No. 204
Donderdag 13 December 1833
8JNNENLAND.
DE KABINETSCRISIS.
Volgens de Tel. zijn gisterenmiddag in
het gebouw der Tweede kamer bespre
kingen begonnen tusschen vertegenwoor
digers der A. R. en R. K. fractie. Ook de
groep der 10 R. K. Vlootwelbestrijders
waren erbij vertegenwoordigd.
KRITIEK DER KAMERCOMMISSIE
VOOR DE STAATSUITGAVEN.
Verschenen is het verslag der Ka
mercommissie voor de Staatsuitgaven
over de verslagen der Rekenkamer.
De Commissie merkt op, dat, waar de
Rekenkamer vele beharlenswaardige op
merkingen heeft gemaakt, die door de
Commissie worden onderschreven, het
des te meer treft, dat van de zijde der
Regeering daaraan niet meer aandacht
wordt geschonken. De Commissie meent
dan ook den wensch te moeten uitspre
ken, dat de opmerkingen van de Reken
kamer voortaan de volle aandacht der
Regeering mogen hebben.
De Commissie meent er voorts de aan
dacht op te moeten vestigen, dat in het
verslag tal van gevallen worden ver
meld, waarin de belangen van 's Rijks
schatkist niet voldoende zijn behartigd.
Van zeer ernstigen aard acht zij hetgeen
in het verslag wordt vermeld betreffende
de kosten van melkbussen en melkvaten.
Zij is met de Regeering in overleg gelre
den, ten einde te vernemen, welke maat
regelen in deze reeds genomen zijn en
om te beramen, welke maatregelen als
nog genomen zouden kunnen worden.
Ook heeft zij inlichtingen gevraagd over
hel gerechtelijk onderzoek, dat, naar zij
meende te weten, kort geleden in deze
is ingesteld.
Tallooze malen werd de vercischte
zuinigheid niet in acht genomen, zonder
dat sprake is van ongeoorloofde hande
lingen of slordigheid. Bij verscheidene
ambtenaren schijntechter nog niet vol
doende het besef te zijn doorgedrongen,
dal het belang van 's Rijks schatkist bij
hel doen van uitgaven zooveel mogelijk
moet worden in acht genomen.
Ten opzichte van het twee jaren laten
rusten van de cheque van 750000 M.
acht de Commissie het onbegrijpelijk, dat
op een dergelijke lichtvaardige wijze aan
een departement met een wissel tot een
zoo aanzienlijk bedrag wordt omgegaan
en heeft dan ook den Minister van Wa
terstaat nader gevraagd, of de controle
aan het departement wei aan de gestelde
▼ereischten voldoet.
De Commissie heeft den Minister van
Buitenlandsche Zaken gevraagd, voor
welke diplomatieke en consulaire posten
in de laatste jaren met het oog op de
gedeprec.iecrdc valuta wegens verblijfs
vergoeding minder is uitgekeerd dan
waarop bij de begrooting werd gerekend.
Voorts trekken eenige gevallen betref
fende het Departement van Arbeid de
aandacht. Als bewijs van de onjuiste
denkbeelden, die aan dit departement
omtrent eeu zuinig beheer worden ge
koesterd, wordt er op gewezen, dat bij
beschikking van den Minister van 1 Vug.
1922 de vergoeding wegens verblijfkosten
ran eenige ambtenaren ter zake van door
lien in dat jaar in Duitschland gemaakte
dienstreizen werd vastgesteld op f 18.30
per etmaal, derhalve f 6.10 meer dan
wegens binnenlandsche reizen vftor de in
de 2de klasse -van dat besluit gerang
schikte personen is vastgesteld, ofschoon
aan den Minister de goedkoopc wijze,
waarop toentertijd Nederlanders in
Duitschland kouden leven, toch bekend
kon zijn. Eerst na briefwisseling met de
Rekenkamer is deze beschikking inge
trokken, zonder dat echter lot dusver
bleek, welke gevolgen aan die intrekking
verbonden waren.
Ook ten aanzien van de Departemen
ten van Onderwijs en van Binnenland
sche Zaken bevat het verslag voorbeel
den van ongemotiveerde uitgaven.
IN DE KATHOLIEKE PARTIJ.
