Maandag 19 November 1923 166° Jaarganp No. 273 BINNENLAND. DE AFSPRAAK VAN '22 De „Standaard" schrijft in een driestar: „Zoo langzamerhand begint er zich een legende te vormen met betrekking lot de Kabinetsformatie van 1922. Deze n.l. alsof de heer Ruys en de drie rechtsche groepen toen op goed ge luk in zeé waren gegaan. De heer Marchant zeide dezer da^en, met een beroep op de autoriteit van den heer Bulten, dat er „niets dan vaag gepraat" geweest was. Daartegenover sta onze pertinente ver klaring, dat er een schriftelijk program opgesteld is, hetwelk onderteekend is door de heeren Ruys, Nolens, Schokking en Colijn. Bij de samenstelling van dat program was bij enkele punten de reserve ge maakt, dat nader overleg gewenscht was. Die reserve was niet gemaakt bij de paragrafen welke betrekking hadden op bezuiniging en Vlootwet. Dat zijn de feiten." fttr. KOOLEN EN DE PROTEST. RECHTSCIIEN. De „Ned." maakt de volgende opmer king inzake de opdracht aan mr. Kooien: „Of hiermede de crisii, als het ware is opgelost, mag voorshands betwijfeld worden. Mocht het den heer Kooien ge lukken voor de oplossing der meest bran dende quaeslies (financieel herstel, be veiliging van Indié, onderwijshervorming, sociale verzekering) een formule te vin den, die zoowel de uileenlloopende be geerten in eigen groep, als de wenschen der Anti-revolutionairen en Christelijk.' historischen bevredigt dan blijft nog het politiek bezWaar der A. R. tegen den gevolgden gang van zaken. Ook zal het feit, dat de Kabinetsformateur weder een Roorasch-Katholiek is zeker aan Chris- telijk-historische zijde en ook bij de A. R. het toetreden tot eenig nieuw sa menwerken niet vergemakkelijken Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Van de Vrijdag' en Zaterdag gebo den gelegenheid om hibndelinge inlichtin gen te verkrijgen over en zich op te geven voor de huis vlij t tenifoomste 11 in g, welke van 20 tot en met 23 December door de afdeeling Middelburg van den Volksbond, vereeniging tegen drankmis bruik alhier gehouden wordt, is dtoor verschillende personen, ook uit Vlissin- gen en zelfs uit Zuid-Beveland en Vlaanderen gebruik gemaakt. Het aantal deelnemers en de verscheidenheid, in te zenden voorwerpen is dan ook reeds zoo grpot, dat het welslagen van de tentoonstelling verzekerd is. Intusschen blijft de gelegenheid open gesteld, doch voorloopig alleen schrif telijk 'blij' den secretaris, den heer S. P. Willeins, Korte Delft F 10. Morgen (Dinsdag) en Woensdag wordt in het Grand Hotel alhier een kooptenloonstelling gehouden van Ween- schen huis-abbeid, n.l. van Werk door Weener dames en kinderen gemaakt, en dat nui hier door bemiddeling van het Hulpcomité wordt te koop geboden. Men zie de advertentie in dit nummer, Overeenkomstig het tot oifS gedaan verziek, vestigen wij bij deze de aandacht op de advertentie in het nummer Van Zaterdag betreffende de openbare verga dering, te houden doior de afdeeling van „Mereurius" op Woensdag a.s. alhier, waarin de heer J. M. de Zeeuw uit Rotterdam het woord zal voeren, terwijl zijn voordracht door lichtbeelden zal worden toegelicht. Zaterdag;!vond heeft het hier ter stede even gesneeuwd. In den achterhoek is echter gedurende een kwartier Zaterdagmiddag een vrij dichte sneeuwbui gevallen. Uit V1 i s s i n g e n. Naar aanleiding van' de be schouwing van B. en W. Van Vlissingjen over het geval-Stavermanverzoekt niT. Adriaanse ons te vermelden 1, dat in het door hem aan Dr. Sta Verman