REGAL
SSLffW.,11 "SLl? tl Bmivero.nieiitsIjedrijven veer
No. 30
Dinsdag 5 Februari 1924
167" Jaargang
Bij dil nummer behoort een Bijvoegsel.
zijn
de
I icht-
|geb.
ntw.
dall-
weg
weg,
g te
>urg.
itrek
EN,
)UX.
tond
cL
of
pen
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten p. post f 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
singen f2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentiën worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
cent per regel.
Ingezonden Mededeelin-
g e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 1—-7 regels f 2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
is aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer coulant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
B! KENLAMD.
DE BEGROOTING VAN ONDERWIJS.
Verschenen is de Mem. van Antw. in
zake de begrooting van O., K. en W.
'De Minister herhaalt de reeds uit het
antwoord op de algcmeene begrootings-
beschouwingen bekende algeineene plan
nen tol bezuiniging op het onderwijs, n.I.
inkrimping van exploitatiekosten van
het universitair onderwijs;
geen uitbreiding van het aantal R. H.
B. 8. en stopzetting van subsidie aan
nieuwe H. B? S.;
concentratie en opheffing van nijver
heidsscholen;
lesuren te geven, eischt de billijkheid ten
opzichte van andere leerkrachten een
evenredige vermindering van salaris.
DE ZOMERTIJD.
Afgekondigd is een Kon. besluit waar
bij bepaald is, dat de zomertijd zal aan
vangen 30 Maart en zal eindigen 5 Oei.
HET LEIDSCIIE ZIEKENHUIS.
Naar de Minister van Onderwijs in de
M. v. A. op zijn bcgrooling meedeelt is in
overleg mei de medische faculteil ienop-
zichle van het Leidsche ziekenhuis het
volgende plan onlworpen dat alle be
vredigt.
Volgens den oorspronkelijken opzet
zouden niet alle onderdcelcn der medi
sche faculteil iif het complex plaats vin
den; de laboratoria voor 'pliysiologie,
voor bacteriologie en hygiëne en voor
pharmacologic zouden elders blijven, in
de gebouwen, waarin zij thans reeds ge
vestigd zijn. Door comprimeering van
ruimte ,door terugbrenging van hel bed
denaantal van plm. 600 lot 180 is be
reikt ,dat ook deze instellingen in het
complex zullen kunnen worden onder
gebracht. Bovendien zullen dan nog in
verschillende gebouwen verlrekkenreck-
sen voorloopig oningericht kunnen wor
den gelaten.
Een der gebouwen zal aan de Ver-
eeniging voor Misvormden worden ver
huurd. die het tot Orthopaedisch Insti
tuut zal inrichten en er een aantal on-
derwijsbedden in zal beschikbaar stellen.
Een verder uitstel der afbouwing
wordt niet verantwoord geacht wegens
den bedenkeïijken toestand in het be
staande ziekenhuis. Na twee jaren zul
len vijf der meest noodige gebouwen in
gebruik worden genomen.
DE SALARISVERLAGING DER
AMBTENAREN.
Gistermiddag kwamen te 's-Gravenha-
ge de bij de A. C. O. P. aangesloten
organisaties bijeen, teneinde te protes-
teeren legen de verslechteringsplannen
welke de Regeering blijkens hare uitla
tingen in de Memorie van Antwoord
voorloopig geen zevende leerjaar 1. o.; jegens de ambtenaren koestert,
stopzetting der uitbreiding van het aantal' De vergadering nam een motie aan,
scholen; bevordering van de herplaatsing'waarin gezegd wordt, dat eenzijdige in-
van de wachtgelders; hulponderwijzeres-trekking van art. 40 van het Bezolcü-
sen voor de twee laagste klassen; vereen- gingsbesluit, als in strijd met de goede
voudiging administratie der leerplicht, trouw en de houding welke de Regee-
door alleen het ongeoorloofd verzuim op. ring als werkgeefster behoort aan te
kaarten te brengen; inkrimping school
toezicht.
