"""TuTrWiTtor^
daarmede werden levens aan de zieken
huisbesturen financieele eischen gesteld,
die verre boven hun draagkracht gingen,
o.a. om dat een operatiekamer en een
uitgebreid instrumentarium noodig wer
den. Gelijktijdig nam de kennis der hy
giëne toe, en dit alles werd oorzaak, dal,
vooral in groolere steden, de ernstige
zieken steeds meer naar ziekenhuizen
werden verwezen dan voorheen het ge
val was en werden aan, die ziekenhuizen
steeds hoogere eischen gesteld. De prijs
per bed steeg ontzaggelijk Niet alleen
ernstige zieken kwamen zich in het zie
kenhuis ter opname aanmelden, maar
ook Hvet aantal personen, die voor vol
ledig onderzoek eens een dag of wal in
het ziekenhuis moesten opgenomen wor
den steeg Voortdurend Ook .de ontdek
king der Röntgenstralen in 1896 deed het
zijne ,en vroeg opnieuw dure offers.
Terugziende op de ontwikkeling der
geneeskunde in de. laatste 25-juar slaat
men verbaasd over de onstuitbare snel
heid waarmee dit ontwikkelingsproces
heeft plaats gegrepen. De oude huis
arts, de beproefde en vertrouwde vriend
in de gezinnen heeft in de geneeskunde
een deel van zijn werk zien overgaan in
handen van steeds zich tot kleinere ge
bieden beperkende specialisten, En
daardoor gingen dc ziekenhuizen steeds
meer en meer een rol spelen, de exploi
tatiekosten en de bouwkosten stegen
voortdurend. Malaria noemde spr. alk
een voorbeeld hoe anders een ziekte
wordt vastgesteld als een 30-tal jaren
geleden. Vroeger alleen door koorts om
den anderen dag en vergroote milt, nu
door bloedonderzoek
In verband mei de veranderde omstan
digheden kwam ook het geheele vraag
stuk van geschoolde ziekenverpleegsters
en deskundige ziekenverpleging de volle
aandacht vragen, een vraagstuk dat aan
beteekenis in de laatste jaren heeft ge
wonnen doordat naast zickenhuisver-
pleegsters thans ook wijkverpleegsters,
particuliere verpleegsters en huisbezoek
sters hun intrede in de maatschappij
hebben gedaan. Spr. gelooft dal er nog
maai* weinigen zijn, die het werk der
verpleegsters niet weten te waardeeren
en niet ten onrechte in de beginselver
klaring van den V. B. staat, dat staats
toezicht op dc opleiding van verpleeg
sters en verplegers en op de uitreiking
der diploma s gewenscht is en hij noeml
het een voorrecht, dat kort. geleden de
beschouwing van het ziekenverpleegsters
diploma wettelijk is vastgesteld en inge
voerd. De schaduwzijde van dit alles is
hooge kosten van inwoning, voeding en
salarieering.
Spr. komt tol de volgende nadere de
finitie een ziekenhuis is een dure ge
compliceerde technische sociaal-hygiëni
sche instelling met een staf van specia
listen en een duur uitgebreid instrumen
tarium waai' zieken volgens modern me
dische eischen volledig onderzocht, ver
zorgd en behandeld kunnen worden en
waarheen dan ook steeds menschenvoor
korter of langer tijd verwezen wor
den.
Dat hel aantal patiënten van buiten
dc plaats waar het ziekenhuis gevestigd
is, steeds toeneemt, blijkt uit de volgen
de door spreker gegeven cijfers van het
aantal in het gasthuis te Middelburg ver
pleegde patiënten in 1908 en 1923; uit
Middelburg 222 en 377, uit Walcheren
buiten Middelburg 19 en 152; Zuid Beve-
2 en 30-1; N -Beveland 3 en 28; Z.-Vlaan
deren. 6 en 86, Schouwen 0 en 22; Tho-
len 0 en 9; Z-Holland 0 en 16; Gelder
land 1 en 7; N.-Brabanf 0 en 7; N.-
Ilolland nul en 5, Limburg nul eu 3;
Overijssel nul en 2; Utrecht nul en 2;
België 1 en 7; Duitschland 1 en 1, totaal
255 en 1028
De verhouding tusschen ziekenhuis en
staatsbeleid, is het bespreken waard en
de politieke groepen mogen niet onver
schillig blijven in deze zaak.
