ËEÜWi ZODTEYISG
No. 2
Donderdag 3 Januari 1924
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten p. post f 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
singen f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentiën worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewone advertentiën: 30
cent per regel.
Ingezonden Mededeelt'n-
g e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 17 regels i 2,10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
Ss aangegeven dat zij ia deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
men, dat iedere dag verlenging van de
crisis dé kans vergroot, dat van de fi-
nancieele hervorming voorloopig niets
komt Dit nu zou op een ramp voor het
land kunnen uitloopen.
Dé' schrijver betoogt dan verder dat
al hou(|t de gulden zich nog goed en al
behoefl er vocjr pessimisme geen grond gebracht en daarbij zich' le buiten waren
tc beslaan, er toch met de financieele gegaan aan sterken drank. De vriend
hervorming spoed moet worden betracht
ter voorkoming van groot kwaad.
Ten slotte bespreekt de schrijver de
vraag of er bij iemand schuld is voor
den langen duur der crisis, en zoo ja,
bij wien?
Voor hen, die niet ingewijd zijn in
de geheimen der rechterzijde, is het
antwoord niet te geven. Gedurende ruim
vijf jaren heeft de coalitie samenhang
genoeg vertoond om een regeeringsmeer-
derheid te vormen. Het conflict inzake
de Vlootwet is geen voldoende verklaring
BENNIE^LA^D.
DE MISLUKTE OPDRACHT AAN DE
RECHTERZIJDE
De Chr. Hist. Nederlander die reeds
dadelijk de opdracht „aan de rechter
zijde" een vergissing noemde, die her
steld diende te worden, deelt thans mee:
„Van de opdracht van 24 December
werd ontheffing verzocht, alt hans van
Christel ij k historische zijde,
niet omdat vorming van een Rechtsch
Kabinet onmogelijk bleek, maar omdat
het voldoen aan de opdracht, in den
vorm, waarin zij tot de Kamerleden
kwam, inconstitutioneel scheen en dus
voor de toekomst tot noodlottige gevolgen
voor ons volk zou kunnen leiden."
Daarentegen formuleert de Standaard
het gebeurde aldus: dat de drie fractie
voorzitters der rechtsche groepen „dus
blijkbaar geen kans gezien hebben om
een gemeenschappelijk advies aan
Kroon te geven, dat tot de vorming van
een rechtsch Kabinet leiden kon".
DE KABINETSCRISIS-
De Tribune meldt, dat de heer Wijn
koop, mede namens den heer Van Rave-
steijn, den voorzitter van de Tweede Ka
mer heeft verzocht, thans in verband
met de situatie, zooals die door het Ka
mervotum van 26 October is ingeleid
zoo spoedig mogelijk de Tweede Kamer
bijeen te roepen. De soc.-dem. Kamer
fractie is van dezen stap verwittigd.
zal zijn te belichamen. Bovendien stapeltdoor aan de achterzijde een ladder te
het administratieve werk, dat den nieu-plaatsen en er over te klimmen, wat
wen ministers wacht, zich bij de week echter door de gladheid van de straat
op, daar alle belangrijke beslissingen blij
ven wachten.
Bedenkt men hierbij, dat in 1925 al-
gemcene verkiezingen voor de deur
slaan, zoodat de nieuwe regeering nog
slechts over pl.m. 16 maanden nuttigen
niet gelukte Eindelijk na anderhalf uur
kwam de Duitsche dienstbode boven uit
het raam kijken, zij bleek zeer verschrikt
te zijn. Nadat open gedaan was, meenden
de politicmannen hel huis te moeten in-
specteeren en troffen bij hun rondwan-
arbeidstijd beschikt om de staatsfinanciën deling op <Te sofa in de salon een
weder op orde te brengen, daa^gevoelt aan, die 5aar blijkbaar lag te slapen.
Onmiddellijk werd hij aangegrepen en
bleek hij onder drankinvlped te verkce-
ren, evenals trouwens de dienstbode D<^
man werd meegenomen 'naar hel bu
reau. Uit de verhalen bleek, dat drie
Duitsche dienstboden met drie Duilsche
mannen den avond samen hadden door-
de dienstbode was zijn roes op de
sofa gaan uitslapen. De beide andere
vrouwen en hun vrienden waren heen
gegaan. Een dezer werd in haar dienst
gewekt en verklaarde in gelijken geest.
De Duitscher werd daarna op vrije voe
ten gesteld.
Uit Walcheren.
