PAX
LINOLEUM
WAS
No. 68
Donderdag 20 Maart 1924
167" Jaargang
Bq tfit nummer behoort een
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Minister v. Karn ebcek heef^
gisteren in een lange redevoering van
antwoord gediend aan de vele sprekers
over rijn begrooting ,d. w. z. over veler
lei buitenlaiidsche zaken.
O© hoofdpunten waren echter Rusland
w* de garantie-verdragen.
ITen opzichte van Rusland stelde
de Minister voorop ,dat hij zich niet
partij kou stellen inzake een liandelstrac-
taat, nu er in Berlijn onderhandelingen
worden geveerd. Maar hg ontkende dat
men Nederland kan verwijten achteraan
te komen Jn den tijd na de blokkade
Van Rusland,'ondervond Nederland geen
tegemoetkoming bij haar pogen om in
Öusland zelf de zaak te onderzoeken.
N'oen kwam de zaak van de collectieve
oplossing die de eenig mogelijke was,
maar die in December 1922 faalde. In
oen gesprek met Litwinoff heeft spr.
over- de handelsrelaties gesproken. Begin
löa* waren de betrouwbare berichten
over Rusland zóó dat het de vraag was
of men wel mocht aanmoedigen een po
ging tot handel te wagen. In het najaar
vras ei' do politieke crisis van eenigen
duur ,die bij het bezoek van de Rus
sische vertegenwoordigers verdere stap
pen niet mogelijk maakt.
De Minister betwijfelde trouwens of
het niet-sluiten van een verdrag wel na-
deelig was. Bovendien kan heel goed
handel worden gedreven zonder dat er
een tractaat bestaat. In de handelsbe
weging van Rusland neemt Nederland
thans reeds een goede plaats in. Rus
sische cijfers toonen aan dat Nederland
tol September 1923 ten aanzien van den
Russischen uitvoer de 5e plaats innam,
én sedert dien is het gestegen; wat den
invoer betreft bekleedden wy een 10e
•plaats.
Wat de erkenning van Rusland betreft,
dit beteekent de aanvaarding van we-
deodjdsche verplichtingen, zoodat het
een. moeilijke kwestie is. De verldarmgéfa
y,an Sinovjeff in het laatste congres zijn
niet bemoedigend, maar spr. hoopt dat
deze niet de meerderheidsmecnlng van
het Russische volk vertolkte. Op een
Internationaal Mijnwerkerscongres te
RlrusseJ gehouden, stelde men voor do
toelating der Russische collega's de
kwestie van don goeden trouw. Wat voor
bondeu geldt, geldt ook voor Staten. Het
is niet alleen een kwestie van handels
verdragen. Spr. hoopt dat Rusland zal
kunnen worden opgenomen in de fami
lie der Europeesche Staten; dat hangt
echter ook af van Ruslands houding.
Sfeer uitvoerig en welsprekend beant
woordde de Minister de kritiek van den
heer Dresselhuys op zijn houding inzake
de afwijzing van de garantie-bedragen
van de ontwapening, in den Volkenbond
voorgesteld door Lord Robert Cecil.
Koo'n verdrag komt neer op een ver
plichting tot bijstand, economisch en mi
litair, ingeval van een kwestie. Maar de
Raad van den Volkenbond beslist welke
economische sancties zullen worden toe
gepast, wiè den bijstand zullen leveren,
en met welke strijdkrachten. Wy heb
ben er geen stem in of wij zullen mee
vechten, en wij zouden op last van den
Raad ons verkeer moeten beschikbaar
stollen voor de actie.
Met den heer Marchant was de Minis
ter het eens, dat het gaat om de Neder-
landsche zelfstandigheid bij levensvra
gen. Bn bovendien, als de Raad ergens
ecu politieke bedreiging ziet, dan zal de
Raad - zelf een politiek lichaam een
uitspraak doen met die bevoegdheid. Te
recht zeide de heer Troelstra, dat het
zou ingaan tegen liet meest fundamen-
teeie rechtsgevoel.