uitgebracht advies letterlijk het navolgende staat: „Het Gasthuis is eene instelling van weldadigheid, een gemeente-ïnstellting door de burgerlijke ioveriieid geregeld en van harentwege bestuurd, maar het is mleer dan dat, het neemt ook op de genie,n, die absoluut builen de artnlenverzorging vallen. De zorg voor deze is geen ge meentelaak, haar ergens ook m|opr op gelegd." Uit Walcheren. Door 'de N. V. Autoitmsdiensl „Walcheren" is onder de gemeente •weg naar de bosschen bij Schoonoord een wachthuisje geplaatst ten gerieve van de reizigers, die van haren dienst gebruik maken. Te Domburg is een subcomité gevormd met het doel gelden, levens middelen en Trleedingstukken bijeen te zamelen voor Hongerend Duitschland Voorzitter is de heer L. J van Voorig hu ij sen en Iedein de heeren J. W. Schuur man, G. v. d. Putte, P. J. Vergers, Te Domburg h Zaterdag de ge strande ijzeren lichter „Antony", na ont daan te zijn van het tuig! en verder los materiaal, door den deurwaarder,, den lieer I. P. Rosier, ten verzoeke van een Engelsche assurantiemaatschappij, ver kocht Keeper was de lieer.J. van Edk, te Middelburg voor f 1275. Aan losse goederen werd nog voor f 800 verkocht. Met ingang van 1 December a.s. is overgeplaatst de kommies 2de klasse P. la Gasse van Meliskerke naar Zoute- lande. Het verslag van de installatie van den burgemeester van R i 11 h e m1 was niet volledig. Hierbij een kleine aan vulling. Toen de burgemeester na zijn. bfeêedi- ging aan de grens der gemeente kwam1, heette de heer C. A. Koppejan, als com mandant der eerewiacht, den burgemees ter hartelijk welkom. Plet was hem' aan genaam deze heni opgelegde taak te mo gen vervullen. Hij sprak de hoop uit, dat het den burgemeester moge ge schonken worden om een reeks van jaren zijn afliibl Ic mogen bekleeden. Algemeen aldus de spreker, is het onzen wenscji, dat gij niet alleen zult zijn een goed' 'burgemeester, maar ook een goed bur gervader De burgemeester dankte den commandant voor de hem toegesproken woorden en zei er naar te zullen streven Bij de installatie in de gemeejitekamter heeft nog gesproken de wethouder J. Meliefste. Na den burgemeester geluk gewenscht te hebben dankte hij namens den gemeenteraad den heer W. Cevaal PzJ. voor hetgeen hij als loco-burgemees ter voor de gemeente heeft gedaan. Uit Zuid-Beveland. Vrijdagavond vergaderde de ver eeniging „liet Groene Kruis" te Hein- kenszand. De begrooting voor het Groene Kruis wordt vastgesteld op een bedrag van ontvang en uitgaaf op f 400, die der tuberculosebestrijding op f525, en die der wijkverpleging op f 356. De voorzitter, dr. Griep, brengt een uitge breid rapport uit van de algemeene ver gadering der Provinciale Vereeniging. Hij deelt mede dat het verplegingsmateriaal in. goeden staat is en in ruime mhte aan wezig. De aftredende bestuurleden, de hec- ren Steketee en Van Gemerden, worden met groote meerderheid van stemmen herkozen, terwijl in de plaats van den heer Wisse, die naar elders vertrekt, wordt gekozen de heer Duijvesteijn. De voorzitter dankt den heer Wisse bjj diens vertrek voor al hetgeen deze voor de Groene Kruisvereeniging heeft ge daan en hij lioopt dat het hem in zijn nieuwe woonplaats gloed mag gaan. De heer Wisse dankt den voorzitter en wenscht de vereeniging en elk der lede» alle goeds toe. De voorzitter hloudt daarna een leer zame lezing over de voeding Van den mensch, toegelicht mét tal van plaatjes die hij met de lantaarn op doek brengfef