Vrijdag 9 November 1923 No. 26». 166° ,laanjar;£ KIDDELBUR HE COURANT. Bij dil nummer behoort een Bijvoegsel. BINNENLAND. Inmiddels heeft zij haar arsenaal van goud en goudvorderingen vele malen sterker gemaakt dan vroeger ooit hot geval is geweest; nog in den laatsteui tijd is zij doorgegaan dit te versterken, zij houdt zich paraat. GOUD EN BANKBILJETTEN VAN DE NEDEIIL. BANK. Gisterenavond heeft ma-. P. J. C. Tet rode. directeur van de Nederlandsche Bank, voor de Amslerdamsche SLudenle(ni- cluïb voor Staatkunde een rede gehoudeat over: .,IIet vraagstuk vlan de waarde daling van deal gulden." Hij heeft o. a. uiteengezet dal de wapens waarmee vroeger het dreigend inflatiejgevaar "werd afgewend (n.l. uit zending van goud. en vcrliooging der rente-tarieven) öiiiet meer kunnen ge hanteerd worden als vroeger. Uit het geen hij daarbij opmerkt over liel goud en de bankbiljetten, ontleenen we hel volgende van een verslag in de) „N. Rolt. Crt." De goudpositie van De Netleriandseh© Bank is buitengewoon krachtig, dat wil zeggen, haar bezit aan igoud en goudwis sels buitengewoon groot -Maar ook wijst hij op 'het groote bedrag, dat aan blank papier isv uitgegeven. Er is te veel bank papier voor den Ne derlandsicheh! omloop, maar niet voor den omloóp, want een gedeelte van ons bankpapier is thans over de grenzen, voornamelijk wel; in Duitschland. en het vervult niet de rol van ruilmiddel. Als bedrag vin bank papier in buitenlandsche hfinden heeft mien f 300 millioen genoemd, ©nmaar spr. mieening is dat cijfer niet te hoog. Maar Jiij1 berekent dat er eén sur plus aan bankbiljetten van 247.6 millioen is, vergeleken bij 1913, die niet verklaard worden door stijging vafi het indexcijfer tot 160. De spreker gaf daarover de volgende verklaring. In de oorlogsjaren is er juist in den kring van menschen veel verdiend, die hel minst op de hoogte zijn vam. belegging. Zij kwamen in het bezit van contante middelen, d"t wil zeggen van "bankbil jetten van onze circulatiebank, die zij niet wisten te beleggen. Ook durfden zij me nigmaal naar buiten niet laten blijken van de plotseling verkregen rijkdommen Ten slotte was ook de fiscus,, de belasting gaarder er, om de gelukkige nieuwe rijken tot geheimzinnigheid en verborgen hou den le nopen. Ook dit alles houdt een ge deelte onzer uonlihiljetteruemissie buiten hel ruilverkeer: zij worden als' „beleg ging" vasllgehouden. Dan wijsl spr. nog op een laatsten fac tor. die de behoeften aan on's blankpapier heeft 'doen toenemende vele Duits'che banken en andere zaken die zich hier in ons land hebben gevestigd, hebben na tuurlijk behoefte aan kasmiddelen, dat wil dus zeggen aan de biljetten, van onze circulatiebank, en sheppen zoo behoefte. Wanneer men dat alles overweegt dan m'oel het duidelijk worden, dat bjet sur plus aan Nederlandsch bankpapier thlans. tegenover 1913-11 in omloop niet inflatie behoeft te be teek enen. Op de vraag wiaarom De Nederland" sldhe Bank haar wapen „gbud" niet meer op dezelfde wijze kan hanteepen als vóór 1914, antwoordde de spr.: Omdat in te genstelling met vóór den oorlog, groote bedragen van haar bankbiljetten niet meer als ruilmiddel hier rondloopen, maar als beleggingsobject, of als ruil middel in het buitenland dienst doen. Hare biljetten geven geen rente-, iedèr oogenblik moet de Nederlandsche Bank er dus op verdacht zijp dat de houders van groote bedragen ze wenschen om te zetten in renteg©v©nde niet speciaal Ne derlandsche beleggingen, en z© haar Wor den aangeboden zonder dat de oecono- mische toestand van ons land daartoe aanleiding geeft, en zonder dat de wissel