Maandag 12 Mei 1924
No, 412
467e Jaargans
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bi H WEM LAND.
VERLENGING VAN HET SCHOEN
WETJE?
Naar de Haagsche redacteur der Msb.
verneemt overweegt de Regeering thans
of het gewenscht is, ook al wordt op
het oogenblik de behoefte aan een in
voerverbod voor schoenen niet zoo ge
voeld, het Schoenenwetje ook na 1 Juli
nog eenigen tijd te doen verlengen, op
dat de regeering de bevoegdheid heeft
om, mocht een invoerverbod weernoo-
dig worden, dit in werkipg te doen tre
den. 1
HET LAND VAN HOBOKEN
TE BOTTERDAM.
Uit een schrijven van B. en W. van
Rotterdam, aan den Raad blijkt, dat de
maatschappij „Dijkzigt" eigenaresse van
het zoogenaamde Land van Hoboken,
zich bereid heeft verklaard haar ge-
heele bezit, ongeveer 19 hectaren groot
aan de gemeente in eigendom over te
dragen tegen een som van f 4 millioen,
betaalbaar in tienjarige obligatiën, ren
tende 6 pet. per jaar met ingang der
rente op 16 Maart j.I.
De gehoorde commissiën van Plaatse
lijke Werken en van Financiën achten
de aanbieding acceptabel en ook het
College van B. en W. is overtuigd dat
het welbegrepen belang der gemeente
meebrengt dat men de gelegenheid niet
ongebruikt mag laten voorbijgaan.
Reeds nu deelen B, en W. mee dat
het hun bedoeling is om met hand
having van een zeer ruim opgevatten
aanleg, onderscheidene gedeelten voor
verkoop als bouwgrond in aanmerking te
doen komen als tegenwicht tegen de
belangrijke uitgaven.
SPLITSING IN DE COMMUNISTISCHE
PARTIJ.
Zondag vond te Haarlem een lande
lijke vergadering plaats van de oppositie
in dc Communistische partij. Besproken
werd de houding, die de oppositie had
aan te nemen, na het compromis, dat op
het Rotterdamse!» congres tot stand was
gekomen. Algemeen werd geconstateerd,
dat Bouwman, Sneevliet, en Brendste-
der, die de meerderheid der oppositie
in de delegatie naar 't Rotterdamsch
congres vormden volkomen eigenmachtig
tot 't sluiten van een compromis waren
overgegaan, en daarbij de eischen die
door de oppositie van het congres wa
ren opgesteld hadden los gelalen.
Daarom was men van oordeel, dat de
oppositie op geen enkele wijze gebonden
was door het bedoelde compromis. Na
ernstige besprekingen van den toestand,
ontstaan na het congres, kwam men tot
de conclusie, dat het voor de opposi
tie onmogelijk zou zijn langer haar in
zichten binnen de partij te proclameeren.
Men besloot over te gaan tot het vor
men van een Bond van communistische
strijd- en propagandaclubs. Te Amster
dam, Rotterdam en Den Haag, Utrecht
Haarlem, Zaandam en eenige andere
plaatsen zullen onmiddellijk afdeelingen
worden gevormd.
Zij vernamen toen, dat de heer Schmitt
beschuldigd werd van ongeoorloofde cor
respondentie met het buitenland en ver
moedelijk zou worden uitgewezen. En
kele dagen later werd dit bericht, zoo
wel door den Duitschen ambassadeur
te Moskou als door een telegram van
den heer Tsjitsjerin aan onzen minister
van buitenlandsche zaken bevestigd. De
ze laatste seinde toen nogmaals naar
Moskou met verzoek, te mogen worden
ingelicht, zoodra definitief tot de uit
zetting zou zijn besloten en dan tevens
tijd en plaats daarvan te mogen ver
nomen.
Sedert dien zijn zes weken verloopen
zonder dat iets meer uit Moskou werd
gehoord.
Uit Stad en Provineie.
Uit Middelburg.