Door de N. IC. P. is een schrijven
gericht aan het bestuur der R. K. Staats
partij betreffende het Algemeen Kiesre
glement. Uiteengezet wordt hoe de Ver-
kiezingsraad dient te worden samenge
steld en de wenschelijkheid van het in
voeren van vrije lijsten. De N. IC. P.
verklaart hel belang eener hereeniging
zoo groot te achten, dat zij tot grooto
tegemoetkoming bereid is.
overleg in ambtenarenzaken op 18 dezer) Door een agent van politie te VIis-
uit te brengen advies. Daar als regel s i n g e n is dezer dagen een man aange-
pas 4 of 5 dagen na de vergadering houden, die een hoeveelheid sterken
van de commissie hel advies via den drank ongedekt vervoerde. Bij verder
minister van justitie aan de regeering onderzoek vond men in een pakhuis een
wordt toegezonden, zullen de eventueele groole hoeveelheid ongedekt liggen. Zij
-ontslagbrieven hoogstwaarschijnlijk nietwerd in beslag genomen.
vóór Kerstmis worden verzonden. j x
Uit Walcheren.
Dinsdagavond hield te Nieuw- en
S t.*..joosland de vereen, het „Groene
Kruis" de gewone najaarsvergadering. De
begrooting voor 1924 werd vastgesteld op
De Belgische minister-president heeft j I 305 in totaal,
GEÏNTERNEERDE BELGISCHE MILI
TAIREN IN NEDERLAND.
bij de Kamer een mentorie van toe
lichting ingediend tot het wetsontwerp
strekkende tot regeling van de kosten
van interneering der Belgische militairen
in Nederland gedurende den oorlog. Deze
kosten bedragen voor de Nederlandsche
regeering f 46.738.355, Na langdurige on
derhandelingen, zoo zet de minister in de
memorie uiteen, hebben de Nederland
sche en de Belgische regeering een
schikking getroffen, waarbij de kwestie
van de rente geregeld wordt. Van 1 Jan.
1923 af is er een nieuwe regeling getrof
fen. De hoofdsom van de schuld en de
naar een rente van 5 pet. 's jaars bere
kende intrest zullen in 15 jaar afgelost
zijn in gelijke halfjaarlijksche termijnen.
Er zullen 5 pet. obligaties van de open
bare schuld worden uitgegeven tot een
nominaal bedrag gelijk aan het verschul
digde. De bepalingen van deze overeen
komst, waaraan de Belgische regeering
haar goedkeuring heeft gehecht, zullen,
naar de minister in de toelichting zegt,
op alle punten billijk blijken. De mi
nister brengt hulde aan den geest van
welwillendheid en verzoening, waarvan
de Nederlandsche regeering bij de onder
handelingen heeft blijk gegeven.
(N. R. Crt.)
Als bestuursleden werden herkozen
de heeren L. Watlel en A. J. de Weerd,
terwijl als afgevaardigden en zijn plaats
vervanger naar de in 1924 te houden
Provinciale vergadering werden benoemd
resp. dc heeren L. Wattel en J. K. Mesu.
Het ledental bedraag thans 165.
Naar aanleiding van een verzoek van
een der leden zal het bestuur in over
weging nemen om middelen aan te wen
den ten einde het bezoek der algemeene
vergadering grooler te doen zijn door
het houden b.v. van een lezing over een
onderwerp betrekking hebbende op het
doel dezer vereeniging.
Uit Sohouwen enDuiveland.
Er is te Z i e r i k z e e een commissie
gevormd, waarvan de burgemeester voor
zitter is, teneinde te trachten aldaar een
openbare leeszaal en bibliotheek op te
richten. De commissie ondervindt van
vele zijden instemming met dit doel.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot lid der Gezondheidscom
missie, zetel Zierikzee, de heer A. Wisse
te St. Philipsland.
Uit Tholen.
Een deel der Ambachtsheerlijkheid
Oud- en Nieuw-Yossemeer en
Vrijberglie ligt aan de overzijde der Een
dracht, waaronder meer ook het jaclit-
recht wordt verpacht. Wij vernamen, dat
dit jaar in dat deel. der Heerlijkheid
met minder dan 134 hazen werden ge
schoten bij den gehouden klopjacht. Dit
getal vergeleken met de uitkomsten in
OUD-MINISTER
P. W. v. d. SLEIJDENt
Te 's-Gravenhage is in den ouderdom
van 81 jaar overleden de heer P W. v.
f, S1,e;!Cie"' Wa,"sla^; genu verbalenen me. ue „i
Handel en Nijverheid. Hi, vervulde dit $ori Jar" t <lit 80 b
Jl'1 civiel. is wirkeliik zeer hoor le noemen.
