E y g L L T 1
§i iiizloiilbara fiaiii
ES»*.
No. 99
Zaterdag 26 April
We SË2ÊF Ifgt
167e Jaar ga».
Dit nummer beslaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
<3
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten p. post f 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
j in gen f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentién worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
cent per regel
Ingezonden Mededeelin-
,Jen i 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 1—7 regels f 2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine adverteatiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
is aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
zullen dat kunnen blijven doen, ook wan
neer de nu aangevochten maatregel ge
troffen wordt". Wij weten niet, hoe deze
hier gebezigde woorden te verstaan naast
die andere uitlating van den minister
elders (n.l. bij de algemeene beschou
wingen over de Slaatsbegrooting voor
1924) t.w. dat tal van gemeenten hef in
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
De financieele ver
houding tusschen rijk
en gemeenten.
Mr. A. Jonker, directeur van de Ver
eenigiug van Nederlandsche Gemeenten,
oefent in het „Weekbl. v. Gemeentebelan
gen" kritiek op de door den minister
in de Tweede Kamer ingeluide nieuwe
phaseu met betrekking lot de financieele
verhouding t usschen rijk en gemeenten,
meldt de N. Rolt. Crt.
Het volgend is aan het artikel ontleend:
Hoe herhaaldelijk en voortreffelijk
gewezen op den samenhang tusschen
Rijks- en gemeentefinanciên, op den toe
stand, waarin deze gezamenlijk verkee-
reo, hetgeen uil een oogpunt van wel
doordachte financieele laudspoliliek uoo-
dig maakl tot een deugdelijke ordening
van zaken te komen, hetgeen veredscht,
dat men zich niet slechts blind lure op
een sluitende slaatsbegrooting, hoe dan
ook en onverschillig of dit ten koste
van 'andere publieke lichamen plaats
heeft. Waarom anders niet, wat nu nog
willekeurig geschiedt, tot stelsel verhe
ven om voortaan de op een Staatsbegroo-
ting te kort komende millioenen „en mas
se" over te hevelen, op de gemeentekas
sen?
Ba ziet men dan inderdaad juist en
ver genoeg, wanneer men zich voor* te
rugneming van een tot dusver verleende
Rijksbijdrage (in de kosten der verple
ging van behoeftige krankzinnigen, waar
op ook eenige regels verder gedoeld
wordt in de van den minister aange
haalde woorden ,.de nu aangevochten
maatregel". Red. N.R.Ö.) en voor de re
delijkheid der gedachte aan andere maat
regelen om ,.op de rijksuitkeeringen te
bezuinigen" er op beroept, gelijk de mi
nister deed, „dat de Staatsbegrooling een
tekort vertoont, maar dat de gemeenten
in den regel althans, uitzonderingen daar
gelaten - daar kan het Rijk tusschen-
Door DOUGLAS VALENTINE.
(Schrijver van De man met den
Klompvoet).
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
(Nadruk verboden).
57.
Toen krabbelde Bellward met moeite
overeind en haalde een revolver uil zijn
binnenzak te voorschijn.
„Jou ellendige schurk", snauwde hij,
„we zullen je leeren je vuile slrcken le
gen ons uit te halen!"
Hij hief zijn revolver op, maar Strang-
wise ging tusschen hein en zijn slacht
offer staan.
„Schiet hem dood!" riep Bellward,
„dan zijn we in eens en voor altijd van
hem aft"
„Wat?" zei Strangwise. „Desmond
doodschieten? 0 neen, vriend, ik deuk
er niet aan!"
