No. 264. Donderdag 8 November 1928 8 60' JaartratH OURANT, BINNENLAND. DE OPLOSSING DER CRISIS. Is er iets in den maak bij de coalilüe- par tijen? Gisterenavond schreef de „Maasb.": „Er zijn teekenen, dié er op wijzen, dat de formatie van een nieuw rechtscfli Kabinet steeds meer kans van slagen krijgt." En de ,,Kath. Res. bode" schreef, dal de besprekingen en verklaringen in en onder de rechtsche partijen er geleide lijk meer op wijzen, dat er weer kans komt op een ministerie der drie irepht- sche partijen. Volgens laatstgenoemd blad zal het ze ker mogelijk zijn, de waarborgen te ge" ven, dat zulk een kabinet niet over een of twee maanden voor dezelfde moei lijkheden zou staan. Kan daaruit de condlusie worden ge trokken, dal de tien afvallige katholieken weer in het tuig kunnen worden gespan nen voor een mie uw coalitie-programma De „Res. bode" meent dat er, op grond van de redevoeringen in de Kamep wel een overeenkomst zal zijn te treffen inzake de verdediging van Indië, zij1 't ook if iet met de nu verworpen Vloot wet. En voorts dat de 'Uien legen die wet stemmende katholieken daarom nog niet tegen de bezuinigingsplannen van Colijn waren, al gaan ze niet mee met alle plannen. Nu de crisis er eenmaal is, schijnt er Volgens het blad zeker geen bezwaar ook op dit punt iets be ters te krijgen, daar vooral de w ij z e waarop de ambtenaarssalarissen werden besprongen bij velen rechts geen be wondering kon vinden, In een gisterenavond gehouden ver gadering van de Amsterd. Vrijz.-Deïn|, vereen iging, heeft mr, Mar chant o.a. meer gedeeld dat dp Vrijz._Dcm. aan de vor ming van een demomcratis'ch kabinet zou den willen meewerken, op deze voor waarden dat een bindend program wordt opgemaakt tusschen vr ijz.demo era ten soe.-democraten, en Katholieken, en mits men de zekerheid heeft dat de coalitie dood is. Maar dhn alleen. Willen dp Ka tholieken niet, dat blijft voor de Vrijz.- Dem. onthouding plicht. EEN ANDER KIESSTELSEL VAN EVENR. VERTEGENWOORDIGING. Bij de Tweede Kamer een voorstel van Wet van mejuffrouw van Dorp tot nadere regpling van de verkie zing van leden van de Tweedje Kamer der Staten-Generaal. Blijkens de membrie van toelichting heeft de indiening van djit Wetsontwerp ten doel een vergelijking uit te lokken tusschen hel daarin uitgewerkte stelsel van evenredige vertegenwoordiging en 't thans geldende stelsel. De schrijfster dpr memlorie meent, (lat de dlpor haar voor gestelde regeling beier is in de erken ning van de beteekenis van het lciejzPn. Kiesrecht vesligt een band tusschen dPn kiezer en den candidfcat, waarbij1 de eer ste vertrouwen schenkt, dat de laatste bij! hem heeft gewekt. De eandidaatstelling gaat bij liet voor gestelde stelsel uit van veertig kiezers, die met goedvinden van den candidaat een verklaring inleveren in het kiesdis trict. Dat veertigtal wordt verwacht ook bijl de nieuwe regefing gewoonlijk zijn oorsprong te hebben in een tot een partij behoorende kiesveréeniging, maar j'uist bij deze krijgt zulk een candidlaalstelling een geheel andere beteekenis. De can didaat wordt niet voorgesteld aan hoo- ger partijbestuur, maar rechtstreeks aan de kiezers, en door dp bepaling, dat candidaat slechts nog candiidaturen in dp andere .kiesdistricten van dpnzelfden kieskring mag aannemen, wordt de goedfs verhouding tusschen kiezer en candidaat hersteld. Of hij gekozen wordt, hangt enkel af van het slemmenaantal, dat di rect of indirect op hem wordt uiige" bracht, of overgedragen. Om de beteekenis