UitTholen. De dijkraad van het calamiteuze waterschap Scherpenisse vergaderde den 16 November ter behandeling van de omschrijvingen met raming van kosten voor de werken, uit te voeren in den dienst 1924-'25. Die voor de gewone werken bedraagt f 4640.34, en voor buitengewone werken f 11.317.72. samen f 15.958.06, Aan P. Jobs© werd weder de geWone gratificatie van f 100 verleend voor poli tietoezicht op de werken in L923—'21/ Onder de ingekomen stukken was een kennisgeving van hoogerhand, dat voor de volgende 10 jaren het gemiddeld hoogwater bedraagt 1.70 M. boven N.A.P. Tot heden was dit 1.64 M. boven N.A.P', Werking wenschte te komen. Zulks gaf B. en aanleiding om alsnog bij monde van den voorzitter, mede te deelen, dat het in hun voornemen lag het vervolgonderwijs zoo spoedig moge lijk tc doen begihnen. Dal begin werd door B. en W. nader vastgesteld op 2 October 1923, terwijl zich tenslotte definief voor dat onderwijs bleken te hebben aangemeld 5 jongens (allen voor de 2de klasse) en 41 meisjes f34 voor de 2e klatsse, waarvan 11 de In- uuslne- en Huishoudschool bezoeken, en 17 voer de 2e klasse, waarvan 11 de In- astrie- en Huishoudschool bezoeken). Op verzoek van B. en W. bood het Hoofd van het vervolgonderwijs daarna een onlwerp-leerplan aan, volgens het welk gedurende 13i/j uur per week in loitaal zou wotrden les gegeven, on wel op Din|sdaig en Dondcirdag van iedere week in een gezamenlijken cursus voor jongens en meisjes, met dien verstande, dat de jongehs afzonderlijk onderwijs zouden ontvangen in teekenen en de meisjes in handwerken. Dat ontwerp wend door B. en W goedgekeurd end'eu- ojveroenkomstig wordt thans ook onder wijs gegeven. Na die goedkeuring ontvingen B. en W. wel van het Best. der Industrie- en! Huishoudschool een schrijven, houdende meiledeeling, dat de vaststelling van het vervolgonderwijs op de avonden v;-n Dinsdag en Donderdag ten aanzien van de meisjes, die ook de Industrie- eh Huis houdschcol bezoeken, z. i. ondoelmatig mdat die meisjes op gemelde dagen reeds van 9 tot 12 eïi 2 tot 4i/a uur les hebben aan de Industrie- en Huishoud school. Het bestuur verzocht B. en \V. mits dien voor de meisjes een andere regeling! Ireffen. Tevens berichtte bet B- en W, dat, naar zijne meening. voor de meisjes leerlingen der Industrie- en Huishoud school. reeds ontheffing was verleend van de verplichting tot het bijwonen van het onderwijs in handwerken, daar zij dal aan die school in voldoende mate ontvangen en Vroeg* B en W. de juistheid daarvan te bevestigen- B. en W. willen hieraan' onmiddellijk toevoegen, dat dit laatstte niet juist is. "Wel verzocht het 'mede-lid P. Corné-Mal. jaars in de Raadsvergadering! vhn 4 Sept. om de vorenvermelde leerlingen vrij te stellen van het handwerkonderwijs., doch de voorzitter is toen niet verder gegaan dan eene toezegging te doen, dat zij het denkbeeld zouden overwegen Intusschen vroegen B. en W. over hel schrijven v*an het Bestuur der Industrie- en Huishoudschool het gevoelen van het Hoofd van het Verviolg-onderwijs. dat B. en \V. raadde, ter ondervanging' san da geopperde bezwaren, nader te bepalen, dat het Vervalg-onderWijs' afzonderlijk Wordt gegeven aan jongens en aan mleisjes, resp. op Maandag-, Woensdag en Vrijdagavond, alsmede op Woensdag en Zaterdagmiddag:. Tevens berichtte het Hoofd, dat er zijns inzienis geen hé zwaar bestaat omi aan de leerlingen der Industrie- en Huis houdschool geen handwerklessen biij het Vervolgonderwijs