Spr wijst op de wenschelijkheid ook
voor een ziekenhuis de begrooting in
evenwicht te houden ,maar een zieken
huis onderscheidt zich op zeer bijzondere
wijze van elk ander bedrijf.'Het beoogt
geen winst, het beoogt niet een bepaald
afgewerkt product op de markt te bren
gen, het beoogt de gelegenheid te schép
pen om zieken dus levende wezens
met behulp van en in samenwerking niet
de geneeskundigen te genezen. En dé
goede reputatie van een ziekenhuis hangt
dan ook af van de mêdische krachten die
er aan werken. De plaats en de positie
van de medische krachten in het zieken
huis is teen teer punt, o.a. door de eigen
aardige economische positie die zij in
nemen De consument vraagt alleen als
patient wat hij zal koopen, en de medicus
let bij het indienen van zijn rekening met
de financieele draagkracht van den pa
tient. Toch moet deze toestand zoo blij
ven ,want de onafhankelijkheid van der
den is een van de krachtigste wapenen
van den medischen stand en een arts
staatsambtenaarschap kan spr. niet aan
bevelen. Spr. gaf nu een beschouwing
over de vraag of een ziekenhuis alleen
door medici moet en lean worden be
stuurd, doch kwam lot de conclusie, dat
dit niet gewenscht is, omdat nu eenmaal
elke speciaal vakkundig© het gevaar loopt
de samenhang tusschen zijn gebied en
het geheel uit het oog te verliezen, dé
orde en het evenwicht in de samenle
ving le willen verschuiven. Slechts door
ondeskundig opperbestuur kan tegen het
gevaar van goed bedoelde zelf overschat-
tmg worden gewaakt, als het begrijpt dat
de gewone dienst binnen de muren van
het ziekenhuis in deskundige, dus me
dische handen behoort te liggen Deze
stelling acht spr. prachtig voor een de
mocraat om een tegen het militairisme
en zijn opgeremde zelfoverschatting aan
te voeren Men kan niet alles verkrijgen
wal men zou willen hebben en daarom
moet er een bestuur zijn dat te hooge
eischen van de medici remt
De hooge kostprijs per dag doet al
meer en meer de noodzakelijklieid voor
een ieder gevoelen zich in lijden van
gezondheid te waarborgen door toe
tc treden tot ziekenfondsen, die ook voor
den middenstand onmisbaar zijn Maar
ook dan nog kan men steun moeten vra
gen en dit wordt ten onrechte vernede
rend geacht Waar hier echter het parti
culier initiatief en gemeentezorg ontoe
reikend zullen zijn getuigt het van ware
naasten liefde en mensclienplicht om te
trachten deze bij rijkswet algemeen te re
gelen Hiermede betreedt spr. het pad
der staatsbemoeiing. Wat nu de politiek
te maken heeft met de ziekenhuizen zet
spr. uileen door er op te wijzen, dat
het goedkoopste ziekenhuis het beste zal
kunnen blijven bestaan.
Nu zijn de R. K. ziekenhuizen die met
de goedkoopste krachten en democraten
zijn het aan hun beginsel verplicht te
strijden voor liet behoud door steun der
neutrale ziekenhuizen. Men moet voor
komen dat onbemiddclden op grond van
prijsverschil, op R. K. ziekenhuizen zijn
aangewezen. Spr eischt van linksclie ge
meenteraden zich onder geen enkel voor
wendsel er voor le laten vinden om
Rome le steunen, ook al zon het in be
paalde gevallen financieel een voordeel
tje kunnen beleelcenen. De verkiezingen
voor de Slaton Generaal mogen ons dan
geen linksche meerderheid gebracht heb
ben, we hebben toch altijd nog een
Tweed© Kamer, een verhouding van 67
niet-katholiek tegenover 33 katholieken.
Het beteekent dat het twcc-derdc van
Nederland niel katholiek is en dus niet
gedwougqn mag worden in katholieke
ziekenhuizen verpleegd te worden, in
verband hiermede wil spreker een enkel
woord zeggen over de ziekenhuis-aange
legenheden in Vlissingen en Yelzen.