Bn bovendien over de kern der zaak
heeft spreker zich nog niet eens uit
gelaten. Die kern zijn de bijzondere ver
dragen.
De Minister was overtuigd dat de Vol
kenbond evenmin als Nederland zoo'n
verdrag kan aanvaarden. Hij heeft de
overtuiging, dat als deze regeling tot
stand zou komen, de Volkenbond dc
dupe er van zou worden. Dit is geen re
geling, dit is een gereglementeerd mili
tair obligo Werd dit aangenomen, dan
zou alle hoop op vredelievende oplos
sing van geschillen zijn vervlogen.
Do veiligheidsquastio is ten slotte een
hoofdquaestie, en als deze zou zijn opge
lost in den zin, dat de kleine Staten
worden de militaire reserves voor de
grooteren, dan heeft de Volkenbond afge
daan. Spreker heeft persoonlijk de over-
tuiging, dal de Volkenbond alleen in
leven kan blijven, als men dergelijke
figuren er uit verwijdert,
Bovendien betoogde, de Minister dat de
fyoorgespiegelde ontwapening niet door
deze verdragen zal komen. Men kan er
slechts door krijgen een gemilitairiseerd
Europa, waarbij de kleinere staten ge
heel zouden komen onder contröle der
grooleren.
Verder heeft de Minister nog kort een
aantal andere kwesties aangeroerd, maar
daarover weinig nieuws gezegd
Ten opzichte der R ij n v a a r t-a c t e
zei hij o.a. dat deze naar het oordeel
onzer delegatie niet te veel veranderd
zal moeten worden
Hij was van meening dat Rotterdam
niet zal kunnen worden afgehouden van
zijn natuurlijke functie als belangrijke
haven voor het Duitsche Rijngebied, on
danks de kwestie der surtaxes Spreker
verwacht dat er dan wel een belangrijke
wending in die laatste kwestie zal komen.
De vergoeding van schade aan N e -
der landers in België, tengevolge
van den oorlog geleden, is nog niet
afgehandeld. Zij wordt bemoeilijkt door
de valuta-kwestie.
Ten aanzien van het arbitrage-
verdrag met Engeland, deelt spr.
den heer Troelstra mede, dat hij reeds
gepoogd heeft dit verdrag uit te breiden
over alle internationale geschillen Daar
tegen had Engeland bezwaar. Men zal
dus thans opnieuw trachteu op een broe
deren grondslag het verdrag te vernieu-
wen. De heer Troelstra wil er nu in op
nemen een bindende uitspraak voor alle
geschillen door rechtspraak. Het is ech
ter mogelijk, dat aan arbitrage boven
rechtspraak de voorkeur moet worden
gegeven. Arbitrage behoeft niet geheel
in den ban te worden gedaan; het komt'
er niet altijd op aan, wie er gelijk heeft,
maar hoe een geschil uit den weg kan
worden geruimd.
Bij de replieken dieude de heer v.
Ravesteijn een motie iu, de regeering
uitnoodigend om zonder verwijl der re
geering de Unie van Socialistische Sovjet
Republieken te erkennen.
De heer D r e s s e 1 h u ij s zei dat ook
hij zelf kritiek op het plan-Cecil had
uitgeoefend. Daarover liep zijn bezwaar
niet. Dat gold liet niet-deelen door den
I Minister van de grondgedachte van het
'plan. De Minister heeft vijf jaar lang
't niets gedaan om den Volkenbond van
fouten te zuiveren Nederland is koud
en kritisch geweest, en de Minister was
sceptisch en negatief. Hij heeft de ont
wapening tegengewerkt.
Vandaag voortzetting.
NEDERLAND-RUSLAND.