Verleden week hoorden bewoners
van dc Kromme Weele alhier des
avonds Iaat leven, vermoedelijk hadden
'oïigenoode gasten het plan gehad een
bezoek te brengen in een magazijn al
daar, maar maakten daarbij voor hen
zelf zulk onverwacht leven, door van
een plat te springen of te vallen, dat zij
bet hazenpad moesten kiezen. Zij wer
den door bedoelde bewoners wel gezien,
maar niet hierkend. Daar eerst den vol
genden avond kennis werd gegeven aan
de politie, wordt het deze niet makke
lijk gemaakt het spoor te vinden. In zul
ke gevallen zal men loch steeds goed
doen de politie onmiddellijk te waar
schuwen.
Uit Vlissingen.
Te Vlissingen wordt sedert Vrij
dag een 18 jarig meisje vermist, wier op
sporing door den commissaris van politie
ordt verzocht.
Uit Walcheren.
Naar we vernemen heeft A. de Rij
der, agent van politie te Vlissingen, die
met ingang van 1 Juni 1924 benoemd
was tot gemeente-veldwachter te Oost-
ka p e 11 e ,deze betrekking niet aangeno
men.
- Zaterdagmiddag te 1.45 uur wilden
de knechts van den landbouwer Krijn
Boone te Arnemuidcn twee paarden
naar de weide brengen. Een paard wil
de niet over de spoorbaan. Intusschen
kwam de sneltrein aanrollen. Het paard
dat de lijn reeds gepasseerd was, pro
beerde weer terug te komen, waarbij
het een duw kreeg van den trein, Het
werd enkele meters weggeworpen en
liep een wond op waaraan het spoedig
dood bloedde. De trein stopte onmid
dellijk.
- Zaterdagmiddag werd te Arne-
muiden door den brandmeester Oreel
en eenige mannen een begin van brand
gebluscht aan de mestvaalt. Daar had
den vermoedelijk eenige kinderen een
vuurtje aangestoken, waardoor de loods
van de vuilniswagens begon te bran»
den.
Aan den Sloedam te Arnemui-
aen is een groote visch aangespoeld,
blijkbaar een tonijn. Het drie meier
lange dier had Zondag veel bekijks.
DE GEVANGENHOUDING VAN EEN
NEDERLANDER TE ST. PETERSBURG.
Met betrekking tot de gevangenhou
ding van den Nederlander Schmitt te
St. Petersburg heeft het Nederl. Corres
pondentiebureau in Den Haag zich om
inlichtingen gewend tot het departement
van buitenlandsche zaken en daar ver
nomen, dat de heer Frans Schmitt, een
bejaard en algemeen geacht ingezetene
van St. Petersburg, die sedert een paar
jaar als vertegenwoordiger van de sterk
geslonken Nederlandsche kolonie aldaar
werkzaam was en als zoodanig bij het
betrokken commissariaat stond ingeschre
ven, op Oudejaarsavond werd gevangen
genomen, zonder dat kon worden na
gegaan, waarvan hij beschuldigd werd
Toen ons departement van buitenland
sche zaken hiervan kennis kreeg, heeft
het zich gewend tot de Duitsche regee
ring met verzoek, door haar ambassa
deur te Moskou voor den heer Schmitt
een goed woord te laten doen. Aan dit
verzoek is aanstonds met j»roole be
reidwilligheid voldaan. Maar toen kort
daarna berichten inkwamen, dat de ge
zondheid van den gevangene in verband
met diens leeftijd reden gaf tot ern
stige bezorgdheid, heeft de minister ook
nog rechtstreeks aan den volkscommis
saris voor buitenlandsche zaken te Mos
kou geseind om op diens welwillende
tusschenkomsl len behoeve van onzen
landgenoot een beroep le doen. Aange
zien op dit telegram na veertien dagen
nog geen antwoord was ontvangen, heb
ben bij de besprekingen, die half Maart
te Berlijn met de sowjetverlegenwoordi-
gers plaats hadden, de Nederlandsche
gedelegeerden, in opdracht van de re
geering, de zaak hij den heer Krestins-
ki bepleit.
Uit Zuid-Beveland.
Vrijdagavond vergaderde de raad
van Heinken szaud.