van de voorgestelde verandering juist te beoordeelen, slelle men zich de samenstelling van de partij böji beide stelsels voor oogen. Bij het be staande stelsel zijp de hoofdbesturen, die de partijlijsten opmaken en zich natuur lijk op de eerste plaatsen stellen, index-- (laad eenige van herkiezing en lefiditng verzekerde souvereinO machthebbers. Wier betrekkelijke macht en invloed af hangt van het aantal partijleden, dat de kiezers hun toevoegen, zonder dat d^z^n werkelijken invloed kunnen oefenen op de personen (lier leden. Bij het nieuwe stelsel zullen ook die leideijs zelf in een der 18 kieskringen gekozen moeten worden e<x weer gelijk waardige leden der partij zijn, die, om leiders te kunnen blijven, door de leden als zoodanig gekozen moeten werden. Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg, De Vereeniging van Leerling_Maehj- nisten ter Koopvaardij N(.aar) S(tudic) O(ntwikkeling) hield gisterenavond in een der bovenlocalen van de Ambachtsschool alhier haar eerste bijeenkomst, die veel belangstelling genoot. Onder de aan wezigen waren verscheidene leden van het bestuur der ambachtsschool. Voordat Ir. C. Kapsenberg, uit Vlis- singen, zijn lezing aanving over „Over zicht van het ontslaan der Dieselmoto ren en moderne constructies voor sclxeepsgebruik", sprak de eer©_voorzit- ter, de directeur dpr ambachtsschool, de heer D o e t s, eenige welkomstwoorden. De groote belangstelling achtte spr. voor de hand liggend), want van geen mach ie is de invloed zoo ingrijpend op het ver keer en het staatswezen als do diesel motor. Men zie naar de vliegmachines, landbouwwerktuigen. Nadat spr. hierop met een kort woord hel doel der ver eeniging, die opgericht is door tip leer ling-machinisten der ambachtsschool, had uiteengezet, de aanwezige niet.ledjpn tol toetreding opgewekt, en den voorzit ter een hamer had aangeboden, ving Ir. Kapsenberg zijn voordracht aan. De eerste motor van Diesel, zoo bracht hij in herinnering, dateert van 1893. Deze machine kon zelfs niet onbelast draaien, maar Diesel, optimist die hij was, bouw de zijn tweede machine, d,ie reeds min der constructiefouten had. Na veel getob bereikte hij eindelijk een onbelast draai en gedurende zeer kort© ntijd,. Regel matig bedrijf was onmogelijk en belasting kon de motor niet verdragen, tengevolge van de 'slechte verbrandingen enz. De oorzaak daarvan was alleen de ongun stige vorm der verbrandingsruimte, n.l. een lange eylindrische bus. Eind '9-1 komt Diesel "met een nieuwen motor, waarbij de verbrandingsruimte en het deksel is ondergebracht. Iliermedj© be reikt hij gunstige resultaten, dank zij1 zijn „dubbele Ster" brander. Zelfs had een officieele remproef plaats, waarbij het brandstofverbruik voor dien tijd: bui tengewoon laag bleek te zjjn. Bedrjjfs- zeker was de motor niet en groote ver betering bracht tenslotte een verbran dingsruimte, ingesloten tusschen een vlall deksel en een vlakke zuiger. Na nog een goeden verstuiver gevonden le heb ben, werd zijn motor als „marklfühig be. schouwd. Van dien tijdi af, begin 1897, dateeren de eerste lieentes. Na nog een vergelijk gemaakt te heb" ben met het doel van Diesel en zijn resultaat, werd de waardeering van D. als uitvinder besproken. Hierna volgde de pauze. In de pauze gaven eenige aanwezigen zich op als lid of donateur. De voorzitter, den heer Koster bracht de heropening, dank aan het bestuur der Ambachtsschool, evenals aan direc teur en leeraren voor him zoo gewaar deerde hulp waardoor de vereeniging