koersen de nadering van dit gev!aar voor de Nederlandsche valuta aankondigen. Het buitenland, dat thans nog ve Nederlandsch bankpapier als ruilmiddel gebruikt, doet 'dit uit wanltrouwen tegen over jhjet inlandsch bankpapier; zoodra bet dit niet meer zal wantrouwen, wor den Nederlandsche bankbiljetten ir groote bedragen aangeboden ter omwis seling in "buitenlandsche waarden. In beide gevallen zal dan De Neder landsche Bank tot haar bezit aan goud en aan* vorderingen op het buitenland haar toevlucht moeten nemen. Ook do groote bedragen van onze vlot tende schuldv die in handen van het bui tenland zijn gekomen, kunnen plotse ling aan de Nederlandsche gemeenschap] ter afbetaling aangeboden worden en oolf hier zal De Nederlandsche Bank bescher mend voor de Nederlandsche valuta moeten optreden en haar goudschat in positie moeten honden. Men ziet, welk een zware onweerswolk door oorlog en schijn vrede boven dien goudschat is samengetrokken. Het onge stoorde gjoudverkeer en de bijna overal geldende gouden standaard is verbroken, daarom kan De Nederlandsche Bank baar - goudwapen niet evenals vroeger ihanleeren. STOl'ZETTIN G RIJKSBUREAU TOT ONDERZOEK VAN HANDELSWAREN Het Bureau van den Nederl. Middeuf- standsbond deelt mede vernomen te heb ben, dat de dienst van liet RijksJbureau tot onderzoek van handelswaren met ingang an vandaag wordt stopgezet. „Oorzaak daarvan is dat hel Rijksbureau is geves tigd in het groote gebouw- van den post cheque- en girodienst aan liet Spaame- plein le VGravenhage en de ruimte die het daarin inmfeemt ter beschikking ge steld moet worden met liet oog bp de hernieuwde groote uitbreiding van per soneel, dat weer aangenomen is om mede te werken uit den chaos te komen waarin de postcheque- en girodienst nog steeds verkèert." LOUTER BLANCO STEMMEN. Gisteren moest de raad van Zaandijk voorzien in de vacatures van de Wethou ders (die aftraden wegens bet besluit van den raad om de zakelijke belasting op het hedrrjf op te heffen). Bij de eerste stemming: zeven blanco biljetten. Bij tweede stemming - zes 'blan co biljetten en één van onwaarde. Na een geheime zitting bleken drie der leden verdwenen. Weer een s^temminü: blanco biljetten. Nog eens stemming;, weer vier blanco biljetten. Toen is men er Waar mee opgehouden. Uit Stad en Provincie. Uit Walcheren. Donderdag werden door twee sleep- booten van "Vlissingen, pogingen in het werk gesteld om den lichter „Antony" welke Zondag j.l. ten Westen van Dora- g strandde naar zee te sleepen. Ech ter moesten de booten onverrichter zake terugkeeren, daar de lichter op ver schillende plaatsen lek w!as geslagen en het schip veel water innam. Ook wordt door deskundigen beweerd, dat het schip gebroken is. Vermoedelijk zal het dus verloren zijn. De installatie van den nieuwen burgemeester te R i 11 h e m zal plaats hebben op Woensdagmiddag a.s., nadat hij door den Commissaris der Konin gin te Middelburg is beëedigd. Een groot aantal personen te paard zal hem bij zijn intocht in de gemeente als gard® d'honneur vergezellen. Ook zal de mu- ziekvereeniging haar medewerking ver- leenen. In een vergadering van ingeze tenen zijn 10 personen gekozen als leden van de feestcommissie. Het plan is enkele eerepoorten op richten en het gemeentehuis uit. en inwendig te versieren. Uit Zuid-Beveland. Woensdagavond hield het Nutsde- partement „Kr a b'bendij ke" zijn eer ste winterlezing voor een vi;ij talrijk pu bliek. Als spreker trad op (Je heer A. Tollenaar, voorzitter, met onderwerp „Ja- Voor de pauze behandelde spr. de ligging en middelen van bestaan. Uit voerig .stond hij stil bij de