Allereerst Vlissingen. Daar was een ge
meenteziekenhuis dat zoo hier en daar
wel eenige verbetering noodig had, en
een katholiek ziekenhuis, dat zich zoo
goed mogelijk had ingericht en dus al
oen groole voorsprong had. De eene par
tij in den raad streed ten deele op
gronden, die spr. zelfs medisch wel vol
gen en verklaren kan, er voor, dat de
gemeente maar een contract met het ka
tholieke ziekenhuis moest aangaan en de
regenten van het St. Jozephs ziekenhuis
hadden dadelijk een heel verlanglijstje
van wenschen klaar. Bijna was het gelukt
om in een gemeente als Vlissingen de
neutrale ziekenverzorging te weren. Het
is misschien een duur offer dat Vlissin
gen heeft gebracht. Ter wille van het
behoud van de vrijheid van ziekenhuis-
keuze, in verband met godsdienstopvat
ting en politiek inzicht, heeft de stad
Vlissingen terecht het voortbestaan, van
zijn neutrale ziekenhuis gered. Daarmede
heeft Vlissingen gedaan wat plicht was.
Dit kon of mocht niet anders. Of Vlis
singen als gemeente een nieuw zieken
huis kan bekostigen en met succes kan
exploiteeren, is een vraag die spr. als
een interne aangelegenheid van Vlissin
gen zal laten rusten, maar in deze voor
dracht wil hij een eeresaluut aan de
meerderheid in den ouden en nieuwen
Vlissingschen raad brengen, die daarme
de tevens de vrijzinnige gedachte redde
en hdog hield. Hoe heel anders te Vel-
zen, waar men de ziekenverzorging in
handen der Katholieken gaf en de goed
koopte de wijsheid bedroog. Nu komt
er heftige reactie, maar dat zal niets
meer baten. In Vlissingen was met een
eenzijdig medisch bekijken een andere
conclusie dan het genomen besluit denk
baar. Deze andere conclusie was uit oog
punt van politiek en godsdienst ontoe
laatbaar en de genomen beslissingen
druischlen in geen enkel opzicht tegen
medische verlangens of minimum ei
schen in. In Velzen was geen behoorlijke
ziekenverpleging, stond de medische kant
van. de ziekenhuiskwestie er geheel bui
ten en is het vraagstuk een noodlottige
speelbal geworden van godsdienst en po
litiek.
Weer geheel anders is de zaak te Goes
en zulke plaatsen beneden de 15000 in
woners. In grootere steden meent men
dal 5 bedden per 1000 inwoners beschik
baar moeten zijn, maar voor Middelburg
is de gemiddelde behoefte één op 2500.
De kosten voor een modern ziekenhuis
zijn groot en de gevaren van het tegen
woordig verkeer zijn voor zieken zoo
minimaal geworden. Spr. zou de oprich
ting van kleine noodziekenhuizen, zooals
bijv. Noordgouwe een heel goed heeft,
toejuichen, maar al het grootere is te
duur voor kleinere centra Spr. zou een
ziekenhuisregeling van bovenaf willen in
den geest als de t.b.c. bestrijding thans
is geregeld en hij verwacht van de nieu
we wet-Aalberse inwilliging van verschil
lende Vrijz.-Dem. wenschen op dit gebied.
Een pacificatie op dit gebied gelijk op
onderwijsgebied door het werken o.a.
van dr. Bos, is bereikt, verdient ten. zeer
ste aanbeveling. Spr. meent, dat eigenlijk
geen enkele partij tegen steun aan zie
kenhuizen is, maar al kan men over den
vorm van steun verschillend denken en
men zal moeten trachten ten dien op
zichte tot overeenstemming te komen. Uit
angst voor daling van den gulden, mag
men niet de werkelijke volksbelangen
verwaarloozen. Ook in deze tijden moet
men den levensmoed en durf hebben
voor werkelijke belangrijke zaken van
algemeen belang, offers, zelfs zware fi
nancieele offers over te hebben.
Spr eindigt zijn belangwekkende, hier
nog slechts zeer verkorl weergegeven
rede, met de verklaring, dat hel rijk, dat
met wijs beleid de oprichting van goedb
ziekenhuizen bevordert en steunt, het
volk, de volkswelvaart en de beschaving
eveneens steunt en handelt in het belang
van een goed ziekenhuis, samenleving
en politiek.