meer te doen geven. B. en W. kunnen zich met de nader gevonden oplossing! wel vereenigen, mits dan het geheel© hrmdwrirk-ottwlel-wijs leervak bij het verolg-onderwijs wordt geschrapt. "Voor de 2 ingeschreven meis jes-leerlingen, die niet de Industrie- cn Huishoudschool bezoeken, kan het toch kwalijk in stand blijVen Totaal zal dan per week gedurende 13i/s- uur les worden gelgeven. Een en ander maakt het mogelijk, dal het aantall eerkrachlen bij hel vervolg onderwijs van 7 wordt teiiuggeblrachl tolt 3. De handWerk-onderwijzeressen Esmk, Schmitl en Meertens benevens de onder wijzer Dekker zullen idan h. i. gevoegelijk als overcompleet zijn- te beschouwen. B. en W. zouden huti daarom), ge rekend Le zijn ingegaan op 1 October 1923. eervol ontslag uit den giemeentei- dienst willen zien verleend, hun geen waehtgekf willen zien toegekend doch hen wenschen te pensionneeren, lietgeén mogelijk is, wanneer het eervol ontslag wordt gegeven wegens reorganisatie en daarmede gepaard gfaande opheffing hun ner betrekking, zooals te dezen het geval baar weinig behoefte bestaat slechts 5 jongens hebben zich aangemeld en veroortjoft zich de vraag of voor de 5 jongens van de 2e klasse met de 12 meisjes van de 2e klasse niet een geza menlijk en cursus kan worden gegeven, waarbij toch met de wenscchen van het bestuur der Industrie- en Huishoudschool' rekening werd gehouden en of dit tot een besparing van kosten van eenige beteekenis zou leiden. VOOR HONGEREND DUITSCHLAND Met hartelijken dank ontvangen: Lptters v. C., Oostkapelle f 25; R., f 10; P. S. f 10; N. N. 16-11 fl, B). f2; Mil de spaarpot van een broertje en een, zusje f 3.50 voor de Duitsche lynderljes. De Secretaris-Penningmeester, 11. DRONKERS. KERKNIEUWS. STUKKEN VAN DEN GEMEENTERAAD VAN MIDDELBURG. Re.organissitic Vevvolg- on deryij s. B en W. melden den .raad, dat zich voer den cursus 1923-1924 van het ver volgonderwijs slechts rijf leerlingen, nl 2 jongens en 3 meisjes hebben aange meld, en dat dus bedoeld ónderwijs niet zou worden gebleven. Staande de vergadering van 4 Sept. konden B. en W. nog een lijst overleggen vermeldende de namen van 27 leerlingen der Industrie- en Huishoudschool, die Oostkapelle aan den ingang van den1 mede voor vervolgonderwijs in aan. In afwachting van 's raads beslissing hieromtrent, verzochten B. en "W. het hoofd v£n hel vervolg-onderwijs te willen zorgen, dat de onderwijzeressen Sehnwtt en Esink benevens de onderwijzer Dek ker voorloopig „geen onderwijs meer gaven. Deze heeft daaraan voldaan De werkelijke jaarlijksche kosten van het openbaar vervolg-onderwijs zullen wanneer het Wordt ingericht op den voet als hiervoren aangegeven, rond f 850 bedragen, waarbij B en W. dan de toe le kennen epnsioenen, gelijk' hiervoven aangebleven, buiten beschouwing laten De G. v. Fin. vereenigt zich met hel voorstel. Zaterdag werd in het Militair Te huis te Middelburg de al gemeend jaarvergadering gehouden van den Zen dingsraad in de classis Walcheren. Na de mededeel ingen van den pen ningmeester, Ds. II. Jonker, bleek dat door tusschenkomst van hem voor de zending in 't verloopen bioekjaar is ver zonden f 5p20.55. Dit is meer dan 2 imaal zooveel als in 't vorige jaar. Dat bedrag geeft echter geen zuiver beeld, daar en kele gemeenten en corporaties zelf het geld opzenden. Er waren rijf bestuursleden te verkie zen, daar ds. J. Wolfaas is vertrokken, de heer Boone te Koudekerk© he^ft be dankt, terwijl ds. C. L. Voorhoeve, ds. J. Ossewaarde