Door den heer H. v. Iwaardeu wordt
verslag uitgebracht van een vergadering
der Waterleidiugs Mij. Zuid Beveland en
door den heer A. Simonse van een ver
gadering over electrificatie van de mid
dengroep. De begroolingen 1923 en 1921
worden gewijzigd nadat over een wijzi
ging voor de begrootïn'g 1923 inzake
pensioenslorting een breedvocringe be
spreking had plaats gehad. De rekening
(van den keuringsdienst voor vee en
Vleesch centrum j gemeente Heinkens-
zand wordt overlegd. Uilgegeven is
f 2630.13, waarvan deze gemeente be
taalt f 650.33. De inkomsten in deze
gemeente bedroegen f 7.27 zoodat deze
dienst een klein voordeel opleverde.
Met het plaatsen van een nieuw
torenuurwerk te IC a p e 11 e door den
leverancier, den heer B. Eijsbout le As
ten (N. Br.) zal weldra een begin ge
maakt worden.
Volgens nadere berichten is Zon
dag de „Bassa" mei wassend water vlot
gesleept en naar Antwerpen opgestoomd.
De kommies J. Verschutire te Nij
megen is met ingang van 1(5 Ji
verplaatst naar Hansweert.
KERKNIEUWS.
Zaterdagmiddag heeft op het kerk
hof „Vredenliofte Vlissingen door
de commissie, welke een gedenksteen op
het graf van wijlen ds. W. II. H. Midden
dorp, in leven predikant bij de Ned.
Herv. Kerk aldaar, heeft geplaatst, de
overdracht van dezen steen aan de fa-
milfë4 Middendorp plaats gehad.
- Zondagmiddag werd in de Ned.
Herv. Kerk teArnemuiden het orgel,
dat ruim een half jaar in reparatie is ge
weest, weder in gebruik genomen. Naar
aanleiding hiervan bracht de heer van
der Veen dank aan do gemeente en aan
jhr. Rademacher Schorer van Nieuwer-
kerk voor dc gift hiervoor gegeven.
In de vergadering van de Classis
Dordrecht van de Chr. Geref. Kerk is
ter sprake gekomen een vraag van Z i e-
rikzee of het predikambt niet onver-
eenigbaar is met het lidmaatschap der
Tweede Kamer.
De Classis sprak als haar meening uit,
niet te gelooven dat het in den lijn van
den Heiligen Schrift is, als een predikant
tegelijk bijv. Wethouder, Kamerlid of
minister is, en zij vraagt zich af of het
niet in strijd is met zijn roeping, die van
Gods wege op hem rust.
Predikante n-c o n f e r e n t i e.
Woensdag 11 Juni wordt te Goes een
predikanten conferentie gehouden, waar
in ds. P. A. Klap, predikant bij de Ned.
Herv. gemeente te Amsterdam een re
feraat zal houden over het reglement
op de predikants-traktementen en het
beheer, terwijl dr. H. Schokking, pre
dikant bij de Ned. Herv. Kerk te 's Gra-
venhage zal refereeren over de volks
kerk.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Uit Zeeuwse h-V laan deren W.
Naar men ons uit Retranche-
ment meldt, is het bericht der ,,Bresk.
Grt." over het gebeurde met een gekeur
de te Sluis onjuist geweest. De jongeman
is niet verdronken. Hij was wel cenigeh
tijd bewusteloos, maar is laler per auto
bij zijn ouders gebracht, en was in kor
ten tijd geheel hersteld.
Tentoonstelling Kunstkring
„Het Zuiden."
Zaterdagmiddag is de reeds door ons
aangekondigde permanente tentoonstel
ling van den Kunstkring „Het Zuiden" in
het Badpaviljoen Juliana te Vlissin
gen geopend. Onder de genoodigden
merkten wij op de wethouders de hee-
ren Van Niftrik en Laernoes, den ge
meentesecretaris, den heer Bisschop,den
directeur van gemeentewerken, den heer
Ouwehand.