leer van Boedha en den Shintogodsdienst en de zeden en gewoonten 'der Japanneezen Na de pauze liet hij een groot aantal plaatjes zien, waaronder prachtig ge kleurde, waardoor de toehoorders een idee kregen van de prachtig© tempels, de heilige berg „Fuji" de kleederdrach ten, de inrichting van de woning, de theehuizen met de Geisha's. De visschersboot YE 159, geladen met biels, schipper C. Dijk wel, is onder Dordrecht op de Dordlsclie Kil zoodanig in aanvaring gekomen met een klipper- schip, dat de boot aanzienlijk bescha digd de haven is binnengeloopen. Assu rantie dekt de schade. Uit Zee uwsch-Vlaan deren O. D. Deze week bracht de heer Glas©r, handelsattaché bij de Fransclie ambas sade, het aaangekondigde bezoek Zeeuwsch-Vlaanderen Hij bezocht, vergezeld van den con- sulairen agent, den heer H. Van Canl- fort, Maandag Sas van Gent, ejj be zichtigde de glasfabriek en de chemische fabriek der zelfde (Fransclie) maatschap-- püj en maakte vervolgens zijn opwachting bij den burgemeester, den heer Hoef nagels. Hij was daarna de gast der directies van de Fransclie ondernemingen te Sas van Gent, waarbij ook aanzaten de leden der Fransche kolonie. Vervolgens werd de Blauwselfabriek (eveneens een Fransche onderneming) bezochl en daarna de Suikerfabriek, welks bestuur en directie do heer Glaser en van Cantfort des avonds gasten waren. Den volgenden dag werd onder geleid© van den ingenieur van 's Rijks Water staat, den heer Langemeijer, e©n bezoek gebracht aan de haven, en sluisinricli- tingen van Terne uzen, waarna de heer Glaser zijn opwachting maakte bij liet gemeentebestuur j\e. tegemvoordigd door burgemeester Huizinga en den wet houderaen heer J. J de Jager. Ten stadhuize bracht de heer Glaser vervolgens een bezoek aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Z. Vlaanderen, waarbij de voorzitter, de heer J. A. van Rompu, hem in een korte rede verwelkomde, dank zeide voor de belangstelling die de Fransche ambas sade voor den handel, de industrie en den landbouw voor Nederland betoont, hetgeen ook weer in dit door den gezant, den lieer Benoist, in den loop van dit jaar beloofde bezoek aan Zeeuwsch- Vlaanderen blijkt en wees \ervolg©ns op de verschillende handelsrelaties die van uit Zeeuwsch-Vlaanderen met Frankrijk worden onderhouden, welke hij hoopt dat in de toekomst in ruimer mate zul len blijven bestaan. De heer Glaser, de toespraak beant woordende, verklaarde getroffen Le zijh door de zeer hartelijke ontvangst in Zeeuwsch-Vlaanderen. Hij memoreerde verschillende bezoeken d'c bij met den gezant, den heer Benoist, aan ver killende streken van ons vaderland ge. bracht heeft en verklaarde ten allen tijd© bereid te zijn onzen handel en industrie met inlichtingen van dienst te zijh. Eenige punten van practisch belang werden besproken, waarvoor ook door enkele particulieren een conferentie werd gevraagd en verleend. Des middags werd geluncht bij den heer van Cantfort, waarbij ook eenige plaatselijke autoriteiten aanzaten. 's Namiddags werd de cokesfabriek te Sluiskil bezocht (een coöperatieve on derneming van eenige Fransche industri- eêlen) en de Prov. Electrisch© centrale nabij Sluiskil. De directeur der cokesfa briek, de heer Dehalu, bood des avonds een diner aan. Woensdag -was bestemd voor een be zoek aan Westelijk Z. Vlaanderen, in heb bijzonder Sluis, waar de heer Glaser 1 den burgemeester, d©n heer Ber bers, ten stadhuize begroette en m©t be langstelling het stedelijk museum' bezich tigde. Ook werd en bezoek gebracht aan de kantwerkschool en aan de stallen met prachtige paarden van de heferen Gehr. Aernoudts. Vervolgens