en de heer J. K. van Drunen aan de beurt van aftreding zijn. De laatste drie personen Werden her kozen en gekozen werden ds. H. J. Hak van Domburg en ds. R. ten Ivale vjan Kqpdekerke. Zendeling Jac. Bijkerk deed eenige me- dedeelingen van zijn 8-jarigen zendigs- arbeid onder de Papoea's op Nieuw- Guinea. Gisteren deed ds. A. Gruppen, over gekomen uit Steenwijk, intrede bij de Chr. Gerdf. Gem. te Vlissingen. Des morgens werd hij bevestigd door ds Croes uit IJmuiden, naar aanleiding van Jes. 62 10. Des avonds sprak de nieuwe predikant over 1 Kor. 1 23. Op de laatste vergadering kervoogden en notabelen der Ned Herv Kerk te R i 11 h e ni> werd als kerkvoogd herbenoemd de heer W Cevaal Pz. In de Zaterdagavond j.l- gehouden vergadering van notabelen der Ned- Herv Gem. te Amemaiden, is herkozen tot kerkvoogd de heer M. Krjjger met' 7 stemmen, terwijl 1 stem werd uitge bracht op den heer J. Marteijn. Bij de Zaterdag gehouden verkiezing voor notabel der Hervormde Gemeente le Borsselen, aftredend de heer C. Allaart, werd met 60 van de S3 uitge brachte geldige stemmen gekozen de lieer M. Krijger. Ds. A. J. Weslhoff, pred. der Ned. Herv. Gem. te Bergeijk, Westerhoven efo. in Brabant, heeft eervol emeritaat ge kregen met ingang van 9 Dec. Ds. Wesl hoff werd in 1874 predikant te Bieze- linge, stond voorts fe Bennekom, Axel, Gorinchem en Amsterdam. Van 1891 1902 arbeidde hij in Indiê, sinds 1906 te Bergeijk. Bij de Vrijdagavond j.l gehouden stemming te Scherpenisse voor 3 £ftre(dende Notabelen der Ned- Herv, Kerk, werden slechts 38 stemmen uitge bracht en met bijna algemeene stemmen werden de aftredende heeren Jacob Mul ler, D Duijnhouwer Mz. en J. L. Noom herkozen. Bij de Ned. Herv. Gein. te- Schoon dijk e is benoemd tot ouder ling de hleer J. F van Rosevell; tot diaken de heer P. Koster. Ned. Herv. Kerk. Aangenomen het beroep naar Bigge- kerke, door ds. G. C. Postma, te Groote- gast. Geref. Gem. Tweetal te Rotterdam- ds. G. II- Ker sten te lerseke, en ds. J. Vreugdenhil, te Borsselen. KUNST EN WETENSCHAPPEN. Donderdag 29 dezer, treedt in net Concertgebouw te Vlissingen op, de hekenoe Vlaamsche zanger Emiel Hulle biroeek. Kalenders. ,u»uw,, van Gam pen's Scheurka-1 der Zij° wenrcht echter op te merken dat Milder voor Gezin en Jeugd, heeft een richting. Voor meisjes van 15 jaar en aan vervolgonderwijs voor jongens blijk- blad met een viertal kinderteckeningegi; 1 ouder aan te bevelen en voorts op ieder dagblaadje een aantal wetenswaardigheden, versjes, korte ver haaltjes, raad'.els, enz, x Bij W. Ililarius verscheen een S i Iw houetten kalender, waarvan ieder weekblad een fantastische silhouet, tcek©- ning vertoont, waaronder zeer geestige! Geïllustreerde Shake- spcareuitgavcn. Uiig. W. de Haan. Opnieuw zijn twee Shakespeare.stuk- ken, door Verkade op het tooneel ver" toond naar vertalingen van Jac. van Looy, in deze bewerking in rvoyalen boek vorm verschenen, met teekeningen en gekleurde platen, van Rie Cramer. Het zijn „M a c b e t h" en „Naar het u L ij k l"en vooral zij die de vertoo ning daarvan bij Verkade zagen, zullen bij het lezen en bekijken dezer boeken weer allerlei herinneringen in zich voe len opkomen. Van Looy's vertaling is wel niet overal vloeiend, maar ze is mooi van klank en krachtig. Bij het lezen treft dat weer •ns te meer. En een uiterlijk zoo fraai verzorgd boek als deze uitgave, lokt van zelf meer tot lezen aan, dan verzamelwerken me-t kleinen druk. De platen