Eu droog voegde hij er bij
tiaar financieel beheer er niet naar ma-plaise de stelling van den minister van
ken om een ernstig beroep te kunnenbinnenlandsche zaken, binnen niet te lan-
doen op de autonomie, m.a.w. een finan-lgen tijd uit de „grauc" theorie iels goeds
cieel niet oirbaar beleid voeren. Meïite voorschijn zal worden gebracht door
zou geneigd mogen zijn te oordeelen, dat de Staatscommissie, die dan toch nor
de gemeenten die, in tegenstelling met j bestaat met dezelfde taak als waartoe zij
het Rijk hare begrootingen te doen slui-iwerd ingesteld, ofschoon wij ons sedert
ten, het dan blijkbaar nog niet zoo bontjeenigen tijd geen illusie maken o%rcr hare
maken om die reprimande te verdienen „oogcnblikkelijke" werkzaamheid. De ver-
Of is het/ sluitend zijn der begroo-onderstelling zal wel niet gedurfd zijn.
tingen van de gemeenten haar in zoo- dat de Nederlandsche Staatsalmanak voor
ver niet als een bijzondere verdienste 11921 den teilelijken loestand vrij dicid
aan te rekenen als zij daarmede aan benadert, waar zij het secretariaat dei-
haren wettigen plicht voldoen? Maar dan commissie als niet vervuld meldt. Elke
gaal liet noch aan oln op grond van {minder welwillende gedachte jegens den
het enkele feit, dat gemeenle-begroo- Iheer mr van Doorninck, die bij zijn op-
tingen zonder tekort sluiten te conclu-1 treden als Thesaurier-Generaal" ongetwij-
deeren, dat de gemeenten nog wel zeke- i feld voor een veel omvattende taak is
re meerdere (hoevele? lasten kunnen I komen te slaan, blijft ons hierbij vol
dragen, noch ook om „mir nichts dir J strekt vreemdhet feit zal intusschen wel
nichts" de gemeenten in de volvoeringniet anders zijn dan dal 't secretariaat
van dien. haar plicht te bemoeilijken jder commissie en men weet wal dit
door haar bij voortduren lasten op te j gemeenlijk beteekenl stil ligt Er is
leggen (ook door hel inhouden of ver-:voorts in dc commissie een vacature wc-
minderen van Rijksuitkeeringen en ge- jgens hel overlijden van den heer mr
lijktijdig, naarmate liet Rijk zich dieper Kolkman. Het zou ook ernstig de vraag
in financieele moeilijkheden heeft ge-,kunnen zijn of een bestendiging van het
stoken, een regeling der financieele ver-parlementair karakter, dat de commis-
houding tusschen Rijk en gemeenten tejsie bij hare instelling droeg (hetwelk
veronachtzamen, alles wat daarover ge- j trouwens reeds eenigszins is verloren ge
sproken of geschreven is tot „grauc" gaans sinds hel lid der commissie, de
theorie te verklaren en voor het jus heer mr. Treub, geen deel meer uitmaakt
constituendum eene .„diaconie theorie van hel Parlement) wel gewenscht ware;
ten tooneele te voeren. (Naar aanlei- met name in de Slaten-Gencraal zelve
ding van de woorden van den minister, |js meer dan eens van verschillende zijde
dal er van een rijksuitkeering, jure con- bedenking geopperd tegen de beperkte
stiluendo, alleen sprake kan zijn. wan- samenstelling der commissie,
neer de behoefte daartoe noopt, schrijft Schr staal ten slotte stil bij het denk-
de Red. van N Rolt. Crt. hierbij j beeld van den minister om te komen
Het enkele feit der in evenwicht ver- tot een korting op de tegenwoordige rijks-
keerende gemeeute-Jjegrootingen kan uitkeering voor de gemeenten, die niet
beide komen de begrootingen nog j terwege blijven van maatregelen op dat
zonder tekorten sluiten De gemeenten gebied, die aan de gemeentebudgetten
verlichting zouden brengen
Wij kunnen daarnaast niet aannemen,
dat met 's ministers stelling omtrent het
jus constituendum ten aanzien van de
regeling der financieele verhouding tus
schen rijk en gemeenten eveneens een
nieuwe phase zou zijn ingeleid. Wij kun
nen het geloof niet loslaten dal n'en de-
maakt worden. Aan bijzondere redenen.
I in verband mei den Belgisehen politie
leen toestand, achtte een lid langer dra
len nadeelig.
