TWEEDE BLAD
Zaterdag 9 Febr. 1924 no. 34.
BINNENLAND.
NOG GEEN BRUG OVER DE
EENDRACHT.
De Minister van Waterstaat deelt in de
M. v. A. inzake de begrooting o. a. mee
Omtrent het voldoen geheel of ten dce-
le aan de aanvrage der gemeente Tholen
om concessie tot het leggen van een brug
over de Eendracht en tevens om een ren
teloos voorschot ad 1/3 der kosten kan
de minister zich thans nog niet uitspre
ken, doch kan wel mededeelen ,d :t reeds
met het oog op den toestand van 's lands
schatkist thans geen uitzicht zou
kunnen worden gegeven op den
gevraagden steun.
DE CONCURRENTIE DER AUTO
BUSSEN.
In de gisterenavond verschenen memo
rie van antwoord op het voorloopig ver
slag van de Tweede Kamer nopens de
begrooting van waterstaat voor 1921
merkt de minister van waterstaat ten
aanzien van het autobusverkeer o.a het
volgende op:
Omtrent een ontwerp tot aanvulling
van den algemeenen maatregel van be
stuur, ten einde scherpere keuring te
verzekeren en overlading tegen te gaan,
is bereids het gevoelen der provinciale
besturen gevraagd.
Wal wetswijziging betreft, zou ernstig
moeten worden overwogen, of het nood
zakelijk is terug te keeren tot een con
cessiestelsel, dat in 1880 onder de toe-
malige omstandigheden terecht verlaten
is, dan wel met eenvoudiger regeling vol
staan zou kunnen worden. Immers zou
een concessieslelsel kunnen blijken te
nopen tot aanmerkelijken omslag en kos
ten alleen reeds wegens uitbreiding van
ambtelijke bemoeiingen.
In alle gevallen schijnt op den voor
grond te moeten komen de vraag, of
autobussen, hoe nuttig zij ook als aan-
en afvoermiddel van spoor- en tramwe
gen en voor afgezonderd liggende plaat
sen kunnen zijn, niettemin behooren te
worden geweerd, voor zooveel zij als
schadelijke mededingers tegen spoor- en
tramwegen optreden.
Deze overweging betreedt intusschen
rechtstreeks het gebied der opdracht van
de Slaatscommissie-Patijn in zake liet
vervoervraagstuk. Hetzelfde geldt van de
vraag, of van autobussen billijke be
taling wegens het gebruik van de wegen
behoort gevergd te worden
De ondergeteekende meent, dat vooral
ten aanzien van dergelijke belangrijke
vragen het verslag van deze commissie
dient te worden afgewacht.
Kerk (ingang Groenmarkt) en in de Noor- den, een tweede batig saldo van 58.50
derkerk (Bogardstraat). Deze kerken zijn afkomstig van begunstigers was mede in
gekozen omdat zij de meeste ruimte bie- kas, voor welk laatste bedrag stoffen enz.
den en een zeer groote toeloop wordt werden aangekocht,
verwacht. Na behandeling der huishoudelijke za-
Door medewerking van het gemeente- ken werd de avond verder gezellig door-
bestuur zullen de herdenkingssamenkom- gebracht met zangstukjes en samenspra-
sten worden voorafgegaan door het lui- ken. door leden der verceniging.
den van de groote klok en de kerkklok De groote zaal was geheel gevuld met
van den „Lange Jan". begunstigers en beguustigsters en alge-
In de Nieuwe Kerk zal de herdenkings- vaardigden van zuslervereenigingen.
rede worden gehouden door ds. J. 'S
Netelenbos, Hervormd Predikant te Hein- d® jaarvergadering der Ver.
kenszaud. De rede wordt voorafgegaan Liejaadigheid naar ermogen te K a p e 1-
cn gevolgd door zang van Oud-Neder- Ve 1 da* de vcr- leden telt. Var
landsche Liederen door het Middel- verplegings-artikelen werd door 53
burgsch Mannenkoor, onder leiding van 'eden gebruik gemaakt in totaal 1)2 ar
den lieer Joh. II. Caro. De samenkomst t,k®i®n;Dc ontvangsten bedroegen
wordt ingeleid en besloten door orgel- f 285.33 de uitgaven f 21-1.01. Aan
spel van den heer A. van Os. j en herstellenden werd uitgereikt
I11 de Noorderkerk treedt als spreker, liter melk en een llesch wijn
op prof. dr. P. J. Blok, hoogleeraar te üc aftredende bestuursleden Dr. J.