Nadat velen reeds een rondwande
ling langs de vele schilderijen en etsen
hadden gemaakt, nam de voorzitter van
den kring, de heer 0. A. van Woel
de ren, burgemeester van Vlissingen,
het woord, en zeide, dat het nu de 5de
maal is, dat hij de permanente tentoon
stelling opent. Ditmaal doet hij het met
bijzonder veel genoegen en met een
gelukwensch aan den kring, omdat de
belangstelling in zijn werken steeds groo-
ter wordt.
Er zijn 145 schilderijen enz. geplaatst,
terwijl 50 of 60 geen plaats konden
krijgen. Maar van nog meer belang is
de internationale belangstelling in de ten
toonstelling. Vlissingen is een plaats,
waar vele vreemdelingen samen komen
en het is goed, dal deze kennis kunnen
maken met de Zeeuwsche kunst en het
streven om de kunst te dienen.
Bijzonder brengt spr. dank aan den
heer Jacobs, die dezen winter, evenals
mevrouw Heudrikx te Brussel zooveel
succes heeft gehad met zijn werk, maar
die ook daar de belangen heeft gediend
van den kring en een bloemlezing van
Belgische kunstproducten hier bijeen
heeft weten te brengen. Spr. hoopt, dat
de heer Jacobs nog lang de ziel moge
zijn van den kunstkring het Zuiden.
Hiermede verklaarde de heer Van Woel-
deren de tentoonstelling voor geopend.
De heer G. Bergsma wees er op,
hoe de kring werd opgericht door een
klein groepje, en men meende dat er
toch niets van kon komen, omdat men
over te weinig werkende leden beschik
te. Het doel was echter een internatio
nale tentoonstelling er van te maken,
en voor de eerste maal is dit doel be
reikt. Altijd heizelfde maakt, dat de be
langstelling gaat verslappen; dit is ook
elders wel gebleken. Daarom is het ge
lukkig, dat thans hier hel eigen werk
geflankeerd wordt door dal der buiten
landers. Dank brengt spr. aan het ge
meentebestuur voor den steeds onder
vonden steun en vertrouwt hij, dat dit
ook in de toekomst zoo zal blijven.
Spr. roept den steun in van de pers,
die naar zijn mcening niet altijd in die
mate is verleend, als spr. dit voor den
kring en zijn werk billijk meent te mo
gen achten. Spr. wees er nog op hoe
de Belgische kunstenaars zon en licht
in hunne stukken brengen. Men moet
diep doordringen in het wezen van hun
kunst en er dan iels van mededragen
om het terug te brengen in eigen wo
ning.
Hi cm ede v-vis dc officieele opening
men we nog nader terug. Voorloopig zij
echter reeds een bezoek aanbevolen.
Stra en Aerumslok.
De heer W. G. Boot Jzn., te Haamste
de schrijft aan de N. R. Crt
In het verslag van de vergadering van
het Zceuwsch Genootschap der Weten
schappen komt een en ander voor over
het stra-feesl op Schouwen. Daarin wordt
een verklaring gegeven van het woord
,stra". Het komt me echter voor, dat
hier wel wat ver Fs gezocht. Ofschoon
wel eenige beleekenis kan worden toe
gekend aan de idee van het reinigen van
de paardenvoeten tegen de „krappe",
waartegen zeewater een best geneesmid
del is, kan men „aqua lustralis" voor de
verklaring van het woord „stra" uil
schakelen. Thans komt met bedoeld feest
geen paard meer in het water. Vroeger
toen wellicht de toegang tot het strand
gemakkelijker was, schijnt dit wel het ge
val te zijn geweest. De naam, het z.g.
strao-rieén bleef behouden.
Het woord „stra" is voor iemand uit
Westelijk Schouwen zeer gemakkelijk te
verklaren Het strand toch heet in het
plat Schouwsch „strao", met denzelf
den klank die voorkomt in het woord
„boom" in 't Schouwsch dialect. Het
oorspronkelijke woord is dus „strand".
Wij zeggen „strao". En omdat dit wat erg
plat is, geeft men er een deftig tintje
aan en het woord „strao" is „stra"'.