De salaris
Dan vervolgt de Memorie aldus
nemen, niet geoorloofd is, en dat het te
kort op de begrooting op zichzelf niet
van invloed mag zijn op de loonen der
ambtenaren, onderwijzers en werklieden,
De in het voorafgaande aangegevendoch dat dit tekort, zoo het niet door
aatregeleu, gedeoltelijk bestemd om economisch nuttige bezuiniging, ook op
verdere uilzelling der uitgaven tegen teOorlog en Marine gevonden kan worden,
gaan, gedeeltelijk om het thans bereikte j door belastingverhooging door het ge-
eindcijfer omlaag te drukken, zijn intus-'heele volk behoort te worden gedra-
i-,i_ itint, nn uiqifin f\t> arhpirlprctflflQ^ nn-
schen naar de vaste overtuiging van den
Minister slechts aan te merken als mid
delen van bijkomstigen aard. In hoofd
zaak moet het koslenvraagstuk in het
onderwijs beschouwd worden als een sa-
larisvraagsluk. Neemt men in aanmerking
dat van het totaal-bedrag van 157 milli-
oen, dat Hoofdstuk V A voor 1924 aan
vankelijk aanwees, niet minder dan ruim
110 millioen aan salarissen van ambte
naren (met inbegrip van de lagere on
derwijzers, die in '23 aan salaris 92 mil-
gen, en waarin de arbeidersklasse op
geroepen wordt pal te staan in den
strijd tegen verslechtering en ontwrich
ting van het onderwijs.
UIT OOST-IN D IE
Bezuiningen.
In verband met de besprekingen ter
voorloopige begrootingsvergadering ten
paleize van den landvoogd op 28 Januari
- zullen de volgende departementen alsnog
duidelijk zijn, dat de oplossing van het
salarisvraagsluk juist voor dit begroo-
tingshoofdstuk van het alleruiterste be
lang is.
De Minister constateert verder dat men
mindereenstemmig is in het aangeven
van de oorzaken van de duurte van ons
onderwijs en de bestrijding er van.
Hij meent een ernstig beroep te moeten
doen op de tegenover elkander staande
groepen om bij het beoordeelen van de
boven uiteengezette bezuinigingsmaatre
gelen den ouden slrijd niet weder op te
nemen, doch liever de eensgezindheid,
waarvan de eerste bladzijde van het Voor-
kleedjes en andere handwerken is er
een groofe keuze. 1
Bakjes met bloemen ontbreken ook
nu niet.
Alles bijeen genomen om onze op
wekking tot een bezoek, die door een
misverstand onzerzijds gisteren achter
wege bleef, heden met des te meer
kracht te doen.
Uit Vlissingen.
- Zaterdagavond hield de afdeeling
Vlissingen van de Ned. Pad vinders-
vereenigiug voor een geheel bezette zaal
haar jaar uil voering.
Door hopman Van Dijk werden alle
aanwezigen hartelijk welkom geheeten en
deze sprak een kort openingswoord. Ver
volgens werd een goed verzorgd pro-
ramma afgewerkt. Een der succesnum
mers was wel ,,Een dag iu het Pad-
vinderskamp". Natuurgetrouw werd dit
door den troep op een klein bestek
als een tooneel weergegeven. Niet min
der succes echter had het bespelen der
flesschenxylophoon. Nu wisselden mu
ziek, zang en gymnastische standen el
kaar af. Ten slotte werden eenige mar-
mergroepen gegeven, die wel geslaagd
mogen heeten.
Dr. Jens, de afdeelingsvoorzitter, sprak
een slotwoord, waarin hij tevens her
innerde aan de komende Kermesse d'IIi-
ver van voorwerpen, door de padvinders
zelf gemaakt.
Een gezellig samenzijn besloot deze
geslaagde uitvoering.
üit Waloieren.
Vrijdagavond hield het Ziekenfonds
te N. en St. Joosland de jaarvergade
ring. In 1923 was ontvangen f 1608.34, uit
gegeven f 1383.471/2, zoodat er een batig
saldo was van f 224.801/*.
Het maatschappelijk kapitaal bedroeg
op 1 Januari 1924 f 3216.60Vr.
Aan ziekengeld werd aan 45 personen
uitbetaald f 1340.40.
Het aantal leden bedroeg op 1 Jan.
1924 152 en dat der begunstigers 56.
Thans traden nog 5 nieuwe leden toe.
Naar aanleiding eener circulaire, ont
vangen van de N. "V. Z., werd besloten
uit de kas der vereeniging te koopen
10 loten ter bevordering van de stichting
van een sanatorium en de begunstigers
in de gelegenheid le stellen daarvoor
iets te offeren.