De berichtgever te Berlijn van 't Hbld.
telefoneerde gisteravond, dat de bespre
kingen, die le Berlijn zijn gevoerd tus-!
sehen de Nederlandsche delegatie en den
ambassadeur van Sovjet-Rusland Kres-
pinsky, en die slechts een voorloopig ka
rakter droegen gister ten einde zijn ge
bracht Natuurlijk konden zij niet dade
lijk lol positieve resultaten leiden; zij
dienden in de eerste plaats om de weder-
zijdsche opvattingen en meeningen be
treffende het geheele complex van vraag
stukken handelsverdrag, erkenning, her
vatting der diplomatieke betrekkingen,
Rusland's schulden enz.) le leeren ken
nen en uileen ~te zeilen
Als gevolg der thans beëindigde voor-
loopige besprekingen kan worden vast
gesteld, dat van Weerszijden de deur
voor verdere onderhandelingen open
staat
BINNENLAND.
HEI' GEZANTSCHAP BIJ DEN PAUS.
Het voorstel van de Chr. Hist. Ka
merfractie om het gezantschap bij den
Paus op te heffen, heeft t ol enkele scher
pe opmerkingen in de Katholieke pers
geleid. De Res. Bode noemt het .„een
uiterst klein bedrijf".
En de Msb. voorspelt reeds een Ka-
nierontbinding als het mocht worden aan-
genomen, waarop vrijwel kans zou be
staan. Het blad zegt dat dan Minister v.
Karnebeek de portefeuille zou neerleggen
waarop „een algemeene kabinetscrisis in
parlementaire kringen waarschijnlijk
wordt geacht."
We zullen zien hoe het loopt. De zaak
moet vandaag of morgen bij de behan
deling der begrooting van buitenl. zaken
beslist worden.
DE HUWENDE AMBTENARES.
Afgekondigd is het Stbld. no. 122, be
vattende het Kon. besluit van den 13den
Maart 1924, betreffende de positie van
vrouwelijke rijksambtenaren, die in het
huwelijk treden.
Hierbij is het volgende bepaald-
Artikel 1. Vrouwelijke rijksambtenaren,
die in het huwelijk treden worden met
ingang van den dag van haar huwelijk
eervol uit 's lands dienst ontslagen.
Artikel 2. De in artikel 1 gestelde re
gel lijdl uilzondering:
a. wanneer de vrouw den vijf en veer
tigjarigen leeftijd heeft vervuld;
b wanneer ambtelijke werkzaamheden
kunnen worden verricht in de echte
lijke woning of in een localiteit welke
binnenshuis gemeenschap heeft met die
woning
c wanneer dit door Ons, hetzij voor
een speciaal geval hetzij voor ïen be
paalde categorie van ambten, wordt be-1
paaldeen dergelijke bepaling kan als
regel slechts worden getroffen, indien
het betrokken ambt als een bijbetrek
king kan worden waargenomen.
Een besluit als bedoeld in het vo
rige lid onder c wordt genomen op voor
dracht van onzen Minister, voorzitter van
den raad van Ministers, gehoord onzen
Minister, onder Wie het betrokken ambt
ressorteert.
Artikel 3. Dit besluit treedt in werking
1 April 1924
(Ingez. Med.)
üit Stadf sn Pj-ovinsis.
- Bij Kon. besluit zijn opnieuw be
noemd tot burgemeester der gemeenten
St. Laurens, Haamstede, Burgh,
Retranchement en Terneuzen
resp de heeren L Melse, J. A. van Zuij-
en, W. G. Boot, W J Almekinders en
J. Huizinga.
Uit Middelburg.
Morgen begint de lente!
Je voelt er nog wel niet veel van,
maar de kalender zegt het.
Heldere zon, maar iedere» dag een
koude wind, die vandaag voor afwis
seling niet uit het Noorden maar uit het
Oosten blaast.