Hel dankbaar applaus was een bewijs,
dat de aanwezigen de rede inet groote
belangstelling hadden gevolgd
De'heer Ouwehand, bestuurslid
van de afdechng Vlissingen deelde mede,
dat dc heer van Niftrik, die nu reeds 20
jaar strijdt voor een beter neutraal zie
kenhuis, lol zijn spijt verhinderd was te
genwoordig te zijn, maar spr. zal hem de
waardeerende woorden van dr. Orbaan
overbrengen
Van de verdere gelegenheid vrage.il
aan dr Orbaan te stellen werd geen ge
bruik gemaakt.
De voo#zitter bracht onder groole in
stemming hartelijk dank aan den spre
ker.
Nadat mejuffrouw W. eeu drietal aar
dige liedjes van Manna de Wijs-Mouton
ten gehoore had gebracht op zeer ver
dienstelijke wijze, bracht de voorzitter
ook haar en haar begeleider dank.
De Jij eer Schenk voorzitter van de
afdeeling Walcheren van den Vrijz Detu
Jongerenbond, zette nog met enkele
woorden het doel van dien Bond uiteen
en wekte de aanwezige personen tus
schen 17 en 25 jaar tap lid te worden ten
einde gezamenlijk de V. D. beginselen le
besludeeren
Hierna werd de goed geslaagden
avond door den Voorzitter gesloten.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
„Verhalen uit D a n t e",
door Susau Cunnington. Uitg.
W. J. Thieme Cie.
De Engelsche schrijfster van dit, door
H. M Leopold voor Nederland bewerkte
boek, heeft zich blijkbaar voor gesteld,
dat er onder het lezend publiek behoefte
is aan een afzonderlijke uitgave van de
voornaamste der verhalen, waarop vér-
schillende bijzonderheden uit Dante's Di-
vina Comedia betrekking hebben. Van
dezen bundel is telkens weer een hoofd
stuk gewijd aan een persoon, die in Dan
te's Hel, Vagevuur of Paradijs genoemd
wordt.
Maar daardoor is dit boek geworden
een beschrijving van de beschaving en
het maatschappelijk leven in de middel
eeuwen voor Dante en als zoodanig is
het een zelfstandig boek geworden, dat
zeker zijn lezerskring zal vinden, nu in
deze dagen de belangstelling voor de late
middeleeuwen zeer sterk is toegenomn.
Hel boek werd geïllustreerd met een
16-tal gekleurde platen van Evelyn Paul.
Zoek-Licht, Ned. Encyclo
paedic, o. 1. van dr. T. P. Se-
vensma. Vijfde deel. Uiig. Mij. v.
Loghun Slaterus Visser.
Dit vijfde deel is zwaarder dan een van
zijn voorgangers en telt 512 bladzijden.
Het loopl van Haakon tot Klara-Elf. Wat
we van de vorige deelen opmerkten over
de bruikbaarheid in beknopten vorm
geldt ongetwijfeld ook van dit. En de na
men der voorin vermelde medewerkers
waarborgen een degelyke wetenschappe
lijke behandeling van de stof.
Ook nu weer gaven verschillende on
derwerpen aanleiding tot het opnemen
van illustraties in den tekst en tot en
kele platen. Maar de hoofdzaak van dil,|
als goedkoope encyclopaedie bedoeld
rtZoek-licht" blijft loch de tekst zelf.
SPORT.
H o 11 a n d—B e I g i e w e d s 1 r ij d.
De redacteur der Maasb. te Brussel
meldt-
D© Nederland—België voetbalwedstrijd,
die op het Beerschotterrein te Antwer
pen zou moeten plaats hebben, is uit
gesteld, vermoedelijk tot Augustus, op
verzoek van de N.V. B., die den wensch
had uitgesproken haar spelers niet meer
voor de Olympische spelen van Parijs in
officieele wedstrijden te laten optreden.
BEVOLKING.
In 'de eerste helft van April zijn de
volgende personen te
MIDDELBURG
Ingekomen
W. Heidtmann, van Veere, Leliestraat
W. 131; P. Lourense, Eindhoven, Molen
berg K 81; J. Ph. Koene, Westzaan, St.