Leiden. D Schmidt en mevr A. G. van der Have-
In deze vergadering zullen dezelfde Lucieer werden herkozen.
oud-Nederlandsche liederen gezongen £>e organisatie van Werknemers le
worden door „Soli Deo Gloria onder Kapel le kwam in jaarvergadering hij
leiding van den heer J. Breel. een on(ier voorzitterschap van den heer
Het orgel wordt hier bespeeld door 5 Lindenberg
den heer Oh. J. de Wolff. Getrachl zal worden langs minnelijken
Lr zal lol deze kerken alleen toegang ,vcg ,]o ioonregehjig met de werkgevers
zijn voor personen die zich tevoren een vasj je s|ellen
jirogramma aanschaffen; deze program- ,ooncn 'ÏOrieercn hier ac minsle
ma s zullen 10 cent verkrijgbaar ge- o 2 25 f 2 50 dezf.n
steld worden aan adressen (boekhande- winter.
laars), die volgende week bekend zullen c
worden gemaakt.
De deuren der kerkgebouwen zullen
te half acht worden geopend.
Dit Tholen.
Dinsdag 12 dezer zal ten gemeente
j huize te Tholen een bijeenkomst plaat
'hebben van de dagelijksche besturen der
UitTliiaingen. 'gemeenten van het eiland en Bergen
Uit de Mem. van Antw. inzake de op Zoom, ten einde den steun te bespre
Waterstaatsbegrooting. ken die de gemeenten Tholen als voor
De voorbereidingsarbeid voor de uit- waarde heeft gesteld voor de vergoeding
voering van de verschillende werken der van het verlies van het veergeld bij den
havenverbetering te Vlissingen heeft evenlueelen brugbouw.
regelmatigen voortgang. Dat die voorbe- (Iers. en Th. Ot.)
reiding vertraging zou ondervinden in
verband met de noodzakelijke verplaat- Woensdagavond hield de afdeeling
sing van de opstallen der maatschappij sa v e o i s s e van het Groene Kruis
„Zeeland" moet worden ontkend. De mi- a'daar 'iaar jaarvergadering,
nister is op grond van adviezen van den bit het jaarverslag bleek dat het saldo
Landsadvocaat van oordeel, dat het rijk Dec. M* bedroeg f 123.39, maar
staat buiten de kwestie der schadevergoe- dd Rro°le saldo is een gevolg hiervan,
ding voor de verwijdering dier opstal- da' er voor 1923 nog verscheidene voor-
len. Naar schatting van begin 1922 zouden werPen waren besteld, die in dat jaar
de kosten van verplaatsing f 275.000 be- u°8 waren ontvangen. De begrooting
loopen. f voor het lieuwe dienstjaar werd vastge
steld op f 673. Het aantal leden bedroeg
De minister van financiën maakt be- 285. In den loop van 1923 werd 67
kend ,dat ten behoeve van 's Rijksschat- maal door de leden van een of ander
kist is ontvangen bij den inspecteur der voorwerp gebruik gemaakt Als bestuurs-
directe belastingen enz. le Vlissingen lid werd bij acclamatie herbenoemd Dr.
onder letters L. W. f 26,97 wegens te Bernhardi. Na afloop der huishoudelijke
weinig betaalde inkomstenbelasting en zaken trad als spreker voor een aan-
Verdedigingsbelasting over 1921-1922, dachlige schore op dr. Bernhardi, die,
1922-1923 en 1923-1924. verduidelijkt door lichtbeelden, een eau-
- Door de Woningbouwvereeniging te serle hield overjml gezichtsorgaan.