I Men c vroeg, of niet belangrijke be-
I zuiniging ware te verkrijgen inzake het
loodswezen op de Schelde, door de
thans bestaande concurrentie tusschen
ons land en België tc vervangen door
'een overeenkomst dienaangaande
dienst doen! Men kan de oogen sluiten
voor de vraag, welke lasten daartoe op
de plaatselijke burgerij moeten worden
gelegd, juist ook door 's Rijles gestie je
overgaan lol een verlaging van jaar
wedden van hel gemeen tcpcrsoneel. a
l'instar van dc voorgenomen maatrege
len len aanzien van het rijkspersoneel
NEDERLAND EN BIXGÜC.
geus de gemeenten! Zal men dan niet jHij noemt dit denkbeeld van een inhou-
eens eindelijk ernstig erbij stilstaan, dat ding op de uil zeer concrelen hoofde
de reeds zoovele jaren gevoerde Rijks j aan de gemeenten toegekende en tocko-
financieele politiek zich moet wreken! jm^ude rijksuitkeering niet slechts een
Eene politiek, waarbij eenerzijds gesta- novum, doch een staatsrechtelijk mon
dig wetten zijn uitgevaardigd waarvan de strum levens
lasten zonder zich van den omvang en
de consequenliën daarvan rekenschap te
geven, op de gemeenten kwamen tc
drukken, anderzijds iii stijgende mate uil-1
gaven zijn gevoteerd, ten bczware vanIn het Yoorloopig Verslag der Eer-
's Rijks kas in zoodanige proportie dal de ste Kamer betreffende de Begrooling van
Slaatsbegrooting aanzienlijke tekorten „Builcnlandsche Zaken wordt door
vertoont; een politiek, waarbij het eene eenige leden de aandacht gevestigd op,
geschiedde onafhankelijk van en onge- j wat zij noemen een vijandige stemming
aclil het andere, inet het gevolg, dat door jegens Nederland, welke te pas en tc
die tweeledige gestie gansch onbemerkt I onpas, maar steeds ten onrechte, ge-
op de burgerij, gemeentelijk- en rijks- wekt wordt in zekere kringen en dngbla-
conslribuabel, een druk is gelegd, wel-j den in België Door averechtsehe voor
leg de grenzen der redelijkheid over- i stelling van zaken en feilen zoo wordt
schreidl In het standpunt als zouden gezegd, wordt opzettelijk de stemming
aan dat gevolg bepaaldelijk de gemeen-1 van een deel der bevolking tegenover
ten schuldig staan in zoover zij daartc- j ons land vergiftigd.
gen niet hebben gewaakt en als zouden Gevraagd werd naar den sland der on-
deze nu de straf verdienen om voortaan derhaudclingen met België, zoowel in het
in het alleruiterste geval desnoods te algemeen omtrent de met dal land ge
mogen aankloppen bij 's Rijks diaconie, rezen geschilpunten, als meer speciaal
kunnen wij hoe ongaarne gezegd i betreffende de oplossing van hel Schcl-
allerminst onderkennen een vooral bij devraagsluk. De opmerking werd ge-
dezen tijd passende grootheid van stijl I maakt, dat zoowel in Nederland als in
of breedheid van visie. België vurig verlangd wordt naar een
Schr. put uit de oppositie in de Kamer overeenkomst, waarbij de hangende
eenig vertrouwen, dat zullen worden ge-waagstukken worden opgelost en dat
lceerd die aanhangige voorstellen op gebleken is, dat de Belgische Kamc
BN EN Oltt DE HOOFDSTAK.
LXXV.
I Gedurende de achter ons liggende
voorjaarvacanliedagen heeft een gezel-
schap van Engelsche bibliothecarissen
leen bezoek gebracht aan enkele plaatsen
van ons land natuurlijk ook met de be
doeling een kijkje te nemen in eenige
onzer openbare bibliotheken en leesza
len.