Een inwoner van Domburg
schrijft ons:
In den iaatsten tijd kunnen we ons
hier bij dienenden wind zoo nu en dan
overtuigen van den last, die dichterbij
IC a p c 11 e werden eenige zakken met
aardappelen ontvreemd.
IIcl is de politie gelukt den dader op
te sporen.
In de gisteren gehouden vergadering
\an 'l Centraal Slembureau te Ier se
is in' de vacature J. Hubregtse voor
lid van den Raad gekozen verklaard W.
G. Kosten.
2 Jan. hield voor de Ger Jong.
Ver. „Eben Haëzer" te Ierseke Mr
R. D. C van de Velde van Leeuwarden
een rede over Internationalisme of nati
onalisme''
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W D.
Met ingang van 1 Jan. 1921 nam
de heer K L. Reepmaker ontslag als
regent en voorzitter van het Burger
weeshuis te Aardenburg
voor het uiteenvallen van een politiek liggende plaatsen ondervinden van de
bondgenootschap, dat in ieder geval de
verdienste had, aan Nederland een sta
biele regeering te verzekeren. De klove
tusschen het standpunt van mr. Van
Schaik c. s. en dat van de overige
rechterzijde inzake de defensie van In-
diè, is voor overbrugging alleszins vat
baar. Het kan niet het Marineprobleera
zijn, waarop de zaak t hans vast zit
Maar wat dan? Men mag niet aanne
men, dat gelijk wel verluidt het
land wordt opgeofferd aan de rivaliteit
van een paar politieke fracties. Er moe
ten dieper gaande verschilpunten be
staan. Ontijdig op onthulling daarvan aan
te dringen, ware ongepast geweest en
zou ook geen nut gehad hebben. Maar
er komt een oogenblik, waarop ons volk
er recht op heeft, zoo er al geen regee
ring kan worden gevormd^ althans te
weten, waarom dit onmogelijk is. Nu de
crisis, die op een zoo buitengewoon on
gelegen oogenblik uitbrak, bijkans tien
weken oud is, schijnt de tijd aangebro
ken om met klem den eisch te stellen,
dat bekend worde gemaakt, wat er eigen
lijk gaande is en waarom het land in
een tijdsgewricht als het huidige maan
denlang zonder regeering wordt gelaten.
Bij een Kabinetscrisis doet zich het
eigenaardig verschijnsel voor, dat nie
mand voor het tijdig tot stand komen
van een oplossing formeel aansprakelijk
is. Moreele verantwoordelijkheid dragen
in het gegeven geval ongetwijfeld de
voormannen der rechterzijde gezamen
lijk, al kan een buitenstaander ieders
aandeel in die verantwoordelijkheid niet
vaststellen. De vraag rijst, of niet bui
tendien een moreele verantwoordelijk
heid treft de aangewezen raadslieden
der Kroon. Klassiek is de vergelijkiug
van de Kroon met het vliegwiel, dat
bestemd is om de machine over het
doode punl heen te helpen. Het vliegwiel
functioneert niet. Waarom niet?
ZONDER GRAAT.
LUIKSE
GRAVENSTRAAT HOEK MARKT.
(Iugez. Med.;.
UIT DE PERS.
De lange duur de
kabinetscrisis.
In een beschouwing over bovenge
noemd onderwerp van mr. R. J. H.
Patijn in de N. R. Crt.. merkt deze o. a.
op, dat de lange duur der crisis op zich
zelf een zoo groot kwaad is, dat schier
iedere oplossing te verkiezen is boven
een verlenging. Allereerst uit zuiver fi
nancieel oogpunt. Welke regeering ook
moge optreden, aan bezuiniging en
sterking van de middelen zal zij niet
kunnen ontkomen. Stelt men het resul
taat van een en ander op f 100 millioen
per jaar, dan beteekent iedere week
uitstel van de noodzakelijke reorganisatie
een meerdere uitgave vau f 2 millioen
Tien crisisweken zijn dus te schatten
op een verhoogiug van het tekort op den
staatsdienst ad f 20 millioen. Aan rente
en aflossing van dit bedrag zal geduren- Uit Middelburg,
de een halve eeuw ten laste van den De eenigszins bevroren sneeuw
gewonen dienst van het budget jaarlijks Was voor enkele jongens gisteren aan
zijn te betalen f 1.200.000 a f 1.400.000. j leiding zelfs de Markt en de Lange
Niet echter uit geldelijk oogpunt al- Delft als ijsbaan te gebruiken, waarbij
léén heeft de lange duur der crisis de kans op een nat pak was uitge-
schadelijke gevolgen. De stagnatie op hetsloten.