Hel is droevig zoo laat alles buiten is
voor dezen tijd van het jaar. Struiken
die anders tegen dezen datum reeds vol
op in blad zitten, ratelen nu nog van de
dorheid. In luwe plekjes geert alleen het
toelerkruid een bewijs van herleving. De
zeven zomerschc dagen die Februari
moest brengen, zijn dit jaar vergeten
En de eerste drie weken van Maart
zijn geweest wat anders tot de koude
dagen van Fiebruari behoort. De tuinlui
zijn wanhopig, want er is nog niets te
doen zoodal later alles Ineens moet ge
beuren. De huisvrouwen zijn wanhopig,
want de versche groenten blijven weg,
en de kool wordt duur En wat de boe
ren zelf zeggen, kan men wel raden.
-- Bij resolutie van den Minister van
Financiën is de ontvanger D. P. W. van
Beuven verplaatst van het kantoor der
directe belastingen en accijnzen te Box-
tol naar het kantoor der directe belastin
gen en accijnzen te M i d d e 1 b u r g, bui
tengemeenten.
Met de Staatscourant van 19 Maart
zijn verzonden afdrukken van de akten
betreffende de Coöp. Melkinrichting en
Stoomzuivelfabriek ..Walcheren" le
!M i d d e 1 b u r g.
De politie alhier heeft proces
verbaal opgemaakt tegen 0. v. H., die
gisterenavond, zooals reeds meer is voor
gekomen, de Lombardstraat op stellen
zette door burengerucht. De man ver
keerde in opgewonden toestand en mis
handelde zijn vrouw. Toen do politie
trachtte zich toegang te verschaffen door
de deur met een bijl open te breken,
kwam de man naai* beneden en gren
delde de deur nog beter. Eerst toen
de politie een ladder tegen den muur
plaatste, om zoo noodig daar langs bin
nen te komen, keerde de rust terug
Uit Vlissingen.
Burg. en Weth. van V1 i s s i n g e n
beantwoorden de vragen van de soc.-
dem. raadsfractie betreffende de toepas
sing van het Kon. besluit van 19 Janu
ari, waarbij de leeftijdsgrens voor
de toelating der leerlingen tot de lagere
scholen met één jaar werd opgeschoven,
vrij uitvoerig.
B. en W. begrijpen, dat dit besluit in
het algemeen in den lande met groote
ontsteltenis werd vernomen, want het
is een zeer ingrijpende maatregel, en
brengt ouders, gemeente- en schoolbe
sturen in groote moeilijkheden. Vooral
ook omdat bijv. een kind, dat kort na
1 Maart wordt geboren, bijna 71/3- jaar
oud is als het op school kan komen
Te Vlissingen werden in 1918 vóór 1
Maart slechts 43 kinderen geboren. B.
en W. wijzen er op, dat de actie tegen
de wijzigingen van de ouderwijsregelen
krachtige» steun ondervindt in alle lagen
van het Nederlandsche volk. Als werke
lijk bedoeld Kon. besluit met 1 Septem
ber iu werking zou tredeu, dan zou
reeds nu overwogen moeten worden het
fröbel- of voorbereidend ouderwijs uit
te breiden door meer fmancieelen steun
aan de beslaaude inrichtingen of door
het instellen van gemeentewege. De
voorgestelde regeling zal dan ook niet
tot bezuiniging, doch tol verschuiving
der lasten leiden.
B. en W. ineenen dat het onderwijs
door de aanhangige ingrijpende wijzi
gingen op ernstige wijze zal worden ge
schaad en het gezins- eu schoolleven
zal worden benadeeld. Alles bijeen ge
nomen geeft B. en W. aanleiding voor
lo stellen adhaesie le betuigen aan het
verzoek van de zeven grootste gemeen-
len des lands om bedoeld Kon besluit
in te trekken.
B. en W. deelen mede, bij wijze van
proef, de Zaterdagmiddagmarkt
te hebben verplaatst naar de Oude Markt
en dat dit tot dusver ook uit een poli
tioneel oogpunt, geene belemmering of
gevaar voor -het verkeer opleverde Zij
vragen den raad bekrachtiging le wil
len schenken aan dezen maatregel.