Middelburg is aan de firma J. J. Quas-
ters, lechnisch bureau te Vlissingen,UitScL»uu«n «ïDuiviUni
opgedragen de electriciteits-, gas- en wa- In <le Woensdag gehouden raadsver-
terwerken van 76 woningen, in aanbouw gadering van Bruinisse werd behan
aan het Bagijnhof te Middelburg. deld een brief van den Chr. Zeelieden-
bond, verzoekend een steunregeling ir
Dit Walcheren. het leven te roepen of hunne werklooze
Uil Zeeuwseh-V laan deren W. D.
In de vergadering der afd. Bres-
kens van het Groene Kruis bleek uit
het jaarverslag dat het ledenaantal is
geklommen tot 281. Aan 73 personen wer
den verplegingsartikelen verstrekt. Dc af
tredende bestuursleden 13. de Thouars,
J. Verschelling en J. A, Carels werden
herkozen.
In de zaal van den heer Pieters
te Aardenburg, het clublokaal der
Agrdenburgsche Korfbalclub „A. K. C.",
heeft deze vereeniging Donderdagavond
het 10-jarig bestaan gevierd.
De voorzitter, de heer A. J. Kloolé,
gaf een korte beschouwing over hel afge-
loopen tienjarig tijdperk dat voorname
lijk in de laatste jaren heeft gestaan in
het teeken van propaganda, zoowel bin
nen als over de grenzen
Ingekomen was een gelukwensch van
den Ned Korfbalbond en van den Bel
gischen Korfbalbond als blijk van waar
deering voor de gevoerde propaganda,
tyerder felicitaties van Xederlandsche en
Belgische zuslervereenigingen, alsmede
van het Brugsche Sportblad.
Nadat nog enkele bestuurs- en oud
bestuursleden het woord hadden ge
voerd ,werd de feestavond verder op
eene gezellige wijze tot in de kleine
uurtjes doorgebracht met voordrachten
zang terwijl de spelers werden onthaald.
Een voordeelig aanbod voor
het publiek.
Het groote succes der Sportleeningcn
der Maatschappij „NATIONAAL SPORT
PALEIS" heeft eeu toenemende drang
tot gevolg van de obligatiehouders der
zoogenaamde Obligatie-maatschappijen
als Brockhuv s Vennootschappen, Kunsten
en Wetenschappen en nog zooveel ande
ren, om hun in de gelegenheid te stellen
op gemakkelijke wijze deel le nemen in
(rare absoluut wettig geoorloofde premie-
leening.
Hel aantal aanvragen is thans zoo
groot ,dat de Directie voor dezen drang
is bezweken en de gelegenheid heeft ge
opend om voor een obligatie der ge
noemde Maatschappij met bijbetaling van
f 0.20 een „SPORTPALEISJE" machtig
le worden
De „SPORTPALEISJES" geven niet al
leen een prachtige winkans, maar zijn
ook een zuivere geldbelegging omdat
voor elke obligatie een reserve voor ren
te en terugbetaling wordt aangelegd.
Er is heel wat noodig geweest om dc
Directie te bewegen, die stukken, waar
van ieder nu wel weel, dat ze waarde
loos zijn, voor f 4.— te accepteeren. De
doorslag heeft ten slotte gegeven, dat de
Directie gaarne het gedupeerde publick
wil tegemoet komen en de f 4.— be
schouwd als reclame onkosten, op welke
post 'daardoor op andere wijze weer be
spaard wordt.
Wij vertrouwen, dat onze lezers dit
aanbod om voor een gering bedrag in
liet bezit te komen van rentegevende
papieren op prijs zullen stelten en ver
wijzen voor het overige naar de adver
tentie in dit blad.
(Ingez Med.)
VL.1AMSCH VERZET.
Over bovengenoemd onderwerp sprak
gisterenavond in de bovenzaal der so
ciëteit „De Vergenoeging", Dr. A. Jacob.
De zaal was geheel bezet.