gebied van wetgeving en bestuur is) Voor de jongeren was het sleedjc
evenzeer in hooge mate bedenkelijk, i rijden en haantje glijden een groot ver-
Doordien de crisis intrad aan het eind maak.
van October zijn de begrootingen voor 1
1924 onafgedaan gebleven. De nieuweIn den nacht van oud- op nieuw-
regeering zal dus in 1921 twee Staats- jaar werd de hulp der politie ingeroepen
begrootingen hebben samen te stellen en door een der dienslboden van een op
in de Staten-Generaal te verdedigen, die den Dam alhier wonende familie, die
Uit Stad era Provincie.
Vlissingsche asphaltfabriek. Stankwolken
als van een inbrandende gummi-gasslang
dringen zich brutaal aan ons reukorgaan
op en bij die onaangenaamheid voelen
we ons gelukkig, dat we ver genoeg
afwonen om dien geur niet al te sterk
afgebroken te moeten verduren.
Maar we zijn tegelijk overtuigd, dat de
klachten erover in Uw blad niet over
dreven zijn.
Uit Z u i d-B e v o 1 a n d.
Verschenen is het rapport der fin.
commissie op de gemeentebegrooting van
Goes.
Bij haar alg. beschouwingen dringt de
commissie aan op tijdige indiening der
begrooting, hetgeen wenschelijk is voor
een grondige behandeling door de fin.
commissie en den raad
Met de opvatting van B. en W., dat
bij 'de samenstelling der begrooting de
uiterste soberheid is betracht, gaat de
fin. commissie niet accoord. Zij heeft
den indruk gekregen dat op sommige
punten beperking van uitgaven kan wor
den verkregen: dat Goes in sommige
opzichten duurder wordt beheerd dan
andere gelijksoortige gemeenten
Zij stelt daarom de volgende bezuini
gingen voor
le. directe beperking der uitgaven a.
verhaal der pensioensbijdragen, ong.
f 11000; b. schrijfbehoeften enz druk- en
bindwerk f1000; c. kleeding politie-agen-
ten f1050; d. telefoon f 95; e. school
commissie f75. Samen f13.!
2e. toekomstige beperking der uitga
ven a. politie (terugbrenging van 14
agenten op 8 ("agenten) f9.150 b opzichter
van den reinigingsdienst f2000.
Totaal f24.370.
De fin. commissie betreurt hel dat de
directe bezuiniging niet grooter kan zijn.
Dit spruit gedeeltelijk voort uit de be
staande wachtgeldregeling.
Maar voor een ander deel is de oor
zaak van het geringe resultaat de onmo
gelijkheid om in te grijpen" in een over
het algemeen gesproken le uitgebreideu
opzet van de gemeentehuishouding, waar
mede niet direct gebroken kan worden.
In de toekomst zal dan steeds in ge
val van vacatures op mogelijke bezuini
ging worden gelet bij de beslissing of en
hoe in die vacature zal moeten worden
voorzien
Ofschoon uit verschillende cijfers blijkt
le. dat 't personeel ter gemeente-secreta
rie te Goes een hoogeren titel heeft dan
in Zicrikzee en Terneuzen, waaruit een
hoogere salarieering voortvloet; 2e dat
het personeel in Terneuzen minder uit
gebreid is dan in Goes, niettegenstaande
Terneuzen meer inwoners telt; 3e. dat i:
Goes de uitgaven voor secretarie-perso
neel aanmerkelijk hooger zijn dan in
verschillende andere gemeenten, die toch
in aard en beteekenis niet veel met Goes
verschillen, wenscht de commissie echter
voorshands geen voorstellen le doen om
tot inkrimping van personeel te komen
Misschien zou het raadzaam zijn aan
door den raad aan te wijzen onpartijdige
deskundigen te verzoeken in dezen van
advies le dienen
voor 1924 en die voor 1925. De behan
deling daarvan zal beslag leggen op een
groot deel van den tijd zoowel van de
nieuwe bewindslieden als van de Twee
de Kamer Dientengevolge dreigt door
tijdgebrek in het gedrang te geraken
de wetgevende arbeid, verbonden aan de
financieele reorganisatie, welke zich over
verschillende takken van staatsdienst zal
moeten uitstrekken en mitsdien in een
uit de stad was. De dienstbode had de
jaarwisseling ten huize van haar eigen
familie medegemaakt en werd nu thuis
komende door haar Duitsche collega, die
in huis was gebleven, niet open gedaan
terwijl een paar Duitsche mannen voor
het huis heen en weer liepen. De politic
vond dit ook verdacht en ging mede
Wat men ook deed, er werd niet open
gedaan. Op verschillende wijzen trachtten
betrekkelijk groot aantal wetsontwerpen de agenten toegang le verkrijgen, ook
LOOP DER BEVOLKING.