(1894—1897). Ook is hq hoofdingenieur
in Gelderland geweest.
Uit Stad sn Pirovmele.
Het is in den Iaatsten tijd voorge
komen dat bij de directie van de Ar
beidsbeurs alhier klachten inkwamen
I droeg, is wérkelijk zeer hoog te noemen.
als men in aanmerking neemt, dat bijna
zonder uitzondering over zeer slechte re
sultaten van de hazenjachten wordt ge
waagd. Toevallige omstandigheden en
goed toezicht zuilen aan die gunstige uit
komsten voor de weidlui niet vreemd
zijn.
Uit Zeeuwsek-Vlaanderen W. D.
De vice-president van den Raad van
State, voorzitter der afdeeling voor de
T, 1 UIUIV, inui&iuni uur uiuviviinn vuui un
werkiveigering Personen dm aan goschnlen vall bcstmlr, rocpl iu dc
een werklooze arbeid aanboden, zouden -
Staalscrt. op de onbekende belangheb-
ten antwoord gekregen hebben dal luj b(.„den in zaka vm hel b ing«leld
dal liever mol aannam, omdat lllj door door A Noj, ,e s, Krui 'legon bet
do slcimverleemng meer ontving. bcs,ui, van God g(aten van zeeland van
Dat zoude,, na uurl.jk ernstige Ie,ten JuU ,923 ,vaarbiJ ongegrond is ver.
z.j„, want de Arbeidsbeurs gaat streng kIaard zij„ b bcsluil dcr
van liet beginsel uil, da een onder.vergad(.ring van ingcla„den van het wa
steunde werklooze «be werk wegert gn-1 [ors°hap Eeooster-lede-en-lrooglaud van
sehrapt wordt als ondersteunde. Cnjgt s( Kn|is van 23 Moi U2S l01 4sUtelling
een ondersteunde werk dan wordt vandcr rekening ïan dat wateschap ov„
het door hem verdiende driekwart af- iq22 ;''23
getrokken van het steunbedrag. Daarvoor
is dan ook een zoo nauwkeurig mogelijke
controle door de Arbeidsbeurs ingesteld
over het al of h'iet werken van de on
dersteunden.
Nu is het echter bij de bovengenoem
de gevallen voor de Arbeidsbeurs niet
Hedenmiddag liad in de sociëteit SI.
mogelijk'göwëëst om vast'r°ris. bijeenkomst plaats,
lo stellen, daar de betrokkenen weiger- waartoe de hoeren J. W. van t Holt,
eiger-
den namen te noemen, wat zeer te
betreuren is voor het doelmatige van
hel steunwerk.
Daarom zij er ten eerste op aange
drongen, om wanneer er een klacht ge
uit wordt over werkweigering, dan ook
DE GEHUWDE AMBTENARES.
Naar de N. II. Crt. verneemt, is nader
besloten, de voor vorzending gereed lig
gende ontslag-aanzegging aan gehuwde
ambtenaressen bij den dienst van de
posterijen, telegrafie en telefonie aan te
houden, in afwachting van het door de
centrale commissie voor georganiseerd
ACTIE VAN BE ZEEUWSCHE
PLATTELANDSGEMEENTEN.
wethouder van St Laurens en M J.
Verhorst, burgemeester vau Wissenker-
ke, dc plattelandsgemeenten van geheel
Zeeland hadden uitgenoodigd ter be
spreking van een actie tegen de wetsbe
palingen, vaststellende het deel, dat de
cte namen a'an aTLIS&'TïtaïïplaltetandsgcmMntcn moeten betalen in
te maken, opdat Tiet geval onderzocht
en de weigeraar geschrapt kan worden.
En ten tweede om bij de aanbieding
van werk aan een werklooze steeds de
bemiddeling in te roepen van de Ar
beidsbeurs. Het is heel begrijpelijk dat
iemand die werk heeft en een daarvoor
geschikte werklooze kent, begint met zich
zonder bemiddeling tot dezen te wen
den. Toch heeft de ervaring geleerd, dat
dit niet de beste weg is. Getuige o.a.
die beweerde gevallen van werkweige
ring. Die weg behoeft ook niet bewan
deld te worden. Wanneer men eeu tele
foontje of een boodschap stuurt aan de
Arbeidsbeurs, met vermelding tevens van
den persoon dien men daarvoor weuscht,
dan wordt deze werklooze dadelijk aan
gewezen. En dan wordt dit voordeel be
reikt, dat do Arbeidsbeurs de zoo noo-
digc controle in handen houdt.