De voorzitter der afdeeling van het
Nederlandsch Verbond, van wie deze
avond uitging, Dr. L. A. J. Burgers-
d ij k, zeide verheugd te zijn zoo'n groote
schare van belangstellenden hier bijeen
te zien. Spr. achtte het een groot voor
recht Dr. Jacob, die zooveel aan den Het svcrd in den lo°P der 19d<? eeuw
lijve heeft geleden, voor het doel waar- 8eënl °P drie groote maditsformaties, ge-
naar hij streeft, hier te hooren spreken. ,richl leSen den Vlaamschen gcest.
Spr. gaf daarop het woord aan Dr De eerste is de liberale strooming der
Martens, die dr. Jacob nader het groot industrieele bourgeoisie
welkom toeriep. Spr. is met dr. Jacob De Waalsche industrie bcheerscht hel
samen op school geweest, samen student heele staatsleven en drijft haar wenschen
geweest, en samen het activisme inge- door len opzichte van Vlaanderen liet
gaan. Spr. noemde Jacob het symbool heeft behoefte aan goedkoope arbeids-
van den Vlaamschen strijd. Toen dr. kracht en beschouwde Vlaanderen, waar
Jacob de vrijheid kon krijgen, als hij de bevolking opzettelijk ongeschoold
zweeg, heeft hij die voorwaarde ge- werd gehouden, als reservoir, waar-
weigerd. Hier zal hij ook hij zijn te- u>* ZÜ kracht putte.
genstanders en bij hen, die buiten den Deze strooming is hoodlotlig voor
strijd staan, bewondering afdwingen. Vlaanderen geweest.
Het is spr. een groote vreugde dr. Voorts is er de Roomsche slrooming.
Jacob thans hier te kunnen begroeten. De Roomschen kozen Vlaanderen als
Spr. had niet gedacht, dat dr. Jacob na operatiebasis lerwille van hun macht, die
zoo korten tijd den strijd weer zou aan- zii dan ook lijden lang behouden hebben,
vangen; hij had gemeend, dat deze, na Dn de derde strooming is die der &o-
zijn gevangenisjaren, daartoe niet meer ciaal-democratische partij, die ook het
in staat zou zijn, om wederom te ge- Belgicisme ter wille harer belangen
tuigen wal Vlaanderen doet, en wat voorstond.
Vlaanderen zijn zal. - Tegen al deze invloeden strijden de
Jacob, aldus eindigde spr. ongeveer, Vlamingen,
wees gij de ridder van Vlaanderen en 5.'a de pauze zette spr. nader dc strijd-
- Donderdagavond hiold te Ooslka- leden 'wérk të~vwschaTten" B.'"en~'w.idan zuü™ Uw vcrder streven na- «ijze d0r Vlamingen legen liet Belgicis-
pelle hel ziekenfonds „Onderlinge stellen den raail voor een commissie te 8aa>b en vanuit Holland bewonderen, v rwèSikiiie vH
Hulp" haar 5do jaarvergadering. Dc benoemen, in de eerste plaats bestaande a"es wat ge voor Vlaanderen en de voor een politieke verwezenlijking, zij
voorzitter de heer J. Geldof Js., bracht uit de raadsleden, vervolgens uit het be- loekomst doet. vertrouwen dat dc \laatnsche Volta-
iö "zë'n" openingswoord het feit in herin- stuur van die afdeeling welke commissie] Dr. -Ie cob dankte voor de woorden kracht lol de hoogste ontwikkeling kan
l h van welkom, en herdacht de solidariteit worden gebracht. Zij hebben ook de ver-
nen bij den raad kan indienen. j en de onderlinge waardeering, die er lichtingsidee maar verwerpen daarin de
34 De heer Vijverberg acht hel wensche- slceds lunchen hem en dr. Marlens ge- voogdijschap van het eene volk boven
nmoct ic In», rnvrirsltin non /lo l'loom tpt lint pn> vnfir.il waiHiipr nurfloor
nering dat de vereeniging 5 jaar bestaat dan eventueel nader uitgewerkte plan-j
en flink vooruit gaat.