Jorisstraat L 122c.; Joh. Hack, Zierik-
zee, Gravenstr. I 192; P. M. Martens,
Roosendaal, Nieuwe Haven I 113; I. de
Keuning, Goes, Kapoenstraat A 19;
J. fW. F. van Dijk, Heemstede, Dam G 58;
A. J. C. Burgliardt,! Bergen op Zoom,
Lambrechtstr. L* 93a.J. J. C. Groenen-
daal, Veere, Lange Geere K 237; L" J.
H. Emmery, Veere, Lange Geere K 237;
J. Oorstrom, Gouda, Lange Brug G 101;
J. W. Diermanse, 's Gravenhage, K. Noord
straat L 75; J. I. Pieters, Aardenburg,
Gravenstr. I 248; mej. J. G. M. Quist,
Duitschland, Molenwater M 269; 'A. de
Jonge, Emmen, Hoogstr. I 130; C. J. v.
Zaanen, Gorssel, Noordpl-M 292; mej. S.
W. Toussaint, Vlissingen, Noordpl. M 292;
mej. (a Span ui ka, Gorssel, Noordplein
M 292; mej. Joza. Janse, Vlissingen,
Noordplein M 292; P C Boutens, Dom
burg, Veersche singel S 112, J de IIullu,
's-Gravenhage, Loskade P 266; wed. J.
F Strengholt, Duitschland, Lange Delft
A 100; A. dc Kam, Koudekerke, Schoor-
sleenvegerssiugel Q 93; R. van der Wie
len, Koudekerke, Lange Geere K 311;
L Rouwen, Vlissingen, Baanslraat Q 246;
C. Kriekaard, Slavcnisse, Rotterd. kade
O 223; L. van Brakel, N. O. Indiê, Dam
G 98.
Vertrokken
C. S. Bedel, Langeviele K 209 naar
Goes, Spiegelstr 5, II Brouwer, Rozen-
straal W 226, Kampen, Schapensteeg 22;
L. Fradus, Segeerssingel V 78, Leiden,
Rijndijkslr 55; R, Oosterhuis, Dwars-
kade G 109, Vlissingen, Boulevard Evert -
sen; C. H van Hellen, Lambrechtstr.
I. 96, Amsterdam, Tulpstraat 4-6; J.
Buijs, Achlersingel Q 280 Rotterdam,
Schulpweg 76a; Wied. A. Lindenberg, K
Giststraat A 129, Edam, Volendammer-
pad 113; J. d. Kam Wal B 96 Doelinchem
D II Julianus, Vliss. Wagenplein Q 123,
Velsen, Rijksstr. weg D 61C. Schrijver.
Bastion N 66, België; J. van den Driest,
Pottenmarkl K 192, Vlissingen, Bouwen
Ewoudstr. 12; E A. v. Eek, Kinderdijk P.
115, Haarlem, Wilhelminapark 7; P. C.
J. Machgeels, L, Geere K 241, Antwer
pen, Stationstr 11; D. Bakkers, K. Delfl
F 19, Huizen, Nieuwe Bussummerweg
G 228: II Verbiesen, Lange Geere K 2-19,
Maassluis, Pierssonslr.; P. Sarneel, Kui
perspoort G 80, Rheden, Charlothevstr
9;
LONDENSCIIE BRIEVEN.
(Van onzen Londenschen Correspondente
Tooneel te Londen.
Londen, 11 April
Nog maar een goed jaar geleden twij
felden velen hier aan de toekomst van
het Engelsche tooneel. Het liep mis, zei-
de men; „11 was going to the dogs",
zooals de stereotiepe term luidde. Maar
bloeiender tooneelleven dan waarin
Londen zich op het oogenblik verheugt,
kan men zich haast niet denken. De
goede geest schijnt te zijn vaardig ge
worden over tooneelschrijvers en too-
neelspelers. De eersten zijn vruchtbaar
en vaak zeer knap, de tweede zijn be-
geerig de producten van den geest, wel
ke in schrijversvertrekken ontslaan, den
levensadem in te blazen; en zij slagen,
vaak op bewonderenswaardige wijze.