Uit Vlissiuge
gen.
Verleden week meldden wij, dat
een Duifscher zich te Vlissin gen aan
oplichting zou hebben schuldig gemaakt.
Eert weinig VIM
op een vochtigen
doek maakt in
een oogwenk Uw
vaatwerk prachtig
helder.
B» Lever** Zeep Maüliefispplj, Vlaardfngen
Fabrikanten vart LUX en TWINK.
Vraagt ons Geschenken-album.
(Ingez. Med.)
de kosten van hooger, middelbaar en nij
verheidsonderwijs in andere, meestal
grootcre gemeenten.
De vergadering werd geopend door
deii heer Van 't Ho ff, die zijn voldoe
ning uitsprak over het groot aantal aan
wezige vertegenwoordigers van gemeen
ten, uit alle deelen van Zeeland en die
wees op het groot aantal betuigingen van
instemming, welke spreken uit de vele
brieven, die werden ontvangen. ITet blijkt
dat men afgezien van alle mogelijke
verschil van opvattingen, 'n ding zeker ge
meen heeft n.l. het bevorderen van de
belangen der gemeenten, welke men in
'een of andere functie dient en in die
eensgezindheid zal men zijn kracht moe
ten zoeken. Na mede namens den heer
Verhorst alle aanwezigen te hebben wel
kom geheeten, zeide de heer Van 't Iloff,
dat de heeren zich niet ontveinzen zich
door een moeilijke taak te hebben ge
plaatst. Zij hopen- dat de hier begon
nen actie zich zal voortplanten door het
geheele land, en regeering en volksverte
genwoordiging zullen erkennen, dat wat
gevraagd wordt, niet alleen billijk is,
door geld aan te nemen voor portretten maar voor vele gemeenten zelfs een le
en die niet zou hebben gezonden. Thans j venskwestie. Spr. legt er den nadruk
zijn deze ontvangen, de aflevering was op, dat het hier niet is een strijd van
vertraagd. Van oplichting is dus geen j het platteland, tegen de stad. Iu geen
sprake. i enkel opzicht mag dit idee zich post
vatten, eenvoudig omdat dit niet zoo is j
cn geen verschuiving van lasten wordt
gevraagd, maar eene andere verdecling. j
De actie spruit slechts voort uit plichls-1
en verantwoordelijkheidsgevoel. Alle heb
ben in de een of andere functie den eed
afgelegd, dat zij de hun toevertrouwde
belangen zullen behartigen cn zij zou- j
den zich schuldig maken aan meineed
als zij langer in den bestaanden toestand
berusten.
Na een opwekking, zich bij de te voe
ren discussies le bekorten, gaf de heer
van 't Hoff het woord aan den heer 1
Verborst, die het doel der vergadering
nader zou uiteen zetten.
Dc heer Verhorst herinnerde eraan
dat in 1919 aan de Nijverheids- en Ilan- I
delsonderwijsinrichlingen de plicht werd
opgelegd om de salarissen der leeraren 1
te verhoogen van welke verhooging het
rijk de helft zou betalen, terwijl men
maai* moest zien van provincie of ge-
meenten de andere 50 pet. te krijgen. Dc
Staten van Zeeland wezen hel verzoek
van enkele der betrokken schoolbesturen
van de hand en namen bovendien nog
het besluit bij het in werking treden
der wet op het nijverheidsonderwijs zich
te ontdoen van de subsidies aau die j
scholen, wat voor de provincie een be-
langrijke bezuinigings beleekende. Over
1919 was f 46500 voor zulke subsidies
uitgetrokken.
Waar by de behandeling der kwestie
in de Stalen er op gewezen werd, dat hel
eigenlijk de buitengemeenten waren, die
de ellende veroorzaakten of althans hiel
pen vergrooten, waar zij zich voor 't
mcerendeel met een Jantje van Leiden, j
van de zaak afmaakten of een subsidie
•betaalden die in geen enkele verhouding
stond tot bet aantal leerlingen dat van
harentwege van dat onderwijs gebruik
maakte, meent spr. dat er wellicht ge
meentebesturen zijn die in deze niet
geheel vrij uitgaan. Zij hebben al te
schriel ecu onderwijs gesteund, dat toch
dit belangrijke voordeel heeft dat kos- j
teloos of tegen een zeer laag schoolgeld
goede vakkennis kan worden verkregen.