Blijkens verslagen telt de vereen.
leden en 8 Itegtmsügers; de kas is groot lijk dal ëcr'aad dïect ëen voort^g - ten opzichte van de Vlaam- het andere vooral wanneet
(1036.981/.. bedrag van b.v. f 1000 uit te trekken en scbe zaak een andere lijn m het volk z
Dc aftredende bestuursleden J. Geldof dadelijk een commissie te benoemen,!, Spr. zal hel eerste gedeelte van zijn gebracht, dan zijn eigene Zi,
i t Z u i d-B o v e 1 a n A
DE TOELATINGSLEEFTIJDi VOOR
DE LAGERE SCIIOOL.
Het Hoofdbestuur van „Volksonder
wijs" heeft in een adres aan de Ko
ningin verzocht het Kon. besl. vaii 19
Jan. in te trekken, waarbij de leeftijd
van toelating tot een school 1. o. met
een jaar is opgeschoven.
Adressant betoogt dat daarmee ruw
wordt ingegrepen in het gezinsleven der
ouders en in het schoolleven der» kin
deren; cn dat dit besluit vooral groote
teleurstelling wekt daar waar de omstan
digheden van woningruimte enz. van be
perkten aard zijn.
Gewezen wordt verder op het veel
te gering aantal inrichtingen voor voor
bereidend onderwijs, terwijl gemeente
en .schoolbesturen financieel niet 'bij
machte zijn in dit tekort op ook maar
eenigszins bevredigende wijze te voor
zien; dat door dezen maatregel ongeveer
5000 leerkrachten op wachtgeld zullen
worden gesteld
dat door deze verschuiving en door
de zesjarige leerverplichting een ge-
wensclite meerdere congruentie lusschen hoofd, omslag van 1 Sept. 1921
Arbeids- en Onderwijswetgeving wordt 1
bewerkt, maar dat hieraan toch aller
minst die beteekenis kan worden toege
kend, dal daarmee al het hiervoren op
gemerkte te niet zou worden gedaan.
rooral wanneer daardoor
zou worden
De aftredende bestuursleden J. Geldof dadelijk een commissie te benoemen,! spr. zal net eerste gedeelte van zjjn genreen, aan zijn eigene. Zij "ill™ kó-
Jz„ J. Zooman en K Louwerse werden welk voorstel door den heer van Ves-, »z>"8 wgden aan de Belgtseh-Vlaamsche men tot een bepaalde cultuur d e van
herkozen, de bode herbenoemd. Besloten sen. wordt ondersteund. 'e8enstelling hoe die is opgebouwd en in W. Europa is, zonder gericht t n
werd f 15 als salaris te belalen voor den Hel voorstal-Vijverberg werd met 4 te-' de activiteit naar voren treedt. tegen een I rimsche cultuur of welkt
gen 3 stemmen verworpen. Het voorstel Eu 111 het 'weede «edeelte wijzen op cultuur ook Maar zij willen met hun
voortaan ten alle van B. cn W. wordt daarna m. a. s.ide ^hbjke kracht m don Vlaamschen cultuur de algemeene cultuur der
secr. en penningm.
Besloten werd dat
tijde nieuwe leden zullen worden aan- aangenomen.
strijd tegen de Belgicisten.
menschheid verrijken ,en zij steunen op
Besloten werd als lid van de vereeni-
Dje Belgïsch-Vlaamsche tegenstelling is de wetenschap dat de Vlamingen
onloochenbaar. Want er is een wil van cultuur volk zijn geweest Conscience
genomen; dat de leden elk jaar op of
nu do jaarvergadering op verlangen kun- ging van Ned. Gemeenten, en als lid onloochenbaar. Want er is oen wil van cullmir volk zijn geweest Conscience en
ncn veranderen van klas waarin ze zijn van den Prov. Brandweerbond in Zee- Vlaanderen, die m botsing komt met Beno.st hebben Frapsche namen z «,n
geboekt, en dat ontbinding der vereen, land loc te [reden Vlaanderen te on- opgeslorpt door het Vlaamscl, milieu
niet kan plaats hebben zoolang er nog Zooals we reeds meldden werd lot jukken. Hoe is deze opgebouwd; waarin ze geleefd hebbenis d,t geen
5 loden zi n gemeente-onlvniigcr benoemd de heer D.,et. we,1te elementen, mei welke histo- bewijs van krachtl
Vijverberg, 110. 2 der voordracht, met
rische elementen?