En bij al dit zeer belangwekkende
tooneel, dat Londen thans tezien geeft,
komt George Bernard Shaw opnieuw
voor het voetlicht met een werk, dat
door vele critici als het beste en schit
terendste wordt beschouwd, dat ooit op
een Engelsch tooneel is vertoond-
Een dergelijke uitspraak uit den mond
van een Fngelschman wil heel wat zeg
gen. Want Bernard Shaw, de Ier, die in
al zijn tooneelwerk schampere en soms
bijtende opmerkingen inlascht aan het
adres van Engelsche zelfgenoegzaamheid
is hier niet geëerd zooals hij het in het
buitenland is. En de critici, zijn genie
erkennend, zijn geneigd te verklaren,
dal hij het misbruikt en zullen altijd
klaar zijn in zijn werken vooral die ge
deelten naar voren te brengen, waarin
hij zich aan „misbruik van zijn talent"
heeft schuldig gemaakt. Shaw toont in
de behandeling van zijn stof bijwijlen
de neiging ernstige dingen in familiaren,
half-ironischen, half-groven trant Le tee
kenen. Men verwijt hem hier een pose
van opzettelijke vulgariteit, van het ge
bruik van gemeenzame, te populaire
woorden, getuigend van „slechten
smaak". Men doelt gewoonlijk op die
passages, waarin de Engelsman „een
veeg uit de pan krijgt, op die sitiaties
in het stuk, welke voor het Britsche na
tionale zelfbewustheid stuitend worden
geacht. Voor een buitenlander beslaat
dit alles niet. En de buitenlander kan
waardeeren hoe precies hij Britsche zelf
genoegzaamheid treft en aan de kaak
stelt. Maar het is niet altijd in de tee-
kening van het Britschdom, dat de „Sha-
vianisms" (Shaw-achtigheden) kritiek
vinden. De artistieke rechters van dit
land houden altijd hun hart vast wan
neer Shaw een gegeven gaat behandelen,
dat hun heilig is; zij zijn altijd bevreesd
voor heiligschennis. Dat trad nooit dui
delijker aan het licht dan eenige dagen
vóór de première van Saint Joan, Shaw's
nieuwste stuk, dat nu en dan zoo alge
meen geprezen en goetT~5nlvangen is.
Toen sprak Engeland's grootste criticus,
de heer Walkley van de „Times", in
een artikel, aan den vooravond van de
eerste opvoering, de vrees uit, dat Shaw
in zijn Saint Joan de schoone, pure
en nobele nagedachtenis van Jeanne
d'Arc misschien met zijn „slechten
smaak" zooals Walkley dien verstond,
een beetje zou kunnen bederven. Dit
is nu werkelijk wat men in populair Ne-
derlandsch „,het toppunt" noeml, en een
voorbeeld van „schreeuwen voordal men
wordt geslagen", om een andere wel
bekende Nederlandsche uitdrukking te
gebruiken. De heer Walkley was ver
heugd den anderen dag te kunnen ver
klaren ,dat Jeanne er goed was afgeko
men ,dat Shaw het lieve en edele beeld
van de Maagd van Orleans, (zooals het
wellicht het beste en historisch het
meest juiste door Anatole France is ge
schilderd), niet had bedorven mei zyn
„Shavianisms".
Ik heb Saint Joan gezien Het duur
de van acht uur precies tot half twaalf
- met tien minuten pauze. En ik geloof
dat het gemakkelijk het schitterendste
tooneelwerk van onzen tijd kan worden
genoemd. Ik had geen gelegenheid het
stuk vooraf le lezen, aangezien hel nog
niet in boekvorm is verschenen. Dat
vond ik jammer, want het is niel wel
mogelijk alle juweelen van Shaw's geesl,
welke in de samenspraken schuil gaan,
le ontdekken, indien men den tcksluiet
vooraf heeft kunnen bestudeeren-^Taai-
veel kan ik niet hebben gemist, liet stuk
stelt zeer klaar in hel licht de positie
van dit boerenmeisje, dat uil de vreoig-
heid van haar dorp de machten tege
moet trad, die de Middeleeuwsche maat
schappij behecrschten, de Kerk en liet
Eeudalisme. Zij was een doorn in liet oog
van beiden. De Kerk kon niet gedongen
dat zij in haar nietig individualisme de
macht usurpeerde, waartoe alleen de
Kerk zich in staal achtte; alleen de Kerk
kon gemeenschap hebben mei God; en
de stemmen welke Jeanne hoorde en
haar aanspoorden Frankrijk, alle men-
schen, die Eransch spraken. t,e redden
van de Engelschen, waren kellersch. En
hel Eeudalisme kon niet gedoogen, dat
dit fragiele, dweepzieke schepseltje een
nieuw nationalisme leerde, een gemeen
schapsband wilde vlechten, welke „alle
menschen die Eransch spraken vereenig-
de Dat was geen gehechtheid meer aan
den leenheer eu zijn leen of aan een
dorp, of aan een stad, of aan een provin
cie; maar dat was gehechtheid aan een
land, aan een natie, aan een koning, die
bij de leenheeren niets had in te bren
gen. Dat was een band, die menschen
van één taal wilde vereenigen. Beide
denkbeelden, ingegeven door de stem
men der groote Heiligen, ondermijnden
de grondvesten, waarop de duistere, Mid
deleeuwsche maatschappe rustle. Shaw
heefl dit in zijn drama met groote hel
derheid en met een rijkdom van schoo
ne waarden naar voren gebracht.
