. Dit bleek toen een kort
staafje te zijn.
Van de gelegenheid voor gedachten-
wisseling werd door prof. de Jonge uit
Leiden gebruik gemaakt. Deze wees er
op, dat de strijd tegen het mond- en
klauwzeer op het doode punt gekomen
is. Spr. vraagt hoe de onderzoekers den
ken over de mogelijkheid om verder te
komen op het gebied van de bestrijding.
Spr. meent dat de minister en de beide
onderzoekers het met hem eens zijn, dat
men practisch voor de bestrijding nog
niet veel verder gekomen is door de
nieuwe onderzoekingen. Ondertusschen
wenscht hij de onderzoekers geluk met
hun waardevolle ontdekking.
Prof. de Blieck liet zich in gelijken
zin uit.
Prof. Dahmen antwoordde dat hij
thans nog niet de verantwoording wilde
dragen voor een positieve beantwoording
van de vraag of immuniseering thans be
ter mogelijk zal blijken dan voorheen.
Spreker hoopt lietof hij het gelooft
is een tweede vraag. Vele onderzoekingen
gedurende langen tijd zullen voor het
beantwoorden van deze vraag noodig
zijn.
Prof. Frosch sloot zich hierbij aan.
Men moet de waarde van het thans ge
vondene noch onderschatten noch over-
•hatten. Waarde heeft bijvoorbeeld
reeds „dat we thans weten tot welke
familie de verwekker behoort.
RECHTZAKEN.
Do Ore die t- en Commissicban k.
D© zesde Kamer der Rechtbank te Am
sterdam veroordeelde op '20 Febr. j 1.
de directeuren van de N. V. Crediet- en
Oommissiebauk A. J Vosselman en A. H.
Bijuiolt,. wegens verduistering tot straf
fen van 2 jaar en van 9 maanden gev.
straf. De twee directeuren benevens de
inspecteurvan den buitendienst G. Kars-
semcijer, die voortvluchtig is. werden
vrijgesproken van de eveneens ten laste
in de bacteriologie aan de Koninklijkel gelegde poging o"1 oplichting van een
diergeneeskundige hoogeschool te Berlijn, marktmeester te Culemborg.
en prof. H. Dahmen is zijn veel jongereBijmolt berustte in hel vonuis. maar