In ieder geval is 't een feit, dat het
4 tegen 3 stemmen. Vóór do stemming. Men moet teruggaan lol hel aar 179a, Vlaamsche wezen zich onder de on-
- In de Donderdag gehouden raads- zei de heer van den Berg wel ond'e* m de" "ld van de verlichting dat gunstigst denkbare omstandigheden tot
vergadering van K a t tendij ke werden de oogen te moeten zien, dat in dogedragen werd door. de gedachte, da een lioog peil van geestelijk leven kan
de geloofsbrieven van het nieuw gekozen eerste plaat, bezuiniging op de gemeente- een maatschappelijke klasse die macht opwerken; wan deze omstandigheden
raadslid W. B. van de Velde onderzocht financiën eisch is voor die ambtenaren'hcc't ™orven, verpheli ,s lagere klas. kannen loeh de kern me aanlasten Hei
en tol zijn toelating besloten waarna dc wier bezoldiging niel door den raad i flot gelijke hoogte op te heffen. ,t on- pauperisme heeft met vermocht de
beëdiging plaats had. wordt geregeld. Het doet spreker genoe- dor«l Uus de hoogst ontwikkelde stand Vlaamsche Volkskracht te ontaarden I il
Medegedeeld werd de vermindering gen dal B en W dal hebben begrepen>>eerl voogdijschap over andere Stan- do armste kringen komen nog gre
tier jaarwedden der wethouders van f 75 en den heer de Jonge no. 1 op de aan-dcn' be»Insel lr;'"1 c,cJ"er, I"°l ••",lt'c,n ™°r' x laanderon
op f70 en van den burgemeester mei 15 beveling hebben geplaatst, die volgcns'?P b!' sla,ndan „f ,Sold °f i:r 's kern m hel Maiunsehc
pet. Besloten wordt te vragen die jaar- zijn schrijven de regeling zijner jaar-kundl,« 8<,b,,0dr °"k dc ■dach''8s!e slaal- volk Spr wijst op ,1e diehlers op
wedde niel te verlagen tol ook de jaar- wedde aan den rKad overlaat Wanneer"" dd I'rankrgk bracht de ande- t.ezelle. op Rene de t.lercq H,J wij.l op
wedden van Ged. Stolen worden verlaagd de raad werkelijk bezuinigen wil, aou,ro 1 ^!fondor v,laandf- de jongere dichtergeneratie d,e diep
en dan mot hetzelfde preeentage als vin hel wenschclijk zijn no. 1 van de voor- re"> ,onfr T ™?8dllsahaP. torwillo doordrongen is van zijn zedelijke taak
die heeren. dracht te benoemen. Spreker heeft een va" de Franschc cultuur.
Besloten wordt niet mede te werken gerucht gehoord dat no 2, de lieer Yij-
ïot oprichten van een provinciale brand- verberg, wel benoemd zou worden,
weerorganisatie. Wordt de heer Vijverberg benoemd,
Aan den heer W. M. Louwerse wordt dan is alle redencering over bezuini-
teruggaaf verleend aan te veel betaalden ging weg en worden de gemeente-finan-
•iën zéker geschaad.
De heer Vijverberg zegt dat hij niet
Tot lid van het burgerlijk armbestuur persoonlijk heeft medegewerkt aan het
wordt herkozen de heer J. M. Pieper. opmaken voor de aanbeveling.
Besloten wordt de verordening heffing Dc datum van de indiensttreding wordt
schoolgeld niet le wijzigen en aan Ged. op 1 Maart gesteld.