nu al na vijf maanden van haar ne- staau lezingen kan organiseeren, Spr. dankte hierop den heer Doets, 'die niet gedraald heeft op verzoek van hel be stuur het eere-voorzillerschap te aan vaarden, voor den aangeboden hamer en voor het slagen van dezen avond,- de heer Vissclier, den leeraar vhn den cursus, die de vereeniging onvermoeid met Va ad eii daad bijstond, en aan den heer de Blé- court, die er voor zorgde, dat de lezing van Ir. Kapsenberg verduidelijkt weid door den episcoop, 'en die de tweed© lezing zal houden over de electriciteit. en hare toepassingen. Tenslotte dankte hij 11e voor hun aanwezigheid. Daarna heeft Ir. IC. de geforceeide smering besproken en de kwestie van 2 tact of 4 tact aangeroerd. Vervolgens werden aan de hadi va lataarnplaatjes de moderne constructies van Sulzer te Winterthun en van Burmaister en Wain te Kopenhagen besproken. Na afloop der lezing deelde de heer Doets nog mede dat 't in de bedoeling ligt .om in de komende winter nog minstens 1 lezingen te organiseeren o. a. een Kunstgeschiedenis door Tien heer Doets; een reisbeschrijving door Zuid-Ameiika een lezing over een litterair onderwerp. Ten slotte bracht de heer Doets dank' aan den srpeker voor zijn zeer interes sante lezing. - De af deeling Middelburg van «en Algem. Ned. Bond in het Bakkers bedrijf hield gisterenavond in het ge bouw „Vooruit" een buitengewone leden- vergadering. I Ddoti den bondssecretaris Goudsmit I werd den leden in lipt licht gesteld, wat zij aan het einde van dit jaar van de j patroons hebben le verwachten. Het lan- I QclijK loonoonlxact is tot 31 Dec. geldig en gelet op den reactiottnairen, gee.t van de werkgevers, die zich reeds in den aanvang van dit jaar toonde, kan voor 1924 weinig goeds worden ver- wac'mt. De Algemeene Bond heeft ej fcantieel eenjer reeds op gerekend, zoo noodig een feilen afweerstrijd tegen de patroons te voeren. Op het stuk van de Arbeidswet wees de spreker opi de gestelde cischen, door het ccngres van Mei j.l. Er zal krach tig geageerd worden om alle vergun ningen voor 6 uur des 's morgens te doen yfj-vallen eïx tot een gelijk aan- vangsuur voor alle bedrijven te komen, uitgezonderd de allergrootste bedrijven, aan welke écn uur voor-arbeid kan wor den toegestaan Zeer sterk moest spr. zich richten te gen de vrijgevigheid van den Minister in hel toestaan van uitzonderingen vin verband met de feestdagen. Ook liet sp,r. een sterk woord van protest hooien tegen het ontslag van een grcol aantal ambtenaren bij de ar beidsinspectie, waaronder de naleving van de wet zeer sterk zal hpbben te lijden. Op grond van eeü en ander spoorde hel hoofdbestuurslid tot groote activi teit aan, in het belang der organisatie. Toen hedenmorgen een wagen gie- laden met aardappels voor een perceel in de Spanj aojfdstraat stond om te worden gelost en de 12-jarige zoon van den land bouwer Poppe. wonende op 't Zand bij het paard stond, terwijl zijn oudere broer de aardappels binnenbracht, kwam uit de richting van de Balans een auto aan rijden, bestuurd door den heer S. uit Vlissingen. t)f de auto, zooals sommige personen meenen. gezien "te hebben -den wagen raakte, of dat het paaxxl schrok van den motor, zal het politie onderzoek wellicht kunnen uitmaken. Zeker is dat de heer S. wilde stoppen, en als hij d©n wagen raakte, kan dit slechts heel even zijn geweest- Maar wat wel vast staat is, dat het paard, dat bijna nooit in de sLad komt, schrok en er van door ging, waar door de 12-jarige jongen kwam le val len. De