Voor de benoeming van een lid van
het bestuur van het Burger Weeshuis
worden aanbevolen de heeren A 0 van
Hal en W 0 van de Putto
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
Tol gemeente-veldwachter te 's H
Arendskerkc is door den Commis
saris der Koningin met ingang van 1
April as benoemd Marinus Finson,
agent van politie te Roosendaal en Nis
pen.
De minister van Arbeid heeft goed
gekeurd dat een vroeger toegekende bij
drage voor woningbouw, zal worden uit
gekeerd aan de gemeente Kloetinge
ten behoeve van J Paauwe, f 300.
Uit Thelea,
In de raadszitting van i' h o 1 o u
van 3 Oct. stelden twee soc. raadsleden
voor de begrooting voor '24 artikelsge-
wijze te behandelen, daar zij bezwaar
hadden tegen het advies vau de begroo-
tingscommissie uit den quden Raad om
de begrooting ongewijzigdgoed te keu
ren.
De raad verwierp dat voorstel en nam
op voorstel van den voorzitter de be-
grooling aan met de twee stemmen der
socialisten tegen.
Deze hebben toen zich tot Ged. Staten
gewend met het verzoek de begrooting
niet goed te willen keuren en terug
te willen zenden ter gewone behandeling.
Naar „Het Volk" thans meldt, ontvin
gen de adressanten 13 dezer het vol
gende antwoord van Gedeputeerden
„Uw nevensvermeld schrijven heelt
ons geen aanleiding gegeven aan uw
daariu vervat verzoek te voldoen, aan
gezien de raad met volstrekte meerder
heid van stemmen besloot, niet tot arti-
kelsgewijze behandeling over te gaan,
maar direct te stemmen over de begroo
ting in haar geheel.
Intusschen is de begrootiug bij onzen
brief van 18 Januari 1924 No. 2 terug
gezonden tot het aanbrengen van eenige
wijzigingen; zij zal dus opnieuw iu den
raad in behandeling moeten komen."
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O. IX
Dinsdagavond heeft te Terneu
zen, onder leiding van den burgemees
ter Huizinga, een vergadering plaats ge
had van afgevaardigden van vereeuigin-
geu, ter bespreking van de Prov. Zceuw-
sche huldebelooging te Middelburg bij
het bezoek der Koningin. De vergade
ring bleek bereid tot medewerking, en er
werd een voorloopige commissie be
noemd.
Te Axel zal binnenkort een vergade
ring van plaatselijke commissies uit Z.
VI. O. D. gehouden worden.
Te Ilulst is gistermiddag op 70
jarigen leeftijd plotseling overleden J.
J. F. van Zeijl, sedert 1905 hoofdredac
teur van „Zelandia". Daarvóór was hij
werkzaam aan de Amstelbode en de
Maasbode.
Ten opzichte van helgeeu hij als ver
dediger der Katholieke belangen schreef
zullen de Katholieken hem meer waar-
dceren dan anderen, die zich vaak door
zijn toon gekwetst achtten.
Maar wat wij zelf, als journalist, in
hem waardeerden, was de bekwame vak
man.
Men meldt aan de „Maasb." het
volgende onsmakelijke verhaal
Te C1 i n g e (Z.) was een os gestor
ven aan de koolziekte. Het dier werd
door den veearts afgekeurd, met petro
leum begoten en in den grond gestopt.
Des nachts werd het cadaver echter op
gegraven en naar Belgisch Olinge ge
bracht bij een slager, die de geur van
de petroleum wegwerkte en daarna het
vleesch verkocht. De Belgische kommie
zen hebben een deel van het vleesch in
beslag genomen. Een uitgebreid onder
zoek, zoowel aan de Nederlandsche als
aan de Belgische zijde der grens, is
ingesteld
Uit Zeeuwse h-V laanderen W. D.