Op 31 Dec. 1922 bestond de be
volking van Domburg uit 671 M. en
56 vr., samen 1357 personen.
In 1923 werden geboren 15 ra., 8 vr.,
samen 23 pers.; er vestigden zich 23 m
en 44 vr, samen 67, een vermeerdering
dus van 38 m. en 52 vr. is 90 pers
Er overleden 6 m. en 11 vr. samen
17; er vertrokken 40 m. en 47 vrsamen
S7 pers., totale vermindering 16 m. en 58
vr., samen 101.
De bevolking werd dus 8 m en 6 vr.
minder, samen 11 en bestond op 31 Dec.
1923 uit 663 m. en 680 vr., samen 1343.
Te Nieuwen St. Joosland be
droeg de bevolking op 1 Januari 1923
538 m 510 vr., samen 1048 pers.
Er werden in 1923 geb. 23 m 16 vr.,
er vestigde zich 23* m27 vr. Samen 46
en 43 vr.
Er overleden 7 m. en 1 vr en er ver
trokken 21 m. en 30 vr., zoodat de be
volking op 31 Dec bedroeg 556 m. en
522 vr. Samen 1078 personen.
Op 31 Dec. 1922 bestond de bevol
king van Wemeldingeuit 1161 m en
1188 vr. totaal 2349. Er werden in 1923
geboren 38 m. en 29 vr., samen 67; er
vestigden zich 62 m. en 70 vrsamen
132. Een vermeerdering dus met 100 m
en 99 \r, totaal 199
Overleden zijn 11 m en 9 vr., totaal
20; er vertrokken 57 m en 52 vr., totaal
109; totaal een vermindering met 68
m en 61 vr., samen 129.
De bevolking werd dus 32 m. en 38 vr
meer. Samen 70 en bestond op 31 Dec.
1923 uit 1193 m cu 1226 vrsamen
2419.
Kwellende pijnen in kiezen,
tanden en aangezicht, verdrijft men door
Sanapirin-Tabletlen (Mijnhard!, Koker 75
cl Bij apoth en drogisten
(Ing Med.)
KERKNIEUWS.
- Bij de Ned Herv. Gem. le West-
ka p e 11 e is als ouderling herkozen de
heer J. Roelse Jr.
In de vacature, ontstaan door het be
danken van den heer A. Joosse is als zoo
danig gekozen de heer P Minderhoud
Als diaken is herkozen de heer
Boogaard.
In de vacature, ontstaan door de ver
kiezing van P. Minderhoud, voornoemd,
als ouderliug, kon na herhaalde benoe
mingen niet worden voorzien.
G e re f. Gem.
Bedankt voor het beroep naar Bent
huizen, door ds. A. Verhagen te M id-
d e 1 b u r g.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Met de Staats Crt van 2 Jan. zija
verzonden de afdrukken van de akten
betreffende de Zeeuwsche Coöp. Kunst-,
meslfabriek, le Goes.
De minister van Arbeid heeft goed
gevonden dat een vroeger toegekende
bijdrage voor woningbouw, zal worden
uitgekeerd aan de gem. W o 1 f a a r t s-
d ij k, ten behoeve van P Koeman- f G00'.
Ten nadeele van de N. V. Zeeuw
sche fruit- en groentencultuur Mij. 'e
Maandag 11 Januari a s. zal in
den Schouwburg alhier „Opstanding"
worden opgevoerd, in de hoofdrol mevr
Rilca Hopper als Kalusha Maslowa.
De op 11 Febr. gestelde lezing van
prof. v Ilallie voor het Natuurkundig
Gezelschap alhier is verplaatst naar
Maandag 18 Febr.
Om gezondheidsredenen zal prof. de
Bruycker niet optreden voor dit Gezel
schap. In zijn plaats zal dr Martens
alhier den 3den Maart een lezing hou
den.
ONDERWIJS.
(Ing Med.)
RECHTZAKEN.