kleine werd in de woning van v. binnengebracht, terwijl medische hulp Werd ingeroepen, de dokter kon ver klaren dat hel ongeluk goed is afg'e- loopen, de jongen liaid gelukkig! slechts lichte verwondingen, al was hij ngluur- lijk danig geschrokken. Het paard ging op hol,, rende de Spanj aardstcaat Uit, de Koepoortstraat door, het Molenwater op, wagr het den wagen kwijt raakte, heit dier werd op de Heerengracht tot staan gebracht. Bij liet wegrennen werd ook nog een groentenwagen, die een paar huizen verder stond, aangereden, d|e groente viel over den grond en d© wagen werd ©enigszins beschadigd. De heer S. begaf zich onmiddellijk naar het politie bureau, om zelf kennis te geven van hel gebeurde. Op den hpek van de Varkensmarkt is Dinsdagmiddag een 9_jarig meisje cloor een onbekehd gebleven wielrijder om gereden, met fyet gevolg, dat haar on- derbeenlje brak en de kleine thans in hjet Gasthuis verpleegd wordt. Zij, die inlichtingen kunnen verschaffen, die lei den kuunen tot hlet opspioren van den wielrijder zullen goed doen hiervan aan de politie kennis te geven. o Uit Vlissingen. Gisterenavond is le Vlissingen an kwart over vijf tot ev"en na zes uur een storing in liet electrisch net ontstaan doordat een der transformatoren overbelast was. (De korte storing even voor zes ,uur in het net te Middelburg was een gevolg ran een defect in den hoogspannings kabel.) Uit Zuid-Beveland. Prof. Ivallaz hield te Rilland in i kerk van de Ned. Herv. Gem. een rede, waarin hij onder meer de zeer treurige toestanden besprak in Hongarije. Hij wekte de menschen op tot het op nemen van een Hongaarsch kind in huh huisgezin. Degenen die zich daartoe be reid verklaren kunnen zich opgeven bij de heeren Ds. H. .T. Visser en E. Tang©. Uit Zeeuwseh-Vlaan deren O. D. In de 'gisteren gehouden Raadsver gadering van Hoek was afwezig; de heer H. van Doesselaar. Op een verzoek Ged. Staten en van den secretaris van het Zeeuwsch-Vlaamsch Walerleidingco- mitó wordt met 5 tegen 1 stem wederom besloten niet tot de vennootschap Ine le treden. Betreffende het voorstel van het lid D. Jansen omi oen rookverbod in te voeren voor kinderen beneden 12 jaar, wordt met 5 tegen 1 slem besloten niet zoo'n verbod in te voeren- Bij de omvraag bespreekt het lid M. de Feijter een elec- trischen draad, loopende over de woning van J. Leijs'. De voorzitter zegt voor ziening toe. Het lid Jansen bespreekt de aangifte van slachlvarkens. De voorzitter wijst op de Vleeschkenringswet, die voor schrijft dat slachtverguxmingeit vier dagen van te voren moeten worden! aangevraagd (de Z.) Uit Zee u wsch-V taande re u .W. D Dinsdagavond (len 6 November te 6 uur vergaderde den raad dei- gemeente G roe de waarbij alle leden tegenwoor dig waren. Ingekomen was o. a. een schrijven van het Kerkbestuur der Ned. Herv. Ge meente voor verhooging der huur van het Fransche Kerkgebouw. Op voorstel van den voorzitter wordt dit stuk in han den gesteld van B. en W. Voorts wordt mededeeling gedaan van de door B. en W. op 12 October uilge- lotcn aandeelen, alsmede van de aan wijzing eener plaatsvervangend Burge meester ingevolge art. 77 der gemeente wet, waarvoor J de Vliegen (Welh.) lis aangewezen. De voorzitter deelde mede dat vele stukken waren ingekomen betreffende de „Drinkwatervoorziening". Na uitvoerige bespreking wordt met algemeene slem- men besloten geen afgevaardigde ter ver gadering le Terneuzen te zenden en het coniiitë te berichten, dat den raad op zijn eenmaal genomen jhesluit niet