De z.g. aerumstokjes zijn niet met het
stra-eest, de „strao" zegt men hier,
te verkrijgen. Deze werden vroeger ver
kocht thans ziet men ze zeer zeldzaam
meer op de ,.pilelten"-dag. Dat is de
benaming voor den dag, waarop de vee
markt te Haamstede werd gehouden. Dit
was op den laatsten Dinsdag van October
Dan werden de „aerumstokjes" verkocht.
Ook met den uitleg over dit woord ben
ik niet tevreden. Men spreekt van koeken
in den vorm van ruiters. De vorm van
die koek is niet precies correct, en gelijkt
evenveel op een haan als op een ruiter.
Eu wanneer men dan zag, dal op het
smalle einde "(den kop) twee krenten
prijkten als de oogen dan meenen wij,
dat de beleekenis wel degelijk een haan-
op-stok is. Wjj noemen dat een „aen-
bpstokje". Ik geef toe, dat dit woord
thans is verbasterd tot aerumslokje. Voor
kinderen zijn in liet eerste woord wel
wal rijkelijk medeklinkers en is er alles
voor te zeggeD dat ze voor een gemakke
lijke uitspraak het laatste woord hebben
gebruikt. Dit is te meer aannemelijk, om
dat ze, evenmin als wij, de bedoeling er
van kennen. Meermalen hoorde ik uit de
kindermondjes „aeropstokje", wat een
bevestiging is voor onze meening. „Pilet-
ten" beslaan uit de gekookte stroop met
suiker op een slokje, precies tegenwoor
dige „lolly's"!
(Ingez. Med.)
Het Concertgebouw naar
Par ij s.
Ter gelegenheid van de fccslconcer-
ten, dezer maand te Parijs te geven door
het Orkest van het Concertgebouw le
Amsterdam en het Koor van Toonkunst
en het jongenskoor Den Hertog, onder
leiding van den heer Willem Mengelberg
en onder de hooge bescherming van den
President der Fransche Republiek en
mevr. Millerand, is een eere-comité ge-
ormd, waarin Poincaré, minister de Jou-
venel, en tal van dames en heeren uit
de hooge Parijsche wereld zitting heb
ben.
Voorts werd er een comité 'gevormd
ar van jhr. Loudon, onze gezant te
Parijs, eere-voorzitler is.
ONDERWIJS.
In de vergadering der aldeeling
(Middelburg van hel Ned Onderw.
Gezelschap, welke Zaterdag 10 Mei
plaats had, werd een nieuw bestuur ge
kozen, dal thans bestaat uit de heeren G.
iMolleman (Voorz.), \V. Spinnaav Pen
ningmeester) en \V K. Kuiler secr.)
Voor het Vrijdag te Leiden gehou
den eindexamen der 5e klasse voor Wis-
en Natuurkunde v hij het Genootschap
Mathesis Scientiarum Genitrix slaagde
o. a. de heer H. P, Minderhoud,
fioubur g.
27 Mei as. viert prof. dr. G. A. J.
W. J. Gcesink, hoogleeraar aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, zijn 70sten
verjaardag.
LANDBOUW.
Mond- en klauwzeer is uitgebro
ken op de Hofstede van D. Vos, aan
de duinen te Koude kerke
Aan den cursus in landbouwhuis-
houdkunde te Hulst verkregen het di
ploma de (lames II. Beernaert te Koe^
wacht, J. de Blieck te Gvaauw, J. Borm
te St. Jansteen, B. Euysroggc te Hulst,
J. Colsen, M. Colsen te Terhole, M, van
t tentoongestelde ko- Damme le Graauw, W. van Duyze te
Olinge, M. d'Haens te Clinge, B. van
Himsle, M. Jansen te Koewacht, A.
Kerckhaert te Clinge, B. Kips, M- Kips
te Koewacht, "M. Morres te Stoppeldijk,
I. Pieavel te Olinge, E. de Potter, M. de
Potter te Koewacht, M. Voet, M v. d.
Walle te Hulst.
Het Mond- en Klauwzeer in
Zeeland.