Met ingang van 1 Januari 1924 is
benoemd tol tijdelijk onderwijzeres aan
de openbare lagere school te IC 1 o e-
tinge mej M. J. Baart te Leiden
Het Gerechtshof te 's Ilertogenboscli
heeft A. K., arbeider te Mill, wegens
brandstichling lol 6Vs jaar gevangenis
straf veroordeeld, overeenkomstig het
vonnis van de rechtbank.
De verordening op zware
Auto's.
Eenigen tijd geleden melden wij dat
de Hooge raad de verordening op de
zware auto's der gemeente Middelburg
onverbindbaar heeft verklaard, thans
vestigt men onze aandacht op een artikel
in de politie-bladen over deze kwestie
In dit artikel wordt eerst gemeld de
reden van hel tol stand komen van de
verordening, namelijk de schade aan
huizen toegebracht en daarna wordt het
art. dal in de politieverordening werd
aangebracht woordelijk vermeld. Het
luidt „het is verboden met vrachtauto
mobielen en personenautomobiclen, in
gericht voor vervoer van meer dan 8
personen, eenige vracht te vervoeren
boven 3000 KG, het gewicht van het
voertuig inbegrepen".
Bezien we nu aldus de schrijver
het art. 8 der Motor- en rijwielwet, dan
blijkt, dat bij of krachlens plaatselijke
verordening wegen, gééue Rjjks- of
Provinciale wegen z ij n d e, b i n-
i bebouwde kommen der ge
en l e n .gesloten kunnen worden ver
klaard. Onder b van genoemd artikel kan
zulks geschieden in het belang van de in
standhouding en bruikbaarheid dier we
gen, voor die motorrijtuigen op meer dan
2 wielen, welke een bij of krachtens de
erordening in verband met samenstel
ling en inrichting te bepalen gewicht te
boven gaan, mits de verordening voor
schriften bevat ter verzekering, dat ont
heffing kan worden verleend en dal
het gesloten zijn van wegen
wordt aangeduid door waar
schuwingsborden van een door
den minister vast te stellen model.
Beschouwen we aldus schrijver
nu het bewuste artikel der politie-ver-
•deniiig dan bemerken we al spoedig,
dat alle wegen zoowel Rijks Provin
ciale als gemeentelijke wegen, hetzij bin
nen of builen de bebouwde kom, voor
het verkeer met vrachtauto's zijn afge
sloten, terwijl in de geheele stad géén
bord te vinden is, dat aanspraak kan
maken op een bovenbedoeld waar
schuwingsbord. Het eenige, waaraan wel
is voldaan is de kwestie der ontheffin
gen, door B. en W bevoegdheid te geven
schriftelijk ontheffing te verleenen van
de bedoelde verboden, zulks onder de
door hen daarbij te stellen voorwaarden.
In deze voorwaarden wei'd bepaald, dat
de vrachtautomobiel binnen G weken na
den datum van de verleende ontheffing
zal zijn voorzien van luchtbanden en dal
in de gemeente (van bebouwde kom
wordt niet gesproken', met geen grooter
snelheid wordt gereden van ten hoogste
12 K.M. per uur
De schrijver herinnert nu er aan hoe
na 6 weken het eene verbaal na het
andere werd opgemaakt en gaat dan na
het verloop der beide rechtszaken eerst
tegen A R., later tegen A. C. v. d K.,
waarhij de ambtenaar van het O. M.
vrijspraak vroeg, doch de kantonrechter
veroordeelend vonnis wees.
Ten slotte deelt de schrijver mede, dat
inzake de vervolging van v d K de Hoo
ge Raad het artikel der verordening on
verbindend verklaarde en bekl. van alle
rechtsvervolging te dier zake ontsloeg
De Hooge Raad overwoog daarbij, dat
art. 8, in verband met art 7, der Motor
en Rijwielwei de besturen der gemeente
bevoegd verklaart bij of krach lens ver-
verordening wogen binnen bebouwde
kommen der gemeente, geen rijks- of
provinciale wegen zijnde, voor motor
rijtuigen gesloten le verklaren mits de
verordening voorschriften bevat ter ver
zekering van wat onder le, 2e en 3e
in het laatste gedeelte van het eerste lid
wordt opgenoemd. Voorts dat een ge
meentebestuur dat van de gègeven be
voegdheid gebruik maakt niet mag na
laten in zijn verordening voorschriften
als de bedoelde op le nemen op straffe
van anders de bepalingen zijner veror
dening door den rechter onverbind te
zien verklaren, terwijl zoodanige voor
schriften in de verordening dezer ge-