meer wenscht terug te komen. Inzake de begrooting 1923 welke door Ged. Staten niet is goedgekeurd en den Raad ter verbetering is teruggezonden, stellen B. en W. voor de wenken van Ged. Staten te volgen en hen te berichten dat het bedrag ad f 15000 voor uit breiding van het Gem. Eleclr. net. voor de gemeente vanwege het bedrijf zal worden terug ontvangen en uit het over schot van het indertijd geleende kapitaal waarvan nog f 2500 over is. Voorts doet de voorzitten voorlezing van een door het College van B. en \V. gemaakte verordening op de heffing' van rechten voor het gebruik van de lijk koets. Met algemeene stemmen wordt be sloten de eenmaal toegekende bijdrage voor de Landbouwschool niet le lenen doch te betalen van het vermtoe(dilijh batig slot der rekening over 1922. De begrooting van liet dienstjaar 1921 wordt vastgesteld ip ontvangst ,op f 68816.53 in uitgaaf op f 65602.33. Al- zoo tnlet een post van onvoorziéne uit gaven van f 324<I.20yo en met een hef fing van een plaatselijke inkomstenbe lasting van f 20.000 welk bedrag f 1000 lager is dan het vorige jaar. Besloten wordt om de vereeniging van Burg.. Secr. en Ontvangers in hel voor malig -le District met ingang van 1 Jan. 192-1 een vaste toelage te verstrekken van f 13 per jaar. Eveneens wordt besloten om het be drag ad. f 60 als vergoeding voor aan koop van materiaal voor den gemeente werkman te beschouwen als wedde en deze dus vast le stellen op f 960. Besloten wordt hel stukje grond ge legen bij de woning van Casleleijn aan Brouwerijstraat wederom te ver pachten aan Casleleijn voornoemd voor den tijd van 7 jaar ingaande 1 Maart 1921 voor f 8 per jaai-. De begrooting van het Gemi. Electr. Bedrijf geeft een tekort aan van f 2620.75. Bij de rondvraag, vraagt het lid J B. Becu welk advies door B. en W. aan Ged. Staten is verstrekt inzake opheffing ver bod aaneengekoppelde wagens met kor ten dissel. De voorzitter zegt dat geen advies is gevraagd aan B. en W. doch wel het tijdstip van opheffing naar het oordeel van dat College. De heer Lombaaort vraagt of het juist is dat het straallichtv om 10 uur gedoofd wordt. De voorzitter zegt dat dit slechts 3 dagen heeft geduurd. De fout zat in het stellen van de autom. klok. Die is nn verzet en slaat nu op lD/i uur namiddag. De heer van Haneghemi vraagt of bet mogelijk is de kinderen die aan dein straatweg wonen naar den: Kruisdijk op school te laten gaan. De heer Lombaart (Wethouder) zegt dat zulks practisch onmogelijk is daar het personeel der school gezien het aan tal kinderen te gering' isi. sDe voorzitter zegt een onSeroek te zullen instellen en daarvan op Üe eerst volgende vergadering) mededeeling te zullen doen. De afdeeling S c li o o n d ij k e van de Unie voor Vrouwenbelangen hield Dinsdagavond een vergadering, waarbij ook nietleden toegang hadden. Een vrij talrijk publiek vulde de zaal van den heer van Rosevelt. Na opening der vergadering werd door het aldaar beslaande meisjeskoor, onder leiding van Mevrouw Lemaire, „De Vlaamsdie Leeuw" gezongen en 't „Wil helmus", het eerste bedoeld als welkom aan den spreker van dezen avond, dir. René de Clercq. Op boeiende ©n pakken" de wijze gaf zooals elders de heer De Clercq weer, wat in zijn dichtergemoed omging. Nadat spreker had afgebroken, gaf eersi Ihet meisjeskoor eenige aardige liedjes te hooren en zong Mevr. Lemaire enkele solo's, waarna de heer De Clercq zijn rede voortzette, die wel een cli max mocht heelen. Het was een heer lijke avond en de afdeeling kan met succes er op terugzien. NOOD IN Dl'ITSCIILAND. Opbrengst kaarlenverkoop Iverkconcert f469; collecte f90.60, te zamen f559.60. Bovendien werd ontvangen door den secretaris.penningmeester letters c. F. '1; J. F. H. f10; C. J. P., f G; D. C. f 14; Muziekavondje f7.50, Mej. II. f5 Voor de hongerende Duitsche kinderen letter C. f 10, waarvoor hartelijk dank. KERKNIEUWS. Zondag j.l. nam ds. A. Gruppen, pre dikant bij de Chr. Geref. Kerk le Steen- wijk, afscheid van zijn gemeente mei <xffi predikatie over Ilebr. 