Het stuk bestaat uit verschillende
scènes; in het kamp der verslagen
Franschen, waar Jeanne den bevelheb
ber overhaalt haar paard en harnas te
geven en haar toe te slaan de soldaten
te bezielen en aan te voeren voor het
onlzel van Orleans; aan het hof van den
lusleloozen Dauphin; aan den oever van
de Loire, buiten Orleans, waar wij het
wonder zien van de verandering van
wind welke den Franschen onder Jean
ne d'Arc hielp Orleans le heroveren.
Een van de prachtigste scènes is die,
waarin de bisschop van Beauvais, per
sonificatie van de Kerk, en de opperbe
velhebber der Engelschen, personificatie
van de feudale machten, samen onder
handelen en tot Jeanne's terechtstelling
besluiten. Wij kragen verder de terecht
zitting voor de Inquisitie; en het is ty
pisch voor Shaw, dat hij trouw aan
historische gegevens van den inquisi
teur een kalm, humaau, oud man maakt,
die het proces met groote rechtvaar
digheid leidt. Hoe gemakkelijk had de
schrijver hier in goedkoope overdrijving
en in de meer gebruikelijke wedergave
van een wraakzuchtige Inquisitie kunnen
vervallen?
Het stuk eindigt met een epiloogj
waarin allen ,die een rol van betee
kenis hebben vervuld, opnieuw ver
schijnen in de slaapkamer van den
Dauphin. Jeanne d'Arc verschijnt het
eerst. De epiloog heeft Shaw gebruikt,
omdat de terechtstelling op den brand
stapel geen bevredigend einde was. Die
terechtstelling was niet het einde van
Jeanne d'Arc als historische figuur. Al
len ,die haar onrecht hebben gedaan,
komen haar in het Hiernamaals eer
bewijzenmaar niemand wil haar in
de maatschappij terughebben.. want
har individualisme is in de maatschappij
onduldbaar. Een echt „Shavianism" is
in die epiloog-scène de verschijning van
een modern geestelijke in hoogen hoed
le midden van al die middeleeuwsche
kleedij. De verschijning vormt een
schrijnend anachronisme. Ze heeft ten
doel relief te verleenen aan het ware
einde van Jeanne d'Arc's geschiedenis...
haar heiligverklaring door Paus Leo
XIII in 1894. Andere „Shavianisms" zijn
de familiare toon, waarmede Saint Joan
den dauphin toespreekt, dien zij „Char
lie" noemt.
De aankleeding van het stuk is schit
terend en* Sybil Thorndike, die de hoofd
rol vervult, doet dit zoo voortreffelijk,
dat het beeld van de Maagd van Or
leans onuitwiscbbaar-schoon in de herin
nering blijft.
BEKENDMAKING.
VERLOF-AANVRAGE.
Burgemeester en Wethouders van Mid
delburg, brengen ter openbare kennis,
dat is ingekomen een schrijven dd. 11
April 1924 van J. I. GUIRAN, wonende
te Middelburg, houdende verzoek om
verlof voor den verkoop van alcoholhou
denden anderen dan sterken drank voor
gebruik ter plaatse van verkoop van per
ceel O no. 198 gelegen aan de Neder-
straat alhier.
Binnen twee weken na heden kunnen
schriftelijke bezwaren tegen het verlee
nen van het verlof bij hun college wor
den ingediend.
Middelburg, 15 April 1924.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
P. DUMON TAK, Voorzitter.
M. VAN DER VEUR, Secretaris.
Electr. Drukkerij G. W. den Boer,
Middelburg.