werd in het instituut „SU Joseph" xeen Fransche school met ruim 450 leerlingen van Fransche nationaliteit) een receptie gehouden. De heer Glaser vertoefde daar eenige uren onder zijn landgenooten en zal faan een ter zijh©r eere gegeven lunch. Vóór het aanvaarden zijner terugreis ■erklaarde hij liartelijk getroffen te zijn door de hem overal ten deel gevallen hartelijke ontvangst. Voor verder Stad en Provincie men het Bijvoegsel;. van men niet meer betalen kan, en zit mem daar zonder licht, zonder brandstof, zonder Weeding, zonder voedsel dikwijls en gaat men aldus dezen winter tegemoet. Dezen winter, or men terugschrikt, omdat deze ver schrikkelijk belooft te worden. Vele gezinnen met kinderen weten zelfs niet genoog melk te koopon voor do zui gelingen en zoo ziet men lange rijen vrou wen staan voor een inrichting, waar vanwoge de stad melk aan zuigelingen wordt ver strekt. Kleeding, warme ondevkleeümg ontbreekt. Een hemd te hebben is een weelde, die niet allen zich meer kunnen veroorloven. Een pasgeborene werd naar een kinderhuis ge bracht, gewikkeld alleen in een courant. Dezen middag liep ik over uw markt, zei spreker, en stond voor een kraam met warme onderkleeding en toen brak mijn hart en wenschle ik dat alles in mijn) armen ren on te brengen naar mijn land, maar ik heb geen guldens en met mij a mil- liarden-biljetten doe ik hier niets, zelfs niet meer in Duitschland, waar men nu gaat re kenen met billioanen. Spreker dankt de vrienden hier, die gast vrijheid verleenden en nog verleenen aan Duitsche kinderen, en waar hij huig vraagt -or zijn vaderland, dat dreigt ineen te stor- a, vraagt hij' ook hot gebed. Het gesprokene werd door den heer Pe- termoijer vertaald. Een collecte bracht bijna 90 gulden op. (Naar aanleiding van gedane vragen, kun nen we hier nog aan toevoegen, dat zij,; die den heer Pieper een gift willen doen toe komen ton behoeve van zijn noodlijdende landgenooten, deze kunnen zenden aan het adres: J. Olthoff, Spanjoardstraal 71). KERKNIEUWS. KUNST EN WETENSCHAPPEN. Vanwege het Zeeuwsch Genootschap het Natuurkundig Gezelschap alhier zal op Maandag 10 Dee. a.s. een vertooning worden gegeven in het Schuttershof van het groot nationaal en folkloristisch film- work: Neerland's volksleven m den zomer, samengesteld onder wetenschappelijke leiding van den heer D'. J. van der Ven,- den "be kenden folklorist te Ooslerbeek, waarbij prof. Julius Röntgen, directeur van het conserva torium te Amsterdam, en voor ons publiek geen onbekende, de door hem zelf gecom poneerde toepasselijke muzikale illustratie zal leveren, gebouwd op vaderlandsche melo- diën. Des middags zal de film (zonder muzikale illustratie) vertoond worden voor scholieren. Reeds op verschillende plaatsen in ons land heeft deze voorstelling groot succes gehad. In de Nieuwe Wageningeche Courant staat o. a. het volgende: ,,ïïet is een prachtige voorstelling ge weest. Voor velen was de film ongetwij feld een openbaring. Hoe weinig weten velen eigenlijk nog van het oereigen natio nale, dat in verschillende streken van ons mooie land is blijven voortleven ondanks do vele nivelloerende invloeden van onzen roezemoezigen modernen tijd. In velen zal een gevoel van dankbaarheid opgekomen zijn voor de samenstellers van dezen film, die nu veel van dat mooie en eigenaardige hebben vastgelegd en daardoor voor ons behouden. Het herhaaldelijk applaus heeft. prof. Röntgen den dank vertolkt voor wat het publiek geboden heeft aan muzikaal genot. Zijn composities sluiten prachtig bij do filmbeelden en ook leeft er in deze muziek Veel van het oude, dat