13 8. Den naar Vlissingen i verti ekkenden leeraar werd toegezongen Ps. 121 4. Bij de op Woensdag te K1 o e- n g e gehouden verkiezihg voor leden van het kiescollege der N. H. Gem. wer den gekozen de hjeeren. in de vacature wijlen M. A. de Jager de hioer J. Vreeke met 17 steramen van de 64 stem men en de heejren H M. Bruijnzeel af Ir. mei 57, A. Lcendertse (-iftr. met ■18 st.) en de lijeefr II. Oele (aTtr. met 53 stemmen). Voor het eerst namen de vrouwen deel aui de stemming, en hebben 13 ,un slem uitgebracht ONDERWIJS. Geslaagd te Ulrecht voor het exa men apolhekers-assisient, (le dames H. P. J. van Dijk en J. P. Wijtman, neiden 1 li i e r Door B. en W. van Rotterdam wordt aanbevolen voor de benoeming van oen tij delijk leerares voor bepaalde uren in do wiskunde aan de 1ste II. B. S. voor meis jes, mej. S. P. van Houte,, te Middel- Benoemd tot onderwijzeres aan de Chr. school te Denekamp mej. C. G. "7oorh<oeve te Vlissingen. (Ncd.) Geslaagd voor eersten stuurman de heeren D. Krul en F. Maas, leerlingen van de De Ruj terschool te V1 i s s i o" en. -Geslaagd voor le kl. rado.telegra- fie, A. Meijnderts, leerling cursus.van Dolder, Vlissingen. Tot onderwijzeres aan dn O. L. school te Burgh, is benoemd mej. A. J. A. Hartog, aldaar. Geslaagd le Venlo voor liet examen vrije, en orde-oefeningen, de dames S. E. de Molenaar te Aardenburg en M. P. Nijssen le Oost burg. RECHTZAKEN. Hooger beroep is ingesteld door J. I. J. B., zonder beroep, 12 jaar, te G r o e d e bij vonnis van den Kinder rechter op 30 October 1923 veroordeeld tot 3 maanden tuchtschool wegens mis handeling. Door den vijksadvokaat en den officier van justitie to Middelburg is hooger beroep aangeteekend tegen bet vonnis der recht bank van 25 Mei 1923, waarbij J. 0. v. H. 40 jaar, schipper, te Werkendam, is vrij gesproken van de hem ten laste gelegde overtreding van 's rijksbelastingwetten, be treffende uitklaving. Voor de Utreclitsclie rechtbank is behandeld de zaak tegen den timmerman! E. H. B-, uil Amsterdam, beklaagd van diefstal van effecten ten ujadeele van ds. Grootjans in Dc Meern, bij Utrecht. De ontvreemde effecten zijn later in de Kalfjeslaan le Amsterdam, in den grond begraven, teruggevonden. Beklaagde ont kende het hem ten laste gelegde. Het O. M. eischte 5 jaar gevangenis straf. De verdediger pleitte vrijij'spraak. Berooving. De rechtbank te RoterdaxnJ heeft gisterenmiddag uitspraak gedaan in de zaak van den 31-jarigen kamerverhuur der J. M., recidivist en gedetineerd, be klaagd, dat hij op 7 Juli tezamen en in vereeniging met andere personen den kaslooper van de Coöperatie Vooruitgang A. de Jager, die op dien dag op den Noordsingel, aldaar op de tram stond le wachten, van f 7000 zou hebben beroofd. Subs was hem (en Jaste gelegd heling; van f 7000, althans van f 3000, welk be drag door de politie le "Amsterdam in beslag werd genomen. De rechtbank verklaarde beklaagde

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1923 | | pagina 1