Ook werd nog ter sprake gebracht 't
inhouden door een Mij te Middelburg
van het ziekengeld dat de leden dezer
vereeniging ontvangen. Dit gaf aanleiding
tot breedvoerige bespreking. Besloten
werd dat het bestuur in de April-verga
dering met een voorstel zal komen over
deze kwestie.
Maandag hield i.r. L. II. Krol,
met Indisch verlof te Vee re, voor een
goed bezette zaal in den Campv. Toren,
van de drie voorgenomen voordrachten
de eerste en wel over de Geologie.
Ingeleid door den heer dr. We ij land,
behandelde hij het ontwikkelingsproces
önzer planeet en gaf een duidelijke uit
eenzetting van den huidigen toestand en
van de krachten, die dezen wijzigen.
Onze belangrijke Indische delfstoffen
zullen de volgende maal een beurt krij
gen.
Uit Z e e u w s ch-Vl a a n d e re n W. D.
Bij resolutie van den minister van
Financiën is de ontvanger A. Loose ver
plaatst van het kantoor der directe be
lastingen en accijnzen te Breskens
naar het kantoor dier middelen te Via-
nen.
tien ton; oorlog veertien ton. burgerlijke
openbare werken twee ton; onderwijs
en eerediensten één ton; financiën twee
ton; justitie één ton binnenlandsch be
stuur drie ton; marine twee tonj. totaal
f 3.900.000, waarmee een kloppende bc
grooling voor 1925 zal zijn verkregen.
Kastekort van f 14,000.
De Krijgsraad heeft het geval onder
zocht van eersten luitenant der militaire
administratie P. C. Zwerver, die een kas
tekort van f 14.000 had. De krijgsraad
wees geen vcroordeelend vonnis, maar
zond luitenant Zwerver voor een tijd van
- i zes maanden ter observatie op naar het
ling wederzijds van lievelingsdenkbeelden
ook verder te bewaren.
Aan de mededeelingen betreffende on-
derdeelen, onlleenen we aan de Memorie
nog de volgende bijzonderheden
Naar aanleiding der opmerkingen in de
afdeelingen, neemt de Miuisler alle voor-
Uit Stad sn Provincie.
Uit Middelburg
Heden is in de zalen van het
hotel De Abdij alhier wederom de
stellen lot buitengewone weddenverbod-} jaarlijkschc tentoonstelling begonnen van
ging terug totdat financieel betere tijden de voorwerpen, geschonken voor de Lo-
aanbreken. terij van Vrouwelijke Handwerken, wei-
De bezuiniging voor de in voorberei
ding zijnde nieuwe regeling der onder
wijzers-examens wordt op een lxalf tail-
lioeu geraamd.
De Minister verdedigt zijn maatregel
om tot bezuirflgiug in de kosten van het'
nijverheidsonderwijs te komen door uit
breiding van den arbeidsduur met zoo
veel mogelijke handhaving van genoten
salarissen.
Indien de betrokkenen weigeren meer
ke ook morgen en Donderdagmorgen nog
te bezichtigen zijn. De ook nu weer zéér
talrijke voorwerpen zijn op de bekende
keurige wijze geschikt, en vielen ons
in het bijzonder op een zilveren kande
laar en dilo paslcilepel, een kristallen
vlaschaal. Het aantal etsen en lithogra
phiën is bijzonder groot dil jaar, terwijl
ook een schilderij niet aan de prijzen
ontbreekt.
Vooral in fijne witte geborduurde
Uit Zu id-B eyeland.
De lieer G. de Jager, vfijz. dem.
lieert zijn benoeming lot lid van den
gemeenteraad van lersekc aan;
nomen.
Uit Noor d-B e v e 1 a n d.
Voor de afdeeling Wissen kerke
van den Vrijheidsbond trad Vrijdag j.l. de
heer Groenewout als spreker op, met
een rede waarin liij eerst de stichting
van den Vrijheidsbond behandelde. Hij
herinnerde er aan dal de Bond reeds
vóór zijn geboorte van verschillende zij
den bestreden werd als conservatief, re
actionair en militaristisch.