Bij hel bezoek dat aan die Amslerdam-
schc instelling op dc Keizersgracht werd
gebracht, werd ier aan herinnerd, dat een
goede twaalf jaren geleden in deze stad
de bibliothecaris uit Manchester, een
der Engelsche bezoekers van dien dag,
een lezing had gehouden, waarin hij op
de beteekenis en het nut van openbare
bibliotheken en leeszalen had gewezen.
Mij dunkt, die Manchester-man zal. bij
herinnering aan dat feit zicli wel. en
terecht, trotsch hebben gevoeld, over de
goede gevolgen ,die. mede door zijn pro
paganda, bereikt zijn, want zijn uitstap
van deze dagen in ons land zal hem
hebben doen zien, dat men het voor
beeld van Engeland, dat ons ten aan
zien van openbare bibliotheken en lees
zalen lang vooruit was geweest, op dege-
jlijkc wijze heeft nagevolgd. Ik herinner
mij nog den tijd, dat de Amsterdamsche
gemeenteraad van dergelijke instellingen
niemendal wilde welen en (laai- werd
j geleeraard dat openbare leeszalen nut
tige dingen waren maar dat men de
'oprichting daarvan aan het parlicu-
lier initiatief moest overlaten en men
scheen het niet zoo héél erg te vinden,
dal 'kleinere plaatsen vergis ik mij
I niet, met Dordrecht als eerste in de rij
de hoofdstad op dit gebied vooruil wa-
ren. llad Amsterdam niet zijn goede uni-
versiteitshibliotheek en deed verder wij-
i len ds. Tours' stichting „Ons Huis" niet
I genoeg voor de geestelijke ontwikkeling
van dc burgerij der Amslelstad?
Edoch, ook op dit gebied hebben .,de
1 ideeën gemarcheerd" en is men een
breeder kijk gaan krijgen. Wel is waar
i zal de Ehgelscliman uit Manchester bij
i zijn bezoek opgemerkt hebben, dat de
gemeente als zoodanig liet oprichten en
instandhouden van openbare leeszaal en
bibliotheek aan particulieren heelt over-
gelaten, maar men zal hem ook wel heb
ben ingelicht, dat de gemeente zich op
dit gebied lang niet onverschillig heeft
getoond en aan degenen, die de instel
ling in hel leven riepen, een belangrijk
subsidie geeft Eu het heeft er den schijn
dal liet tijdstip niet ver meer kan
Htemaisak, gewrichtspijn,
Verkoudheid.
Resultaat wezenlijk prachtig
verrassend.
Pastoor J. (Beelcn, Geisleren (L.),
schrijft „Ik heb Togal-labletlen gebruikt
Resultaat wezenlijk prachtig en ver
rassend. Sedert
mijn longontsteking
begin Juli j 1. volg
de er onmiddellijk
op acute rheuma-
tiek (podagra) en
levens in de knie,
(vooral pijn en stijf
heid in de rechter
knie): ik kon ook
later na genezing
van longontsteking
bijna niet meer
knielen en levens niet of slecht meer
goed marcheeren. Na regelmatig gebruik
van Togal-tablelten ik heb 5-flacons 4
f2 00 gebruikt), is die pijn, stramheid
in de knie, geheel cu al verdwenen,
ik werd leniger en soepeler in al mijn
ledematen en wandel bij goed weer 2
3 uur in de bosschen nel als vroe
ger voor mijn ziekte Enfin, kort ge
zegd ik ben over Togal uiterst tevre
den. want dit middel werkt prachtig voor
lijders aan rheumatiek
(Ingez. Med.)
drang die wetenschappelijke instelling se
dert lang niet meer gaf wal haar als
zoodanig toekwam en dat men blijkbaar
plannen koesterde om die bibliotheek
met de openbare leeszaal samen te bren
gen en zelfs onder het beheer tc brengen
van één persoon, den huidigen directeur
der openbare bibliotheek en leeszaal. Die
opgetreden functionaris, Dr. Burger,
meende toen in dat verslag te moeten
waarschuwen legen het vernietigen van
een dergelijk plan. hetwelk hij niet in
het belang achtte van de wetenschap.