'De dingen zouden mogelijk een anderen
loop hebben genomen, wanneer alle bui
tengemeenten in deze haar roeping had
den verslaan.
De besturen der scholen trachtten
toen gedaan tr* k.ijgen dat de dorpsge-
mcentcn, die kinderen naar hun scholen
zonden, naar verhouding zouden bijdra
gen in de kosten dier scholen. Iletzeirdc
beginsel dus als thans in de wet is vast
gelegd. Maar direct voelde men toen
de bezwaren voor die kringgemeenten,
omdat ze zoudeu komon le staan voor
onbegrensde mogelijkheden, die al heel
spoedig in onbegrensde moeilijkheden
zouden ontaarden. Zulks doordal de
de maatregel niet tot een gemeente zou
blijven beperkt, waardoor een toestand
van anarchie zou worden geschapen, om
dat buitenstaanders over de gemeente-
I gelden zouden gaan beschildcen. Men
I weigerde dan ook algemeen voorstellen
in dezen geest aan de gemeenteraden t«
toen, cn toen men dus ook langs dien
weg niet uit de impasse geraakte, heeft
dc Minister de kibbelende partijen bij
den kraag gepakt door ieders aandeel in
do wet vast te leggen, De minister maak
te echter den toestand nog donkerder
door de financieele regeling uit le brei
den tot voorbereidend hooger en middel
baar onderwijs.
Toen de vorderingen daarover geleide
lijk bij de gemeenlebesluren binnenkwa
men werd allerwege verzet merkbaar
Zelfs gingen er in enkele raden stemmen
op dc betaling te weigeren, hel bleef
echter bij verzuchtingen en men pakte de
zaak niet voldoende aan; men blafte wel,
maar men beet niet. Met de motie van
den raad van Wissenkcrke vercenigde
men zich niet; men beschouwde blijk
baar de posten voor de subsidies als on
afwendbaar, cn men wierp zicli op de
posten waarover men wel le beschikken
had, iets wat psychologisch wel te ver
klaren is, maar waarbij toch vaak
een ijver aan den dag werd gelegd zon
der verstand.
Als men het er over eens is, dat ter
bescherming van de financieên der platte
landsgemecnlen dringend noodig is de
wraakte wetsbepalingen gewijzigd te krij
gen, dan moet de zaak anders worden
aangevat. De regeering zal moeten begrij
pen, dat de draagwijdte der wet niet is
voorzien en de financiën van de be
doelde gemeenten hopeloos in de war
zullen loopen wanneer deze regeling niet
wordt gewijzigd, die in sommige gemeen
ten een belasting verhooging van 20 tot
'30 pet. beteekent De gemeentebesturen
zijn voor hel beheer van die gelden ver
antwoordelijk en het ligt dus het eerst
op hun weg de regeering op de ernstige
gevolgen attent le maken, waartoe art.
'118 van de Grondwet cn het analoge
art. 120 der gemeentewet had het recht
geven. Want hoe kunnen zij langer die
verantwoordelijkheid aanvaarden waa
rneer aan de gemeentelijke kassen tel
kens vorderingen kunnen worden voorge
legd, die niet waren te voorzien, niet te
controleeren cn niet te beinvloedon,
eigenschappen, die geheel in strijd zijn
met den geest der gemeentewet die, in
verband met de begrotingsvoorschriften
uitgaven waaraan zulke eigenschappen
eigen zijn, niet toelaatbaar acht Daar
tegenover komen van de regeering aan
schrijvingen om ieder dubbeltje een paar
maal om te draaien alvorens hel uit te
geven. Hoe lean men op die wijze sluiten
de begrooliugen maken en wat blijft er
over van de autonomie der gemeenten9
IToe men het woord autonomie ook
uitlegt, zeker is het, dal men thans ver
schillende staatsbemoeiingen van den
laalsten tijd voelt als een aantasten van
de vrijheidsfeer der genieenten, vooral
wanneer hel ingrijpen van het 'entraal
gezag voor de gemeenten belangrijke
financieele verplichtingen met zicJi
brengt, en aan degenen, die met veel
zorg en moeite dal financieel beheer in