ons van de trilprent terugblikt. De bruisende levens vreugde der opgewekte Zaanlanders en Lim burgers, oude zangwijzen en dansmelodiën, Zc doemden telkens op uit den achtergrond van do, het aanzwellende levon weergevende, tonen. Zoo is deze muziek niet alleen ont roerend schoon, doch ook uit folkloristisch Rede Prediger Pieper. Donderdagavond trad in de Evangelisatie samenkomst in de Bogardzaal alhier oj Prediger Pieper uit Dortmund. De zanl was geheel gevuld. Hij sprak over: „Het Evangelie een kracht Gods", en herinnerde aan Paulus, die zich het Evangelie van Christus niet schaamde. En dan niet het Evangelie, zooals sommigen het prediken, klaargemaakt en vervormd als een stuk was of gesneden als een, stuk 1 en muziekgesehiedkundig oogpunt zeer waar- laken naar de laatste mode, dat is het dovol opheffing van do tot dusverro bestaan heb bende cursussen voor vervolgonderwijs. Wij hebben de beslissing op deze besluiten vooralsnog aangehouden en meenen, alvo rens zoodanige beslissing te nemen, het navolgende onder uwe aandacht te moe ten brengen. Wij zouden het betreuren, indien, als ge volg van de laatstelijk lol stand gekomen wijziging der Lager Onderwijswet 1920, de rijpere jeugd, na het afloopon van de la gere school, geheel van elk verder onder richt verstoken bleef. Daarom oordeelen wij het wonschelijk, dat de gelegenheid tot ontwikkeling na het genieten van gewoon lager onderwijs blijve bestaan voor hen, die daartoe ernstig den wensch te kennen geven, en dat de ge meentebesturen die gelegenheid geven of een door anderen in hot léven geroepen gelegen heid steunen op, voor de gomeento-finan- minder bezwarende wijze, dan door de instandhouding van hot vervolgonderwijs. Cursussen, gelijk wij ons die voorstellen* zouden niet geschoeid behoeven te worden op de leest van het vervolgonderwijs; zij zou den korter of langer kunnen duren en min der of andere vakken kunnen omvatten, dan in art. 21 der Lager Onderwijswet is voorgeschreven. Ten einde dit on derwijs beter aan zijn doel to doen be antwoorden, zou tot hel instellen van cur sussen, ala hier bedoeld, niet moeten wor den overgegaan, dan ten zij een voldoend aantal personen als minimum zou b.v 10 genomen kunnen worden zich aanmeldt voor het volgen van dit onderwijs, terwijl het, om een geregeld bezoek van deze cur sussen to bevorderen, wellicht aanbeveling zou verdienen van de leerlingen, behalve jeval van onvermogen, een niet te huig schoolgeld te heffen, hetwelk bij don aon- ang van den cursus zou moeten worden vol daan. Aangezien het hier een cursus geldt» die staat buiten hel wettelijk verband der Lager Onderwijswet 1920, zijn wij voorts van meening, dat de 'gemeentebesturen bij de vaststelling van de belooningen der onder wijzers niet gebonden zijn aan de daarop betrekking hebbende wettelijke voorschriften. Om dezelfde roden zijn wij van oordeel, dat bijzondere vereeniging of personen te dezen geen recht kunnen doen gelden op een bijdrage uit de gemeentekas in de kos ten van instandhouding van zoodanige bij zondere cursussen. Evenwel is het, naar wij meenen, in overeenstemming met de be doeling van den wetgever, met do strekking van de in de laatste jaren uitgevaardigde wetten en van het daarin nedergelegde be ginsel der gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs, indien aan eventueel op te richten bijzondere cursussen van bo- enbedoelden aard een bijdrage uit de ge meentekas wordt toegekend, berekend op den voet van het bepaalde in art. 102 der; Lager onderwijswet 1920. Wij merken nog op, dat, hoewel onze goedkeuring op ingevolge deze circulaire te