Als mijn persoonlijke meening voegde
ik hieraan toe dat de kwestie van tè
groot belang was om door den leek met
juistheid te kunnen worden beoordeeld,
doch dat misschien het ideaal zou zijn
als men beide instellingen althans nader
lol elkander zou kunnen brengen in een
daarvoor op te richten gebouw, voldoen
de aan alle eischcn, die men daaraan in
onzen lijd zou mogen stellen liet veel
besproken Dam-terrein stond mij voor
zulk een gebouw zelfs voor den gcesl
een „Bvitsh Museum Library" op be
scheiden schaal
Welnu dc thans verschenen voor
dracht van B. cn W wijst reeds in de
richting van toekomstige samensmelting
van l'niversitcüs-bibliotheek en open
bare leeszaal - nog niet naar plannen
om beiden in één gebouw te vereenigeu.
Financieel is het daar dc tijd nog niet
yoor, zelfs al zullen wjj, liet zij hier even
- - ;v 3 J
terloops aangcleckeud voor het loopen-
onderwijsgebied welke onder ontheffing
voor het rijk, voor de gemeenten weder
aanmerkelijke uitgaven zoudeu in hel
leven roepen ,om te zwijgen van hel ach-
„Tenminste nu nog niet!"
„Maar je bent gek", riep Bellward uit,
ongeduldig met zijn wapen heen cn weer
zwaaiend, „je laat hein eerst door je
vingers glippen! Ik ken dat soort. Een
man als hij is alleen veilig wanneer
hij dood is En als je .hem niet wilt
„Kom, kom Bellward", zei Strangwise.
zonder een stap op zij te gaan, maar den
ander kalm in de oogen kijkend, „je
wordt wat te opgewonden hoor!"
Maar Bellward gromde met heesche
stem
„Dood liem! Dat is al wal ik vraag.
En laten we hier vandaan gaan Ik zeg
je, dat we hier niet veilig zijn! Minna
kan wol voor zichzelf zorgen!" voegde
hij er norsch bij.
„Zooals zij altijd gedaan heeft!" zei
een stem bij de deur. Daar stond me
vrouw Malplaquet, een keurige verschij
ning in zwart mantelcostuum met eeii
mooi bont over de schouders.
„Maar wie is dat?" vroeg zij, toen zij
Desmond in het oog kreeg en beurtelings
keek ze met haar zwarte kralenoogen
de drie mannen aan. Van Barbara nam
zij niet de minste notitie. Desmond merk
te het en haar onverschilligheid maakte
tol samenwerking bereid is. Door uitstel
waarvan de minister naar hel oordeel
van eenige landen niet afkcerig schijnt
te zijn, zou een regeling moeilijker ge-
hem inwendig razend.
„Natuurlijk herken je hem niet!" zei
Strangwise! „Het is majoor Desmond
Okewood, onlangs bekend als mr. Basil
Bellward!"
De vrouw liel geen verwondering blij
ken.
„Zoo!" zei ze, „ik dacht wel, dat wc
hem ten slotte te pakken zonden krijgen.
1 Wel Strangwise, waar ^wachten we nog
opMoet onze vriend dan eeuwig blijven
leven?"
J „Dal wou ik ook wel eens weten!
bulderde Bellward woest,
i „He heb nog niet met hem afgere
kend!" zei Strangwise.
„Neen, neen", riep mevrouw Malpla
quet dadelijk, „Strangwise, jij hebt nu
al één les gehad. Je hebt liet juweel
verloren en je hebt weinig kans bet 'terug
te krijgen, tenzij je denkt, dat deze man
het bij zich heeft. Wil je je eigen leven
verliezen en dal van ons allemaal er bij?