en teekeningen van Rie Cra mer passen wel hel beste in de bekoor lijke stemming van „Naar het u lijkt". Men zie bijv. dé platen van den ruir met de boerin. Voor „Macbeth" is grooft- scher visie denkbaar, hoewel de heksen Lady Macbeth's slaapwandelen en enke le der teekeningen zeer suggestief zijn. De uitgave van „Macbeth" bevat een (met ondexteckende) voorrede, gevend een „decnralie-besclirijring". De onge noemde „ik" die hierin aan hel woord is, is blijkbaar Van Looy Van tooneel tot tooneel beschrijft hij hoe h§j zich bet deeox denkt, in het bijzonder wat de kteuren betreft, die voor zijn oog de stemming van ieder tooneel beheerschen in de omgeving en in de costuums. Oude Italiaansche vi 11 a's, tuinen en par ken. Uiig. W. L. en J, Brusse's Uitg. Mij. Meer dan 60 prachtige foto's en platriri vormen het kijk-elembnt in dit fraaie boek. Daaraan gaat vooraf een studie van de schrijfster over die Italiaansche 'illa.tuinen uit de 16e en 17e eeuw, terwijl dr. G. J, Hoogerwerff in een in leiding het historische onderdeel voor zijn rekening nam door de historische ,',orde" aan te geven waarin deze villa's ontstonden, met vermelding van do na men der personen die aan liet ontstaanl daarvan verbonden zijn. De schrijfster zelf herinnert in haar studie aan de tuinkunst van het Oude Rome, en aan de daarop gevolgde ia- zinkiQrt in de jpoege middeleeuwen, tot dat in do 14de eeuw de belangstelling voor den tuinaanleg begon te herleven onder den invloed der Renaissance. En dan vertelt ze van de toen in kited gebouwde buitenverblijven, van den prachtigen tuinaanleg met zijn lanen, fon teinen, hagen, priéelen, terrassen, hel lingen, beeldengroepen enz., waarvan de vele overgebleven voorbeelden m©t hun rijken plantengroei nog steeds een too- verachtigen indruk maken. Het zijn geen bloementuinen; in hdt warme, droge klimhat is het midden in den zomer niet mogelijk bloemen tc heb ben. Alleen de vroegbloeiers, die ech ter slechts een onderdeel vormden van liet geheel. Voor blijvende effecten maak te men gebruik van- steen, waïer en groenblijvende planten. En zoo wordt door de schrijfster uit een gezet, wat ieder dezer tuinen, waar van de foto's de prachtige aspecten doen bewonderen, op dat gebied voor bijzon ders oplevert. Do zruiver gestileerde ge bouwen zelf, de rijkdom aan planten, de weelderige waterwerken worden daarbij uitvoerig' besproken. De beteekenis van die villa's en tuinen voor den tuinaanleg in latere jaren el ders, is zoo invloedrijk geweest, dat men overal nabootsingen in een of ander op" zicht terug vindt. Maai- daarom is het goed nu weer eens in een boek voor zicli te krijgen, hoe die tuinen in weri kelijkheid zijn, en weer eens te lezien hoe ze ontstonden. Op den rand va» het Nest door E. "Wijsmian-Goedkoop Uitgave Gent. Khutmann, Alkmaar^ Dit is een alleraardigst, g«ed jongé meisjesboek. Een gezin te beschrijven^ een groot ^ezin van verschillende leef tijden, verschillende karakters; een ge woon gezin met lief en leed, gelukkig meer lief dan leed, js niet gemakkelijk Hel is een kunst den' toon niet tie grof, le realistisch le laten worden, en an derzijds niet te overdreven-zoetelijk. Deze schrijfster is er in geslaafd. De familie Bosser, waarin Elze de hoofpersoon va,n dit boek, wordt opgenomen, is een ge wone, aardige, gezellige familie. De ka rakters zijn goed normaal gehouden, zon- hevighedens in e©n| of andere

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1923 | | pagina 1