De eerste grief werd ontzenuwd door
le wijzen op den oorsprong vati den
Bond, die al wat liberaal dacbl ju zich
vereenigeu wilde Daar hij dus werk
zaam was ter bevordering der natuur
lijke ontwikkeling der maatschappelijke
toestanden, was conservatisme, behoud
zucht ,van zelf uitgesloten. Reactionn
neigingen, iu den zin van ongedaan
maken van wat hel oude liberalisme tot
stand bracht, waren in den Bond nog
minder bestaanbaar. Reactionair kon de
Boud alleen zijn in zoover hij trachtte
terug le kecren lot toestanden, die door
de fouten eenet onbesuisde wetgeving,
waarvan de huidige samenleving de
treurige gevolgen ondervindt, waren be
dorven. En militarisme k3n het niet
heeten, wanneer de Bond er van door
drongen is, dat Europa uog niet slaat
aan dc grens van het rijk van den eeuwi
gen vrede. Wijzende op de met zooveel
ophef aangekondigde regeering naar
Christelijke beginselen, vroeg spreker,'
waar de vruchten, de echt Christelijke
vruchten van dien Christelijkên boom
gebleven waren.
Ook werd den Bond gebrek aan demo
cratie verweten. Democratie is, zei spr.
een niel te omschrijven artikel, dat met
animo verkocht wordt in de politieke
•inkels van de Vrijz. Democraten of
lol die van de tweemanschap toe. door
wie zelfs de communist Wijnkoop als
reactionair wordt uitgekreten Democra
tisch marktgeschreeuw klinkt uil den
Vrijheidsbond niet op; die Boud doet
democratische daden ,die tegenover de
gemeenschap te verantwoorden zijn.
Daarna besprak spr. den. financicelen
toestand des lands en de door de huidige
regeering aangegeven middelen Ier ver
betering In zoover die toestand hel ge
volg was van een „bovon zijn stand"
leven,zooals ons land in de laatste jaren
gedaan heeft, kan ieder weldenkende
zicli bij het herstel der fouten neerleg
gen. De tekorten moesten verdwijnen,
wilde de Staat niet ineenzinken op het
voorbeeld van Rusland of Duitscbland,
zóó dat de minstbedeelden de eerste
en ergste slachtoffers zouden worden
Vernietiging van kapitaal door verhoog
de belastingen of zware heffingen is vol
gens onze knapste economen de oorzaak
van een onafwendbare ramp in verband
met de jaarlijksche toeneming der be
volking ,die om brood, d. i. om werk
vraagt. Zeer beknopte samenvatting der
schitterende rede'.
Debat werd niet gevraagd. Een 70-
tal hoorders hebben den redenaar met
onverdeelde aandacht ruim 2 uur lang
gevolgd. Spreker ontving den dank der
gadering in den vorm van een hartelijk
applaus.
AFLOOP AANBESTEDINGEN.
- De genie heeft het éénjarig onder
houd van militaire gebouwen en werken
te Middelburg gegund aan J J. Jan
sen aannemer alhier.
ONDERWIJS.
Nutskweekschool voor
meisjes.
Het bestuur van het Departement Nij
megen der Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen heeft benoemd lot directeur
van de Nutskweekschool voor meisjes
den heer F. Verschuur, onderwijzer aan
de Nuts Gemengde School.
Op de aanbeveling stonden 1. de heer
Verschuur voorn.; 2. de heer L.
Dronkcrs .leeraar aan de rijkskweek
school le Nijmegen en 3. mej. A. J.
van Konijnenburg, onderwijzeres aau de
M.U.L.O. school alhier.
RECHTZAKEN.
Alhier is den officier van jus
titie voorgeleid K Z., 12 jaar. van be
roep musicus, wonende le 's-Gravenhagc.
verdacht van oplichting te Middelburg
op verschillende tijdstippen en bij ver
schillende ingezetenen in Januari 1924.
Verdachte is na verhoor door den
rechtercommissaris overgebracht naar
het huis van bewaring.
Het drama te Eindhoven
Voor hel gerechtshof te 's-Hertogen-
bosch eischic de advocaat-generaal legen
den kelluer, Krieger, wegens verdrinking
■an zijn meisje in de Dommel te Eind
hoven. een gevangenisstraf voor den lijd
van tien jaren
Wederzijdsclie economise he
hulp tegenover België?