nemen besluiten dooi- geenerlei wettelijk voorschrift wordt vereischt, wij het desalniet temin op prijs zullen stellen, in kennis te worden gesteld met het gevolg, dat door u aan dit rondschrijven is gegeven. In verband met onze, in den aanhef dezer bedoelde, nog te nemen beslissingen, zullen wij dit bericht gaarne ©enigszins spoedig ontvangen, terwijl ook bericht wordt tegemoet gezien, voor het geval in uwe gemeente besloten mocht zijn tot opheffing van het vervolgonderwijs. ONDERWIJS. Evangelie niet. Het. aloude Evangelie, dat spreekt van Golgotha, van het lijden en sterven van onzen Heere Jezus om onze Dat moeten wij met het hart aan nemen, dat alleen geeft rust en vrede en het smart spreker, dat zoovelen in Duitsch land zich hebben afgewend van den Heiland. In het tweede gedeelte van zijn rede deed Prediger Pieper eenige medédeelin- gen over den nood in Duitschland. Hij deed üjnsplaat is de cursus dit in sobere bewoordingen, maar toch roer- j volgonderw'ijs aangevanglen Geslaagd voor tweeden stuurman, de heer A. van Doesselaar, leerling van de De Ruyterschool te Vlissingen. Aan de openbare school te C o oor ver- mei 22 de het velen der aanwezigen, als ze hoor- j leerlingen voor het lsle leerjaar en 13 hoorden uit den mond van eenen, die middeju voor het tweede. io het volt leeft en tterkl, eerst die beoge Geslaagd le 's Gnvenbage 'voor hel examen vrije- en orde oefeningen, de v. d. Bos, te O uwer kerk. oorlogsjaren, toen de revolutie en nu van 1 stap tot stap nog dieper in de ellende, j jieer \y die vooral treft hen, die als spreker wonen in het bezette gebied. Dortmund b.v., waar men woont als 't ware op de steenkool, weet niemand ko len te verkrijgen. Tot zelfs de kleinste hoe veelheden zijn door de Franschen in beslag genomen en nu ziet man lange, lange rijen van burgers gaan naar het water, hvee, drie uren ver, om daar, tot over de kniecn in het water gaande, kolenslijk te scheppen, en deze in allerlei wagentjes naai' huis te brengen. En dat zijn dan bijzonder bevoor rechten, die dat kolenslijk in den^ kelder hebben. De meesten hebben niets. Ook gaat in vele huizen het licht ontbreken, omdat Vervolgonderwijs. Door samenloop van omstandigheden ont snapte aan onze aandacht het besluit van Ged. Staten van 26 October inzake de re geling van het onderwas nü den leerplich tigen leeftijd, welk besluit in het Prov. blad no. 50 ter kennis der colleges van burgemeester en wethouders in Zeeland werd gebracht. In dat besluit leest men het volgende: Door verschillende gemeentebesturen deze Provincie werden ons raadsbesluiten ter goedkeuring toegezonden, strekkende tot (Ingez. Med.) RECHTZAKEN. - Voor de rechtbank te Amsterdam werd gisteren legen een jeugdig mo torrijder, die op 3 Juni een 63-jarige rouw, die op liet trottoir liep, omver reed door zijn woest rijden, waardoor de vrouw kwam te overlijden, 6 maanden; gevangenisstraf geêischt. Overtreding van h<?t auteurs recht De rechtbank te Amsterdam heeft een kapelmeester van een Beiersch muziek gezelschap, die in „de Nieuwe Ivarse- boom" aldaar enkele lyuilenlanldsche mu zieknummers ten gehoore had gebracht, miet overtreding der "bepalingen van het muziek-auteursrecht, overeenkomstig den eisch van pet O. M., veroordeeld tot f 1000 boete subs. een maand hechtenis^ LANDBOUW. Jlir. v. Vredenburch \erzoekt ons het volgende te willen melden lei' ^aanvulling en verbetering van 't geen in ons verslaig van de Hoofdbestuursvo-gadering der Z. L. M. stond over zijn opmerkingen in zake hel Ministerie van Landbouw

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1923 | | pagina 1