Kom, vooruit nou, van dezen kerel is
niels voor ons tc halen 1 En hij is een ge
vaar voor ons allemaal, zoolang hij in
{leven isl"
„Minna", zei Strangwise. je moet me
vertrouwen Bovendienhij boog
bibliotheek en leeszaal den weg zal op
gaan ,dicn hel reeds met zoovele andere
openbare instellingen ,door particulier
initiatief in hel leven geroepen, gegaan
is naasting door de gemeente Dit al
thans ligt feitelijk opgesloten in dc voor
dracht dezer dagen door B en W. met
betrekking tot de reorganisatie van hel
bibliotheekwezen te Amsterdam aan den
Raad voorgelegd
Mijn belangstellende lezers zullen zich
herinneren, dat ik in mijn schrijven van
1 Maart j.l. de aandacht vestigde op een
verslag van den kort te voren afgetre
den bibliothecaris der Univcrsileils-bi-
bliotheek, waarin deze er het gemeente
bestuur een grief van maakte, dat men
onder den heerschenden bezuinigings-
zich voorover en fluisterde haar iets in
het oor. „Nu", hernam hij hardop, ..neem
jij nu Bellward mee naar buiten cn laat
mij even onder vier oogen met onzen
I vriend hier spreken."
Tot Bellward voegde hij er bij
i Minna zal vertellen wal ik zei Maar",
cn hij wees op Barbara, die als levenloos
in haar stoel zat, ..breng haar eerst weg
En dan geloof ik, dat ge liever naar bed
moest gaan."
„Maar de behandeling vannacht clan?"
vroeg mevrouw Malplaquet
Strangwise glimlachte geheimzinnig.
„Ik weet niet, of verdere behandeling
nog wel noodig zal zijn", zei hij
ündertusschen had Bellward zich over
het meisje gebogen cn haar, door een
paar maal met de hand over iiaar ge
zicht te strijken, weer tot bewustzijn ge
bracht Zij zal overeind, met één hand
tegen liet gezicht, en keek wezetaloos
om zich heen. Toen zij Desmond herken
de, gaf zij een gil.
„Neem haar mee!" beval Strangwise.
Bellward had de touwen losgemaakt,
waarmee haar voeten gebonden waren
en hij cn mevrouw Malplaquet namen het
meisje tusschen zich in en sleepten en
de jaar geen hooger geffieëttte-inkom-
slenheiasling behoeven op tc brengen'
maar bovendien, B en W. willen
eerst eens zien hoe een samengaan van
beide instellingen van wetenschap in de
praktijk werken zal. alvorens iels defini
tiefs in hel leven tc roepen. Zéér te
recht, omdat de meeningen over een zoo
danige combinatie uiteenloopen. Immers,
bet is gebleken dal de Senaat der
Universiteit, dat de professoren dus, het
brengen van universiteits-bibliotheck en
openbare leeszaal en bibliotheek onder
cén beheer niet goed achten; naar hun
meening eischt hel beheer der univer-
siteits-bibliotheek de gehcelc persoon
van een daartoe in alle opzichten ge
schikt wetenschappelijk man. Daartegen-
droegen deels hot arme ding (want ze
was nauwelijks in staat te loopen) de ka
mer uit.
Toen de deur achter hen gesloten was,
wees Strangwise Desmond een stoel aan
en haalde zijn sigarettenkoker voor den
dag.
„Ga zitten, Desmond", zei hij ,en dalen
we eens praten. Wil je roolten?"
Hij stak hem zijn sigarettenkoker toe.
Een sigaret was hcL eenige, waar Des-
mond letterlijk naar snakte Hij nam er
een en stale op. Strangwise zat aan den
anderen kant van 'n eigenaardig gesne
den ebbenhouten tafel; zijn groote revol
ver lag voor hem.
„Ik deuk dat je, wel slim genoeg bent
om Ie begrijpen, dat je het verloren [hebt,
Desmond." zei hij. „Jc hebt ceu zwaar
gevecht moeten leveren en lot vanmid
dag toe was je me de baas. dal wil ik
je toegeven. Én ik wil óók wel erken
nen, dat je mijn organisatie in de war
hebt geschopt, tenminste voor hel oogen-
blik. Maar nu ben ilc de overwinnende
partij cn jij bent iu onze macht, man."
„Wel", antwoordde Desmond droog
jes. „wat denk je nu te doen?"
„Ik ben van plan van mijn voordeel