In het Z. Landb. blad wordt meedee-
ling gedaan van correspondentie vanwege
de Z. L. M. met de directie van den
Landbouw
Gelijk bekend, trad begin October van
het vorig jaar de ziekte in dc beid©
Hollanden en Utrecht vrijwel epizoötisch
op. In Zeeland kwamen toen slechts wei-
g gevallen voor.
De Directie van den Landbouw kwam,
kwam, toen tot de Z. L. M. met de vraag
of het misschien ook wenschelijk zoude
vee uit te vaardigen. Niettegenstaande
zijn voor Zeeland, een invoerverbod van
hier toen nog heel wat vee moest wor
den aangekocht, adviseerde de Z. L. M.
in bevestigenden zin en zagen we 18
October 1923 bepaald, dat in Zeelaud
uidgsluitend vee ingevoerd mocht wor
den van uit het onbesmette gebied de
noordelijke provinciën' en dan nog wel
onder bepaalde voorwaarden.
Het invoerverbod werkte uitstekend;
immers zien we, dat van af dc tweede
week in November slechts enkele of geen
nieuwe gevallen per week werden ge
constateerd. Men was toen in Zeeland de
ziekte praktisch de baas.
Niet weinig verwonderde het ons Dag.
Bestuur dan ook, toen in de eerste week
van Februari de bepalingen betreffende
den beperkten vee-invoer ia ons gewest
plotseling werden opgeheven. Het had"
n.l. verwacht, dat, waar naar de meening
van dc Z. L. M. gevraagd was vóór
de maatregelen in hel leven werden ge
roepen ,nu ook wel haar advies zou zijn
ingewonnen bij het intrekken daarvan.
Doch niets van dat. Daarbij deed zich
de vraag voor, waarom nu die bepalin
gen ingetrokken in een lijd, dat er hier
niet zoo'n behoefte aan vee is, gelijk dit
in het najaar het geval is?
De bepalingen waren ternauwernood
opgeheven, zoodat in- en doorvoer van
vee weer hun gewonen gang knoden
gaan, of een toenemende uitbreiding van
het mond- en klauwzeer in ons gewest,
ging daarmede gepaard.
Op vragen der Z. L. M. naar de
argumenten voor die intrekking deeld de
Directie van den Landbouw mede. dat
de omstandigheden zich langzamerhand
wijzigden en er ten slotte in sommige
provinciën van het afgesloten gebied
meer gevallen van mond- en klauwzeer
'voorkwamen dan in de Hollanden en
Utrecht.
Het motief van <len maatregel was
toen vervallen. Daarbij kwam, dal de
grensbepaling van het afgesloten gebied
voortdurend moeilijkheden opleverde en
in verband daarmede enkele malen
moest worden gewijzigd.
liet Z. L. blad teekent hierbij aan
Hoe deze argumenten op Zeelaud van
toepassing zijn te brengen is ons Dage-
lijksch Bestuur waarlijk niet duidelijk
Immers was hier len tijde, dat de be
palingen werden ingetrokken, de ziekte
beperkt tot slechts enkele gevallen, ter
wijl de grenzen van onze geïsoleerde
eilanden, toch kwalijk te wijzigen zijn
Voorts zou van landbouw zijde het ver
doek zijn gekomen om liet verbod in le
trekken.
Echter wat Zeeland betreft, dan toch
in geen geval op verzoek van de organi
satie. die hier de meeste landbouwers
vertegenwoordigt i. c. de Z L M.
Dan wordt door dc Directie nog op
gemerkt. dat niet met zekerheid kan
worden aangenomen, dal de hernieuwde
uitbreiding der ziekte met de opheffing
van liet betreffende invoerverbod ill een
bepaald gebied verband zoude houden.
Veeleer zou bij hel zóeken van dc oor
zaak daarvan dienen te worden gedacht
aan de levendige veebeweging, die elk
voor- en najaar plaats vindt, waarbij via
de verschillende drukke voorjaarsmark-
ten, de smetstof wordt verbreid
Hieromtrent is opgemerkt, dal er ten
eerste weinig markten in onze provincie
zijn, die bovendien nog niet bijster veel
te beduiden hebben terwijl ten tweede
smctslofverbreiding cloor veebeweging
eerst dan mogelijk is, indien in de streek