In een onlangs gehouden vergadering
van het bestuur van den Nederl. R. K
Boerenbond werd naar aanleiding van
reeds gehouden besprekingen met ver
tegenwoordigers van den Belgischen
Boerenbond inzake werderzijdschc cco
nomisch hulp, besloten, een Neder-
landsch-Belgische economische commis
sie in le stellen en de directeuren van de
Handelsraden uit te noodigeu daarin zit
ting te nemen.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERU.
3ndevdcuKl...'n^Cauana fyttyA I
SIGAREN
(Ing. Med.j
B (J I T N L A n 0.
EEN AANVAL OP POINCARÉ.
Het binnenlandsch verzet tegen Poin-
caré heeft zich gister in de Kamer zeer
duidelijk doen voelen door een rede van
het zeer welsprekend socialistisch lid
Paul Boncour, die in het bijzonder in
het licht stelde dat de rijkdom op wer
kelijk droeve wijze van eigenaar is ver
anderd Len gunste van een groepje spe
culanten, zoodat hij onder luiden bijval
der Kamer erop" aandrong om in het
bijzonder deze O. W 'ers te doen bloe
den.
Maar het voornaamste punt van zijn
rede was zijn kritiek op de door Poin-
caré gevraagde bijzondere volmachten.
Gedoeld werd hier op hel eerste ar
tikel van het financieele ontwerp, dat
de regcering machtigt met goedkeuring
van den raad van state de openbare
diensten met het oog op bezuiniging te
wijzigen en uiterlijk 6 maanden daarna
de parlementaire bekrachtiging daarop
te vragen. Dit zou dan zijn een der
middelen om de frank op het hellende
vlak tegen te houden.
Maar welk een beleekenis die bepa
ling heeft, blijkt o. a. uit het gerucht,
dat Poincaré van den décrets-lois o. a.
gebruik wil maken om alle thans in
functie zijnde onderstaatssecretarissen te
ontslaan, op twee na. Deze bedreigde
functionarissen hebben zelfs al gelracht
Poincaré vóór te zijn, door hem geza
menlijk liun ontslag aan te bieden. Maar
de minister-president heeft dat nog niet
aanvaard.
Boncour roerde dit speciale punt niet
aan, maar noemde de mogelijkheid van
die decreten zonder parlemenlsgoedkeu-
ring een schending van de parlementaire
rechten.
Ziju rede maakte zoo'n diepen indruk,
dat niet slechts de heele linkerzijde hem
een stormachtige ovatie bracht, maar
bovendien de aanplakking van zijn rede
werd voorgesteld, waarover heden beslist
zal worden.
DE DOOD VAN WILSON.
Een proclamatie van president Coo-
lidge bepaalt een rouwlijd van 30 dagen
voor Wilson. Alle vlaggen van hel Wilte
nuis en alle Amerikaausche oorlogssche
pen zullen halfstok worden gekeschcn.
De begrafenis zal op verzoek van mevr.
Wilson evenwel geen mililair karakter
dragen, al zullen mannen van leger en
vloot bij de plechtigheid aanwezig zijn.
Voorloopig zal het stoffelijk overschot
iu den grafkelder van de kathedraal te
Washington worden geplaatst lotdal er
een nationaal gedenkleeken zal worden
opgericht op een plaats die de familie
zal uitkiezen.
Faillissementen.
Voor de Arr. Rechtbank alhier
A Febr. failliet verklaard:
Jacobus vau Drongelen, aannemer tc
Hoek.
Rechter-Commissaris mr. P. J. van Bor-
Borlel. Curator mr. Anne Bolle tc Mid
delburg.
BEKNOPTE MEDEDEELINGEN.
Uit Engeland
Volgens de Engelsche pers zal de
regeering niet voorlgaan met den aan
bouw van lichte kruisers, waartoe de
vorige regeering plannen had onlwor
pen tot leniging van de werkloosheid.
Verklaard wordt dal de regeering er de
voorkeur aan geeft dc werkloosheid le
verminderen door productieve werken,
waarvoor het een omvangrijk plan over
weegt.
Uit Duitsehland.
Een bericht, volgens hetwelk de
twee moordenaars van Erzberger in Hon
garije zouden zijn gearresteerd, is onjuist
gebleken.
De Duilsche regecring heeft in een