- Iu de Zaterdagavond gehouden al
gemeene vergadering van de muziekver-
eeuiging „Eendracht inaakt Macht" le
G roede is tot directeur benoemd de
heer P I. A. Brakman Iz. met 37 stem
men. Op de heeren A. de le Lijs en Jac
I Brakman waren resp. uitgebracht 5 en
10 stemmen De benoemde was reeds
eenige weken waarnemend directeur
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel
Ruwe en schrale huid
van handen en gelaat verzacht on ge
neest men het beste met Parol. In doo-
zen van 30, 60 en 90 ets. Bij apoth eu
drogisten
Ingez. Med.)
KERKNIEUWS.
Ned H er v. Kerk
Beroepen te Waarde (toez.j, ds J.
H Verweijs te Breukelen.
Geref. Kerk.
Bedankt voor het beroep naar Bruiais -
se-Oosterland, door 0 A. Vreugdeuhil,
cand. le Rotterdam
ONDERWIJS.
Tot onderwijzeres aan de Chr
school te Klundert is benoemd uiej. W.
C Vos thans tijdelijk onderwijzeres te
Vlissingen.
Te Utrecht is geslaagd voor Hoef
smid met Rijksdiploma, dc heer I de
Kam te Koudekerke
Geslaagd le Utrecht voor het apo
thekers-assistent examen mej E Traas.,
te S e r o o s k e r k e ;'W V
- Te Nieuwdorp werd Dinsdag
avond de eiudles gegeven aan den twee
jarigen Landbouwwintercursus, ouder
leiding van den landbouwonderwijzer C.
Vos Een diploma kon worden uitgereikt
van met veel vrucht genoten landbouw
onderwijs. Aan alle tien deelnemers, ii.l
J. Bosman, Joh. Dekker to Borssele, L.
Goedegebure Hz, L. Huige Jz,, B M.
Kole, L. Meerman, M de liegt te Bors
sele, M. B. Slabbekooru. M. Wiskerke
Cz. en L. Wiskerke Wz.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VIS3CHERIJ.
Aanvraag om concess ie voor
aardolie en aardgas bij
W i n t e r s w ij k.
De naaml. vennootschap Nederland
sche Maatschappij tot het verrichten van
mijnbouwkundige werken te Haarlem
heeft bij Ged. Staten van Gelderland in
Mei '23 een aanvraag ingediend om con
cessie voor de ontginning van steenko
len en steenzout in het mijnveld Alexan
der, gelegen -in de gemeenten Winters
wijk en Lichtenvoorde. Zij heeft zich
thans opnieuw tot Ged. Stalen gewond
met een adres, waarin zij meedeelt, be-
behalve de genoemde mineralen ook de
in het mijnveld voorkomende aardoiie en
hel aardgas te willen ontginnen. Zij ver-
Zocht daarom in haar oorspronkelijk ver
zoekschrift te lezen Dat zij ingevolge
art. 13 der wet van 21 April 1810 Bul-
lelin des lois no. 2851 concessie verzoekt
voor de ontginning van steenkolen, steen-
zout, aardolie en aardgas in een mijn
veld, aan te duiden met den naam
Alexander en gelegen in de gemeenten
Winterswijk en Lichtenvoorde prov Gel
derland
Ned. Mij voor Scheepvaart.
H. en N.
De directies van Furaess Scheepvaart
en Agentuur Maatschappij cn van de
Handelmaatschappij R S Stokvis cn Zo
nen deelen mede, dat de niet-betaal-
baarslelling van de coupon der door
de Nederlandsche Maatschappij voor
Scheepvaart, Handel en Nijverheid geslo
ten obligatie-leening slechts indirect ver
band houdt met haar bedrijven Immers
is de Nederlandsche Maatschappij slechts
aandeelhoudster van de twee genoemde
reunoo l schappen.
In een op 28 Maart as. le houden
vergadering van obligatiehouders, bijeen
geroepen door de trustee, het Ned. Ad
ministratie- en Trustkantoor te Amster
dam, komt o.a. het volgende voorstel
aan de orde van de Ncd. Maatschappij
voor Scheepvaart, H on N het brengen