Stalen te berichten ,dat het vervolgon- o
derwijs geheel gegeven wordt volgens Dit Zeouvsch-Vlaanderen O. D.
Prov. Blad no. 50 van 1923, doch be- Schipper J Mookhoek, die op 2|
j sloten eventueel op te richtten cursussen Febr. j.l. hij een aanvaring met zijn vaar-
j van onderwijs le subsidieeren. tuig op het kanaal van Terneuzen naar
Het kohier hondenbelasting 1924wordt Gent onder dc gemeente Sluiskil een
opgemaakt lot een bedrag van f 132 linkerbeenbreuk bekwam cu in het zie-
Uit Staïi eu Provincie.
Uit Middelburg. I
Thans kunnen wij ecnige nadere
wiededeelingen doen betreffende de Vrij- Te \Voltaar.„u.j» zz«u-
dag 22 dezer te houden herdenking van derdagavond de meisjesvereeniging „Mar-
hel feit, dut Middelburg vóór 350 Urn" in de leerkamer van de Herv kerk dezcr ovcrled0"
jaar verlost werd van de Spaansche over- jaarvergadering. Dc heer Velleman heeft wegens ver-
ersching. Zooals reeds eerder gemeld Uil het jaarverslag van de penning- trek ontslag genomen als raadslid van
is, zal de herdenking 's avonds plaats meesteressc bleek, dat er een batig saldo Z u i d d o r p e. Opvolger is de heer M.
plaats hebben, tegelijk in de Nieuwe was van 130.35 als contributie der le- II B. Puvlaert
r t s d ii k hield Don- kcnhuis aldaar lcr verPlc8ing werd opge-
nomen, is aldaar in den avond van 7
s pwcrppn no Har. -
t.o.v. de Vlaamsche beweging, w.o. "Wies
In Vlaan/leren werd een kleine min- Moens. Is die zedelijke wil te organi-
derheid voor die idee gevonden bij de; scoren tot politieke actie"? Spr. wijst op
Voltairiaanschc advocaten. Zij hebben in'dr Borms, die te Leuven gevangen zit,
hun streven steun gezocht bij Frankrijk." die elk oogenblik van den dag en den
In die idee kwam ook hel taalverschil j nacht voor Vlaanderen offert. Om zijn
naar voren. De idee kende geen taal- kerker te Leuven is de liefde van heel
verschil; hel Vlaamsch moest dus ge- een vQlk.
weerd voor het Fransch. wat overal iu| Borms is veroordeeld door besluiten,
doordrong. België werd ondergeschikt ge-1 vervaardigd tijdens den oorlog in Ha-
maakt aan de oude Fransche strategischevcre. die nooit wetskracht hebben ge-
politieke idee, die de Rijngrens lot ideaal 'kregen. Hij is veroordeeld door een ver
had. En het gevolg van de verlichting
was dat men kreeg een unitair staats
bestuur, maar het middelpunt lag in Pa-
Met de komst van Koning Willem
kwam een unitair staatsbestuur in andere
richting; liet middelpunt werd toen het
Noorden. Die unitaire slaatsidée is Vlaan
deren ten goede gekomen
De revolutie in 1830 was een goede ge
legenheid voor hen die. de inlijving bij
Frankrijk op 't oog hadden. De tijd van
1795 werd weer vervolgd.
Zoo kreeg toen het Belgicisme zijn
'macht.
ouderd jury-stelsel: een magistratuur,
die dc Vlaamsche beweging zedelijk niet
erkend. De zaak Coppeé. kan voor die
magistratuur worden wal de halssnoer-
kaak voor hel ancien regime in Frankrijk
werd. Borms moet daarom in het parle
ment zich kunnen verdedigen Dat is dc
praclische inzet der Vlaamsche actie. Bij
de verkiezingen in 1925 zullen wij hem
niet verder kunnen brengen dan tol den
drempel van het parlement, want Borms
heeft zijn burgerrecht verloren. Maar
dan bij het onderzoek der geloofsbrieven
zal de heele principieelc houding van
Vlaanderen tegenover België aan de orde
